Joe kan froetrow joe konsensi?
TE ALA sani e waka leki fa a moesoe waka, dan a kompas na wan wrokosani di sma kan froetrow. A nanai foe en e sori go na noordsei ala ten, nanga jepi foe a magneet kontren foe grontapoe. Sma di e rèis kan froetrow na tapoe a kompas foe a tiri den, te tra marki foe a kondre no de foe sori den a pasi. Ma san e pasa te den e poti wan tra magneet krosibei foe a kompas? A nanai sa drai go na a sei foe a tra magneet, na presi foe sori go na noordsei. A kompas no de moro langa wan sani di sma kan froetrow foe tjari den.
Wan srefi sortoe sani kan pasa nanga a libisma konsensi. A Kriaman ben poti a koni foe gebroiki a konsensi disi na wi ini, foe dini leki wan tiri di wi kan froetrow. Foe di wi meki na a prenki foe Gado, dati meki a konsensi foe wi ala ten baka moesoe sori wi go na a joisti sei te wi moesoe teki bosroiti. A konsensi moesoe boeweigi wi foe sori den moreel markitiki foe Gado na ini wi libi (Genesis 1:27). Foeroetron, a e doe dati. Foe eksempre, a kresten apostel Paulus ben skrifi taki srefi wan toe sma di de sondro Gado wet di tjari kon na krin, „e doe den sani foe a wet, foe densrefi”. Foe san ede? Bika „a konsensi foe den e gi kotoigi nanga den”. — Romesma 2:14, 15.
Ma tokoe, a no ala ten a konsensi e piki te a moesoe doe dati. Foe di libisma de onvolmaakti, meki wi lobi foe doe sani di wi sabi taki den fowtoe. „Mi e prisiri troetroe foe a wet foe Gado akroederi a sma di mi de na inisei”, na so Paulus ben erken, „ma na ini den memre foe mi skin mi e si wan tra wet e feti nanga a wet foe mi froestan èn di e tjari mi go na ini katibo foe a wet foe a sondoe di de na ini den memre foe mi skin” (Romesma 7:22, 23). Efoe foeroetron wi e meki taki den fowtoe eigifasi e teki wi abra, dan safrisafri a konsensi foe wi e kon slow èn e tapoe foe taigi wi taki so wan fasi foe tjari wisrefi, fowtoe.
Ma ala di wi de onvolmaakti, tokoe wi kan meki wi konsensi de ini akroederi nanga den markitiki foe Gado. Foe troe, a de toemoesi prenspari taki wi doe so. Wan krin konsensi di kisi boen leri, no wawan e gi wi wan waran persoonlijk matifasi nanga Gado, ma a de prenspari gi wi foe kisi froeloesoe (Hebrewsma 10:22; 1 Petrus 1:15, 16). Moro fara, wan boen konsensi sa jepi wi foe teki koni bosroiti na ini wi libi, èn dati sa gi wi vrede nanga kolokoe. A psalm singiman ben taki foe wan sma nanga so wan konsensi: „A wet foe en Gado de na ini en ati; den foetoestap foe en no sa sekiseki.” — Psalm 37:31.
Leri a konsensi
Leri a konsensi wani taki moro leki nomo foe kari wan ipi wet ibri tron baka na prakseri èn dan hori joesrefi strak na den wet dati. Dati na san den Fariseiman ben doe na ini Jesus ten. Den relisi fesiman disi ben sabi a Wet èn ben kweki wan finifini gwenti, di ben de foe jepi a pipel foe no sondoe teige a Wet. So boen, den ben de gaw foe taki a no boen san den disipel foe Jesus ben doe foe broko piki siri-njanjan na a Sabadei èn njan den ai karoe. Èn den ben tjalensi Jesus di a ben dresi wan drei anoe foe wan man tapoe a Sabadei (Mateus 12:1, 2, 9, 10). Ala den toe sani disi, akroederi a gwenti foe den Fariseiman, ben wani taki dati wan sma e pasa a di foe fo komando. — Exodus 20:8-11.
A de krin, taki den Fariseiman ben studeri a Wet. Ma a konsensi foe den ben e kroederi nanga den markitiki foe Gado? Kwetikweti! Ija, wantewante baka di den Fariseiman ben e kroetoekroetoe foe san den ben denki na wan takroe fasi foe pasa a Sabadei wet, dan den ben hori wan kroetoe teige Jesus „foe kiri en te foe kaba” (Mateus 12:14). Prakseri pikinso — den relisi fesiman disi di e soekoe den eigi regtfardikifasi, den skin e gro te den prakseri taki den moesoe njan njoen siri-njanjan di piki èn foe dresi sma na a Sabadei; ma den no ben abi konsensi fonfon di den ben e meki plan foe kiri Jesus!
Den edepriester ben abi wan srefi sortoe kronkron fasi foe denki. Den kroeka man disi no ben firi srefisrefi taki den ben doe wan fowtoe di den ben pristeri Judas 30 pisi solfroe moni foe a tempel goedoe foe tori Jesus. Ma di Judas ben tjari a moni baka sondro foe den ben froewakti dati, èn ben e trowe en baka na ini a tempel, dan a konsensi foe den edepriester ben kisi foe doe nanga wan problema foe a sei foe lanti wet. „Wet no e gi pasi foe trowe den go na ini a santa monikisi, bika den na broedoemoni” (Mateus 27:3-6). Soleki fa a sori, dan a ben trobi den edepriester taki a moni foe Judas no ben de krin now. (Teki gersi Deuteronomium 23:18.) Tokoe, a srefi groepoe disi foe man no ben si no wan ogri foe e gi moni so taki den ben kan bai a sma di ben o tori Gado en Manpikin!
De na ini wánfasi nanga a denki foe Gado
Den eksempre na tapoesei e sori taki foe gi leri na a konsensi, e aksi moro leki nomo foe foeroe a froestan nanga ipi-ipi wet. A troe, taki sabi foe Gado wet de prenspari, èn foe gi jesi na den de fanowdoe efoe wan sma wani kisi froeloesoe (Psalm 19:7-11). Ma boiti taki wi e leri Gado wet, wi moesoe kweki wan ati di de na ini wánfasi nanga a denki foe Gado. Dan wi kan ondrofeni a kon troe foe Jehovah profeititori di gi nanga jepi foe Jesaja, pe skrifi: „Oen eigi ai moesoe tron ai di sa si oen Bigi Leriman. Èn oen eigi jesi sa jere wan wortoe na oen baka di e taki: ’Disi na a pasi. Waka na tapoe, oen pipel’, efoe oenoe moesoe go na oen reti-anoesei noso efoe oenoe moesoe go na oen kroektoe-anoesei.” — Jesaja 30:20, 21; 48:17.
A no de foe taki dati disi no wani taki dati te wi e kisi foe doe nanga wan hebi bosroiti, dan wan troetroe sten sa taigi wi san wi moesoe doe. Ma tokoe, te a denki foe wi de na ini wánfasi nanga Gado en denki foe den afersi, dan wi konsensi sa man jepi wi moro boen foe teki bosroiti di sa plisi En. — Odo 27:11.
Poti prakseri na tapoe Josef, di ben libi na ini a di foe 18 jarihondro b.G.T. Di a wefi foe Potifar ben gi Josef tranga foe doe soetadoe nanga en, dan Josef ben weigri èn a ben e taki: „Fa mi ben kan doe a bigi ogri disi èn troetroe sondoe na Gado?” (Genesis 39:9) Na ini den dei foe Josef, no wan wet foe Gado ben skrifi pe A ben kroetoe soetadoe. Moro fara, Josef ben e libi na Egipti, farawe foe tranga-leri foe na osofamiri noso wet foe den famiri-edeman. Dan san ben meki taki Josef ben man kakafoetoe gi tesi? Foe taki en eenvoudig, a ben de a konsensi foe en di ben kisi leri. Josef ben teki a prakseri foe Gado taki wan masra nanga wan wefi moesoe de „wán skin” (Genesis 2:24). Foe dati ede a ben si taki a ben sa ogri foe teki a wefi foe wan tra man. A denki foe Josef ben de na ini wánfasi nanga a denki foe Gado na ini na afersi dati. Foe doe soetadoe, dati ben doe ogri na a firi di Josef ben abi foe boen gwenti nanga wet.
Na ini a ten disi, wan toe sma nomo de leki Josef. Seks hoeroedoe panja na ala sei, èn foeroe sma no e firi taki den abi frantiwortoe na a Kriaman foe den, na densrefi, noso srefi na a trowpatna foe den ini a tori foe tan krin na a sei foe boen gwenti nanga wet. A situwâsi gersi foeroe soleki fa a skrifi na ini a boekoe foe Jeremia: „No wan sma ben de di ben abi berow foe na ogrifasi foe en, so taki a ben taki: ’San mi doe?’ Ibriwan e drai go baka na a pôpi pasi, neleki wan asi di e djompo go na ini a feti” (Jeremia 8:6). So boen, moro leki oiti bifo a de fanowdoe foe wi de na ini wánfasi nanga a denki foe Gado. Wi abi kefalek moi sani di seti foe jepi wi doe dati.
Wan jepi foe gi leri na a konsensi
Den Boekoe foe bijbel di Gado ben meki sma skrifi nanga jepi foe santa jeje, „boen foe gi leri, foe piri-ai gi sma, foe poti sani kon reti, foe gi tranga leri ini regtfardikifasi, so taki a sma di de foe Gado kan koni dorodoro, de srekasreka dorodoro gi ibri boen wroko” (2 Timoteus 3:16, 17). Te wi sa studeri bijbel, dan dati sa jepi wi foe gi leri na a sani di bijbel e kari „a koni . . . foe si sani krin”, so taki wi sa man si san boen èn san ogri (Hebrewsma 5:14). A sa jepi wi kweki wan lobi gi den sani di Gado lobi èn foe no wani si den sani na ai di En no wani si na ai. — Psalm 97:10; 139:21.
Dati meki, a marki foe studeri bijbel na foe kon sabi troetroe san waarheid wani taki èn a prensparifasi foe waarheid, na presi foe kisi soso finifini sabi foe bijbel. The Watchtower foe 1 september 1976 ben taki: „Na ini a studeri di wi e studeri den Boekoe foe bijbel, wi moesoe meki moeiti foe kon froestan a retidoe foe Gado, a lobi foe En, nanga a regtfardikifasi foe En èn wi moesoe poti dati go dipi na ini wi ati so taki a kon tron wan pisi foe wi neleki fa njan nanga bro de wan pisi foe wi libi. Wi moesoe proeberi foe abi wan firi foe frantiwortoe na a sei foe boen gwenti nanga wet, foe di wi e kweki wan finifini sabi foe san boen èn san ogri. Moro leki disi, wi moesoe meki wi konsensi firi tranga taki a abi wan frantiwortoe na a volmaakti Sma di e gi Wet èn a volmaakti Kroetoeman (Jesaja 33:22). So boen, ala di wi e leri sani foe Gado, tokoe wi moesoe proeberi foe waka na En baka na ini ala afersi foe a libi.”
Kisi „a denki foe Krestes”
Wan studie foe bijbel sa jepi wi toe foe kisi „a denki foe Krestes”, a fasi foe denki di e meki wi gi jesi èn abi sakafasi, a fasi di Jesus ben sori (1 Korentesma 2:16). A doe di a ben e doe a wani foe en Tata ben de wan prisiri sani, no soso wan sani di a ben moesoe doe ala ten baka nomo, sondro foe abi foe denki. A psalm singiman ben skrifi na wan profeitis fasi fa Jesus ben o tjari ensrefi, di a ben skrifi: „Mi prisiri foe doe joe wani, o mi Gado, èn joe wet de na ini den inisei pisi foe mi.”a — Psalm 40:8.
A de toemoesi prenspari foe kisi „a denki foe Krestes” foe gi leri na a konsensi. Di Jesus ben de na grontapoe leki wan volmaakti libisma, dan a ben sori den eigifasi foe en Tata èn a sma di en Tata de, na a moro boen fasi leki fa wan libisma kan sori dati. So boen, a ben kan taki: „A sma di si mi, si a Tata toe” (Johanes 14:9). Na ini ibri situwâsi di Jesus ben kisi foe doe nanga dati djaso na grontapoe, a ben doe soifri san en Tata ben wani en foe doe. Foe dati ede, te wi e studeri a libi foe Jesus, dan wi e kon froestan krinkrin fa Jehovah Gado de.
Wi e leisi taki Jehovah na wan Gado „di no e kisi atibron esi-esi èn di abi lobi boen-ati . . . pasa marki” (Exodus 34:6). Ibritron baka, Jesus ben sori den eigifasi disi te a ben handri nanga den apostel foe en. Di foeroetron baka den ben hari taki soema ben de a moro bigiwan, dan nanga pasensi Jesus ben leri den nanga wortoe èn nanga eksempre taki „a sma na oen mindri di wani kon bigi, moesoe de oen dinari, èn a sma na oen mindri di wani de a fosiwan, moesoe de oen srafoe” (Mateus 20:26, 27). Disi na soso wan eksempre foe sori taki wi kan kon na ini wánfasi nanga a fasi fa Gado e denki foe di wi e poti prakseri na tapoe a libi foe Jesus.
O moro wi e leri foe Jesus, o moro boen wi sa de srekasreka foe waka na baka wi hemel Tata, Jehovah (Efeisesma 5:1, 2). Wan konsensi di de na ini wánfasi nanga a denki foe Gado, sa tjari wi go na a joisti sei. Jehovah e pramisi den wan di e poti den froetrow na ini En: „Mi sa gi joe inzicht èn leri joe a pasi di joe moesoe waka. Mi sa gi rai nanga mi ai na joe tapoe.” — Psalm 32:8.
Feni winimarki foe wan konsensi di kisi leri
Foe di Moses ben sabi taki onvolmaakti libisma abi a gwenti foe waka baka den eigi fasi foe si sani, dati meki a ben warskow den Israèlsma: „Kibri ala den wortoe di mi e taigi oenoe leki wan warskow tide, na ini oen ati, so taki oenoe kan komanderi den manpikin foe oenoe foe sorgoe taki den doe ala den wortoe foe a wet disi” (Deuteronomium 32:46). Wi moesoe skrifi Gado wet na tapoe wi ati toe. Efoe wi e doe dati, dan moro nanga moro wi konsensi sa tjari den foetoestap foe wi èn a sa jepi wi foe teki boen bosroiti.
A no de foe taki, dati wi moesoe loekoe boen. A bijbel odo e taki: „Wan pasi de di de reti ini na ai foe wan man, ma den pasi foe dede de baka ten a kaba foe en” (Odo 14:12). Foe san ede disi de foeroetron so? Foe di, neleki fa bijbel e taki dati: „Na ati feradelek moro leki iniwan tra sani èn de godelowsoe. Soema kan sabi en?” (Jeremia 17:9) Foe dati ede, a de fanowdoe taki wi alamala waka baka a froemane foe Odo 3:5, 6: „Froetrow tapoe Jehovah nanga joe heri ati èn no froetrow tapoe joe eigi froestan. Poti prakseri na tapoe en na ini ala joe pasi, èn ensrefi sa meki joe pasi kon reti.”
[Foetoewortoe]
a Na ini en brifi gi den Hebrewsma, na apostel Paulus ben fiti den wortoe foe a di foe 40 Psalm na tapoe Jesus Krestes. — Hebrewsma 10:5-10.
[Prenki na tapoe bladzijde 7]
Neleki wan kompas, wan konsensi di kisi leri foe bijbel kan tjari wi go na a joisti sei
[Sma di abi a reti foe a prenki]
Kompas: Courtesy, Peabody Essex Museum, Salem, Mass.