Foe san ede wi moesoe ondrosoekoe a soifrifasi foe bijbel?

Fa joe e si bijbel? Son sma e bribi tranga taki a de na openbaring foe Gado gi libisma. Trawan e bribi taki a de wan gewoon boekoe nomo. Tokoe trawan no sabi fa foe prakseri foe en. Efoe joe abi tweifri ini a tori foe pe bijbel komoto, dan krakti reide de foe san ede joe moesoe ondrosoekoe en èn meki wan kaba kon na a tweifri.

TE LEKI a di foe tina-aiti jarihondro, dan na ala sei ini kondre foe krestenhèit, sma ben respeki bijbel leki a Wortoe foe Gado. Ma sensi a di foe tinaneigi jarihondro, wan nomroe, di e gro nomonomo, foe sma di e gi leri, sabidensisma, nanga srefi theoloogman nanga kerki fesiman bigin taki na poebliki foe tweifri foe a soifrifasi foe bijbel.

Leki wan bakapisi foe dati sma di e soekoe fowtoe ini bijbel kon panja so na ala sei now, taki foeroe sma e kroetoe bijbel sondro foe sabi srefi san skrifi na ini. Na presi foe bijbel, foeroe sma ini krestenhèit e loekoe now go na filosofi foe libisma. Ma tokoe, a njoen modo ten filosofi no tjari wan grontapoe sondro kefar kon, noso wan moro kolokoe grontapoe. Dati na wan boen reide foe ondrosoekoe bijbel èn foe si efoe a tiri foe en, e tjari kolokoe nanga boen bakapisi kon.

Wan tra reide foe ondrosoekoe a soifrifasi foe bijbel, na a toemoesi moi froewakti di a sa meki kon troe gi libisma. Foe eksempre, Psalm 37:29 e taki: „Den regtfardikiwan sa kisi grontapoe èn sa tan na tapoe foe têgo” (Openbaring 21:3-5). Sortoe krakti den sortoe pramisi disi abi na joe tapoe? Foetroe, nofo reide de foe ondrosoekoe bijbel èn foe si efoe wi kan froetrow en.

A tijdschrift disi ben hori a troefasi foe bijbel hei ala ten èn nofo tron a gi boeweisi foe a soifrifasi foe bijbel. Tapoe foeroe kontren wi kan ondrosoekoe a soifrifasi foe bijbel. Difrenti nomroe foe A Waktitoren sa jepi joe foe gi piki tapoe den aksi disi: A sabi di sma sabi sani foe na owroeten historia, e kroederi nanga bijbel? Den sani di a e taki na fesi, den de soifri? A rai di bijbel e gi, de praktis gi wi noso a de so taki den leriman nanga filosoofman foe a ten disi ben boeweisi taki bijbel no de gi a ten disi?

Aardrijkskunde na wan tra kontren foe kan ondrosoekoe a soifrifasi foe bijbel. Den anansitori foe den heidensma nofo tron de kontrari a boeweisi foe aardrijkskunde. Foe eksempre, foeroe sma foe fositen ben froeteri tori foe rèis di ben meki go na a so-kari grontapoe foe den dedewan. Foe den Grikisma foe fositen a boekoe A Guide to the Gods e froeklari: „Den sma ben si grontapoe leki wan sani di plata na tapoesei èn lontoe en ben de wan bigi kontren foe watra, di den e kari oceaan. Na en baka, a tra libi baka dede de, wan doengroe-doengroe sabana nanga doengroe na ala sei èn bon di no e gi froktoe.” Di a boeweisi ben gi taki disi na wan anansitori, dan den heiden filosoofman ben moesoe feni wan tra presi gi a so-kari tra libi baka dede foe den. „Den ben feni wan presi di fiti, na ondro gron, èn di e kon miti makandra nanga a grontapoe disi nanga jepi foe difrenti ston-olo”, na so a skrifiman Richard Carlyon e froeklari. Ini a ten disi, wi sabi taki disi na wan anansitori toe. No wan foe so wan grontapoe noso pasi foe dede sma de.

Kontrari foe den anansitori foe den sma foe owroeten, bijbel no abi a fowtoe prakseri na ini taki grontapoe plata. Na presi foe dati, a e sori a troe sabidensi, taki grontapoe na wan lontoe sani di e anga na noti (Job 26:7; Jesaja 40:22). San wi kan taki foe den tra aardrijkskunde sani di bijbel e taki finifini foe en? Den de anansitori noso a kan taki wi e si den sani di ben pasa ini bijbel ten, te wi e fisiti a disiten Egipti nanga a schiereilanti Sinaï, nanga a disiten Israèl?

[Prenki na tapoe bladzijde 8]

„Wán sma de di e libi tapoesei foe a lontoe foe grontapoe.” — Jesaja 40:22.

„En e . . . anga grontapoe na noti.” — Job 26:7.