Watchtower MIKANDA I MU INTERNETE
Watchtower
MIKANDA I MU INTERNETE
Kisongye
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILO
  • mwbr24 Mweshi wa 1 esak. 1-12
  • Mikanda yatudi bafubishe mu Programe a bisangilo bia Buina Nkidishitu na mudimo wetu (01/2024)

Tatui bapete video.

Etufuile namu lusa, kui kintu kibakutshishua kukafika kui video.

  • Mikanda yatudi bafubishe mu Programe a bisangilo bia Buina Nkidishitu na mudimo wetu (01/2024)
  • Mikanda yatudi bafubishe mu Bwina Kidishitu na mudimo wetu Programe a bisangilo—2024
  • Tu mitue twa mianda
  • LUBINGO LUA 1-7/1
  • LUBINGO LUA 8-14/1
  • LUBINGO LUA 15-21/1
  • LUBINGO LUA 22-28/1
  • LUBINGO LUA 29/1–4/2
  • LUBINGO LUA 5-11/2
  • LUBINGO LUA 12-18/2
  • LUBINGO LUA 19-25/2
  • LUBINGO LUA 26/2–3/3
Mikanda yatudi bafubishe mu Bwina Kidishitu na mudimo wetu Programe a bisangilo—2024
mwbr24 Mweshi wa 1 esak. 1-12

Mikanda yatudi bafubishe mu Programe a bisangilo bia Buina Nkidishitu na mudimo wetu

© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania

LUBINGO LUA 1-7/1

BUPETA BUA MUIYI DI’EFILE MUKULU | YOOBO 32-33

Nyingisha baaba boso benyongole

it-1-F 724

Eliwu

Eliwu ta baadi na ntondo, na ta baadi lubombo nya. Baadi mushingule’shi, baadi mukitshibue na ema nka bu Yoobo, na’shi Sha bukome boso nyi baadi mupaangi aaye. Eliwu ta baadi na lukalo lua kutshinyisha Yoobo nya, anka baadi muisambe naaye bu kuuku aaye, baadi mumuitamine muishina diaye, kintu kishibaadi kikite Elifaze, Bildade, na Zofare.​—Yob 32:21, 22; 33:1, 6.

w14 1/6 19 ¶8-10

Omonaa kubofula kwa bantu bu abikumonaa Yehowa su?

8 Atukyebe kwituula pa mbalo ya bangi su atutentekyesha shi bakwetu balume na bakashi mbabofushibwe na bipungo bibukopo—mikumbo, kwikala mu kifuko ki baledi beabule, sunga twinyongoshi. Myanda ibino ngilombeene kwitufwila namu dingi efuku. Kumpala kwa kutwela mu nsenga ya mulayilo, Beena Isaleele abaadi balanda na babofule mu nsenga ya Ejiipitu, abaadi bebatentekyeshe shi tabitungu “bapapishe mashimba aabo” kwi bakwabo be mu nkalakasho. Yehowa baadi mwibatekye bwa kumona balanda bu bantu bakumbeene kukwasha.​—Miy. 15:7, 11; Lv. 25:35-38.

9 Pamutwe pa kwelela bantu binangu bibubi, abitungu tutushe bukwashi bwa mu kikudi kwi baaba be mu nkalakasho. (Yob. 33:6, 7; Mat. 7:1) Twate kileshesho: Su muntu atambushaa ntukutuku bapete masaku na bende ku lupitalo, ba munganga be kubanga kukimba bya kuuka su nnaye bafwisha masaku? Nya, abakyebe mususa umune kumubuka. Mu mushindo umune, su mukwetu mwina Kidishitu mubofushibwe na nkalakasho yaye, abitungu mususa umune kutuusha bukwashi bwa mu kikudi.​—Badika 1 Beena-Tesalonika 5:14.

10 Su atunangushena pa nkalakashi ya bakwetu, twibalombeene kumona kubofula kwabo mu ungi mushindo. Banda kunangushena pabitale bakwetu bakashi bakwete kukambila bulwishi bwa bifuko byabo munda mwa bipwa bibungi. Bangi mbakumbeene kumweka bu benyongole na babofule, byabya tabakwete kulesha shi be na lukumiino n’eshimba dinyingye su? Nsaa yomonaa muledi mukashi kwete kukusha bana bupenka afiki ku bisangilo na mwana sunga bana baye, lukumiino lwaye na kitshibilo kyaye tabikukanyishaa su? Na twi kwamba kinyi bwa bansongwa balamate ku bya binyibinyi sunga bakwete kupeta nkalakasho ku kalasa? Mu kwakula kwa kalolo, tuukye shi baaba abamweka bu babofule bekwikala “bampeta mu lukumiino” nka bi bano booso be na nshalelo ebuwa.​—Ja. 2:5.

w20.03 23 ¶17-18

Nsaa kinyi ibuwa kwakula?

17 Muntu a kananka a ku bantu abafikile mu kutala Yoobo Eliwu, a mu kifuko kya Abrahame. Baadi nka atemeesha nsaa ibaadi Yoobo na baaba bantu basatu abakula. Baadi muteemeshe kalolo byoso bibabadi abesamba mwanda baadi na kya kutuusha malango ebuwa, na alulame abaadi alombene kukwasha Yoobo bwa kushintuula mweneno aaye. (Yob. 33:1, 6, 17) Kepatshila kakata ka Eliwu kabaadi ka kutumbisha Yehowa, kushi kwitumbish’aye nabene sunga ungi muntu. (Yob. 32:21, 22; 37:23, 24) Kileshesho kya Eliwu akitulongyesha’shi kwi nsaa ya kwakula na ya kuteemesha. (Shak. 1:19) Akitulongyesha dingi’shi nsaa yatutusha malango, kepatshila ketu ka kumpala nka kutumbisha Yehowa kushi kwitumbisha atwe ba nabene.

18 Bwa kulesha’shi tukwete kwata kya buntu kya kwakula na muulo, abitungu tutumikile elango dya mu Bible pabitale nsaa na mushindo wa kwakula. Solomone Nfumu sha binangu, bafundile ku bukwashi bwa kikudi ki selele’shi: “Kishima kyaakudiibwe pa nguba na pa mbalo yaakyo kii buu kintu kipwibwe na oòlò, kyaalengyeshwa na kyamo ky’ebàkanyi.” (Nki. 25:11) Nsaa yatuteemesha kalolo abyakula bangi na kunangushena kumpala kwa kwakula, bishima byetu abikala nka bu bikuba bya Òolo​—abikala na muulo na bibuwa kubandila. Paapa, byatwakula bibungi sunga bipeela, bishima byetu abinyingisha bangi, na atusankisha Yehowa. (Nki. 23:15; Ef. 4:29) Uno ndjo mushindo wibuwa watudya kulesha lutumbu bwa kino kya buntu kitupe Efile Mukulu.

Mabue a muulo a mu kikudi

w13-F 15/1 19 ¶10

Tungunuka na kuifubuila pepi na Yehowa

10 Mu mushindo umune, bi buwa kuikalakasha bua bi’atumueneka. Anka, t’abitungu nka’shi tukimbe bia kushimisha tu bitunduilo toso tua bununu. Muanda nyi bitunduilo bia kunyinga, kineemo, na buwa bua munda. Bu kileshesho, Bible amba’shi: “Nfuidi nyi kifulu kia ntumbo payidi muishinda dia kululama.” (Nki. 16:31) Nyi mushindo awitumonaa Yehowa, abitungu tuitatshishe bua kuimona mu uno mushindo. (Badika 1 Mpiele 3:3, 4.) Biabia, omono’shi bi buwa kutula muwa wetu mu masaku bua kubaadibua nka bua kukimba bia kushintula mmuenekielo eetu, sunga kutoma maanga penda bua’shi tuikale buwa? “Muulo wa Yehowa” nyi nsulo ya buwaa bua binyibinyi abutukila muunda, biatuikala banunu sunga na maladi. (Ne. 8:10) Nka penda mu nsenga ipia nyi muatukekala na mbidi bukome, na kupetuula buwa bua ku bu nsongua. (Yob. 33:25; Yesh. 33:24) Ku banga binobino, tulesheyi binangu na lukumiino, paapa atushala peepi na Yehowa, na atuikala na muloo mu nshalelo atudi naye binobino​—1Ti. 4:8.

LUBINGO LUA 8-14/1

BUPETA BUA MUIYI DI’EFILE MUKULU | YOOBO 34-35

Apamuenka bu’shi mianda i bubi ayikitshikila’nka bantu be buwa

wp19.1 8 ¶2

Efile Mukulu E Naminyi?

Efile Mukulu akitaa nka myanda ilulame. Byabya, “Efile Mukulu tamulombeene kwikala na kifita, sha-Bukome tee kukutwa bululame nya!” (Yoobo 34:10) Atshibaa bimu na kululama, anka bibadi mufundji a misambo mwambe pabitale Yehowa’shi: “Akunkusha miilo mu bululame.” (Misambo 67:4) Pa mwanda “Yehowa atalaa eshimba,” ta mbalombene kumudimba na bulamalama nya kadi e na mushindo wa kumona bya binyibinyi na kutshiba kiimu mu kululama. (1 Samwele 16:7) Na dingi, Efile Mukulu kwete kumona myanda yoso ya kukuta kwa kululama na kutshiba kwa milomo bi pa nsenga, na mmulee’shi kubashala mafuku apela “bantu babi abakatushibwa pa nsenga.”​—Nkindji 2:22

w17.04 10 ¶5

Nkinyi akikabutulwa nsaa ayikafiki Bufumu bw’Efile Mukulu?

5 Yehowa akakitshi kinyi na bantomboshi? Binobino Yehowa mmulekyele bantu babi nsaa yabadya kushintuluka. (Yeeshaya 55:7) Sunga byekala’shi uno ndumbulwilo abutulwa binobino, tababandile kwibatshibila kiimu kya nfudilo nya. Byabya, nkinyi akikakitshikila bantu booso abapele kushintuluka na abakidi ku lupese lwa uno ndumbulwilo mpa na mu nsaa ayikafiki mpombo ikata? Yehowa mmulee’shi, akatusha bantu boso bebubi pa nsenga. (Badika Misambo 37:10.) Lelo uno, bantu bebungi bakwete kukimba bya kufwamisha myanda ibubi yabakitshi, na misusa ibungi tabakwete kupeta manyooka bwa bilubilo byabo nya. (Yoobo 21:7, 9) Anka, Bible etutentekyesha’shi: “Meeso a Yehowa aatalaa bikitshino bya bantu booso, aebalondeshâ koso kwabende. Mufito sunga wekala wi bwî tangulombene kumukutshishwa kumona ba nkitshishi ba bubi.” (Yoobo 34:21, 22, EEM) Ta kwi muntu mulombene kufwama kumpala kwa Yehowa nya. E na ngobesha ya kumona kintu kyoso kyabakitshi kwi bantu babi. Kunyima kwa Armagedone, atukakimba mbalo yabekalanga, anka tatukebamono nya. Abakashimina bwa looso!​—Misambo 37:12-15.

w21.05 7 ¶19-20

Okakokola pa mwanda wa Yesu su?

19 Okwete kumona uno mwanda lelo uno su? Oolo. Be bungi bakwete kukokola mwanda tatukwete kutwelakana mu myanda ya politike. Abakulupila’shi tukelele bantu tukanda. Anka su twasangula muntu bwa’shi etukunkushe, tubasumbushena Yehowa. (1 Sam. 8:4-7) Bangi be kupwandikisha’shi, abitungu twibakye tulasa na mpitalo bu bikwete abibikitshi bingi bisaka. Bakwete kukokola mwanda atukitshi mwetu moso bwa kulungula mukandu wibuwa kushi mu kukimba kupudisha myanda ya mu uno ndumbulwilo.

20 Twi kukita kinyi bwa kupela kukokola? (Badika Mateo 7:21-23.) Abitungu tutule binangu byetu ku mudimo witutumine Yesu eyi bwa kukita. (Mat. 28:19, 20) Tatukumanga kutula binangu byetu mu kutompa kupudisha myanda ya mu uno ndumbulwilo. Twi bafule bantu na atupasukila myanda yabo, anka atuku’shi mushindo ukile buwa wa kwibakwasha, nyi nkwibalongyesha pabitale Bufumu bw’Efile Mukulu, na kwibakwasha bwabadya kwikala mu kipwano ki buwa na Yehowa.

Mabue a muulo a mu kikudi

w17.04 29 ¶3

Kinangu kyobe kya kwipaana akitumbisha Yehowa!

3 Ungi nsongwalume ababadi abetanyina bu Eliwu badi ateemesha mwisambo ubadi pankatshi pa Yoobo na bano bantu basatu. Nsaa ibabangile kwakula, Eliwu bayipwishe Yoobo bino pabitale Yehowa: “Su [we mululame NWT], emupete kinyi? Akatambula namu kinyi koodi?” (Yoobo 35:7, EEM) Na Eliwu namu badi akyebe kwakula’shi kwitatshisha kwetu bwa kufubila Efile Mukulu ta kwi na muulo su? Nya. Yehowa ta mutopekye Eliwu, bu bibatopekyele bano bangi bantu basatu nya. Eliwu badi na mweneno mwilekeene na a bangi. Badi akula’shi Yehowa te na lukalo lwa’shi tumulangwile. Yehowa mmulombashe byooso. Ta kwi kintu kyatudi balombene kukita bwa’shi ekale mpeta sunga kwikala na bukome. Byabya, eyikashi dyoso dibuwa sunga ngobesha yatudi nayo ayifiki kwi Efile Mukulu, na kwete kumona kipaso kyatukwete kwiyifubisha.

LUBINGO LUA 15-21/1

BUPETA BUA MUIYI DI’EFILE MUKULU | YOOBO 36-37

Akitutakula bua kukulupila mu mulayilo w’Efile wa kuikala na muwa wa loso

w15-F 1/10 13 ¶1-2

Tui kuuka binyibinyi Efile Mukulu su?

EFILE MUKULU EKUANKA IKALAYIKA: Bible alongiesha’shi Efile Mukulu e kuanka “mafuku oso mpa na ku ikalayika.” (Misambo 90:2) Mu ungi ngakuilo, Efile Mukulu te na mbangilo, na takekala na nfudiilo. Muyile mueneno a bantu, “bungi bwa bipwa byaaye ta mbwa kubadikwa.”​—Yob.36:26.

Ki’atupetela muanka: Efile Mukulu mmule boso abalongo bia ku muuka muuwa wa ikalayika. (Yowano 17:3) Uno mulayilo taubadia kuikala na muulo su Efile Mukulu te kuanka bua ikalayika. Nka penda “Nfumu a ikalayika” nyi mulombene kukumbasha uno mulayilo.​—1 Timote 1:17.

w20.05 22 ¶6

We na lutumbu bwa bya buntu bikupe Yehowa su?

6 Meema ngasungulukye pa nsenga mwanda nsenga mbeyituule pa bula bulombane na nguba. Su nsenga ibadya kwikala ifubwile peepi na nguba kapeela, meema abadya kuuma, mubadya kwikala kibobo kikile na tamubadya kwikala kipangwa kii na muwa. Su nsenga ibadya kwifubwila kula kapeela na nguba, meema oso abadya kukwatakana nka bu ebwe, na kwikasha nsenga yoso nka bu ebwe. Kwifunya kwa meema kukwete kukwasha bipangwa mwanda Yehowa mmutuule nsenga pa bula bulombane. Nsaa aikupila nsembwe ya ngumba mu meema na pa nsenga, meema aakamina mwiyilu bu miishi na aakitshi makumbi. Ku kipwa kyoso, meema aendaa mwiyilu bu miishi e midiyo na midiyo ya milangi. Ano meema aakitaa mafuku pangi ekumi kumpala kwa’shi anokye bu mpeshi sunga bu milemba. Meema aefunyaa, kwamba’shi aende mwiyilu, akupu aaluka dingi pa nsenga mu tulunga na mmyela. Yehowa mmukite kwifunya kwa meema bwa’shi nsenga ikale nka na meema na bino abilesha kinangu na bukome bwaye.​—Yob 36:27, 28; Mul. 1:7.

w22.10 28 ¶16

Lama lukulupilo loobe lua buina Kidishitu lunyingie

16 Lukulupilo luetu bua muwa wa ikalayika nyi kiabuntu ki buwa akifiki kui Efile Mukulu. Tukuete kutengiela mafuku e buwa kumpala, atudi bashinkamishe’shi aakalombana. Lukulupilo luetu lui nka bu nyindo, aluituimika pepoo, bua kunyingila bitompuanga, kubinguabingua, mpa na lufu. Lukulupilo luetu lui nka bu kifulu, alukaluila binangu bietu buatudia kuleka kukita mianda i bubi anka tukite mianda i buwa. Lukulupilo luetu luimeene mu Bible aluitukaka kui Efile Mukulu, na kuitulesha bukata bua kifulo kiaye kuatudi. Su tubalama lukulupilo luetu lunyingie atupete miabi i bungi.

Mabue a muulo a mu kikudi

it-1-F 503

KUISAMBA

Mu mafuku a kala, bantu babaadi abelungushena mianda mu mishindo ilekene. Ke bungi, mianda i baadi ayituku mbalo ishale bantu, na ya mu angi maumbo, abaadi abeyilungushena ku kanue. (2Sam 3:17, 19; Yob. 37:20) Misango ibungi, bantu abaadi abatambuka mu bisaka na nyema, abaadi abalondo mianda ya mu maumbo e kula nsaa y’abemana bua kukimba bia kudia, kutoma mema, na bingi bintu mu kibundi sunga ingi mbalo ya bafumankana na bangi bantu be mu luendo. Pa muanda wa’shi Palestine e mbalo i buwa, pankatshi pa Asie, Afrique na Europe, bantu be bungi abafiki mu ma mbalo e kula abaadi abemukiila. Biabia, bantu ba muanka abaadi abauku kushi lukalakashi mianda i na muulo i baadi ayikitshika mu angi maumbo. Mikandu ya muiumbo na ya mu angi maumbo, ibaadi ayiukibua mu kisalue.

LUBINGO LUA 22-28/1

BUPETA BUA MUIYI DI’EFILE MUKULU | YOOBO 38-39

Wateyaa nsaa ya kubandila bipangua su?

w21.08 9 ¶7

Okumina kutengiela Yehowa su?

7 P’alesha mushindo ubadi Yehowa mupangie nsenga, Bible alesha’shi ‘beyipimine,’ ashimika “bitako byaayo,” na “baatudile ebwe dyaayo dya mwitungi.” (Yob. 38:5, 6) Badi mpa na muate nsaa ya kutalula mudimo waye. (Kib. 1:10, 12) We kunangushena mushindo ubadi ba mikeyilu bapushe p’ababadi abamono kintu kioso kipia kibadi Yehowa apanga? Abadi na muloo biabia! Pa muanda wa bibabadi abamono, ababangile kuela “musaase wa kusepeela.” (Yob. 38:7) Bino abitulongiesha kinyi? Bibadi biate bipua binunu bua’shi midimo ya Yehowa ikumbane, na nsaa ibayipuile, batadile kantu koso kabapangile aye nkuamba’shi, bi “buuwa bukabe.”​—Kib. 1:31.

w20.08 14 ¶2

Lusangukilo aluleesha kifulo, binangu, na lwishinko by’Efile Mukulu

2 Kumpala, Yehowa baadi mupangye Mwan’aye Yesu. Kubukwashi bwa Mwana aye mbedi, “bintu bioso bibapangilwe,” mpa na binunu bya ba mikeyilu. (Kol. 1:16) Yesu baadi na muloo wa kufuba pamune na Nshaye. (Nki. 8:30) Na ba mikeyilu naamu abaadi na muloo. Abaadi panka nsaa ibaadi Yehowa na Mukata aabo Yesu abapanga eyilu na nsenga. Mushindo kinyi ubabaadi baleshe muloo? Abaadi abeele “musaase wa kusepeela” nsaa ibaadi nsenga ipangibwe, na abaadi batungunukye na kukupila bikashi bwa kantu kooso kabaadi Yehowa apanga, bikishekishe bantu. (Yob. 38:7; Nki. 8:31) Kyoso kipangwa kya Yehowa akilesha kifulo na kinangu kyaaye.​—Mis. 104:24; Lom. 1:20.

w23.03 17 ¶8

Longa bi bungi pabitale Yehowa kukiila ku bipangua biaye

8 Yehowa ngi atudi balombene kukulupila. Yehowa bakuashishe Yobo buadia kunyingisha lukulupilo luaye muadi. (Yob. 32:2; 40:6-8) Mu muisambo na Yobo, Efile Mukulu bamulesheshe bintu bi bungi Biadi mupangie, mu biabia bintu mui nyenyenyi, makumbi, na mipenyo i bukopo. Yehowa baadi mu mulungule dingi pabitale nyema, bu mboo na mfualasa. (Yob. 38:32-35; 39:9, 19, 20) Bino bintu bioso ta mbileshe penda bukome bua kukaanya bu’Efile Mukulu nya. Anka mbileshe dingi kifulo kiaye na binangu biaye bi bungi. Nangushena ku uno muisambo, Yobo bafikile mu kukulupila mui Yehowa kukila kumpala. (Yob. 42:1-6) Mu mushindo umune, p’atulongiela ku bipangua, abitutentekisha’shi Yehowa e na binangu bi shii na mfudiilo, na bukome bui bungi kukila buetu. Dingi mmulombene na akafudiisha nkalakashi yetu yooso. Uno muanda awitukuasha bua kunyingisha lukulupilo luetu muadi.

Mabue a muulo a mu kikudi

it-2-F 122

Atushaa Miiya

Yehowa nyi atushaa miiya. Yehowa nyi muntu umune a binyibinyi atushaa miiya pa senga na muiyilu. Naye nsulo ya miiya ayikunkusha bipangua (lois physiques) bishi na muuwa (Yob 38:4-38; Mis 104:5-19), na nyema. (Yob 39:1-30) Bu biabidi nyi’shi muntu mupangibue na Yehowa, n’aye akookiela miiya ayikunkusha bipangua (lois physiques); na dingi bu bi bantu na binangu, abanangushena, be na bia kuikala na nyikashi ya mu kikudi, abitungu bakokiele miiya ya mu nshalelo y’Efile Mukulu. (Lom 12:1; 1Ko 2:14-16) Na dingi, mikeyilu, bipangua bia mu kukidi abikokielaa muiya wa Yehowa.​—Mis 103:20; 2 Mp 2:4, 11.

Miiya ayikunkusha bipangua (lois physique) ya Yehowa taashintulukaa. (Yel 33:20, 21) Ku bipangua bioso abimuenekaa, ino miiya taayishintulukaa, na ngia kukulupila. Mu ma mbalo oso abauku ino miiya, mbalombene kupima abifuunyu mueshi, ma planet na bingi bintu bi muiyilu mu kupopola ku’eyiso. Muntu oso sh’akokiela ku miiya ayikunkusha bipangua (lois physiques) anyokibua musango umune. Mu mushindo umune, su muntu akutua kukokiela na kutumikila miiya ya mu nshalelo y’Efile Mukulu apete bipeta bi bubi. Nka bu miiya ayikunkusha bipangua, sunga dinyooka tandifikie musango umune, adifiki nka kufika. “Efile Mukulu t’asepibuaa. Muanda kiakia akikunu muntu, nyi ki’akaumbula.”​—Nga. 6:7; 1Ti. 5:24.

LUBINGO LUA 29/1–4/2

BUPETA BUA MUIYI DI’EFILE MUKULU | YOOBO 40-42

Ki’atulongiela ku mianda ibaadi ikitshikile Yoobo

w10-F 15/10 3-4 ¶4-6

“Nnanyi mufikie mu kuuka binangu bia Yehowa?”

4 Patunangushena ku midimo ya Yehowa, abitungu tulekie kutshibila Efile Mukulu kiimu muyile binangu bia bantu. Bino binangu bi bino nyi biabadi baleshe kui Yehowa mu Misambo 50:21: “Opwandjikisha’shi nee byoodi su ?” Takudi bipua bikile pa 175, ungi muntu akimbuula mianda ya mu Bible bakuile’shi: “Bantu abatshibilaa Efile Mukulu kiimu mubo banabene, na abapuandikisha’shi naye namu akookiela miya yabakookielaa.”

5 Abitungu tudimukile bino binangu tala tuekala atumono Yehowa muyile biatupuandikisha na biatukumiina. Buakinyi bi na muulo? Pa muanda wa kukutua kuetu kua kupuidika, nsaa yatuilongiela bifundue, tui balombene kumona’shi bingi bikitshino bia Yehowa bu bishi buwa. Bena Isaleele abaadi bapone mu kano kateo, na kufika mu kuakula’shi bikitshino bia Yehowa bi bubi. Yehowa baadi muibalungule’shi: “Anue bena Isalêle nukwete kuamba’shi: ‘By’abakitshi kwi Yehowa ta mbilulame, ooo.’ Têi matwi, nupushe anwe bana ba Isalêle! Ta nnami, nnanwe abakitshi bishi bilulame!”​—Es. 18:25.

6 Akitukuasha bua kupela kupona mu kateo ka kutshibila Yehowa kiimu muyile binangu bietu nyi pa kushinguula’shi, mmueneno eetu mufudiile na te buwa. Nyi kibaadi akitungu’s hi Yoobo alongie. Mu kipungo kibaadi akiengie, baadi mutume binangu nka kuadi’ye nabene. Aye nkuilua muanda wi na muulo ukata. Na binangu bioso, Yehowa baadi mu mukuashe bua kumona mianda mu ungi mushindo. P’aye kuipusha Yoobo nkonko ikile pa 70, na p’aye kukutua kualuula su ndumune, Yehowa baadi mumuleshe biadi na mpushisho mufudiile. Na kuiyisha koso, Yoobo baadi mushintule binangu biaye.​—Badika Yoobo 42:1-6.

w17.06 25 ¶12

Tuula meeso oobe ku mwanda ukata

12 Bino abilesha’shi, Yehowa bakutshilwe kulesha Yoobo kalolo pa kwisamba naye mu kino kipaso kunyima kwaye kukyenga bino su? Nya, na Yoobo aye nabene ta mwele byobyo binangu nya. Yoobo batemeeshe na kwata elango dya Yehowa na muulo. Amba’shi: “Nekalashena bwa kwakula kwande, dingi nealaasha na kinyongwa mu nsenga na mu buto.” (Yoobo 42:1-6) Kumpala kwa paapa, Elihu bakwashishe Yoobo bwadya kushintuula binangu byaye. (Yoobo 32:5-10) Kunyima kwa Yoobo kuteemesha dino elango dya kifulo dibabamupeele kwi Yehowa na kushintuula mweneno aaye, Yehowa badi muukishe bangi bantu’shi basangala ngofu pa mwanda wa lulamato lwa Yoobo.​—Yoobo 42:7, 8.

w22.06 25 ¶17-18

“Kulupila mwi Yehowa”

17 Yoobo nyi ngumune a ku bafubi ba Yehowa, babalamine eshimba dinyingie na bukome mu bipungo bia bitompuanga bi bukopo. Mu mukanda wa Mpoolo mutumibua kui Bena-Ebelu, balesheshe bangi bantu be bungi, babetanyina bu “kisaka kikata kya tumonyi.” (Eb. 12:1) Abo booso babaadi bapete bitompuanga bi bukopo; anka sunga mbiabia, mbashaale nka na lulamato kui Yehowa mu nshalelo aabo. (Eb. 11:36-40) Kunyingiila kuabo na kuikitshisha kuabo, kubaadi kua bisumanga su? Nya! Sunga mu mafuku abaabadi baki na muwa, ta mbamone kulombana kua milayilo yoso y’Efile Mukulu, babatungunukile nka na kulupila mui Yehowa. Na pa muanda babaadi bashinkamishe’shi mbakuminyibue na Yehowa, babaadi bashinkamishe’shi abakamona kulombana kua milayilo yaye. (Eb. 11:4, 5) Bileshesho biabo, mbilombene kunyingisha kitshibilo kietu kia kutungunuka na kukulupila mui Yehowa.

18 Lelo uno, tui bashaale mu nsenga ikuete kuenda na kuluila ngofu kuifuku n’efuku. (2 Tim. 3:13) Satana t’alekiele kutompa muilo w’Efile Mukulu nya. Sunga tuapeta nkalakashi i naminyi, tui kaleyi nka na kitshibilo kia kufubila Yehowa ngofu, bashinkamishe’shi, “atukulupila mwi Efile Mukulu e na muwa.” (1 Tim. 4:10, Kilombeeno Kipya 2014) Tentekiesha bipeta bibaadi Efile Mukulu mupe Yoobo, bua kulesha’shi “Yehowa muwule ndaa na kifulo na lusa.” (Shak. 5:11) Tui balombene na atue namu kushaala na lulamato kui Yehowa, bashinkamishe’shi aye ngi “afutaa baaba abamukimbi.”​—Badika Bena-Ebelu 11:6.

Mabue a muulo a mu kikudi

it-2-F 344

Kusengibua

Yoobo baadi muntu mululame baadi mushale na lulamato sunga bibabaadi abamusengie. Anka baadi mupete binangu bi bubi na aye nkukita kilubilo, na abo nkumuludika bua kianka. Eliwu ba mulunguile’shi: “Nnanyi e bu Yoobo? Asengibua bu kutoma kua mema?” (Yob 34:7) Yoobo baadi ekalakasha bikile bua kuibingisha aye nabeene kushi Efile Mukulu, na kudila kulesha kululama kuaye pamutue pa kutumbisha Efile Mukulu. (Yob 35:2; 36:24) Pababaadi abamusengie kui “ba kuuku” baaye basatu, Yoobo baadi mumone’shi naye abasengie kushi Efile Mukulu. Bino bibaadi nka bu’ye baadi akumiina’shi bamusengie, bi baadi nka bu’shi akumiina kusengibua bu kutoma meema. Kunyima, Yehowa baadi mupatuluile Yoobo’shi bano bantu abaadi abasengie Efile Mukulu, na kumudimbiila mianda (Yob 42:7) Mu mushindo umune, nsaa ibaadi bena Isaleele abatekie nfumu, Yehowa baadi mupatuluile mutemuki Samuele’shi: “Ta nnobe âbapele, nnami nabêne abashyabakyebe nekala bu nfumu âbo” (1Sam 8:7) Mpa na Yesu balunguile balongi baaye’shi: “Miilo yoso ayikenushikua [kushi pa muanda wenu, kadi] bu’eshina diande.” (Mat. 24:9) Kutentekiesha ino mianda, nkulombene kukuasha bena Nkidishitu bua kunyingiila kusengibua, balame binangu bi buwa, na kunyingiila kuabo akukebapetesha miabi.​—Luk. 6:22, 23.

LUBINGO LUA 5-11/2

BUPETA BUA MUIYI DI’EFILE MUKULU | MISAMBO 1-4

Sangula Bufumu bu’Efile Mukulu

w21.09 15 ¶8

‘Nakatshinkisha bisamba bioso’

8 Bantu babaadi na mmueno kinyi bua uno mukandu? Be bungi babaadi abewupele. (Badika Misambo 2:1-3.) Bantu ba miilo babaadi batombokie. Abo nkupela kukumina bakunkushi babaabadi batuule kui Yehowa. Na t’abamonaa mukandu wa Bufumu w’atulungula bu “mukandu wibuwa” nya. Ngi buakinyi ingi mbulamatadi ikuete kukandika mudimo wa bulungudi! Sunga bakunkushi be bungi ba miilo baakula’shi bakuete kufubila Efile, bakuete kupela bukome buaye. Nka bu bibaadi bakunkushi ba mu mafuku a Yesu, bakunkushi ba lelo uno bakuete kutombokiela bedibue muimu ba Yehowa baasha lulamato, pa kuibolomonanga na kuibakiengieshanga.​—Bik. 4:25-28.

w16.04 24 ¶11

Ididila na kwilamuuna mu myanda ya uno ndumbulwilo mwitshibuule

11 Lwabi lwa bintu bya ku mbidi. Nsaa, makuta na bintu byatudi nabyo bi na muulo kwatudi, bi kwitwikeela bukopo bwa kushaala belamuune ku myanda ya pano. Kunyima kwa kipwa kya 1970 Batemwe bebungi ba mu Malawi abaadi balekye bintu byabo bibungi mwanda abapelele kutwelakana mu myanda ya politike. Mbya malwa mwanda bangi tababaadi na kya kuleka nshaleelo aabo ebuwa nya. Ungi mukwetu abetamina bu Ruth atentekyesha’shi: “Bangi bantu abayiile mu bupika neetu, kadi abaadi batwele mu kisaka kya politike na nkwalukiila kwabo mwanda tababaadi aboobesha nshaleelo a mu bupika nya.” Kadi bafubi b’Efile Mukulu bebungi ta be byabya nya. Abayididiilaa na kushaala belamuune, sunga bekala na mushindo upeela na kushimisha bintu bibungi.—Beena-Ebelu 10:34.

Mabue a muulo a mu kikudi

it-1-F 261

Bipusu

Bipusu abikaluilaa ntente, bu orje na blé. Sunga biabidi’shi Bible akuila bipusu mu ngakuilo a mu kifuanyi, kadi alesha mayele a kupuula mu mafuku a kala. Kunyima kua kuumbula, kano kapusu kash’akadibua ta kabaadi dingi na muulo nya, na kabaadi akalesha kalolo kintu kipeelepeele, kishi na muulo, kiabashi nakio lukalo, kintu kibaadi akitungu kuabuula ku ki buwa na kuikishimisha.

Kia kumpala, abaadi abapuula, akupu abapepula bua’shi lupapi lutuale bipusu nka bu lufufi. (Tala KUPEEPULA.) Bino abilesha kalolo mushindo wi Yehowa akakatusha bantu basumbule lukumiino munkatshi mua muilo waye, na biakakatusha bantu babi na miilo ishikue muilo waye. (Yob 21:18; Mis 1:4; 35:5; Yesh 17:13; 29:5; 41:15; Os 13:3) Bufumu bu’Efile Mukulu abukabutula beshikuanyi, na abukebekasha bu tuntu tupeela tuabakapapula kui lupapi nka bu bipusu.​—Nda 2:35.

Ke bungi, babaadi ababungu bipusu na kuibiela kaalo bua’shi tala lupapi luebialusha ku ntete yabaadi batuule. Mu mushindo umune, Yowano Mubatshishi baadi mutemukie kabutu ka bantu babi be mu bipuilo bia madimi, na Yesu akabungu tete, “anka bipusu akebishiiki mu kaalo kashi bia kushimibua.”​—Mat 3:7-12; Luk. 3:17; Tala KUPUULA.

LUBINGO LUA 12-18/2

BUPETA BUA MUIYI DI’EFILE MUKULU | MISAMBO 5-7

Shala na lulamato sunga bikitshino bia bangi biekala bi bubi

w21.03 15 ¶7-8

Bya kupeta bukome ku bukwashi bwa Bifundwe

7 Kwi kuuku sunga mwina kifuko mu kutape kwishimba su? Su mbyabya, kintu kilombene nkukwasha, nkulonga bibakitshine Mfumu Davide nsaa ibadi mwan’aye Absalome mumutape kwishimba, na akimba kumunyenga bufumu bwaye.​—2 Sam. 15:5-14, 31; 18:6-14.

8 (1) Teka. Na mwisambo mu binangu, lungula Yehowa mushindo opusha pabitale byabadi bakulwishishe. (Mis. 6:6-9) Lungula Yehowa byopusha. Akupu, teka Yehowa akukwashe opete mayi a kulonda alombene nkukwasha bwa kumona bya kupwa luno lukalakashi.

w20.07 8-9 ¶3-4

Ikala mushinkamishe’shi we na bya binyibinyi

3 Lukumiino lwetu tabitungu lwimeene penda pa kifulo ki munkatshi mwa mwilo w’Efile Mukulu nya. Bwakinyi? Pwandjikisha’shi mwina Kidishitu​—byekala mukulu sunga mbala-mashinda—​bakitshi mulwisho ukata. Sunga’shi ungi mukwetu mulume sunga mukashi e kukutapa kwishimba sunga kusumbula lukumiino na kwakula’shi tatwi na bya binyibinyi. Su bino byakitshika, we kuleka kufubila Yehowa su? Bino abitulongyesha’shi: Su lukumiino loobe mwi Efile Mukulu ndwimene pa bikitshino bya bantu, pamutwe p’odya kwikala obe nabene mu kipwano na Yehowa, lukumiino loobe talwikala lunyingye. Mushindo w’opusha pabitale Yehowa na mwilo waye ngulombene nkukwasha bwa kwikala na lukumiino. Kadi, bi na muulo bwa’shi wekale w’elongyela Bible ngofu. Kimbuula ngofu bwa kushinkamisha’shi byolongo pabitale Yehowa mbya binyibinyi. Abitungu oshinkamishe obe nabeene’shi malongyesha e mu Bible pabitale Yehowa nga binyi.​—Lom. 12:2.

4 Yesu bakwile’shi bangi abakatambula bya binyibinyi na “muloo,” anka lukumiino lwabo alukabofula nsaa yabapete myanda. (Badika Mateo 13:3-6, 20, 21.) Tababaadi pangi abauku’shi kwikala mulongi a Kidishitu akwibatwadila nkalakashi ibungi. (Mat. 16:24) Sunga’shi abaadi abapwandjikisha’shi tabakapete nkalakashi na’shi Efile Mukulu ebakatwisha yanka. Kadi, mu ino nsenga nkalakashi ayikala nka kwanka. Myanda ngilombene kushintuluka, na yetukutshishwa muloo.​—Mis. 6:7; Mul. 9:11.

Mabue a muulo a mu kikudi

it-1-F 776

Mashama

Mu Bena Loma 3:13 Mpoolo mutumibua atemuna Misambo 5:9, ayipuandikisha mudibu wa bantu babi bu “mashama e muasa.” Nka bu bi mashama e muasa nga kuusha bitanda na binyangie, midibu ya bantu babi ayibulukaa bua kutusha bishima bi bubi na binyangie.​—Tala Mat. 15:18-20.

LUBINGO LUA 19-25/2

BUPETA BUA MUIYI DI’EFILE MUKULU | MISAMBO 8-10

“Nakakutumbisha, Yehowa”!

w21.08 3 ¶6

Sankila mbalo yodi nayo mu kifuko kia Yehowa

6 Yehowa badi muitulumbuluile mbalo ya kushaala i buwa. Kumpala kua’shi Yehowa apangie muntu a kumpala, badi mubande kulumbula nsenga bua bantu. (Yob. 38:4-6; Yel. 10:12) Bu biadi na kalolo ka kupaana, Yehowa badi muitupe bintu bi bungi bi buwa bua’shi tuikale na muloo. (Mis. 104:14, 15, 24) Akupu, badi muate nsaa ya kunangushena pabitale bipangua biaye, na aye nkumona’shi: “Bibaadi buuwa bukabe.” (Kib. 1:10, 12, 31) Yehowa badi mupe bantu kinemo pa kuibapa “matalwa” pa bintu bioso bi buwa biadi mupangie pa nsenga. (Mis. 8:7) Mpango y’Efile Mukulu pabitale bantu bapuidikie ibadi ya’shi bapasukile bintu biadi mupangie bua loso. Otumbula Yehowa nsaa yoso bua uno mulayilo wi buwa su?

w20.05 23 ¶10

We na lutumbu bwa bya buntu bikupe Yehowa su?

10 Mushindo umune wa kulesha’shi twi na lutumbu bwa kya buntu kya kwakula, mpa kupushiisha bano abetwipusha bwakinyi tatukumiinaa dilongyesha dya bintu bituukile’shi twi bakumiine mwi Efile Mukulu mupangi a bintu byoso. (Mis. 9:1; 1 Mp. 3:15) Bantu abakwatshishena dino dilongyesha, abakumiina kwitukuminyisha’shi bintu mbituukile. Su twafubisha Bible, na ingi myanda yatubakwila mu uno mwisambo, twi balombene kwakwila Nsheetu e mwiyilu na kupushiisha booso abakumiina kwituteemesha bwakinyi twibashinkamishe’shi Yehowa nyi Mupangi a eyilu na nsenga.​—Mis. 102:25; Yesh. 40:25, 26.

w22.04 7 ¶13

We “kileshesho . . . mu kwakula” su?

13 Yimba n’eshimba dioso. Nsaa yatuyimbi ngono ya Bufumu, abitungu kabingilo ketu ka kumpala kekale ka kutumbisha Yehowa. Mukuetu mukashi abetanyina bu Sara amonaa bu’ye shauuku kuyimba kalolo. Anka akumiinaa kuyimba bua kutumbisha Yehowa. Biabia nsaa yelumbula bua bisangilo alumbulaa dingi na ngono yetu, atompo kuyimba na kumona kuipushena kui pankatshi pa bishima bi mu loono na biabakesambila mu bisangilo. Amba’shi: “Nsaa yanangushena ku bishima bi mu loono, paapa ntanekalakasha dingi bua kutala ngobesha yande ipeela ya kuyimba nya.”

Mabue a muulo a mu kikudi

it-1-F 663

Munue

Mu ngakuilo a mu kifuanyi, abalesha’shi Efile Mukulu afubishaa “munue” sugna “minue,” bua kukumbasha midimo yaaye, bu kufunda Miiya Ekumi ku mabue aseneshue (Efi 31:18; Miy 9:10), kukita bilengieleshi (Efi 8:18, 19), na kupanga eyilu (Mis 8:3). “Minue” ibaadi Efile Mukulu mufubishe mu mudimo waye wa kupanga, ayilesha kikudi kiaye kiselele, bino mbebileshe mu mukanda wa kibangilo, pabalesha’shi bukome bu’Efile Mukulu (ruʹach, “kikudi”) bubaadi abuifunyu panundu pa mema. (Kib 1:2) Bifundue bia mu kina Greke bia bena Nkidishitu, abitukuasha bua kupusha kalolo kufubisha kua kino kishima mu kifuanyi. Muisambo wa Mateo aupatuula’shi Yesu baadi mubingie ba demo ku bukuashi bua “kikudi ki’Efile Mukulu,” na Luka alesha’shi kubaadi ku bukuashi bua “munue w’Efile Mukulu.”​—Mat. 12:28; Luk. 11:20, mayi e kushi ku’esaki.

LUBINGO LUA 26/2–3/3

BUPETA BUA MUIYI DI’EFILE MUKULU | MISAMBO 11-15

Emone mu nsenga ipia y’Efile Mukulu ya butaale

w06-F 15/5 18 ¶3

Mianda ikata i mu mukanda wa Misambo

11:3​—Bitako kinyi bi’ababuula? Nyi mianda ayikunkusha bantu bu: muiya, kukita mianda mu mulongo, na kululama. Nsaa i bantu abapele kulonda ino mianda isatu, nyi apatuele kafutakanyi na kukutua kua kululama. Mu ino mianda i bino, abitungu “muntu mululame” atule lukulupilo luaye loso mui Efile Mukulu.​—Misambo 11:4-7.

wp16-F.4 11

Kui kuikala nsenga ishi buntomboshi su?

Bible alaa’shi, binobino Efile Mukulu apudisha buntomboshi pa nsenga. Mu mafuku apela’mu, ‘efuku dia kiimu na dia kabutu ka bantu bash’abatshinyi Efile Mukulu adikafuila ino nsenga ina buntomboshi. (2 Mpiele 3:5-7) T’akuikala dingi bantu abakiengiesha bangi. Atuuku naminyi’shi Efile Mukulu akumiina kukatusha buntomboshi?

Bible amba’shi, Efile Mukulu ‘mushikwe sh’etombo.’ (Misambo 11:5) Mupangi eetu mufule butaale na kululama. (Misambo 33:5; 37:28) Nyi buakinyi takatadiila etombo bua loso nya.

w17.08 7 ¶15

Okumina kutengyela na lwishinko su?

15 Bwakinyi Daavide badi mukumine kutengyela na lwishinko loso? Etupa lwalulo mu wawa musambo umune mubadi mwele lukonko’shi: “Mpa na ku nguba kinyi?” Amba’shi: “Anka’mi, nakulupila [kifulo kyobe ki na lulamato, NWT.] Su bompasha, nakasangala. Nakakwimbila obe Yehowa pa mwanda wa bibuwa byokankitshina.” (Misambo 13:5, 6, EEM) Daavide badi auku’shi Yehowa mmumufule na akekala nka na lulamato kwadi. Badi munangushene pa bibabamukwashishe kwi Yehowa mu mafuku ashale, na badi akulupila mafuku abakakatusha kubingwabingwa kwaye kwi Yehowa. Daavide badi auku’shi, e na tubingilo twa kutengyela myabi ya Yehowa.

kr 236 ¶16

Bufumu abufwisha akikyeb’eshimba dy’Efile Mukulu pa nsenga

16 Kulamibwa. Mayi ebuwa e mu Yeeshaya 11:6-9 aakyebe kulombana ngofu mu mishindo yooso. Balume, bakashi, na baana abekala balamibwe na mu kwiyikeela sunga benda mbalo kinyi mu nsenga. Takwi kipangwa su nkimune, muntu sunga nyema mulombeene kufwisha masaku. Banda kunangwila nsaa y’okyebe kumona nsenga ishima bu mbalo yoobe, yoodi mulombeene kuyowa mu myela, mu mashiba a mema, na mu mbuu; okamina ku myenge; na kutambuka mu kisuku kushii lukalakasho. Na nsaa ayiidi bufuku, totshinyi kintu. Mayi e mu Esekyele 34:25 aakyebe kulombana, bilombeene kukwasha mwilo w’Efile Mukulu bwa ‘kushaala ku matwi talala mu kabaaka, sunga kulala mu bitambatamba.’

Mabue a muulo a mu kikudi

w13 1/9 20 ¶12

We mupwe kwaluluka su?

12 Bi malwa mwanda twi befunyishwe na bantu be na mwikelo wi mumune na wa bantu babaabadi baakule kwi Mpoolo. Bano bantu bakwete kupwandikisha shi, ta bi na muulo bwa kwikala na miiya sunga mayi kampanda akwibakunkusha mu muwa wabo nya. Balongyeshi na ba nambutwile bebungi bakwete kutakula baana baabo mu kukita kyooso akibatumu mashimba aabo. Kwabadi’bo kintu kyooso kii buwa ta kwi kintu ki bubi nya. Mpa na bantu abeamba bu balangwidi bakwete kwipusha bu be na bulungantu bwa kwikitshina kyakya kyabamono bu ki buwa, kushii kwikala na kitungo kya kukookyela miiya y’Efile Mukulu. (Mis. 14:1) Binangu bi bino mbilombeene kufwishila beena Kidishitu masaku. Su tatwi badimukye, twi balombeene kuleka kulonda malongyesha a Efile Mukulu abakwete kwitupa kwi ndumbulwilo aaye na kubanga kwidila pa mwanda wa kintu kampanda kyatumono bu kishii buwa. Bangi mbalombeene kubanga kutopeka angi malango pabitale kukisha kwa kapapi, mushindo wa kutumika na Internet, na pabitale kulonga kwa tulasa twi bungi.

    Mikanda ya mu Kisongye (2011-2025)
    Tuuka
    Tuela
    • Kisongye
    • Tumina muntu
    • Byokumina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pabitale bya kufubisha
    • Bya kufubisha
    • Bya kufuamisha yobe
    • JW.ORG
    • Tuela
    Tumina muntu