Watchtower MIKANDA I MU INTERNETE
Watchtower
MIKANDA I MU INTERNETE
Kisongye
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILO
  • w16 Mweshi wa 8 esak. 9-14
  • Bilombeene beena Kidishitu koobesha eyibakishi dyabo

Tatui bapete video.

Etufuile namu lusa, kui kintu kibakutshishua kukafika kui video.

  • Bilombeene beena Kidishitu koobesha eyibakishi dyabo
  • Kitenta kya Mulami akilungula Bufumu bwa Yehova—2016
  • Tu mitue twa mianda
  • Mianda i mumune
  • KUTALUULA MASHITO A BEENA EYIBAKISHI
  • KABOMBELESHI KE NA BUKWASHI BUKATA
  • PAKUDI MYANDA MU EYIBAKISHI
  • MMWANDA KINYI WA KUMPALA WI NA MUULO MU EYIBAKISHI?
  • Kunyima kw’efuku dya kwiyibakishena
    Bya kushaala mu kifulo ky’Efile Mukulu
  • Dibaka—nkya buntu akifiki kwi Efile Mukulu
    Bya kushaala mu kifulo ky’Efile Mukulu
  • Dibaka nkya-buntu kitupe Efile Mukulu sha kifulo
    “Elameeyi mu kifulo ky’Efile Mukulu”
  • Kifuko kiobe nkilombene kuikala na muloo naminyi?—Kipindi 1
    We kuikala na muloo bua loso!—Kulonga Bible akukukuasha
Tala bibungi
Kitenta kya Mulami akilungula Bufumu bwa Yehova—2016
w16 Mweshi wa 8 esak. 9-14
Nsongwalume na nsongwakashi abeyileenanga tabadi mulume na mukashi

Bilombeene beena Kidishitu koobesha eyibakishi dyabo

“Ooso aa kwanudi, ee na kya kufula mukashi aaye bu byaadi mwifule aye nabeene, mukashi naamu aneemekye mulunda aaye.”​—BEENA-EFESO 5:33.

NGONO: 87, 3

WE KWALUULA NAMINYI?

  • Mbushito kinyi bwabadi bape mulume na mukashi kwi Efile Mukulu?

  • Bwakinyi kifulo na kabombeleshi bi na muulo ukata mu eyibakishi?

  • Bible akwashaa naminyi pakudi myanda mu kifuko?

1. Sunga byekala’shi eyibakishi adibangaa nka na muloo, bantu abeyibakishena be kukulupila nkafumankana na kinyi? (Tala kifwatulo ki kumbangilo.)

NSAA i mulume abandila mukashi aaye ebuwa efuku dya kwiyibakishena kwabo, mulume na mukashi abekalaa na muloo ushii bya kupwandikisha. Pabaabadi abeyileena, kifulo kyaabo kibaadi akyende na kutama ngofu munkatshi mwabo ngi bwakinyi mbafikye mu kwata kitshibilo kya kwiyibakisheena, na ooso a kwabadi etshipi bwa kushaala mulamate kwi mwinaaye. Kunyima kwa kwiyibakisheena, bu byababanga nshaleelo a pamune, abitungu’shi bashintuule ingi myanda bwa’shi bamone bya kushaala mu buumune. Yehowa, Mupangi a eyibakishi, akumina’shi balume na bakashi booso boobeshe mayibakishi aabo na bekale na muloo, ngi bwakinyi mmwibape malango ebuwa mu Eyi dyaye Bible. (Nkindji 18:22) Sunga mbyabya, Bible etulungula’shi bantu bakutwe kupwidika abeyibakisheena abakafumankana na myanda, sunga “nkalakashi ibungi.” (1 Beena-Kodinda 7:28) Mulume na mukashi be kupeelesha ino nkalakashi naminyi? Na beena Kidishitu be kukita kinyi bwabadya koobesha eyibakishi dyabo?

2. Mulume na mukashi abitungu belesheene mishindo kinyi ya kifulo?

2 Bible alongyesha’shi kifulo nyi eyikashi di na muulo ukata. Kadi kwi mishindo ibungi ya kifulo ayitungu’shi mulume na mukashi bekale abelesheena mu eyibakishi. Bu kileshesho, abitungu bekale abelesheena kifulo kya bwina muntu na kifulo kya bulunda. Na dingi su be na bana, yaya nsaa kifulo kibanyisha kwikala na muulo pankatshi pa beena kifuko. Kadi kifulo kimeene pa miiya nyi kilombeene kwibakwasha bwabadya koobesha eyibakishi. Mpoolo mutumiibwa baadi mupatuule kino kifulo nsaa ibambile’shi: “Ooso a kwanudi ee na kya kufula mukashi’aaye bu byadi mwifule aye nabeene, mukashi namu aneemekye mulunda aaye.”​—Beena-Efeso 5:33.

KUTALUULA MASHITO A BEENA EYIBAKISHI

3. Mwiyibakishi amutungu mwikale kifulo ki bukopo bwi naminyi?

3 Mpoolo bafundile’shi: “Balume fulayi bakashi beenu, bu bi Kidishitu na kifulo kwi kakongye, na kwipaana pa mwanda wako.” (Beena-Efeso 5:25) Lelo uno beena Kidishitu bakwete kwambula kileshesho kya Yesu pa’bo kwifuleena nka bu bibaadi Yesu mufule balongi baaye. (Badika Yowano 13:34, 35; 15:12, 13.) Abitungu’shi mulume na mukashi beena Kidishitu befuleene ngofu mu kipaso kya kutakula muntu mu kufwila mwinaye. Kadi nsaa yakudi bilumbu bibukopo mu eyibakishi, bangi ta mbalombeene kupusha kifulo kyabo bu kibukopo nya. Nkinyi kilombeene kwibakwasha? Nyi nkifulo kimeene pa miiya, kifulo “akilekanaa bito byooso, akikuminaa byooso, akikulupilaa byooso, akyataa byooso na lwishinko.” Kifulo kya uno mushindo ‘takifwiyaa nya.’ (1 Beena-Kodinda 13:7, 8) Abitungu mulume na mukashi batentekyeshe’shi babakitshine mutshipo. Babetshipile bwa kwifuleena na kwilesheena lulamato. Pabatentekyesha uno mwanda abitakula mulume na mukashi beena Kidishitu bwa kukimba bukwashi kwi Yehowa na kufuba pamune bwa kupudisha bilumbu.

4, 5. (a) Bu byadi nfumu a kifuko, mulume e na bushito kinyi? (b) Abitungu mukashi amone bu nfumu bwa mulume naminyi? (c) Ungi mulume na mukashi beyibakisheene babaadi na lukalo lwa kushintuula myanda kinyi?

4 Mpoolo bapatulwile mashito a mwina bulunda ooso nsaa ibambile’shi: “Bakashi kookyelayi balume beenu anka pamune bu kwi Mwanaana, mwanda mulume nfumu a mukashi, anka bu bi Kidishitu mmwikale nfumu a kakongye.” (Beena-Efeso 5:22, 23) Bino tabikyebe kwamba’shi mulume e na muulo kukila mukashi aaye nya. Yehowa baadi muleeshe mudimo ukata wa mukashi nsaa ibambile’shi: “Ta bibuwa muntu ekala bupenka, nakyebe kumupa mukwashi mumupwandjikiile.” (Kibangilo 2:18) Abitungu mukashi ekale akwasha mulume aaye bwadya kwikala nfumu a kifuko ebuwa. Na mulume namu abitungu ambule kileshesho kya kifulo kya Yesu mwikale “nfumu a kakongye.” Nsaa ayikitshi mulume byabya, mukashi aaye epusha’shi bakwete kumukalwila na e mu butaale na mbilombeene kwikala bipeelepeele bwa’shi ekale aneemeka na kukwatshisheena mulume aaye.

“Kipwano kyeetu nkinyingye ngofu mu eyibakishi pa kukita abikumina Yehowa”

5 Cathy, mukashi a Fred akula’shi: “Panaadi bukupi, naadi bulungantu na naadi nepasukila ami nabeene. Eyibakishi ndinshituule bwa kulonga bya kukulupila kwi mulume ande. Kumbangilo, tabibaadi bibofule nya, kadi tubanyiisha kwifuleena ngofu mwanda tukwete kukita myanda mu kipaso akikuminaa Yehowa.”[1] (Tala mayi e kunfudiilo.) Fred akula’shi: “Tabibaadi bimbofwile bwa kwata bitshibilo nya. Mu eyibakishi, kuneemeka mweneno a bantu babidi kubaadi kunyiishe kunkopwesha myanda. Kadi p’ami kukimba buludiki kwi Yehowa mu luteko na kuteemesha bi mwishimba dya mukashi ande, mbikale bibofule efuku dyooso. Napusha’shi tukwete kutumika mu kisaka binyibinyi!”

6. Kifulo “akibungu mu buumune” nsaa ayituuku myanda mu eyibakishi naminyi?

6 Mayibakishi ngalombeene kwikala anyingye su balume na bakashi ‘bekala na lwishinko kwi muntu na muntu, na dingi . . . befwileena lusa ku muntu na muntu.’ Bu byabadi bantu bakutwe kupwidika, booso bwabo abakitaa bilubilo. Apakitshika mwanda wi byabya, mbalombeene kwilongeena kukiila ku bilubilo byabo, kulonga bya kwifwileena lusa, na kwilesheena kifulo kimeene pa miiya ya mu Bible. Kino kifulo ngi kikale “akibungu mu buumune bulombanyine.” (Beena-Kolose 3:13, 14) Mulume na mukashi be kuleesha kino kifulo pa kwikala na lwishinko na kalolo pa kupela “kulama ngo” munkatshi mwabo. (1 Beena-Kodinda 13:4, 5) Apatuuku bilumbu, mulume na mukashi be na kya kukimba bya kupudisha uno mwanda bukidibukidi, kumpala kwa’shi nguba apone. (Beena-Efeso 4:26, 27) Abitungu bekale na kwiyisha na eshimba dinyingye bwa kwilungusheena’shi: “Nnfwile namu lusa bwa binakulwishisha,” mwanda kukita bino akukwasha mulume na mukashi bwa kupudisha bilumbu na kushaala pamune.

KABOMBELESHI KE NA BUKWASHI BUKATA

7, 8. (a) Elango kinyi dyabadi batuushe mu Bible pabitale kwifikeena peepi mu eyibakishi? (b) Bwakinyi abitungu’shi mulume na mukashi belesheene kabombeleshi?

7 Bible atuusha elango dibuwa dilombeene kukwasha mulume na mukashi bwabadya kwikala na mweneno ebuwa pabitale kwifikeena peepi mu eyibakishi. (Badika 1 Beena-Kodinda 7:3-5.) Bi na muulo bwa’shi mulume na mukashi bekale abapasukila nkalo yaabo ku muntu na muntu. Su mulume te na kabombeleshi kwi mukashi aaye, mukashi mulombeene kukutwa kupusha muloo wa kwifikeena peepi na mulume. Abitungu balume bekale na bakashi baabo “mupunda kiukilo.” (1 Mpyeele 3:7, Kilombeeno kipya 2014) Tabitungu kukyenda sunga kukitshisha muntu pa bukopo bwa kwifikeena naye peepi nya. Anka abitungu’shi luno lukalo lwikale alufiki lunabeene. Misango ibungi mwana mulume mmulombeene kwikala apusha lukalo bukidi kumpala kwa mwana mukashi. Anka abitungu mulume na mukashi bepusheene bubidi bwabo.

8 Mu Bible tamwi miiya ayileeshe kipaso sunga bungi bwa misusa ilombeene mulume na mukashi belesheena kabombeleshi nya. Anka mbaleeshe mwanka uno mushindo wa kwilesheena kifulo. (Loono-Luuwa 1:2; 2:6) Abitungu’shi mulume na mukashi beena Kidishitu bekale abelesheena kabombeleshi.

9. Bwakinyi kwibwesha lukalo lwibubi kwi muntu shii mwina bulunda neetu kwibubi?

9 Su twi na kifulo kibukopo bw’Efile Mukulu na muntu neetu, tatwi balombeene kutadiila muntu sunga kintu su nkimune bwakidya kulwisha eyibakishi dyeetu nya. Bangi mbalwishe sunga kutshiba mayibakishi aabo pa mwanda wa kyubishi kya kubandila pornografi. Abitungu tusuukye kintu kyooso kilombeene kwitufikisha mu kubandila pornografi sunga bingi bintu abibwesha lukalo lwibubi. Na dingi abitungu tusuukye kintu kyooso kilombeene kwitufisha mu kwibwesha lukalo mwi muntu shii mukashi sunga mulume eetu, mwanda kukita mwanda wi bino nkukutwa kwa kifulo. Abitungu tuukye’shi Efile Mukulu auku binangu mpa na bikitshino byeetu. Bino abitukwasha bwatudya kunyingisha lukalo lwetu lwa kumusankisha na kushaala na lulamato kwi mwina bulunda neetu.​—Badika Mateo 5:27, 28; Beena-Ebelu 4:13.

PAKUDI MYANDA MU EYIBAKISHI

10, 11. (a) Kutshiba kwa eyibakishi nkupalakane naminyi? (b) Bible akula kinyi pabitale kwiabuula kwa mulume na mukashi? (c) Nkinyi ki bya kukwasha muntu e mu eyibakishi bwa kupela kwiabuula na mwina bulunda naye bukidi bukidi?

10 Pakudi myanda ibukopo kupudisha, bangi bantu mbalombeene kwata kitshibilo kya kwiabuula sunga kutshiba eyibakishi. Mu angi maumbo, kya pankatshi kya balume na bakashi bakwete kutshiba mayibakishi aabo. Anka, uno mwanda taukambaa kukitshika mu kakongye ka beena Kidishitu nya. Sunga mbyabya, beena Kidishitu bakwete kupeta myanda ibukopo mu mayibakishi aabo.

11 Bible etulungula’shi: “Mukashi teelekeeenanga na mulume aaye nya. Su eelekeena na mulume aaye, tayibakiilwanga dimo, anka su bakyebe apwanyisheene na mulume aaye; mulume naamu tabinganga mukashi aaye.” (1 Beena-Kodinda 7:10, 11) Bangi bantu abapushaa’shi pa mwanda wa myanda ibankamba bukopo mbalombeene kwiabuula. Anka, Yesu balesheshe bukata bwa kitshibilo kya kwiabuula nsaa ibaadi mwambuule mayi abakwile Efile Mukulu ku kibangilo pabitale eyibakishi. Akupu bambile’shi: “Muntu taabuulanga kyakya kibungibwe kwi Efile Mukulu.” (Mateo 19:3-6; Kibangilo 2:24) Bino abileesha’shi Yehowa akumiina balume na bakashi bashaale booso pamune. (1 Beena-Kodinda 7:39) Abitungu muntu ooso a kwatudi aukye’shi Yehowa akamutshibila kiimu muyiile bikitshino byaye. Bino bi kwitukwasha bwa kwikala atupudisha bilumbu bukidi bukidi kumpala kwa’shi mwanda utame.

Beena Kidishitu be mu eyibakishi be na ngobesha ya kupudisha myanda ayibakwata mwanda abakumina’shi Efile Mukulu ebaludikye

12. Mmyanda kinyi i bya kutakula mulume na mukashi mu kwiabuula?

12 Bwakinyi bangi bantu beyibakisheene abapetaa myanda ibukopo? Bwa bangi, myanda ibaabadi abakulupila kupeta mu eyibakishi ta mbeyipete nya na bino abibenyongosha na kwibafiitshisha munda. Misusa ibungi, myanda ayitukaa pa mwanda wa bantu bakule bilekeenelekeene na be na binangu bilekeene, bilumbu abituuku ku kifuko kya ba mulume sunga kya ba mukashi, sunga kulee pabitale bya kufuba na makuta sunga kipaso kya kukusha bana mbilombeene kutuusha bilumbu bibungi. Byabya, twi na muloo wibungi wa kumona’shi beena Kidishitu be mu eyibakishi be na ngobesha ya kupudisha myanda ayibakwata mwanda abakumina’shi Efile Mukulu ebaludikye.

13. Ntubingilo kinyi tukata tulombeene kwabuula be mu eyibakishi?

13 Mulume na mukashi be kusangana’shi be na tubingilo twibuwa twa kwiabulusheena. Myanda ikilekile bukopo bu kupela kwa kulombasha nkalo ya kifuko, kutuula muwa mu masaku, kutuula nshalelo a bwina Kidishitu mu masaku ngi tubingilo tulombeene kwabuula eyibakishi. Pakudi myanda ibukopo mu kifuko, abitungu mukashi na mulume batekye bukwashi kwi bakulu ba kakongye, na kwi bantu bakulu bapwe kumona myanda ibungi balobeene kukwasha mulume na mukashi bwa kufubila elango dy’Efile Mukulu mu nshalelo aabo. Dingi abitungu beena dibaka batekye Yehowa kikudi kyaye. Nkilombeene kwibakwasha bwa kufubila mayi a kulonda e mu Bible na kuleesha ngikashi ya bwina Kidishitu. (Beena-Ngalatea 5:22, 23)[2]​—Tala mayi e kunfudilo.

14. Bible akula kinyi pabitale beena Kidishitu be na balume sunga bakashi bashii balangwidi ba Yehowa?

14 Bible aleesha’shi kwi tubingilo twibungi twa kutakula mulume na mukashi bwabadya kushala pamune sunga umune a kwabadi ta mulangwidi a Yehowa. (Badika 1 Beena-Kodinda 7:12-14.) Mulume sunga mukashi shii mwina kukumiina “alongamiin’Efile Mukulu” mwanda mmwiyibakisheene na mufubi aaye. Bana baabo bakinga “mbasampiibwe” pa mwanda wa byabya abekala balamibwe n’Efile Mukulu. Mpoolo baadi mukankamikye balume sunga bakashi beena Kidishitu’shi: “Mwanda, ouku mukashi’be [su] pangi nnoobe akapaasha mulume oobe? Mulume’be, ouku su noobe akapaasha mukashi oobe?” (1 Beena-Kodinda 7:16) Kwi bileshesho bibungi bya bakashi na balume beena Kidishitu bakwashe balume sunga bakashi baabo bwabadya kufika bafubi ba Yehowa.

15, 16. (a) Elango kinyi dya mu Bible dyabapa bakashi beena Kidishitu be na balume bashii bafubi b’Efile Mukulu? (b) Mwina Kidishitu mulombeene kukita kinyi “su shii mwina lukumiino akyebe kutshiba bulunda?”

15 Mpyeele mutumiibwa balangile bakashi beena Kidishitu bwabadya kukookyela balume baabo, “bwa’shi sunga bangi balume batuna kukumina eyi dy’Efile Mukulu, bakumine pa kumona ngikashi ya bakashi baabo, pa kutala kineemo kya bwikashi bwenu bwibuwa.” Pamutwe pa kwakula bwa lukumiino lwaye nsaa yooso, mukashi mulombeene kukwasha mulume aaye bwa kukumina bya binyibinyi pa kwikala “n’eshimba dibuwa na difukame, [di na] muulo ukata kumpala kw’Efile Mukulu.”​—1 Mpyeele 3:1-4.

16 Bi kwikala naminyi su mulume sunga mukashi shii mwina kukumina baata kitshibilo kya kwiabuula? Bible amba’shi: “Su shii mwina lukumiino akumina kutshiba bulunda, ebikite! Mukwetu mulume sunga mukashi e na bulungantu mu byabya: mbwa kushala mu butaale bwinwitanyine Efile Mukulu.” (1 Beena-Kodinda 7:15) Sunga byekala’shi kwiabuula kwi kutwala ndambo a butaale, mulume sunga mukashi mwina Kidishitu te na bulungantu bwa kwiyibakisheena na ungi muntu muyiile Bible nya. Kadi ta mulombeene nka kukitshisha mwina eyibakishi naye bwa’shi bashaale naye. Ingi nsaa, mulume sunga mukashi shii mwina Kidishitu e kwata kitshibilo kya kwalukiila kwi mwina bulunda naye, bwa’shi baluushe bulunda. Mu mafuku aafiki, yawa muntu shii mwina kukumiina mulombeene mpa na kufika mulangwidi a Yehowa.

MMWANDA KINYI WA KUMPALA WI NA MUULO MU EYIBAKISHI?

Nsongwalume na nsongwakashi abeyileenanga tabadi mulume na mukashi

Su twepaana mu kulangwila Yehowa, twi balombeene kutamisha muloo mu eyibakishi dyetu (Tala kikoso kya 17)

17. Beena Kidishitu bee mu eyibakishi abitungu batuule kinyi pa mbalo ya kumpala?

17 Bu byatudi mu “mafuku a ku nfudilo,” tukwete kumona “bipungo biibukopo.” (2 Timote 3:1-5) Ngi bwakinyi twi na lukalo na bulami na kushala mu kipwano ki bukopo na Yehowa. Mpoolo bafundile’shi: “Nguba bashaala mpeela. Kubanga binobino, bee na bakashi bekale bu ba’shii nabo; . . . baneemene mu bya pano bu bashii baneemene nabyo binyibinyi.” (1 Beena-Kodinda 7:29-31) Pano Mpoolo tabaadi akyebe kwamba’shi bee mu bulunda balenguule beena bulunda nabo nya. Kumwanda bu byatudi mu mafuku a nfudiilo, abitungu tutuule lulangwilo lwa Yehowa pa mbalo ya kumpala.​—Mateo 6:33.

18. Bwakinyi mbibofule kwi beena Kidishitu bwabadya koobesha na kwikala na muloo mu mayibakishi aabo?

18 Mu kino kipungo kii bukopo, tukwete kumona mayibakishi akwete kufwa. Twi balombeene koobesha mayibakishi eetu na kwikala na muloo su? Twi kwaluula’shi oolo, su tubashala peepi na Yehowa na mwilo waye, kutumikila mayi a kulonda a mu Bible, na kukumina buludiki bwa kikudi kya Yehowa. Su tubakitshi bino, atunemeka “kyakya kibungwe kwi Efile Mukulu.”​—Maako 10:9.

^ [1] (kikoso kya 5) Mashina ngashintuulwe.

^ [2] Tala mukanda wa “Elameeyi mu kifulo ky’Efile Mukulu” mu apandise, amba’shi: “Mweneno a Bible pabitale kutshiba dibaka na kwilekena,” esaki 219-221.”.

AKIPATUULA BINO BISHIMA

  • Kupela kwa kulombasha nkalo ya kifuko: Nsaa ayipele mulume kupwa nkalo ya ku mbidi ya kifuko kyaaye, sunga yapele kwibapa bya kudya sunga makuta

  • Kutuula muwa mu masaku: Su umune a kwabadi akupila ­mwinaye mu mushindo aupusha mungi’shi mbidi sunga muwa waye wi mu masaku

  • Myanda ayituulu nshalelo a bwina Kidishitu mu masaku: Nsaa i bikitshino bya mwina bulunda abikutshishwa mwina Kidishitu bya kufubila Efile Mukulu

    Mikanda ya mu Kisongye (2011-2025)
    Tuuka
    Tuela
    • Kisongye
    • Tumina muntu
    • Byokumina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pabitale bya kufubisha
    • Bya kufubisha
    • Bya kufuamisha yobe
    • JW.ORG
    • Tuela
    Tumina muntu