A kresten osofamiri e poti jeje afersi na a fosi presi
„Oenoe alamala moesoe abi a srefi fasi foe denki, sori firi gi trawan, abi brada lobi, abi safoe sari-atifasi, de nanga sakafasi ini jeje.” — 1 PETRUS 3:8.
1. San na a teki di wi alamala abi foe teki na mindri tra sani èn fa a sani di wi e teki kan abi krakti na tapoe a ten di de na wi fesi?
O BOEN a tekst di skrifi na tapoesei e fiti ini a moro owroe seti foe a libisma famiri — na osofamiri! Èn o prenspari a de taki papa nanga mama e sori taki den e teki fesi ini den tori disi! Den positief nanga den negatief eigifasi foe den nofotron sa de foe si ini den pikin. Ma tokoe a de so, taki ibri memre foe na osofamiri e tan abi na okasi foe loekoe san a wani teki na mindri tra sani. Leki kresten wi kan teki sani na mindri trawan, foe de sma nanga jeje fasi noso sma nanga skin fasi. Wi kan teki a bosroiti foe plisi Gado noso foe gi en sari. A sani di wi e teki kan abi leki bakapisi taki wi e kisi wan blesi, têgo libi èn vrede — noso wan floekoe, dede foe têgo. — Genesis 4:1, 2; Romesma 8:5-8; Galasiasma 5:19-23.
2. (a) Fa Petrus ben sori taki a ben broko en ede nanga na osofamiri? (b) San na jeje fasi foe denki? (Loekoe a foetoewortoe.)
2 Den wortoe foe na apostel ini 1 Petrus kapitel 3, vers 8, e kon leti baka wan toe moi rai di a ben gi na wefi èn masra. Petrus ben abi belangstelling troetroe gi a tanboen foe kresten osofamiri. A ben sabi taki wan tranga jeje fasi foe denki na a sroto gi wan osofamiri-libi foe de na ini wánfasi èn foe lobi makandra. Ini vers 7 a ben sori so boen, taki efoe den masra no ben teki a rai di a ben gi den, a bakapisi ben sa de taki wan skotoe na jeje fasi ben sa kon na mindri a masra nanga Jehovah.a Sani ben sa kan hendri den begi foe a masra, efoe a no ben sa poti prakseri na tapoe den sani di a wefi foe en abi fanowdoe noso efoe a ben sa masi en, foe di a no ben sori en switifasi.
Krestes — Wan volmaakti eksempre foe jeje fasi foe denki
3. Fa Paulus ben poti prakseri na tapoe na eksempre di Krestes ben poti gi den masra?
3 A jeje fasi foe denki foe wan osofamiri e anga foe wan boen eksempre. Te a masra e doe san wan kresten moesoe doe, a e teki fesi ini a sori foe jeje eigifasi. Efoe na osofamiri no abi wan masra di de na bribi, dan a mama nofotron e proeberi foe tjari a frantiwortoe dati. Ini ala toe kefal, Jesus Krestes e gi wan volmaakti model foe waka na dati baka. A fasi fa Jesus ben tjari ensrefi, den wortoe foe en èn a denki foe en, ala ten ben bow sma èn ben gi den kowroe-ati. Ibritron baka na apostel Paulus e tjari a leisiman go na a lobi model foe Krestes. A e taki foe eksempre: „Wan masra na a ede foe en wefi, neleki fa Krestes na a ede foe a gemeente, en di de a froeloesoeman foe a skin disi. Oen masra, tan lobi joe wefi, neleki fa a Krestes ben lobi a gemeente èn ben gi ensrefi abra gi en.” — Efeisesma 5:23, 25, 29; Mateus 11:28-30; Kolosesma 3:19.
4. Sortoe eksempre foe jeje fasi foe denki Jesus ben gi?
4 Jesus ben de a toemoesi aparti eksempre foe wan sma di abi jeje fasi foe denki èn a sori di a ben sori foe doe na edeman-wroko nanga lobi, switifasi èn sari-atifasi. A ben òfer ensrefi, a no ben lobi foe plisi en eigi lostoe. Ala ten a ben gi en Tata glori èn ben lespeki na edeman-wroko foe en. A ben waka baka a tiri foe en Tata, so taki a ben kan taki: „Mi no man doe noti foe misrefi; leki fa mi e jere, na so mi e kroetoe; èn a kroetoe di mi e tjari kon, de regtfardiki, bika mi no e soekoe mi eigi wani, ma a wani foe en di ben seni mi kon.” „Mi no e doe noti foe di misrefi wani; ma so leki a Tata ben leri mi, mi e taki den sani disi.” — Johanes 5:30; 8:28; 1 Korentesma 11:3.
5. Sortoe eksempre Jesus ben gi den masra, ini a sorgoe di a ben sorgoe gi den bakaman foe en?
5 San disi wani taki gi den masra? A wani taki dati a model di den moesoe waka na baka ini ala sani na Krestes, di ala ten ben saka ensrefi na en Tata ondro. Foe eksempre, neleki fa Jehovah ben gi njanjan na ala libi sani na grontapoe, na so Jesus ben gi njanjan na den bakaman foe en. A no ben poti den fondamenti sani na skin fasi di den ben abi fanowdoe, na wan sei. Den wondroe foe en foe gi den 5000 sma èn den 4000 sma njanjan, na boeweisi foe a lobi foe en èn en firi gi frantiwortoe (Markus 6:35-44; 8:1-9). Na so frantiwortoe osofamiri edeman ini a ten disi e sorgoe toe gi den sani na skin fasi di na osofamiri foe den abi fanowdoe. Ma a frantiwortoe foe den e kaba drape? — 1 Timoteus 5:8.
6. (a) Gi sortoe prenspari sani di na osofamiri abi fanowdoe, den moesoe sorgoe? (b) Fa den masra nanga papa kan sori taki den e froestan sani?
6 Osofamiri abi tra, moro prenspari sani fanowdoe toe, so leki Jesus ben tjari kon na krin. Den abi sani fanowdoe na jeje fasi èn na emotioneel fasi (Deuteronomium 8:3; Mateus 4:4). Wi abi krakti tapoe makandra, ini na osofamiri, so srefi ini a gemeente. Wi abi boen tiri fanowdoe di moesoe boeweigi wi foe bow sma. Dati meki, masra nanga papa abi wan prenspari ròl foe prèi — srefi moro ete te den na owroeman noso dinari ini a diniwroko. Papa noso mama di de den wawan, abi densrefi eigifasi dati fanowdoe te den e jepi den pikin foe den. Papa nanga mama no moesoe froestan wawan san den memre foe na osofamiri e taki, ma den moesoe froestan toe san den no taki. Dati e aksi taki den moesoe abi a koni foe si sani, a ten nanga a pasensi. Dati na wán reide foe san ede Petrus ben kan taki dati den masra moesoe hori a wefi foe den na prakseri èn tan libi nanga den akroederi sabi. — 1 Timoteus 3:4, 5, 12; 1 Petrus 3:7.
Kefar di sma moesoe tan farawe foe den
7, 8. (a) San de fanowdoe efoe wan osofamiri wani tan farawe foe, na jeje fasi, a sipi foe den no broko? (b) San de fanowdoe boiti wan boen bigin ini a kresten waka nanga libi? (Mateus 24:13)
7 Foe san ede a de so prenspari foe poti prakseri na tapoe a jeje fasi foe denki foe na osofamiri? Foe agersi disi, wi ben sa kan aksi: Foe san ede a de prenspari taki wan tiriman foe wan sipi moesoe poti prakseri boen na tapoe den karta foe en te a e tjari wan sipi ini kefarlek watra pe son presi plata? Ini augustus 1992 den ben tjari a prisiriboto Queen Elizabeth 2 (QE2), ini wan kontren di abi kefarlek santibangi nanga klipston, pe sma e taki dati foeroetron sma e meki fowtoe te den e tjari sipi drape. Wan man di e libi drape ben taki: „Wan lo tiriman ben lasi a wroko foe den, foe di den ben meki fowtoe di meki ongolokoe pasa ini a kontren dati.” Na QE2 ben naki wan langa smara lanki foe wan klipston di ben de na ondro watra. Dati ben kon tron wan diri fowtoe. Wan di foe dri pisi foe a skin foe a boto ben broko èn wan toe wiki den ben moesoe poeroe a sipi na watra foe meki en baka.
8 Na so a de toe, taki te a „tiriman” foe na osofamiri no e loekoe a karta, Gado Wortoe, boen, dan en osofamiri kan pina makriki foe lasi na jeje fasi. Gi wan owroeman noso wan dinari ini a diniwroko, a bakapisi ben sa kan de taki a e lasi grani ini a gemeente èn kande serjoesoe ogri kan doe na tra osofamiri memre. Foe dati ede, ibri kresten moesoe loekoe boen taki a firi foe satisfaksi na jeje fasi no kisi en, foe di a e froetrow soso na tapoe den boen gwenti foe studeri èn faja, di a ben abi fosi. Ini wi kresten waka nanga libi, a no de nofo foe abi wan boen bigin nomo; wi moesoe tjari a waka kon na wan boen kaba. — 1 Korentesma 9:24-27; 1 Timoteus 1:19.
9. (a) O prenspari persoonlijk studie de? (b) Sortoe krin aksi wi moesoe aksi wisrefi?
9 Foe kan tan farawe foe presi pe, na jeje fasi, a watra plata èn klipston nanga santibangi de, dan wi moesoe de na ai nanga wi „karta”, foe di wi e studeri a Wortoe foe Gado doronomo. Wi no kan froetrow soso na tapoe a fondamenti studie di ben tjari wi kon ini waarheid. Wi krakti na jeje fasi e anga foe wan doronomo èn balansi programa foe studeri èn foe go ini a diniwroko. Foe eksempre, te wi de na tapoe a Waktitoren-studie nanga a tijdschrift disi na ini wi anoe, wi kan aksi wisrefi: ’Mi noso wi leki osofamiri, studeri na artikel disi troetroe, foe di wi ben soekoe den bijbeltekst èn ben prakseri dipi foe a fasi fa den e fiti? Noso wi ben hari strepi na ondro den piki nomo? Wi no ben poti prakseri kande foe leisi na artikel srefi bifo wi ben go na a konmakandra?’ Opregti piki tapoe den aksi disi kan de wan reide foe go prakseri serjoesoe foe den studie gwenti foe wi èn wiki na angri foe doe sani moro boen — efoe dati de fanowdoe. — Hebrewsma 5:12-14.
10. Foe san ede a de prenspari foe ondrosoekoe wisrefi?
10 Foe san ede so wan ondrosoekoe foe wisrefi de so prenspari? Bika wi e libi ini wan grontapoe di a jeje foe Satan e basi en, wan grontapoe di na foeroe finifini fasi e proeberi foe njan wi bribi na ini Gado èn den pramisi foe en, na ondro. A de wan grontapoe di wani, taki wi abi so foeroe sani foe doe, taki wi no abi ten foe poti prakseri na tapoe sani di wi abi fanowdoe na jeje fasi. Foe dati ede wi ben sa kan aksi wisrefi: ’Na osofamiri foe mi tranga na jeje fasi? Mi leki wan papa noso mama de so tranga, so leki mi moesoe de? Wi leki osofamiri e kweki a krakti dati na jeje fasi di e poesoe wi froestan, di e jepi wi foe teki bosroiti di abi den gron na tapoe regtfardikifasi nanga loyaalfasi?’ — Efeisesma 4:23, 24.
11. Foe san ede kresten konmakandra boen gi wi na jeje fasi? Gi wan eksempre.
11 Wi jeje fasi foe denki moesoe kon kisi moro krakti na ibri konmakandra di wi go. Den warti joeroe dati na a Kownoekondrezaal noso na a gemeente boekoestudie e jepi foe meki wi kon kisi kowroe-ati, baka den langa joeroe di wi ben gi na Satan grontapoe di no abi switifasi, ala di wi ben proeberi foe tan na libi. Fa a ben de wan prisiri, foe eksempre, foe studeri a boekoe A moro bigi libisma foe ala ten! Disi ben jepi wi foe kisi wan moro boen froestan foe Jesus, en libi nanga en diniwroko. Wi ben leisi finifini den bijbeltekst di den ben kari, wi ben go ondrosoekoe sani persoonlijk èn na so fasi wi ben leri foeroe foe na eksempre di Jesus ben gi. — Hebrewsma 12:1-3; 1 Petrus 2:21.
12. Fa a velddienst na wan tesi gi wi jeje fasi foe denki?
12 Wan boen tesi gi wi jeje fasi foe denki na a kresten diniwroko. Foe kan horidoro na ini wi formeel nanga informeel kotoigiwroko, nofotron na fesi wan poebliki di no abi bisi noso di e gens wi, dan wi abi a joisti boeweigi foe ati fanowdoe, lobi gi Gado èn lobi gi a sma na wi sei. A no de foe taki, dati no wan sma e prisiri te sma e weigri foe arki en èn dati kan pasa ini a velddienst. Ma wi moesoe memre taki a de a boen njoensoe di sma e weigri foe arki èn no wi leki sma. Jesus ben taki: „Efoe grontapoe no wani si oenoe na ai, dan oenoe sabi taki a no ben wani si mi na ai bifo a no ben wani si oenoe na ai. Efoe oenoe ben de wan pisi foe grontapoe, dan grontapoe ben sa lobi sote san ben de foe en. Ma foe di oenoe no de wan pisi foe grontapoe, ma mi ben teki oenoe poeroe foe grontapoe, foe dati ede meki grontapoe no wani si oenoe na ai. . . . Ma den sa doe ala den sani disi nanga oenoe foe mi nen ede, bika den no sabi en di ben seni mi kon.” — Johanes 15:18-21.
Doe e taki moro leki wortoe
13. Fa wán sma kan swaki a jeje fasi foe denki foe wan osofamiri?
13 San e pasa ini wan osofamiri, efoe ala osofamiri memre, boiti wán, e lespeki a krinfasi nanga òrdefasi foe na oso? Na wan alendei, alamala, boiti a wán dati di onborsoe, e loekoe boen foe no tjari tokotoko kon ini na oso. Foetoemarki foe tokotoko di lai na ala sei de a boeweisi taki a sma no abi bisi nanga tra sma èn e gi den trawan ekstra wroko. So a de toe nanga jeje fasi foe denki. Soso wán sma di e prakseri ensrefi nomo noso di no e hori sma na prakseri, kan doti a nen foe na osofamiri. Alasma ini na osofamiri, no soso a papa nanga mama, moesoe feti na baka foe sori a fasi fa Krestes e denki èn firi. Fa a de wan prisiri te ala sma e wroko makandra nanga têgo libi na den fesi! A fasi fa na osofamiri dati e denki, de na wan jeje fasi (ma no na wan fasi foe regtfardiki densrefi). Ini so wan osofamiri-libi a no e pasa foeroe taki sani de di e sori taki den no e poti prakseri na tapoe jeje afersi. — Preikiman 7:16; 1 Petrus 4:1, 2.
14. Sortoe tesi ini a tori foe goedoe na skin fasi Satan e poti na wi pasi?
14 Wi alamala abi fondamenti sani na skin fasi fanowdoe di moesoe kisi satisferi foe horibaka gi wi aladei libi (Mateus 6:11, 30-32). Ma nofotron den sani di wi wani e moro den sani di wi abi fanowdoe. Foe eksempre, a sistema foe Satan e pristeri wi ala sortoe njoen sani noso jepisani. Efoe ala ten wi wani foe abi den moro njoen sani, dan noiti wi sa abi satisfaksi, foe di den moro njoen sani e kon tron heri esi owroe sani èn wan moro njoen model e kon na doro. A bisnis grontapoe e meki sma e drai lontoe na wán presi sondro kaba. A e kori wi foe go soekoe moro nanga moro moni foe satisferi ibri lostoe di e kon moro nanga moro. Disi kan tjari wi go na „foeroe lostoe di de foe soso èn di e hati sma” noso na „don èn kefarlek angri gi sani”. A kan abi wan libi di no de ini balansi leki bakapisi nanga ibritron moro mendri ten gi jeje aktiviteit. — 1 Timoteus 6:9, 10; The Jerusalem Bible.
15. Na sortoe fasi na eksempre foe na osofamiri edeman de so prenspari?
15 Djaso wi e si baka taki na eksempre di na edeman foe a kresten osofamiri e gi, de toemoesi prenspari. En balansi fasi foe tjari ensrefi ini a tori foe frantiwortoe ini grontapoe èn frantiwortoe na jeje fasi, moesoe abi krakti na tapoe den tra osofamiri memre. Foetroe, a ben sa de wan ogri efoe a papa e gi heri boen bodoi nanga en mofo, ma dan a ben misi foe libi akroederi en eigi wortoe. Pikin-nengre heri esi e si a fasi foe libi di e taki, ’doe san mi e taki, ma no loekoe san mi e doe’. Na so wan owroeman noso dinari ini a diniwroko di e gi deki-ati na trawan ini na oso-foe-oso diniwroko, ma di pikinmoro no e go nanga en osofamiri ini a diniwroko dati, sa meki na osofamiri èn na gemeente toe, lasi bribi na ini en. — 1 Korentesma 15:58; teki gersi Mateus 23:3.
16. San wi kan aksi wisrefi?
16 Foe dati ede, wi moesoe ondrosoekoe wi libi gi a boen foe wi. Wi abi toemoesi foeroe sani foe doe, foe di wi wani kisi boen bakapisi ini grontapoe èn foe dati ede wi no abi bisi nanga a go na fesi na jeje fasi? Wi e go na fesi ini grontapoe, ma e go na baka ini a gemeente? Memre a rai di Paulus ben gi: „Den wortoe dati de getrow. Efoe wan sma wani foe kisi a wroko foe wan opziener, dan a e soekoe wan toemoesi boen wroko” (1 Timoteus 3:1). Wan firi foe frantiwortoe ini a gemeente e froeteri moro foe wi jeje fasi foe denki, leki a kisi di wi e kisi wan moro hei posisi na wrokope. Wi moesoe hori wan boen balansi, so taki den basi foe wi no e kisi pasi foe kon basi wi, neleki wi gi wisrefi abra na den èn no na Jehovah. — Mateus 6:24.
Warti komunikâsi e meki jeje fasi foe denki go na fesi
17. San e jepi foe meki troe lobi kon ini wan osofamiri?
17 Miljoenmiljoen oso ini a ten disi kon tron, foe taki en leti, presi pe sma e sribi. Fa so? Osofamiri memre e kon na oso soso foe sribi èn foe njan èn baka dati den e gowe esi-esi baka. A no e pasa foeroe taki den e sidon lontoe tafra foe njanboen foe wan njanjan makandra. A waran firi foe wan matifasi ini na osofamiri no de. San na a bakapisi? Komunikâsi no de èn no wan prenspari takimakandra de. Èn dati kan abi leki bakapisi taki a belangstelling gi tra osofamiri memre no de, kande den no e broko den ede troetroe nanga makandra. Te wi lobi makandra, wi e meki ten foe taki nanga makandra èn foe arki. Wi e gi deki-ati èn wi e jepi. A sei disi foe jeje fasi foe denki wani taki toe prenspari komunikâsi na mindri trowpatna èn na mindri papa nanga mama èn pikin.b A e aksi ten èn takt te wi e go taki nanga makandra, so taki wi kan prati den prisiri, den ondrofeni èn den problema foe wi, nanga makandra. — 1 Korentesma 13:4-8; Jakobus 1:19.
18. (a) San de nofotron wan bigi hendri gi komunikâsi? (b) Na tapoe san den warti matifasi bow?
18 Wan boen komunikâsi e aksi ten nanga moeiti. A wani taki, foe poti ten na wan sei foe taki èn foe arki makandra. Wán foe den moro bigi hendri ini a tori disi na a wrokosani di e njan ten èn di abi a moro prenspari presi ini foeroe oso — a telefisi. Disi e pristeri wan tjalensi — a telefisi e basi joe noso joe e basi en? Foe basi a telefisi e aksi foe wan sma abi wan fasti bosroiti — so srefi a krakti foe wani kiri en. Ma foe doe disi sa opo a pasi gi wi foe kon poti wi prakseri na tapoe makandra leki osofamiri memre èn leki brada nanga sisa na jeje fasi. Warti matifasi e aksi wan boen komunikâsi, foe leri froestan makandra, den sani di wi abi fanowdoe èn den prisiri foe wi, foe froeteri makandra omeni wi e warderi ala den switi sani di den ben doe gi wi. Nanga tra wortoe, prenspari takimakandra e sori taki wi de trawan grantangi èn wi e warderi den. — Odo 31:28, 29.
19, 20. San wi sa doe efoe wi lobi ala sma ini na osofamiri?
19 Foe dati ede, efoe wi lobi makandra ini na osofamiri seti — èn dati wani taki toe foe lobi osofamiri memre di no de na bribi — dan wi sa doe foeroe foe bow wi jeje fasi foe denki èn tan hori en toe. Ini wan osofamiri seti, wi sa waka baka a rai foe Petrus: „Oenoe alamala moesoe abi a srefi fasi foe denki, sori firi gi trawan, abi brada lobi, abi safoe sari-atifasi, de nanga sakafasi ini jeje, no pai ogri baka nanga ogri noso koti-odo nanga koti-odo, ma na presi foe dati, gi wan blesi, bikasi oenoe ben kisi a kari foe waka a pasi disi, so taki oenoe ben kan kisi wan blesi.” — 1 Petrus 3:8, 9.
20 Wi kan abi a blesi foe Jehovah now efoe wi e feti foe hori wi jeje fasi foe denki èn disi kan meki taki wi e kisi a blesi foe en ini a ten di e kon, te wi e kisi a presenti foe têgo libi na wan paradijs grontapoe. Tra sani de, di wi kan doe leki wan osofamiri foe jepi makandra na jeje fasi. A tra artikel sa taki foe den boen di wi e kisi te wi e doe sani makandra leki wan osofamiri. — Lukas 23:43; Openbaring 21:1-4.
[Foetoewortoe]
a Den ben skrifi foe jeje fasi foe denki leki „a man di wan sma man teki relisi waarde noso a hori di wan sma e hori ensrefi na dati: na eigifasi noso a de di wan sma de nanga jeje fasi”. (Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary). Wan sma di de nanga jeje fasi de tra fasi leki wan sma di de nanga skin fasi noso di de nanga fasi foe wan meti. — 1 Korentesma 2:13-16; Galasiasma 5:16, 25; Jakobus 3:14, 15; Judas 19.
b Gi moro rai ini a tori foe komunikâsi ini na osofamiri, loekoe A Waktitoren foe 1 september 1991, bladzijde 12-14.
Joe e memre disi ete?
◻ San na jeje fasi foe denki?
◻ Fa wan osofamiri edeman kan waka baka na eksempre foe Krestes?
◻ Fa wi kan tan farawe foe sani di kan tjari wi jeje fasi foe denki kon ini kefar?
◻ San kan swaki a jeje fasi foe denki foe wan osofamiri?
◻ Foe san ede warti komunikâsi de so prenspari?
[Prenki na tapoe bladzijde 9]
A go na a gemeente boekoestudie e tranga na osofamiri jeje fasi foe denki