Watchtower MIKANDA I MU INTERNETE
Watchtower
MIKANDA I MU INTERNETE
Kisongye
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILO
  • bhs shap. 2 esak. 19-28
  • Bible—Mmukanda W’efile Mukulu

Tatui bapete video.

Etufuile namu lusa, kui kintu kibakutshishua kukafika kui video.

  • Bible—Mmukanda W’efile Mukulu
  • A nkinyi akitulongyesha Bible?
  • Badika mu Akilongyesha Bible
  • Tu mitue twa mianda
  • Mianda i mumune
  • MU BIBLE MWI MYANDA Y’EYENDO
  • MUKANDA UULE NA MALANGO EBUWA
  • WE MULOMBEENE KUKULUPILA MATEMUKI A MU BIBLE
  • BIBLE EKUSHINTUULA NSHALELO OOBE
  • We kukulupila abiamba Bible?
    We kuikala na muloo bua loso!—Kulonga Bible akukukuasha
  • We kukulupila abiamba Bible?
    We kuikala na muloo bua loso!—Mbangilo a kulonga kua Bible
  • Bible—nyi nsulo ya bya binyibinyi ya kukulupila
    Kitenta kya Mulami akilungula Bufumu bwa Yehowa (Kya bantu booso)—2020
  • Mukandu wibuwa awufiki kwi Efile Mukulu su?
    Mukandu wibuwa w’Efile Mukulu!
Tala bibungi
A nkinyi akitulongyesha Bible?
bhs shap. 2 esak. 19-28

SHAPITRE A KABIDI

Bible—Mmukanda W’efile Mukulu

1, 2. Bwakinyi Bible nkya buntu kibuwa kitupe Efile Mukulu?

WE KUPUSHA naminyi su kuuku oobe akupa kya buntu? Wekyanguna na muloo ooso, bwa kwiuka ki mwanka na kumutumbula bwa kino kyabuntu kibakupa.

2 Bible nkya buntu kitupe Efile Mukulu. Etwiukisha myanda yatushibadyaa kwiuka ingi mbalo. Kileshesho; etulungula’shi Efile Mukulu bapangile eyilu, nsenga, mulume na mukashi ba kumpala. Mwi mayi a kulonda p’atufumankana na nkalakashi. Mu Bible, atulongo kipaso akikalombasha Efile Mukulu mpàngo yaye ya kwikasha nsenga bu kishalelo kibuwa. Bible nyi nkya buntu akitusangasha!

3. Mwanda kinyi okamono bu byokwete kulonga Bible?

3 Bu byokwete kulonga Bible, okamono’shi Efile Mukulu akyebe wekale kuuku’aye. Na p’oyididiila na kulonga myanda yaye, bukuuku bwenu abunyingi.

4. Nkinyi akikukaanyisha pabitale Bible?

4 Bible mbamwaluule mu ndimi ikile pa 2600. Mbapwe kutuusha midiyo ibungi ya Bible. Bantu 90 pa lukama be mu senga ishima, mbalombeene kubadika Bible mu ndimi yaabo. Na ku lubingo looso ababila ma Bible akile pa mudiyo umune! Oolo, takwi ungi mukanda wi bu Bible nya.

5. Bwakinyi twi balombeene kwakula’shi Bible ‘mmuyokyelwe n’Efile Mukulu?’

5 Bible ‘mmuyokyelwe n’Efile Mukulu.’ (Badika 2 Timote 3:16, Kilombeeno kipya 2014) Anka bangi bantu be kunangushena’shi, ‘Bible abaadi bamufunde kwi bantu, kadi nkipaso kinyi kyadi bu mukanda w’Efile Mukulu?’ Bible aluula’shi: ‘Nku bukome bwa kikudi ki selele kubeekele bantu balungule myanda ayifiki kwi Efile Mukulu.’ (2 Mpyeele 1:21) Bi nka bu muntu mununu alungula mwan’aye bwashi amufundjile mukanda. Wawa mukanda ngwa nanyi? Ngwa yawa muntu mununu, ta ngwa mwana nya. Mu kipaso kimune, Bible nyi mukanda w’Efile Mukulu ta ngwa bantu abaadi beufunde nya. Efile Mukulu baadi mwibakunkushe bwashi bafunde binangu byaye. Bible nyi “Eyi dy’Efile Mukulu” binyibinyi.​—1 Beena-Tesalonika 2:13; tala Kikumbashilo2.

Ma Bible a Les Saintes Écritures Traduction du monde nouveau mu ndimi ilekene

Bible a “Les Saintes Écriture—Traduction du monde nouveau” e mu ndimi ibungi

MU BIBLE MWI MYANDA Y’EYENDO

6, 7. Bwakinyi twi balombeene kwakula’shi myanda i mu Bible ngipushene?

6 Bible baadi mufundjibwe munda mwa bipwa bikile pa 1600. Abaadi bamufunde kwi bantu ba mu bipungo bilekenelekene. Bangi abaadi balongye, bangi namu tababaadi balongye nya. Kileshesho; umune a kwabadi baadi munganga. Bangi abaadi ba bidime, balobi ba mishipa, balami ba nyema, batemuki, ba nsushi na ba nfumu. Sunga mbibabadi abafundjila mu ma mbalo elekenelekene, bipindji byooso bya Bible mbipushene. T’abesambila kintu mu shapitre kapanda na mu ungi namu besambila bikutwene nya.a

7 Mukanda wa kumpala wa mu Bible aulesha kipaso kibabangile nkalakashi pa nsenga. Mukanda wa nfudiilo awitulungula abikapudisha Efile Mukulu yaya nkalakashi pa kwikasha nsenga yooso bu mpaladiisu. Bible alondo myanda ikitshikye munda mwa bipwa binunu na binunu mu nshalelo a bantu na alesha’shi, mpàngo y’Efile Mukulu ikwete nka kulombana.

8. Tuusha bileshesho abishinkamisha kwipushena kwa Bible na myanda ya siyanse.

8 Bible ta baadi mufundjibwe bwa kulongyesha myanda ya sianse nya, anka akula myanda ayipushena na siyanse. Bino nyi byatudi balombeene kukulupila pabitale mukanda autuku kwi Efile Mukulu. Kileshesho, mukanda wa Beena-Levi wi na miiya pabitale mushindo ubaadi ulombeene beena Isalele kwilama ku mikumbo ya lwambu. Ino miiya, abaadi beyifunde kumpala kwa bantu kuuka’shi twishi na misanda mbikumbeene kupalakasha mikumbo. Na dingi, Bible kwete kwitulongyesha kalolo shi nsenga ta ngipudikwe ku kintu su nkimune nya. (Yoobo 26:7) Pabaadi bantu bebungi abeuku’shi nsenga ngyalame, Bible baadi mupwe kwakula’shi ngibuumbe.​—Yeeshaya 40:22.

9. Kululama kwa bafundji ba Bible akwitushinkamisha kinyi?

9 Na dingi, Bible akulaa eyendo pabitale myanda ya kala. Aku namu, mikanda ibungi ya myanda ya kala t’ayikambaa kwakula muyiile myanda byayidi nya, mwanda mbeyifunde kwi bantu bashi balulame. Kileshesho, ta mbafunde namu kipungo kibaadi miilo yabo itshokolwe mu ngoshi nya. Anka, bafundji ba Bible abaadi bantu balulame. Mbafunde mpa na kipungo kibabadi batshokole mwilo wa Isaleele. Na dingi, mbafunde mpa na bilema byabo. Kileshesho, mu mukanda wa Mbadiko, Moyiise etulungula kilema kikata kibakitshiine na dinyoka dibaamupele Efile Mukulu. (Mbadiko 20:2-12) Kululama kwa bafundji ba Bible akushinkamisha’shi mmukanda w’Efile Mukulu. Bino abilesha shi twi na kya kukulupila myanda i mu Bible.

MUKANDA UULE NA MALANGO EBUWA

10. Bwakinyi malango e mu Bible akwete kwitukwasha bikata lelo uno?

10 Bible akula’shi: “Kifundwe kyoso nkiyokyelwe kwi Efile Mukulu na nkipwandjikile bwa kulambukisha, bwa kukuminisha, bwa kulumbuula na kuludika myanda mu kululama.” (2 Timote 3:16, Kilombeeno kipya 2014) Oolo, malango e mu Bible akwete kwitukwasha bikata lelo uno. Yehowa auku kalolo kipaso kyadi mwitupangye, auku bi ngyelelo etu a meshi na byatupusha. Etwiuku kalolo kukila mpa na’twe banabene, na akumiina’shi twikale na muloo. Auku kyakya ki buwa na ki bubi kwatudi.

11, 12. (a) Mu Mateo shapitre a 5 na ku a 7, Yesu batuushishe malango kinyi? (b) Ingi myanda kinyi yatudi balombeene kulonga mu Bible?

11 P’atubadika Mateo shapitre 5 na ku 7, atupete malango ebuwa bukile abaadi Yesu mutuushe pabitale kipaso kya kwikala na muloo, kya kushala na bantu, kya kwela luteko na mweneno a kwikala naye pabitale nfwalanga. Sunga mbibaadi mutuushe ano malango takudi bipwa pepi na 2000, malango aye akii nka na bukome bwa kwitukwasha lelo uno.

12 Mu Bible, Yehowa kwete kwitupa’nyi malango aetukwasha bwa kwikala na nshalelo ebuwa a mu kifuko, kwikala bena mudimo ba kishima na bya kwikala mu kufukama na bangi. Malongo e mu Bible ngalombeene kwitukwasha sunga twekala bantu kinyi, bashalele mbalo kinyi, sunga be na nkalakashi kinyi.​—Badika Yeeshaya 48:17; tala Kikumbashilo 3.

WE MULOMBEENE KUKULUPILA MATEMUKI A MU BIBLE

Muntu kwete kunangushena pabitale butemuki bwa Yeshaya bwa kabuto ka Babilone nsaa yakwete kubadika

Yeeshaya baadi mutemukye kubutudiibwa kwa Babilone

13. Nkinyi kibaadi Yeeshaya mutemukye pabitale kibundji kya Babilone?

13 Matemuki ebungi a mu Bible ngapwe kulombana. Kileshesho, Yeeshaya baadi mutemukye kubutudibwa kwa kibundji kya Babilone. (Yeeshaya 13:19) Baadi mupatuule kantu pa kantu kipaso kibaabadi balombeene kwikitshokola. Alesha’shi, kibundji kya babilone kibaadi na bimano bi bula na mwela ukata wikifunyishe. Basalayi abaadi na kya kakamisha uno mwela na kutwela mu kibundji nsaa ibaadi biibi bishitulwe, kushii’bo kulwa ngoshi. Yeeshaya baadi mpa na mutemune eshina dya Siiruse bu Nfumu baadi mutshokole beena Babilone.​—Badika Yeeshaya 44:27–45:2; tala Kikumbashilo 4.

14, 15. Butemuki bubafundjile Yeeshaya bubaadi bulombane kipaso kinyi?

14 Bipwa nkama ibidi kunyima kwa kufunda buno butemuki, basalayi babafikile bwa kukwata kibundji kya Babilone. Nnanyi baadi ebakunkusha? Anka bu bibakwile Yeeshaya, Siiruse nfumu a beena Perse ngi baadi mufikye na kilwilo kya basalayi. Uno ngi mbangilo a kulombana kwa buno butemuki.

15 Bwabwa bufuku bubafikile basalayi, beena Babilone abaadi munkatshi mwa musangeelo. Abaadi abemono’shi be mu kufukama mwanda wa mwela na bimano bikata bibaadi bibefunyishe. Ngi Siiruse na basalayi baye nkubundula mukola paasha pa kibundji bwashi mema akame. Mema nkwiika mu mushindo ulombeene shi basalayi ba beena Perse basabukye. Kadi Mushindo kinyi ubaadi ulombeene basalayi kukila bimano bya Babilone? Anka bu bibakwile butemuki, biibi bya kibundji bibashele bishitule, ngi basalayi nkutwela kushi kulwa ngoshi.

16. (a) Yeeshaya baadi mutemukye’nyi kinyi pabitale Babilone? (b) Atuuku naminyi shi butemuki bwa Yeeshaya bubalombeene?

16 Yeeshaya baadi mutemukye’nyi shi, muntu su ngumune t’anashaale dingi mu Babilone nya. Bafundjile’shi: “Tabakeemushaala dimo mu kipungo sunga nkimune nya.” (Yeeshaya 13:20) Bino bibalombeene su? Oolo. Mu mbalo ibaadi kibundji kya Babilone, mu bilometre bu 80 kuushi kwa Bagdad, mwiumbo dya Irak mmushaale penda kikulu. Mpa na lelo uno, ta pe muntu nya. Yehowa baadi mukombe Babilone ‘ashimisha byooso.’​—Yeeshaya 14:22, 23.b

Kikulu kya Babilone

Kikulu kya Babilone

17. Bwakinyi twi balombeene kukulupila matemuki ooso a Efile Mukulu?

17 Bikale’shi matemkuki ebungi a mu Bible ngapwe kulombana, bino abitutakula bwatudya kukulupila byabya abyakula Bible pabitale mafuku aafiki. Twi balombeene kushinkamisha’shi Yehowa akalombasha mulayilo waye wa kwikasha nsenga bu mpaladisu. (Badika Mbadiko 23:19.) Oolo, twi na lukulupilo lwa “muuwa wa looso wabadi balee kumpala kwa bipungo byooso kwi Efile Mukulu shaadimbanaa.”​— Tite 1:2.c

BIBLE EKUSHINTUULA NSHALELO OOBE

18. Mpoolo bakwile naminyi pabitale “Eyi dy’Efile Mukulu?”?

18 Twi bapwe kulonga’shi takwi ungi mukanda bu Bible nya. Bible e na myanda ipushene. Akulaa nk’eyendo pabitale siyanse na myanda ya kala. Etupa malango e buwa, na e na matemuki ebungi apwe kulombana. Dingi’nyi, Bible e na myanda ibungi kukila yaya ibatwakwila. Mutumibwa Mpoolo bafundjile’shi: “Eyi dy’Efile Mukulu dii na muwa n’adifubaa.” A bino abipushisha kinyi?​—Badika Beena-Ebelu 4:12, Kilombeeno kipya 2014.

19, 20. (a) Mmushindo kinyi ulombeene nkukwasha Bible bwa kwitaluula? (b) Mmushindo kinyi oodi mulombeene kulesha lutumbu pabitale Bible?

19 Bible mmulombeene kushintuula nshalelo oobe. E nkukwasha bwashi oshinguule kalolo kyodi mwikale. Mmulombeene nkukwasha bwashi otaluule ngyelelo oobe a binangu na bi munda moobe. Kileshesho; we kunangushena’shi we mufule Efile Mukulu, anka bwa kulesha’shi we mumufule, abitungu otumikile kyakya akikulongyesha Bible.

20 Bible mmukanda w’Efile Mukulu binyibinyi. Efile Mukulu akumina’shi weubadikye, weulongye na kwiufula. Lesha lutumbu bwa kino kya buntu, ididiila na kwiulonga. Su bokitshi byabya, okapusha kalolo bi mpàngo y’Efile Mukulu pabitale bantu. Mu shapitre alondo, atukalongo bibungi pabitale ino mpàngo.

a Bangi bantu abakula’shi myanda i mu Bible ngitukene, anka byabya ta mbya binyibinyi nya. Tala shapitre 7 a mukanda wa La Bible​—Parole de Dieu ou des hommes? wabadi batuushe kwi Batemwe ba Yehowa.

b Su okumiina kuuka bibungi pabitale matemuki a mu Bible, we mulombeene kubadika mwisaki dya 27 na ku 29 mu broshire a Un livre pour tous, abadi batuushe kwi Batemwe ba Yehowa.

c Butemuki butale kabutu ka Babilone nyi mbumune bwa ku matemuki a mu Bible abaadi alombane. We mulombeene kupeta angi matemuki atale Yesu Kidishitu mu Kikumbashilo 5.

MU KIKOSO

BYA BINYIBINYI 1: BIBLE MMUTUUKYE KWI EFILE MUKULU

“Kifundwe kyoso nkiyokyelwe kwi Efile Mukulu.”​—2 Timote 3:16, Kilombeeno kipya 2014

Bible mmwilekeene na ingi mikanda ku kinyi??

Mbapwe kwaluula Bible mu ndimi pepi 2600, na mbamutuushe midiyo ibungi.

Kwete kwitwiukisha myanda yatushii balombeene kupeta ingi mbalo.

  • 1 Beena-Tesalonika 2:13

    Efile Mukulu ngi mufundjishe Bible.

  • 2 Mpyeele 1:21

    Efile Mukulu baadi mukunkushe bantu bwashi bafunde binangu byaye.

BYA BINYIBINYI 2: BIBLE MMUKANDA WA BUTEMUKI

‘Efile Mukulu . . . t’adimbanaa.’​—Tite 1:2

Bwakinyi we mulombeene kukulupila Bible?

  • Yeeshaya 44:27–45:2

    Bible baadi mupwe kutemuka kutshokolwa kwa Babilone bipwa nkama kumpala kwashi byabya bikitshikye.

  • 2 Timote 3:​1-5

    Matemuki a mu Bible akwete kulombana lelo uno.

  • Mbadiko 23:19

    Twi balombeene kukulupila akyamba Bible pabitale mafuku aafiki.

BYA BINYIBINYI 3: EFILE MUKULU NGI MUFUNDJISHE BIBLE BWA NKUKWASHA

“Nnaami, Yehowa, Efile Mukulu oobe, akupa bulambukishi abukukwasha.”​—Yeeshaya 48:17

Nkinyi kyodi mulongye pabitale Bible?

  • Yoobo 26:7; Yeeshaya 40:22

    Akyakula Bible pabitale myanda ya siyanse nky’eyendo.

  • Mbadiko 20:2-12

    Bafundji ba Bible abaadi balulame.

  • Mateo 5-7

    Yesu mmutuushe malango aetukwasha bwa kwikala na muloo, kushaala mu kufukama na bangi, kusambila na kwikala na mweneno ebuwa pabitale nfwalanga.

BYA BINYIBINYI 4: BIBLE EKUSHINTUULA NSHALELO OOBE

“Eyi dy’Efile Mukulu di na muwa n’adifubaa.”​—Beena-Ebelu 4:12, Kilombeeno kipya 2014

Bible mmulombeene nkukitshina kinyi?

  • Mmulombeene nkukwasha bwa kupusha bi mpàngo y’Efile Mukulu.

  • Mmulombeene nkukwasha bwa kwitaluula obe nabeene.

  • Mmulombeene nkukwasha bwa kuuka akikutekye Efile Mukulu.

Efile Mukulu akyebe’shi obadikye, olongye na ofule Bible.

    Mikanda ya mu Kisongye (2011-2025)
    Tuuka
    Tuela
    • Kisongye
    • Tumina muntu
    • Byokumina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pabitale bya kufubisha
    • Bya kufubisha
    • Bya kufuamisha yobe
    • JW.ORG
    • Tuela
    Tumina muntu