Te i abi saapifasi, nöö hën da i taanga

1. Andi wan sëmbë di i ku ën ta wooko nasö wan sëmbë di i ku ën dë a di wan kalasi sa hakisi u?

UNFA i ta fii te wan sëmbë di i ku ën ta wooko nasö wan sëmbë di i ku ën dë a di wan kalasi ta hakisi i wan soni di nama ku di biibi fii? Senuwe ta naki i ö? Wë a ta miti sömëni fuu. Ma dee lö hakisi aki sa heepi u fuu ko fusutan andi di sëmbë ta biibi, nöö a sö wan fasi an o taanga da u sö fuu peleiki dëën. Ma so juu de ta hakisi u so soni u di de an ta biibi nasö u di de kë fia ku u. Di soni aki dë sö, u di de ta jei mindimindi soni u dee soni dee u ta biibi (Tjab. 28:22). Boiti di dë, u ta libi a „dee lasiti daka,” ka sömëni sëmbë ’an ta hoi deseei a tii möönsö’, söseei de „hogi leti kuma taku mbeti”. ​—2 Tim. 3:1, 3.

2. Faandi mbei u musu abi saapifasi?

² Kandë i sa ta hakisi iseei taa ’unfa mi sa piki di sëmbë a wan lesipeki fasi te mi si taa di sëmbë kë fia ku mi?’ Wë saapifasi o heepi i fii piki a wan bunu fasi. Hati u wan sëmbë di abi saapifasi an ta boonu hesi, ma a ta hoi hënseei te sëmbë ta poobëën nasö te an sabi andi a musu taki (Nöng. 16:32). An dë wan kösökösö soni u lei hii juu taa u abi saapifasi. Ma unfa i sa ko abi saapifasi möön gaanfa? Unfa i sa piki a wan saapi fasi te wan sëmbë ta hakisi i soni di nama ku di biibi fii? Ee i da wan mama nasö wan tata, nöö unfa i sa heepi dee mii fii u de sa taki soni u di biibi u de a wan lesipeki fasi? Boo luku unfa u sa du dee soni aki.

UNFA U SA KO ABI SAAPIFASI

3. Faandi mbei u sa taki taa te wan sëmbë abi saapifasi, nöö di soni dë an kë taki taa a sösö? (2 Timoteo 2:24, 25)

³ Te wan sëmbë abi saapifasi, nöö di soni dë an kë taki taa a dë wan sösö sëmbë. Ma sö wan sëmbë ta sa’ u hoi hënseei te soni ta taanga dëën. Saapifasi da wan u dee fasi di di jeje u Gadu ta mbei sëmbë ko abi (Gal. 5:22, 23). De bi ta wooko ku di Giiki wöutu di de puu ko „saapifasi”, te de bi ta taki soni u wan hasi di bi hogi seei u di an bi guwenti ku sëmbë, ma di bi ko guwenti bakaten. Pakisei sö wan hasi luku. A ko dë piii, ma tökuseei a dë wan gaan taanga hasi jeti. Unfa u kuma libisëmbë sa ko abi saapifasi tu, hii fa di soni dë an kë taki taa sösö u sösö? Wë wa o sa du di soni aki ku useei kaakiti. Ma u sa hakisi Gadu faa da u di jeje fëën faa sa heepi u fuu ko abi di fasi dë. Di soni aki bi heepi sömëni sëmbë. Sömëni baaa ku sisa bi lei taa de abi saapifasi di sëmbë bi kë du ku de, nöö di soni dë bi mbei taa sëmbë bi ko ta taki bunu u dee Kotoigi. (Lesi 2 Timoteo 2:24, 25.) Unfa i sa ko abi saapifasi möön gaanfa?

4. Andi u sa lei u saapifasi te u luku di woto u Isaki?

⁴ Sömëni woto u Bëibel ta lei u unfa a bunu tjika fuu abi saapifasi. Boo luku di woto u Isaki. Di a bi ta libi a Gelali a di pisiwata u dee Filisiti sëmbë, hën dee sëmbë dee bi ta libi zuntu ku ën bi tapa dee wata baaku di dee wookoma fu hën tata bi diki, u di de bi ta haun ku ën. Ma Isaki an bi piki de. A bi tei dee sëmbë fëën, hën de foloisi go a wan woto kamian, hën de diki woto wata baaku (Ken. 26:12-18). Ma dee Filisiti sëmbë bi feni taa di wata di bi dë a di pisi dë seei da u de tu. Hii fa soni bi dë sö da Isaki, tökuseei a bi du soni a wan saapifasi (Ken. 26:19-25). Andi bi heepi ën faa bi sa lei taa a abi saapifasi, hii fa a bi dë seei kuma dee sëmbë bi kë du ku ën nömönömö? A musu u dë sö taa a bi lei soni a di saapifasi fa dee gaansëmbë fëën bi ta du soni. Abahamu bi abi saapifasi, nöö Sala bi „ta libi a wan saapi fasi, pii fasi sö”.​—1 Pet. 3:4-6; Ken. 21:22-34.

5. Un woto ta lei taa mama ku tata sa heepi dee mii u de u de ko sabi unfa a bunu tjika u abi saapifasi?

⁵ Un dee mama ku dee tata, un sa dë seiki taa unuseei sa heepi dee mii fuunu u de ko sabi unfa a bunu tjika u de abi saapifasi. Boo luku di woto u wan njönku kijoo u 17 jaa, de kai Maxence. A bi ta miti sëmbë a siköö, söseei a di peleikiwooko di hati bi ta boonu seei. Dee gaansëmbë fëën bi heepi ën ku pasensi faa ko abi saapifasi. De bi taki taa: „Maxence bi ko fusutan taa te sëmbë ta du ku i, nöö a ta möön taanga fii dë piii, möön ka fii hopo ligei nasö ka fii fan goofu ku de.” Maxence bi ko dë wan sëmbë di bi abi saapifasi.

6. Unfa begi sa heepi u fuu ko ta möön lei taa u abi saapifasi?

⁶ Andi u sa du te sëmbë ta du soni u mbei hati fuu boonu, te de ta du soni di ta poi Gadu në, nasö te de ta taki mindimindi soni u di Bëibel? U musu hakisi Jehovah faa da u köni, söseei faa da u di santa jeje fëën, sö taa u sa piki a wan lesipeki fasi. Ma andi u musu du ee u ko fusutan bakaten taa wa bi fan a wan lesipeki fasi? U sa toona begi Jehovah, nöö u pakisei luku unfa u sa du soni möön bunu wan woto pasi. Te u du sö, nöö Jehovah o da u di santa jeje fëën fuu sa hoi useei u hati fuu an boonu, söseei fuu du soni a wan saapifasi.

7. Unfa di mëni di woo ta mëni so tëkisi, sa heepi u fuu ta fan a wan lesipeki fasi te soni ta taanga da u? (Nöngö 15:1, 18)

⁷ Sömëni Bëibel tëkisi dë di sa heepi u fuu fan a wan lesipeki fasi te soni ta taanga da u. Di santa jeje u Gadu sa heepi u fuu toona mëni dee tëkisi dë (Joh. 14:26). Dee mama wëti dee dë a di buku Nöngö sa heepi u fuu ko abi saapifasi. (Lesi Nöngö 15:1, 18.) Di buku aki ta heepi u tu fuu ko fusutan faandi mbei a dë fanöudu fuu hoi useei te wan soni ta toobi u.​—Nöng. 10:19; 17:27; 21:23; 25:15.

TE WAN SËMBË ABI KÖNI U FUSUTAN SONI, NÖÖ A SA HEEPI ËN FAA KO ABI SAAPIFASI

8. Faandi mbei a bunu fuu ko sabi faandi mbei wan sëmbë hakisi u wan soni di nama ku di biibi fuu?

⁸ Di fasi fa u ta si soni sa heepi u fuu ko abi saapifasi tu (Nöng. 19:11). Te wan sëmbë abi di köni u fusutan soni, nöö di soni dë o heepi ën faa sa hoi hënseei te sëmbë ta hakisi ën soni u poobëën u di biibi fëën hedi. So soni di sëmbë ta hakisi u, nasö so soni di ta taanga da u u lei sëmbë sa dë kuma wan gaan sitonu a lio dendu. Wan piki pisi fëën nöö sëmbë ta si, ma di möön gaan pisi u di sitonu dë a basu wata. Sö nöö a dë taa so juu wan sëmbë ta hakisi u wan soni, ma wa ta sabi faandi mbei a hakisi u ën. Fëën mbei ufö u piki di sëmbë, a bi o bunu fuu hoi a pakisei taa, a kan taa wa sabi faandi mbei a tja di fan dë ko a u.​—Nöng. 16:23.

9. Unfa Gidion bi lei taa a abi di köni u fusutan soni, söseei taa a abi saapifasi di a bi fan ku dee womi u Efalahim?

⁹ Buta pakisei a di fasi fa Gidion bi fan ku dee womi u Efalahim. Ku hatiboonu de bi ko hakisi Gidion faandi mbei an bi kai de di a bi go feti ku dee felantima u Isaëli. Ma faandi mbei hati u de bi boonu sö? Kandë di soni dë bi hati de u? Aluwasi andi mbei hati u de bi boonu, tökuseei Gidion bi lei taa a bi abi köni u fusutan soni. A bi mbei möiti u ko fusutan faandi mbei hati u de bi boonu, hën a fan ku de a wan saapifasi. Di soni dë bi mbei taa „hati u de ko kötö”.​—Kuutm. 8:1-3.

10. Andi o heepi u fuu sabi unfa u musu piki dee sëmbë dee ta hakisi u soni di nama ku di biibi fuu? (1 Petuisi 3:15)

¹⁰ Ee wan sëmbë fuu wookope, nasö wan mii fuu kalasi ko hakisi u faandi mbei u ta du dee soni dee sikifi a di Bëibel, nöö woo mbei hii möiti fuu heepi ën faa ko fusutan faandi mbei u ta biibi taa dee lei u Bëibel da dee möön bunu wan. Ma a di seei ten, u musu mbei di sëmbë fii taa u ta lesipeki ën, hii fa an ta si soni kuma u. (Lesi 1 Petuisi 3:15.) Te wan sëmbë hakisi u wan soni, nöö wa musu ta si kuma kuutu a kë kuutu u, nasö taa fia a kë fia ku u. Ma u musu mbei möiti u si unfa di soni di a hakisi u dë sa heepi u fuu ko sabi andi dë nëën hati. Aan toobi faandi mbei wan sëmbë ko hakisi u wan soni, ma u musu köni taa u piki ën a wan saapifasi, söseei a wan fasi di ta lei taa u abi lesipeki. Di fasi fa woo piki ën sa mbei a ko ta si soni a wan möön bunu fasi, aluwasi ee a ta fan kuma hati fëën boonu, nasö kuma a ta mbei u fa.​—Lom. 12:17.

11-12. (a) Andi u musu hoi a pakisei ufö u piki wan sëmbë di hakisi u wan soni di sa taanga da u fuu piki? (Luku di peentje tu.) (b) Konda wan woto di taa lei taa di soni di wan sëmbë ta hakisi u sa mbei taa u ku ën fan a wan suti fasi.

¹¹ Boo taa wan sëmbë fii wookope hakisi i faandi mbei wa ta hoi fujai. Te a dë sö, nöö kandë a bi o bunu fii hakisi iseei ee a sa dë taa di sëmbë ta si kuma wa musu ta hoi piizii. Nasö ee a ta si kuma di fasi fa u ta si soni sa poi di fasi fa de ta dë ku piizii a di wookope. Wë a bi o bunu fuu gafa di sëmbë u di fasi fa a ta booko hën hedi ku wotowan, baka di dë nöö u sa piki ën taa useei kë u hii sëmbë ta dë ku piizii a di wookope tu. Kandë di soni dë sa mbei i ku di sëmbë taki soni u Bëibel a wan suti fasi ku unuseei te woon luku andi di Bëibel ta taki u fujai daka.

¹² U sa du soni a di seei fasi, ee wan sëmbë hakisi u wan woto soni di sa taanga da u fuu piki. Wan mii fuu kalasi sa ko piki u taa dee Jehovah Kotoigi musu tooka di fasi fa de ta si di libi di womi ku womi, nasö di mujëë ku mujëë ta libi ku deseei. Wë faandi mbei a taki di soni dë? A taki ën u di an kaba sabi unfa dee Jehovah Kotoigi ta si di libi di womi ku womi, nasö di mujëë ku mujëë ta libi ku deseei ö? Nasö kandë wan mati fëën, nasö wan famii fëën ta libi di libi dë u? Naa kandë a ta si kuma u ta buuse dee sëmbë dee ta libi a di lö fasi dë. A bi o bunu fuu mbei a ko fusutan taa u lobi hii sëmbë, söseei taa u ta lesipeki di leti di hiniwan sëmbë abi u du andi de këb (1 Pet. 2:17). Te i fan sö, nöö joo sa piki ën andi di Bëibel ta taki u di fasi fa u musu ta libi sö taa u sa ko abi wan möön bunu libi.

13. Unfa i sa heepi wan sëmbë di ta si kuma a dë wan don soni u biibi taa Gadu dë?

¹³ Te u miti wan sëmbë di an ta biibi dee soni dee u ta lei, nöö wa musu pakisei wantewante taa u sabi andi di sëmbë ta biibi (Tit. 3:2). Boo taa wan u dee mii di i ku ën dë a wan kalasi piki i taa a dë wan don soni u biibi taa Gadu dë. I si kuma a bi o bunu fii pakisei taa a ta biibi di Evolutie lei gaanfa seei ö? Söseei taa a sabi sömëni soni fëën u? Fuu taki ën, nöö kandë konda a o konda soni di a jei da i. Wë ka fii bigi fia ku ën, nöö i sa suku wan fasi fa i sa dëën wan soni di a sa go kai pakisei nëën. Kandë i sa manda wan soni dëën faa go luku a jw.org, di ta taki soni u dee mbeimbei soni u Jehovah. Nöö kandë bakaten a sa dë kabakaba u da woto ku i u dee soni di a lesi, nasö u wan u dee fëlön di a luku. Te u ta lei taa u ta lesipeki sëmbë a di lö fasi aki, nöö a sa pasa taa di sëmbë o kë ko sabi möön soni u di Bëibel.

14. Unfa Niall bi wooko ku di website fuu u heepi wan mii fëën kalasi faa ko fusutan taa sëmbë ta mindi soni da dee Jehovah Kotoigi?

¹⁴ Wan njönkuwan de kai Niall ta wooko ku di website fuu u heepi sëmbë u de ko fusutan taa sëmbë ta mindi soni da dee Jehovah Kotoigi. Niall bi taki taa: „Wan mii di mi ku ën bi dë a wan kalasi, bi lö u piki mi taa ma ta biibi dee soni di dee könima ko sabi, u di mi ta biibi wan buku di dë ku anasiwoto ka u mi biibi dee soni dee dë tuutuu.” Di di mii an bi ta da Niall di okasi faa konda dëën andi a ta biibi, hën Niall bi piki ën faa go luku soni a jw.org, a di pisi „Bijbel & San sabiman e taki”. Bakaten, Niall bi ko fusutan taa di mii bi go lesi dee soni, nöö fëën mbei a bi sa da woto ku ën u di fasi fa libi bigi. A kan taa soni sa waka da i sö tu.

A BUNU FII KU I WOSUDENDU SEEKA UNUSEEI MAKANDI

15. Unfa mama ku tata sa lei dee mii u de u de fan a wan saapifasi, te wotowan mii hakisi de soni di nama ku di biibi u de a siköö?

¹⁵ Mama ku tata sa lei dee mii u de unfa de sa fan a wan saapifasi te wan sëmbë hakisi de soni di nama ku di biibi u de (Jak. 3:13). Te de ta hoi di Wosudendu dini, nöö so mama ku tata ta seti soni a sö wan fasi taa de ku dee mii u de ta pëë wan pëë ka de musu lei fa de bi o du soni u fan a wan saapifasi ku wan sëmbë. De ta taki u soni di sa miti de a siköö, söseei de ta lei de unfa de sa fan a wan möön suti fasi.​—Luku di pisi „Dee demo dee u ta hoi a di Wosudendu Dini, sa heepi di wosudendu”.

16-17. Unfa dee demo dee woon ta hoi a di Wosudendu Dini sa heepi dee njönkuwan?

¹⁶ Te dee Keesitu sëmbë ta pëë ta hoi demo, nöö di soni dë sa heepi de u de ko ta fan a sö wan fasi taa sëmbë sa biibi dee soni di de ta taki, söseei a sa heepi dee njönkuwan u deseei ko dë seiki u dee soni di de ta konda da wotowan. A di pisi „Werkbladen voor jongeren” di dë a jw.org, i sa feni soni da dee njönkuwan di sa heepi de u de kai pakisei a soni. U mbei dee soni aki u heepi dee njönkuwan u de ko dë seiki u dee soni di de ta biibi, söseei u de seeka deseei u de sa taki soni u di biibi u de da sëmbë ku deseei wöutu. Te dee sëmbë u wan wosudendu ta lei soni a dee pisi aki makandi, nöö hii de tuu o ko sabi unfa de sa hopo taki da di biibi u de a wan saapifasi, söseei a wan suti fasi.

¹⁷ Wan njönku kijoo de kai Matthew bi taki unfa dee demo di de bi ta hoi a di Wosudendu Dini bi heepi ën. Matthew ku dee gaansëmbë fëën bi lo’ u öndösuku soni u dee soni dee sëmbë lo’ u taki u de a siköö. A bi taki taa: „U bi ta pakisei luku andi so sëmbë sa hakisi u, nöö u ta du wan demo ka u ta wooko ku dee soni dee u bi öndösuku, fuu lei fa u bi o piki di sëmbë. Te mi ko sabi bumbuu faandi mbei mi ta biibi wan soni, nöö ma ta fëëë u fan, söseei a ta möön kösökösö da mi u mi fan a wan saapifasi te mi ta konda soni u di biibi u mi da wotowan.”

18. Andi da di gaan fanöudu soni di Kolosën 4:6 ta lei u?

¹⁸ Aluwasi ee u lei wan sëmbë wan soni a wan bunu fasi seei, tökuseei na hii sëmbë o kë tei di fan fuu. Ma sëmbë sa haika u ee u ta fan a wan lesipeki fasi, söseei te u ta lei taa u abi saapifasi. (Lesi Kolosën 4:6.) U sa tei di konda di u ta konda soni u di biibi fuu da wotowan maaka ku di pëë di sëmbë ta pëë ta hiti bali da deseei. U sa hiti di bali da di sëmbë a wan saapifasi, nasö u sa hiti ën dëën taanga seei vou sö. Ma te u ta hiti di bali da di sëmbë a wan saapifasi, nöö a o sa kisi ën, söseei a o kë pëë go dou. Sö nöö a dë taa ee u ta konda soni u di biibi fuu da sëmbë a wan lesipeki fasi, söseei a wan saapifasi, nöö dee sëmbë sa möön dë kabakaba u haika u, söseei fu u ku de sa fan go dou. Ma ee wan sëmbë kë fia ku u, nasö ee a kë mbei u fa, nöö an dë fuu suku u fan ku ën go dou (Nöng. 26:4). Ma kandë gaansë u sëmbë an o du sö. So u de, nasö gaansë u de sa kë haika u. 

19. Andi musu da u taanga fuu lei taa u abi saapifasi te u ta hopo taki da di biibi fuu?

¹⁹ U fusutan gbelingbelin taa u ta feni sömëni wini te u ta mbei möiti u ko abi saapifasi. Begi Jehovah be a da i di taanga di i abi fanöudu fii sa du soni a wan saapifasi te sëmbë ta hakisi i soni di nama ku di biibi fii, nasö te sëmbë ta taki soni u mbei i fii wan fasi. Na fëëkëtë taa di du di joo taa du soni a wan saapifasi, hën o mbei sëmbë ko ta si soni a wan möön bunu fasi. Nöö te i ta piki de a wan saapifasi, söseei a wan lesipeki fasi, nöö a sö wan fasi joo sa mbei so u dee sëmbë dee ta haika i tooka di fasi fa de ta si u, söseei a sa tooka di fasi fa de ta si dee lei u Bëibel. Hii juu i „musu ta dë kabakaba u hopo taki” da di biibi fii „a wan saapi fasi, söseei ku gaan lesipeki” (1 Pet. 3:15). Awa, be saapifasi mbei i ko möön taanga!