Watchtower MIKANDA I MU INTERNETE
Watchtower
MIKANDA I MU INTERNETE
Kisongye
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILO
  • kr shap. 12 esak. 118-131
  • Belumbuule bwa kufubila “Efile Mukulu sha kufukama”

Tatui bapete video.

Etufuile namu lusa, kui kintu kibakutshishua kukafika kui video.

  • Belumbuule bwa kufubila “Efile Mukulu sha kufukama”
  • Bufumu bw’Efile Mukulu bukwete kumunana!
  • Tu mitue twa mianda
  • Mianda i mumune
  • “Naakupa butaale bwashi bukukunkushe”
  • Mushindo wabakwete kukunkusha kakongye kwi Kidishitu
  • “Ikalayi bu kileesheesho kwi kakongye”
  • Mushindo wabakwete kukunkusha kakongye k’Efile Mukulu kwi bakulu lelo uno
  • Bukunkushi bululame abunyingisha buumune munkatshi mwa mwilo w’Efile Mukulu
  • Bakulu mbatuudibwe bwa kulama lombe
    Belumbuule bwa kukita akikyebe Yehowa
  • Balami, londayi kileshesho kya balami bakile bukata
    Kitenta kya Mulami akilungula Bufumu bwa Yehowa—2013
  • Mushindo wabadi balumbule mianda mu kakongye
    We kuikala na muloo bua loso!—Kulonga Bible akukukuasha
  • Belumbule bipusheene na bi mu mukanda w’Efile Mukulu
    Kitenta kya Mulami akilungula Bufumu bwa Yehova—2016
Tala bibungi
Bufumu bw’Efile Mukulu bukwete kumunana!
kr shap. 12 esak. 118-131

SHAPITRE 12

Belumbuule bwa kufubila “Efile Mukulu sha kufukama”

AKISAMBILA UNO SHAPITRE

Yehowa kwete kwenda na kulumbuula mwilo waaye

1, 2. Nkushituluka kinyi kwa Kitenta kya Mulami a Siyoona kubaadi kukitshikye mu mweshi wa Kumpala 1895, na nkinyi kibaadi kikite bakwetu?

PABAADI ungi Mulongi a Bible a kishima abetamina bu John A. Bohnet mupete Kitenta kya Mulami a Siyoona kya mu mweshi wa Kumpala 1895, baadi musangeele ngofu kintu kibamwene. Jurnale baadi na kipusu kipya kibuwa​—kifwatulo ky’elampi adimunyika eshiba di mu mufito, etaata adimunyika mufito wi mwiyilu. Abaadi bafunde pabitale abimweneka yawa jurnale mupya shi “Kipusu kyetu kipya.”

2 Bu bibaadi akanya, mukwetu Bohnet batumiine mukwetu Russell mukanda amulungula shi: “Ne na muloo pa mwanda wa abimweneka KITENTA buwa.” Ungi Mulongi a Bible sha kululama abetamina bu John H. Brown, bafundjile pabitale kipusu shi: “Akimweneka kalolo. Mushindo unyingye kitako kya kitenta, sunga bipapi bi bukopo abikupila kwanka.” Kyakya kipusu kipya kibaadi bu kushintuluka kwa kumpala kubamwene bakwetu kyakya kipwa​—anka takubaadi bu nfudiilo nya. Mu mweshi w’Ekumi na umune abalongyele kungi kushintuluka kukata. Mwanda wa kukanya uno musango dingi, kubaadi kutale mwela ausaka.

3, 4. Mmwanda kinyi ubaadi utuukye mu Kitenta kya Mulami kya mu 15/11/1895, na nkushituluka kinyi kwi na muulo ukata kubaadi kuleshe wawa mwisambo?

3 Ungi mwisambo ubaadi utukye mu Kitenta kya Mulami kya mu 15/11/1895, kibaadi akilesha mwanda umune: Mwela ausaka na kutshinkatshinka ukwete kulwisha kufukama munkatashi mwa bantu, sunga mwa ndumbulwilo a Balongi ba Bible. Bakwetu abaadi abaakula ngofu pabitale mulombeene kwikala bu mukunkushi a kakongye kaabo. Bwa kukwasha bakwetu bwashi bamone kibaadi akitungu bwa kupudisha binangu bya kwiabulushena sunga bya kwipikena, wawa mwisambo ubaadi upwandikishe ndumbulwilo na masuwa a mema. Akupu wawa mwisambo ubaadi ushinkamishe shi baaba abaadi abakunkusha abakutshile kulumbuula ndumbulwilo e bu masuwa a mema bwa kukambila bipapi bi bukopo na mbundambunda ya mema. Bibaadi abitungu kukita kinyi?

4 Wawa mwisambo ubalesheshe shi muntu auku kutambusha masuwa akitaa mwaye mooso bwa kuuka shi e na bintu bilombeene kukwasha bantu bwashi tabeyinanga mu mema na kuuka shi bantu mbelumbuule bwabadya kukambila masaku alombeene kufika. Bimumune, baaba babaadi abakunkusha ndumbulwilo abaadi na kya kushinguula shi beena tukongye mbelumbuule bwa kupudisha myanda i bukopo. Bwa kwibikita, mwisambo ubaadi uleshe kushintuluka kwa myanda ikata. Ubaadi uleshe kibaadi akitungu kukita kubanga mu aa mafuku shi, “mu kakongye kooso, abikyebe kusangula bakulu” bwa “‘kukunkusha’ loombe.”​—Bik. 20:28.

5. (a) Bwakinyi mpàngo ya kumpala ya kusangula bakulu pa nsaa ilombane ayilesha etabula dikata? (b) Nkonko kinyi yatukyebe kutaluula?

5 Yaaya mpàngo ya kumpala ya kusangula bakulu ibaadi pa nsaa ilombane ayilesha etabula dikata pabitale kukita kwa tukongye tunyingye. Ibaadi ikwashe bakwetu bwabadya kukambila nkalakasho ikata ibaadi ayifiki ku Ngoshi ya kumpala ya nsenga ishima i bu mpumo ibukopo ya mbundambunda ya mema. Mu bipwa makumi bibalondele, ingi myanda ibaadi ilumbulukye mu ndumbulwilo bwa kukwasha mwilo w’Efile Mukulu bwashi wikale wilumbuule bwa kufubila Yehowa. Mbutemuki kinyi bwa mu Bible bubaadi bwakule pabitale kuno kushintuluka? Myanda kinyi ishintulukye mu ndumbulwilo yoodi mumone? Mushindo kinyi wayidi ikukwashe?

“Naakupa butaale bwashi bukukunkushe”

6, 7. (a) Nkinyi akipatuula mukanda wa Yeeshaya 60:17? (b) “Bakunkushi” na “bantu bankupa mudimo” abalesha kinyi?

6 Anka bu byatwikalanga bamone mu Shapitre 9, Yeeshaya baadi mutemukye shi, Yehowa akyebe kwelela mwilo waaye mwabi na aukyebe kufiima ngofu. (Yesh. 60:22) Anka Yehowa baadi mulee kukita myanda ikile bungi. Bwabwa butemuki bumune bubaadi buleshe shi: “Pa mbalo ya munyinga-usangwe, nenutwadila oòlo; pa mbalo ya kyamo natwala kyamo ky’ebakanyi, pa mbalo y’ebaya, munyinga usangwe, na pa mbalo y’ebwe, kyamo; naakupa butaale [‘bu bakunkushi boobe, na bululame bu bantu ba nkupa mudimo,’ NW].” (Yesh. 60:17) Buno butemuki abulesha kinyi? Mushindo kinyi wabudi butale ano mafuku etu?

Kutuula kingi kintu nkushintuula, ta mbwashi kibubi kifikye buwa, kadi nkwashi kibuwa kifikye buwa bukile

7 Butemuki bwa Yeeshaya bubaadi abulesha shi kyamo kimune akipyana kingi. Anka lamiina shi kutuula kingi kintu nkushintuula, ta mbwashi kibubi kifikye buwa, kadi nkwashi kibuwa kifikye buwa bukile. Kutuula kwa oòlo pa mbalo ya munyinga usangwe nkulongamisha, bi mumune na bingi bintu byabadi baleshe pano. Anka bino mbishima bya kupwandikisha, Yehowa baadi mutemukye shi nshalelo a mwilo waaye akyebe kulongama ku kapeelakapeela. Butemuki bubaadi abwakula pabitale kushintuluka kinyi? Pabaadi akula pabitale “bakunkushi” na “bantu ba nkupa mudimo,” Yehowa baadi alesha kulumbuula kubaadi na kya kwenda na kumweneka mu mushindo ubaabadi abalama mwilo waaye na kwiulumbuula.

8. (a) Nanyi mufwishe kushintuluka kwa myanda kwabadi baleshe mu butemuki bwa Yeeshaya? (b) Mushindo kinyi awitukwasha kuno kushintuluka? (Tala kashibo akamba shi: “Baadi mukumine elango na kwiyisha kooso.”)

8 Nanyi afwisha kuno kutama kwa ndumbulwilo? Yehowa amba shi: “Nenutwadila oòlo, . . . Natwala kyamo ky’ebakanyi, . . . Naakupa butaale.” Eyendo, kulumbuula kwa myanda ya ndumbulwilo a kakongye kwabadi bafwishe, mbekufwishe kwi Yehowa aye nabeene ta mbantu bekufwishe nya. Mpa na kubanga nsaa ibaabadi batuule Yesu bu Nfumu, Yehowa mushintuule ino myanda yooso ku bukwashi bwa Mwana aaye. Mushindo kinyi awitukwasha kuno kushintuluka? Yawa verse umune alesha shi kuno kushintuluka akukatwala “butaale” na “kululama.” Nsaa yatukumiina bukunkushi bw’Efile Mukulu na kushintuula myanda ayitungu, butaale abutwele munkatshi mwetu na kifulo na kululama abitutakula mu kufubila Yehowa, aye abaabadi betamine kwi Mpoolo mutumibwa shi “Efile a butaale.”​—Fid. 4:9.

9. Myanda kinyi yabadi batuule mu mulongo bwashi kwikale buumune mu kakongye, na mbwakinyi?

9 Mpoolo bafundjile pabitale Yehowa shi: “Efile Mukulu t’Efile Mukulu a kapatakanyi [kafutakanyi], nyi Efile Mukulu a butaale.” (1 Kod. 14:33) Lamiina shi Mpoolo tabaadi alesha kwilekena kwi pankatshi pa kapatakanyi na myanda i mu mulongo nya kadi baadi alesha kwilekena kwa kapatakanyi na butaale. Bwakinyi? Banda kutala uno mwanda: Myanda i mu mulongo bupenka bwayo tayifikaa musango umune mu kwikala bu butaale nya. Kileshesho, basalayi mbalombeene kutambuka mu mulongo pabadi pa mbalo ya ngoshi, anka be mu mulongo bwa kulwa ngoshi, ta mbwa butaale nya. Kadi bu byatudi beena Kidishitu, abitungu tulamiine uno mwanda: Myanda yooso i mu mulongo ishi imeene pa butaale ngilombeene kulwila lelo sunga malooba. Anka butaale bw’Efile Mukulu abufwishaa myanda i mu mulongo na i kwanka bwa losoo. Byabya, twi na lutumbu lukata pa kumona ndumbulwilo etu kwete kukunkushibwa na kutooshibwa kwi “Efile Mukulu sha butaale”! (Lom. 15:33) Butaale abutuusha Efile Mukulu bwi bu kitako kya myanda i mu mulongo na buumune abutukila mwishimba bwatudi nabo ngofu mu tukongye twetu mu nsenga ishima.​—Mis. 29:11.

10. (a) Myanda kinyi ishintulukye mu ndumbulwilo mu bipwa bya kumpala? (Tala kashibo akamba shi: “Mushindo wabadi balongamishe kipaso kya kukunkusha.”) (b) Nkonko kinyi yatukyebe kutaluula?

10 Kashibo akamba shi “Mushindo wabadi balongamishe kipaso kya kukunkusha” aketulesha mushindo wabadi bashintuule myanda mu mulongo mu ndumbulwilo etu mu bipwa bya ku mbangilo. Kadi nkushituula kinyi kwa ‘munyinga-usangwe bu oòlo’ kwabadi bafwishe kwi Yehowa mu bipwa bishaale ku bukwashi bwa Nfumwetu? Mushindo kinyi wi kwakwa kushintuluka mu myanda ya kukunkusha nkutweshe butaale na buumune mu tukongye twa mu nsenga ishima? Mushindo kinyi wa kukwete nkukwasha bupenka boobe bwa kufubila “Efile Mukulu sha butaale”?

Mushindo wabakwete kukunkusha kakongye kwi Kidishitu

11. (a) Kulonga kwa Bible nkufwishe kushintuluka kinyi mu mpushisho? (b) Bakwetu ba mu Kasaka ka Bakunkushi-Bakulu abaadi na kitshibilo kinyi

11 Kubanga mu 1964 na mu 1971 kasaka ka Bakunkushi-Bakulu nkakunkushe mpàngo ikata ya kulonga Bible ibaadi ayitaluula myanda ibungi pabitale, mushindo ubaadi autambuka kakongye ka mu siekele a kumpala.a Pabitale ndumbulwilo, mbileshibwe shi bukunkushi bwa tukongye mu siekele a kumpala bubaadi kwi kasaka ka bakulu pamutwe pa kukunkushibwa kwi penda mukulu umune sunga mukunkushi. (Badika Beena-Fidipe 1:1; 1 Timotee 4:14.) Pabaabadi bapushe wawa mwanda kalolo, kasaka ka Bakunkushi-Bakulu kabaadi kasanganeshi Nfumu, Yesu baadi ebakunkusha bwa kulumbuula myanda mu ndumbulwilo a mwilo w’Efile Mukulu​—bakwetu ba mu kasaka ka Bakunkushi-Bakulu abaatshile kitshibilo kya kulonda bukunkushi bwa Nfumu. Mususa umune abaadi bashintuule myanda ayitungu bwashi ndumbulwilo ekale mwipushene ngofu na mpàngo ya kutuula bakulu bu byayidi mu Bible. Myanda kinyi ibaabadi bashintuule ku mbangilo kwa 1970?

BAADI MUKUMINE ELANGO NA KWIYISHA KOOSO

MUKANDA wa mukwetu Russell ubaadi mufundjile bakwetu bapeela ba mu Scandinavie mpa na mukwetu Kaarlo Harteva ubatukile mu Kitenta kya Mulami kya mu 1/4/1916 kya mu ludimi lwa Finlandais. Mukwetu Russell bafundjile shi: “Atwinunyingisha anwe bakwetu booso balume mu lukumiino, bwashi nwalukye ku bya binyibinyi na kutuula binangu ku mudimo autungu kukita.” Bwakinyi mukwetu Russell baadi mwibalungule bino?

Kaarlo Harteva

Kaarlo Harteva

Mukwetu Harteva, baadi mutandjikye mu 1882, baadi umune a ku Balongi ba Bible ba kumpala mu Finlande. Baadi mubatshishibwe mu mweshi wa Kananka 1910 na, mwishipo mu 1912 mukwetu Russell baadi mumupe matalwa a kutuusha Kitenta kya Mulami mu ludimi lwa Finlandais. Byooso bibaadi abikidika kalolo mpa na pababangile Ngoshi ya kumpala ya nsenga ishima. Mukwetu Harteva bafundjile mu Kitenta kya Mulami kya mu 1/12/1914 shi: “Pamwanda wa lukalakasho lwa makuta, . . . tatwi balombeene kulaa shi Kitenta kya Mulami akikala na bungi bwa masaki bwi mumune sunga shi akikala akituuku misusa ibungi ku kipwa nya.” Byabya mu 1915, bwa kupeta makuta mukwetu Harteva na bangi abaadi besambe na ungi sosiete abetamina bu Ararat, bwashi abangye kutuusha yawa jurnale mu dyadya eshina.

Mukwetu Harteva baadi mutuule binangu byaye ku sosiete mupya na ku jurnale mupya, ungi mukwetu babangile kutumika bu’ye atuushaa Kitenta kya Mulami mu ludimi lwa Finlandais. Jurnale a Ararat baadi atuusha miisambo ya mu Bible mpa na miisambo itale kubuka na mitshi na ludimi lupya lwabetamina bu Esperanto. Mu mafuku apeela jurnale mupya babangile kukatusha binangu bya bakwetu ku malongyesha ebuwa a bya binyibinyi. Mu aa mafuku mukwetu Russell pamwanda baadi etatshisha bwashi bantu bekale biya mu kikudi, baadi mutentekyeshe mukwetu Harteva na bangi bwashi “balukiile ku bya binyibinyi.”

Mukwetu Harteva bakitshine naminyi? Baadi mutuushe mukanda wa mukwetu Russell pamune na lwalulo lwaye mu jurnale a Ararat. Mukwetu Harteva batekyele lusa bwa bibakitshine, aye nkwamba shi: “Su abitungu kushintuula, nakumina kukita mwande mooso.” Kunyima kwa mafuku apeela, mu jurnale a nfudiilo a Ararat, mukwetu Harteva batekyele dingi lusa bwa kafutakanyi kabaadi mutweshe, nkwamba dingi shi: “Nakyebe kwitatshisha ngofu bwa kutuula binangu ku ka mwanda kooso katale bya binyibinyi.” Mu kwilekena na bangi baasha kwitatula babaabadi belele tukanda bwashi bekale bakulu mu aa mafuku, Kaarlo Harteva baadi mukumine elango na kwiyisha kooso.

Kunyima, mukwetu Harteva baadi dingi mutudibwe bwa kutuusha Kitenta kya Mulami mu ludimi lwa Finlandais na bu mukunkushi a filiale. Baadi mushaale mulame aa mashito mpa na mu 1950. Baadi mushaale mululame kwi Yehowa na ku bya binyibinyi mpa na ku lufu lwaye mu 1957. Nyi bwakinyi, baaba booso abakumiina na kwiyisha bukunkunshi bwa Yesu Nfumu’abo, mbatoshibwe na kupeta myabi ya Yehowa.

12. (a) Myanda kinyi ibaadi ishintulukye mu Kasaka ka Bakunkushi-Bakulu? (b) Lesha mushindo wilumbuule Kasaka ka Bakunkushi-Bakulu. (Tala kashibo akamba shi: “Mushindo Awitatshisha Kasaka ka Bakunkushi-Bakulu bwa myanda ya Bufumu.”)

12 Kushintuluka kwa kumpala kubaadi kutale kasaka ka Bakunkushi-Bakulu ako kanabeene. Mu aa mafuku, kasaka ka Bakunkushi-Bakulu kabaadi na bakwetu bedibwe mwimu abaadi bantu musambobidi abaadi mu komite a bakunkushi ba sosiete Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania. Anka mu 1971 kasaka ka Bakunkushi-Bakulu kabaadi katame kukatuka mu bantu 7 abo nkufika bantu 11 na kubaadi kwilekena pankatshi pa kasaka ka Bakunkushi-Bakulu na komite a bakunkushi ba sosiete. Beena kasaka ka Bakunkushi-Bakulu ababangile kwimona bu be mumune na abo nkubanga kwishintushena bukunkushi ku kipwa kyooso muyiile kwilondena kwa mashina.

13. (a) Mpàngo kinyi ikwanka takudi bipwa 40? (b) Kasaka ka Bakunkushi-Bakulu nkakite kinyi mu 1972?

13 Kushintuluka kwa kabidi kubaadi kutale tukongye tooso. Mu mushindo kinyi? Kubanga mu 1932 na mu 1972, bukunkushi bwa kakongye bubaadi kwi penda mukwetu mulume umune. Mpa na mu 1936, yawa mukwetu abaadi abamwitamina bu mukunkushi a mudimo. Kunyima, eshina dibashintulukile bu mukwashi a kisaka, akupu adyo nkwikala bu mukwashi a kakongye na ku nfudiilo bu mukunkushi a kakongye. Baaba bakwetu basangudibwe na kishima kyooso abaadi abatala loombe bwashi lwikale bibuwa mu kikudi. Misusa ibungi mukunkushi a kakongye baadi aata bitshibilo bwa kakongye kushii kwipusha bangi bakwashi ba kakongye. Anka, mu kipwa kya 1972, kasaka ka Bakunkushi-Bakulu kabaadi kashintulue myanda ikata. Kwakwa kushintuluka kubaadi kutale kinyi?

14. (a) Mpàngo kinyi ipya ibaadi imwenekye mu 1/10/1972? (b) Mushindo kinyi aulondaa mukunkushi a kasaka ka bakulu elango di mu Beena-Fidipe 2:3?

14 Pamutwe pa kwikala na penda mukwetu mulume umune mu kakongye bwa kwikakunkusha, bangi bakwetu balume balombashe myanda itekibwe mu Bible binobino abaadi balombeene kusangudibwa bu bakulu beena Kidishitu muyiile bukunkushi bw’Efile Mukulu. Booso bwabo abaadi balombeene kukita kasaka ka bakulu abakunkusha kakongye kaabo. Yaya mpàngo ipya ya kutuula bakulu ibabangile mu 1/10/1972. Lelo uno mukunkushi a kasaka ka bakulu t’emonaa bu e na muulo kukila bangi nya kadi emonaa bu ‘mukile bupeela.’ (Luk. 9:48) Bano bakwetu baasha kwiyisha be bu mwabi ukata munkatshi mwa bakwetu be mu nsenga ishima.​—Fid. 2:3.

Eyendo, pa mwanda amonaa kula, Nfumwetu mutushe balami bebuwa ba balongi baaye pa nsaa ilombane

15. (a) Mpàngo ya’shi mu tukongye mwikale tusaka twa bakulu ngituushe myabi kinyi? (b) Nkinyi akilesha shi bibaadi bikite Nfumu abilesha shi baadi amono kula?

15 Mpàngo ya kwiabishena midimo ya kakongye mu kisaka kya bakulu ngikale bu kulumbuula kukata. Banda kutala ino myabi isatu: Wa kumpala, ino mpàngo ayikwasha bakulu booso​—sunga bekala na bushito kinyi mu kakongye—​bwabadya kushinguula shi Yesu Nfumu a kakongye. (Ef. 5:23) Wa kabidi, bu abilesha Myeele 11:14 shi: ‘Kupanda . . . kwi mu bungi bwa baasha binangu.’ Nsaa i bakulu abakimbi binangu bya bangi pabitale mwanda ulombeene kulwisha kipwano kya kakongye n’Efile Mukulu na kutaluula binangu bya ooso a kwabadi, abapete bukwashi bwa kwata bitshibilo bipushene na miiya ya mu Bible. (Nki. 27:17) Yehowa elelaa byabya bitshibilo mwabi, na abyobeleka. Wa kasatu, pakudi bakwetu balume bebungi balombane abafubu bu bakulu, ndumbulwilo e na mushindo wa kukwasha lukalo lwi kwanka lwa bukunkushi na bulami bwa tukongye. (Yesh. 60:3-5) Banda kwela binangu​—bungi bwa tukongye mu nsenga ishima mbufiime kukila pa 27 000 mu 1971 bwakila pa 113 000 mu 2013! Eyendo, bu byamonaa kula, Nfumwetu mutushe balami bebuwa ba balongi baaye pa nsaa ilombane​—Mik. 5:5.

MUSHINDO WABADI BALONGAMISHE KIPASO KYA KUKUNKUSHA

  • 1881​—Bwa kukwasha shi Balongi ba Bible bashale mbalo imune beukene, mukwetu Russell batekyele baaba abaadi abakunkusha bisangilo efuku dyooso bwashi beukishe ku biro bya Watch Tower mbalo yabakwete kwibungila.

  • 1895​—Mu tukongye tooso abaadi bebalungule bwashi basangule munkatshi mwabo bakwetu balume balombeene kufuba bu bakulu.

  • 1919​—Mu kakongye kooso mukunkushi a mufubo abamusangula kwi biro bya filiale muyiile bukunkushi bw’Efile Mukulu. Mufubo waaye ubaadi wa kulumbuula mudimo wa bulungudi na kunyingisha bangi bwashi bepaane mu mudimo wa bulungudi. Bangi bakulu mu kakongye tabakwete kukumina mpàngo ya kutuula mukunkushi a mufubo.

  • 1932​—Kusangula kwa bakulu ku kipwa kyooso kubemana. Pa mbalo yako, kakongye akasangula komite a mudimo e na bakwetu baasha kisumi mu mudimo wa bulungudi na be na nshalelo mwipushene n’eshina dipya dya bu Batemwe ba Yehowa. Bangi ba munkatshi mwabo, babadi basangule kwi kakongye, abebatuulu kwi Sosiete sunga biro bya filiale bwabadya kwikala bu bakunkushi ba mudimo.

  • 1937​—Bakwetu balume be mu loombe lukata mbalombeene kufuba mu komite a mudimo pamune na bakwabo balume bedibwe mwimu.

  • 1938​—Kakongye kabaata mpàngo ya kusangula mu kakongye kooso bafubi babadi basangule muyile abyamba bukunkushi bw’Efile mukulu. Bino bibaadi bu nfudiilo ya kwela kwa tukanda bwa kusangula bakulu mu tukongye.

Bwa kulonga myanda itale bibaadi bishintulukye myanda mu ndumbulwilo, tala mukanda wa Les Témoins de Jéhovah: Prédicateurs du Royaume de Dieu mwisaki dya 204-235.

Kusangula kwa bakulu kwa ku kipwa mu kankongye mu bipwa 1920

“Tubaadi atwibwesha maboko bwa kusangula bakulu. Akupu, mukwetu mulume ende mu milongo bwa kubadika bungi bwa maboko.”​—Mukwetu mukashi Rose Swingle, Chicago, Illinois mu États-Unis.

“Ikalayi bu kileesheesho kwi kakongye”

16. (a) Bakulu be na bushito kinyi? (b) Balongi ba Bible abaadi bamone elango dya ‘kudiisha mikooko’ naminyi?

16 Mu bipwa bya kumpala bya Balongi ba Bible, bakulu mu kakongye abaadi bapwe kuuka shi be na bushito bukata bwa kukwasha beena Kidishitu nabo bwashi bashaale bafubi b’Efile Mukulu. (Badika Beena-Ngalateya 6:10.) Mu 1908 mwisambo wa mu Kitenta kya Mulami ubaadi utaluule dino eyi dya Yesu shi: “Diisha baana ba mikooko yande.” (Yo. 21:15-17) Mwisambo ubaadi aulungula bakulu shi: “Bi na muulo pa kumona shi mudimo wa Nfumu pabitale loombe wi na mbalo ikata mu mashimba etu, na kumona shi kudiisha na kubamba balongi ba Mwanana nyi nkinemo kikata kyatudi nakyo.” Mu 1925, Kitenta kya Mulami kibaadi dingi kileshe muulo wa kufuba bu balami nsaa ibaakidi akitentekyesha bakulu shi: “Kipwilo ky’Efile Mukulu nkyaaye, . . . na be na kitungo ku meso kwaaye pabitale mushindo wabakwete kukita bwa kukwasha bakwabo.”

17. Mushindo kinyi wabadi bakwashe bakulu bwashi balombashe mudimo wa bulami?

17 Mushindo kinyi wi ndumbulwilo a Yehowa mukwashe bakulu mu kakongye bwa kushintula mayele abo a kukunkusha aakatuka ku ‘oòlo afika munyinga-usangwe’? Mu kutuusha kwa malongyesha. Kalasa ka kumpala ka Mudimo wa Bufumu bwa bakulu kabaadi kabangye mu 1959. Kipindji kimune kya mu kalasa kibaadi kitaluule uno mwanda, “kutuula binangu kwi muntu.” Baaba bakwetu abakunkusha abaadi bebanyingishe bwabadya “kukita programe a kwenda mu kutala balungudi ku mashibo aabo.” Kyakya kipindji kibaadi akilesha mushindo wibuwa ulombeene bakulu kutembela bantu. Mu 1966, Kalasa kapya ka Mudimo wa Bufumu kabaadi kabangye. Kabaadi akataluula mwanda awamba shi, “Muulo wa mudimo wa bulami.” Mwanda kinyi ubaadi na muulo ukata mu kano kalasa? Baaba abakunkusha abaadi “balombeene kupa mikooko y’Efile Mukulu bukwashi bwi buwa, kadi kushii kwilwankana ba mu nshibo yaabo na mudimo wa bulungudi.” Mu bipwa bishaale nkukitshikye tulasa twa bakulu twibungi. Mbipeta kinyi bitukye ku aa malongyesha atuushe ndumbulwilo a Yehowa? Lelo uno kakongye ka beena Kidishitu ke na bakwetu balume banyingye bakwete kufuba bu balami ba mu kikudi.

Kalasa ka Mudimo wa Bufumu mu Philippines mu 1966

Kalasa ka Mudimo wa Bufumu mu Philippines mu 1966

18. (a) Mbape bakulu bushito kinyi bukata? (b) Bwakinyi Yehowa na Yesu mbafule bano bakulu abakitshi mudimo wi bukopo?

18 Bakulu beena Kidishitu booso mbebatuule kwi Yehowa ku bukwashi bwa Nfumwetu Yesu bwa kutwala buno bushito bukata. Bushito kinyi? Kukunkusha mikooko y’Efile Mukulu mu ano mafuku akile bukopo kasha bantu bekala kwanka. (Ef. 4:11, 12; 2 Tim. 3:1) Yehowa na Yesu mbafule bano bakulu abafubu mudimo wibukopo mwanda bano bakwetu bakwete kukookyela elango dya mu Bible dya shi: “Lamaayi mikooko y’Efile Mukulu yabadi beenupe . . . na muloo . . . , mu kwilambula . . . , ikalaayi bu kileshesho kwi kakongye.” (1 Mp. 5:2, 3) Tubande kutala mishindo ibidi ya ku mishindo ikale balami beena Kidishitu bu kileshesho kwi kakongye na ayikwasha ngofu bwashi muloo na butaale bikale mu kakongye.

“TUBAADI BAKAANYE”

UNGI mukwetu mulume na mukashi aaye ba misionere mu Asie abaadi bebatume mu kangi kakongye kashibaadi akende kumpala munda mwa bipwa bibungi. Abamwene shi bakwetu balume abaadi na kifulo kadi tababaadi abalondo miiya ya ndumbulwilo nya. Ba misionere kunyima kwa kwikala mu kipwano ki buwa na balungudi, mukwetu mulume babangile kwenda na kulongamisha myanda ya kakongye muyiile bi ndumbulwilo a bantu ba Yehowa mu nsenga ishima. Nkipeta kinyi kibatukile? Munda mwa bipwa bibidi, bungi bwa bantu abatwele mu bisangilo bubaadi bufiime misango ibidi, bantu bapya ababangile kwipaana mu mudimo wa bulungudi na bantu bakile pa 20 nkubatshishibwa. Baaba bakwetu abamba dingi shi: “Tubaadi bakanye.” Yehowa baadi mwitwelele myabi ikile bungi! Pakumona bipeta bibatukile mu kulonda kwa miiya ya ndumbulwilo a Efile Mukulu bantu booso mu kakongye abaadi na muloo.”

Mushindo wabakwete kukunkusha kakongye k’Efile Mukulu kwi bakulu lelo uno

19. Atupushaa naminyi nsaa yatwende mu mudimo wa bulungudi na bakulu?

19 Wa kumpala, bakulu bakwete kufuba pamune na beena kakongye. Luuka mufundji a Evanjile bambile shi: “[Yesu] nkwipomba mu bibalo na mu bibundji, end’alungulanga mukandu wibuwa wa Bufumu bw’Efile Mukulu. Ekumi na babidi babaadi naaye.” (Luk. 8:1) Bu bibaadi Yesu alongyesha pamune na balongi baaye, byabya bakulu be na kileshesho kibuwa lelo uno bakwete kufuba pamune na beena Kidishitu nabo mu mudimo wa bulungudi. Abashinguula shi pabakitshi bino, bakwete kukwasha ngofu bwashi kakongye kekale akatambuka kalolo. Beena kakongye abapushaa naminyi pabitale bano bakulu? Jeannine, ungi mukwetu mukashi e pepi na bipwa 90 alesha shi: “Kufuba pamune na mukulu mu mudimo wa bulungudi akumpa mushindo wa kwisamba naaye bwa kumwiuka kalolo.” Steven mukwetu mulume mukumbeene kwikala na bipwa 35 amba shi: “Nsaa yanfubu na mukulu mu mudimo wa ku nshibo na nshibo, napusha shi e na lukalo lwa ku nkwasha. Kupeta kwa bukwashi bwi byabya akumpa muloo wibungi.”

A shepherd finds a lonely, lost sheep on a stormy night

Anka abikalaa Mulami akimbi mukooko ushimine, bakulu abetashishaa bwa kutala baaba bashimishe kipwano kyabo na kakongye

20, 21. Mushindo kinyi ulombeene bakulu kulonda kileshesho kya mulami a mu lukindji lwa Yesu? Tusha kileshesho. (Tala dingi kashibo akamba shi: “Kutala bantu ku lubingo looso nkutuushe bipeta bi buwa.”)

20 Wa kabidi, ndumbulwilo a Yehowa mulongyeshe bakulu bwashi bekale abetatshisha bwa baaba bashya b’ebungu dingi mu kakongye. (Eb. 12:12) Bwakinyi abitungu shi bakulu bakwashe baaba babofule mu kikudi, na mushindo kinyi wabakwete kwibikita? Lukindji lwa Yesu pabitale mulami na mukooko ushimine alwitupa myaluulo. (Badika Luuka 15:4-7.) Mulami e mu lukindji nsaa ibamwene shi kwi mukooko ushii panka, bayiile mu kukimba wawa ushimine anka bu’shi wawa ndjo penda wadi nawo. Mushindo kinyi wi bakulu beena Kidishitu lelo uno abalondo kileshesho kya yawa mulami? Anka bu bi mukooko wi na muulo ku meso kwa mulami awo, baba bashyabebungu dingi na mwilo w’Efile Mukulu be nka na muulo ku meso kwa bakulu. Abamono muntu mubofule mu kikudi bu mukooko ushimine​—kushii bu muntu shii mulombeene dingi kwalukiila. Na dingi, anka bu bi mulami aata kitshibilo kya “kwenda mu kukimba uno ushimine, nyaa naa pakeumwena,” byabya bakulu abaata kitshibilo kya kwenda mu kutala na kukwasha baaba babofule.

21 Mulami e mu lukindji akitshi kinyi nsaa yapete mukooko ushimine? Na kalolo kooso eutwala, “eutenteka pa mapampa aaye,” na aluka nawo mu loombe. Bi mumune, kwitatshisha akwitatshisha bakulu na kalolo kooso akwibwesha muntu mubofule mu kikudi na kumukwasha bwashi alukye mu kakongye. Bibaadi bikitshikile Victor, mukwetu mulume a mu Afrike baadi mulekye kwibunga na kakongye. Amba shi: “Munda mwa bipwa 8 binaadi mulekye kufuba, bakulu abaadi abakitshi mwabo mooso bwa kunkwasha.” Nkinyi kibaadi kimukume kwishimba? Apatuula shi: “Dingi efuku, John, ungi mukulu anaadi mutwele naaye mu Kalasa ka ba mbala-mashinda, bafikile mu kuntala aye nkundesha angi ma foto abaadi mukwate patubaadi mu kalasa. Abaadi antentekyeshe muloo unaadi nawo panaadi nafubila Yehowa.” Mafuku apeela pabakatukile John, Victor balukile mu kakongye. Binobino kwete kufuba dingi bu mbala-mashinda. Eyendo, bakulu beena Kidishitu abetulama be kwanka bwa muloo wetu.​—2 Kod. 1:24.b

Bena Kidishitu babidi abafiki mu kutembela mukwetu mununu shalungulaa dingi

KUTALA BANTU KU LUBINGO LOOSO NKUTUUSHE BIPETA BI BUWA

PA MWANDA wa lukalo lwa kukwasha mukooko ushimine, bakulu mu kakongye ba mu États-Unis abatadile kyabadi balombeene kukita bwa kukwasha baaba bashimishe kipwano kyabo na loombe. Abamwene shi kwi bantu pepi 30 balekye kufubila Yehowa kala munda mwa bipwa makumi, abaadi bashaale mu teritware a kakongye. Bebungi ba kwabadi mbapwe kununupa.

Alfredo, mukulu umune, batshile liste a mashina aabo aye nkubanga kwenda mu kwibatala. Amba shi: “Mu dya Katano dyooso kunakashika, naadi nakookola ku kibelo kya muntu shyafubanga dingi.” Muntu shafubanga dingi su bafungula ku kibelo, Atompo kwisamba naaye tu miisambo tupeela na apusha lukalo lwi mwishimba dyaaye. Alungula mukwetu mulume sunga mukashi shafubanga dingi shi kakongye ta nkalube midimo ibuwa yabakitanga bwa Bufumu bwa Yehowa nya. Alfredo amba shi: “Panalungwile ungi mukwetu taadi mununu shafubanga dingi bungi bwa ma jurnale abaadi mupe bantu mu myeshi ishaale mu rapore ya mudimo ya mu 1976, yawa mukwetu mpolo ibamuwudile mu meso.” Dingi Alfredo baadi abadika Luuka 15:4-7, 10 na bantu babaadi ende mu kutala, akupu ebepusha shi, “nkinyi akikitshikaa su mukooko ushimine ubaluka mu kakongye? Banda kutala Yehowa, Yesu na mikeyilu abasangala!”

Munda mwa bipwa bibidi bishaale, Arlfredo baadi ende mu kutala baaba bashabafubanga dingi. Mbipeta kinyi bitukye ku uno mudimo ubaadi akitshi na lwishinko looso? Mupete muloo wa kukwasha bakwetu balume babidi bwashi babangye kwibunga dimo na kakongye. Binobino bakwete kutwelanga mu bisangilo bya mu dya Lubingo. Aakula na muloo ooso shi: “Nsaa ibaabatwelele mu Nshibo ya Bufumu, ami namu nabangile kunosha mpolo.” Akula dingi shi “sunga bano bashabafubanga dingi ababanga kutwela mu bisangilo, nkwete kwibatembelanga mu dya Katano mooso mwanda abandungula shi, kwibatembela ku lubingo looso nkintu kyabadi nakyo lukalo ngofu​—ami naamu napusha nka byabya!”

Bukunkushi bululame abunyingisha buumune munkatshi mwa mwilo w’Efile Mukulu

22. Mushindo kinyi wi bululame na butaale abinyingisha buumune bwa kakongye ka beena Kidishitu? (Tala dingi kashibo akamba shi: “Tubaadi bakaanye.”)

22 Anka bu bibaatukatuka mu kwibimona kumpala, Yehowa baadi mutemukye shi butaale na kululama abikyebe kufiima munkatshi mwa mwilo w’Efile Mukulu. (Yesh. 60:17) Ino ngikashi yooso ayinyingisha buumune bwa tukongye. Mu mishindo kinyi? Pabitale bululame, “Yehowa Efile Mukulu ngumune.” (Miy. 6:4) Miya yaaye ilulame i mumune mu tukongye twa mu maumbo ooso. Miya yaaye pabitale ki buwa na ki bubi ngimune, na i mumune mu “tukongye twa b’eselele.” (1 Kod. 14:33, NW) Byabya, kakongye nkakumbeene kwenda kumpala nka su akalondo miya y’Efile Mukulu. Pabitale butaale, Nfumwetu t’akumina shi twikale penda na butaale mu kakongye nya kadi akumina shi twikale bu bantu ‘abakimbi butaale.’ (Mat. 5:9) Paapa atwikala ‘atukimbi myanda ilombeene kutwala butaale.’ Atwata mpàngo ya kupudisha bilumbu bilombeene kutuuka munkatshi mwetu. (Lom. 14:19) Patukitshi byabya, atukwasha bwashi butaale na buumune bikale mu kakongye.​—Yesh. 60:18.

23. Atwe bafubi ba Yehowa, muloo kinyi watudi nawo lelo uno?

23 Kala mu mweshi w’Ekumi na umune 1895, pabaadi Kitenta kya Mulami kyakule pabitale mpàngo ya kumpala ya kutuula bakulu mu kakongye, bakwetu balume abaadi abakunkusha abaadi baleshe lukalo lwa mu mashimba aabo. Lukalo kunyi? Abaadi na lukalo lwashi ino mpàngo ipya ya ndumbulwilo ikwashe mwilo w’Efile Mukulu “ufikye mususa umune ku buumune bwa lukumino.” Patutala bipwa makumi bishaale, twi na lutumbu lukata pa kumona shi kutooshibwa kwende na kumweka pabitale mushindo wa kukunkusha kwabadi bafwishe kwi Yehowa ku bukwashi bwa Nfumwetu, nkunyingishe buumune bwa lulangwilo lwetu. (Mis. 99:4) Pa mwanda wa byabya, lelo atwe booso bafubi ba Yehowa mu nsenga ishima twi na muloo nsaa yatutambuka na “kinangu kimune,” na kulonda “eshinda dimune” na kufubila “Efile Mukulu sha-kufukama” “na katshintshi ka mumune.”​—2 Kod. 12:18; badika Sefanya 3:9.

a Kutuula kingi kintu nkushintuula, ta mbwashi kibubi kifikye buwa, kadi nkwashi kibuwa kifikye buwa bukile.

b Tala mwisambo wa mu Kitenta kya Mulami kya mu 15/1/2013 mwisaki 27-31 mu Fwalanse; wi na mutwe wa mwanda awamba shi: Les anciens, “compagnons de travail pour notre joie.”

Bufumu bw’Efile Mukulu abumweneka shi mbw’eyendo koodi su?

  • Bufumu mbulongamishe myanda kinyi mu ndumbulwilo?

  • Mushindo kinyi wi kushintuluka kwa myanda mu kakongye nkukwashe bwa kufubila “Efile Mukulu sha kufukama”?

  • Mbishima kinyi na myanda kinyi ikite mukulu kampanda ikupe muloo?

  • We mulombeene kukita naminyi bwashi butaale na buumune bitwele mu kakongye?

Kisangilo kya Kasaka ka Bakunkushi Bakulu ka Batemwe ba Yehowa

MUSHINDO AWITATSHISHA KASAKA KA BAKUNKUSHI-BAKULU BWA MYANDA YA BUFUMU

MU KASAKA ka Bakunkushi-Bakulu ka Batemwe ba Yehowa mwi bakwetu balume bedibwe mwimu bakwete kufubila Yehowa. Abo booso ndjo “mpika a kishima na mupatulukye.” Be na mudimo wa kutuusha bidibwa bya mu kikudi na bukunkushi pabitale kuyiisha mudimo wa kulungula mukandu wa Bufumu kumpala mu nsenga ishima.​—Mat. 24:14, 45-47.

Mu Kasaka ka Bakunkushi-Bakulu abakitaa kisangilo ku lubingo looso mu dya Kasatu. Bino abikwasha bano bakwetu bwabadya kufuba mu buumune. (Mis. 133:1) Na dingi beena Kasaka ka Bakunkushi-Bakulu abafubaa mu ma komite elekeene. Nsaa yabetatshisha bwa kulombasha myanda ya Bufumu komite ooso e na yaaye mbalo yakwete kukunkusha. Tala ino myanda ipeela ayilesha midimo yaabo.

  • Bakwetu abeetatshisha bwa kulombasha nkalo ya bakwetu beena Kidishitu

    Komite a bakunkushi

    Bakwetu abafubaa mu uno komite, abakunkushaa myanda itale kwenda ku mbulamatadi bwa kukalwila ndumbulwilo mpa na dingi kutumika na bintu bya kupalakasha nabyo mayi bwa kulesha patooka bi lukumiino lwetu. Abakwashaa dingi nsaa ayituuku masaku, pabakwete kukengyesha bakwetu, na bukwashi abutungu kutuusha bukidi bukidi nsaa i bakwetu ba mu nsenga ishima abakwatshika na mwanda kampanda.

  • Beena kifuko kya Betele abakitshi midimo ilekenelekene

    Komite a beena Betele

    Uno komite e kwanka bwa kukunkusha myanda itale kutuusha bukwashi bwa ku mbidi na bwa mu kikudi kwi beena Betele mu nsenga ishima bwashi bekale bibuwa. Atala dingi kusangula na kwitamina bantu bapya bwa kutwela mu Betele na kupudisha myanda itale mudimo wa ku Betele.

  • Beena kifuko kya Betele abakitshi midimo ilekenelekene

    Komite a mikanda

    Bano abafubu mu uno komite abakunkusha mudimo wa kutuusha na kutuma mikanda ayipatuula Bible mu nsenga ishima. Abatala dingi byamo bya kutuusha mikanda na mpango ayifubila ma filiale a Batemwe ba Yehowa, mpa na mudimo wa kwibaka mu nsenga ishima, na ma komitee a kwibaka Mashibo a Bufumu. Abakunkusha dingi mushindo wibuwa wa kutumika na makuta aatuku bwa kukita mudimo wa Bufumu.

  • Mukwetu mwina Kidishitu kwete kulumbuula na kukimbuula mu ordinatere aaye

    Komite a mudimo

    Bakwetu abafubaa mu uno komite abakunkusha mudimo wa kulungula mukandu wibuwa mu maumbo ooso na myanda itale tukongye, balungudi, ba mbala mashinda, bakulu, bakunkushi ba bifunda na ba misionere. Abatala bingi bintu, bu myanda itale kwipushena na bamunganga.

  • A Christian brother delivering a talk at a podium

    Komite a Malongyesha

    Uno komite akunkushaa malongyesha atupetaa ku bikongeno, na mu bisangilo bya tukongye. Akunkushaa dingi Kalasa ka Gileade, Kalasa ka balungudi ba Bufumu, Kalasa ka ba mbala-mashinda. Kukasha byabya, uno komite kwete kukunkusha mudimo wa kutusha esaki dya Bwina Kidishitu na mudimo wetu​—Programe a bisangilo, bintu bya kuteemesha na ma video.

  • Mikanda i bukata bwilekeene na kitundwilo kya site eetu a jw.org

    Komite a Kufunda

    Bakwetu abafubu mu uno komite abakunkusha mudimo wa kulumbuula bidibwa bya mu kikudi bya kufunda na bya kwela mu tu byamo bwa bakwabo beena Kidishitu na bangi bantu booso. Uno komite kwete dingi kulumbuula myanda ya mu site etu a Internet mpa na kukunkusha mudimo wa kwaluula mikanda mu nsenga ishima. Na dingi, uno komite kwete kwaluula ku nkonko itale akipatuula maverse kampanda na myanda i mu mikanda.

    Mikanda ya mu Kisongye (2011-2025)
    Tuuka
    Tuela
    • Kisongye
    • Tumina muntu
    • Byokumina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pabitale bya kufubisha
    • Bya kufubisha
    • Bya kufuamisha yobe
    • JW.ORG
    • Tuela
    Tumina muntu