Waktitoren LIBRARY TAPU INTERNET
Waktitoren
LIBRARY TAPU INTERNET
Sranantongo
  • BIJBEL
  • BUKU
  • KONMAKANDRA
  • w98 15/2 blz. 8-11
  • Papa nanga mama — Kibri oen pikin!

Felem no de na a pisi disi.

Sorry, wan sani no go bun di wi pruberi fu drai a felem.

  • Papa nanga mama — Kibri oen pikin!
  • A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1998
  • Edeprakseri
  • A srefi sortu tori
  • A fasi fa Afrikansma e si leri di abi foe doe nanga seks
  • Foe san ede wi moesoe leri den?
  • Boen komunikâsi
  • Pikin di kisi kibri èn di de kolokoe
  • Kibri joe osofamiri gi krakti di e tjari pori kon
    A sroto gi wan kolokoe osofamiri
  • San yu musu du fu abi wan koloku osofamiri?​—Pisi 2
    Yu kan de koloku fu têgo!—Wan moi fasi fu studeri Bijbel
  • Orale seks na seks trutru?
    Yongusma e aksi
  • Taki nanga yu pikin fu seks
    Ontwaakt!—2016
Moro sani
A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1998
w98 15/2 blz. 8-11

Papa nanga mama — Kibri oen pikin!

NA TAPOE wan Middelbare-skoro na ini Nigeria, wan meisje di ben abi wan takroe nen foe en seks hoeroedoefasi ede, ben lobi foe gi den kompe studenti foe en di ben de oemasma, rai na ini seks tori. Wan foe den sani di a ben gi leki rai foe poeroe bere ben de stout biri di lai nanga wan sani nanga san den e meki tabaka. Den tori foe en, di a ben teki poeroe foe seks boekoe, ben hari foeroe foe den kompe studenti foe en. Wan toe foe den ben bigin doe seks, èn wán foe den ben kisi bere. Foe man poeroe bere, a meisje disi ben dringi wan sani di ben moksi nanga stout nanga tabaka. Na ini wan toe joeroe, a ben bigin braak broedoe. Wan toe dei na baka, a dede na ini na ati-oso

Na ini a grontapoe foe tide, foeroe jongoewan e taki foe seks sondro foe stòp, èn nanga dati den e tjari pori kon gi den arkiman di e bribi sani esi-esi. Na soema den jongoewan moesoe go foe feni joisti sabi di sa kibri den? O boen a de te den kan soekoe jepi na den papa nanga mama foe den di e dini Gado, di abi a frantiwortoe foe kweki den na ini „a tranga leri èn a serjoesoe froemane foe Jehovah”. — Efeisesma 6:4.

A fasi fa Afrikansma e si leri di abi foe doe nanga seks

Na heri grontapoe, foeroe papa nanga mama e feni en moeilek foe taki nanga den pikin foe den foe seks tori. Disi de spesroetoe so na ini Afrika. Donald, wan papa na ini Sierra Leone ben taki: „Pikinmoro noiti den e taki foe seks nanga den pikin. A no de wan pisi foe na Afrikan koeltoeroe.” Wan oema foe Nigeria di nen Confident e agri: „Mi papa nanga mama e si seks leki wan sani di noiti joe man taki foe en na wan fri fasi; a de wan sani di no mag na ini a koeltoeroe.”

Na ini son Afrikan koeltoeroe, den e si en leki wan doti sani foe gebroiki wortoe di abi foe doe nanga seks, soleki sjenpresi foe wan man, skiti, noso a ten te na oema e kisi en foetoe. Wan kresten mama ben tapoe en oemapikin srefi foe gebroiki a wortoe „seks”, ala di a ben taki dati en oemapikin ben kan gebroiki a wortoe „hoeroedoe”. Kontrari foe dati, Gado Wortoe, bijbel, e taki foe seks èn den sjenpresi sondro foe kibri wan sani (Genesis 17:11; 18:11; 30:16, 17; Lefitikus 15:2). A marki foe disi a no foe skreki noso foe wiki a firi foe sma, ma foe kibri èn foe leri a pipel foe Gado. — 2 Timoteus 3:16.

Boiti taki foe koeltoeroe sei a no mag, wan tra reide foe san ede son papa nanga mama no e doe en, na san wan papa foe Nigeria ben taki: „Efoe mi e taki foe seks nanga den pikin foe mi, dan dati ben kan boeweigi den pikin foe doe seks hoeroedoe.” Ma warti bodoi foe seks di abi gron tapoe bijbel, e gi den pikin deki-ati foe lon go bigin doe en? Nôno. Te joe loekoe en boen, dan a kan de taki o moro pikinso sabi den jongoewan abi, o moro esi den e kon na ini problema. „Koni [di abi gron tapoe soifri sabi] na wan sani di e kibri sma”, bijbel e taki. — Preikiman 7:12.

Na ini na agersitori foe Jesus, wan koni man, di ben si na fesi kaba taki wan tranga winti ben sa kon, ben bow en oso na tapoe wan klipston, ala di a don man ben bow na tapoe santi èn ben ondrofeni wan rampoe (Mateus 7:24-27). Na a srefi fasi koni papa nanga mama, foe di den sabi taki den pikin foe den sa ondrofeni druk di joe kan teki gersi nanga tranga winti, foe libi akroederi den loesoe seks markitiki foe grontapoe, meki den e tranga den pikin foe den nanga a soifri sabi èn froestan di sa jepi den foe tan kànkan.

Ete wan reide foe san ede foeroe papa nanga mama no e taki foe seks nanga den pikin foe den, na a sani di wan Afrikan oema ben taki: „Di mi ben jongoe ete, mi papa nanga mama di ben de Kotoigi no ben taki foe seks nanga mi, èn foe dati mi no ben prakseri foe taki den sani disi nanga den pikin foe mi.” Ma a druk moro hebi na tapoe den jongoewan foe a ten disi, moro leki na tapoe den jongoe sma foe 10 noso 20 jari pasa. Disi no e froewondroe wi. Gado Wortoe ben taki na fesi taki „na ini den lasti dei . . . , godelowsoe sma nanga bedrigisma sa kon moro ogri, ala di den e kori sma èn trawan e kori den”. — 2 Timoteus 3:1, 13.

Wan sani di e meki a problema moro bigi na a troetori taki foeroe pikin e frede, noso, no man froetrow den papa nanga mama foe den foe froeteri den sani. Komunikâsi foe ala toe sei no de nofotron, srefi na ini pikinpikin afersi. Wan jongoe sma di abi 19 jari ben kragi: „Mi no e taki foe sani nanga mi papa nanga mama. Wan boen komunikâsi no de na mindri mi nanga mi papa. A no e arki.”

Jongoe sma kan frede kande toe taki den aksi foe den di abi foe doe nanga seks afersi sa tjari takroe bakapisi gi den. Wan meisje di abi 16 jari ben taki: „Mi no e taki foe seks problema nanga mi papa nanga mama, bika foe a fasi fa den e handri na tapoe den sortoe sani disi. Wan pisi ten pasa, mi moro owroe sisa ben aksi mama wan toe sani di abi foe doe nanga seks. Na presi taki mama jepi en nanga en problema, a no ben froetrow den reide foe san ede a ben aksi den sani dati. Nofotron mama ben e kari mi èn ben e aksi mi sani foe mi sisa, èn son tron a ben e taki wan toe sani foe en moreel libi. Mi no wani teki a risikow taki mama no lobi mi moro, èn foe dati ede mi no e taki nanga en foe den problema foe mi.”

Foe san ede wi moesoe leri den?

Foe leri den pikin foe wi nofo sani di abi foe doe nanga seks afersi, a no soso wan joisti sani foe doe, ma so srefi wan boen sani. Efoe papa nanga mama no e leri den pikin foe den foe sani di abi foe doe nanga seks, dan tra sma sa doe dati — èn moro foeroe den sa leri den moro esi leki den papa nanga mama ben froewakti èn pikinmoro noiti akroederi den gronprakseri foe Gado. Wan meisje di abi 13 jari ben doe hoeroedoe bika wan skoromati ben taigi en taki efoe a ben sa de wan njoenwenke ete, dan a ben sa kisi kefalek bigi pen na ini a ten di e kon. „Den sa koti a maagdenvlies foe joe nanga wan sesei”, den ben taigi en. Di den ben aksi en baka ten foe san ede a no ben taigi en kresten mama san a ben jere, a meisje ben piki taki den sortoe tori dati a no ben taki nanga bigisma noiti.

Wan meisje na ini Nigeria ben taki: „Den skoro mati foe mi ben proberi foe meki mi bribi taki seks ben de wan sani di ala normaal libisma moesoe doe. Den ben taigi mi taki efoe mi no doe seks nownow, dan te mi doro 21 jari, dan mi ben sa bigin kisi wan siki di ben sa abi wan kefalek takroe bakapisi na tapoe na oemasmafasi foe mi. Ma den ben taki dati efoe mi no wani kisi a sortoe ogri dati, dan a ben boen foe abi seks demakandra bifo a trowlibi.”

Foe di a ben abi boen komunikâsi nanga en papa nanga mama, meki wantewante a ben froestan taki a sani dati no ben kroederi nanga den sani di a ben leri na oso. „Soleki fa mi gwenti, dan mi ben go baka na oso èn ben taigi mi mama san den ben taigi mi na skoro.” En mama ben man sori taki a falsi bodoi disi no joisti. — Teki gersi Odo 14:15.

Te papa nanga mama e gi a sabi di de fanowdoe foe jepi den pikin foe kisi a koni foe Gado na ini seks afersi, dan papa nanga mama e sreka den pikin foe kon sabi san na den kefarlek situwâsi èn foe sabi soema na den sma di wani mesbroiki den. A e jepi foe kibri den teige a sari foe siki di e kon nanga jepi foe seks èn teige a kisi di sma e kisi bere sondro taki den ben wani dati. A e jepi foe meki den abi lespeki gi densrefi èn a lespeki di den e froedini foe tra sma. A e jepi den foe no abi fowtoe denki foe sani èn foe no broko-ede. A e kweki wan gosontoe, positief denki foe joisti seks, èn dati e jepi foe abi kolokoe te den sa trow baka ten. A kan jepi den foe tan abi wan boen nen na Gado. Èn te pikin e si a broko di den papa nanga mama e broko den ede na wan lobi fasi nanga den, dan dati kan boeweigi den foe lespeki èn lobi den papa nanga mama moro srefi.

Boen komunikâsi

Foe man meki papa nanga mama kan fiti a rai foe den akroederi den sani di den pikin foe den abi fanowdoe, dan a de fanowdoe taki komunikâsi de na ala toe sei. Efoe papa nanga mama no sabi san de na ini a froestan nanga na ati foe den pikin, dan srefi den boen rai no sa abi foeroe winimarki, neleki te wan datra ben sa proeberi foe skrifi wan dresi sondro foe sabi san na a siki foe a sikisma. Foe man de sma di e gi rai nanga boen bakapisi, dan papa nanga mama moesoe sabi san den pikin foe den e denki èn e firi troetroe. Den moesoe froestan a druk nanga den problema di den pikin e miti èn den aksi di e trobi den. A de prenspari foe arki den pikin heri boen, foe de „esi foe jere, no esi foe taki”. — Jakobus 1:19; Odo 12:18; Preikiman 7:8.

A e teki ten, pasensi, nanga moeiti foe papa nanga mama foe kweki èn tan hori wan krosibei matifasi nanga den pikin foe den, wan matifasi pe den pikin e firi fri foe tjari den moro dipi firi foe den kon na doro. Ma o switi a de te disi de so! Wan papa foe feifi pikin foe West-Afrika e taki: „Mi na wan papa èn wan sma di den e froetrow foe froeteri den kibritori. Den pikin e taki fri nanga mi foe ibri tori, srefi foe seks. Srefi den meisje e froetrow mi nanga den kibritori. Wi e teki ten foe taki foe den problema foe den. Den e froeteri mi so srefi foe den prisiri foe den.”

Bola, wán foe den oemapikin foe en e taki: „Mi no e kibri no wan kibritori gi mi papa. Papa e hori mi na prakseri èn a abi firi gi mi. A no e tanteri wi noso e handri grofoe nanga wi, srefi te wi doe wan ogri. Na presi foe atibron, a sa loekoe na afersi finifini èn sori wi san wi moesoe doe noso san wi no ben moesoe doe. Foeroetron a e sori go na a Jeugd-boekoe èn a Kolokoe osofamiri-boekoe.”a

Te a kan, a boen te papa nanga mama e bigin taki nanga den pikin foe seks te den pikin jongoe srefisrefi ete. Disi e poti a fondamenti gi moro takimakandra na ini den tini-jari di moeilek foeroetron. Te den takimakandra no e bigin froekoefroekoe, dan son tron a de de moeilek foe bigin baka ten nanga den, ma dati kan doe. Wan mama di abi feifi pikin ben taki: „Mi ben dwengi misrefi foe taki foe seks, te leki mi èn so srefi a pikin no ben firi sjen moro.” Foe di so foeroe kefar de, meki den sortoe moeiti disi seiker de warti.

Pikin di kisi kibri èn di de kolokoe

Pikin e warderi papa nanga mama di e sreka den na wan lobi fasi nanga a sabi di sa kibri den. Loekoe den komentaar foe wan toe Afrikan Kotoigi foe Jehovah:

Mojisola di abi 24 jari ben taki: „Ala ten mi sa de mi mama tangi. Na a joisti ten a ben gi mi a seksleri di de fanowdoe. Ala di mi ben firi sjen te a ben taki den tori dati nanga mi, langa ten kaba, tokoe now mi e si den boen sani di mi mama ben doe gi mi.”

Iniobong ben taki toe: „Mi e breiti ala ten te mi e prakseri go baka èn e denki foe den sani di mama ben doe gi mi di a ben gi mi nofo seksleri. A ben de wan kefalek prenspari jepi di tjari mi foe tron wan oema. Mi e doe a serjoesoe pramisi taki mi sa doe a srefi gi den pikin foe mi di mi sa kisi.”

Kunle di abi 19 jari ben taki: „Mi papa nanga mama jepi mi foe kakafoetoe teige a druk foe grontapoe oema foe abi fri seks. Efoe mi no ben kisi a leri di mi papa nanga mama ben gi mi, dan mi ben sa doe sondoe. Ala ten mi sa warderi san den ben doe.”

Christiana ben taki: „Mi e feni foeroe winimarki foe di mi ben e taki nanga mi mama foe seks. Mi ben kisi kibri teige kefalek takroe siki èn mi no ben kisi bere sondro taki mi ben wani dati, èn mi ben man gi wan boen eksempre na den moro jongoe brada nanga sisa foe mi di waka na mi baka. Mi kisi lespeki toe foe sma, èn mi masra di mi sa abi na ini a ten di e kon, sa lespeki mi toe. Ma san moro prenspari na taki mi abi wan boen matifasi nanga Jehovah Gado bika mi e hori en komando.”

Bola, di wi ben kari kaba, ben taki: „Mi ben abi wan skoromati di ben taki dati joe mag abi seks sondro a froeplekti foe a trowlibi. A ben de wan prisiri sani gi en. Ma a ben si taki a no ben de wan prisiri sani di a ben kisi bere èn di a no ben man meki a skoro examen nanga wi. Efoe mi no ben abi wan boen papa di ben tiri mi, dan kande mi ben sa kan de leki en, èn ben sa moesoe leri nanga tranga.”

A de wan troetroe blesi te kresten papa nanga mama e jepi den pikin foe den foe kon „koni foe kisi froeloesoe” na ini a grontapoe disi di krasi gi seks! (2 Timoteus 3:15) Den leri di den e gi èn di abi gron tapoe bijbel de leki wan warti nekiketi di e moi pikin na ini na ai foe Gado (Odo 1:8, 9). Den pikin e firi densrefi seiker, èn den papa nanga mama abi foeroe satisfaksi. Wan Afrikan papa di e doe moeiti ala ten foe tan abi komunikâsi nanga den jongoe pikin foe en, ben taki: „Wi abi vrede nanga wisrefi. Wi abi na overtoigi taki den pikin foe wi sabi san e plisi Jehovah; grontapoe sma no man kori den. Wi abi na overtoigi taki den no sa doe sani di sa tjari sari gi na osofamiri. Mi e taigi Jehovah tangi taki den pikin foe wi ben froedini a froetrow di wi ben poti na ini den.”

[Foetoewortoe]

a Di a Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc., tjari kon na doro.

[Prenki na tapoe bladzijde 10]

Jongoewan di de kresten èn di kisi bijbel bodoi foe den papa nanga mama, kan weigri foe teki den falsi tori di tra jongoewan e froeteri

    Sranantongo buku (1978-2025)
    Log Out
    Log In
    • Sranantongo
    • Seni en gi wan sma
    • Settings
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gebruiksvoorwaarden
    • Privacybeleid
    • Privacyinstellingen
    • JW.ORG
    • Log In
    Seni en gi wan sma