Waktitoren LIBRARY TAPU INTERNET
Waktitoren
LIBRARY TAPU INTERNET
Sranantongo
  • BIJBEL
  • BUKU
  • KONMAKANDRA
  • w92 1/9 blz. 3-7
  • Foe san ede boen sma e pina?

Felem no de na a pisi disi.

Sorry, wan sani no go bun di wi pruberi fu drai a felem.

  • Foe san ede boen sma e pina?
  • A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1992
  • Edeprakseri
  • A srefi sortu tori
  • Den pina di Job pina
  • A fowtoe no de na Gado
  • Boen sma nanga ogri sma e pina
  • Foe san ede sma di e dini Gado e pina
  • Heri esi — no wan pina moro!
  • Yob—Wan man di ben horidoro èn di ben de getrow
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 2006
  • Na soifri-reti-fasi foe Job — Foe san-ede a de so aparti?
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1986
  • Job ben hori doro — Wi kan doe dati toe!
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1994
  • Yob ben gi glori na a nen fu Yehovah
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 2009
Moro sani
A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1992
w92 1/9 blz. 3-7

Foe san ede boen sma e pina?

A BEN de a jari 1914 èn grontapoe ben feti a Fosi Grontapoefeti. Wantronso, tyfus (wan hebi sortoe loesoebere) broko ini wan kampoe foe orlokoe strafoeman na Servia. Ma dati ben de soso a bigin. A siki, di ala sma frede srefisrefi, ben panja go na borgroe èn ben meki taki 150.000 sma dede ini soso siksi moen. Na mindri foe situwâsi foe na orlokoe èn a revo di ben feni presi baka dati na Rosiakondre, dri miljoen sma dede nanga tyfus. Joe no fowtoe efoe joe kisi a prakseri taki foeroe boen sma èn famiri memre foe den di den lasi, ben de na mindri den sma dati.

Disi na soso wán eksempel foe rampoe di e miti libisma. Joesrefi ben ondrofeni kande a pina di e kon leki bakapisi te lobiwan e kon siki, e kisi mankeri, èn e miti wan noso tra sortoe rampoe. Kande, joe e sari troetroe te wan opregti sma e njanpina foe a skin-ati foe wan siki di sma no man dresi. Kande joe e sari srefisrefi te wan boen sma — kande wan famiriman di e wroko tranga — e dede na wan ongolokoe. A sari foe den sma di lasi wan sma na dede kan meki na ati foe joe e firi sari gi den.

Foeroe sma e denki taki wan sma di e doe boen moesoe kisi fri foe pina leki paiman. Sonwan e prakseri srefi taki pina na wan boeweisi taki a sma dati na wan sma di e doe ogri. Disi ben de a prakseri foe dri man di ben libi so wan 3600 jari pasa kaba. Den ben de speri foe wan boen man di ben nen Job. Meki wi drai go baka na a ten foe den, te wi e bigin soekoe wan piki tapoe na aksi: Foe san ede boen sma e pina?

Den pina di Job pina

Di den dri so-kari mati foe Job ben fisiti en, a ben pina hebi foe skin-ati èn siki. A ben lasi den tin pikin foe en na dede èn a ben lasi ala en goedoe na skin fasi. Sma di ben abi bigi lespeki gi Job ben foega foe en. Srefi a wefi foe en ben drai baka gi en èn ben gi en a deki-ati foe floekoe Gado èn dede. — Job 1:1–2:13; 19:13-19.

Seibi dei nanga neti, den fisitiman foe Job ben sidon pî e loekoe fa a ben e pina. Ne wán foe den ben gi en fowtoe taki a no ben abi wan regtfardiki waka nanga libi èn taki now a ben kisi kande strafoe foe disi. „Prakseri pikinso”, a man Elifas ben taki: „Soema di ben de sondro fowtoe ben dede wanten? Èn pe regtfardikisma ben pori wanten? Foe san mi si, dan den sma di e prakseri sani di no boen, èn den sma di e sai moeiti, sa koti en toe. A bro foe Gado e kiri den, èn a jeje foe na atibron foe en, e meki a libi foe den e kon na wan kaba.” — Job 4:7-9.

So boen, Elifas ben taki, dati Gado ben strafoe Job foe den sondoe foe en. Ini a ten disi so srefi, son sma e taki, dati rampoe na wroko foe Gado foe gi sma strafoe foe na ogri di den doe. Ma Jehovah no ben e strafoe Job, foe di a ben doe sani di no ben de regtfardiki. Wi sabi disi foe di Gado ben taigi Elifas baka ten: „Mi kisi wan faja atibron gi joe nanga den toe kompe foe joe, bika oenoe no ben taki troe foe mi, so leki a foetoeboi foe mi, Job.” — Job 42:7.

A fowtoe no de na Gado

Ini a ten disi, miljoenmiljoen sma — èn seiker boen sma de na ini toe — pôti troetroe èn de na a lanki foe dede foe angri ede. Son sma e kisi bita-ati èn e gi Gado fowtoe foe a pina foe den. Ma Gado no moesoe kisi fowtoe foe angriten. Foe taki en leti, dan en na a Sma di e gi njanjan gi a libisma famiri. — Psalm 65:9.

A prakseri di sma e prakseri densrefi nomo, gridifasi èn tra sani foe libisma kan hori a go foe njanjan na sma di abi angri, na baka. Orlokoe de na mindri den sani di e meki taki njanjan e mankeri. The World Book Encyclopedia e taki foe eksempel: „Orlokoe abi kande leki bakapisi wan mankeri foe njanjan efoe foeroe gronman e libi den gron foe den èn e go na ini den feti legre. Ini son kefal, wan legre ben meki wan angriten kon foe espresi, foe meki na so fasi wan feanti gi ensrefi abra na den. A legre ben pori njanjan di ben poti na ini maksin èn prani di e gro èn ben tapoe pasi foe no meki den feanti kisi njanjan. Njanjan no ben man seni go na a kontren foe Biafra na a ten foe a Borgroe Orlokoe foe Nigeria (1967-1970), foe di sma ben tapoe pasi gi dati. Wan angriten ben de a bakapisi, èn kande moro leki wan miljoen sma foe Biafra ben dede foe angri.”

Son sma spesroetoe ben gi Gado fowtoe na a ten foe a di foe Toe Grontapoefeti, di foeroe boen sma ben pina èn dede. Tokoe, na libisma e pasa den wet foe Gado, foe di den no wani si makandra na ai èn e feti nanga makandra. Di den ben aksi Jesus Krestes sortoe komando ben de „a fosiwan foe alamala”, a ben piki: „A fosiwan na: ’Jere, o Israèl, Jehovah wi Gado na wán Jehovah, èn joe moesoe lobi Jehovah oen Gado nanga oen heri ati èn nanga oen heri sili èn nanga oen heri denki èn nanga oen heri krakti.’ A di foe toe na disi: ’Oenoe moesoe lobi a sma na oen sei leki oensrefi.’ No wan tra komando bigi moro den disi.” — Markus 12:28-31.

Te libisma e pasa den wet foe Gado, foe di den e go kiri sma ipi-ipi, a e fiti dan taki wan sma e gi Gado fowtoe efoe pina de a bakapisi foe dati? Efoe wan papa noso wan mama e taigi den pikin foe en foe no feti nanga densrefi èn den no e gi jesi na a boen rai foe en, dan en de frantiwortoe te den e pina foe mankeri di den e kisi? A papa noso mama no de frantiwortoe neleki fa Gado no de frantiwortoe toe gi a pina foe libisma te den no e gi jesi na den wet foe Gado.

Ala di pina kan de a bakapisi te sma no e doe den wet foe Jehovah, bijbel no e sori taki rampoe ini algemeen na doe foe Gado foe strafoe ogrisma. Di a fosi libisma paar ben sondoe, den ben lasi a spesroetoe blesi èn a kibri foe Gado. Boiti kefal pe Jehovah ben boemoei na ini a tori foe doe den prakseri foe en, dan san ben pasa nanga a libisma famiri dei foe dei, a bijbel gronprakseri disi ben tiri en: „No den sma di gaw abi a streilon èn no den trangawan abi a feti èn so srefi no den koniwan abi a njanjan èn so srefi no den koniwan abi a goedoe èn so srefi den wan di abi froestan no abi a boen-ati; bika ten nanga sani di sma no sabi a fesi e miti den alamala.” — Preikiman 9:11.

Boen sma nanga ogri sma e pina

Foe taki en leti, dan boen nanga ogri libisma e pina, foe di den ben kisi sondoe nanga onvolmaaktifasi abra di den mama ben meki den (Romesma 5:12). Foe eksempel, regtfardiki nanga ogrisma e ondrofeni ala toe siki di e hati skin. A getrow kresten Timoteus ben pina foe „foeroe kefal foe siki” (1 Timoteus 5:23). Di na apostel Paulus ben taki foe en eigi „maka na ini a skin”, dan kande a ben abi na en prakseri wan kwinsi na skin fasi (2 Korentesma 12:7-9). Srefi gi en loyaal foetoeboi, Gado no e poeroe now swakifasi di wi kisi abra noso a kisi di sma kan kisi siki esi-esi.

Sma di e dini Gado e pina kande toe, foe di den e gebroiki wan fowtoe fasi foe si sani noso e misi foe doe bijbel rai sontron. Foe agersi disi: Wan sma di no e gi jesi na Gado èn e trow nanga wan sma di no de na bribi, e pina kande foe problema na ini a trowlibi di a ben kan tan farawe foe dati (Deuteronomium 7:3, 4; 1 Korentesma 7:39). Efoe wan kresten no e njan na a joisti fasi èn no e rostoe nofo, a kan pina foe di a e pori a gesontoe foe en.

Emotioneel pina kan de a bakapisi efoe wi e broko kindi gi swakifasi èn e teki wan fowtoe waka nanga libi. A soetadoe foe kownoe David nanga Batseiba ben tjari foeroe pina gi en (Psalm 51). Ala di a ben e proeberi foe kibri ogridoe, a ben pina foe bigi banawtoe. „Di mi ben tan pî”, a ben taki, „den bonjo foe mi ben e drei gowe foe a geme foe mi heri dei langa . . . . A libi watra foe mi skin kenki, so leki a ben sa kon tan na ini a bigi dreiten” (Psalm 32:3, 4). A bigi sari di David ben abi foe a fowtoe foe en, ben meki a krakti foe en kon moro mendri, neleki wan bon di e lasi en watra di e gi en libi te watra drei noso na ini wan bigi dreiten. Kande a ben pina na jeje fasi èn na skin fasi. Ma Psalm 32 e sori taki so wan pina kan kisi froelekti, te wan sma e bekènti sondoe na wan berowfasi èn e kisi pardon foe Gado. — Odo 28:13.

Takroe sma foeroetron e pina foe di den abi wan broeja waka nanga libi, no foe di Gado e strafoe den. Herodes a Bigiwan ben kisi foeroe siki foe den didibri gwenti foe en. Ini den lasti dei foe en, Herodes „ben pina foe ogri skin-ati”, a djoe historia skrifiman Josefus, ben taki. „A ben abi wan takroe gwenti foe krasi en skin, en inibere ben abi sweri, èn a sjenpresi foe en ben njan gowe èn ben lai woron. Foe soso a ben proeberi foe froelekti a feti di a ben feti foe kisi bro èn den stoipi di a ben kisi, ini den waran watrafonten na Kaliroa. . . . Herodes ben pina so wan hebi pina taki a ben proeberi foe soetoe ensrefi kiri, ma wan famiriman foe en ben tapoe en foe doe disi”. — Josephus: The Essential Writings (Josefus: Den moro prenspari boekoe), di Paul L. Maier vertaal èn skrifi.

Foe waka baka den wet foe Gado e gi pikinso kibri gi den sortoe sani leki siki di sma e kisi te den abi seks. Tokoe, foe san ede a gersi leki boen sma di e soekoe en boen-ati e pina moro leki tra sma?

Foe san ede sma di e dini Gado e pina

Wan moro prenspari reide foe san ede sma di e dini Gado e pina de taki den de regtfardiki. Disi de foe si ini a kefal foe Josef, a manpikin foe a famiri-edeman Jakob. Ala di a wefi foe Potifar doronomo ben e dwengi Josef foe abi seks demakandra nanga en, Josef ben aksi: „Fa mi ben sa kan doe a bigi takroedoe disi èn troetroe sondoe na Gado?” (Genesis 39:9) Disi ben abi leki bakapisi taki den poti en na wan onregtfardikifasi na strafoe-oso èn Josef ben pina foe di a ben de opregti.

Ma foe san ede Gado e gi pasi taki den getrow foetoeboi foe en e pina? A piki de ini wan aksi di ben opo kon nanga jepi foe na oproeroe engel Satan Didibri. A strei-aksi disi ben abi foe doe nanga soifri retifasi na Gado. Fa wi doe sabi disi? Foe di disi ben sori ini a kefal foe a regtfardiki man Job, di wi ben taki a fesi foe en.

Na wan konmakandra foe Gado en engel manpikin na hemel, Jehovah ben aksi Satan: „Joe ben poti joe ati tapoe mi foetoeboi Job, taki no wan sma de na grontapoe leki en, wan man sondro flaka èn opregti, di e frede Gado èn e tan farawe foe ogri?” A piki foe Didibri e sori taki wan kesekese ben de di ben abi foe doe nanga a hori di libisma ben sa tan hori den soifri retifasi na Jehovah te den de na ondro tesi. Satan ben taki, dati Job ben dini Gado foe den blesi na skin fasi di a ben njanboen foe den èn no foe lobi ede. Satan ben taki baka dati: „Langa joe anoe grantangi pikinso foe wan leisi èn fasi ala sani di [Job] abi èn loekoe pikinso efoe a no sa floekoe joe leti ini joe fesi.” Jehovah ben piki: „Loekoe! Ala sani di a abi de na ini joe anoe. Soso no langa joe anoe go teige ensrefi!” — Job 1:6-12.

Awansi san Satan ben man doe, Job ben tan hori wan regtfardiki waka nanga libi èn ben boeweisi taki a ben dini Jehovah foe di a ben lobi en. Ija, Job ben taigi den wan di ben taki, dati a ben abi fowtoe: „Foe mi sei no wan momenti mi e prakseri foe froeklari oenoe regtfardiki! Te leki mi hari mi lasti bro mi no sa libi mi soifri retifasi!” (Job 27:5) Ija, den sortoe sma disi di tan hori den soifri retifasi, ala ten ben de klariklari foe pina foe regtfardiki fasi ede (1 Petrus 4:14-16). Bijbel e froeteri foe foeroe sma di ben abi lobi di no e misi, gi Gado èn den libi regtfardiki libi foe gi en grani èn foe boeweisi taki san Satan taki, dati a ben kan meki ala libisma drai baka gi Jehovah, no de troe. Ibri sma di e pina, foe di den e hori den soifri retifasi na Gado, kan de kolokoe taki a e boeweisi taki Didibri de wan leiman èn a e meki na ati foe Jehovah e breiti. — Odo 27:11.

A no de so taki Gado no e broko en ede foe a pina foe den getrow foetoeboi foe en. A psalm singiman, David ben taki: „Jehovah e jepi ala sma di e fadon, èn e opo ala den wan di sani e kwinsi den” (Psalm 145:14). Denwan di gi densrefi abra na Jehovah e misi kande nofo krakti foe densrefi foe tjari den pina foe a libi èn a froefolgoe di den e ondrofeni leki a pipel foe en. Ma Gado e gi den krakti èn e horibaka gi den èn e gi a koni di de fanowdoe foe horidoro na ondro ala den tesi foe den (Psalm 121:1-3; Jakobus 1:5, 6). Efoe froefolgoeman ben sa kiri sonwan foe den getrow foetoeboi foe Jehovah, den abi na howpoe di Gado gi den foe kisi wan opobaka (Johanes 5:28, 29; Tori foe den Apostel 24:15). Gado kan go srefi so fara taki a kan poeroe den sani di pina e meki den di lobi en, e ondrofeni. A ben tjari a pina foe Job kon na wan kaba èn ben blesi na opregti man dati pasa marki. Èn wi kan abi na froetrow taki Jehovah no sa libi a pipel foe en ini a ten foe wi. — Job 42:12-16; Psalm 94:14.

Heri esi — no wan pina moro!

So boen, ala sma e ondrofeni pina, foe di den kisi onvolmaaktifasi èn libi di den mama meki den, na mindri foe na ogri seti foe sani disi. Sma di e dini Gado kan froewakti pina toe foe di den e hori den soifri retifasi na Jehovah (2 Timoteus 3:12). Ma den kan abi prisiri, foe di heri esi Gado sa tjari wan kaba kon na watra-ai, dede, sari, bari krei èn skin-ati. Foe a tori disi, na apostel Johanes ben skrifi:

„Mi ben si wan njoen hemel nanga wan njoen grontapoe; bika na fosi hemel èn a fosi grontapoe ben pasa gowe, èn a se no de moro. Mi ben si a santa foto toe, a Njoen Jerusalem, di ben e komopo na hemel foe Gado èn a ben sreka leki wan trow-oema gi a masra foe en. Nanga dati mi ben jere wan tranga sten di komoto na a kownoestoeroe e taki: ’Loekoe! A tenti foe Gado de nanga libisma èn en sa tan nanga den, èn den sa de en pipel. Èn Gado srefi sa de nanga den. Èn a sa figi ala watra-ai poeroe foe den ai, èn dede no sa de moro, no wan sari, no wan babari no wan skin-ati no sa de moro. Den fosi sani ben pasa gowe.’ Èn a Sma di ben sidon na tapoe a kownoestoeroe ben taki: ’Loekoe! Mi e meki ala sani kon njoen.’ A e taki: ’Skrifi, bika den wortoe disi de getrow èn troe.’” — Openbaring 21:1-5.

Na a srefi fasi, na apostel Petrus e froeklari: „Njoen hemel nanga wan njoen grontapoe de di wi e froewakti akroederi a pramisi foe en [Jehovah Gado], èn drape regtfardikifasi sa tan” (2 Petrus 3:13). Fa wi abi bigi froewakti leti na wi fesi! Libi na wan paradijs grontapoe kan de a prisiri grani foe joe (Lukas 23:43). Foe dati ede, no meki a pina di joe e pina foe a ten disi meki joe ati kon bita. Na presi foe dati, loekoe go na a ten na wi fesi nanga boen froewakti. Poti a howpoe èn a froetrow foe joe ini Gado njoen grontapoe di de so krosibei foe kon. Feti a baka wan waka nanga libi di Jehovah Gado e feni boen, èn joe kan libi foe têgo ini wan grontapoe di fri foe ala pina.

[Prenki na tapoe bladzijde 4]

Ala di Job ben pina, a ben feti a baka wan waka nanga libi di Gado ben feni boen

[Prenki na tapoe bladzijde 6]

Joe kan libi ini wan grontapoe di fri foe ala pina

[Sma di abi a reti foe a prenki na tapoe bladzijde 3]

Collier’s Photographic History of the European War

    Sranantongo buku (1978-2025)
    Log Out
    Log In
    • Sranantongo
    • Seni en gi wan sma
    • Settings
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gebruiksvoorwaarden
    • Privacybeleid
    • Privacyinstellingen
    • JW.ORG
    • Log In
    Seni en gi wan sma