Kisi vrede nanga Gado foedi joe e gi joesrefi abra na Gado èn teki dopoe
„Jehovah ben go moro fara foe taki: ’Joe no moe go na no wan man na tapoe soma na marki de’”. — EZECHIËL 9:6.
1, 2. (a) Foe san-ede den sma ini algemeen no de ini vrede nanga Gado? (b) Foe san-ede a de gi ala sma toemsi prenspari foe kisi na vrede disi?
KISI vrede nanga Gado? Ma foe san-ede? Pikinso sma e si densrefi leki sma di de ini trobi nanga Gado. Ma a de mogelek dati wan sma sondro foe froestan disi te joe loekoe en boen de wan féanti foe Gado? Na apostel Paulus ben tjari kon na krin gi den kristen na ini a fosi jarhondro: „A mindri den wi alamala ben tjari wisrefi wan dé akroederi den lostoe foe wi meti, so dati wi ben doe den sani di na meti èn den prakseri ben wani, èn wi ben de foe nature pikin foe atibron, netleki den trawan.” Efese 2:3.
2 Na so a de ooktoe na ini a ten disi. Aladi kande joe wani plisi Gado so te, tokoe na sondoe di joe kisi foe Adam e abi krakti tapoe a fasi fa joe e sani èn a kan bewégi joe foe feti a baka sani ’di a meti wani’. Srefi te joe e studeri na bijbel nanga Jehovah Kotoigi ofoe joe de wan jongoewan di no dopoe ete èn di en papa nanga mama de Kotoigi, dan a libi foe joe foe wan moro bigi pisi kan abi a marki foe wan fasi pe joe e prakseri joesrefi leki: ’mi e doe nomo san mi-srefi poti a prakseri’, san e de na oorzaak dati joe e tan leki wan vreende sma gi Gado. A sma di e tan waka so wan fasi, ’e poti tapoe ensrefi atibron’ (Romeini 2:5; Kolosse 1:21; 3:5-8). Ini na „dé foe atibron èn foe na kon a krin foe Gado regtvaardiki kroetoe” di e kon esesi dan Gado sa tjari en atibron kon dorodoro na krin (Romeini 1:28-2:6). Fa joe kan kisi vrede nanga Gado èn tan na libi psa na „dé disi foe atibron”?
Na fundamenti foe vrede
3. Fa Gado ben gi a fundamenti foe verzoening?
3 Jehovah ben teki fesi foe gi jepi. ’A ben lobi wi èn a ben seni en manpikin leki wan zoen-ofrandi foe wi sondoe’ (1 Johannes 4:10). A dede foe Jezus leki wan ofrandi e verzoen, dati wani taki, e kowroe na ati foe Jehovah geregtigheid ofoe e doro a marki foe dati. Disi e gi wan wettelek fundamenti foe na gi pardon foe sondoe, èn te foe kaba, foe a tjari kon tron noti foe na féantifasi a mindri Gado nanga libisma. Ija, soleki na apostel Paulus ben skrifi, a de mogelek ’foe kon de verzoen nanga Gado nanga jepi foe a dede foe en Manpikin’! — Romeini 5:8-10.
4. Sortoe visioen di fiti, Ezechiël ben kisi èn foe san-ede a de prenspari gi wi?
4 Ma foe kan njan wisrefi boen foe Kristus offer dan wi moe doe bepaalde stap. Den disi e kon foe si na ini wan dramatisch visioen di Ezechiël ben kisi, wan visioen di e kon troe na ini oenoe ten, now di „a dé foe atibron” foe Gado de foe kon. Den legre foe Gado di o tjari a kroetoe kon na ini na visioen de leki siksi man nanga fetisani. Bifo den sma disi di e tjari na kroetoe kon foe Gado atibron, wan di foe sébi man di abi wan inki skrifitiki foe wan sekretarsi na en, kisi na komando: „’Hari psa na foto . . . èn joe moe poti wan marki na tapoe a fesi ede foe den man di e soktoe èn e geme foe ala den tegoe sani di e doe na den mindri.’ Èn gi [den siksi man nanga feti-sani] a ben taki foe mi jere: ’Hari go baka en ini a foto èn naki trowe . . . ma no go na nowan enkri man na tapoe soema na amrki de.’” — Ezechiël 9:1-6.
5. Sortoe sani e tjari wan sma foe kisi berow?
5 Den sma disi di ben kisi wan marki foe kibri den ben abi sari srefsrefi foedi sma di e taki dati den e anbegi na troe Gado ’ben foeroe a kondre nanga tranga’ èn den ben gi densrefi abra na sekshoeroedoe, afkodré èn ala sortoe tra fowtoe fasi foe waka nanga libi (Ezechiël 8:5-18; Jeremia 7:9). Na so ooktoe den sma di wani kisi wan marki na ini a te disi, moesoe kweki warderi gi den markitiki foe Gado nanga jepi foe wan bijbelstudie èn kon kisi sari na ini ati foe den leri nanga doe ede di e afrontoe en, ija, den moesoe go „soktoe èn geme” foe dati. Kande wantoe sondro foe den ben sabi ben pasa wet ofoe ben agri nanga dati foedi den ben gi a steun foe den. Tokoe den ben si den sortoe activiteit disi soleki Gado e si den nanga tegoe (Romeini 1:24-32; Jesaja 2:4; Openbaring 18:4; Johannes 15:19). Na warderi disi di gro e meki wan foe den fosi stap foe kisi vrede nanga Gado kon: berow. Na apostel Petrus ben gi tranga foe a sani di e kon now: „Abi foe dat’ede berow èn drai joesrefi, so dati joe sondoe sa figi poeroe, so dati ten foe kowroe ati [na presi foe atibron] mag kon foe . . . Jehovah” (Tori foe den Apostel 3:19). O fa na kisi pardon disi de wan switi sani!
Kisi na „marki”
6. Foe sortoe rede meki bepaalde sma ini fosten ben kisi wan marki?
6 Foe kan kon de fri foe na ati-bron foe Gado meki den sma ’di e soktoe èn e geme’ ben moesoe kisi tapoe den fesi ede wan marki (Ezechiël 9:4). Na ini owroeten srafoe ben e kisi nofotron wan marki tapoe na fesi ede foe den foe den kon sabi den boenboen. Nanga a marki foe kon sabi wan sma èn di ben de na tapoe a fesi ede ofoe wan tra presi a tapoe a skin, den ben kan sori ooktoe taki wan sma e anbegi wan bepaalde gado.a (Teki gersi nanga Jesaja 44:5) San de na ini wi ten na marki di e poeroe joe poti a wan sé èn di e ferloesoe joe, so aati den tjariman foe a marki disi sma kan sabi leki troe anbegiman èn srafoe foe Jehovah?
7. San de na agersi marki?
7 Na symbolis marki de a bewijsi di de foe si te joe loekoe en boen tapoe na fesi ede foe joe di no de taptapoe, (1) dati joe de wan dopoe discipel foe Jezus Kristus di gi ensrefi abra (2) dati joe ben weri na Kristen persoonlekheid (Efese 4:20-24). Foedi den sma di na a fasi disi e kisi „wan marki” moe gi densrefi abra fosi, dan wi moe sabi san de ini a tori dati. Jezus e ferklari: „Efoe wan sma wani kon a mi baka, dan a no-moe-ke-foe ensrefi èn teki en pina oedoe èn waka doronomo na mi baka.” — Markus 8:34.
8, 9. (a) San a wani taki ’foe no-ke foe joesrefi’? (b) Fa joe kan tjari kon a krin san de fanowdoe foe joe kan gi joesrefi abra?
8 Na Griki wortoe di vertaal nanga „no moe ke foe ensrefi”, wani taki: „libi wan sani krinkrin” ofoe „drai baka gi wan sani”. Foe dat’ede meki „no-ke-foe joesrefi” wani taki moro leki joe libi wawantron wan bepaalde prisiri. A wani taki moro foeroe foe de klari foe taki nono gi joesrefi te na tesi de foe meki joe persoonlek lostoe nanga ambisi moe basi joe libi. Wi e kisi jepi foe froestan san den wortoe foe Jezus wani taki te wi loekoe fa a prakseri disi e vertaal na ini difrenti tongo: „kaba foe doe san wan sma ègi ati wani” (Tzeltal, Mexico), „no de langa foe joesrefi moro” (K’anjobal, Guatemala) èn „drai baka gi joesrefi” (Javaan, Indonesië). Ija, disi wani taki wan gi joesrefi abra krinkrin, no soso wan ferbontoe nanga moro partij.
9 Wan kristen oema, di nen Susan, di fosten ben abi wan onafhankelek libifasi, e tjari kon na krin san gi ensrefi abra ben wani taki gi en: „Mi ben gi mi heri persoon na wan tra sma abra. Jehovah e bepaal now mi pasi, a e taki san mi moe doe èn en e poti san moe kon a fesi gi mi.” Joe de klari na tapoe asrefi fasi foe gi joesrefi abra na Jehovah na tapoe wan exclusief fasi? Go prakseri disi, na agersi marki e meki sma kon sabi joe leki wan sma di ’de foe Gado’, soleki wan kolokoe srafoe de foe en meester. — Teki gersi Exodus 21:5, 6; Romeini 14:8.
10. Sortoe afersi wan sma moe loekoe bifo a gi ensrefi abra na Gado?
10 „Soema foe oenoe . . . di wani bow wan toren, no e go sdon fosi foe bereken den kostoe, foe si efoe a abi nofo foe klari en?” Jezus ben aksi (Lukas 14:28). Joe de klari foe dat’ede foe doe den sani di e kon: Foe fisiti kristen komakandra geregeld (Hebrewsma 10:25), foe hori faste na den moreel markitiki di Gado e poti gi en dienstknegti (1 Thessalonika 4:3, 4, 7), foe abi wan prati dorodoro na a kownoekondre prékiwroko, foe poti a wani foe Gado na a fosi presi te joe e teki wan wroko foe joe heri libi ofoe joe e poti bepaalde doel ini a libi (Mattéus 6:33; Prékiman 12:1) èn foe doe joe osofamiri frantwortoe? (Efese 5:22—6:4; 1 Timóteus 5:8). Efoe joe gi joesrefi abra na Gado kaba na ini begi, dan na tra stap de dati joe e meki tra sma kon sabi dati officieel.
Na dopoe — gi soema?
11. San a dopoe e agersi, èn san joe e doro nanga dati?
11 Jezus ben gi na komando, dati en bakaman ben moe teki dopoe (Mattéus 28:19, 20). Den ben sa dipi go ini watra krinkrin èn ben sa hefti poeroe baka foe a watra, dati wani taki leki den e beri den èn den e kisi wan opobaka. Disi na wan boen agersi fasi dati wan sma dede gi en libifasi pe ai prakseri ensrefi nomo èn a kon baka na libi foe doe a wani foe Gado. Na dopoe e meki sma kon sabi joe leki wan foe Jehovah Kotoigi di de wan pisi foe Gado gemeente na a heri grontapoe.b Na dopoe e gi krakti na wan plechtig kroederi nanga Gado (Teki gersi nanga Exodus 19:3-8.) A libi foe joe moe de ini akroederi nanga en wet (Psalm 15; 1 Korinte 6:9-11). A dopoe, di e meki joe tron wan geordineerde bedienari, e tjari kon ooktoe na fesi dati joe „doe wan begi na Gado foe wan boen konsensi” foe di joe sabi dati joe de na ini vrede nanga Gado. — 1 Petrus 3:12.
12. Oten wan pikin e kisi kibri nanga na „marki” foe wan papa ofoe mama?
12 Srefi jongoesma moe go teki dopoe a prakseri? Now, go denki baka pikinso na san Jehovah ben taigi den siksi man nanga den fetisani: „Owroeman, jonkoeman nanga wenke èn pikinnengre nanga oema joe moe kiri — te den pori. Ma no go na nowan man pe a marki de” (Ezechiël 9:6). A no de foe taki dati pikinnengre di ben sa de toemsi jongoe foe gi densrefi abra ben sa kisi kibri nanga na marki tapoe a fesi ede foe wan papa efoe wan mama, ofoe na papa ofoe mama dati e feti na baka foe meki lobi gi Jehovah kon na a pikin ati èn efoe den e gi jesi na a leri disi (1 Korinte 7:14). Ma no teki dati wan pikin, efoe a de koni nofo foe teki wan persoonlek bosroiti èn a doro a punt ’dati a sabi fa foe doe sani joisti’, foe ten di no abi marki sa tan na ondro na ferdienste foe na „marki” foe wan ppa ofoe mama. — Jakobus 4:17.
13. San de wan toe sani di wi moe loekoe foe si efoe wan jongoemsa de klari foe na dopoe?
13 Bifo wan jongoesma gi ensrefi abra, a sabi foe en moe de nofo foe froestan san de ini a tori èn a moe feti foe kon ini wan boen persoonlek matifasi nanga Gado. A moe kon froestan bijbel gronprakseri èn hori ensrefi na dati, nanga a sabi dati den sa aksi en frantwortoe foe ibri pasa foe dati. A moe abi nofo ondrofeni toe ini a prékivrroko èn sabi taki disi de wan prenspari pisi foe a troe anbegi; a moe wani dini Gado troetroe. A no de foe taki dati den no o ferwakti foe en dati a abi na lepifasi foe wan bigisma, ma en jeje go a fesi moe de redelek èn e tan go doro nomo.
14. Foe san-ede wan jongoewan ben si en dopoe leki wan kibri?
14 Gi joesrefi abra na Jehovah te joe de jongoe e poti wan jongoewan di ’bereken den kostoe’, no ini wan ogri positsi. Nanga pikinmoro ala njoen kristen a de so dati a warderi foe den baka na dopoe e kon moro dipi. „Foe teki dopoe leki wan jongoewan, ben de wan kibri gi mi”, David ben ferklari. „Di mi ben kon moro owroe, mi ben kon si dati wan toe tini di no ben dopoe ini a gemeente no ben firi dati den moe saka densrefi na ondro a makti foe den owroeman èn leki wan bakapisi foe dati den go gi densrefi abra na takroe waka nanga libi. Ma mi ben hori alaten na ini prakseri dati mi ben gi mi libi abra na Gado. Mi no ben abi mi égi libi moro, soboen mi no ben kan waka na baka na eksempre foe den sortoe tini dati.
15. Fa wi sabi dati a de mogelek gi jongoesma foe teki na troe anbegi serjoesoe? (b) Fa papa nanga mama kan gi na moro boen jepi?
15 ’Ma efoe mi manpikin ofoe mi oemapikin now e teki dopoe jongoejongoe èn a lobi foe en gi Gado e kon kowroe dan’? wan-toe papa nnaga mama e aksi densrefi. A no de foe taki dati wan jongoesma no moe meki den dopoe en soso foe prisiri en papa ofoe en mama ofoe foe di wan toe foe den mati ben meki den dopoe den. Tokoe Jozef, Samuël, kownoe Josia nanga Jezus leki tini alamala ben teki na anbegi foe Jehovah serjoesoe èn ben hori densrefi na dati (Genesis 37:2; 39:1-3; 1 Samuël 1:24-28; 2:18-21; 2 Kronieken 34:3; Lukas 2:42-49). Na ini wi ten wan kristen meisje di ben nen Jean, ben kisi dopoe jongoe-meisje ete di a no ben de tin jari srefi. Di jari a baka den ben aksi en efoe a ferstan a stap dati troetroe Jean ben piki: „Mi ben sabi dati mi ben lobi Jehovah, mi ben warderi san Jezus ben doe gi wi èn mi ben wani foe dini Jehovah.” Sensi di a dopoe a ben dini getrow sowan fotenti jari. Ibri jongoesma de wan aparti sma; nowan sma kan poti wan marki foe a jari. Papa nanga mama moe feti a baka foe doro a ati foe den pikin èn jepi den foe gi densrefi ini a dini foe Gado.c Den no moe hori a fesi den pikin nomo na grani foe gi densrefi abra èn teki dopoe ma foe gi den dek’ati ooktoe foe de loyaal anbegiman.
Wini moeilekheid
16. Foe san-ede moro e aksi leki sabi na ini a froestan?
16 Aladi a no kan de trafasi dati joe abi bijbel sabi, tokoe moro de ini a tori foe na „marki” leki sabi ini a froestan. Ini na visioen foe eksempre di Ezechiël ben kisi, den owroeman, di den ben o strafoe foe di den ben gi switismeri ofrandi na falsi gado seker ben abi foeroe sabi foe Jehovah skrifi Wortoe. Ma fa den ben e tjari densrefi na baka tapoe doro e meki oen si dati den no ben de troe anbegiman (Ezechiël 8:7-12; 9:6). Foe wi kisi „a „marki” foe psa libilibi, dan wan sma soboen moe weri na ’njoen persoonlekheid di ben meki akroederi na wani foe Gado na ini troe regtvaardikifasi èn loyaliteit”. — Efese 4:22-24.
17. (a) Sortoe moeilekheid e tapoe wan toe sma foe teki dopoe? (b) Fa na rai ini Jakobus 4:8 kan tjari kon tapoe wisrefi?
17 Wan bigi moeilekheid de a krakti foe wi sondoe meti (Romeini 8:7, 8). Son sma e poti densrefi a baka foe teki dopoe foedi den no kan wini wan, ofoe tra swaki foe a meti ofoe foe di den wani gi densrefi abra na grontapoe prisiri di den no abi pasi foe doe (Jakobus 4:4). Den sortoe sma disi e misi wan diri matifasi. Gado Wortoe e gi den rai: „Go na Gado èn en sa kon na joe. Krin joe ati oen sondari, èn soifri oen ati, oen di no man teki besroiti” (Jakobus 4:8).Wan faste besroiti de fanowdoe. Foe gi wan eksempre: Wan man di ben studeri a bijbel, tina siksi jari langa ben gi ensrefi abra na sopi nanga drugs èn leki wan bakapisi foe dati ben siki srefsrefi. Nanga wan faste bosroiti a ben wini den takroe gwenti disi. „Ma net di mi ben bigin foe go na fesi foe gi misrefi abra na Gado, dan wan frow ben poesoe ensrefi kon a tapoe mi foe bigin wan libi nanga en. A ben de troetroe wan tesi”, a ben erken. Aladi a frow ben e prakseri taki mi no boen na ede, mi ben taigi en: „Mi e studeri a bijbel nanga Jehovah Kotoigi èn mi no kan bigin so wan sani.’” Foe san-ede a man disi ben doe so? „Mi ben si san Jehovah ben doe gi mi foedi a ben jepi mi foe libi a sopi. A ben jepi mi ooktoe tapoe tra fasi. Nanga disi a banti foe mi nanga en ben kon moro tranga. Mi no ben kan meki en fesi fadon.” A man disi ben kweki wan krosbé banti nanga Gado.
18. San na a sroto foe wini moeilijkheid?
18 San e teri no de omeni joe sabi ma o dipi joe lobi de gi san joe sabi. Psalm 119:165 e taki: „Vrede psa marki de gi den di lobi joe wet [no sosos sabi joe wet], èn gi den wan ston foe naki foetoe no de.” Na sroto de a lobi foe a wet foe Gado, abi dipi warderi foe na warde foe en ini oen libi. — Jesaja 48:17, 18.
19, 20. (a) Sortoe moeilijkheid wi moe wini èn sortoe sekerfasi wi abi? (b) San sa de a bakapisi foe a wini foe ala moeilijkheid na wan boenfasi?
19 A no de foe taki dati tra moeilekheid ofoe ston foe naki foetoe kan kon tapoe joe pasi. „A moro moeilek ston foe naki foetoe gi mi”, a brada di wi ben kari a tapsé ben taki, „ben de a vrede foe libisma”. Mi ben abi wantoe grontapoe mati nanga soema mi ben dringi fosten alaten. Mi ben feni en toemsi moeilijk foe ferteri den dati mi ben broko a demakandra foe mi nanga den foedi mi boo go gi mi libi abra na Gado” (Odo 29:25). Tra sma ben moesoe ferdrage a spotoe foe famirman. Wan kotoigi di ben dopoe pas, di ben wini a gens foe en man ben taki: „Na presi foe wán bigi moeilekheid mi ben moesoe teki wan lo pikin moeilekheid wan froe wan.” Foe wini getrow ibri moeilekheid sodra disi opo ede kon, sa tranga joe ati. De seker dati no wan enkri moeilekheid de di den sma di lobi a wet foe Gado no kan wini! — Lukas 16:10.
20 Te safrisafri joe wini ibri ston di de na joe pasi foe naki foetoe, dan joe sa kisi „vrede pasa-marki” (Psalm 119:165). Ija, joee sa „waka ini sekerfasi joe pasi . . . a sribi foe joe moe de switi. Joe no sa afoe de nanga frede gi ini wan wantewante skreki sani, no ini a bigi winti foe den godelowsoewan foedi a e kon. Bika Jehovah srefi troetroe sa sori taki a de joe fertrow.” — Odo 3:23-26.
[Foetoewortoe]
a Sowan 150 jari baka na visioen foe Ezechiël na Griki skrifiman Herodotus, di ben kon sabi dati na marki di ben kan tjari poti na tapoe anbegiman foe na gado Hercules ben gi den kibri: „Efoe wan srafoe fee soema ooktoe [ini Hercules tempel] lon go drape èn ben gi ensrefi abra na a gado foedi ai druk den santa marki na tapoe ensrefi dan nowan sma mag fasi en.” — Herodotus’ Historiën, Boek II, par. 113, vertaling foe dr. O. Damsté.
b No so langa psa kaba dan den toe aksi di e poti gi dopoe kandidaat ben kon eenvoudig sodati den kandidaat ben sa kan pki den nanga wan froestan dorodoro foe san de ini a tori foe kon ini wan krosbé matifasi nanga Gado èn en organisatie.
c Loekoe na artikel „Jepi joe pikin foe kweki ini en a fasi foe gi ensrefi ini a dini foe Gado” ini wi uitgave foe 15 augustus 1985.
Punt foe loekoe ete wantron
◻ Fa Gado e jepi wi foe kisi vrede nanga en?
◻ San de na symbolisch marki di e tjari ferloesoe kon?
◻ San gi ensrefi abra nanga dopoe wani taki?
◻ Sortoe moeilijkheid wi moe si na oen fesi, èn fa wi kan wini den disi?
[Faki na tapoe bladzijde 12]
Dipi go ondro watra ofoe natnati nanga watra?
A tori foe Jezus dopoe e ferteri dati a „ben opo komoto foe a watra” (Markus 1:10). Dati Jezus ben dipi go ondro watra, e kroederi nanga san na Griki wortoe foe „dopoe” wani taki, dati wani taki ba.pti’sma. Dipi komoto foe na wortoe ba.pti’zo, di wani taki „dopoe, dipi go ondro watra”. Den ben gebroiki en sontron foe a soengoe foe sani. Na di foe toe jarhondro skrifiaman Lucianus e gebroiki net so wan sortoe wortoe foe ferteri dati wan sma e meki wan trawan dede a watra: „Dipi en go so dipi na ondro watra [ba.pti’zon’ta] dati a no kan kon moro a tapsé.” The New International Dictionary of New Testament e kon na a bosroiti disi di e kon now: „Aladi tra sani e taki di e sori tapoe a tra sé foe a tori, tokoe a gersi taki baptizo, na ini wan djoe èn ini wan kristen context, ben wani taki ’dipi go ondro watra’ èn dati srefi di a ben tron wan technis wortoe gi a dopoe, na prakseri foe dipi go ondro watra ben tan.”