-
Su Muntu Baafu Ayiyaa Kunyi?A nkinyi akitulongyesha Bible?
-
-
SHAPITRE AKASAMOMBO
Su Muntu Baafu Ayiyaa Kunyi?
1-3. Bantu abelaa nkonko kinyi pabitale lufu na bingi bipwilo abibaluulaa naminyi?
BIBLE etupa uno mulayilo, “lufu taalwikala kwanka dimo.” (Kibafumbwilwe 21:4) Mu Shapitre 5 atwikalanga balongye abitupa nkuulo mushindo wa kupeta muwa wa ikalaika. Anka bantu bakwete nka kufwa. (Mulungudi 9:5) Byabya, lukonko lukata lwatwipusha nduno; su muntu baafu ayiyaa kunyi?
2 Lwaluulo lwa luno lukonko alwikalaa na muulo bikishekishe nsaa y’atushimisha muntu atudi bafule. Twi balombeene kwiyipusha’shi: ‘Bende kunyi? Kwete kwitumona su? Mmulombeene kwitukwasha su? Atukamumono’nyi dingi su?’
3 Bipwilo bibungi abyaluulaa ino nkonko mishindo ilekenelekene. Bangi abakula’shi su we muntu ebuwa wende mwiyilu, na su we muntu e bubi wende mwishiba dya kaalo. Bangi namu abakula’shi su muntu baafu, aluluka bu kikudi bwashi akashaale na ba nkambwa baye batababafwile. Bangi’nyi abakula’shi, su muntu baafu kunyima kwabo kumutshibila kiimu, akatandjikwa dya kabidi sunga’shi akekala na muwa mu ungi mushindo, pangi bu muntu sunga bu nyema.
4. Bipwilo bibungi bi na dilongyesha kinyi pabitale lufu?
4 Abimweneka’shi bipwilo bibungi abilongyeshaa myanda ilekenelekene. Anka pabitale lufu, bi na dilongyesha dimune. Abilongyesha’shi su muntu baafu, kwi kingi kintu akishaala na muwa. Mbya binyibinyi su?
SU MUNTU BAAFU AYIYAA KUNYI?
5, 6. Nkinyi akikitshikaa su muntu baafu?
5 Yehowa nyi auku akikitshikaa patufwiyaa na mmupwe kwitulungula kyanka’shi, su muntu baafu, bashimisha muwa. Lufu nkukutwa kwikala na muwa. Byabya nsaa ayifu muntu, mpushisho aye na binangu byaye t’abitunungunuka na kwikala kwanka mbalo su ngimune nya.a Su muntu baafu t’amono’nyi, t’apusha’nyi, na dingi t’anangushena’nyi kintu su nkimune nya.
6 Nfumu Salomone bafundjile’shi “bafwe taabawuku kintu su nkimune.” Bafwe tabe na kifulo sunga mushikwa na “takwi sunga mufubo, sunga mulubu, sunga kapatupatu, sunga tudingi mu kalunga nyembo.” (Badika Mulungudi 9:5, 6, 10.) Na mukada wa Misambo 146:4, awamba’shi, nsaa ayifu muntu, ‘by’apwandjikisha kukita’ abifu namu.
KIBAABAKWILE KWI YESU PABITALE LUFU
Yehowa bapangile bantu bwabadya kushaala ikalaika pa nsenga
7. Yesu bakwile kinyi pabitale lufu?
7 Pabafwile Lazaare kuuku aye a kifulo, Yesu balungwile balondji baye’shi: “Kuuku etu Lazaare mmulâle tulo.” Yesu tabaadya alesha’shi Lazaare baadi ayikisha nya. Anka baadi mupatuule’shi: “Lazaare mufwe.” (Yowano 11:11-14, EEM) Byabya, Yesu baadi apwandikisha lufu na tulo. Ta mmwakule’shi Lazaare bayile mwiyilu sunga shi, mmwende kwi bakwabo ba mu kifuko babaadi bapwe kufwa nya. Ta mmwakule’shi Lazaare baadi akyengye mwishiba dya kaalo sunga’shi baadi mwende mu kutandikwa dingi bu ungi muntu sunga bu nyema ooo. Lazaare baadi nka bu muntu mulaale mu tulo twibungi. Bingi bifundwe abipwandikisha lufu na tulo twibukopo. Bible akula’shi nsaa ibabepayile Etshyene, “bapoone mu tulo” twa lufu. (Bikitshino 7:60) Mutumibwa Mpoolo namu bafundile’shi bangi beena Kidishitu “mbalaale” mu tulo twa lufu.—1 Beena-Kodinda 15:6.
8. Atwiuku naminyi’shi Efile Mukulu ta bapangile bantu bwabadya kufwa?
8 Efile Mukulu bapangile Adame na Eeva bwashi bafwe su? Nya. Yehowa bebapangile bwa kwikala na muwa wa ikalaika na mbidi ipwidikikye. Nsaa ibabapangile bantu kwi Yehowa, baadi mwibape lukalo lwa kwikala na muwa wa ikalayika. (Mulungudi 3:11) Nka bu bi ba nambutwile t’abakuminaa kumona bana babo abanunupa na kufwa, na Yehowa namu apushaa byabya mwanda wetu. Byabya, su Efile Mukulu betupangile bwa kushaala ikalaika, bwakinyi atufwiya?
BWAKINYI ATUFWIYAA?
9. Bwakinyi mwiya ubaabadi bape Adame na Eeva kwi Yehowa taubaadi bukopo?
9 Mu lupango lwa Edene, Yehowa balungwile Adame shi: “Wekala na matalwa a kudya kikuba kya ku mutshi ooso wa mu lupango. Anka tookudya kikuba kya ku mutshi wa kushinguula buuwa sunga bubi, mwanda efuku dyoodi kyanka wekala na kya kufwa.” (Kibangilo 2:9, 16, 17) Uno mwiya taubaadi bukopo kukookyela nya, na Yehowa baadi na matalwa akulungula Adame na Eeva kibuwa na kibubi. Su abaadi bakookyele Yehowa, abaady’akuleesha’shi abanemeka bufumu bwaye. Abadya kulesha dingi’shi, be na lutumbu bwa bintu byooso bibaadi mwibape.
10, 11. (a) Nkipaso kinyi kibaadi Satana mudimbe Adame na Eeva? (b) Bwakinyi takubaadi mushindo wa kufwila Adame na Eeva lusa ku bibaabadi bakite?
10 Mbya malwa, Adame na Eeva abaadi batombokyele Yehowa. Satana balungwile Eeva shi: “Eyendo! Efile mmwinulungule shi, Tanudyanga bikuba bya mitshi yooso ii mu lupango?” Eeva nkwaluula’shi: “Twi balombeene kudya bikuba bya mitshi ya mu lupango. Anka kikuba kya mutshi wa munkatshy’a lupango, Efile Mukulu mmwambe’shi: ‘Tanwakwikidya sunga kwikikuma, tala nwafwa.’”—Kibangilo 3:1-3.
11 Ndjo Satana nkumulungula’shi: “Nya taanufu’nwe. Anka Efile Mukulu auku’shi efuku dyanwikidi, meeso eenu aabuluka, dingi anwikala bu beefile balombeene kushinguula buuwa na bubi.” (Kibangilo 3:4, 5) Satana baadi mutakule Eeva bwa kunangusheena’shi baadi mulombeene kwata kitshibilo kya kukita kibuwa sunga kibubi aye nabeene. Mu yaya nsaa, aye nkumudimba pabitale kibaadi kilombeene kukitshika su apela kukookyela. Satana nkwakula’shi, Eeva tabaadi mulombeene kufwa nya, ndjo Eeva nkudya kikuba akupu aye nkupa mulum’aye. Adame na Eeva abaadi abeuku‘shi Yehowa baadi mwibatunyishe kudya kyakya kikuba. Nsaa ibaabadi bekidye, abaadi batombokyele uno mwiya ubofule. P’aabo kwikidya, abakutshilwe kunemeka Nshabo a mwiyilu sha kifulo. Ta kubaadi mushindo wa kwibafwila lusa ku bibaabadi bakite nya.
12. Bwakinyi kutomboka kwa Adame na Eeva kubaadi kukalakashe Yehowa ngofu?
12 Banda kunangushena bibaadi bipushe Yehowa mwanda’shi ba nkambwa betu ba kumpala abapele kumunemeka! We kupusha namu naminyi su okwata mudimo wa kukusha mwan’obe mulume na mwan’obe mukashi kadi bakutombokyela na kupela kukita byabya byodi mwibatekye? T’abikutapa kwishimba su?
Adame batuukile ku lufuufi na baadi mwalukiile ku lufuufi
13. Nsaa ibakwile Yehowa shi: “waluka ku lufuufi,” bibaadi abipatuula kinyi?
13 Nsaa ibatombokyele Adame na Eeva, abaadi bashimishe muwa wa ikalaika. Yehowa balungwile Adame shi: “We lufuufi byabya waluka ku lufuufi.” (Badika Kibangilo 3:19.) Abipatuula’shi Adame baadi mulombeene kwaluluka dimo lufufi, bu bibaadi kumpala kwa kupangibwa. (Kibangilo 2:7) Kunyima kwa Adame kukita mulwisho, bafwile na ta mmwikale’nyi kwanka nya.
14. Bwakinyi atufwiyaa?
14 Su Adame na Eeva tababaadi bapele kukookyela Efile Mukulu, abadya kwikala na muwa mpa na lelo uno. Anka, bu bibaabadi bakite mulwisho, abafwile. Mulwisho wi nka bu mukumbo wa lwambu watudi bapyane kwi ba nkambwa betu ba kumpala. Booso bwetu atutandjikwaa na milwisho, nyi bwakinyi atufwiyaa. (Beena-Looma 5:12) Anka, ino ta mpàngo Y’Efile Mukulu bwa bantu nya. Efile Mukulu t’akuminaa’shi bantu bafwe nya na Bible ayitanyina lufu bu “mwishikwanyi.”—1 Beena-Kodinda 15:26.
BYA BINYIBINYI ABITUPA BULUNGANTU
15. Kwiuka bya binyibinyi pabitale lufu akwitwikasha mu bulungantu naminyi?
15 Bya binyibinyi pabitale lufu abitwikasha bulungantu ku malongyesha a madimi. Bible etulongyesha’shi bafwe t’abakyengaa sunga kwinyongola. Tatwi balombeene kwakula nabo, n’abo namu ta mbalombeene kwakula netu. Tatwi balombeene kwibakwasha, n’abo namu ta mbalombeene kwitukwasha. Ta be bya kwitunyoka, byabya, tatwi na kya kwibatshina nya. Aku namu, bipwilo bibungi abyakula’shi, bafwe be kwanka na twi balombeene kwibakwasha su tubaapa bakata ba bipwilo sunga basantu makuta bwashi basompoole mbidi yaabo. Anka nsaa y’atwiuku bya binyibinyi pabitale lufu, t’atukwatshibwa’nyi ku madimi’aabo nya.
16. Madimi kinyi abakwete kulongyesha lelo uno kwi bipwilo pabitale bafwe?
16 Satana kwete kufubisha bipwilo bya madimi bwa kwitudimba na kwitukuminyisha’shi bafwe be kwanka. Kileshesho; bingi bipwilo abilongyesha’shi su muntu baafu, kwi kintu kampanda akishala na muwa. Kipwilo kyenu namu akilongyeshaa byabya su? Akilongyesha namu akyakula Bible pabitale bafwe su? Satana kwete kudimba bantu bwa kwibakatusha kwi Yehowa.
17. Bwakinyi kwamba’shi Yehowa eelaa bantu mwishiba dya kaalo nyi nkumudimbiila?
17 Ino myanda yabalambukisha mu bipwilo ta ngya binyibinyi nya. Kileshesho; bangi abalongyesha’shi bantu bebubi abakakyengyeshibwa mwishiba dya kaalo ka ikalaika. Kwakula byabya nkudimbiila Yehowa madimi. Ta mmulombeene kukyengyesha bantu mu kino kipaso nya! (Badika Yowano 4:8.) We mulombeene kupusha naminyi su omona muntu eele mwan’aye mboko mu kaalo bwa kumunyoka? We kumona’shi yawa muntu ntomboshi. Twe kukumiina su nkumwiuka nya.
18. Bwakinyi t’abitungu shi tutshine bafwe?
18 Bingi bipwilo abyambaa’shi su muntu baafu, aluluka bu kikudi. Byabya bipwilo abilongyeshaa’shi, abitungu kunemeka sunga kupusha byabya bikudi moo mwanda mbilombeene kufika bu ba kuuku be bukome sunga bu beshikwanyi netu. Bantu bebungi abakumiina ano madimi na kubanga kutshina bafwe. Ngi bwakinyi, bakwete kwibalangwila pamutwe pa kulangwila Yehowa. Tentekyesha’shi bafwe ta mbalombeene kupusha sunga kukita kintu kampanda, byabya tatwi na kya kwibatshina nya. Yehowa ngi Mupangi etu. Aye nyi Efile Mukulu a binyibinyi, na abitungu kumulangwila nka penda aye.—Kibafumbwilwe 4:11.
19. Kuuka bya binyibinyi pabitale bafwe akwitukwasha naminyi?
19 Nsaa y’atwiuku bya binyibinyi pabitale bafwe, abitukalwila ku malongyesha a bipwilo bya madimi. Na bino bya binyibinyi abitukwasha bwa kupusha kalolo milayilo ya Yehowa pabitale nshalelo etu bwa mafuku aafiki.
20. Nkinyi kyatukalongo mu shapitre alondo?
20 Bipwa bibungi kumpala, Yoobo mufubi a Efile Mukulu bayipwishe bino: “Su muntu baafu, mukumbêne kwikala dingi na mûwa su?” (Yoobo 14:14, EEM) Muntu mupwe kufwa mmulombeene kusanguka su? Abitulungula Efile Mukulu mu Bible abitusangasha ngofu. Atukebimono mu shapitre alondo.
a Bangi abakumiina’shi anyima sunga kikudi akishalaa na muwa su muntu baafu. Bwa kuuka ingi myanda, tala Kikumbashilo 17 na 18.
-
-
Akukekala Lusangukilo!A nkinyi akitulongyesha Bible?
-
-
SHAPITRE A MUSAMBOBIDI
Akukekala Lusangukilo!
1-3. Nkinyi kitukwate atwe booso ku bupika, na Yehowa aketupasha naminyi?
BANDA kupwandjikisha’shi, mbakukwate bakwela mu lukano bwa kilumbu kyoshii musoole. Takwi kipaso kyashi bakulekyela. Tokulupila’shi we kwimutuuka, na twe na ungi mwanda wa kukita nya. Kadi, obe baapu kushimisha lukulupilo, bopete muntu e na bukome bwa nkufungusha na balaa bwa nkukwasha! We kupusha namu naminyi?
2 Atwe booso twi ku bupika bwa lufu. Sunga twakita kinyi, tatwi bya kupanda nya. Kadi Yehowa e na bukome bwa kwitupasha ku lufu. Na mmulee’shi “mwishikwanyi a nfudiilo akabutulwa, ndufu.”—1 Beena-Kodinda 15:26.
3 Banda kupwandikisha muloo okapusha su twenyongola’nyi pabitale lufu! Kadi Yehowa t’akatusha penda lufu nya. Akapa dingi baaba booso bapwe kufwa muwa. Banda kunangushena disanka dyokekala nadyo! Efile Mukulu alaa’shi “bàtabàbaafwile” abapete muwa. (Yeeshaya 26:19) Bino ndjo byabetanyina mu Bible bu lusangukilo.
SU MUNTU OODI MUFULE BAAFU
4. (a) Nkinyi kilombeene kwitukankamika su mwina kifuko sunga kuuku’etu baafu? (b) Mbananyi abaadi ba kuuku ba Yesu?
4 Nsaa y’atufwisha mwina kifuko sunga kuuku’etu, atwinyongolaa ngofu. Atufikaa na mu kubofula. Takwi kintu kyatudi balombeene kukita bwa kwalwisha yawa baafu muwa. Anka Bible etukankamika binyibinyi. (Badika 2 Beena-Kodinda 1:3, 4.) Tubande kutaluula kileshesho kimune akilesha kipaso kinyi, Yehowa na Yesu abakumiina kupa dingi bakwetu batudi bafwishe muwa. Pabaadi Yesu pa nsenga, baadi atembela Lazaare na bakwabo bakashi; Maata na Madiya. Busatu bwabo abaadi ba kuuku ba Yesu. Bible amba’shi: “Yesu baadi mufule Maata na mukwabo mukashi, na Laazare.” Anka dingi efuku Lazaare bafwile.—Yowano 11:3-5.
5, 6. (a) Yesu baadi mukite kinyi pabamwene kifuko kya Lazaare na ba kuuku baye abadidi? (b) Bwakinyi kuuka’shi Yesu baadi mwinyongole pabitale lufu akwitunyingish?
5 Yesu bayile mu kusamba Maata na Madiya. Pabapushishe Maata shi Yesu kwete kufika, Bayile pasha pa kibundji bwa kufumankana naaye. Baadi na muloo wa kumona Yesu. Aye nkumulungula’shi: “Mwanaana, su boodya kwikala panka, mukwetu tabaady’a kufwa nya.” Maata baadi mumone Yesu bu bafikile kumongo. Akupu, Yesu bamwene Madiya, mukwabo na Maata kwete kudila, benyongweele abanga kudila naye. (Yowano 11:21, 33, 35) Baadi mupushe kinyongwa kyatupushaa nsaa y’atushimisha muntu atudi bafule.
6 Patupusha’shi Yesu enyongolaa nka bu’twe pabitale lufu abitunyingisha. Na Yesu enka bu Nshaye. (Yowano 14:9) Yehowa e na bukome bwa kukatusha lufu bwa losoo, na byabya nyi byakyebe kukita binobino.
‘LAZAARE, TUUKA!’
7, 8. Bwakinyi Maata ta mmukumiine’shi bakatushe ebwe ku mashama a Lazaare, kadi Yesu bakitshine kinyi?
7 Pabafikile Yesu ku mbalo ibaabadi bashiikye Lazaare, basangeene mbashikye ebwe dikata. Yesu nkwamba’shi: “Katushayi dino ebwe.” Anka Maata ta mmukumiine nya. Kubaadi kupwe kukila mafuku ananka n’abo kushiika Lazaare. (Yowano 11:39) Maata tabaadi auku’shi Yesu akyebe kukita kintu kampanda bwa kubuusha mukwabo nya.
Banda kupwandikisha muloo ubaadi nao kifuko kya Lazaare na ba kuuku baye p’aye kusanguka!—Yowano 11:38-44
8 Yesu balungwile Lazaare shi: “Tuuka!” Maata na Madiya abakemene pa kumona bibaadi bikitshikye paapa. Lazaare “batuukile, ngwa na masa byanyiibwe mikaba ya bilamba.” (Yowano 11:43, 44) Lazaare bapetele dingi muwa! Baadi mwimonene na beena kifuko na ba kuuku baye. Abaadi basankye, bamukamiina biipa na besamba naye. Kibaadi kilengyeleshi kikata! Yesu baadi musangule Lazaare.
“NSONGWAKASHI MUKINGA, NAAKULUNGULA’SHI: ‘BUUKA!’”
9, 10. (a) Nnanyi baadi mupe Yesu bukome bwa kusangula bantu? (b) Kusanguka kwa bantu babadi batemune mu Bible akwitupa kinyi?
9 Yesu baadi abusha bantu ku lufu ku bukome bwaye su? Nya. Kumpala kwa kusangula Lazaare, Yesu batekyeleYehowa, n’Aye nkumupa bukome bwa kusangula Lazaare. (Badika Yowano 11:41, 42.) Ta nkapenda Lazaare baadi musangukye nya. Bible etulondela pabitale ka nsongwakashi ka bipwa 12 kabaadi na maladi ngofu. Nshaye, Yayiluse, baadi mwinyongole na bayiile mu kuteka Yesu bwa kupasha mwan’aye. Baadi nka penda na uno mwana umune. Pabaadi kwete kwakula na Yesu, bangi bantu abafikile bamulungula’shi: “Mwan’obe mukashi baafu, okalakasha dimo mulambukishi bwakinyi?” Anka Yesu balungwile Yayiluse shi: “Totshinanga; kumiina, mwana apanda.” Akupu Yesu nkwenda na Yayiluse ku nshibo yê. Abo batabadi pepi na kufika, Yesu babangile kumona na kupusha bantu abeele tukuuwa. Yesu bebalungwile’shi: “Lekayi kudila, mwanda mwana ta mmufwe, mmulaale.” Pangi nshaye na nyin’aye babaadi beyipushe bibaadi abikyebe kwamba Yesu. Yesu balungwile bantu booso bwa kukatuka, na babatwelele na nshe mwana na nyina mwana mu kadimbo mubaabadi baladishe mwana. Yesu bakwatshile mwana ku mboko na kumulungula’shi: “Nsongwakashi mukinga, naakulungula bino: ‘Buuka!’” Banda kupwandikisha muloo ubaabadi bapushe kwi baledi baye nsaa ibabamwene mwan’abo babuuku mususa umune na batambuka! Yesu babushiishe mwan’abo ku lufu. (Maako 5:22-24, 35-42; Luuka 8:49-56) Kubanga dyadya efuku dibabamwene mwan’abo, abaadi abatentenkyesha bibaadi bibakitshine Yehowa kukidila kwi Yesu.a
10 Bantu babaabadi babuushe ku lufu kwi Yesu abafwile dimo. Kadi byatubadika mu Bible pabitale bano bantu bi na muulo ukata mwanda abitupa lukulupilo. Yehowa akumiinaa kusangula bantu, na akakitshi byabya.
AKITULONGYESHA LUSANGUKILO
Mutumibwa Mpyeele babushishe Dorkase.—Bikitshino 9:36-42
Eliya babuushishe mwana a mukashi kilele ku lufu.—1 Banfumu 17:17-24
11. Mukanda wa Mulungudi 9:5 awitulongyesha kinyi pabitale Lazaare?
11 Bible akula kalolo shi: “Bafwe tabawuku kintu su nkimune.” Na Lazaare namu tabaadi auku kintu. (Mulungudi 9:5) Nka bu bibakwile Yesu, Bibaadi nka bu’shi Lazaare baadi mulaale. (Yowano 11:11) Pabaadi Lazaare mu mashama, tabaadi auku “kintu su nkimune.”
12. Nkinyi akitulesha’shi Lazaare baadi musangukye binyibinyi?
12 Nsaa ibaadi Yesu musangule Lazaare, bantu bebungi abamumwene. Mpa na beshikwanyi ba Yesu abaukile uno mwanda. Lazaare baadi na muwa, na bino bibaadi bileshe’shi mmusangukye binyibinyi. (Yowano 11:47) Na dingi, bantu bebungi abayiile mu kumumona, ndjo abo nkukumiina’shi, Yesu abamutumine kwi Efile Mukulu. Beshikwanyi ba Yesu tababaadi abakumiina byabya nya. Ndjo bwakinyi ababangile kukimba bya kwipa Yesu na Lazaare.—Yowano 11:53; 12:9-11.
13. Bwakinyi twi balombeene kushinkamisha’shi Yehowa akapa dingi bafwe muwa?
13 Yesu bambile’shi: “booso balaale mu nyembo” abakasanguka. (Yowano 5:28) Bino abipatuula’shi baaba booso be mu binangu bya Yehowa, akebapa dingi muwa. Kadi bwashi Yehowa abuushe muntu, abitungu atentekyeshe myanda yooso itale yawa muntu. Mmukumbeene kwibikita su? Oolo. Kwi binunu na binunu bya nyenyenyi mwiyilu. Bible amba’shi Yehowa auku eshina dya luenyenyi looso. (Badika Yeeshaya 40:26.) Su Yehowa mmukumbeene kutentekyesha eshina dya luenyenyi looso, byabya mbibofule bwashi atentekyeshe myanda yooso pabitale baaba booso bakyebe kupa dingi muwa. Na dingi, Yehowa nyi bapangile bintu byooso. Byabya atuuku’shi e na bukome bwa kupa dingi bantu muwa.
14, 15. Bishima bya Yoobo abitulongyesha kinyi pabitale lusangukilo?
14 Yoobo muntu sha lulamato, baadi auku’shi kwi lusangukilo. Bayipwishe bino: “Su muntu baafu, mmulombeene kwikala dingi na mûwa su?” Ndjo alungula Yehowa shi: “Okanyitâmina, nkakwitabe. Mwanda, okâbilá kummona’mi kipangwa kyobe.” Oolo, Yoobo baadi auku’shi Yehowa atengyela bwashi nsaa ibalombana abuushe bafwe.—Yoobo 14:13-15, EEM.
15 Opusha namu naminyi pabitale lukulupilo lwa kubuusha bafwe? Pangi we mukumbeene kwiyipusha’shi, ‘Kifuko kyande na ba kuuku bande bapwe kufwa, abakasanguka namu su?’ Kuuka’shi Yehowa akabusha bantu ku lufu akwitukankamika. Tubande kutala akyamba Bible bwa mbalo yabakashaala na benyi abakasanguka.
“ABAKAPUSHA EYI DYÊ, BAKATUUKYE MU MASHAMA”
16. Bantu abasanguka ku lufu abeekala na nshaleelo e naminyi pa nsenga?
16 Kala, bantu abaadi basangukye babashaleele dingi na bifuko byabo na ba kuuku baabo pano pa nsenga. Bino ndjo abikakitshika mafuku e kumpala, anka abikekala buwa bukile. Bwakinyi? Mwanda baaba abakasanguka abapete mushindo wa kushaala dingi pa nsenga bwa losoo kushii kufwa’nyi. Na abakashaala mu ndumbulwilo mwilekene ngofu na uno a ano mafuku. T’akukekala’nyi ngoshi, buntomboshi, na maladi nya.
17. Mbananyi abakasanguka?
17 Mbananyi abakasanguka? Yesu bambile’shi “abakapusha eyi dyê, bakatuukye mu mashama.” (Yowano 5:28, 29, EEM) Kibafumbwilwe 20:13 etulungula’shi: “Mbuu [kalunga ka mema] baalwishe bafwe baaye, lufu na kalunga nyembo bibaalwishe bafwe baabo.” Midiyo ya bantu ayipete dingi muwa. Na dingi, mutumibwa Mpoolo bakwile’shi, akwikala kusanguka kwa “balulame naa kwa bashii-balulame.” (Badika Bikitshino 24:15.) Byabya abipushisha kinyi?
Mu mpaladiisu, bafwe abakasanguka na kwimonena dingi na bakwabo
18. Mbananyi be munkatshi mwa “balulame” abakasanguka?
18 Munkatshi mwa “balulame” mwi bafubi ba Yehowa be na lulamato babaadi na muwa kumpala kwa Yesu kufika pa nsenga. Bantu bu Nowa, Abrahame, Saraa, Moyiise, Luuta, na Estere abakasanguka bwa kushaala pa nsenga. We mulombeene kubadika pabitale bangi ba ku bano balume na bakashi mu mukanda wa Beena-Ebelu shapitre 11. Twi kwamba namu kinyi bwa bafubi ba Yehowa basha lulamato bakwete kufwa ano mafuku? N’abo namu ‘mbalulame’ na abakebabuusha ku lufu.
19. “Bashii-balulame” mbananyi? Yehowa akebapa mushindo wa kukita kinyi?
19 Mu bantu “bashii-balulame,” mwi midiyo ya bantu bashii bapete mushindo wa kuuka Yehowa. Sunga bekala bapwe kufwa, Yehowa t’ebayilwa nya. Akebapa muwa, na bakapete mushindo wa kulonga bwa kumuuka na kumufubila.
20. Bwakinyi ta mmuntu ooso akasanguka?
20 Bino abilesha’shi muntu ooso mupwe kufwa akapete muwa su? Nya. Yesu bambile’shi bangi bantu t’abakasanguka nya. (Luuka 12:5) Nnanyi akebatshibila kiimu pabitale kusanguka sunga kukutwa kusanguka kwabo? Yehowa ndjo Nsushi a nfudiilo, anka mmupe Yesu matalwa a kwikala “bu nsushi a abatala na bafwe.” (Bikitshino 10:42) Yawa muntu ooso amweneka’shi ebubi,na shakyebe kwaluluka t’akasanguka nya.—Tala Kikumbashilo 19.
KUSANGUKA BWA KWENDA MWIYILU
21, 22. (a) Kusanguka bwa nkashaala mwiyilu akupushisha kinyi? (b) Nnanyi muntu a kumpala bapetele luno lusangukilo?
21 Bible etulungula dingi bwa bangi bantu abakashaala mwiyilu. Nsaa ayisanguka muntu bwa kwenda mwiyilu, t’asanguka na mbidi ya musamba nya. Asanguka na mbidi ya mu kikudi bwa nkashaala mwiyilu.
22 Yesu nyi muntu a kumpala baadi mupete luno lusangukilo. (Yowano 3:13) Mafuku asatu kunyima kw’abo kwipa Yesu, Yehowa baadi mumubuushe ku lufu. (Misambo 16:10; Bikitshino 13:34, 35) Yesu tabaadi musangukye na mbidi ya musamba nya. Mutumibwa Mpyeele bakwile bwa Yesu, amba’shi “Mwipayiibwe mu mbidi anka mupeebwe muwa mu kikudi.” (1 Mpyeele 3:18, Kilombeeno kipya 2014) Yesu baadi musangukye ku lufu bu muntu a mu kikudi sha bukome. (1 Beena-Kodinda 15:3-6) Anka Bible amba’shi ta naye mmuntu a nfudiilo nya.
23, 24. “Lombe lupeela” lubakwiile Yesu mbananyi? Na be bungi kinyi?
23 Kumpala kwashi afwe, Yesu balungwile balongi baye basha lulamato shi: “Nende mu kwinulumbulwila mbalo yanudya kwikeela.” (Yowano 14:2) Bino abipushisha’shi bangi ba ku balongi baye abasanguka bwa kushaala naaye mwiyilu. Be bungi kinyi? Yesu bakwile’shi abeekala kasaka kapeela, “lombe lupeela.” (Luuka 12:32) Mutumibwa Yowano batuushile bungi bukumbane pabaadi mumone Yesu “mwimane ku mwengye wa siyoona [mwiyilu], na bantu binunu lukama makumi ananka naa binanka.”—Kibafumbwilwe 14:1.
24 Beena Kidishitu 144 000 abasanguka bwa kwenda mwiyilu nsaa kinyi? Bible etulungula’shi, byabya abikitshika kunyima kwa Yesu babanga kumunana mwiyilu. (1 Beena-Kodinda 15:23) Binobino twi mu kyakya kipungo, na bebungi ba ku bantu 144 000 tabapwile kusanguka benda mwiyilu. Baaba bakii pa nsenga bakwete kufwa ano mafuku, ababuushibwa bwa kwenda mwiyilu mususa umune. Kadi bantu bebungi abakasanguka bwa kushaala mu mpaladiisu pa nsenga.
25. Nkinyi kyatukalongo mu shapitre alondo?
25 Binobino, Yehowa akatusha bantu booso mu bupika bwa lufu, na kushimisha lufu bwa losoo. (Badika Yeeshaya 25:8.) Kadi baaba abende mwiyilu abakakitshi kinyi mwanka? Bible apatuula’shi abakamunana na Yesu mu Bufumu bwaye. Mu shapitre alondo, atukalongo bibungi pabitale uno mbulamatadi.
a Bible akula pabitale bangi bantu abaadi basangukye, bakulu na bakinga, balume na bakashi, beena Isaleele na bantu ba bingi bisamba. We mulombeene kubadika pabitale bano bantu mu ino mikanda 1 Banfumu 17:17-24; 2 Banfumu 4:32-37; 13:20, 21; Luuka 7:11-17; 8:40-56; Bikitshino 9:36-42; 20:7-12.
-