Na buuja, hopo go be de dopu i

1. Andi da dee bunu soni dee joo feni te i dopu?

I LOBI Jehovah, di sëmbë di da i hii dee bunu soni dee i abi te kisi di libi fii ö? I kë lei taa i lobi ën u? Di möön bunu fasi fa i sa lei Jehovah taa i lobi ën, hën da te i buta i libi nëën maun, nöö i dopu. Te i du dee soni aki kaa, nöö joo ko dë sëmbë u di wosudendu fëën. Di Tata fii a liba ala, di dë mati fii tu, o ta luku i u di i ko dë sëmbë fëën (Ps. 73:24; Jes. 43:1, 2). Te i buta i libi a Jehovah maun, nöö i dopu, nöö joo sa feni di libi u teego.​—1 Pet. 3:21.

2. Andi woo luku a di woto aki?

² Wan soni ta tapa i fii dopu ö? Ee sö soni dë da i, nöö sabi taa ja dë i wanwan. Milionmilion sëmbë bi tooka di fasi fa de bi ta tja deseei, ku fasi fa de bi ta pakisei, sö taa de bi sa dopu. Nöunöu de ta dini Jehovah fajafaja, ku piizii. Andi i sa lei a wantu u dee sëmbë dee bi dopu a di ten u dee fesiten Keesitu sëmbë? Boo luku andi ku andi bi miti de, söseei andi u sa lei a di fasi fa de bi du soni.

DEE SAMALIA SËMBË DOPU

3. Andi sömëni u dee Samalia sëmbë bi musu du, sö taa de bi sa dopu?

³ Dee Samalia sëmbë u di ten u Jesosi bi dë wan kulupu sëmbë di bi abi wan apaiti biibi, nöö sömëni u de bi ta libi a bausë u Judea a di foto de kai Samalia, söseei zuntu ku di awooten foto de kai Sikëmi. Dee Samalia sëmbë bi musu ko sabi möön soni u di Wöutu u Gadu, ufö de dopu. De bi ta biibi taa dee fosu feifi buku u Bëibel wanwan nöö Gadu bi mbei sëmbë sikifi. Hën da kumutu a di buku Kenesesi te go miti di buku Detolonomi, ku kandë di buku u Josua. De bi ta biibi taa di Mësiasi bi o ko, kumafa Gadu bi paamusi u a Detolonomi 18:18, 19 (Joh. 4:25). U de bi sa dopu, nöö de bi musu biibi taa Jesosi da di Mësiasi di Gadu bi paamusi u. Sömëni u dee Samalia sëmbë bi ta biibi di soni dë (Joh. 4:39). Boiti di dë, sömëni u de bi musu mbei möiti u tooka di fasi fa de bi ta si dee Dju, u di sömëni u dee fesiten Keesitu sëmbë bi dë Dju.​—Luk. 9:52-54.

4. Andi so u dee Samalia sëmbë bi du di Filipi bi peleiki da de, te u luku Tjabukama 8:5, 6, 14?

⁴ Andi bi heepi dee Samalia sëmbë u de bi sa dopu? Di Filipi bi ta konda di buka da sëmbë taa „Masa Jesosi hën da di Keesitu”, nöö so u dee Samalia sëmbë bi „ta haikëën”. (Lesi Tjabukama 8:5, 6, 14.) Filipi bi dë wan Dju, ma tökuseei de bi haikëën. Kandë de bi toona mëni dee tëkisi dee bi sikifi a di Wöutu Gadu, dee ta taki taa Gadu an lobi wan sëmbë möön wan wotowan (Deto. 10:17-19). Aluwasi fa soni bi dë, de tuu bi haika dee soni dee Filipi bi taki u di Keesitu, söseei de bi si gbelingbelin taa Gadu bi dë ku Filipi. Filipi bi du sömëni foombo soni. A bi ta kula dee suwakima, söseei a bi ta puu taku jeje a sëmbë liba.​—Tjab. 8:7.

5. Andi i sa lei a dee Samalia sëmbë?

⁵ Dee Samalia sëmbë dë bi sa buta taa de an o haika dee soni dee Filipi bi ta lei de, u di a bi dë wan Dju, söseei u di dee soni dee a bi ta lei de bi dë njunjun soni da de. Ma de an bi mbei dee soni dë tapa de. Dee Samalia sëmbë an bi dë ta naanaa, ma de bi dopu baka di de ko dë seiki taa dee soni dee Filipi bi lei de da tuutuu soni. Di Bëibel ta taki taa: „Filipi ko a di köndë ko ta konda di Bunu Buka ta taki taa Gadu tja wan Njunjun Tii ko da de. A ta konda taa Masa Gadu manda Jesosi Keesitu da libisëmbë faa heepi de. Nöö hën de ta piki di buka seei nango ta dopu, womi ku mujëë tuu” (Tjab. 8:12). I dë seiki taa di Wöutu u Gadu ta taki tuutuu soni ö? I dë seiki taa dee Jehovah Kotoigi ta lei taa de lobi de na de kumafa Jesosi bi taki taa dee bakama fëën bi o ta du ö? (Joh. 13:35) Na fëëë u dopu. I sa dë seiki taa Jehovah o mbei i feni gaan bunu.

6. Unfa di woto u Ruben sa heepi i?

⁶ Ruben da wan baaa di ta dë na Alumaköndë, nöö dee sëmbë u di wosudendu ka de kiijëën bi dë Kotoigi. Ma di a bi möön njönku, nöö an bi ta kaba biibi taa Jehovah dë tuutuu. Andi bi heepi ën faa ko dë seiki u di soni dë? Wë a bi ko fusutan taa an bi sabi soni u Jehovah tjika, hën a bi go öndösuku möön soni. A bi taki taa: „Di mi bi ta lei soni u Bëibel, nöö mi bi ta kë dë seiki ee tuutuu soni mi bi ta lei. Mi bi öndösuku soni u di Evolutie Lei sömëni pasi.” A bi ta lesi di buku de kai „Is er een Schepper die om u geeft?” Di buku aki bi heepi Ruben u di biibi fëën ko möön taanga. A bi taki nëën seei taa: ’Awa! Jehovah dë tuutuu.’ Di Ruben bi go luku di hedikantoo fuu, hën a bi ko möön lobi di fasi fa dee baaa ku dee sisa ta dini Gadu makandi, a hii së u goonliba. Di a bi toona go na Alumaköndë, hën a dopu di a bi abi 17 jaa. Ee iseei an kaba dë seiki u dee soni dee i ta lei, nöö i sa go öndösuku soni a dee buku fuu. Te i ko sabi soni „bumbuu kumafa a dë”, nöö joo saandi i musu du (Ef. 4:13, 14). Te i ta jei fa dee baaa ku dee sisa a woto köndë ta lobi deseei, ta libi fiifii makandi ku deseei, söseei te i ta si taa dee baaa ku dee sisa u di kemeente ka i dë ta du soni a di seei fasi, nöö joo ko möön lobi dee baaa ku dee sisa fuu dee dë a hii së u goonliba.

SAULOSU U TALISESI DOPU

7. Na un futu Saulosu bi musu ko ta si soni woto fasi?

⁷ Boo luku di woto u Saulosu u Talisesi. A bi sabi dee wëti u dee Dju sëmbë bumbuu, söseei a bi dë wan nëbai womi a dee Dju dendu (Gal. 1:13, 14; Fil. 3:5). A di pisiten naandë sömëni Dju bi ta si dee Keesitu sëmbë kuma sëmbë di bi bia baka da di tuutuu biibi. Fëën mbei Saulosu bi ta sitaafu de bumbuu fasi seei. A bi mëni taa a bi ta du andi Gadu kë (Tjab. 8:3; 9:1, 2; 26:9-11). Ee Saulosu bi musu buta biibi a Jesosi, nöö a dopu, nöö a bi musu kë u de sitaafu ën tu.

8. (a) Andi bi heepi Saulosu faa bi sa dopu? (b) Unfa Ananiasi bi heepi Saulosu, te u luku Tjabukama 22:12-16? (Luku di peentje tu.)

⁸ Andi bi heepi Saulosu faa dopu? Di Jesosi bi dë a liba ala fan ku Saulosu, hën wan fajalimbo mbei taa wojo fëën ko dungu (Tjab. 9:3-9). Dii daka longi a bi dë söndö njan, nöö an dë fuu taki taa a bi ta kai pakisei tu a di soni di bi pasa ku ën naandë. Awa, Saulosu bi ko dë seiki taa Jesosi hën bi da di Mësiasi, nöö dee bakama fëën hën bi abi di tuutuu biibi. A bi musu u hati Saulosu taa a bi abi maun a di dëdë u Sitefani! (Tjab. 22:20) A kaba u dee dii daka, hën wan u dee bakama u Jesosi de ta kai Ananiasi bi go a Saulosu, hën a kulëën wojo te a kaba, hën a piki ën fu an buuja, ma faa hopo go be de dopu ën. (Lesi Tjabukama 22:12-16.) Saulosu bi lei taa a bi abi sakafasi di a bi haika andi Ananiasi piki ën, hën a dopu.​—Tjab. 9:17, 18.

9. Andi u sa lei a Saulosu?

⁹ U sa lei sömëni soni a Saulosu. A bi sa mbei gaanfasi, ku fëëë da libisëmbë tapëën faa dopu. Ma an da pasi u di soni dë pasa. Saulosu bi abi sakafasi, söseei a bi kë tooka soni nëën libi, sö taa a bi sa waka a Jesosi baka (Tjab. 26:14, 19). Saulosu bi kë ko dë wan Keesitu sëmbë, hii fa a bi sabi taa de bi o kisi ën tja go söötö (Tjab. 9:15, 16; 20:22, 23). Baka di a dopu, nöö a bi ta buta futoou a Jehovah go dou, sö taa a bi sa heepi ën te tesi bi ta miti ën (2 Kol. 4:7-10). Te i dopu ko dë wan Kotoigi u Jehovah, nöö a kan taa tesi miti i, nasö taa sëmbë o ta du ku i. Ma joo feni heepi. I sa dë seiki taa Gadu ku Keesitu o da i di heepi di i abi fanöudu fii sa hoi dou.​—Fil. 4:13.

10. Unfa i sa feni wini a di woto u Anna?

¹⁰ De kiija Anna a wan wosudendu ka hii di famii bi ta libi a wan wosu, te kisi dee avo ku dee mii dee kai de avo. De bi ta dë a Europa. Baka di hën mama dopu, hën Anna tata bi dëën pasi faa bigi lei soni u Bëibel di a bi abi 9 jaa. Di soni dë bi dë wan bookohedi da Anna, u di hën ku dee famii fëën bi ta libi a di seei wosu. Dee wotowan u di famii bi ta biibi taa ee wan sëmbë disa dee gaansëmbë soni u de, nöö a bi o dë wan gaan sen soni da di famii. Di Anna bi abi 12 jaa, hën a bi hakisi hën tata ee a bi sa dopu. Hën tata bi kë sabi ee hënseei hën bi kë dopu, naa wan sëmbë hën bi ta duwengi ën. Ma Anna bi piki ën taa: „Mi lobi Jehovah.” Sö a ko pasa taa hën tata dëën pasi faa dopu. Baka di dë, hën dee wotowan fëën bi bigi ta libi hogi ku ën gaanfa seei. Wan u dee avo fëën bi piki ën taa: „A bi o möön bunu da i, ee bi ta libi wan fanafiti libi ta sumuku, kaa fii dë wan Jehovah Kotoigi.” Wë, andi bi heepi Anna? A bi taki taa: „Jehovah bi heepi mi u mi abi degihati, söseei mi tata ku mi mama bi ta heepi mi gaanfa seei.” Hiniwan pasi te Anna bi ta si fa Jehovah bi ta heepi ën, nöö a bi ta sikifi ën. A bi ta dë te wan pisi, nöö a bi ta toona go lesi dee soni dee a bi sikifi, fu an fëëkëtë fa Jehovah bi ta heepi ën. Ee i ta fëëë taa sëmbë o du ku i, nöö hoi a pakisei taa Jehovah o heepi i tu.​—Heb. 13:6.

KONELISI DOPU

11. Andi bi sa tapa Konelisi faa dopu?

¹¹ U sa lei sömëni soni a di woto u Konelisi tu. A bi dë „hedima” u wan kulupu u 100 sodati u Loomë (Tjab. 10:1). Fëën mbei a bi dë wan womi di sëmbë bi ta lesipeki seei. A bi „ta libi bunu ku sëmbë ta puu dee penama a fuka” (Tjab. 10:2). Jehovah bi manda apösutu Petuisi go u go konda di bunu buka dëën. Wë, a bi dë sö taa Konelisi bi mbei taa di hei di a bi abi tapëën faa dopu ö?

12. Andi bi heepi Konelisi faa dopu?

¹² Andi bi heepi Konelisi faa dopu? U ta lesi taa a bi „ta biibi Masa Gadu ta lesipeki ën, hën ku hii ën wosu dendu tuu”. Boiti di dë, Konelisi bi lo’ u begi Gadu fajafaja (Tjab. 10:2). Di Petuisi bi konda di bunu buka dëën ku hii dee sëmbë fëën wosudendu, hën de bi ko ta biibi a Keesitu, hën de dopu (Tjab. 10:47, 48). Konelisi bi dë kabakaba u tooka soni nëën libi, sö taa hën ku dee sëmbë fëën wosudendu bi sa dini Jehovah makandi.​—Jos. 24:15; Tjab. 10:24, 33.

13. Andi u sa lei a di woto u Konelisi?

¹³ Konelisi an bi mbei di wooko fëën ku di bunu në di a bi abi a sëmbë tapëën faa ko dë Keesitu sëmbë, leti kumafa Saulosu seei an bi mbei na wan soni tapëën. A dë sö taa i musu tooka soni gaanfa a i libi fii sa dopu ö? Ee sö a dë da i, nöö Jehovah o heepi i. Ee i dë kabakaba u fiti dee mama wëti u Bëibel a i libi, fii sa dini Jehovah, nöö a o mbei i feni gaan bunu.

14. Unfa i sa feni wini a di woto u Tsuyoshi?

¹⁴ Tsuyoshi ta libi a di köndë de kai Japan, nöö a bi musu tooka so soni a di wooko fëën, sö taa a bi sa dopu. Di wooko di abi ta du, hën da a bi ta heepi di basi u wan nëbai siköö, ka de ta lei sëmbë fa de musu seeka folo. Wan u dee pisi u di wooko aki, hën da di basi u di siköö bi ta seeka folo te de bi o go bei sëmbë, nöö a bi ta du dee soni dee Buddhist sëmbë bi guwenti u du te de ta bei sëmbë. Te an bi sa go a wan bei, nöö Tsuyoshi bi nango nëën kamian. Ma di Tsuyoshi ko lei andi ta pasa ku wan sëmbë tuutuu te a dëdë, nöö dee soni dee a bi ta du a dee bei bi ta tapëën faa dopu. A bi buta taa an bi o du dee soni di dee Buddhist sëmbë bi guwenti u du te wan sëmbë dëdë möön (2 Kol. 6:15, 16). Tsuyoshi bi fan ku di basi u di siköö. Unfa soni ko pasa di a fan ku ën? Wë, Tsuyoshi bi sa du di wooko fëën go dou, söndö faa du dee soni dë. A bi dopu baka wan jaa di a bigi u lei soni u Bëibel.a Ee a dë fii tooka sö soni a di wooko di i ta du fii sa dini Jehovah, nöö i sa dë seiki taa a o mbei i feni andi i ku dee sëmbë fii wosudendu abi fanöudu.​—Ps. 127:2; Mat. 6:33.

DEE SËMBË U KOLENTI DOPU

15. Andi bi sa tapa dee sëmbë u di foto Kolenti u de dopu?

¹⁵ Sëmbë bi sabi di awooten foto de kai Kolenti kuma wan foto ka sëmbë bi lobi gudu, söseei ka sëmbë bi ta libi a wan fanafiti fasi. Sömëni u dee sëmbë dee bi ta libi a di foto dë, bi ta libi a wan fasi di an ta kai ku Gadu seepiseepi. A bi dë gbelingbelin u si taa soni bi o taanga da hiniwan sëmbë di bi o kë dini Jehovah a di foto dë. Ma tökuseei di apösutu Paulosu go peleiki di bunu buka di nama ku Keesitu a di foto dë, nöö ’sömëni u dee sëmbë u di foto dee bi jei di buka bi ko ta biibi tu ta tei dopu’ (Tjab. 18:7-11). Baka di dë, hën Masa Jesosi Keesitu ko fan ku Paulosu a wan wojolimbo sunjan, hën a taki dëën taa: „Mi abi hia sëmbë aki eti dee o bia ko ta biibi mi.” Fëën mbei Paulosu peleiki wan jaa ku hafu a di foto dë go dou.

16. Andi bi heepi wantu u dee sëmbë u Kolenti u tooka soni a de libi u de bi sa dopu? (2 Kolenti 10:4, 5)

¹⁶ Andi bi heepi dee sëmbë u Kolenti u de dopu? (Lesi 2 Kolenti 10:4, 5.) Di Wöutu u Gadu ku di Santa jeje bi heepi de u de tooka soni gaanfa a de libi (Heb. 4:12). Dee sëmbë u Kolenti dee bi biibi di bunu buka u Keesitu, bi sa tapa ku taku guwenti di bi dë fundu a de hati. Wantu u dee guwenti dë bi da: di bebe di de bi ta bebe dööngö, di fufuu di de bi ta fufuu, ku di duumi di womi ku womi, nasö mujëë ku mujëë bi ta duumi ku deseei.​—1 Kol. 6:9-11.b

17. Andi i sa lei a di woto u dee sëmbë u Kolenti?

¹⁷ Hoi a pakisei taa sömëni u dee sëmbë u Kolenti bi abi soni u tooka gaanfa a de libi, ma de an bi si kuma dee soni dë bi o taanga tumisi u tooka, fu de sa toon Keesitu sëmbë. De bi mbei taanga möiti u de bi sa bigi waka a di piki pasi di ta tja sëmbë go a di libi u teego (Mat. 7:13, 14). A dë sö taa i ta mbei taanga möiti u tapa ku wan taku guwenti, nasö ku wan soni di an bunu, sö taa i sa dopu ö? Wë ee sö a dë, nöö ja musu ko wei u feti kwetikweti! Begi Jehovah faa da i di santa jeje fëën, faa heepi i fu ja mbei di fii di i ta fii u du soni di an bunu, wini i.

18. Unfa i sa feni wini a di woto u Monika?

¹⁸ Monika da wan mujëë mii di ta libi a di köndë de kai Georgia, nöö a bi ta mbei taanga möiti fu an taki soni di an bunu, söseei faa tapa u luku soni ka sëmbë ta du hogi, sö taa a bi sa dopu. A bi taki taa: „Di mi bi dë möön njönku, nöö begi hën bi ta heepi mi u mi feni taanga. Jehovah bi sabi taa mi bi kë du andi bunu, nöö a bi ta heepi mi hiniwan ten, söseei a bi ta lei mi andi mi musu du.” Monika dopu di a bi abi 16 jaa. Soni dë di i musu disa sö taa i sa dini Jehovah u? I sa ta hakisi Jehovah faa heepi i go dou. Jehovah ta da u di santa jeje fëën.​—Joh. 3:34.

DI BIIBI FII SA BULI KUUN KUMUTU A DE KAMIAN

19. Andi sa heepi i fii libi ku dee bookohedi fii, aluwasi de bigi kuma kuun? (Luku di peentje tu.)

¹⁹ I sa biibi taa Jehovah lobi i, söseei taa a kë fii ko dë sëmbë u di wosudendu fëën. Di soni dë da wan tuutuu soni, aluwasi ee i musu mbei taanga möiti u dopu. Jesosi bi piki wan kulupu u dee fesiten Keesitu sëmbë taa: „Ee un abi wan piki biibi tëin sö seei kuma di sii fu di pau de kai mutaadi, nöö i sa go taki da wan gaan kununu taa ’hopo kumutu dë’, nöö a o kumutu dë go. Biga te di biibi fuunu dë a di fa kaa, nöö na wan soni o dë di wan o sa du e” (Mat. 17:20). Dee bakama u Jesosi dee bi dë a di kulupu dë dendu bi dë makandi ku Jesosi wantu jaa nöö. Fëën mbei di biibi u de bi musu göö ko möön taanga. Ma Jesosi bi piki de taa de sa dë seiki taa ee di biibi u de ko taanga tjika, nöö Jehovah bi o heepi de u de libi ku dee bookohedi u de, aluwasi de bigi kuma kuun. Jehovah sa heepi i tu fii du di seei soni!

20. Unfa dee woto u dee fesiten Keesitu sëmbë ku dee woto u dee Keesitu sëmbë u di ten aki ta da i taanga?

²⁰ Ee i si kuma soni dë di sa tapa i fii dopu, nöö na naanaa u du wan soni. Be dee woto u dee fesiten Keesitu sëmbë ku dee Keesitu sëmbë u di ten aki, da i taanga ku kötöhati. Be dee woto u de da i taanga fii sa buta i libi a Jehovah maun, nöö i dopu. Di soni dë da di möön bunu soni di i sa du a i libi!