Froetrow tapoe Jehovah!
„Froetrow tapoe Jehovah nanga joe heri ati.” — ODO 3:5.
1. Fa Odo 3:5 ben wroko tapoe wan jonkoeman, èn nanga sortoe boen langa bakapisi?
WAN SMA, di ben de zendeling langa ten kaba, e skrifi: „’FROETROW TAPOE MASRA NANGA JOE HERI ATI; ÈN NO FROETROW TAPOE JOE EIGI FROESTAN’. Den wortoe dati di teki komopo na bijbel, di ben poti ini wan skedrei èn ben anga na a sei-planga foe wan oso di mi ben fisiti, ben hari mi prakseri. A tra pisi foe a dei dati mi tan prakseri dipi foe den. Mi ben sa kan froetrow tapoe Gado nanga mi heri ati?, na so mi ben aksi misrefi.” A sma disi ben abi 21 jari a ten dati. Na wan libimarki foe 90 jari, a e dini getrow ete leki wan owroeman na Perth, Australia, a kan loekoe baka na wan libi di goedoe nanga froktoe foe a froetrow di a ben froetrow tapoe Jehovah nanga en heri ati, di ben abi na ini toe 26 hebi jari foe pionier ini njoen zendeling gebied na Ceilon (now Sri Lanka), Birma (now Mianmar), Malakka, Tailand, India nanga Pakistan.a
2. Sortoe froetrow Odo 3:5 moesoe bow na ini wi?
2 „Froetrow tapoe Jehovah nanga joe heri ati” — den wortoe disi foe Odo 3:5, so leki fa a Njoen Grontapoevertaling e taki foe den, moesoe boeweigi wi alamala foe go doro foe gi wi libi nanga wi heri ati na Jehovah, nanga a froetrow taki a kan meki a bribi foe wi kon tranga, srefi te wi e miti problema, di bigi leki bergi, di wi moesoe wini (Mateus 17:20). Meki wi go ondrosoekoe Odo 3:5 now ini en heri kontekst.
Rai leki di foe wan papa
3. (a) Sortoe deki-ati wi kan feni ini den fosi neigi kapitel foe Odo? (b) Foe san ede wi moesoe poti wan boen prakseri tapoe Odo 3:1, 2?
3 Den fosi neigi kapitel foe a bijbelboekoe Odo lai nanga rai leki di foe wan papa, koni rai foe Jehovah gi ala sma di e loekoe go na fesi foe abi prisiri leki manpikin ini hemel noso foe „a glori fri foe den pikin foe Gado” tapoe wan paradijs grontapoe (Romesma 8:18-21, 23). Djaso joe abi koni rai di papa nanga mama ben sa kan gebroiki foe kweki manpikin nanga oemapikin. Heri boen na a rai foe Odo kapitel 3, di e bigin nanga a warskow: „Mi manpikin, no frigiti mi wet, èn meki joe ati doe den gebod foe mi.” Foe di den lasti dei foe na ogri grontapoe foe Satan e doro en kaba, meki a de so taki wi e poti moro foeroe prakseri tapoe den froemane foe Jehovah. A pasi ben sori langa kande, ma a pramisi gi ala sma di horidoro de, taki „langa foe dei nanga jari foe libi nanga vrede den sa poti na oenoe tapoe” — têgo libi ini Jehovah njoen seti foe sani. — Odo 3:1, 2.
4, 5. (a) Johanes 5:19, 20 e skrifi foe sortoe kolokoe matifasi? (b) Fa a rai na ini Deuteronomium 11:18-21 e fiti te doro a ten foe wi?
4 Wan kolokoe matifasi na mindri papa nanga manpikin kan de toemoesi diri. Wi Mekiman, Jehovah Gado, ben seti en so. Krestes Jesus ben taki foe en eigi krosibei matifasi nanga Jehovah: „A Manpikin no man doe no wan-enkri sani foe ensrefi, boiti san a e si a Tata e doe. Bikasi ala sani san a Sma dati e doe, na den sani disi a Manpikin e doe toe na a srefi fasi. Bikasi a Tata abi lobi gi a Manpikin èn a e sori en ala den sani di ensrefi e doe” (Johanes 5:19, 20). Jehovah en prakseri ben de taki wan srefi krosibei matifasi moesoe de na mindri ensrefi nanga en heri famiri na grontapoe, èn na mindri libisma papa nanga den pikin toe.
5 Den ben gi deki-ati foe abi wan famiri matifasi pe sma ben kan froetrow makandra, ini Israèl foe owroeten. Drape Jehovah ben gi den papa rai: „Oenoe moesoe poti den wortoe disi foe mi ini oen ati èn ini oen sili èn tai den leki wan marki na tapoe oen anoe èn den moesoe dini leki wan fesi-ede banti na mindri den ai foe oenoe. Oenoe moesoe leri den toe na oen manpikin, foe di oenoe sa taki foe den te oenoe e sidon ini oen oso, èn te oenoe e waka na pasi, èn te oenoe e didon èn te oenoe e opo. Èn oenoe moesoe skrifi den na tapoe den doropostoe foe oen oso èn na tapoe a nengredoro foe oenoe, so taki den dei foe oenoe nanga den dei foe den manpikin foe oenoe sa de foeroe na tapoe a gron di Jehovah ben sweri foe gi den fositen tata foe oenoe, leki den dei foe hemel abra grontapoe” (Deuteronomium 11:18-21). A Wortoe foe wi Gran Raiman, Jehovah Gado, di skrifi nanga jepi foe santa jeje, foe troe kan dini leki wan sani foe tai En nanga papa nanga mama èn den pikin na ini wan krosibei matifasi, èn nanga ala tra sma toe di e dini en ini a kresten gemeente. — Jesaja 30:20, 21.
6. Fa wi kan kisi a boen-ati foe Gado èn foe libisma?
6 Koni rai leki di foe wan papa gi Gado pipel, owroewan nanga jongoewan, e go doro ini vers 3 nanga 4 foe Odo kapitel 3: „Lobi boen-atifasi nanga troefasi, meki den no libi joe. Tai den lontoe joe neki. Skrifi den na tapoe a tafra foe joe ati, èn na so fasi feni a boen-ati nanga boen inzicht ini den ai foe Gado èn foe grontapoe libisma.” Jehovah Gado srefi e sori lobi boen-atifasi nanga troefasi pasa marki. So leki fa Psalm 25:10 e taki, „ala den pasi foe Jehovah na lobi boen-atifasi nanga troefasi”. Foe waka na baka Jehovah, wi moesoe kibri den eigifasi disi nanga a krakti foe den, di e kibri wi, leki wan goedoe, si den so leki wi ben sa si wan keti na a neki foe wan sma di diri srefisrefi èn kerfoe den na ini wi ati na wan fasi di no man komoto moro. Dan, wi kan begi fajafaja: „O Jehovah, . . . meki joe lobi boen-atifasi nanga joe troefasi srefi kibri mi ala ten.” — Psalm 40:11.
Wan froetrow di e tan ala ten
7. Na sortoe fasi Jehovah ben sori taki wi kan froetrow tapoe en?
7 Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary e gi froeklari foe a wortoe froetrow tapoe nanga „seiker froetrow tapoe na eigifasi, koni, krakti noso troe foe wan sma noso wan sani”. Den eigifasi foe Jehovah ankra steifi ini en lobi boen-atifasi. Èn wi kan froetrow dorodoro tapoe a koni foe en foe doe san a pramisi, bikasi a nen foe en srefi, Jehovah, e meki wi kon sabi en leki a bigi Sma di e seti sani na fesi (Exodus 3:14; 6:2-8). Leki Mekiman, en na a Fonten foe krakti nanga dinamis energie (Jesaja 40:26, 29). En na a persoon foe waarheid, bikasi „a no kan lei kwetikweti” (Hebrewsma 6:18). Foe dati ede, wi e kisi a deki-ati foe poti wi froetrow tapoe Jehovah sondro foe poti kondisi, wi Gado, a bigi Fonten foe ala waarheid, di abi na almakti krakti foe kibri den sma di e froetrow tapoe en èn di man doe ala den bigi prakseri foe en nanga wan glori bakapisi. — Psalm 91:1, 2; Jesaja 55:8-11.
8, 9. Foe san ede a de wan sari, taki a froetrow di sma moesoe froetrow tapoe trawan e mankeri ini a grontapoe disi, èn fa Jehovah pipel e sorgoe gi wan kontrari?
8 A de wan sari sani foe si taki ini a grontapoe di de lontoe wi, di e go na baka, sma no e froetrow makandra moro. Na presi foe dati, wi e feni bigi-ai nanga kroektoedoe na ala sei. Den ben meki a fesisei bladzijde foe a mei 1993 uitgave foe a tijdschrift World Press Review, moi nanga a boskopoe: “THE CORRUPTION BOOM — Dirty Money in the New World Order (A GRO FOE KROEKA — Tjoekoe ini a njoen grontapoe orga). Den sma nanga bisnis di e tjari kroeka kon e panja foe Brasionkondre te go miti Doisrikondre, foe Amerkankondre te go miti Argentina, foe Spanjorokondre te go miti Peru, foe Italia te go miti Meksikow, foe a Vatikaan te go miti Rosiakondre.” Foe di den sani disi abi en gron tapoe bita-ati, gridifasi nanga a froetrow di sma no man froetrow tapoe trawan, a so-kari njoen grontapoe orga foe libisma e koti noti moro leki problema gi a libisma famiri di e kon takroe moro nanga moro.
9 Kontrari nanga den politik nâsi, Jehovah Kotoigi de kolokoe taki den de „a nâsi di Jehovah na den Gado”. Den wawan kan taki nanga waarheid, „Wi e froetrow tapoe Gado”. Ibriwan foe den kan bari nanga prisiri: „Ini wánfasi nanga Gado mi sa prèise en wortoe. . . . Tapoe Gado mi ben poti mi froetrow. Mi no sa frede.” — Psalm 33:12; 56:4, 11.
10. San ben gi foeroe jongoe kresten a krakti foe tan hori den soifri retifasi?
10 Ini wan kondre ini Asia pe doesoendoesoen jongoe Kotoigi ben njan pina foe hebi fonfon nanga doengroe-oso strafoe, a froetrow di den ben froetrow tapoe Jehovah ben meki a kan taki moro foeroe foe den ben hori doro. Wan neti na ini doengroe-oso, wan jongoe Kotoigi di ben ondrofeni hebi skin-ati ben firi leki a no ben man hori doro moro. Ma wan tra jongoewan ben waka kibrifasi kon na en na ini a doengroe. A ben taki safri: „No gi abra; mi ben meki wan skeki èn mi konsensi ben e fon mi sensi a ten dati.” A jongoewan di wi ben kari fosi ben teki a bosroiti baka foe tanapoe kánkan. Wi kan froetrow tapoe Jehovah dorodoro taki a sa jepi wi foe wini iniwan èn ala moeiti di Satan doe foe meki wi lasi wi soifri retifasi pikinso-pikinso. — Jeremia 7:3-7; 17:1-8; 38:6-13, 15-17.
11. Fa wi e kisi krakti foe froetrow tapoe Jehovah?
11 Wan pisi foe a fosi komando, de so: „Oenoe moesoe lobi Jehovah oen Gado nanga oen heri ati” (Markus 12:30). Te wi e denki dipi foe a Wortoe foe Gado, dan den gran waarheid di wi e leri e soengoe dipi go na ini wi ati, so taki a e boeweigi wi foe gi ala wi ten ini a diniwroko foe wi toemoesi wondroe Gado, a Soeverein Masra Jehovah. A de nanga wan ati di foeroe nanga warderi gi en — foe ala den sani di a leri wi, di a doe gi wi, èn di a sa doe ete gi wi — taki wi e kisi a deki-ati foe froetrow tapoe en froeloesoe sondro foe poti kondisi. — Jesaja 12:2.
12. Fa foeroe kresten ben sori taki den e froetrow tapoe Jehovah ini ala den jari di pasa?
12 A froetrow disi di wi e froetrow tapoe en kan gro ini ala den jari di pasa. Wan Kotoigi foe Jehovah di abi sakafasi èn di ben dini na wan getrow fasi moro leki 50 jari na a edekantoro foe a Watchtower Society foe Brooklyn, èn di ben bigin foe dini drape ini april 1927, ben skrifi: „Na a kaba foe a moen dati mi kisi wan toelage foe feifi Amerkan dala na ini wan envelop makandra nanga wan moi karta di e sori go tapoe a bijbel tekst ini Odo 3:5, 6. . . . Ala reide ben de foe froetrow tapoe Jehovah, bikasi na a edekantoro mi ben kon froestan heri esi taki Jehovah ben abi wan „getrow nanga koni srafoe” di na wan getrow fasi e sorgoe gi ala den Kownoekondre afersi djaso na grontapoe. — Mateus 24:45-47.”b A kresten disi no ben poti en ati na tapoe lobi foe moni, ma a ben poti en tapoe a kisi di a wani kisi „wan goedoe di noiti ben kan lasi ini hemel”. Na a srefi fasi ini a ten disi, den doesoendoesoen di e wroko na den Bethel-oso foe a Watchtower Society na heri grontapoe lontoe, e doe so na ondro wan sortoe pramisi di den e pramisi foe tan pôti, ala di wet e horibaka gi disi. Den e froetrow tapoe Jehovah foe sorgoe gi den sani di den abi fanowdoe aladei. — Lukas 12:29-31, 33, 34.
Bow tapoe Jehovah
13, 14. (a) Pe wawan wi kan feni lepi rai? (b) Foe san wi moesoe tan farawe efoe wi wani tan na libi ondro froefolgoe?
13 Wi hemel Tata e froemane wi: „No bow tapoe joe eigi froestan” (Odo 3:5). Grontapoe raiman nanga psygoloog noiti no kan howpoe foe doro a koni nanga a froestan di Jehovah e sori. „A froestan foe en e pasa ala marki” (Psalm 147:5). Na presi foe bow tapoe a koni foe heiheiman foe grontapoe noso tapoe wi eigi firi sondro foe gebroiki wi froestan, meki wi loekoe go na Jehovah, a Wortoe foe en, nanga den owroeman ini a kresten gemeente foe kisi lepi rai. — Psalm 55:22; 1 Korentesma 2:5.
14 A koni foe libisma noso hei posisi no sa tjari wi go na no wan presi ini a hebi kroetoe dei di e kon krosibei esi-esi (Jesaja 29:14; 1 Korentesma 2:14). Na Japan di a di foe Toe Grontapoe Orlokoe ben e feti, wan koni skapoeman foe Gado pipel ma di abi heimemre, ben teki a bosroiti foe bow tapoe en eigi froestan. Di a ben kon ondro kwinsi a ben fadon komoto na bribi, èn a moro bigi pisi foe na ipi ben tapoe nanga a wroko toe ondro froefolgoe. Wan loyaal sisa foe Japan, di na wan deki-atifasi ben tan na libi ondro den ogri-ati fasi fa den ben handri nanga en ini morsoe doengroe-oso cel, ben taki: „Den wan di ben tan getrow no ben abi spesroetoe koni èn den ben de sma di no ben poti a prakseri na tapoe densrefi. Seiker, wi alamala moesoe froetrow tapoe Jehovah nanga wi heri ati ala ten.”c
15. Sortoe gado eigifasi de tranga fanowdoe efoe wi wani plisi Jehovah?
15 A froetrow di wi e froetrow tapoe Jehovah, na presi foe froetrow tapoe wi eigi froestan, abi foe doe nanga sakafasi toe. Fa na eigifasi disi de prenspari gi ala sma di wani plisi Jehovah! We, srefi a Gado foe wi, ala di a de a Soeverein Masra foe na universum, e sori sakafasi ini a fasi fa a e handri nanga den mekisani foe en di abi froestan. Wi kan de grantangi foe dati. „A e saka ensrefi foe loekoe na hemel nanga grontapoe, a e opo a mofinawan srefi poeroe en foe a stòf” (Psalm 113:6, 7). Foe di a abi foeroe sari-ati, a e gi wi pardon foe den fowtoe foe wi tapoe a gron foe a moro bigi presenti di a ben gi libisma, a diri froeloesoe-ofrandi foe en lobi Manpikin, Krestes Jesus. Fa wi ben sa moesoe abi bigi tangi foe a no-froedini boen-atifasi disi!
16. Fa brada kan meki moeiti foe kisi grani ini a gemeente?
16 Jesus srefi e memre wi: „A sma di e hei ensrefi, den sa saka en, èn a sma di e saka ensrefi, den sa meki en kon hei” (Mateus 23:12). Nanga sakafasi, brada di dopoe kaba moesoe meki moeiti foe kisi frantiwortoe ini a kresten gemeente. Tokoe, den opziener no moesoe si a poti di den e poti den na wroko leki wan sani foe kisi bigi nen, ma leki na okasi foe doe wan wroko nanga sakafasi, nanga warderi, nanga faja, so leki fa Jesus ben doe di ben taki: „Mi Tata e tan wroko te now ete, en mi e tan wroko.” — Johanes 5:17; 1 Petrus 5:2, 3.
17. San wi alamala moesoe froestan di sa tjari wi foe doe sortoe wroko?
17 Meki wi e froestan ala ten nanga sakafasi èn na wan fasi foe begi taki wi no de moro leki stòf ini na ai foe Jehovah. Fa wi kan de breiti dan, taki „a lobi boen-atifasi foe Jehovah de foe ten di no abi kaba srefi te ten di no abi kaba gi den sma di e frede en, èn a regtfardikifasi foe en gi den manpikin foe den manpikin”! (Psalm 103:14, 17) Foe dati ede wi alamala moesoe de fajafaja studenti foe a Wortoe foe Gado. A ten di wi e gi na wi eigi studie èn famiri studie èn na wi gemeente konmakandra, moesoe de na mindri den moro prenspari joeroe foe wi ibri wiki. Na a fasi disi wi e meki wi „sabi foe a Moro Santawan” kon moro foeroe. Dati na „san froestan wani taki”. — Odo 9:10.
„Ini ala joe fasi foe libi . . . ”
18, 19. Fa wi kan poti Odo 3:6 ini wi libi èn nanga sortoe bakapisi?
18 Now Odo 3:6 e sori wi go na Jehovah, a Fonten foe kisi froestan, te a e taki: „Poti prakseri na tapoe en ini ala joe fasi foe libi, èn en sa meki joe pasi kon reti.” Poti joe prakseri na tapoe Jehovah abi foe doe toe nanga a tan di wi e tan krosibei foe en ini begi. Awansi pe wi kan de èn awansi sortoe situwâsi kan kon, na ini begi wi kan kon krosibei na en wantewante. Te wi e doe wi aladei wroko, te wi e sreka gi velddienst, te wi e go oso foe oso foe preiki a Kownoekondre foe en, dan wi kan begi ala ten taki a sa blesi a wroko foe wi. So boen, wi kan abi a troetroe diri grani nanga prisiri foe ’waka nanga Gado’, nanga a froetrow taki a sa ’meki wi pasi kon reti’, so leki fa a ben doe nanga Henòk, Noa, èn den getrow Israèlsma so leki Josua nanga Danièl, sma di ben frede Gado. — Genesis 5:22; 6:9; Deuteronomium 8:6; Josua 22:5; Danièl 6:23; loekoe toe Jakobus 4:8, 10.
19 Te wi e meki Jehovah kon sabi den tranga begi foe wi, wi kan abi a froetrow taki ’a vrede foe Gado di e pasa ala prakseri sa kibri wi ati èn wi krakti na froestan sei nanga jepi foe Krestes Jesus’ (Filipisma 4:7). A vrede foe Gado disi, di wan prisiri fesi e sori, kan de wan rikomanderi gi a boskopoe foe wi gi den ososma di wi e miti te wi e doe wi preikiwroko (Kolosesma 4:5, 6). A kan gi deki-ati toe na denwan di kande e firi broko saka foe den broko-ede noso den onregtfardiki sani di de so gewoon ini a grontapoe foe a ten disi so leki fa joe kan si ini a tori di e kon now.d
20, 21. (a) Fa a soifri retifasi foe Jehovah Kotoigi ben gi tra sma deki-ati ini a ten foe a tiri foe den Nazi di ben meki sma frede srefisrefi? (b) Sortoe bosroiti a sten foe Jehovah moesoe wiki ini wi?
20 Max Liebster, wan man di ben gebore djoe, di a e sori leki na wan wondroe ben tan na libi pasa a Holocaust, ben taki foe a rèis di a ben meki go na wan Nazi kampoe pe den kiri sma, nanga den wortoe disi: „Den ben sroto wi ini loko wagi di den ben kenki kon tron ini foeroe pikinpikin cel foe toe sma nomo. Baka di den ben skopoe mi go na ini wan foe den cel, mi kon de ai na ai nanga wan strafoe-man di joe ben kan si tirifasi ini en ai. A ben de drape foe a respeki ede di a ben abi gi Gado wet, foe di a ben wani foe go na doengroe-oso èn dede kande, na presi foe kiri tra sma. A ben de wan foe den Jehovah Kotoigi. Den ben teki den pikin foe en poeroe foe en, èn den ben kiri en wefi. A ben froewakti taki den ben sa kiri en toe. A rèis di ben teki 14 dei, ben de wan piki tapoe den begi foe mi, bikasi a ben de na a ten di mi ben meki a rèis disi, di ben moesoe tjari mi go na dede, taki mi ben feni a howpoe foe têgo libi.”
21 Baka di a ben ondrofeni „a lew-olo” foe Auschwitz [Nazi konsentrâsi kampoe] leki fa a ben kari en, èn di a ben teki dopoe, a brada disi ben trow nanga wan Kotoigi foe Jehovah di ensrefi ben de na doengroe-oso èn di en papa ben njan pina toe ini a konsentrâsi kampoe na Dachau. Ala di en papa ben de drape, a ben jere taki den ben tjari a wefi nanga a jongoe oemapikin foe en go sroto toe. A ben taki foe a fasi fa a ben prakseri: „Mi ben broko mi ede srefisrefi. Ne wan dei di mi ben tanapoe na ini lin foe go wasi mi skin, mi ben jere wan sten e taki Odo 3:5, 6. . . . A ben de leki wan sten di ben komopo na hemel. A ben de a joisti sani di mi ben abi fanowdoe foe kisi mi balansi baka.” Te joe e loekoe en boen, dan a sten disi ben de foe wan tra strafoeman di ben taki a tekst disi, ma a sani disi di pasa e poti krakti na tapoe, sortoe krakti a Wortoe foe Gado kan abi na wi tapoe (Hebrewsma 4:12). Meki a de so taki a sten foe Jehovah e taki na wan krakti fasi nanga wi ini a ten disi nanga jepi foe den wortoe foe a jaritekst foe 1994: „Froetrow tapoe Jehovah nanga joe heri ati!”
[Foetoewortoe]
a Loekoe na artikel „Froetrow tapoe Jehovah nanga mi heri ati”, so leki fa Claude S. Goodman froeteri, A Waktitoren foe 15 december 1973, bladzijde 760-765, (Ingrisitongo).
b Loekoe na artikel „A fasti bosroiti foe prèise Jehovah” so leki Harry Peterson ben froeteri dati ini A Waktitoren foe 15 juli 1968, bladzijde 437-440 (Ingrisitongo).
c Loekoe na artikel „Jehovah no e libi en foetoeboi”, so leki fa Matsue Ishii ben froeteri ini A Waktitoren foe 1 mei 1988, bladzijde 21-25 (Bakratongo).
d Loekoe na artikel toe „Meki kon fri! Boeweisi taki wi de nanga tangi”, so leki Max Liebster ben froeteri ini A Waktitoren foe 1 oktober 1978, bladzijde 20-24 (Ingrisitongo).
Taki en sjatoe wan tron moro
◻ Sortoe rai Odo e pristeri?
◻ Fa a froetrow tapoe Jehovah de wan wini gi wi?
◻ San de na ini toe te wi e bow tapoe Jehovah?
◻ Foe san ede wi moesoe poti prakseri na tapoe Jehovah ini ala den pasi foe wi?
◻ Fa Jehovah e meki den pasi foe wi reti?
[Prenki na tapoe bladzijde 22]
A prisiri Kownoekondre boskopoe e hari sma di abi wan eerlijk ati