Du san Yehovah e fruwakti fu yu

1. Fa den sma na ini a ten fu Sefanya ben e si den sani di Yehovah ben e fruwakti fu den?

„YEHOVAH no o du nowan bun èn a no o du nowan ogri.” Na so den sma na ini Yerusalem ben e denki na a ten fu Sefanya. Den ben feni taki Yehovah no ben e fruwakti spesrutu sani fu den. Sefanya ben taki dati den ben e „sidon nomo neleki a sakasaka fu win na ondrosei fu wan bari”. Na so a ben e sori taki a pipel ben wani tan libi a switi libi fu den èn den no ben wani yere taki Gado ben o tyari wan kenki kon. Toku Gado ben taigi den Dyu taki a ben o ’ondrosuku Yerusalem nanga lampu’ èn a ben o „poti prakseri na” den wan di pasa den wèt fu en. Iya, Yehovah e fruwakti spesrutu sani fu wi, èn a wani si fa wi e denki fu den sani dati.​—Sefanya 1:12.

2. Fa sma na ini a kontren fu yu feni en taki trawan e fruwakti spesrutu sani fu den?

² Na ini a ten disi, furu sma no wani meki sma taigi den san den musu du. Kande yu yere den e taki: „Du san yu srefi wani!” Son sma abi a denki disi: ’Efu mi no abi nofo moni, noso efu mi no man kisi san mi wani, dan mi mag du iniwan sani di de fanowdu fu tyari wan kenki kon.’ Den sma disi no e broko den ede nanga fa Gado e denki noso nanga san a e fruwakti fu den. Fa a de nanga yu? Yu lobi en taki a Mekiman e fruwakti spesrutu sani fu yu?

3, 4. Fu san ede yu breiti taki bosroiti teki di e dwengi sma fu du sani na wan bun fasi?

³ Aladi furu sma no wani yere san Gado e fruwakti fu den, toku den de klariklari fu du san libisma e fruwakti fu den na ini difrenti afersi fu a libi. Luku fu eksempre a watra di wi e dringi. Furu tirimakti e bosroiti fa a watra di wi e dringi musu de. Ma san kan pasa efu den no e si a sani disi leki wan seryusu tori? A sani dati kan meki taki sma e kisi lusubere nanga tra siki di doti watra kan tyari kon, èn spesrutu pikin-nengre kan kisi den siki dati. Ma a no de fu taki dati den tori disi seti bun na ini a kondre fu yu. ISO, wan organisâsi di e teki bosroiti na ini den sortu tori disi e taki: „Efu den bosroiti disi no ben teki, dan heri esi wi ben o si sortu problema ben o kon. Nofo tron wi no e si sortu bun a e tyari kon te lanti teki bosroiti di e dwengi sma fu meki bun sani, fu sorgu taki sma no kisi mankeri, fu sorgu taki ala sani e wroko bun, èn fu sorgu taki den no abi fu pai tumusi diri gi den sani dati.”

⁴ Efu yu e agri taki a bun son leisi fu du san trawan e fruwakti fu yu, dan yu kan frustan taki Gado sa fruwakti spesrutu sani tu fu a pipel di e tyari en nen, a no so?​—Tori fu den apostel 15:14.

GADO E AKSI TUMUSI FURU FU WI?

5. Fa Yehovah meki Amos sori a pipel taki den ben musu du san a ben aksi fu den?

⁵ Te yu e bow wan oso, dan a prenspari fu hori yusrefi na spesrutu sani. Efu wan skotu fu na oso no e tanapu leti-opo, dan a heri oso kan anga go na wan sei. Noso te den skotu fu na oso no e miti bun, dan na oso no o bun fu sma tan na ini. Na a sani dati Amos di ben e taki profeititori na ini a di fu neigi yarihondro Fosi Krestes, ben si na ini wan fisyun. A fisyun dati ben abi fu du nanga a situwâsi fu a tin-lo kownukondre Israel. Amos ben si Yehovah e tanapu na tapu wan skotu èn a ben abi „wan loto na ini en anu”. Gado ben taki: „Nanga wan loto mi o marki mi pipel Israel. Mi no o sari den moro” (Amos 7:7, 8). Na agersi skotu pe Amos ben si Yehovah e tanapu ben „marki nanga wan pisi loto di tai na wan titei”. A skotu dati ben e tanapu leti-opo. Ma na ini a ten fu Amos, den Israelsma no ben e du moro san reti na ini Gado ai. Den ben de leki wan skotu di e anga go na wan sei èn di musu broko puru fosi a fadon.

6. (a) Sortu prenspari tori wi e si ibri tron baka na ini den buku fu den 12 profeiti? (b) Fu san ede yu kan taki dati Gado no e aksi tumusi furu fu wi?

⁶ Te yu e ondrosuku den buku fu den 12 profeiti, dan yu o si a sani disi ibri tron baka: A de tumusi prenspari taki wi e du san Gado e fruwakti fu wi. Den boskopu na ini den buku dati no ben de nomo fu krutu wan pipel di no ben e du san Gado ben e fruwakti fu den. Son leisi te Yehovah ben e luku fa sani ben de nanga a pipel dati, dan a ben e si taki den ben e du san a ben wani. A sani dati ben e sori taki a no ben e aksi tumusi furu fu den. Sobun, sondu libisma leki wi man du san Gado e aksi fu wi. Luku wan eksempre.

7. Fa Sakaria e yepi wi fu kon si taki sondu libisma man du san Yehovah e aksi fu den?

⁷ Den Dyu di ben drai kon baka na a kondre fu den, ben bigin seti a tempel kon bun baka, ma baka wan pisi ten a wroko ben tapu. Sobun, Gado seni en profeiti Hagai nanga Sakaria fu go gi a pipel deki-ati fu go doro nanga a wroko. Yehovah meki Sakaria si wan fisyun pe Serubabel, a granman fu Yuda ben e hori „wan pisi loto na ini en anu” di a ben e poti a lasti ukuston. Den ben bow a tempel na a fasi fa Gado ben wani dati (Sakaria 4:10). Ma poti prakseri na a moi sani disi fu a tempel di ben kaba bow: „Den seibi ai disi na den ai fu Yehovah. Den e si ala sani na heri grontapu.” Gado ben si fa Serubabel poti na ukuston disi na en presi, èn fu di a man si ala sani, meki a si taki sma ben bow a tempel soifri soleki fa a ben wani! Wi e si taki awansi san Yehovah e aksi fu wi, toku wi man du den sani dati. Fu di Hagai nanga Sakaria ben gi Serubabel nanga a pipel deki-ati, meki den ben man du san Gado ben aksi fu den. Neleki Serubabel, yu srefi kan du san Gado e aksi fu yu. A sani disi e gi wi deki-ati trutru!

FU SAN EDE WI MUSU DU SAN YEHOVAH E FRUWAKTI FU WI?

8, 9. (a) Fu san ede a fiti taki Yehovah e fruwakti spesrutu sani fu libisma? (b) Fu san ede Gado ben kan fruwakti fu den Israelsma taki den hori den wèt fu en?

⁸ Leki a Mekiman, Gado abi a reti fu fruwakti taki libisma e du den sani di a e aksi fu den (Openbaring 4:11). Yehovah no abi fu taigi libisma ibri sani finifini, fu di a gi den wan konsensi di man tiri den bun (Romesma 2:14, 15). Gado ben taigi den fosi libisma taki den no ben musu nyan fu „a bon di nen ’Sabi san bun èn san ogri’”. A bon disi ben e prenki a reti di Gado abi fu bosroiti san bun èn san ogri. Yu sabi kaba san ben pasa (Genesis 2:17; 3:1-19). A sani disi di Hosea ben skrifi e meki wi prakseri a fowtu bosroiti di Adam ben teki. Hosea ben skrifi: „Den [Israelsma] de neleki den tra libisma, fu di den no hori a frubontu” (Hosea 6:7). Sobun, Hosea e sori taki den Israelsma ben e sondu fu espresi.

⁹ Sortu sondu den ben du? „Den no hori a [Wèt] frubontu.” Di Gado puru a pipel fu en na ini katibo na Egepte, dan a tron a masra fu den èn a ben de krin taki a ben abi a reti fu poti wèt gi den. Den Israelsma ben agri nanga a frubontu di den ben meki nanga Yehovah, sobun, den ben o hori densrefi na den wèt dati (Eksodes 24:3; Yesaya 54:5). Toku furu fu den no ben e gi yesi na a Wèt. Den ben abi brudu na den anu, den ben e kiri sma, èn den ben e du hurudu.​—Hosea 6:8-10.

10. Fa Gado pruberi fu yepi den wan di no ben du san a ben aksi fu den?

¹⁰ Yehovah ben seni profeiti leki Hosea fu go yepi a pipel fu en. Na a kaba fu a buku fu en, a profeiti Hosea ben taki: „Suma koni fu man frustan den sani disi? Suma e si sani krin fu man sabi den sani disi? Den pasi fu Yehovah reti, èn den sma di e du san reti o waka na tapu den pasi dati. Ma den sma di no e du san reti, o stotu den futu na tapu den pasi dati” (Hosea 14:9). Na a bigin fu Hosea kapitel 14, wi e si taki a profeiti e taigi a pipel taki den musu drai kon baka na Yehovah. Den wan di ben koni ben o man frustan taki Yehovah ben e sori a pipel a reti pasi pe den ben musu waka. A no de fu taki dati leki futuboi fu Gado, yu wani tan waka a pasi fu Yehovah.

11. Fu san ede yu wani tan hori den wèt fu Gado?

¹¹ Hosea 14:9 e poti prakseri tu na den wini di wi sa kisi te wi e tan waka a reti pasi. Wi sa kisi blesi nanga wini te wi e tan du san Gado e aksi fu wi. Leki Mekiman fu wi, a sabi fa wi meki. Den sani di a e aksi fu wi na fu wi eigi bun. Na so a de tu nanga wan bedrijf di e meki oto. A bedrijf sabi heri bun fa na oto meki èn fa a e wroko. A sabi taki oli musu kenki ten na ten. San ben o pasa efu yu no ben o du dati fu di yu feni taki a wagi e rèi bun? Fosi yu denki a masyin fu a wagi no ben o drai bun moro èn a ben o fasi. Na so a de tu nanga libisma. Wi Mekiman poti wèt gi wi. Te wi e hori wisrefi na den, dan dati na fu wi eigi bun (Yesaya 48:17, 18). Te wi e frustan taki a sani dati e tyari wini kon gi wi, dan dati e gi wi moro deki-ati fu tan du san Gado e fruwakti fu wi èn fu hori den wèt fu en.​—Psalm 112:1.

12. Te wi e tyari a nen fu Gado, dan fa dati kan yepi wi fu kon abi wan moro bun matifasi nanga en?

¹² A moro bigi blesi di wi sa kisi te wi e hori den wèt fu Gado, na taki wi sa kon abi wan moro bun matifasi nanga en. Te wi e du san Gado e fruwakti fu wi, te wi e si taki a no e aksi tumusi furu fu wi èn taki den wèt fu en de fu wi eigi bun, dan a lobi di wi abi gi Gado o kon moro tranga. A profeiti Mika ben taki heri moi fu a sani dati: „Ibri pipel o tyari a nen fu en gado, èn den o du san a gado fu den wani. Ma fu ala ten wi o tyari a nen fu Yehovah wi Gado èn wi o du san a wani. Iya, fu têgo wi o du dati” (Mika 4:5). A de wan grani trutru taki wi kan tyari a nen fu Yehovah, taki wi kan horibaka gi a nen dati, èn taki wi e kisi tiri fu en! Dati meki wi wani sori den fasi fu en. Meki ibriwan fu wi du muiti fu kon abi wan moro bun matifasi nanga Gado.​—Psalm 9:10.

13. Fu san ede a bun fu lespeki Gado?

¹³ Den sma di e du san Gado e fruwakti fu den èn di e tyari a nen fu en, e lespeki Gado. A sani dati na wan bun sani. Yehovah e gi den sma dati a dyaranti disi: „Gi unu di e sori lespeki gi mi nen, a son fu retidu o skèin. A leti fu en o dresi sma. Dan unu o dyompo fu prisiri leki fatu yongu kaw” (Maleaki 4:2). Na ini a profeititori disi di kon tru, Yesus Krestes na „a son fu retidu” (Openbaring 1:16). A leti fu en e dresi sma fu di a e meki den kon abi wan bun matifasi nanga Gado, èn te fu kaba a leti disi o meki taki libisma kon gosontu baka. Den sma disi o breiti srefisrefi. Den o de leki fatu pikin kaw di e „dyompo fu prisiri” fu di den man lon fri. A no de fu taki dati yu srefi e firi fri kaba.​—Yohanes 8:32.

14, 15. Na sortu fasi yu e kisi wini te yu e du san Yehovah e fruwakti fu yu?

¹⁴ Wan tra fasi fa yu kan kisi wini te yu e du san Gado e fruwakti fu yu, na taki yu o man feni en moro bun nanga tra sma. Habakuk ben bari helu feifi leisi. A bari helu gi den wan di ben gridi, gi den wan di ben e du ogri fu kisi wini gi densrefi, gi den wan di ben e kiri sma, gi den wan di ben e suku okasi fu du hurudu, èn gi den wan di ben e anbegi falsi gado (Habakuk 2:6-19). Den helu disi e sori wi krin taki Yehovah poti wèt di e sori wi fa wi musu tyari wisrefi. Ma luku a sani disi: Fo fu den ogri di Habakuk ben taki fu den abi fu du nanga a fasi fa wi e libi nanga tra sma. Te wi e kon abi a denki fu Gado, dan wi no o du ogri nanga tra sma. Na so wi o man feni en moro bun nanga trawan.

¹⁵ Wan di fu dri fasi fa wi o kisi wini, na taki wi o abi wan koloku osofamiri libi. Furu sma na ini a ten disi e bribi taki a moro bun fasi fu lusu problema na ini a trowlibi, na fu broko trow. Ma nanga yepi fu Maleaki, Yehovah ben taki: „Mi no lobi brokotrow kwetikweti” (Maleaki 2:16). Wi o luku Maleaki 2:16 moro fini bakaten, ma san wi kan si kaba, na taki Gado meki den memre fu na osofamiri kon sabi fa a wani taki den musu tyari densrefi. O moro den e du san a wani, o moro den o man libi na ini freide nanga makandra (Efeisesma 5:28, 33; 6:1-4). A tru taki wi alamala abi sondu, sobun ten na ten problema sa de. Ma na ini a buku Hosea, a sma „di gi ibri famiri na hemel èn na grontapu a nen fu den” e leri wi fa wi kan lusu srefi den moro bigi problema na ini a trowlibi. Wi o poti prakseri tu na a tori dati na ini wan tra kapitel fu a buku disi (Efeisesma 3:15). Meki wi go luku sortu tra sani de fanowdu fu man du san Gado e fruwakti fu wi.

’UN NO MUSU LOBI OGRI KWETIKWETI, UN MUSU LOBI SAN BUN’

16. Fa Amos 5:15 e sori wi san Gado e aksi fu wi?

¹⁶ A fosi man, Adam, ben meki wan bigi fowtu di a ben musu bosroiti suma abi a reti fu taki san bun èn san ogri. Wi o teki wan moro koni bosroiti leki en? Amos ben gi wi a rai fu si a sani disi leki wan seryusu tori. A ben taki: „Un no musu lobi ogri kwetikweti. Ma un musu lobi san bun” (Amos 5:15). Professor William Rainey Harper fu na Universiteit fu Chicago, ben e ondrosuku den tongo di sma e taki na den Mindri Owstusei kondre èn den buku di den sma drape skrifi. A man disi di dede kaba, ben taki fu Amos 5:15: Gi Amos, wan sma di sabi heri bun san bun èn san ogri, na wan sma di e du san Yahweh wani. Disi na wan tumusi prenspari sani di wi e leri fu den buku fu den 12 profeiti. Wi de klariklari fu agri taki na Yehovah abi a reti fu sori wi san bun èn san ogri? Wi kan feni den tumusi prenspari leri disi na ini Bijbel, èn lepi Kresten di de memre fu „a koni srafu di de fu frutrow”, e yepi wi fu kon frustan den moro bun.​—Mateyus 24:45-47.

17, 18. (a) Fu san ede a prenspari srefisrefi taki wi e tegu gi san ogri? (b) Gi wan eksempre fu sori fa wi kan leri fu tegu gi san ogri.

¹⁷ Te wi e tegu gi san ogri, dan dati e yepi wi fu no du sani di Gado no feni bun. Fu eksempre, kande wan man sabi taki a no bun fu luku porno na tapu Internet, èn a e pruberi fu wai pasi gi a san dati. Ma fa a de nanga en ati? Fa a e denki trutru fu porno Web site? (Efeisesma 3:16) Te a man disi e fiti a rai di Gado e gi wi na Amos 5:15, dan a o feni en moro makriki fu tegu gi san ogri. Dati o yepi en fu no du sani di Gado no feni bun.

¹⁸ Luku wan tra eksempre. Yu e si yusrefi e boigi te na gron fu anbegi gado di lobi te sma abi seks nanga trawan? Yu e tegu kaba te yu e prakseri a sani dati, a no so? Toku Hosea ben taki dati den afo fu den Israelsma ben e du hurudu na fesi Bâal fu Peor (Numeri 25:1-3; Hosea 9:10). Soleki fa a sori, dan Hosea ben taki fu a sani disi fu di a ben de wan bigi sondu taki a tin-lo kownukondre Israel ben e anbegi Bâal (2 Kownu 17:16-18; Hosea 2:8, 13). Wi kan si kaba sortu tegu sani den ben e du: Den Israelsma ben e boigi gi falsi gado èn den ben e abi seks nanga makandra. Wi sabi fa Gado ben krutu a sani dati, èn dati e yepi ibriwan fu wi fu kakafutu gi trapu di Satan e seti gi wi tapu Internet. Na ini a ten disi, furu sma e anbegi moi uma nanga moi man di e prei na ini felem èn di e meki poku. Ma a de heri tra fasi nanga wi di leri wan sani fu a warskow di den profeiti ben gi sma fu no anbegi falsi gado!

TAN HORI A WORTU FU GADO NA PRAKSERI

19. San yu kan leri fu a sani di Yona du di a ben de na ini a bere fu a bigi fisi?

¹⁹ Te yu e meki muiti fu du san Gado e aksi fu yu, dan tesi nanga problema o miti yu. Son leisi yu o firi leki yu no man moro, noso kande yu no o sabi san fu du. Efu yu e bruya noso efu yu e firi brokosaka, dan fa yu o man kakafutu gi tesi? (Odo 24:10) We, wi kan leri wan sani fu Yona, di wi sabi leki wan man di ben abi sondu èn di ben e meki fowtu. Memre san a ben du di a ben de na ini a bere fu a bigi fisi. A ben begi Yehovah. Luku san a e taki na ini a begi fu en.

20. San o yepi yu fu man du san Yona ben du?

²⁰ Di Yona ben begi Gado komoto fu a „Grebi”, dan a taki furu sani di a ben sabi fu den psalm (Yona 2:2). Aladi a ben brokosaka srefisrefi èn a begi Yehovah fu abi sari-ati nanga en, toku a bigin taki sani di David ben skrifi. Fu eksempre, luku san skrifi na Yona 2:3, 5 nanga Psalm 69:1, 2.a A no de krin fu si taki Yona ben sabi den psalm fu David di a ben abi na a ten dati? Den sani di ben skrifi na ini den psalm dati ben kon na ini en prakseri. Yona ben abi a wortu fu Gado ’na ini en ati’ (Psalm 40:8). Efu yu de na ini wan situwâsi di e meki yu firi brokosaka, dan yu man memre wan tu fu den moi sani na ini Gado wortu? Te yu e kon sabi Gado Wortu moro bun, dan dati kan de wan bigi yepi gi yu te yu musu teki bosroiti èn te yu musu lusu problema na wan fasi di Gado feni bun.

ABI LESPEKI GI GADO

21. San yu musu kon abi fu man du san Gado e aksi fu yu?

²¹ Ma te wi sabi a Wortu fu Gado, dan dati no nofo ete fu man du san Yehovah e aksi fu wi. A profeiti Mika e yepi wi fu kon frustan moro fara san de fanowdu fu man du san a Wortu fu Gado e taki: „Den koni sma o lespeki yu nen” (Mika 6:9). Fu man de wan sma di abi koni, noso di e du san a leri, dan yu musu leri fu lespeki Gado nen.

22, 23. (a) Fu san ede Yehovah ben seni Hagai go na den Dyu di ben komoto na ini katibo? (b) Fu san ede yu kan abi a frutrow taki yu o man du san Yehovah e aksi fu yu?

²² Fa yu kan leri fu lespeki Gado nen? We, meki wi luku a boskopu fu a profeiti Hagai di ben e di dini baka di Israel ben komoto na ini katibo. Na ini a syatu buku fu en di abi 38 vers nomo, a e gebroiki a nen Yehovah 35 leisi! Na ini 520 Fosi Krestes, di Yehovah gi Hagai a wroko fu taki profeititori, dan 16 yari ben pasa sondro taki a pipel ben du wan sani na a tempel na ini Yerusalem. A pipel fu Gado ben lasi-ati fu di den ben e kisi gens fu den feanti fu den (Esra 4:4, 5). A pipel ben feni taki a ten no ben doro ete fu bow a tempel baka. Yehovah ben gi den a rai disi: „Un prakseri disi now: . . . Bow a tempel. Dan mi o prisiri èn mi o kisi glori.”​—Hagai 1:2-8.

²³ Granman Serubabel, Granpriester Yosua, nanga „ala den sma di ben tan abra fu a pipel bigin arki Yehovah, a Gado fu den. . . . Na so a pipel ben kon abi lespeki gi Yehovah”. Dati meki Gado taki: „Mi de nanga unu.” A sani dati ben gi den deki-ati trutru! Nanga yepi fu a yeye fu Gado, a pipel „bigin nanga a wroko di ben de fu du na a tempel fu Yehovah” (Hagai 1:12-14). Fu di sma di ben lasi-ati fosi ben kon abi lespeki gi Gado, meki den bigin bow a tempel baka, aladi den ben e kisi gens.

24, 25. Gi wan tu eksempre fu sori fa yu kan fiti den rai na ini a kapitel disi.

²⁴ Fa a de nanga yu? Efu yu sabi san Gado e aksi fu yu na ini wan spesrutu situwâsi, dan yu o abi a deki-ati fu sori lespeki gi Yehovah na presi fu du san libisma wani? Kande yu na wan yongu uma, èn yu e wroko makandra nanga wan man di no abi a srefi bribi leki yu. Ma a abi switifasi èn a e poti prakseri na yu. Yu o man prakseri wan Bijbeltekst di e memre yu na san Yehovah e aksi fu yu èn na san o pasa te yu no e gi yesi na en? Fu eksempre, luku Hosea 4:11. „Hurudu, win, nanga switi win meki taki den lasi den frustan.” Te yu e hori a tekst dati na prakseri, dan a lespeki di yu abi gi Gado o yepi yu fu tan du san a e aksi fu yu èn fu taki nôno te a man e aksi yu fu go koiri nanga en. Efu a bigin suku yu, dan a lespeki di yu abi gi yu lobi-ati Gado kan yepi yu fu ’lon gowe’.​—Genesis 39:12; Yeremia 17:9.

²⁵ Meki wi go luku na eksempre baka fu a man di ben e pruberi fu wai pasi gi porno tapu Internet. A o memre den wortu fu Psalm 119:37? Drape a psalm skrifiman ben begi: „No meki mi ai si sani di no bun.” A o man memre a sani disi di Yesus ben taki na ini a Bergitaki fu en? „Iniwan sma di e tan luku wan uma nanga tranga lostu gi en, du sutadu nanga en kaba na ini en ati” (Mateyus 5:28). Wan Kresten di abi lespeki gi Yehovah èn di e angri fu du san a e aksi fu en, sa drai baka gi iniwan sani di kan pori a matifasi di a abi nanga Gado. Iniwan leisi te yu e kisi tesi fu denki noso fu du wan sani di Gado no feni bun, dan meki muiti fu kon abi moro lespeki gi Gado. Hori na prakseri tu san Yehovah e taigi yu nanga yepi fu Hagai: ’Mi de nanga yu.’

26. Na sortu tra sani wi o poti prakseri?

²⁶ Iya, yu kan du san Yehovah e aksi fu yu èn yu sa kisi wini te yu e du dati. Te yu e tan ondrosuku den 12 profeiti buku, dan yu o man frustan moro bun san Gado e aksi fu ibriwan fu wi. A tra pisi fu a buku disi o sori san Yehovah e aksi fu wi na ini dri prenspari afersi: a fasi fa wi e tyari wisrefi, a fasi fa wi e libi nanga trawan, èn wi osofamiri libi.