Muulo wa kuikala na luishinko

LUISHINKO NKINYI?

Mu luishinko mui kuikala na ngobesha ya

• kutengiela

• kuikanda

• kupudisha kiokitshi sunga t’akikusangasha

• kutuula nkalo ya bangi pa mbalo ya kumpala

BUAKINYI LUISHINKO LUI NA MUULO?

Bana be na luishinko mbalombene kupela kukita kintu kibubi sunga kiamueneka’shi nyi kiabadi nakio lukalo. Mu kuilekena na biabia, bana bashi na luishinko abekalaa na lukalo lua

• kutomboka

• kukienga mu binangu

• kutoma nfuanka sunga bingi bintu abikoluanaa

• kuata bitshibilo bibubi mu ndiilo aabo

Mu kukimbuula mbasangane’shi, bana be na luishinko luibungi p’abakulu ta mbakambe kuikala na nkalakashi ya ku mbidi, ya makuta, sunga ya kutupilua miiya nya. Kuakua kukimbuula kuabadi bakimbuule kui Mulongieshi Angela Duckworth a ku Iniversite a mu Pennsylvanie alesha’shi: “Luishinko talui bubi boobe nya.”

MUSHINDO WA KULONGIESHA LUISHINKO

Longa bia kuamba’shi nya na kulamata nka ku biabia.

ELANGO DIA MU BIBLE: ‘Eyi dienu dia’shi ‘Oolo’ dikale oolo, dia’shi ‘Nya,’ dikale nya.’​—Mateo 5:37.

Bana mbalombene kutompa kitshibilo kia bebatande pa kutomboka sunga munkatshi mua bantu. Su ba nambutuile abebatadiila, mbalombene kupuandikisha’shi p’abatomboka, nya ashintuluka ekale oolo.

Ku lungi lupese, su nambutuile bamba’shi nya, na tamupe muana kiadidi, muana alongo muanda ukata wa mu nshalelo​—wa’shi tatui balombene kupeta nsaa yoso kiakia kiatudi nakio lukalo nya. Mungi muntu abetamina bu Dr. David Walsh bafundile’shi: “Muanda wa kukanya, bantu abapetaa dino dilongiesha abamuenekaa’shi be na muloo, kupa bana binangu bia’shi mbalombene kupeta kioso kiabadi nakio lukalo ta nkuibakuasha nya.”a

Su bopele kupa muana kiakia kiapuandikisha’shi abitungu nka ekipete, p’akulu ekala na luishinko​—bu kileshesho, su bamutompa bua kutoma bintu abikoluanaa, kuifikeena pepi na mulume sunga na mukashi kumpala kua kuiyibakishena, sunga kuipaana mu ingi mianda ikumufuishila masaku.

Kuasha bana bobe baukie kilombene kukitshika su bekala na muikelo wibuwa sunga wibubi.

ELANGO DIA MU BIBLE: “Kiakia akikunu muntu, nn’akio kiakawumbula.”​—Bena-Ngalatea 6:7.

Abitungu muana oobe aukie’shi bikitshino abitushaa bipeta na kukutua kua luishinko nkulombene kutuusha bipeta bikile bubi. Bu kileshesho, su muana oobe atombokaa nsaa yoso yadi mufite munda, bangi mbalombene kubanga kumusuuka. Ku lungi lupese su ekala na ngobesha ya kuikanda nsaa y’abamoolomona​—sunga kuikala na luishinko pamutue pa kutshiba bangi muisambo​—bantu abefubuila peepi naaye. Kuasha muana buadia kuuka’shi ekala na nshalelo ebuwa su e na luishinko.

Longiesha muana oobe aukie kintu ki na muulo.

EYI DIA KULONDA DIA MU BIBLE: ‘Shinguulayi mianda yikilekile buwa.’​—Bena-Fidipe 1:10.

Luishinko ta ndutale penda kuikanda nsaa ya kukita bubi nya, ndutale dingi kukita kiakia ki na muulo akitungu kukita sunga t’atukumiina kuikikita. Mbikile buwa bua muana oobe alongie bia kushinguula mianda i na muulo ukata na kuiyikita kumpala. Bu kileshesho abitungu akite ma devuare aaye kumpala kua kuenda mu kuasha maasha.

Ikala kileshesho kibuwa.

ELANGO DIA MU BIBLE: “Nenupa kileshesho, bwa’shi, nka bu binanenukitshina, ami, anwe namu nukite.”​—Yowano 13:15.

Muana oobe mulombene kulongiela ku bi’okitshi nsaa ayikitshika muanda oshi musangeele. Lesha’shi kuikala na luishinko akutushaa bipeta bibuwa. Bu kileshesho, su muana bakitshi kintu kibubi, otombokaa musango umune su obandaa kushaala mumiine?