-
Foe san ede wi moesoe de nanga tangi na ati?A Waktitoren 1998 | 15 februari
-
-
sma no e taki srefi a makriki wortoe „grantangi”. Moro nanga moro, a de di sma de nanga tangi na ati, e meki presi gi a mi-fosi denki. A situwâsi disi na wan foe den marki di e sori taki wi e libi na ini den lasti dei. Na apostel Paulus ben warskow: „Joe moesoe froestan taki na ini den lasti dei den ten sa lai nanga kefar. Sma sa loekoe densrefi wawan srefisrefi . . . Den no sa de nanga tangi na ati srefisrefi.” — 2 Timoteus 3:1, 2, Phillips.
Na ini tra kefal, a de di sma de nanga tangi na ati, e meki presi gi a kori di sma e kori trawan. Wortoe foe tangi e komoto foe na ati, sondro foe prakseri foe kisi wini gi wisrefi. Ma a kori di sma e kori trawan, di moro foeroe no de opregti èn di e gi pasa marki, kan kon foe a tra reide di den abi, foe kisi promotie, noso foe kisi bepaalde wini gi densrefi (Judas 16). Boiti taki a sma e bedrigi sma di a e taigi den sani disi, den sortoe gratiwortoe dati na a bakapisi foe na abi di sma abi bigifasi èn heimemre. Soema ben sa wani ondrofeni kori di no de opregti dan? Ma opregti tangi na ati switi troetroe.
A sma di e taki tangi e feni wini foe dati. A waran firi di a e ondrofeni foe di a de nanga tangi na ini en ati, e jepi foe meki a de kolokoe èn abi vrede. (Teki gersi Odo 15:13, 15.) Èn foe di a de di wan sma de nanga tangi na ati de wan positief eigifasi, meki dati e kibri en teige negatief firi soleki atibron, djaroesoe, nanga bita-ati.
„Sori taki oenoe de nanga tangi na ati”
Bijbel e gi wi a deki-ati foe kweki a jeje foe de nanga tangi na ati, noso foe firi tangi na ati. Paulus ben skrifi: „Gi tangi gi ala sani. Bika disi na a wani foe Gado na ini wánfasi nanga Krestes Jesus gi oenoe” (1 Tesalonikasma 5:18). Èn Paulus ben gi den Kolosesma a rai: ’Meki a vrede foe a Krestes basi oen ati . . . Èn sori taki oenoe de nanga tangi’ (Kolosesma 3:15). Wan lo psalm abi wortoe foe tangi, èn dati e sori taki tangi di komoto foe na ati de wan boen eigifasi di komoto foe Gado (Psalm 27:4; 75:1). A de krin taki Jehovah Gado e breiti te wi e sori tangi na ini ala afersi foe a libi.
Ma sortoe sani na ini a grontapoe disi di no de nanga tangi na ati, e meki a de moeilek gi wi foe kweki a jeje foe de nanga tangi na ati? Fa wi kan sori taki wi de nanga tangi na ati na ini wi aladei libi? Wi sa taki foe den aksi disi na ini a tra artikel.
-
-
Kweki a jeje foe de nanga tangi na atiA Waktitoren 1998 | 15 februari
-
-
Kweki a jeje foe de nanga tangi na ati
WAN datra na ini New York hori Marie na libi na ini wan kefalek moeilek situwâsi. Ma Marie di abi 50 jari no taki a datra tangi èn a no pai en paiman. Disi na wan troetroe eksempre foe a de di sma no de nanga tangi na ati!
Bijbel e froeteri taki wan leisi di Jesus ben go na ini wan dorpoe a ben miti tin man di ben abi a kefalek takroe gwasi siki. Den ben bari kari en nanga tranga sten: „Jesus, Leriman, sari foe wi!” Jesus ben komanderi den: „Go èn sori oensrefi na den priester.” Den gwasiman ben doe san a ben taigi den foe doe èn di den ben de na pasi e go, den ben bigin si èn firi taki a gosontoe foe den ben kon boen baka.
Neigi foe den gwasiman di ben kon betre ben waka a pasi foe den go doro. Ma a tra gwasiman, wan Samariaman, ben drai go baka foe soekoe Jesus. A fosi gwasiman disi ben prèise Gado, èn di a ben feni Jesus a ben fadon na en foetoe èn ben taigi en tangi. Jesus ben piki taki: „A no tin sma ben kon krin? Pe den tra neigi de dan? No wan foe den ben drai kon baka foe gi Gado glori, boiti a man disi di de foe wan tra nâsi?” — Lukas 17:11-19.
Wan prenspari lès ben gi nanga na aksi: „Pe den tra neigi de dan?” Neleki Marie, den neigi gwasiman ben mankeri wan serjoesoe sani — den no ben sori taki den de nanga tangi na ati. A de di sma no de nanga tangi na ati de foeroe na ini a ten disi. San na a reide gi disi?
A moro prenspari reide foe san ede sma no de nanga tangi na ati
Moro foeroe, a de di sma no de nanga tangi na ati e kon foe a prakseri di den e prakseri den eigi boen nomo. Loekoe wi fosi libisma papa nanga mama, Adam nanga Eva. Jehovah ben kria den nanga eigifasi foe Gado èn ben gi ala sani di ben sa gi den kolokoe, so srefi wan moi djari leki den oso, volmaakti kontren, èn wroko di abi wan marki èn di switi (Genesis 1:26-29; 2:16, 17). Tokoe na ondro druk foe a wroko di Satan ben wroko na tapoe a soekoe di den ben soekoe den eigi belang, leki wan trowpaar den ben kon tranga-jesi èn ben handri sondro lespeki gi den sani di Jehovah ben gi den so foeroe. — Genesis 3:1-5; Openbaring 12:9.
Loekoe so srefi a pipel foe Israèl foe owroeten, di Gado ben froekisi foe de en spesroetoe goedoe. Ala den papa nanga mama foe Israèl ben moesoe de nanga tangi na ati srefisrefi na tapoe a neti foe 14 Nisan 1513 b.G.T.! Na tapoe a prenspari neti dati, na engel foe Gado ben tjari dede kon na tapoe „ibri fosi geborewan na ini a kondre Egipti”, ma a ben pasa ala den oso foe den Israèlsma di ben marki na joisti fasi (Exodus 12:12, 21-24, 30). Èn di den ben kisi froeloesoe foe a legre foe Farao na a Redi Se, dan nanga wan ati di ben foeroe nanga tangi, ’Moses nanga den manpikin foe Israèl ben bigin singi gi Jehovah’. — Exodus 14:19-28; 15:1-21.
Ma tokoe, wan toe wiki nomo na baka di den ben gowe foe Egipti, „a heri konmakandra foe den manpikin foe Israèl ben bigin kroetoekroetoe”. So gaw den no ben de nanga tangi na ati moro! Den ben misi „[a sidon di den ben sidon] na den patoe nanga meti . . . , e njan brede te leki den bere foeroe”, di den ben abi na ini Egipti, a kondre pe den ben de na strafoe (Exodus 16:1-3). A de krin, a prakseri di wan sma e prakseri en eigi boen nomo no e meki wan sma kweki èn sori tangi.
Foe di ala libisma de bakapikin foe Adam di sondoe, meki den alamala gebore nanga pikinso foe a prakseri di sma e prakseri den eigi boen nomo èn wan firi di no de nanga tangi na ati (Romesma 5:12). A de di wan sma no de nanga tangi na ati de so srefi wan fasi foe a jeje di sma na ini a grontapoe disi abi foeroe, taki den e prakseri densrefi wawan. Leki a loktoe di wi e bro, a jeje dati de na ala presi, èn a abi krakti na wi tapoe (Efeisesma 2:1, 2). Foe dati ede wi moesoe kweki wan jeje foe de nanga tangi na ati. Fa wi kan doe dati?
A de fanowdoe foe prakseri dipi!
Webster’s Third New International Dictionary e taki dati tangi na „a de di sma de nanga tangi na ati: wan waran nanga switi firi gi wan sma di ben doe wan boen gi wan tra sma, èn di e boeweigi a sma foe pai wan sani baka gi a boen di a sma doe en”. Joe no man leti noso kiri wan firi neleki nanga wan masjin; a moesoe kon foe ensrefi, foe na inisei foe wan sma. A de di sma de nanga tangi na ati, de moro leki nomo a sori di sma e sori boen maniri; a e komoto foe na ati.
Fa wi kan leri foe de nanga tangi na ini wi ati? Bijbel e taki dati foeroe foe den sani di wi e firi e komoto foe den sani di wi e froekisi foe prakseri (Efeisesma 4:22-24). Te wi wani leri foe de nanga tangi na ati, dan wi moesoe bigin fosi foe prakseri dipi nanga warderi gi den boen di wi e kisi. Na ini a tori disi, Dr. Wayne W. Dyer, di e wroko na tapoe a kontren foe a gosontoe na froestan sei, e taki: „Joe no man abi wan firi (emotie) sondro foe abi wan prakseri fosi.”
Loekoe foe eksempre, a de di wi moesoe de nanga tangi gi den sani di kria na wi lontoe. Te joe e loekoe a hemel di lai nanga stari na tapoe wan neti di no abi wolkoe, dan fa joe e firi foe na ondrofeni dati? Kownoe David ben taki foe a lespeki di a ben firi: „Te mi e si joe hemel, den wroko foe joe finga, moenkenki nanga den stari di joe sreka, dan san na a libisma di man dede, taki joe hori en na prakseri, nanga a manpikin foe a libisma foe grontapoe, taki joe e sorgoe gi en? Èn te a neti tiri, dan den stari e taki nanga David, èn e boeweigi en foe skrifi: „Den hemel e meki a glori foe Gado bekènti; Èn a loktoe e froeteri foe a wroko foe en anoe.” Foe san ede den stari foe hemel ben naki David ati so tranga? Ensrefi e piki: „Mi prakseri dipi foe ala den sani di joe e doe; Nanga prisiri mi ben prakseri foeroe foe a wroko foe joe eigi anoe.” — Psalm 8:3, 4; 19:1; 143:5.
A manpikin foe David, Salomo, ben froestan a waarde toe foe denki foe den wondroe sani foe a kriatoeroe. Foe eksempre, foe a ròl di den alenwolkoe e plèi foe nati a grontapoe foe wi, a ben skrifi: „Ala den winter liba e go na se; èn tokoe se srefi no foeroe. Na a presi pe den winter liba e go, na drape den e drai komoto baka foe go drape baka” (Preikiman 1:7). So boen, na baka te na alen èn den liba nati grontapoe kaba, dan a watra foe den e drai foe den bigi se go baka na den wolkoe. Fa a grontapoe disi ben sa de efoe a watra disi no ben e krin ensrefi èn no ben e drai go baka? Salomo ben moesoe de nanga tangi na ati te a ben e prakseri foe den sani disi!
Wan sma di de nanga tangi na ati e warderi so srefi en matifasi nanga famiri memre, mati, èn sma di a sabi. Den boen sani di den e doe e hari a prakseri foe en. Te a e prakseri nanga tangi foe den boen sani di den doe gi en, dan a e firi tangi na ini en ati.
Sori taki joe de nanga tangi na ati
„Grantangi” na wan makriki wortoe srefisrefi! A de so makriki foe taki so wan wortoe. Èn den okasi di de foe doe dati, de kefalek foeroe. O switi a de foe taki wan waran èn opregti Grantangi gi wan sma di e hori a doro opo gi wi noso di e piki wan sani di wi meki fadon! Te wan wenkri wrokoman noso wan sma di e wroko na ini wan restaurant noso wan postbode e jere den wortoe dati, dan dati e meki a wroko foe den moro makriki èn e gi moro satisfaksi.
Foe seni karta foe taki sma tangi de wan makriki fasi foe taki tangi gi boen sani di sma doe. Foeroe foe den karta di de foe kisi na ini wenkri e taki a fasi wan sma e firi heri moi. Ma a no ben sa de wan lobi-ati sani foe joe sei, foe joesrefi skrifi wan toe wortoe foe warderi toe? Son sma e feni en moro boen srefi foe no gebroiki so wan karta di e seri na ini wenkri, ma na presi foe dati den e seni wan sjatoe brifi di densrefi skrifi. — Teki gersi Odo 25:11.
Soleki fa a de, den sma di seiker e froedini a tangi foe wi moro foeroe, na den wan di de moro krosibei foe wi na oso. Bijbel e taki foe wan bekwaam oema: „En eigi eiginari e opo tanapoe, èn a e prèise en” (Odo 31:28). Den wortoe foe tangi di e komoto foe na ati foe wan masra gi en wefi no e jepi foe meki na oso abi vrede na—nga tevredefasi? Èn a masra no breiti toe te a e kon na oso èn kisi wan waran odi èn wan odi di e sori tangi foe en wefi? Na ini den dei disi foeroe druk de na tapoe a trowlibi, èn te a druk foeroe, dan den ati e bron esi-esi. A sma di abi wan jeje foe de nanga tangi, de klariklari foe hori rekening nanga sani èn a de esi-esi foe frigiti sani èn foe gi pardon.
So srefi jongoewan moesoe de na ai foe gi den papa nanga mama tangi di komoto na den ati. A no de foe taki, dati papa nanga mama no de volmaakti, ma dati a no wan reide foe no de nanga tangi na ati gi den sani di den doe gi joe. A lobi nanga a prakseri di den ben poti na joe tapoe foe sensi di joe ben gebore, na wan sani di joe no man bai. Efoe den leri joe a sabi foe Gado, dan joe abi moro reide foe de nanga tangi na ati.
„Manpikin na wan goedoe di e kon foe Jehovah”, na so Psalm 127:3 e froeklari. So boen, papa nanga mama moesoe soekoe okasi foe prèise den pikin foe den na presi foe kroetoe den bika foe pikinpikin sani (Efeisesma 6:4). Èn den abi wan bigi grani foe jepi den jongoewan di de na ondro a sorgoe foe den, foe kweki wan jeje foe de nanga tangi na ati! — Teki gersi Odo 29:21.
De Gado tangi
Jehovah Gado na a Sma di gi „ibri boen presenti nanga ibri volmaakti kado” (Jakobus 1:17). Spesroetoe prenspari na a presenti foe a libi, bika ibri sani di wi abi noso di wi meki plan gi, no sa abi waarde efoe wi lasi a libi. Den Boekoe foe bijbel e gi wi deki-ati foe memre taki „na [Jehovah Gado] a fonten foe libi de” (Psalm 36:5, 7, 9; Tori foe den Apostel 17:28). Foe kweki wan ati di de nanga tangi gi Gado, dan wi moesoe prakseri dipi foe den bogobogo sani di A seti di e hori wi na libi na skinfasi èn na jejefasi (Psalm 1:1-3; 77:11, 12). So wan ati sa boeweigi wi foe sori warderi nanga den wortoe foe wi èn nanga den sani di wi e doe.
Begi na wan krinkrin fasi fa wi kan taki Gado tangi. A psalm singiman David ben froeklari: „Foeroe sani joesrefi doe, o Jehovah, mi Gado, srefi den moi wroko foe joe èn den prakseri foe joe gi wi; no wan no de di kan gersi joe. Te mi ben sa wani foe froeteri èn taki foe den, den tron kefalek foeroe, moro leki mi man teri” (Psalm 40:5). Meki wi abi a srefi firi.
David ben abi a fasti bosroiti toe foe sori Gado en warderi nanga den wortoe di a ben taki nanga tra sma. A ben taki: „Mi sa prèise joe, o Jehovah, nanga mi heri ati; mi sa meki ala den toemoesi moi wroko foe joe bekènti” (Psalm 9:1). Te wi e taki foe Gado nanga tra sma, e taki san wi e firi foe di wi e prati a waarheid foe en Wortoe nanga den, dan dati na kande a moro moi fasi foe sori en taki wi de nanga tangi. Èn disi sa jepi wi foe de nanga moro tangi na ini tra afersi foe a libi.
„A sma di e òfer tangi leki en ofrandi, na a sma di e gi mi glori; èn a sma di e hori wán fasti pasi, mi sa meki a si froeloesoe”, Jehovah taki. Meki a de so, taki joe e ondrofeni a prisiri di e kon te joe e sori tangi na ini joe ati gi en. — Psalm 50:23; 100:2.
[Prenki na tapoe bladzijde 7]
Libi na wan presenti foe Gado. Sorgoe taki joe doe wan sani joesrefi
-