Waktitoren LIBRARY TAPU INTERNET
Waktitoren
LIBRARY TAPU INTERNET
Sranantongo
  • BIJBEL
  • BUKU
  • KONMAKANDRA
  • w80 15/1 blz. 19-23
  • Abi deki-ati! — Na millennium de krosibé

Felem no de na a pisi disi.

Sorry, wan sani no go bun di wi pruberi fu drai a felem.

  • Abi deki-ati! — Na millennium de krosibé
  • A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1980
  • Edeprakseri
  • A srefi sortu tori
  • NA EKSEMPEL FOE DANIËL FOE DEKATI
  • INI NA LEW-OLO
  • INI WAN „TEN FOE BENAWTOE”
  • „ABI DEKATI EN DE TRANGA”
  • Leri fu na eksempre fu Danièl
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre (Studie-Waktitoren)—2023
  • Yehovah e pai bribi nanga dek’ati
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1988
  • Abi deki-ati—Yehovah de nanga yu!
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 2013
  • Danièl na ini a lew-olo
    Mi buku nanga Bijbel tori
Moro sani
A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1980
w80 15/1 blz. 19-23

Abi deki-ati! — Na millennium de krosibé

„Ini na grontapoe joe sa abi benawtoe, ma abi dekati! mi ben wini grontapoe.” — Joh. 16:33

1. Foe sainde den discipel ben moe abi foeroe dekati?

NA RAI disi Jezus ben gi ini den laatste wortoe di a ben taki gi hen discipel na dé bifo den ben kisi hen en kiri hen. Hensrefi ben sori na fasi disi foe dekati tapoe wan spesroetoe fasi en a ben wani dati hen foetoeboi ben sa doe a srefi toe. Den ben moe sori foeroe dekati bikasi Jezus ben taigi den djonsrode: „Efoe grontapoe abi ogri-ati foe joe, sabi dati den ben abi ogri-ati gi mi bifo joe. Efoe joe ben de wan pisi foe grontapoe, dan grontapoe ben sa prisiri nanga san de foe hen. Ma di joe no de wan pisi foe grontapoe, ma mi ben teki joe poeroe foe grontapoe, foe dat-ede meki grontapoe abi ogri-ati foe joe. Prakseri na wortoe di mi ben taigi joe: Wan srafoe no bigi moro hen masra. Efoe den ben vervolgoe mi, dan den sa vervolgoe joe ooktoe; Efoe den ben hori mi wortoe, dan den sa hori di foe joe ooktoe. Ma den sa doe ala den sani disi nanga joe foe mi nen ede, foedi den no sabi hen di ben seni mi.” — Joh. 15:18-21.

2. San de ini na dekati foe wan kristen? (Loekoe Psalm 27:13, 14; 31:24)

2 San de ini dekati foe wan kristen? Wi e meene wan sortoe dekati, di sroedati e sori ini na moro faja pisi foe na feti? Nono, moro de na ini. Wan soema abi pas na dekati foe wan kristen, te alaten a de sori wan morele krakti leki wan eksempel, te a de ondersteun Gado kownoekondre troe troe ondro ala omstandigheden loyaal en te a de hori fasti, sori horidoro en de alaten loyaal na joisti gronprakseri. Troe troe dekati wani taki resoluutheid nanga wan positief vastberadenheid foe go na fesi nanga ala krakti en doro na marki di wan soema ben poti na hen fesi, srefi winsi a gersi wan soema abi bigi gensi nanga moeilijkheid. Wan soema moe ben teki na bosroiti di na apostel Paulus tjari kon na fesi nanga wortoe: „Frigiti den sani di de na mi baka en langa mi anoe go na den sani di de a mi fesi, mi e feti foe doro na marki.” — Fil. 3:13, 14.

NA EKSEMPEL FOE DANIËL FOE DEKATI

3. Sortoe dekati di de wan eksempel Daniël nanga hen mati ben sori tapoe na tori foe njanjan nanga dringi?

3 Na Wortoe foe Gado foeroe nanga tori foe soema di ben sori bigi dekati winsi tesi foe bribi ben kon. Wan soema di ben sori so wan dekati na difrenti okasi, ben de na proféti foe Gado Daniël. Leki jongoeman di ben de ini katibo ini Babylon, „a ben teki na bosroiti ini hen ati, dati a no ben sa doti hensrefi nanga den switi sani foe na kownoe en nanga na win di a ben dringi”, en Sadrach, Mesach nanga Abednego ben moksi densrefi na hen. (Dan. 1:8-19). Dekati ben de fanowdoe foe disi, net so wan dekati leki di jongoe kotoigi foe Jehovah ini son kondre abi now fanowdoe foe eksempel foe wégri skoro-njanjan di abi broedoe na ini. — Tori foe den Apostel 15:28, 29.

4. Sortoe dekati di de wan eksempel foeroe jongoe soema di e libi now ben feni ini Daniël kapitel 3? (Rom. 15:4)

4 Di bakaten den dri mati foe Daniël ben teki wan krakti standpunt tapoe na afersi foe afkodré, dan Daniël seker ben feni dati boen. Leki wan vermane gi wi di e libi ini den moeiliki dé disi, a ben skrifi ondro na krakti foe santa jeje wan verslag foe na tori dati. — Daniël kapitel 3.

5. (a) Foe sainde Daniël ben abi dekati fanowdoe foe taki nanga Nebukadnezar en bakaten nanga Belsazar? (b) Fa Jehovah Kotoigi ben sori wan srefi sortoe dekati ini disi ten?

5 Dekati ben de fanowdoe foe na sé foe Daniël foe tanapoe fesi na makti Nebukadnezar foe Babylon en foe meki bekenti san den dren foe na tiriman dati wani taki — spesroetoe, foedi den proféti verklari foe Daniël ben sori, dati te foe kaba na Babylon kownoekondre ben sa pori en den wortoe foe hen ben wani taki ooktoe wan brokosaka gi na kownoe (Dan. 2:36-38, 44, 45; 4:24, 25, 33). Ooktoe ini na ten foe na afkodré njanjan-tafra foe Belsazar, di na skrifi foe Jehovah ben kon tapoe na skotoe foe na paleisi foe na kownoe, Daniël ben moe abi foeroe dekati foe verteri na kownoe nanga den bigiman foe hen kownoekondre, dati na bigi Babylon ben kon na hen kaba en dati a ben gi na Medo-Persia (Dan. 5:1-6, 17-28). Na so foeroe Kotoigi foe Jehovah ini disi ten ben abi dekati foe verteri fri foe den kroetoe foe Gado tegen na Bigi Babylon nanga tra seti foe sani foe disi grontapoe di sa go lasi. — Openb. 16:12-16, 19.

INI NA LEW-OLO

6, 7. (a) Fa a ben doe kon dati Daniël ben abi barinen ini na ten foe na tiri foe Darius? (b) Fa wawan den féjanti foe hen ben kan feni wan fowtoe na hen? (c) Sortoe srefi situatie ben kon ini na ten disi?

6 Ini na ten foe den moeiliki ondrofeni foe den, di ben de wan troe troe tesi gi den, dan Daniël nanga hen mati ben poti ala den vertrouw tapoe Jehovah nanga jepi foe begi (Dan. 2:17, 18). En a ben de baka tapoe na tori foe begi, dati a ben aksi foe Daniël foe sori wan dekati di no e seki. Babylon ben fadon, en now Darius ben tiri tapoe Medo-Persia, na di foe fo grontapoe-makti di na bijbel e kari. Foe na „toemsi bigi verstan” di na owroe Daniël ben kisi foe hen Gado, meki a ben abi barinen moro ala tra bigi lantiman foe na kownoekondre. Foedi den hé man disi ben djaroesoe tapoe na koni nanga positie foe Daniël, meki den ben soekoe wan fasi foe a fadon. Ma den ben sabi dati den no ben kan feni wani sani efoe a no ben de tapoe „na wet foe Gado”. — Dan. 6:1-5.

7 Foedi den soema disi di ben meki mofo ben sabi na gwenti foe Daniël foe begi Gado en prijse hen dri tron ini wan dé, dan den tjari na kownoe so fara foe poti hen nen ondro wan wet, di taki, dati ibri soema di ini na pisiten foe dri-tenti dé ben sa begi na wan Gado ofoe wan soema, boiti na kownoe, ben moe trowe go ini na lew-olo. A ben de wan wet foe den Meden nanga Persia soema di no ben kan kenki (Dan. 6:6-9). Disi e akroederi nanga na situatie di de ini disi ten ini foeroe kondre, pe lantiman ofoe kerki fesiman di e soekoe elen-bonjo ini okro-brafoe en di e mandi nanga na wégri di Jehovah Kotoigi e wégri foe tron wan pisi foe na grontapoe ofoe foe tapoe pikinso na kownoekondre activiteit foe den en di djaroesoe tapoe Gado blesi tapoe na wroko foe den, ben poti na prakseri foe „kisi Kotoigi kon pikin” en tapoe den mofo. Den gensiman disi sabi heri boen dati den dienstknegti foe Jehovah gewoonlijk de den soema di lobi orde nanga opregti fasi moro ini na gemeenschap. Foe datede den e prakseri tapoe wan koni fasi bepaalde stré-aksi di abi foe doe nanga afkodré ceremonie nanga odi nanga na bari foe sani leki „Heil Hitler”, „Viva Franco” nanga den sortoe sani disi.

8. Fa getrouw kotoigi ben waka baka na ekempel foe Daniël ini disi ten?

8 Fa Daniël libi wan eksempel di e gi dekati fa wi moe tanapoe nanga den sortoe afersi disi! Na tori e verteri wi: „Ma na momenti di Daniël ben sabi dati na [kownoe] ben poti hen nen ondro na papira, a ben go ini hen oso, aladi den fensre ini hen tapoesodro-kamra ben opo na hen fesi go na a sé foe Jeruzalem, a ben kiendi srefi dri tron ini wan dé tapoe hen kiendi en a ben begi en ben gi grani na a fesi foe hen Gado, soleki na fesi a ben doe alaten” (Dan. 6:10). A no ben tapoe nanga na aanbegi foe Jehovah di a ben gwenti foe doe alaten. Tapoe na srefi fasi den getrouw Kotoigi ini disi ten no e tapoe nanga na aanbegi foe na Gado foe den, foedi wan ofoe tra dictator tapoe a kristen activiteit foe den. Kande den moe wroko voorzigti, soleki foe panja na oso-foe-oso-activiteit foe den ofoe foe gi kotoigi soso nanga na bijbel ofoe srefi foe poti krakti srefi tapoe okasi préki. Ma na aanbegi foe den den moesoe foe doe. „Den no kan tapoe foe taki foe den sani di den ben si en ben jere”. — Tori foe den Apostel 4:20.

9. Fa Daniël ben feni bescherming en sortoe dekati disi e gi wi ini disi ten?

9 Foe hen getrouw fasi foe waka nanga libi Daniël ben iti go ini na lew-olo. Ma disi ben wani taki dati na Gado foe hen ben libi hen? Kwet-kweti! Na so toe Jehovah no e libi hen kotoigi efoe den e iti den ini doti doengroe-oso ini disi ten. Srefi kownoe Darius no ben libi Daniël „di ben vaste na heri neti” — kande a ben begi na a Gado foe Daniël. Na bescherming foe Gado ben de troe troe moro krakti leki na wet foe den Meden nanga Persia soema, di no ben kan kenki. Di na kownoe ben lon go na tamara mamanten na a lew-olo en ben go jere na Daniël efoe na Gado foe hen, di a ben „dini standvastig”, ben kan jepi hen. Daniël ben kan piki: „Mi égi Gado ben seni hen engel en ben sroto na mofo foe den lew, en den no ben doe mi ogri, foedi hen no feni noti leki onschuld ini mi; en ooktoe mi no ben doe na joe, o kownoe, sani di no ben boen.” — Dan. 6:18-22.

10. Fa Jehovah dienstknegti kan tapoe den prakseri foe na „lew” dati, Didibri?

10 Begi na Jehovah de now net so prenspari leki ini na ten foe Daniël, en fa disi kan de boen troe troe! Jehovah Kotoigi ini na ten disi no sa iti go kande ini wan troe troe lew-olo, ma den e libi ini wan grontapoe pe na „stréman foe den, Didibri, e go lontoe leki wan lew, di e soekoe foe sweri wan soema.” Soboen, san kristen soema moe doe, te den abi foe doe wantron wantron nanga vervolgoe en nanga tra tesi? Den moe abi dekati. Den moe saka densrefi ondro den moeiliki omstandigheden disi en den moe begi, aladi den moe abi ooktoe na vertrouw dati den brada foe den ini ala tra presi e begi foe na boen foe den. Na apostel Petrus e gi na toemsi moi rai: „Poti ala joe sorgoe tapoe Jehovah, bikasi hen e sorgoe foe joe. Hori joe prakseri na wan, de nanga ai . . . kaka foetoe gi Didibri, sabi dati den srefi sani foe pina, de ini na heri gemeenschap foe brada ini grontapoe. Ma baka te joe pina wan sjatoe ten, dan na Gado foe ala boen-ati srefi sa meki na leri foe joe doro hen marki, hen sa meki joe standvastig, hen sa meki joe kon tranga. Hen abi na makti foe tégo.” — 1 Petr. 5:6-11.

11. Sortoe disiten eksempel de foe Jehovah Kotoigi di ben pasa libilibi wan lew-olo?

11 Joe abi foeroe disiten eksempel foe Kotoigi foe Jehovah di ben iti leki go ini wan „lew-olo”. Den bakaman foe „na lew di e bari”, Didibri, en di gersi lew, e proberi alaten foe swari na pipel foe Gado. Ma den Kotoigi foe hen e horidoro ini begi, aladi den e poti na broko-ede foe den tapoe Jehovah en ini bribi e kaka foetoe gi Didibri. So joe ben abi ini Rhodesië foe eksempel wan jongoe meisje, di den papa nanga mama foe hen ben leri hen boen den gronprakseri foe na bijbel. Guerrillasroedati ben kisi hen. Na papa nanga mama foe hen ben broko-ede toemsi foe hen, foedi den guerrillasroedati ben abi na gwenti foe gebroiki tini-oemapikin leki oema ofoe foe poti tra prakseri ini den ede. Ala sani san den papa nanga mama ben kan doe gi hen na foe begi foe a ben tan boen. Wan toe dé a baka a drai kon baka na oso sondro wan sani ben pasa nanga hen. „San joe ben ondrofeni?” hen papa nanga mama ben aksi. „Mi ben tan gi den gewoon kotoigi” a meisje verklari. Den soema di ben kisi hen ben seni hen go foe datede na oso. Bakaten na guerrilla-fisiman ben kon ini na dorpoe en ben go loekoe na papa nanga mama. A ben taigi den, dati a ben kon soso foe miti na papa nanga mama foe so wan meisje di ben kisi boen kweki.

12. Sortoe faja begi wi mag seni go alaten na Jehovah en nanga sortoe vertrouw?

12 Fa a de wan troe sani, dati Jehovah e sorgoe foe hen dienstknegti di e begi en a de tanapoe na den sé! Nanga foeroe vertrouw wi kan begi leki David: „O Jehovah, mi Gado, mi ben soekoe mi kibripresi na joe. Verloesoe mi foe ala den soema di e vervolgoe mi en fri mi. Foe no wan soema priti mi sili, soleki wan lew e doe dati, hari mi poeroe, aladi wan verloesoeman no de.” Ja, wi sa abi sontron kande na firi, dati na „sili foe wi de na mindri foe lew”, dati wi de na mindri „soema di wani priti wi, ja, libisoemapikin, di den tifi foe den de lansri nanga péri en di den tongo foe den de wan srapoe owroe.” Ma leki wan bakapisi foe den faja begi foe wi na Jehovah en foedi wi ben soekoe kibri ini na skaduw foe hen fré, meki wi sa kan psa den tesi disi leki soema di ben tan getrouw (Ps. 7:1, 2; 57:1-4). Soleki Daniël „ini bribi ben man tapoe den mofo foe den lew”, na so wi sa kan doe disi. — Hebr. 11:33.

INI WAN „TEN FOE BENAWTOE”

13. (a) Foe sainde Daniël ben moe kisi tranga ini na ten foe na tiri foe Cyrus? (b) Sortoe srefi dekati Jehovah Kotoigi ben abi fanowdoe ini disi ten?

13 Bakaten, ini na rigeri foe kownoe Cyrus, wan engel ben sori hen srefi na Daniël ini wan visioen en a ben tranga hen nanga den wortoe: „No frede, o, joe man di Gado wani. Vréde joe moe abi. Joe moe de tranga, ja, joe moe de tranga” (Dan. 10:1-19). Dekati ben de fanowdoe foe na sé foe Daniël foe teki en skrifi na krakti profétitori di na engel ben gi hen en di wi e feni ini kapitel 11 nanga 12 foe Daniël. En ini na kon troe foe na laatste pisi foe na profétitori disi, pe skrifi fa na communistisch „kownoe foe nordsé” nanga na kapitalistisch „kownoe foe zuidsé” ben sa toeka makandra ini na atoom-ten disi, meki Jehovah Kotoigi ben abi dekati fanowdoe foe „no de wan pisi foe grontapoe”.

14. (a) Nanga sortoe sani a de kon na krin dati Mikaël de Masra Jezus Kristus? (b) Fa wi kan kisi dekati foe na tori ini Daniël kapitel 12?

14 Ini na boekoe someni tron den e taki foe Mikaël, di na nen foe hen wani taki: „Soema de leki Gado?” (Dan. 10:13, 21). Na so fasi na bigi granman disi e kon na krin leki na Masra Jezus Kristus, di e stré foe na kon reti foe na soevereiniteit foe Jehovah. Foe na „ten disi foe na kaba”, na engel e taki gi Daniël: „En ini na ten dati Mikaël sa opo, na bigi granman, di e opo foe na boen foe den manpikin foe joe pipel. En troe troe wan ten foe benawtoe sa kon soleki no ben kon sensi naatsi ben doe kon te na ten dati. En ini na ten dati na pipel foe joe sa tan na libi, ibri soema di nen skrifi ini na boekoe” (Dan. 12:1, 4). Meki wi abi foeroe dekati, sodati wi abi na krakti foe doe ala sani san na Gado foe Daniël e aksi foe wi, te leki na ogri grontapoe foe Satan na „ten dati foe benawtoe” sa figi poeroe. Dan na glori dé foe na doesoen jari rigeri foe Jezus sa kon. „Foeroe foe den di e sribi ini na stof-gron sa wiki baka” nanga na den fesi foe kan libi tégo tapoe grontapoe. Ooktoe na dekati Daniël „sa opo baka na hen reti presi na a kaba foe den dé”. — Dan. 12:2, 9, 13.

„ABI DEKATI EN DE TRANGA”

15, 16. (a) Ini sortoe fositen situatie foe na pipel foe Daniël Israël dekati ben de fanowdoe? (b) Fa na dekati foe na pipel foe Gado ini disi ten kan kon tranga a srefi leki ini Israël?

15 Na pipel foe Gado tanapoe now kaba te na a mofo doro foe na millennium. Na situatie e meki wi prakseri di foe na pipel foe Daniël, Israël ini na bigin ten foe na historia foe den. Disi ben de di den ben didon na a sjoro foe na liba Jordaan en ben de klari foe go ini na pramisi kondre. Na marki di den ben wani doro ben de na den fesi. Ma tesi nanga moeilijkheid ben de ete na den fesi. Dekati ben de fanowdoe. Foe datede meki wan tra proféti foe Jehovah, na owroe Mozes, ben taki den wortoe disi gi Israël: „Abi dekati en de tranga. No frede en no abi djompo-ati gi den féjanti foe joe, bikasi Jehovah, na Gado foe joe, e waka makandra nanga joe. A no sa libi joe, en a no fika joe krin krin.” En Mozes ben gi na soema di ben sa teki hen presi, Jozua, so wan srefi vermane: „Abi dekati, en de tranga.” — Deut. 31:1-8.

16 Na heri pipel troe troe ben sa moe abi foeroe dekati; foe datede meki Mozes ben gi komando na den priester, den leviet nanga den tra owroeman foe Israël foe san ben moe doe baka wan pisiten foe sébi jari tapoe na loofhutten-fesa (wiwirikampoe-fesa) di ala soema ben moe hori: „Tjari na pipel konmakandra den man en den oema en den pikin wan en den vreemde soema di e libi na oenoe mindri, di de inisé foe oen portoe foe den kan jere en foe den kan leri, foedi den moe frede Jehovah, joe Gado en moe sorgoe foe doe ala den wortoe foe na wet disi” (Deut. 31:9-12). A ben de foe na succes foe na naatsi dati toemsi prenspari, dati den arki na a wet foe Jehovah, leri sabi disi en gi jesi na disi en disi de ooktoe fanowdoe now efoe na pipel foe Gado wani kisi na dekati di sa meki den pasa libilibi na kaba foe na grontapoe.

17, 18. San de fanowdoe foe „abi dekati en foe de tranga”, en foe sainde kristen owroeman moe poti spesroetoe prakseri tapoe dati?

17 Ini na kritiek ten dati ini Israël na owroe man Jozua ben moe sori wan dekati di ben de wan eksempel, soleki kristen owroeman ini na gemeente moe sori na égifasi disi now. Foe datede wi moe poti prakseri san Jehovah ben taki wantron wantron na Jozua en den wortoe dati ben gi tranga na san Mozes ben taki na fesi: „Abi dekati en de tranga, . . . Soso abi dekati en de toemsi tranga . . . Abi dekati en de tranga. No abi djompo-ati en no skreki, bikasi Jehovah, joe Gado de nanga joe, alape joe de go” (Joz. 1:6, 7, 9). Jehovah ben taki gi Jozua san ben de fanowdoe foe „abi dekati en foe de tranga” en foe handri koni ini ibri situatie. En san na dati? Meki na bijbel gi na piki tapoe disi:

18 „Na wetboekoe (foe Jehovah) no moe komoto foe joe mofo, en dé nanga neti joe moe lési na ini nanga safri sten, foe joe kan handri soifri akroederi ala sani di skrifi na ini; bikasi dan joe sa meki na pasi foe joe de succesvol en dan joe sa handri nanga koni.” — Joz. 1:8.

19, 20. San a sa de te foe kaba leki bakapisi te wi abi dekati en de tranga?

19 Sortoe bakapisi te foe kaba, na koni fasi foe libi foe Jozua nanga na dekati gi jesi foe na pipel ben abi? Baka di ala problema ben wini, baka di Jehovah ben meki Israël wini ala hen féjanti en di na pipel „ben go libi ini na kondre di e lon merki nanga oni”, dan Jozua ben kan gi tranga nanga den wortoe: „Oen sabi heri boen nanga oen heri ati, en nanga oen heri sili, dati no wan wortoe foe ala boen wortoe di Jehovah, oen Gado, ben taki gi oen, ben tan sondro dati den ben kon troe. Ala sani ben kon troe. No wan wortoe ben tan sondro a ben kon troe.” — Joz. 5:6; 23:14.

20 Te na disiten dekati pipel foe Jehovah te foe kaba komoto foe na ongolokoe „ten foe benawtoe” foe libi ondro Kristus doesoen jari vréde rigeri, dan den sa ondrofeni na kon troe foe den pramisi foe Jehovah tapoe wan moro bigi fasi, ja wan fasi di sa tan. Meki wi alamala „abi dekati en de toemsi tranga”, sodati wi kan tan ini libi en kan go ini na millennium di de so krosibé!

    Sranantongo buku (1978-2025)
    Log Out
    Log In
    • Sranantongo
    • Seni en gi wan sma
    • Settings
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gebruiksvoorwaarden
    • Privacybeleid
    • Privacyinstellingen
    • JW.ORG
    • Log In
    Seni en gi wan sma