Ungubani Jesu Khristu?
I-The World Book Encyclopedia itsi: “Bantfu labanyenti labangesiwo emaKhristu nabo bayakholelwa kutsi Jesu abengumfundzisi lomkhulu futsi lohlakaniphile. Ngalokucinisekile, abengulomunye webantfu labake baphila lowatsintsa kuphila kwebantfu ngendlela lemangalisako.” Ungubani? Jesu Khristu abengumsunguli webuKhristu. Wena uyati yini kutsi ungubani Jesu? Uyakutsintsa yini kuphila kwakho?
Tonkhe tintfo letenteka ngesikhatsi senkonzo yaJesu tibhalwe etincwadzini letine teliBhayibheli letibitwa ngekutsi ngemaVangeli. Kuliciniso kangakanani loko lokubhalwe kulamavangeli? Ngemuva kwekuwahlolisisa kahle, sati semlandvo Will Durant sabhala satsi: “Bantfu labavamile baticambela umuntfu lonemandla futsi lonebuntfu lobutsandzekako, nalophakeme, futsi umbono webuzalwane ungamangalisa kwendlula tonkhe timangaliso letike tabhalwa emaVangelini.”
Tigidzi tebantfu letihlala emphumalanga ye-Asia titsi Jesu Khristu akatiwa. Labanye babo bayakholelwa kutsi wake waphila, kepha abavumi kutsi kuba khona kwakhe kwakutsintsa kuphila kwabo. Labanye batsi kute sidzingo sekumnaka Jesu, loko bakusho ngenca yaloko lokwentiwa ngulabo labatsi babalandzeli bakhe. Labanye bantfu baseJapane batsi: ‘EmaKhristu aye ajikijela ibhomu ye-athomu eNagasaki, lokulidolobha lelinemaKhristu lamanyenti kakhulu eJapane.’
Kepha wena, ungamsola yini dokotela ngekugula kwesigulane lasingazange siyisebentise imitsi lasiphe yona? Ngalokucinisekile bewungeke umsole. Sesidze kakhulu sikhatsi bantfu beNkholo yemanga bangawunaki umutsi Jesu labanikete wona wekucedza tinkinga labahlangana nato malanga onkhe. Ngako-ke, kunekutsi ukhetse kumlahla Jesu ngenca yalabo labatsi bangemaKhristu, kepha bangatilaleli ticondziso takhe, kungani wena ungafundzi lokutsite ngaye? Fundza eBhayibhelini, kute utitfolele kutsi Jesu abengubani ngempela nekutsi angakugucula kanjani kuphila kwakho.
Lutsandvo—Ngumutsi Laphana Ngawo
Jesu Khristu abengumfundzisi lomkhulu lobekahlala ePhalestina cishe eminyakeni lengu-2 000 leyengcile. Kuncane kakhulu lokwatiwako ngekuphila kwakhe asengumntfwana. (Matewu, tehluko 1 na 2; Lukha, tehluko 1 na 2) Watsi Jesu nasaneminyaka lengu-30 budzala, wacala umsebenti wakhe ‘wekufakazela liciniso.’ (Johane 18:37; Lukha 3:21-23) Bavangeli labane labalandzisa ngekuphila kwaJesu, banaka kakhulu umsebenti wakhe wekushumayela labewentela bantfu, eminyakeni lemitsatfu nencenye alapha emhlabeni njengesivakashi.
Ngesikhatsi enta lomsebenti wakhe wekushumayela, Jesu wabonisa bafundzi bakhe likhambi lekubhekana netinkinga letehlukahlukene ekuphileni kwabo. Laliyini lelikhambi labaniketa lona? Kwakulutsandvo. Enshumayelweni yakhe leyatiwako emlandvweni, iNshumayelo yaseNtsabeni, Jesu wafundzisa bafundzi bakhe indlela yekubabonisa lutsandvo labanye bantfu. Watsi: “Ngako-ke, konkhe lenifisa kutsi bantfu bakwente kini, kwenteni nani kubo.” (Matewu 7:12) Lesimiso sibitwa ngekutsi nguMtsetfo weLigolide. ‘Labantfu’ Jesu labekhuluma ngabo kulelivesi, bebahlangisa netitsa tabo. Kuyo lenshumayelo lefananako, watsi: “Tsandzani titsa tenu, nibakhulekele labanitingelela kunihlupha.” (Matewu 5:44) Lutsandvo lolunjalo belungeke yini luticendze tonkhe letinkinga lesibhekana nato lamuhla? Umholi wema-Hindu, Mohandas Gandhi naye abekukholelwa loku. Ucashunwa asho emavi latsi: “Nangabe singahlangana kuletimfundziso letagcizelelwa nguKhristu eNshumayelweni yaseNtsabeni, besingatilungisa tinkinga . . . temhlaba wonkhe.” Natingasetjentiswa letimfundziso taJesu letimayelana nelutsandvo, tinkinga tebantfu betingalungiseka.
Lutsandvo Lwakhe Lwabonakala Ngetento
Jesu abekwenta loko labekufundzisa. Abebeka labanye kucala kunaye, futsi lutsandvo lwakhe abeluveta ngetento. Ngalelinye lilanga, Jesu nebafundzi bakhe bebashumayela kubantfu labanyenti, abazange batsatse likhefu kute badle. Ngako, Jesu wasibona sidzingo sekutsi bafundzi bakhe ‘baphumule kancane,’ ngako-ke bahamba baya endzaweni lengenabantfu. Kepha sicumbi sebantfu sagijima sabendlula sate sabafikela kucala lapho bebayophumula khona. Wena kube wawunguJesu wawungenta njani? Jesu yena “wabahawukela . . . wabafundzisa ngetintfo letinyenti.” (Makho 6:30-34) Ngenca yekutsi abebahawukela labanye, watsintseka kutsi abasite.
Loko Jesu labekwenta kute kuzuze labanye kwakungagcini nje ngetimfundziso takamoya. Abephindze abanikete lusito loluphatsekako. Sibonelo saloko, wasutsisa emadvodza labengu-5 000 (kuhlanganise nebafati nebantfwana) labemlalele ngesikhatsi afundzisa kwaze kwaba nguntsambama. Kulesinye sigameko, waphindze wasutsisa emadvodza langu-4 000. Kulesigameko sekucala, wasebentisa tinkhwa letisihlanu kanye netinhlanti letimbili, kantsi kulesi sesibili, wasebentisa tinkhwa letisikhombisa kanye netinhlanti letincane letimbadlwana. (Matewu 14:14-21; 15:32-38; Makho 6:35-44; 8:1-9) Leti kwakutimangaliso letinkhulu! Jesu abengumenti wetimangaliso.
Jesu waphindze waphilisa bantfu labanyenti labagulako. Welapha timphumphutse, tinchute netishosha, emalephelo, kanye netihhulu. Phela wavusa ngisho nalabafile! (Lukha 7:22; Johane 11:30-45) Ngalelinye lilanga umuntfu lonebulephelo wamncenga watsi: “Nawutsandza, ungangihlambulula.” Waphendvula kanjani Jesu? “Welula sandla sakhe, wamphatsa watsi: “Ngiyatsandza, hlambuluka.”” (Makho 1:40, 41) Jesu wafikelwa sihawu lesikhulu sekusita bantfu. Ngekwenta letimangaliso, abeveta lutsandvo lwakhe ngalabaselusizini.
Mhlawumbe kumatima ngawe kutikholelwa letintfo. Kepha letinyenti taletimangaliso, Jesu abetenta kubona wonkhe umutfu. Ngisho netitsa takhe, letatetama kutfola liphutsa kuye, atizange tiliphike liciniso lekutsi abetenta timangaliso. (Johane 9:1-34) Ngetulu kwaloko, timangaliso labetenta tatinenjongo. Tatisita bantfu bacaphele kutsi Jesu abetfunywe nguNkulunkulu.—Johane 6:14.
Kuhlola nje kancane ngetimfundziso taJesu kanye nekuphila kwakhe, natsi kungasisondzeta kuye, futsi kusente sifune kulingisa lutsandvo lwakhe. Kepha lena akusiyo kuphela kwendlela Jesu langakutsintsa ngayo kuphila kwakho. Abengasuye nje kuphela umfundzisi lomkhulu lobekafundzisa ngelutsandvo. Wakwenta kwacaca kutsi abeke waphila ngembikwekutsi abengumuntfu, njengeNdvodzana letelwe yodvwa kuNkulunkulu. (Johane 1:14; 3:16; 8:58; 17:5; 1 Johane 4:9) Waphindze watfola kuphila ngemuva kwekufa, lokumenta abaluleke nakakhulu kuwe. LiBhayibheli libonisa kutsi Jesu wavuswa ekufeni, futsi nyalo ubekwe njengeNkhosi yeMbuso waNkulunkulu. (Sembulo 11:15) Jesu watsi: “Kuphila lokuphakadze nguloku: kutsi bati wena, Nkulunkulu longuye yedvwa weliciniso, bamati naJesu Khristu lomtfumile.” (Johane 17:3; 20:31) Kuliciniso, kungenisa lwati ngaJesu Khristu kungasho kuphila lokungapheli ePharadisi. Kungenteka kanjani loku? Kungani ungafundzi lokwengetiwe ngaJesu kute ubone kutsi ‘lutsandvo lwaKhristu lusichubela’ kanjani kutsi simlingise? (2 Khorinte 5:14) BoFakazi BaJehova batakujabulela kukusita.—Johane 13:34, 35.
Yonkhe imiBhalo icashunwe eBhayibhelini lesiSwati. Kepha nangabe kuvela NW isuke itsetfwe ku-New World Translation of the Holy Scriptures.