Watchtower MIKANDA I MU INTERNETE
Watchtower
MIKANDA I MU INTERNETE
Kisongye
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILO
  • mwbr20 Mweshi wa 8 esak. 1-8
  • Mikanda yatudi bafubishe mu Programe a bisangilo bya Bwina Kidishitu na mudimo wetu (8/2020)

Tatui bapete video.

Etufuile namu lusa, kui kintu kibakutshishua kukafika kui video.

  • Mikanda yatudi bafubishe mu Programe a bisangilo bya Bwina Kidishitu na mudimo wetu (8/2020)
  • Mikanda yatudi bafubishe mu Bwina Kidishitu na mudimo wetu Programe a bisangilo—2020
  • Tu mitue twa mianda
  • LUBINGO LWA 3-9/8
  • LUBINGO LWA 10-16/8
  • LUBINGO LWA 17-23/8
  • LUBINGO LWA 24-30/8
  • LUBINGO LWA 31/8–6/9
Mikanda yatudi bafubishe mu Bwina Kidishitu na mudimo wetu Programe a bisangilo—2020
mwbr20 Mweshi wa 8 esak. 1-8

Mikanda yatudi bafubishe mu Programe a bisangilo bya Bwina Kidishitu na mudimo wetu

LUBINGO LWA 3-9/8

BUPETA BWA MWIYI DY’EFILE MUKULU | EFILU 13-14

“Nyingaayi! Talaayi kipandjilo akiinupa Yehowa”

w13-F 1/2 4

Moyiise​—Nkileshesho kya lukumiino

Moyiise tabaadi pangi auku’shi Yehowa taadi peepi na kwabuula Kalunga Kamonga, bwa kupaasha mwilo waye nya. Anka, Moyiise baadi mushinkamishe’shi Efile Mukulu ekukita kintu kampanda bwa kukalwila mwilo waye. Na baadi akumiina’shi bakwabo booso beena Isaleele bekale na kwakwa kushinkamisha kumune. Atubadika’shi: “Moyiise balungwile mwilo’shi: ‘Tanutshinanga! Nyingaayi! Talaayi kipandjilo akiinupa Yehowa leelo.’” (Efilu 14:13) Moyiise b’obeeshe kunyingisha lukumiino lwa bakwabo beena Isaleele su? Oolo, mwanda Bible amba bino pabitale mwilo ooso wa Isaleele’shi: “Ku lukumiino, babaasabukile Kalunga ka meema amonga bu pa nsenga yume.” (Beena-Ebelu 11:29) Lukumiino lwa Moyiise lubamutwadiile myabi kushii penda aye nabeene anka na kwi booso balongyeele ku kileshesho kyaye.

w18.09 26 ¶13

Aye nsha bukome booso kadi etupasukilaa

13 Badika Efilu 14:19-22. Pwandjikisha’shi we pamune na beena Isaleele pa ino mbalo. Babenwele munkatshi. Basalayi ba beena Ejiipitu be kunyima Kwenu, na Kalunga Kamonga ke kumpala kwenu. Kunyima Efile Mukulu bakitshi kilengyeleshi. Ekumbi adikalanga kumpala kwenu, dibaluka kunyima, pankatshi penu na beena Ejiipitu. Binobino tabadi mu mufito, anka anwe nwi mu Etaata dibukopo! Kunyima bomono Moyiise bebwesha mboko beyitadisha ku meema a kalunga, na kipapi ki bukopo kya ku lupese lwa kutunduka nguba kibabanga kupuka, na kibafungula eshinda dikata munkatshi mwa mwela mpaa na ku kyese kya dingi eshiya. Binobino obe, beena kifuko kyenu, na nyema yenu booso bwenu nubabanga kusabuka mu nsenga yuume mu mushindo ulumbuulwe na mwilo ooso ushima. Okeme pa kumona’shi mu nsenga ta mwi matekye na tamwi buseene nya. Ngyume na i bukopo, na mbibofule bwa kutambuka mwanka. Ngi bwakinyi mpaa na bantu be na kukumba abatambuka mwanka bibuwa na kufika ku kingi kyese.

w09-F 15/3 7 ¶2-3

Tokumanga kuluba Yehowa

Nsaa ibaadi beena Ejiipitu abekalakasha na matempu aabo apwe kulwila, beena Isaleele booso babaadi bapwe kusabuka ku kyese kya dingi eshiya dya kutunduka nguba. Moyiise nku ool’eyaasa dyaye pa Kalunga Kamonga, nyi Yehowa nkuponesha midimba ya meema ibaadi ifungule eshinda munkatshi mwa Kalunga Kamonga. Mu kaaka kawungakanyi kebukopo, midiyo ya ma tonnes a meema nkuponena Faraone na bilwilo byaaye. Booso beshikwanyi nkufwa. Isaleele nkwikala mbulungatu!​—Efi 14:26-28; Mis. 136:13-15.

Mukandu wa uno mwanda ubapalakeene ubapeele mawumbo ooso embwipi moo. (Efi 15:14-16) Ku nyima kwa bipwa makumi ananka, Rahabe, baadi mushaleele mu Yeeriko balungwile beena Isaleele babidi’shi: ‘Moo ukata ngwitukwate, . . . Mwanda twi bapushe abamba’shi Yehowa mmwinuumiishe meema a Kalunga Kamonga, nguba a kutuuka kwenu kwa mu Ejiipitu.’ (Yos. 2:9, 10) Sunga miilo ya ba mpangano tayibaadi ilube bibaadi Yehowa mupaashe mwilo waye nya. Mbinyibinyi, Isaleele baadi na tubingilo twibungi twa kupela kuluba Yehowa.

Kukimbuula bwa kupeta mabwe a muulo a mu kikudi

it-1-F 1015

Eshinda dikata, Kilayi

Kubanga mu mafuku a kala, mashinda akata, bilayi, na angi mashinda abaadi na muulo bwa busunga, abaadi alungye bibundji na mafumu mu Palestine. (Mb 20:17-19; 21:21, 22; 22:5, 21-23; Yos 2:22; Bans 21:19; 1Sam 6:9, 12; 13:17, 18; tala ROUTE DU ROI.) Eshinda dikata dibaadi adikatukila ku Ejiipitu adikidila ku mawumbo a beena Filistine ku Gaza na Ashekelone, na dibaadi adikidila kuunundu lupese lwa kutunduka (Nord-Est) dya ku Megido. Dibaadi aditungunuka na ku Hasore, kuunundu kwa Kalunga ka Ngalileeya, na kukafika ku Damase. Dyadya eshinda dibaadi adikidila ku Filistii nyi dibaadi diipi bwa kukatuka mu Ejiipitu na nkafika mu Nsenga ilayiibwe. Anka Yehowa na kalolo kooso baadi muyiishe beena Isaleele ku dingi eshinda bwa’shi tala batshoboloka na bulwishi bwa beena Filistine.​—Efi 13:17.

it-1-F 848 ¶4-5

Efilu

Mbalo kinyi ibaadi ilombeene kwiabuula Kalunga bwa’shi beena Isaleele basabukye?

Abitungu kuwuka’shi, mu kipindji kya kabidi kya lwendo lwabo, Etame “ku bukunkula bwa kabaaka,” Efile Mukulu balungwile Moyiise’shi “baalukye mu kushaala peepi na Pi-Ahirote . . . ku bukunkula bwa Kalunga.” Kwakwa kwalukiila kubaadi kutakule Faraone mukwamba’shi beena Isaleele ‘bakwete kukumbakana.’ (Efi 13:20; 14:1-3) Bantu balongye ngofu myanda itale Bible babaadi abakamba kutambukila mu kilayi kya el-Hadj abalesha’shi mu kiina Ebelu kishima “kwaluka” akipushisha myanda ibungi, kushi penda “kuluba” sunga “kupambuka”, anka akipushisha kwalukiila sunga kwenda dingi eshinda. Abalesha dingi’shi, pabaabadi bende nyaa na ku nsongo ya mukola wa Suez (canal de Suez) dya lupese lwa kuunundu, beena Isaleele babaadi baalukye lupese lwa kutunduka-nguba kwa mangulu-mangulu a djebel ‘Ataqa ee mbwipi mwa mukola lupese lwa kupona-nguba. Su balwishi babadya kwibalonda dya kuunundu, beena Isaleele tababadya kupeta mbalo ibofule bwabadya kusabuka lubilo-lubilo nya, mwanda Kalunga kabaadi kashikye eshinda.

Kipikwa kya beena Yunda ba mu siekele a kumpala B.B. akilesha myanda imumune na ino. (Tala PIHAHIROTH.) Kadi, ki na muulo ukata, uno mwanda awulesha myanda yooso ipusheene na i mu Bible, ilekeene na myanda ipalakane ya binangu bya bantu be bungi balongye ngofu myanda ya mu Bible. (Efi 14:9-16) Abimweka’shi beena Isaleele babaadi basabukile kula na ku nsongo kwa mukola wa Suez (sunga lupese lwa kupona-nguba lwa Kalunga Kamonga) bwa’shi tala Faraone na basalayi baaye be babadidiila kumpala na be bakwata adyaa eshiya.​—Efi 14:22, 23.

LUBINGO LWA 10-16/8

BUPETA BWA MWIYI DY’EFILE MUKULU | EFILU 15-16

“Tumbisha Yehowa na ngono”

w95-F 15/10 11 ¶11

Bwakinyi kutshina Efile Mukulu a binyibinyi kubanga binobino?

11 Paaye kubutula basalayi ba beena Ejiipitu, Yehowa baadi mwitumbishe ku meeso a bafubi baaye na baadi muwukishe eshina dyaye. (Yooshwa 2:9, 10; 4:23, 24) Eshina dyaye dibaadi ditumbishibwe kukila b’efile ba madimi ba mu Ejiipitu, bashii na bukome, bashii na ngobesha ya kupaasha balangwidi baabo. Lukulupilo lwabo mwi bukome bwa basalayi, b’efile b’aabo, mwi bana ba bantu lubaadi lwibakwatshishe buufu. (Misambo 146:3) Bino tabitukanyisha pa kuuka’shi beena Isaleele babayimbile ngono ibaadi ayilesha’shi babaadi abatshinyi Efile Mukulu, aye apaashaa bafubi baaye na bukome booso!

w95-F 15/10 11-12 ¶15-16

Bwakinyi kutshina Efile Mukulu a binyibinyi kubanga binobino?

15 Su tubaadya kwikala pamune na Moyiise, bapaashiibwe, kushi mpaka tubaadya kwikala batakulwe bwa kuyimba’shi: “[Yehowa], nnanyi efile e byodi? Nnanyi e na ntumbo bu yobe, ailêsha byodi mwilamûne ku bubi? Nnanyi e byodi mulombêne kutshînyibwa na kutumbishibwa, akitâ bilengyeleshi?” (Efilu 15:11, EEM) Mund’a bipwa nkama, bantu abaadi nka ambabuula bishima bibaadi biyimbibwe mu luno loono. Mu mukanda wa nfudiilo wa mu Bible, mutumiibwa Yowano bakwile pabitale kisaka kya bafubi basha lulamato bediibwe mwimu kwi Efile mukulu’shi “babaadi abaimbi loono lwa Moyiise, mufubi’Efile Mukulu, na loono lwa mukooko wana.” Loono kinyi lukata? ‘Mifubo yoobe ngikata, dingi ya kukaanya, [Yehowa] Efile Mukulu sha bukome booso. Mashinda oobe ngalulame, na ngaa-biinyibiinyi,Nfumu a losoo. Yehowa, shaatshinyi na shaatumbisha eshina dyoobe nnanyi? Mwanda obe buupenka we selele.’​—Kibafumbwilwe 15:2-4.

16 Sunga lelo uno Yehowa e na balangwidi be mu bulungantu basha bakaanyishaa penda bipangwa biikale mifubo ya maasa aaye nya, anka, mbafule miiya yaaye. Bantu ba miilo yooso mbapwe kwikala mbulungantu bwa mu kikudi, mbeeabuule na ino nsenga ilwishibwe mwanda bakwete kukumiina na kutumikila miiya y’Efile Mukulu. Kipwa kyooso, nkama na nkama ya binunu bikwete kusuuka uno ndumbulwilo mulwile bwa kutwela mu ndumbulwilo musulukye, na mululame a balangwidi ba Yehowa. Mu kapindji kapeela’mu, kunyima kw’Efile Mukulu kutshibila bipwilo bya madimi kiimu na kwipaa baaba abakashaala ba mu uno ndumbulwilo mulwile, balangwidi ba Yehowa abakapete muuwa wa losoo mu nsenga ipya i na kululama.

it-2-F 360 ¶6

Mizike

Abimweneka’shi bisaka bibungi bya tuyimba twa misambo mu Isaleele bibaadi abitembushena ngono, mbilombene kwikala’shi bisaka bibidi abiyimbi mu ungi mushindo, sunga ngomba a kindala ebalondesha. Mu Bible bino abebitamina bu “kupuula.” (Efi 15:21; 1Sam 18:6, 7) Uno mushindo wa kuyimba mbeuleshe mu byabadi bafunde mukanda wa misambo, kileshesho bu Musambo wa 136. Byabadi baleshe bisaka bibidi bya ngono ya lutumbu mu mafuku a Neemiya na pa kufungula kwa bimano bya Yeelusaleme abilesha’shi abayimbile mu uno mushindo.​—Ne 12:31, 38, 40-42; tala CHANT.

it-2-F 674 §1

Mutemuki mukashi

Miryame nyi mwana mukashi a kumpala abadi bateemune mu Bible bu mutemuki mukashi. Efile Mukulu baadi mutushe mukandu umune sunga ingi mikandu kukidila kwadi, pangi ku bukwashi bwa ngono iyokyelwe. (Efi 15:20, 21) Byabya, abalesha’shi aye na Aarone abaadi balungule Moyiise’shi: “Ta mmwakule [Yehowa] naamu neetu’nyi?” (Mb 12:2) Yehowa nabene, baadi mwakule kukidila kwi mutemuki Mika’shi baatumine “Moyiise, Aarone na Miryame” kwi beena Isaleele pabaadi mwibatushe mu Ejiipitu. (Mik 6:4) Sunga Miryame baadi na kineemo kya kulungula mayi a Efile Mukulu, mudimo waye ku meeso kw’Efile Mukulu ubaadi kuushi kwa wa mukwabo Moyiise. Pabaadi mukutwe kuneemeka mbalo yaaye, Efile Mukulu baadi mumunyokye ngofu.​—Mb 12:1-15.

Kukimbuula bwa kupeta mabwe a muulo a mu kikudi

w11-F 1/9 14

Oukanga su?

Bwakinyi Efile Mukulu basangwile tuupoopo bwa kudiisha beena Isaleele mu kabaaka?

Kunyima kwa beena Isaleele kutuuka mu Ejiipitu, Efile Mukulu baadi mwibape mwita wibungi wa tuupoopo misusa ibidi.​—Efilu 16:13; Mbadiko 11:31.

Tuupoopo nyi ntonyi tupeela, twi na centimetre peepi na 18 mu bula na bushito bwa 100 g. Atwikalaa mu ma mbalo ebungi a lupese lwa kupona kwa mu Asie na mu Europe. Bu byatwendaa na kushaala mu angi ma mbalo, mwishipo atwendaa lupese lwa kunundu kwa Afrike na Arabie. Mu bipungo byatwendaa na kutentuluka, bisaka byato abikashalaa ku byese bya Kalunga ka Mediterane na atwendaa na kupapama dya ku Kisangi kya meema kya Sinai.

Muyile mukanda wa The New Westminster Dictionary of the Bible, tuupoopo “atupapamaa lubilo, na kalolo, atulondaa lupapi; anka atushintuulaa lwendo lwato, su toonyi tubakooko kupapama, atuponaa paashi.” Kumpala kwa kutungunuka na lwendo lwato, atushaala paashi munda mwefuku dimune sunga abidi, abikala bibofule byabadya kwitukwata kwi ba mpibwe. Ku mbangilo kwa siekele a 20, mu Ejiipitu abaadi abatwesha tuupoopo tufikye ku midiyo isatu ku kipwa kyooso bwa kudya.

Mu mafuku ooso abaadi beena Isaleele badye tuupoopo bibaadi mu kipungo ky’eshipo. Sunga tuupoopo tubaadi atupapama dya ku Sinai mu aa mafuku, Yehowa nyi baadi mukite bya’shi ‘lupapi lupukye’ bwa kukakila tonyi mu kishalelo kya beena Isaleele.​—Mbadiko 11:31.

w06-F 15/1 31

Nkonko ya bantu ababadikaa

Mafuku apeela kunyima kwa kwibatuusha mu Ejiipitu, beena Isaleele ababangile kuunauna bwa bidibwa. Nyi Yehowa kwibatushila mana. (Efilu 12:17, 18; 16:1-5) Yaaya nsaa, Moyiise balungwile Aarone shi: “Ata kipulu, wele omeere a mana nutuule kumpala kwa Yehowa, bwa kulamina baanutanda.” Wawa mwisambo aulesha’shi: “Bu bibaadi Yehowa mutumine Moyiise eyi, Aarone bekituudile kumpala kwa Mayi [mbalo ya kulamina bintu bya muulo kalolo] bwa kulamiibwa.” (Efilu 16:33, 34) Kushi mpaka nsaa ibaadi Aarone abungu mana bwa kwiela mu kipulu, bwa kwiatula kumpala kwa Mayi bibaadi abitungu’shi atengyele mpaa na nsaa y’abakitshi Musheete kwi Moyiise na kwela mabwe afunde mayi mwanka.

LUBINGO LWA 17-23/8

BUPETA BWA MWIYI DY’EFILE MUKULU | EFILU 17-18

“Muntu mwiyishe alongyeshaa bangi na kwibapa mashito”

w13-F 1/2 6

Moyiise​—Nkileshsho kya kifulo

Moyiise baadi mufule bakwabo beena Isaleele. Babaadi abashinguula’shi Yehowa baadi afubu na Moyiise bwa kukunkusha mwilo, nyi bwakinyi babaadi abende na myanda yabo yooso kwi Moyiise. Atubadika bino: “Mwilo ubaadi kumpala kwa Moyiise kubanga ku namashika nyaa na ku kyoolwa.” (Efilu 18:13-16) Banda kunangushena byabibaadi bilombeene kukookyesha Moyiise pa kuteemesha munda mwa nsaa ibungi beena Isaleele kwabamulondela myanda yabo! Anka, Moyiise baadi na muloo wa kukwasha mwilo ubaadi mufule.

w03-F 1/11 6 ¶2

Kwikulupisheena kwi na muulo mu nshaleelo bwa kwikala na muloo

Bano balume babaadi baleshe ngikashi ya bwina Efile kumpala kwabadya kwibapa mashito a kukulupila. Babaadi bapwe kutuusha bishinkamiisho bya’shi abaadi abatshinyi Efile Mukulu; babaadi na kaneemo kakata bwa Mupangi na abatshinyi kumulwishisha. Bibaadi abimweneka ku meso kwa bantu booso’shi bano balume babaadi abetatshisha bwa kulamata ku miiya y’Efile Mukulu. Bano balume babaadi bashikwe kudiila muntu kintu kyaaye, bibaadi abilesha mwikelo wibuwa ubaadi awibakutshishwa kufubisha matalwa aabo bibubi. Tababaadi balombene kulwisha lukulupilo lwa bangi bwa kukimba penda buwa bwabo sunga bwa beena kifuko na bakuuku baabo nya.

w02-F 15/5 25 ¶5

Kululama akukunkushaa bantu balulame

Moyiise naamu baadi muntu sha kipopeelo na kwiyisha. Bu bibaadi a kooko bwa kupudisha myanda ya bangi, Yetro muko aaye, baadi mumupe elango dibuwa dya’shi: Ata angi mashito weape bangi balume balombashe myanda itekibwe. Bu bibaadi auku paadi mwimeene, Moyiise baadi mukumiine elango dibaabamupeele. (Efilu 18:17-26; Mbadiko 12:3) Muntu mupopeele tekakaa bwa kupa bangi mashito sunga kutshina kushimisha angi matalwa pa kwiapa bangi balume balombashe myanda itekibwe nya. (Mbadiko 11:16, 17, 26-29) Anka, akuminaa kukwasha bangi bwa’shi bende kumpala mu kikudi. (1 Timote 4:15) Ta mbilombene naamu kwikala byabya bwetu su?

Kukimbuula bwa kupeta mabwe a muulo a mu kikudi

w16.09 10-11 ¶14

“Maasa oobe taabofulanga”

14 Aarone na Hure babaadi banyingishe maboko a Moyiise pa kumutulula anka nsaa ibaabadi abalu ngoshi na beena Amaleke. Lelo uno, atwe namu twi kukimba bya kukwatshisheena na kukwasha bangi. Bamo bakwetu bakwete kukyenga pa mwanda wa bununu, mikumbo, kubingwabingwa mu bifuko byabo, bupenka, sunga lufu lwa muntu abadi bafule. Twi balombeene dingi kunyingisha ba nsongwa bakwete kufumankana na bantu abebatakula mu kukita myanda ibubi mu uno ndumbulwilo ebubi bwa’shi bamone bya kwiyikambila. (1 Beena-Tesalonika 3:1-3; 5:11, 14) Kimba mishindo yodya kukwasha bangi ku Nshibo ya Bufumu, mu bulungudi, nsaa yanudi kya-kudya pamune, sunga nsaa yanwisamba ku telefone.

it-1-F 395 § 1

Mikanda ya mu Bible

Bino bifundwe bya Moyiise bibaadi abitukila kwi Efile Mukulu, bibaadi biyokyelwe naaye, na mbukunkushi bwibuwa bwa lulangwilo lwiselele, patutala bishinkamisho bi kwanka, takwi mpaka su ngimune. Moyiise tabaadi mufikye bu mukata na mukunkushi a beena Isaleele mu kukumiina kwaye nya; kumpala baadi mubande kupela pabaabamulungwile. (Efi 3:10, 11; 4:10-14) Anka, Efile Mukulu baadi mwate Moyiise amupa bukome bwa kukaanya bubaadi bufishe mpaa na baasha malenganyi ba Faraone mu kukumiina’shi bibaadi Moyiise akitshi bibaadi abitukila kwi Efile Mukulu. (Efi 4:1-9; 8:16-19) Byabya Moyiise tabaadi mufikye bu mwisambi na mufundji mu kukumiina kwaye nya. Anka, pa mwanda wa kukookyela ku mwiya w’Efile Mukulu na bukome bwa kikudi kiselele, Moyiise bapetele bukome bwa kwakula mpaa na kufunda kipindji kya mikanda ya mu Bible.​—Efi 17:14.

LUBINGO LWA 24-30/8

BUPETA BWA MWIYI DY’EFILE MUKULU | EFILU 19-20

“Miiya ekumi ngikutale naminyi?”

w89-F 15/11 5 ¶6

Miiya ekumi ayipatuula kinyi koodi?

Miiya inanka ya kumpala ayishimika kasele pa bushito bwatudi nabo kwi Yehowa. (Wa kumpala) Nyi Efile Mukulu akumiina’shi bamulangwile nka penda’ye. (Mateo 4:10) (Wa kabidi) Mulangwidi aaye su ngumune ta mulombene kulangwila na bifwatulo. (1 Yowano 5:21) (Wa kasatu) Abitungu tufubishe eshina dy’Efile Mukulu mu mushindo wibuwa na kineemo kyooso, kushi kwidisaabulusha. (Yowano 17:26; Beena-Looma 10:13) (Wa kananka) Nshalelo etu ooso abitungu emeene mu myanda iselele. Bino abitukwasha bwa kwikisha, sunga ‘kwata sabato,’ bwa kukita myanda ilulame.​—Beena-Ebelu 4:9, 10.

w89-F 15/11 6 ¶1-2

Miiya ekumi ayipatuula kinyi koodi?

(Wa katano) Nsaa i bana abakookyela baledi baabo abitungunuka na kukwasha bwa’shi kifuko kikale mu buumune, na abibatwadila myabi ya Yehowa. Dino ‘eyi dya kwibedi dii na mulayilo’ aditusha lukulupilo lukile buwa. Ta mpenda “bwashi wekale na mwabi” anka dingi bwa kwikala “na mafuku afiime pa nsenga.” (Beena-Efeso 6:1-3) Bu byatudi mu “mafuku a ku nfudiilo” a uno ndumbulwilo ebubi, kuno kukookyela kw’Efile Mukulu akupa ba nsongwa lukulupilo lwa kukutwa kushimisha muwa.​—2 Timote 3:1; Yowano 11:26.

Kifulo bwa bantu netu akitutakula mu kupela kwibalwishisha na bikitshino bibubi bu (Wa kasamombo) kwipaa, (Wa musambo) lusandji, (Wa mwanda) kwiba, na (Wa kitema) kwibadimbiila. (1 Yowano 3:10-12; Beena-Ebelu 13:4; Beena-Efeso 4:28; Mateo 5:37; Nkindji 6:16-19) Twi kwamba naminyi pabitale bi mu mashimba etu? Mwiya (W’ekumi) pabitale lwabi, awitutentekyesha’shi Yehowa etutekye bwa’shi nangunangu yetu ikale nsaa yooso ilulame ku meso kwaye.​—Nkindji 21:2.

Kukimbuula bwa kupeta mabwe a muulo a mu kikudi

it-2-F 658 § 5-6

Tshiite mwakwidi

Buutshiite-mwakwidi bwa beena Kidishitu. Yehowa baadi mulee’shi su beena Isaleele baalama kilombeeno kyaye abekala Kwadi “bufumu bwa buutshiite-mwakwidi na kisamba kiselele.” (Efi 19:6) Byabya, buutshiite-mwakwidi bwa ba ku musuku wa Aarone bubaadi abutungu’shi butungunukye mpaa na pa kufika kwa buutshiite-mwakwidi bukile bukata bubaabudi abulesha. (Eb 8:4, 5) Abukashaala kwanka mpaa na ku nfudiilo kwa kilombeeno kya Mwiya na nsaa ayibanga kufuba kilombeeno kipya. (Eb 7:11-14; 8:6, 7, 13) Bwa musango wa kumpala abapeele Isalele mwabi wa kufika ba tshiite-mwakwidi ba Yehowa bwa kufuba mu Bufumu bulayibwe; kunyima uno mwabi ubafikile mpaa na kwi bantu ba bingi bisamba.​—Bik 10:34, 35; 15:14; Lom 10:21.

Mwilo wa Isaleele taubaadi obeshe kutuusha bantu bwa kwikala binyibinyi bu ba tshiite-mwakwidi ba bufumu na kisamba kiselele nya, anka penda beena Yunda bapeela babaadi bakumiine Kidishitu. (Lom 11:7, 20) Pa mwanda wa kukutwa kwa kululama kwa beena Isaleele, Efile Mukulu baadi mwibadimushe bwa uno mwanda kukidila kwi mutemuki Osea bipwa nkama kumpala, ebalungula’shi: “Mwanda we mupele kunguuka, naakusumbusheena, dingi tooyikala dimo tshiite-mwakwidi ande nya: we mulube bulambukishi bw’Efile Mukulu oobe byabya ami naamu naalubu bana boobe.” (Os 4:6) Mu mushindo umune Yesu balungwile bakata ba beena Yunda’shi: “Bufumu bw’Efile Mukulu abenunyengye bwanka beebupe bantu abakapa nabwo bikuba.” (Mat 21:43) Byabya, bu bibaadi Yesu Kidishitu kuushi kwa Mwiya pabaadi pano pa nsenga, baadi mukumiine buutshiite-mwakwidi bwa Aarone’shi bwi na muulo, balungwile bantu babaadi mupaashe na mukumbo wa nsudi bwabadya kwenda kwi batshiite-mwakwidi na kutuusha milambu ayitungu.​—Mat 8:4; Mak 1:44; Luk 17:14.

w04-F 15/3 27 ¶1

Myanda ikata imu mukanda w’Efilu

20:5​—Yehowa “alondakashaa kito kya ba yaaya” bwa kunyoka bipungo abifiki kumpala mu kipaso kinyi? Su muntu baapu kunyinga, mbalombene kumusambisha pa mwanda wa mwikelo na bikitshino byaaye. Kadi nsaa ibaadi mwilo wa Isaleele ubangye kulangwila ma nkishi, ubaadi upete makyenga munda mwa bipungo bibungi bibafikile kunyima. Sunga beena Isaleele basha lulamato bibaadi bukopo bwa’shi balame lulamato lwabo mwanda wa kuno kutomboka kwa mwilo pabitale lulangwilo.

LUBINGO LWA 31/8–6/9

BUPETA BWA MWIYI DY’EFILE MUKULU | EFILU 21-22

“Ikala na mweneno a Yehowa pabitale muwa”

it-1-F 553 § 1

Kukupila

Mwina Ebelu sha mpika mulume sunga mukashi baadi na matalwa a kumukupila na lufimbo su takwete kukookyela sunga’shi e na etombo. Kadi su mpika afwa nsaa yabakwete kumukupila, bibaadi abitungu kunyooka nfumwaye. Su yawa mpika ekala na muwa munda mw’efuku dimune sunga abidi kunyima, byabya mbilombene kulesha’shi nfumwaye tabaadi na lukalo lwa kumwipaa mwishimba dyaaye nya. Baadi na matalwa a kumunyooka mwanda mpika baadi bu “makuta aaye.” Mwana mulume tabaadi mulombene kulwisha kintu kyaye ki na muulo bwadya kushaala bisumanga nya. Dingi su mpika afwa kunyima kw’efuku dimune sunga ebungi, ta nkulombene kwikala kishinkamisho kya’shi kibamwipayisha nkwabamukupiile sunga’shi mbwa mwanda kampanda nya. Byabya su mpika ashaala na muwa munda mw’efuku dimune sunga abidi, nfumwaye t’abamunyooko nya.​—Efi 21:20, 21.

lvs 95 ¶16

Wataa muwa na muulo abiwataa Efile Mukulu su?

16 Muwa wa muntu oso wi na muulo ku meso kwa Yehowa. Mpaa na wa mwana e mwiyimi. Mu miiya ya Moyiise, su muntu asakula mukashi sh’eyimi, aye sunga mwana e munda, Yehowa badi ata yawa muntu bu e na kishiyo kya mase. Bino bibadi abilesha shi, sunga bibakitshika mu masaku, kubatuku lufu lwa muntu abitungu kwipaa yawa muntu bayipayishena. (Badika Efilu 21:22, 23.) Kumpala kw’Efile Mukulu, kwipaa mwana tooka, nkwipaa muntu mushima. Su bowuku bino, onangusheena naminyi pabitale byapushaa bwa kukatusha kw’eyimi? Sunga byapushaa pamono midiyo ya bantu bakwete kukatusha mayimi ku kipwa kyoso na kwipaa bana batooka?

w10-F 15/4 29 ¶4

Yehowa akumiina’shi “wekale mu kwiyikela kushi masaku”

Kibawe kya Mwiya kibaadi kitale dingi masaku aafwisha nyema ya ku nshibo. Su ngombe ayipaa muntu pa kumukupila nsengwa, sha nyema baadi na kya kwipaa yawa ngombe na kukalwila bangi bantu. Pa mwanda ta mulombene kudya mwita sunga kwiwudisha bangi bwabadya kudya, bibaadi bu kushimisha kukata su bayipaa yawa nyema. Banda kupwandjikisha’shi kunyima kwa ngombe kusakula muntu, nfumwaye bapele kumulama mu kikutu. Nkinyi kibadya kukitshika? Su yawa ngombe umune ayipaa mungi muntu, abayipaa ngombe na nfumwaye. Wawa mwiya ubaadi audimusha muntu ooso baadi mukumbene kutadiila nyema yaaye ayiumbakana kushi kwiyilama mu kikutu.​—Efi 21:28, 29.

Kukimbuula bwa kupeta mabwe a muulo a mu kikudi

w10-F 15/1 4 ¶4-5

Bwakinyi abitungu’shi welambule kwi Yehowa?

4 Kwilambula kwa beena Kidishitu nyi mwanda wi na muulo. Ta penda mulayilo bisumanga nya. Kwilambula kwi na bukwashi kinyi kwatudi? Tubande kupwandjikisha bi mushindo wikale kudya kipwano na muntu akwitutwadila myabi. Kileshesho kya kumpala nkudya bu kuuku. Bwa kusangeela kineemo kya kudya bu kuuku, abitungu okumiine bushito bwa kwikala kuuku. Bino mbitale kwikala mu kipwano na muntu​—kwipusha’shi we na bushito bwa kupasukila kuuku oobe. Bumune bwa ku bu kuuku bukata bwabadi bateemune mu Bible nyi mbwa Daavide na Yonatane. Babaadi mpaa na bakite kilombeeno kya kushaala bu ba kuuku. (Badika 1 Samwele 17:57; 18:1, 3.) Sunga byekala’shi bu kuuku bwa wawa mushindo tabwi mbalo yooso, bu kuuku bwibungi abutamaa nsaa i bakuuku bepamune, na abapusha’shi be na kitungo kampanda kwi mungi.​—Nki. 17:17; 18:24.

5 Mwiya ubaadi Efile Mukulu mupe Isaleele aulesha kingi kipwano kibaadi kikwashe mwilo pa kwikala mu kwipushena. Su mpika baadi akumiina kwikala mu kwiyikeela pa kushaala mulamate nfumwaye losoo, bibaadi abitungu’shi akite naaye kilombeeno kikata bwa losoo. Mwiya aulesha’shi: “Anka su mufubi amba’shi: ‘nee mufule nfumwami, mukashi ande na bana bande, ntankyebe kutuuka mulungantu,’ nfumwaye amutuulu mu maas’Efile Mukulu, amulubule pa kiibi sunga pa ntempa, dingi nfumwaye amutùbul’etwi na mutubulo: uno naamu amufubila bwa looso.”​—Efi 21:5, 6.

it-1-F 545 § 4

Lusengwa

Mayi e mu mukanda wa Efilu 21:14 aalesha’shi mpaa na tshiite-mwakwidi baadi mulombene kwipayibwa su bayipayishena, sunga kukwata kwa lusengwa lwa ku kilambwilo takubaadi akukalwila muntu mwipayishene pa bukopo nya.​—Pwandjikisha na 1Bf 2:28-34.

    Mikanda ya mu Kisongye (2011-2025)
    Tuuka
    Tuela
    • Kisongye
    • Tumina muntu
    • Byokumina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pabitale bya kufubisha
    • Bya kufubisha
    • Bya kufuamisha yobe
    • JW.ORG
    • Tuela
    Tumina muntu