Waktitoren LIBRARY TAPU INTERNET
Waktitoren
LIBRARY TAPU INTERNET
Sranantongo
  • BIJBEL
  • BUKU
  • KONMAKANDRA
  • w93 1/10 blz. 8-12
  • Gado sabi joe troetroe?

Felem no de na a pisi disi.

Sorry, wan sani no go bun di wi pruberi fu drai a felem.

  • Gado sabi joe troetroe?
  • A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1993
  • Edeprakseri
  • A srefi sortu tori
  • A sma di e si ala den pasi foe wi
  • Awansi pe wi de, Gado kan jepi wi
  • A sma di troetroe e froestan wi
  • Wi meki „na wan tumusi wondru fasi”
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 2007
  • Pruberi fu si trawan soleki fa Yehovah e si den
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 2003
  • A leri fu den fowtu di a meki
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 2009
  • A leri fu den fowtu di a meki
    Teki na eksempre fu sma di ben abi bribi
Moro sani
A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1993
w93 1/10 blz. 8-12

Gado sabi joe troetroe?

„O Jehovah, . . . joe ben kon sabi srefi ala mi pasi.” — PSALM 139:1, 3.

1. O fara a e go nanga a firi di wi abi taki ’trawan no e froestan’ den broko-ede, problema èn kwinsi di wi e ondrofeni?

WAN sma de di troetroe e froestan den broko-ede, den kwinsi nanga den problema di joe e ondrofeni? Na heri grontapoe miljoenmiljoen sma de, jongoewan nanga owroewan, di no abi osofamiri noso famiriman di e broko den ede nanga san e pasa nanga den. Srefi na ini osofamiri foeroe wefi — ija, èn masra toe — abi a firi taki a trowpatna foe den no e froestan troetroe den kwinsi di de hebi na den tapoe. Ten na ten, te den de ini broeja, den e gens taki: „Ma joe no e froestan!” Èn foeroe jongoe sma ben kon na a bosroiti taki no wan sma e froestan den toe. Ma tokoe joe abi na mindri den sma di ben angri foe trawan froestan den moro betre, wan toe sma, di a libi foe den baka ten ben kon wani taki wan sani. Fa dati kan?

2. San kan meki taki sma di e anbegi Jehovah, e libi na wan fasi di e gi satisfaksi dorodoro?

2 Dati kan, foe di awansi kompe-libisma e froestan a firi foe den krinkrin efoe no, den abi a froetrow taki Gado e froestan san den e ondrofeni èn taki, leki en foetoeboi, den no abi foe tanapoe na fesi den problema foe den, den wawan (Psalm 46:1). Moro fara, a Wortoe foe Gado makandra nanga a jepi foe kresten owroeman di abi a koni foe si sani krin, e meki den si moro fara leki den eigi problema. Den Boekoe foe bijbel e jepi den foe froestan taki a getrow dienst foe den warti ini den ai foe Gado èn taki wan djaranti tamara de na fesi foe den wan di e poti a howpoe foe den na ini en èn den sani di a ben gi nanga jepi foe Jesus Krestes. — Odo 27:11; 2 Korentesma 4:17, 18.

3, 4. (a) Fa wan boen froestan foe a troetori taki „Jehovah na Gado” èn taki na en „meki wi”, kan jepi wi foe feni prisiri ini a diniwroko foe en? (b) Foe san ede wi abi a dorodoro froetrow ini a sorgoe di Jehovah e sorgoe wi na wan lobifasi?

3 Kande joe sabi Psalm 100:2, di e taki: „Dini Jehovah nanga prisiri. Kon na en fesi nanga wan prisiri babari.” Omeni sma e anbegi Jehovah troetroe na a fasi dati? Ini vers 3 den e gi wi boen reide foe doe so, pe den e memre wi: „Sabi taki Jehovah na Gado. Na en meki wi, èn a no wi meki wisrefi. Wi na en pipel èn den skapoe foe en wèi.” Ini a Hebrew tekst, den e taki foe en leki ʼElo·himʹ, èn na so fasi den e taki fa a bigi ini majesteit, wartifasi èn heifasi. En na a wanenkri troe Gado (Deuteronomium 4:39; 7:9; Johanes 17:3). Den foetoeboi foe en e kon sabi a Gadofasi foe en, no soso leki wan troetori di sma ben leri den, ma leki wan sani di den e ondrofeni èn di den e gi boeweisi foe dati, foe di den e gi jesi, e poti froetrow èn e gi densrefi. — 1 Kroniki 28:9; Romesma 1:20.

4 Foe di Jehovah na a libi Gado, di man si srefi na ati foe wi, no wan sani kibri gi en ai. A sabi heri boen san e pasa ini wi libi. A e froestan san e meki den problema kon di wi e ondrofeni, so boen leki a broeja na froestan èn na emotioneel sei, di kan de a bakapisi foe den problema disi. Leki a Mekiman, a sabi wi moro betre leki wi sabi wisrefi. A sabi toe fa foe jepi wi foe kakafoetoe gi a situwâsi foe wi èn fa foe gi wi froelekti di e tan. Na wan lobifasi a sa jepi wi — neleki wan skapoeman di e hori wan pikin skapoe na en borsoe — te wi e froetrow na ini en nanga wi heri ati (Odo 3:5, 6; Jesaja 40:10, 11). Wan studie foe Psalm 139 kan doe foeroe foe meki a froetrow dati kon moro tranga.

A sma di e si ala den pasi foe wi

5. San a wani taki dati Jehovah ’e ondrosoekoe’ wi èn foe san ede dati de wan sani di wi wani?

5 Nanga foeroe warderi, a psalm singiman David ben skrifi: „O Jehovah, joe ben ondrosoekoe mi èn joe sabi mi” (Psalm 139:1). David ben abi a froetrow taki a sabi di Jehovah ben sabi en no ben de frafra. Gado no ben si David leki fa libisma e si en, foe di a ben si soso a postiri foe en skin, a man di a ben man taki noso a koni foe en foe prei a harpoe (1 Samuèl 16:7, 18). Jehovah „ben ondrosoekoe” David foe na inisei srefi foe en èn a ben doe dati nanga lobi broko-ede gi a tanboen foe en na jeje fasi. Efoe joe na wan foe Jehovah en foetoeboi di gi ensrefi ini a dini foe en, dan a sabi joe so boen leki fa a ben sabi David. Dati no e wiki firi na ini joe foe grantangi èn dipi lespeki?

6. Fa Psalm 139:2, 3 e sori taki Jehovah sabi ala sani di wi e doe, srefi ala wi prakseri?

6 Jehovah ben man si krin ala den wroko foe David èn David ben sabi dati. „Joesrefi ben kon sabi fa mi e go sidon èn fa mi e opo”, a psalm singiman ben skrifi. „Joe kon froestan san mi e denki foe fara kaba. A waka di mi e waka mi pasi èn fa mi e langa misrefi go didon joe marki kaba, èn joe ben kon sabi srefi ala mi pasi” (Psalm 139:2, 3). Taki Jehovah de na hemel, boen fara foe grontapoe, no ben hori en foe sabi san David ben doe noso san a ben denki. A „ben marki kaba” noso ondrosoekoe den doe foe David boen, na deiten èn na neti joeroe, foe kon sabi den eigifasi foe en.

7. (a) Gi komentaar tapoe wan toe foe den sani ini wi libi di Gado sabi, foe di wi e gebroiki leki fondamenti den sani di pasa ini a libi foe David. (b) Fa a sabi di wi sabi disi moesoe abi krakti na wi tapoe?

7 Di a lobi gi Gado nanga a froetrow di David ben abi ini En makti foe froeloesoe sma, ben boeweigi en leki wan jonkoeman foe gi ensrefi na wan friwani fasi foe feti nanga a langa Filistijnman Goliat, Jehovah ben sabi dati (1 Samuèl 17:32-37, 45-47). Baka ten, di a feantifasi foe libisma ben meki na ati foe David kisi hebi pen, di a kwinsi ben de so bigi taki a ben krei te neti, a ben kisi trowstoe, foe di a ben sabi taki Jehovah ben arki a tranga begi foe en (Psalm 6:6, 9; 55:2-5, 22). So srefi, di wan ati, foeroe nanga tangi, ben meki David prakseri dipi foe Jehovah na wan neti di a no ben man sribi, Jehovah ben sabi dati heri boen. (Psalm 63:6; teki gersi Filipisma 4:8, 9.) Wan neti, di David ben loekoe a wefi foe wan birman, di ben wasi en skin, Jehovah ben sabi dati toe, èn a ben si san ben pasa di David, srefi foe wan sjatoe pisi ten, ben gi pasi taki sondoe angri poeroe Gado foe en prakseri (2 Samuèl 11:2-4). Baka ten, di Gado ben seni a profeiti Natan foe trowe a serjoesoe sondoe foe David, na David foetoe, Jehovah no ben jere wawan den wortoe di ben kon foe David mofo, ma a ben si krin toe na ati di ben abi berow, pe den wortoe dati ben komopo (2 Samuèl 12:1-14; Psalm 51:1, 17). Dati no moesoe meki wi denki serjoesoe foe pe wi e go, san wi e doe èn san de na ini wi ati?

8. (a) Na sortoe fasi den ’wortoe di de tapoe wi tongo’ abi krakti tapoe a posisi di wi abi na Gado? (b) Fa wi kan wini swakifasi ini a gebroiki di wi e gebroiki a tongo? (Mateus 15:18; Lukas 6:45)

8 Foe di Gado sabi ala sani di wi e doe, a no moesoe froewondroe wi taki a sabi fa wi e gebroiki wan pisi foe a skin, srefi wan pisi di pikin leki a tongo. Kownoe David ben froestan disi èn a ben skrifi: „Bika no wan wortoe de tapoe mi tongo, ma loekoe! O Jehovah, joe ben sabi ala sani kaba” (Psalm 139:4). David ben sabi heri boen taki den sma di Jehovah ben sa bari wan switi kon na ini en tenti, ben sa de sma di no ben pori a nen foe trawan nanga leitori èn di ben weigri foe gebroiki a tongo foe den foe panja gongosatori leki njoensoe, di ben sa tjari sjen kon tapoe wan krosibei mati. Den sma di Jehovah ben feni boen ben sa de sma, di ben taki troe sani srefi na ini na ati foe den (Psalm 15:1-3; Odo 6:16-19). No wan foe wi man foe dwengi a tongo foe wi na wan volmaakti fasi, ma David no ben kon na a swaki bosroiti taki a no ben kan doe no wan sani foe meki a situwâsi foe en kon moro boen. A ben gebroiki foeroe ten foe meki psalm singi èn foe singi den foe prèise Jehovah. Sondro foe kibri wan sani a ben erken toe taki a ben abi jepi fanowdoe èn a ben begi Gado foe dati (Psalm 19:12-14). A fasi fa wi e gebroiki a tongo foe wi, moesoe kisi prakseri toe nanga jepi foe begi?

9. (a) Fa a fasi fa sani skrifi na Psalm 139:5, e sori wi o boen Gado sabi a situwâsi foe wi? (b) Ini san disi e gi wi froetrow?

9 Jehovah no e si wi noso a situwâsi foe wi foe wán sei foe a tori nomo. A e si ala sani, ala sei foe a tori. David ben gebroiki wan foto di tapoe lontoe nanga wan legre leki eksempre, di a ben skrifi: „Na baka èn na fesi, joe ben tapoe lontoe mi.” Ini a kefal foe David, Gado no ben de wan feanti di ben tapoe lontoe David; na presi foe dati a ben de wan sma di ben kibri en, ala di a ben hori wakti gi en. „Joe poti joe anoe na mi tapoe”, David ben taki moro fara, èn a ben wani sori so boen taki a tiri foe Gado èn a kibri di a ben gi, ben de foe a têgo boen foe den sma di lobi en. „Foe sabi so wan sani de wan toemoesi moi sani gi mi. A de so hei taki mi no man doro en”, David ben erken (Psalm 139:5, 6). So volmaakti, so finifini, a sabi de di Gado sabi en foetoeboi, taki wi no man froestan en dorodoro. Ma wi sabi nofo foe abi a froetrow taki Jehovah e froestan wi troetroe èn taki a jepi di a e gi sa de a moro boen wan gi wi. — Jesaja 48:17, 18.

Awansi pe wi de, Gado kan jepi wi

10. Sortoe waarheid di e gi deki-ati den ben froeteri na Psalm 139:7-12, na wan fasi di wi e si krin na wi fesi?

10 Di a psalm singiman ben e si a lobi sorgoe foe Jehovah foe wan tra sei, a ben go doro: „Pe mi kan gowe foe a jeje foe joe èn pe mi kan lowe komoto na joe fesi?” A no ben abi na angri foe proeberi foe lowe gi Jehovah; na presi foe dati a ben sabi taki awansi pe a ben sa de toe, Jehovah ben sa sabi dati, èn nanga jepi foe santa jeje a ben sa kan jepi en. „Efoe mi ben sa opo go na hemel”, a ben go doro, „joe ben sa de drape; èn efoe mi ben sa bradi mi bedi ini Sjeool, loekoe! joe ben sa de drape. Efoe mi ben sa teki den frei foe deibroko, so taki mi sa kan tan ini den moro fara presi foe a se, drape toe joe eigi anoe ben sa tiri mi èn joe leti-anoe ben sa graboe mi hori. Èn efoe mi ben sa taki: ’Foe troe doengroe srefi sa graboe mi esi-esi!’, dan neti ben sa de leti gi mi. Srefi doengroe no ben sa sori foe de toemoesi doengroe gi joe, ma neti srefi ben sa skèin neleki fa dei e doe; doengroe ben sa kan de leti toe” (Psalm 139:7-12). No wan presi de pe wi kan go, no wan omstandigheid di wi sa kan ondrofeni, di sa poti wi pe Jehovah no man si wi noso pe a jeje foe en no man doro foe jepi wi.

11, 12. (a) Fa a man di Jehovah man si èn gi jepi, ben kon de foe si ini a kefal foe Jona, srefi di a ben frigiti disi foe wan pisi ten? (b) Fa na ondrofeni foe Jona moesoe de wan wini gi wi?

11 Wan leisi a profeiti Jona ben frigiti dati. Jehovah ben gi en a toewijzing foe preiki gi den sma foe Ninefei. Gi wan noso tra reide a ben firi taki a no ben man doe a toewijzing dati. Kande foe na ogri nen foe den Asiriasma, a prakseri foe dini ini Ninefei ben frede Jona. So boen a ben proeberi foe go kibri. Na a lanpresi foe Joppe, a ben skrifi en nen foe go na sipi foe go na Tarsis (di sma gwenti si leki Spanjorokondre, moro leki 3.500 kilometer westsei foe Ninefei). Ma tokoe, Jehovah ben si en go na sipi èn go sribi ini a bere foe a sipi. Gado ben sabi toe pe Jona ben de di baka ten den ben trowe Jona foe a sipi, èn Jehovah ben jere Jona di a ben pramisi ini a bere foe a bigi fisi, taki a ben sa doe san a ben pramisi. Di a ben kon tapoe drei gron baka, Jona ben kisi na okasi baka foe doe a toewijzing foe en. — Jona 1:3, 17; 2:1–3:4.

12 Omoro betre a ben sa de gi Jona efoe sensi a bigin a ben froetrow na tapoe, taki a jeje foe Jehovah ben sa jepi en foe doe a toewijzing foe en! Ma baka ten Jona ben skrifi na ondrofeni foe en na wan sakafasi èn san a skrifi ben jepi foeroe sma sensi a ten dati foe sori a froetrow ini Jehovah, di ben gersi foe de so wan moeilek sani gi Jona. — Romesma 15:4.

13. (a) Sortoe toewijzing Elia ben doe na wan getrowfasi bifo a ben lowe gi oema-kownoe Iseibèl? (b) Fa Jehovah ben jepi Elia srefi di a ben soekoe foe go kibri dorosei foe a kontren foe Israèl?

13 Elia ben ondrofeni wan sani di ben de pikinso tra fasi. Na wan getrowfasi a ben meki a kroetoe foe Jehovah bekènti, taki Israèl ben sa pina foe wan dreiten leki strafoe foe den sondoe foe den (1 Kownoe 16:30-33; 17:1). Fri èn sondro frede a ben hori a troe anbegi hei ini a strei na mindri Jehovah nanga Ba-al na a bergi Karmel. Èn a ben go doro nanga a kiri foe 450 profeiti foe Ba-al na a lagi presi foe Kison. Ma di oema-kownoe Iseibèl di ben abi bigi atibron, ben pramisi foe meki den kiri Elia, Elia ben lowe foe a kondre (1 Kownoe 18:18-40; 19:1-4). Jehovah ben drape foe jepi en na a moeilek ten dati? Ija, a no de foe taki. Efoe Elia ben kren wan hei bergi, neleki a ben go na hemel; efoe a ben kibri ensrefi ini wan bergi-olo dipi na ini gron, neleki a ben de ini Sjeool; efoe a ben lowe go na wan farawe eilanti so esi leki a leti foe deibroko di e bradi ensrefi tapoe grontapoe — na anoe foe Jehovah ben sa de drape foe gi en krakti èn foe tjari en. (Teki gersi Romesma 8:38, 39.) Èn Jehovah ben gi Elia krakti, no wawan nanga njanjan tapoe a pasi foe en, ma so srefi foe di a ben sori a wroko krakti foe En na wan froewondroe fasi. Foe di Elia ben kisi krakti na a fasi dati, a ben teki en tra toewijzing leki profeiti. — 1 Kownoe 19:5-18.

14. (a) Foe san ede a ben sa de wan fowtoe sani foe kon na a bosroiti taki Gado de na ala sei na a srefi ten? (b) Na ondro sortoe omstandigheid Jehovah ben gi jepi na wan lobifasi na den foetoeboi foe en ini a ten disi? (c) Fa a kan taki, srefi efoe wi ben de ini Sjeool, dati Gado ben sa de drape?

14 Den profeiti wortoe foe Psalm 139:7-12 no wani taki dati Gado de na ala sei na a srefi ten, taki ensrefi de na ala presi na a srefi ten. Den Boekoe foe bijbel e sori krin taki disi no de so (Deuteronomium 26:15; Hebrewsma 9:24). Tokoe, den foetoeboi foe en noiti no de pe a no man doro den. Dati de so nanga den wan, di de na den fara presi pe den theokrasia toewijzing ben tjari den. A ben de so nanga den loyaal Kotoigi ini Nasi konsentrâsi kampoe ini a di foe Toe Grontapoe Orlokoe, èn a ben de so nanga den zendeling di den ben sroto den wawan na ini wan doengroe-oso kamra na China ini den lasti jari foe 1950 te na den bigin jari foe 1960. A ben de troe nanga den lobi brada nanga sisa foe wi ini wan kondre na Centraal-Afrika, di ibritron ben moesoe lowe foe den dorpoe foe den, srefi foe a kondre. Efoe a de fanowdoe, Jehovah kan doro srefi te ini Sjeool, a grebi pe ala sma e go, èn meki getrow sma kon baka komoto na dede nanga jepi foe wan opobaka. — Job 14:13-15; Lukas 20:37, 38.

A sma di troetroe e froestan wi

15. (a) Ofroekoe Jehovah ben man si fa wi e gro kon? (b) Ofara Gado sabi wi, so leki fa a psalm singiman e sori te a e taki foe den niri?

15 Nanga jepi foe santa jeje a psalm singiman e poti prakseri na tapoe a sabi di Gado sabi wi, srefi bifo a ten di a mama foe wi ben meki wi, foe di a e taki: „Bika joesrefi ben meki den niri foe mi; joe ben kibri mi ini a bere foe mi mama. Mi sa prèise joe, bika na wan froewondroe fasi joe ben meki mi èn na wan fasi di e frede mi. Den wroko foe joe moi srefisrefi, so leki mi sili sabi heri boen” (Psalm 139:13, 14). Den pisi foe wan gen makandra di abi eigifasi na ini, di wi kisi foe wi papa nanga mama na a ten di a mama foe wi ben kisi bere, e meki a patroon di abi boen foeroe krakti na tapoe san wi man na skin fasi èn na froestan sei. Gado e froestan a krakti dati di wi abi. Ini a psalm disi den e kari spesroetoe den niri, di den Boekoe foe bijbel e gebroiki nofotron foe prenki den moro dipi sei foe wan persoonlijkheida (Psalm 7:9; Jeremia 17:10). Jehovah ben sabi den finifini tori disi foe wi bifo a mama foe wi ben meki wi. En na a sma toe di nanga lobi broko-ede ben meki a libisma skin so, taki a cel di meki ini a moeroe foe wan mama, kan meki wan sani di e ’kibri’ a bere èn e kibri en te a e gro.

16. (a) Na sortoe fasi Psalm 139:15, 16 e poti krakti na tapoe a dipi krakti foe a si di Gado man si sani? (b) Foe san ede disi moesoe gi wi deki-ati?

16 Baka dati, a psalm singiman e poti krakti na tapoe a dipi krakti foe a si di Gado man si sani èn a e taki: „Den bonjo foe mi no ben kibri gi joe di mi ben meki ini kibri, di den ben brei mi ini den moro dipi presi foe grontapoe [kande wan poewema fasi foe taki foe en mama moeroe, ma na wan fasi toe foe taki foe Adam di ben meki foe doti]. Joe ai ben si mi srefi di mi ben de bere ete, èn ini joe boekoe ala den pisi ben skrifi, foe den dei di den [den pisi foe a skin] ben meki èn no wan pisi [foe a skin] na mindri den ben de ete” (Psalm 139:15, 16). Degedege no de — efoe kompe libisma e froestan wi efoe no, Jehovah e froestan wi. Fa dati moesoe abi krakti na wi tapoe?

17. San wi wani foe doe, te wi e si den wroko foe Gado leki wroko di moi srefisrefi?

17 A skrifiman foe Psalm 139 ben erken taki den wroko foe Gado di a ben skrifi foe den, ben moi srefisrefi. Joe e firi a fasi dati toe? Wan sani di moi srefisrefi, e meki wan sma denki dipi foe a sani noso e hari en prakseri krinkrin. Kande na so joe e doe toe te joe e loekoe den sani di Jehovah meki di joe kan si nanga ai. (Teki gersi Psalm 8:3, 4, 9.) Joe e prakseri na a fasi dati toe foe san a ben doe di a ben opo a Mesian Kownoekondre, foe san a e doe foe meki a boen njoensoe preiki na heri grontapoe èn foe a fasi fa en Wortoe e kenki a persoonlijkheid foe libisma? — Teki gersi 1 Petrus 1:10-12.

18. Fa a sa abi krakti na wi tapoe, te wi e feni den wroko foe Gado sani di e meki sma kisi lespeki?

18 Na joe ondrofeni toe, taki te joe e prakseri dipi foe den wroko foe Gado, taki a de wan sani di e frede joe, taki a e meki wan gosontoe frede kon na ini joe, wan di nanga foeroe krakti e boeweigi joe foe doe wan sani, wan di abi wan dipi krakti tapoe a sma di joe de èn tapoe a fasi fa joe e gebroiki joe libi? (Teki gersi Psalm 66:5.) Efoe dati de so, joe ati sa boeweigi joe foe singi prèisesingi gi Jehovah èn foe soekoe okasi foe froeteri trawan foe a marki di a abi na prakseri èn den froewondroe sani di a sa doe gi den sma di lobi en. — Psalm 145:1-3.

[Foetoewortoe]

a Loekoe Hulp tot begrip van de bijbel, di a Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc., tjari kon na doro, pisi 6, bladzijde 1110.

San na joe komentaar?

◻ Fa a sabi di wi sabi taki „Jehovah na Gado”, e jepi wi foe dini en nanga prisiri?

◻ Fa a sabi di Gado sabi ala san wi e doe, moesoe abi krakti tapoe a libi foe wi?

◻ Foe san ede a de wan deki-ati gi wi taki noiti wi de pe Gado no man si wi?

◻ Foe san ede Gado man foe froestan wi na fasi di libisma no man?

◻ Foe san ede wan studie so leki a wan disi, meki wi wani foe singi prèisesingi gi Jehovah?

    Sranantongo buku (1978-2025)
    Log Out
    Log In
    • Sranantongo
    • Seni en gi wan sma
    • Settings
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gebruiksvoorwaarden
    • Privacybeleid
    • Privacyinstellingen
    • JW.ORG
    • Log In
    Seni en gi wan sma