Mikanda yatudi bafubishe mu Programe a bisangilo bia Buina Nkidishitu na mudimo wetu
© 2022 Christian Congregation of Jehovah’s Witnesses
LUBINGO LUA 2-8/1
BUPETA BUA MUIYI DI’EFILE MUKULU | 2 BANFUMU 22-23
“Buakinyi abitungu tuikale beyishe?”
w00-F 15/9 29-30
Yosyase muntu sha kuiyisha, baadi mukuminyibue na Yehowa
Nakashik’oso buee, bafubi ba ku ntempelo bababangile mudimo na kisumi. Mu binyibinyi, Yosyase e na lutumbu kui Yehowa, muanda bena mudimo bakuete kulumbuula nshibo y’Efile Mukulu yababaadi baluishe kui ba mashabo kulu be bubi. Apende na kukitshika midimo ya ku ntempelo, Shefane bafiki mu kutuula rapore. Anka e na mufungofungo ku maasa. Shefane apatuula’shi, Tshite-muakuidi mukata Hilikiya bapete “mukanda wa miiya ya Yehowa ubafundilwe kui Moyise.” (2 Myanda 34:12-18) Kino kibaadi mufumbule, nyi esaki dia miiya ibaabadi bafunde ku kibangilo.
Yosyase atengiela n’eshimba kuiyilu, bua kupusha mayi oso a mu uno mukanda. Apende na kubadika Shefane, nfumu atompo kutundula bimutale miiya na biayidi itale muilo. Akimukanyisha, nkumona’shi mukanda aushimika kasele pa lulanguilo lua binyibinyi, na autemuka’shi su muilo wa languila b’efile ba madimi aupete malua na awende mu bupika. Pabatunduile’shi tabakuete kunemeka miiya yoso y’Efile Mukulu, Yosyase basanuine bilamba biaye na aye nkulungula Hilikiya, Shefane na bangi’shi: ‘Kangipwisheyi Yehowa bua muilo na bwa Yuuda mushima pabitale bishima bia uno mukanda ubabasangana, mwanda nsungu ya Yehowa ngikata, mwanda bamashetu ta mbatemeeshe mayi a uno mukanda.’—2 Banfumu 22:11-13; 2 Myanda 34:19-21.
w00-F 15/9 30 ¶2
Yosyase muntu sha kuiyisha, baadi mukuminyibue na Yehowa
Mikendi ya Yosyase ibayile ku Yelusaleme kui mutemuki mukashi Hulda na abo nkualukiila na lualulo. Hulda bebalunguile eyi dia Yehowa, ebalungula’shi malua ababaadi bafunde mu uno mukanda wanudi bafumbule, aafuila muilo usumbule lukumiino. Anka pa muanda beyisha kumpala kua Yehowa, Yosyase takamono ano malua. Abakamubuungu na ba mashaye, ekala muibungie nabo mu butaale mu mashaama.—2 Banfumu 22:14-20; 2 Myanda 34:22-28.
Mabue a muulo a mu kikudi
w01-F 15/4 26 ¶3-4
We kobesha sunga wekala mukule mu nshalelo e naminyi
Sunga bibaadi mufumankane na nshalelo ibukopo ku bukinga buaye, Yosyase baadi mukite mianda ibuwa ku meso kua Yehowa. Nyi buakinyi bobeeshe mu bufumu buaye. Bible amba’shi: “Takubaadi nfumu sunga ngumune bamunene kumpala kua Yosyase, sunga kunyima ku’ê balamete kui Yehowa bu Yosyase. Balamete kuadi n’eshimba diaye dioso, na muwa w’ê oso mpa na bukome bu’ê boso, bu bibabidi bikamikye mu miiya ya Moyise.”—2 Banfumu 23:19-25.
Kileshesho kia Yosyase kilombene kunyingisha baba boso banyingile nkalakashi ku bukinga. Nkinyi kiatulongiela ku kileshesho kiaye? Kinyi kibaadi kikuashe Yosyase bua kusangula eshinda di buwa na kushaala muanka?
LUBINGO LUA 9-15/1
BUPETA BUA MUIYI DI’EFILE MUKULU | 2 BANFUMU 24-25
“Uuka’shi mafuku abashala apeela”
w01-F 15/2 12 ¶2
Efuku dia Kiimu kia Yehowa tadidi pepi!
2 Kushi mpaka, butemuki bua Sefanya bubaadi bunyishe kupa Yosyase lukalo lua kukaasha lulanguilo lui butete mu Yuuda. Kadi bikitshino bia nfumu bia kukatusha lulanguilo lua madimi muiumbo, tabibaadi bikatushe buntomboshi bua muilo sunga kukatusha miluisho ya nshaye-kulu Manase, baadi “muipayishe bantu bashi basoole muada bakile bungi, na aye nkuikasha Yelusaleme mase abo tompoloshi.” (2 Banfumu 24:3, 4; 2 Myanda 34:3) Kushi mpaka, efuku dia kiimu dia Yehowa dibaadi adifiki.
w07-F 15/3 11 ¶10
Mianda ikata ya mu mukanda wa Yelemiya
Mu kipua kia 607 Kumpala kua bino Bipungo Bietu (K.B.B.) Sedekiase e mu kipua kiaye kia 11 kia kumunana. Takudi mieshi 18 kasha Nfumu Nebukodonosore a mu Babilone efunyisha Yelusaleme. Muifuku dia musambobidi, mueshi wa katano mu kipua 19 kia kumunana kua Nfumu Nebukodonosore, Nebuzaradane nfumu a balami ba nfumu ‘bafikile ku Yelusaleme.’ (2 Banfumu 25:8) Pangi, pababaadi bashale mu kishalelo kiabo kitalene na midimba ya lupata, baadi atala abiende mianda na kuata mpango. Kunyima kua mafuku asatu, mu mueshi w’ekumi, ‘batuelele’ mu Yelusaleme na aye nkutatshisha lupata kaalo.—Yelemiya 52:12, 13.
Mabue a muulo a mu kikudi
w05-F 1/8 12 ¶1
Mianda ikata ya mu mukanda wa 2 Banfumu
24:3, 4. Pa muanda wa Manase basumbuile mase, Yehowa “bapelele kufuila [Yuda] lusa.” Efile Mukulu ataa na muulo mase a bantu bashi basoole. Tuikale bashinkamishe’shi Yehowa akabutula baba boso basumbule mase a bantu bashi basoole.—Misambo 37:9-11; 145:20.
LUBINGO LUA 16-22/1
BUPETA BUA MUIYI DI’EFILE MUKULU | 1 MYANDA 1-3
“Bible nyi mukanda wa mianda ya binyibinyi kushi ya mpuandikishi”
w09-F 1/9 14 ¶1
Adame na Eve: Abaadi bantu ba binyibinyi su?
Bu kileshesho, tubandeyi kutala mashina a kuilondena kua bifuko bia bena Yuuda e mu Bible mu mukanda wa 1 Myanda shapitre 1 na ku 9 na mu Evanjile a Luka shapitre 3. Ino mianda yoso yabalesha mu kuilondena kua bifuko mpa na mu tu mianda tupeela, ayilesha bipungo 48 na 75. Mu Luka nyi muabalesha kuilondena kua bifuko abituala na ku Yesu Nkidishitu, anka mu Myanda abakula bua kuilondena kua mafumu na ba tshite-muakuidi ba muilo wa Isalele. Mu kuno kuilondena kua mashina a bifuko atuimupete ano mashina: Salomone, Davide, Yakobo, Isake, Abrahame, Nowa na Adame. Ano mashina e mu ino mikanda ibidi aalesha bantu ba binyibinyi, na Adame baadi muntu a kumpala a binyibinyi a ku kibangilo.
w08-F 1/6 3 ¶4
Muanda wa Nowa na mpeshi a Kabutu, mbia binyibinyi, ta mbia mpuandikishi
Kuilondena kua bifuko kui mu Bible mu 1 Myanda na mu Luka, akushinkamisha’shi Nowa baadi muntu a binyibinyi. (1 Myanda 1:4; Luke 3:36) Esela na Luka, abaadi bafunde kuno kuilondena, abaadi bakimbuule kalolo. Luka alesha kuilondena kua ba nkambua ba Yesu mpa na ku Nowa.
w09-F 1/9 14-15
Adame na Eve: Abaadi bantu ba binyibinyi su?
Tubande kuata kileshesho kia dilongiesha di na muulo kui balanguidi be bungi: nkuulo. Muyile dino dilongiesha, Yesu Nkidishitu batushishe muwa waye upuidikie bu nkuulo bua kukuula bantu ku miluisho. (Mateo 20:28; Yo 3:16) Nka bu bi’atuuku, nkuulo nyi kintu kiabatushaa ki na muulo umune na wa kintu kishimine. Nyi buakinyi mu Bible abatemuna Yesu bu “nkuulo imumune.” (1 Timote 2:6) Tui kuiyipusha’shi: imumune na kinyi? Bible aluula’shi: “Bu bi mu Adame bantu boso abafu, bi mumune namu’nyi boso abakekala na muuwa mu Nkidishitu.” (1 Bena-Kodinda 15:22) Muwa upuidikie ubatushishe Yesu bua kukuula bantu basha kukokiela, wi mumune na muwa upuidikie ubashimishe Adame, muanda wa muluisho wa ku kibangilo ubakitshine muifuba dia Edene. (Bena-Loma 5:12) Abimueka patooka’shi, su, Adame tabaadi kuanka, nkuulo ya Nkidishitu tayina muulo su upeela.
Mabue a muulo a mu kikudi
it-1-F 977 ¶2-3
Kuilondena kua bifuko
Mashina a bana bakashi. Kubaadi kabingilo kapanda kabaadi kakite bia’shi bafunde mashina a bana bakashi mu kuilondena kua bifuko ingi nsaa. Mu Kibangilo 11:29, 30, abatemuna Sarai (Sara), muanda kekulu kababaadi balee, kabadia kutukila kuadi kushi kui ungi mukashi a Abrahame. Mu kino kifundue kimune mbatemune Milka muanda nyinaye-kulu na Rebeka mukashi a Isake, bino abilesha’shi ba nkambua ba Rebeka mbakuabo na Abrahame, muanda Isake tabaadi na kia kuata mukashi a mu kingi kisamba nya. (Kib 22:20-23; 24:2-4) Mu Kibangilo 25:1, mbatemune Ketura, ungi mukashi a Abrahame. Bino abilesha’shi, Abrahame bayibakiile dingi kunyima kua lufu lua Sara, na’shi batungunukile na kuikala na bukome bua kutandisha munda mua bipua bikile pa 40, kunyima kua Yehowa kumukitshina kilengieleshi kia kumualuisha bukome. (Lom 4:19; Kib 24:67; 25:20) Abilesha dingi kipuano kibaadi Isaleele mudie na bena Madiane na bingi bisamba bia bena Arabe.
Lea, Rachel, makupi a Yakobo na bana baabo mbebatemune. (Kib 35:21-26) Bino abitukuasha bua kupusha bibaadi Efile Mukulu mukitshine bana baabo mianda kunyima. Bua tuno tubingilo tui mumune, atupete mashina a bangi bana bakashi mu kuilondena kua bifuko. Mbatemune mashina aabo nsaa y’abebapa bupianyi. (Mb 26:33) Anka Tamare, Rahabe, na Luta mbebatemune mu mushindo wipabuao. Mu muanda oso, kui kabingilo kampanda akalesha buakinyi mashina a bano bana bakashi aasanganyibua mu mulongo wa ba nkambua ba Mesiya, Yesu Nkidishitu. (Kib 38; Lut 1:3-5; 4:13-15; Mat 1:1-5) Angi mashina a bana bakashi e mu kuilondena kua bifuko, mbeatemune mu 1 Myanda 2:35, 48, 49; 3:1-3, 5.
LUBINGO LUA 23-29/1
BUPETA BUA MUIYI DI’EFILE MUKULU | 1 MYANDA 4-6
“Nteko yande ayilesha kinyi pa bintale?”
w10-F 1/10 23 ¶3-7
Muntu “atemeeshaa nteko”
Yabese baadi muntu a nteko. Abanga na luteko luaye pa kuteka miabi y’Efile Mukulu. Akupu atekie mianda isatu ayilesha’shi e na lukumiino.
Wa kumpala, Yabese batekiele Efile Mukulu’shi: “Tamisha namu kipindi kiande kia senga.” (Verse 10) Uno muntu a kinemo, tabaadi munyengie nsenga ya bene, sunga kulakila bakuabo. Luteko luaye lubaadi lua’shi apete bantu bebungi, kushi kipindi kia senga. Baadi mutekie bua’shi kipindi kiaye kia senga kitame kushi lukalakashi, bua’shi balanguidi b’Efile a binyibinyi bafuime.
Wa kabidi, Yabese baadi muisendeele Efile Mukulu’shi “eyaasa” diaye dikale naye. Eyasa di’Efile Mukulu dia mu kifuanyi, nyi bukome buaye buafubishaa bua kukuasha balanguidi baye. (1 Myanda 29:12) Bua kupeta kibaadi akimbi, Yabese baadi mutekie Efile Mukulu, uno sha mboko ishi ipii bua kukuasha boso be na lukumiino muadi—Yesh 59:1.
Wa kasatu, Yabese batekiele’shi: “Nkaluile namu ku malwa, tala na fuambuka.” Kishima “tala na fuambuka” nkilombene kupushisha’shi Yabese baadi atekie, kushi bua kusuka malua, kadi bua’shi taamuinyongoshanga ngofu sunga kuikala na bukitshishi bui bubi.
Luteko lua Yabese alulesha’shi baadi ekalakasha bua lulanguilo lua binyibinyi, baadi na lukumiino na kukulupila mui yawa Atemeesha nteko. Yehowa baadi mumualuule naminyi? Uno muisambo aufudila’shi: “Efile Mukulu namu bamupele bibamutekiele.”
Mabue a muulo a mu kikudi
w05-F 1/10 9 ¶7
Mianda ikata ya mu mukanda wa 1 Myanda
5:10, 18-22. Mu mafuku a Nfumu Saule, bisamba bia kutunduka kua muela wa Yordano, bibaadi bitshokole bena Hagrite sunga bibaabadi bungi misusa ibidi kuibakila. Bino bilobo bibaadi bitshokole muanda bibaadi bikulupile mui Yehowa na kukimba bukuashi buaye. Tukulupileyi mui Yehowa bu biatukuete kulua ngoshi ya mu kikudi na bantu betukile bukome.—Bena-Efeso 6:10-17.
LUBINGO LUA 30/1–5/2
BUPETA BUA MUIYI DI’EFILE MUKULU | 1 MYANDA 7-9
“We kukita mudimo wibukopo ku bukuashi bua Yehowa”
w05-F 1/10 9 ¶8
Mianda ikata ya mu mukanda wa 1 Myanda
9:26, 27. Bena Levi abaadi abalama ku biibi abaadi na mudimo wina muulo ngofu, abaadi bebape nfungula ya tudimbo tua kishila tua mu ntempelo. Abaadi baleshe’shi bantu ba kukulupila p’abo kufungulanga biibi efuku dioso. Natue namu, mbetupe mudimo wa kulungula bantu mukandu wibuwa na kuibakuasha bua kulanguila Yehowa. Tulesheyi natue namu’shi tui bantu ba kukulupila bu bibaadi bena Levi abaadi abalama ku biibi.
w11-F 15/9 32 ¶7
We kuambula Finease nsaa yodi mu nkalakashi su?
Finease baadi na mudimo wibukopo mu Isaleele a kala, anka n’eshimba dinyingie na binangu na kukulupila mui Efile Mukulu, baadi mukambile nkalakashi ibaadi mupete. Yehowa baadi mukumiine Finease muanda wa mudimo waye wibukopo wa kupasukila kakongie. Kunyima kua bipua pangi 1000, Esela bafundile ku bukuashi bua kikudi’shi: “Finease muana a Eleazare baadi nfumu aabo ku kala; Yehowa baadi naye.” (1 Mya. 9:20) Efile Mukulu ekale na boso abakunkusha kakongie kaye, mpa na bena Nkidishitu boso abamufubila na lulamato.
Mabue a muulo a mu kikudi
w10-F 15/12 21 ¶6
Tuyimbileyi Yehowa!
6 Kukiila kui batemuki, Yehowa baadi mulungule balanguidi baye, buabadia kumutumbisha na ngono. Tuyimba tua mu kisamba kia ba tshite-muakuidi, tababaadi abakitshi ingi midimo ibaadi ayikitshi bena Levi, bua’shi bekale na nsaa ibungi ya kufunda ngono, na kuiyambuula.—1 Mya. 9:33.
LUBINGO LUA 6-12/2
BUPETA BUA MUIYI DI’EFILE MUKULU | 1 MYANDA 10-12
“Nyingisha lukalo lobe lua kukita kikiebe ki’eshimba di’Efile Mukulu”
w12-F 15/11 6 ¶12-13
“Ndambukishe bia kukita kiokiebe”
12 Davide nkileshesho kibuwa kia kuambula, muanda baadi asangeela mayi a kulonda e mu Miiya, na lukalo luaye lubaadi lua kuikala na nshalelo muipushene nayo. Tala kibakitshikile nsaa ibaadi Davide mupushe ‘nyota ya kutoma meema a ku mushima wa ku Beteleme.’ Basatu ba ku bafubi baye abatuelele pa bukopo mu kibundi kibabadi bakuate kui bena Filistine, n’abo nkumutuadila meema. Anka, “Davide tabakyebele kwiatoma, beasukumwine paashi bu mulambu bua Yehowa.” Buakinyi? Davide apatuula’shi: “Efile ande, ntshi mulombene kutoma ano meema, muanda binka bu’mi atomo mase a bano bantu batudile muwa wabo mu masaku p’abo kuenda mu kuiakimba.”—1 Mya. 11:15-19.
13 Davide baadi auku’shi muyile Muiya, t’abitungu kudia mase, abitungu kuiapongola mu nsenga bua Yehowa. Dingi baadi auku buakinyi abitungu kuibikita. Davide baadi auku’shi “muwa wa kyoso kipangwa wi mu mase akyo.” Kadi pano abaadi mema, taabadi mase. Buakinyi Davide bapelele kuiatoma? Muanda baadi auku eyi dia kulonda di kunyima kua uno muiya. Bua Davide mema abaadi bu mase a baaba bantu basatu. Nyi buakinyi bapelele kuiatoma. Pamutue pa kuiatoma, bamuene’shi bibuwa easumbule mu nsenga.—Lv. 17:11; Miy. 12:23, 24.
Lekyela miiya y’Efile Mukulu na mayi a kulonda bilongyeshe kondo kobe k’eshimba
5 Su atukumina’shi miiya y’Efile Mukulu itukwashe, tabitungu twimene nka penda mu kwiyibadika na kwiyishinguula nya. Abitungu twiyifule na kwiyinemeka. Bible etulungula’shi: “Shikwayi bubi, fulaayi buwa.” (Amose 5:15) Twi kukita bino naminyi? Abitungu tulongye bya kumona myanda mu mushindo awiyimonaa Yehowa. Banda kunangushena pa uno mwanda. Pwandikisha’shi tokwete kulala tulo kalolo, na munganga oobe bakulungula’shi abitungu wekale odi bya-kudya bibuwa, wekale okitshi kalashishi ka mbidi, na kushintuula ingi myanda mu muwa oobe. Bolondo ano malango aaye, na bomono’shi aakukwasha ngofu! We kupusha naminyi bwa malango a uno munganga?
6 Mu mushindo umune, Mupangi eetu mmwitupe miiya bwa kwitukalwila bwa’shi tatupetanga bipeta bibubi abitukila ku milwisho na bwa’shi twikale na nshalelo e buwa. Bu kileshesho, Bible etulongyesha’shi tabitungu kudimba madimi, kwiba, kutambuka lusandji, kukita myanda ya bu ntomboshi, sunga kukita kintu kyoso kipushene na bikudi bibi. (Badika Nkindji 6:16-19; Kibafumbwilwe 21:8) Nsaa yatumono bipeta bibuwa abituku patukokyela Yehowa, kifulo kyetu bwaye na bwa miiya yaye akinyisha kutama.
Mabue a muulo a mu kikudi
it-1-F 492 ¶2-3
Eshimba
Fubila Efile Mukulu “n’eshimba dioso.” Abitungu eshimba dikale dishima bua’shi difube kalolo, kadi eshimba dia mu kifuanyi di kuiabuula. Davide batekiele’shi: “Mpe eshimba dimune biandya nkutshiina.” Abimueka’shi eshimba dia muntu di kuikala diyabuule pabitale nkalo yaye na kutshina kuaye ku’Efile. (Mis 86:11) Muntu e biabia ekala “n’eshimba diyabuule,” t’ebia kufubila Efile Mukulu na kisumi. (Mis 119:113; Kibaf 3:16) Muntu e kuikala dingi na “mashimba abidi” (kishima ku kishima kuamba’shi, eshimba n’eshimba), atompo kufubila ba nfumu babidi sunga kuakula muanda wa madimi aku anangushena ungi. (1 Mya 12:33; Mis 12:2) Yesu baadi mutopekie ngofu bu nsesa bua bantu ba sha mashimba abidi.—Mat 15:7, 8.
Muntu akimbi kusankisha Efile Mukulu, t’abitungu ekale n’eshimba diyabuule sunga mashimba abidi, kadi abitungu amufubile n’eshimba dioso. (1Mya 28:9) Abitungu kuikitshisha ngofu, muanda eshimba dinsesa na adikumiina nka kukita bubi. (Yel 17:9, 10; Kib 8:21) Bua kulama eshimba dishi diyabuule, abitungu: kuela nteko (Mis 119:145; Kwi 3:41), kuilongiela Eyi di’Efile Mukulu pa kiubishi (Esel 7:10; Nki 15:28), kulungula mukandu wibuwa na kisumi (tala Yel 20:9), na kuibunga na bano boso abafubila Yehowa n’eshimba dimune.—Tala 2Bf 10:15, 16.
LUBINGO LUA 13-19/2
BUPETA BUA MUIYI DI’EFILE MUKULU | 1 MYANDA 13-16
“Kulonda bukunkushi akutushaa bipeta bi buwa”
w03-F 1/5 10-11
Okuete kuiyipusha’shi, “Yehowa e kunyi?”
12 Kunyima kua kualusha mushete wa kilombeno mu Isaleele na kunyima kuao kukita bipua bibungi ku Kiryate-Yearime, Nfumu Davide baadi na lukalo lua kuiutuala ku Yelusaleme. Davide bakitshine kisangilo na ba nfumu ba bantu kinunu, na ba bantu lukama na bangi ba nfumu babaadi mutule bua kukunkusha muilo, bebalunguile’shi: ‘Mushete awende ku Yelusaleme su nuamona’shi bibuwa, na su biasangasha Yehowa.’ Kadi baadi mulenguule bua kukimbula ngofu bua kuuka akikumina Yehowa mu uno muanda. Su badia kukimbuula, Mushete wa kilombeno tababadia kuiutuala muitempu. Abaadia kuiutuala kui bena Levi ba mu kifuko kia bena Kehate ku mapampa bu abibilesha muiya w’Efile Mukulu. Mu mianda ibungi, Davide baadi epusha Yehowa, anka bua uno tamuibikite mu mushindo wibuwa. Bino bibatushile bipeta bibubi. Kunyima Davide batunduile’shi: “Yehowa Efile etu betumuesheshe malwa, kwamweka lufu, mwanda tatubamwipwishe kisapo kilombeene kwiutwadisha.”—1 Myanda 13:1-3; 15:11-13; Mbadiko 4:4-6, 15; 7:1-9.
w03-F 1/5 11 ¶13
Okuete kuiyipusha’shi, “Yehowa e kunyi?”
13 Nfudilo a bioso, bena Levi abatuadile Mushete wa kilombeno kukatuka ku nshibo ya Obede-edome na ku Yelusaleme. Diadia Efuku abayimbile loono lubadi Davide mufunde. Lubaadi na kuno kudimusha kuina muulo: “Kimbayi mpala yaaye ngub’ooso, tentekyesha bya kukanya byadi mukite. Bipaso byaye na mpango ituukye mu kanwe mwaye.”—1 Myanda 16:11, 12.
Mabue a muulo a mu kikudi
Langwilayi Yehowa Nfumu a ikalayika
14 Daavide baadi mufwiishe mushete wa kilombeno ku Yeelusaleme. Mu ino nsaa ya muloo, beena Leevi abayimbile loono lwa ntumbo lubaadi na bishima bibuwa abisanganyibwa mu mukanda wa 1 Myanda 16:31 shi: “Lungulayi baa maumbo shi: ‘Yehowa ngi Nfumu!’” Twi kwiyipusha shi, ‘bu bi Yehowa nyi Nfumu a ikalayika, mushindo kinyi ubekeele bu Nfumu mu yaaya nsaa?’ Yehowa beekele Nfumu nsaa ibaadi muleshe bukunkushi bwaye sunga pabaadi mutuule muntu mulombeene kulesha mpala yaaye bwa kupudisha mwanda kampanda. Uno mushindo wa bukunkushi bwa Yehowa wi na kipatulwilo kikata. Kumpala kwa lufu lwa Daavide, Yehowa bamulayile shi bufumu bwaye abutungunuka kushii nfudiilo, aye nkumulungula shi: “Nakasangula mwana umune a ku bâna bobe ba kutanda byadya kukupyana bu nfumu. Nakashindabasha matalwa a bufumu bwê.” (2 Sam. 7:12, 13, EEM) Uno mulayilo ubalombeene nsaa ibamwekyele yawa “mwana” a Daavide kunyima kwa bipwa bikile 1000. Yawa mwana nnanyi, na nsaa kinyi ibekeele bu Nfumu?
LUBINGO LUA 20-26/2
BUPETA BUA MUIYI DI’EFILE MUKULU | 1 MYANDA 17-19
“Lama muloo oobe sunga poshi biakukita biokuminanga”
w06-F 15/7 19 ¶1
Tuma binangu biobe ku mianda ibuwa ya ndumbuluilo a Yehowa
DAVIDE a mu Isaleele a kala nyi ngumune a ku bantu babadi bakambe kutemuna mu Bifundue bia kina Ebelu. Uno muntu baadi mulami a mikooko, kayimba, mutemuki na nfumu, baadi mukulupile mui Yehowa Efile na baadi mumulamate ngofu. Kuno ku mulamata kubaadi kuibueshe lukalo mui Davide lua kuibakila Yehowa nshibo. Ino nshibo sunga ntempelo, ibaadia kufika mbalo ya lulanguilo lua binyibinyi mu Isaleele. Davide baadi auku’shi ino mpango ya kuibaka ntempelo ayituadila muilo w’Efile muloo na muabi. Nyi buakinyi Davide bayimbile’shi: “Sha mwabi nguno osangula obe [Yehowa] ashala mu nshibo yobe, atwikala bayikute na bintu bya mu nshibo yobe, bintu biselele bya mu ntempelo oobe.”—Misambo 65:4.
Sankila mashito odi nao
11 Mu mushindo umune, tui kutamisha muloo wetu p’atue kuipana bua kukita mudimo oso wabetupa mu mudimo wa Yehowa. Abitungu kuipana mu mudimo wa mukandu wi buwa na mu midimo ya mu kakongye. (Bik. 18:5; Eb. 10:24, 25) Bua kuenda mu bisangilo, abitungu kuilumbula bua kutusha ngalulo i buwa ayinyingisha ayitukila mu mukanda watulongo. Ata mudimo oso wabakupa wa bisangilo bia munkatshi a lubingo na muulo. Su oteka bua’shi bakukuashe na ingi midimo ya mu kakongye, wekala weyilombasha kalolo pa nsaa. Tomonanga mudimo oso wabadi bakupe bu aukuata nsaa nya, ikala weukitshi kalolo. (Nki. 22:29) P’onyisha kuipana mu midimo ya mu kikudi na mu midimo yabakupa, onyisha kuenda kumpala na muloo oobe autama. (Nga. 6:4) Okamono’shi mbibofule bua kusanka na bangi p’abapete mashito odilanga kupeta—Lom. 12:15; Nga. 5:26.
Mabue a muulo a mu kikudi
w20.02 12, kashibo
Twi bafule Nshetu Yehowa ngofu
Yehowa anguuku su?
Kasha todi mwiyipushe’shi: ‘Kwi midiyala ya bantu pa nsenga, ami namu ne nanyi bwashi Yehowa anguukye?’ Su mbyabya, kwi bantu bebungi bapwe kwiyipusha byanka. Nfumu Daavide bafundjile’shi: “Yehowa, muntu naamu nnanyi bwa’shi omuukye? Uno mutandwe kwi bantu nnanyi naamu, bwody’a kumwelela kinangu?” (Mis. 144:3) Daavide baadi mushinkamishe’shi Yehowa badi amwiuku kalolo. (1 Mya. 17:16-18) Na ku bukwashi bw’Eyi dyaaye na ndumbulwilo aaye, Yehowa akushinkamiisha’shi auku kifulo kyokwete kumulesha. Banda kutala angi mayi e Mwiyi dy’Efile Mukulu alombene nkukwasha bwa kushinkamisha uno mwanda:
• Yehowa badi akwiuku kumpala kodya kutandjikwa—Mis. 139:16.
• Yehowa auku bi mwishimba dyobe na auku bi mu binangu byobe na byopusha—1 Mya. 28:9.
• Yehowa aye nabene ateemeshaa nteko yobe yooso—Mis. 65:3, EEM.
• Bikitshino byobe bi na bukitshishi kwi Yehowa—Nki. 27:11.
• Yehowa mmukukakye aye nabene kwadi—Yo. 6:44.
• Su bofu, Yehowa akwiuku kalolo mu mushindo wadya nkusangula. Akalusha mbidi yoobe, binangu byobe, na bu muntu boobe byoso bipya—Yowano 11:21-26, 39-44; Bikitshino 24:15.
LUBINGO LUA 27/2–5/3
BUPETA BUA MUIYI DI’EFILE MUKULU | 1 MYANDA 20-22
“Kuasha ba nsongua buabadia kobesha”
“[Byabya bintu] ebilungule bantu ba-kishima”
8 Badika 1 Myanda 22:5. Daavide baadi mulombeene kupwandikisha’shi Salomone tabaadi mukumbane bwa kukunkusha wawa mudimo wi na muulo. Bibaadi abitungu kwibaka ntempelo baadi na kya kwikala na “nkumo mu maumbo ooso,” anka Salomone baadi “kii mukinga ngofu.” Kadi Daavide baadi auku’shi Yehowa akwasha Salomone bwa’shi akite uno mudimo wi na muulo. Dingi Daavide bakitshine mwaye mooso bwa kumukwasha bwa’shi elumbuule bwa mudimo ukata.
“[Byabya bintu] ebilungule bantu ba-kishima”
7 Daavide baadi na lukalo binyibinyi lwa kwibaka ntempelo a Yehowa, byabya baadi mulombeene kutapika kwishimba. Kadi baadi mukwatshishene mudimo ubaabadi bakunkushe kwi mwan’aye Salomone. Daavide baadi mumukwashe bwa kulumbuula mudimo na kubunga byamo, munyinga, kyamo ky’ebakanyi, oòlo, na mitshi. Tabaadi ealashena bwa kuuka akwende ntumbo ya mwibakye ntempelo nya, aku namu abadi betamine uno ntempelo bu ntempelo a Salomone. Anka, banyingishe Salomone, amulungula’shi: “Byabya obe mwan’ande, Yehowa ekale noobe, bodya koobesha kwibaka kwa nshibo ya Yehowa Efile Mukulu oobe, bu bibaadi mwibyakule p’abikutala.”—1 Myanda 22:11, 14-16.
Ba nambutwile, nukwete kukwasha mwana enu bwa kwenda kumpala na kubatshishibwa su?
14 Bakulu mu kakongye mbalombene kukwatshishena mudimo wabakitshi kwi ba nambutwile p’abo kwikala na binangu bibuwa pabitale bipatshila bya kufubila Yehowa. Ungi mukwetu mukashi atentekyesha’shi mukwetu Russell badi mwisambe naye pabadi na bipwa bisamombo. Bambile’shi, “Badi mwate minite 15 bwa kwisamba nami pabitale bipatshila byande bya mu kikudi.” Mbipeta kinyi bibadi bitukye? Kunyima, uno mukwetu mukashi badi mufikye mbala-mashinda, na badi mufube bu mbala-mashinda munda mwa bipwa bikile pa 70! Abimweneka kalolo’shi, bishima bibuwa na kukankamika muntu nkulombene kwikala na bukitshishi mu muwa waye oso. (Nkindji 25:11) Bakulu mbalombene dingi kuteka ba nambutwile na bana babo bwabadya kukwasha mu kufuba ingi midimo ku Nshibo ya Bufumu. Mbalombene kuteka bana bwabadya kukita midimo ipushene na bipwa na ngobesha yabo.
15 Bangi bena kakongye mbalombene kukwasha naminyi? Mbalombene kulesha’shi abasankila bana bakinga. Bu kileshesho, we kukimba bwa kumona bitundwilo abilesha’shi bana bakwete kwifubwila pepi na Yehowa. Mwana kampanda tushishe lwalulo lwibuwa mu bisangilo, su ekeele na mudimo mu bisangilo bya munkatshi mwa lubingo? Ekele mulungule mukandu wibuwa ku kalasa, su kitshine bibuwa nsaa yabamutompanga bwa kumukitshisha mwanda wibubi? Su bomono mwanda wi byabya, ikala na bukidi bwa kumulungula’shi kitshine bibuwa! Twi kwikala na kyubishi kya kwisamba na bana kumpala na kunyima kwa bisangilo. Su tubakitshi byabya, bana abakapusha’shi be munkatshi mwa “kakongye kakata.”—Misambo 35:18.
Mabue a muulo a mu kikudi
w05-F 1/10 11 ¶6
Mianda ikata ya mu mukanda wa 1 Myanda
21:13-15. Yehowa baadi mutumine muikeyilu eyi dia kuimika kipupa muanda baadi mupushe dikienga dia muilo waye. Kushi mpaka, “lusa lwaye ndukata.”