SEHLUKO 2
Libhayibheli Liyincwadzi Levela Kunkulunkulu
1, 2. Yini lesenta sitsi liBhayibheli lisipho lesihle lesivela kuNkulunkulu?
UTIVA njani nangabe umngani wakho akupha sipho lebewungakasigadzi? Usheshe usivule leso sipho ngobe ujatjuliswa kwati kutsi umngani wakho bekacabanga ngawe. Uyambonga ngalesipho lesihle lakuphe sona.
2 LiBhayibheli lisipho lesivela kuNkulunkulu. Lisinika lwati lesingeke silutfole kunobe nguyiphi lenye incwadzi. Sibonelo saloko kutsi lisitjela kutsi Nkulunkulu wadala emazulu nemhlaba kanye nendvodza nemfati wekucala. Lisiniketa timiso letingasisita nasinetinkinga. EBhayibhelini, sifundza kutsi Nkulunkulu utayifeza njani injongo yakhe yekwenta lomhlaba ube yindzawo lenhle kakhulu. LiBhayibheli lisipho lesihle kakhulu!
3. Yini lotayifundza nawuchubeka udadisha liBhayibheli?
3 Nawudadisha liBhayibheli, utawufundza kutsi Nkulunkulu ufuna kutsi ube ngumngani wakhe. Nawuchubeka ufundza ngaye, bungani benu butawukhula.
4. Yini lekujabulisako ngeliBhayibheli?
4 Sekushicilelwe tigidzigidzi temaBhayibheli futsi ahunyushelwa etilwimini letingaba ngu-2 600. Kubantfu labangu-100 emhlabeni, labangetulu kwa-90 bafundza liBhayibheli ngelulwimi lwabo. Njalo ngeliviki, litfolwa bantfu labangetulu kwesigidzi! Nembala, kute incwadzi lefana neliBhayibheli.
5. Yini lesenta sitsi liBhayibheli ‘liphefumulelwe nguNkulunkulu’?
5 LiBhayibheli ‘liphefumulelwe nguNkulunkulu.’ (Fundza 2 Thimothi 3:16) Labanye bantfu bayatibuta kutsi ‘liBhayibheli livela njani kuNkulunkulu kantsi labhalwa bantfu?’ LiBhayibheli liyaphendvula: “Bantfu bebakhuluma lokuvela kuNkulunkulu njengobe bebachutjwa [noma bebacondziswa] ngumoya longcwele.” (2 Phetro 1:21) Loku kufana nalokwentiwa ngusomabhizinisi nakatjela mabhalane wakhe kutsi abhale incwadzi. Isuke iyabani lencwadzi? Yalosomabhizinisi hhayi mabhalane wakhe. Ngendlela lefanako, liBhayibheli linemlayeto lovela kuNkulunkulu, hhayi kubantfu labalibhala. Nkulunkulu wabacondzisa kutsi babhale umcondvo wakhe. Ngako liBhayibheli ‘liliVi laNkulunkulu’ sibili.—1 Thesalonika 2:13; fundza liphuzu 2 ngephasi kwesihloko lesitsi Imininingwane Lesekugcineni.
I-“New World Translation of the Holy Scriptures” itfolakala ngetilwimi letinyenti
LIBHAYIBHELI LINEMBILE
6, 7. Yini lesenta sitsi liBhayibheli liyavumelana?
6 Kwatsatsa iminyaka lengetulu kwa-1 600 kutsi kubhalwe liBhayibheli. Babhali balo bebaphila etikhatsini letehlukene. Labanye bebatifundziswa kantsi labanye bebangasito. Sibonelo saloko kutsi lomunye wabo bekangudokotela. Labanye bebabalimi, babadwebi betinhlanti, babelusi, baphrofethi, tikhulu, kanye nemakhosi. Nanobe labhalwa bantfu labehlukene, liBhayibheli lilonkhe liyavumelana. Alikhulumi ngalokutsite kulesinye sehluko bese liyatiphikisa kulesinye.a
7 Tehluko tekucala teliBhayibheli tisitjela kutsi tacala njani tinkinga emhlabeni, bese tehluko tekugcina tisitjela kutsi Nkulunkulu utaticatulula letinkinga ngekwenta umhlaba ube lipharadisi. LiBhayibheli likhuluma ngemlandvo lomudze webantfu futsi likhombisa kutsi Nkulunkulu uyakwenta lakutsembisile.
8. Shano tintfo letifakazela kutsi liBhayibheli linembile nalikhuluma ngesayensi.
8 LiBhayibheli alibhalelwanga kutsi libe yincwadzi yekufundzisa isayensi nobe incwadzi yesikolo, kodvwa linembile nalikhuluma ngesayensi. Nguloko lebesingakulindzela ngencwadzi levela kuNkulunkulu. Sibonelo saloku kutsi incwadzi yaLevithikhusi ineteluleko letimayelana nekutsi yini ema-Israyeli lebekufanele ayente kuze angandzisi tifo. Loko kwabhalwa ngesikhatsi bantfu labanyenti basengakati kutsi emagciwane atibanga njani tifo. LiBhayibheli liphindze lifundzise kutsi umhlaba awukasekelwa ndzawo kodvwa ulenga eteni. (Jobe 26:7) Ngesikhatsi bantfu labanyenti bakholelwa kutsi umhlaba usicebedvu, liBhayibheli latsi umhlaba uyindingilizi.—Isaya 40:22.
9. Kwetsembeka kwebabhali beliBhayibheli kusisita kutsi sicondze ini?
9 LiBhayibheli linembile nalikhuluma ngemlandvo. Tincwadzi temlandvo letinyenti atiliveti lonkhe liciniso ngoba babhali bato bebangaketsembeki. Sibonelo saloku kutsi bebahle bangabhali ngekwehlulwa kwesive sakubo emphini. Kodvwa babhali beliBhayibheli bebetsembekile ngisho nobe ema-Israyeli ehluliwe emphini. Bebabhala ngisho nangemaphutsa abo. Sibonelo saloko kutsi, encwadzini yaNumeri, Mose usitjela kutsi wenta liphutsa lelikhulu nekutsi kwadzingeka Nkulunkulu amjezisele lona. (Numeri 20:2-12) Kwetsembeka kwebabhali beliBhayibheli kusikhombisa kutsi liBhayibheli livela kuNkulunkulu. Loku kusho kutsi singaletsemba.
LIYINCWADZI LENETELULEKO LETILUSITO
10. Yini leyenta kutsi liBhayibheli libe lusito lamuhla?
10 LiBhayibheli ‘liphefumelwe nguNkulunkulu, lilusito ekufundziseni, ekukhalimeni, nasekulungiseni.’ (2 Thimothi 3:16) Teluleko lesititfola eBhayibhelini tilusito kitsi lamuhla. Jehova uyayati indlela lesitiva ngayo nalesicabanga ngayo ngoba wasidala. Usati kancono kunendlela lesitati ngayo futsi ufuna sijabule. Uyakwati lokusilungelako nalokungasilungeli.
11, 12. (a) Ngutiphi teluleko letinhle Jesu lasiniketa tona emBhalweni waMatewu sehluko 5 kuya ku-7? (b) Yini lenye lesingayifundza eBhayibhelini?
11 KuMatewu sehluko 5 kuya ku-7 sifike sitfole teluleko letinhle Jesu lasiniketa tona mayelana nendlela yekutfola injabulo, yekuphilisana nalabanye, yekuthantaza, kanye neyekusebentisa imali. Leteluleko solo tinemandla futsi tilusito nanobe tashiwo eminyakeni lengu-2 000 leyendlulile.
12 EBhayibhelini, Jehova uphindze asifundzise timiso letisisita kutsi sibe nemindeni lejabulako, sibe tisebenti letikhutsele siphindze siphilisane ngekuthula nalabanye. Letimiso tingasita lonkhe luhlobo lwemuntfu, akuyi ngekutsi ungubani, uhlala kuphi noma unatiphi tinkinga.—Fundza Isaya 48:17; fundza liphuzu 3 ngephasi kwesihloko lesitsi Imininingwane Lesekugcineni.
UNGATETSEMBA TIPHROFETHO TELIBHAYIBHELI
Isaya, umbhali weliBhayibheli waphrofetha kutsi iBhabhulona beyitawubhujiswa
13. Isaya watsi yini lebeyitakwenteka eBhabhulona?
13 Tiphrofetho letinyenti letiseBhayibhelini setivele tifezekile. Sibonelo saloko kutsi Isaya abephrofethile kutsi iBhabhulona beyitawubhujiswa. (Isaya 13:19) Wachaza kutsi lelidolobha belitawubhujiswa kanjani. Lelidolobha belivikelwe ngumfula kanye nelubondza lolunemagede lamakhulu. Isaya bekaphrofethile kutsi lomfula bewutawukoma futsi nemagede alelidolobha abetawusala avulekile. Lelibutfo lebelitawuhlasela belitawuvele lincobe lingakalwi. Isaya waphindze washo kutsi umholi walelibutfo lebelitawuncoba iBhabhulona bekutawuba nguKhuresi.—Fundza Isaya 44:27–45:2; fundza liphuzu 4 ngephasi kwesihloko lesitsi Imininingwane Lesekugcineni.
14, 15. Kwenteka njani loko Isaya labekuphrofethile?
14 Ngemuva kweminyaka lengemakhulu lamabili Isaya aphrofethile, kwefika libutfo lilungele kuhlasela iBhabhulona. Beliholwa ngubani lelibutfo? Beliholwa nguKhuresi, inkhosi yasePheresiya njengobe bekuphrofethiwe. Konkhe lokwakushiwo ngulesiphrofetho besekutawufezeka.
15 BaseBhabhulona bebanelidzili ngebusuku lokwafika ngalo lelibutfo. Bebativa bakhululekile ngoba bebavikelwe lubondza loludze kanye nemfula. Ngaphandle kwalelidolobha, Khuresi nelibutfo lakhe bagubha umsele kuze baphambukise lomfula. Lamanti abesehle kangangekutsi lamasotja akhona kwewela lomfula ahamba ngetinyawo. Kodvwa abetawungena njani kulelidolobha lelinelubondza loludze? Njengobe kwakuphrofethiwe, emagede bebawashiye avulekile ngako lamasotja akhona kuncoba angakalwi.
16. (a) Yini Isaya layisho ngelikusasa leBhabhulona? (b) Sati njani kutsi siphrofetho lesashiwo ngu-Isaya safezeka?
16 Isaya waphrofetha kutsi ekugcineni bekute labeyawuphindze ahlale eBhabhulona. Wabhala watsi: “Kungeke kuphindze kuhlale muntfu kuyo, kute loyawuphindze ahlale kuyo titukulwane ngetitukulwane.” (Isaya 13:20) Kwenteka yini loko? Endzaweni lengemakhilomitha langetulu kwa-80 enyakatfo yeBaghdad, e-Iraq, labekuneBhabhulona khona sekwaba tindzala. Ngisho nalamuhla kute lohlala khona. Jehova washanyela iBhabhulona “ngemshanyelo wembhubhiso.”—Isaya 14:22, 23.b
Tindzala taseBhabhulona
17. Yini lesenta sikwetsembe konkhe Nkulunkulu lasetsembise kona?
17 Lokutsi nje tintfo letinyenti letishiwo liBhayibheli setentekile, kusho kutsi singakwetsemba loko lelikushoko ngelikusasa. Asingabati kutsi Jehova utosifeza setsembiso sakhe sekwenta lomhlaba ube lipharadisi (Fundza Numeri 23:19.) Sinelitsemba “lekuphila lokuphakadze loko Nkulunkulu longeke acale emanga lakutsembisa kusukela endvulo.”—Thithusi 1:2.c
LIBHAYIBHELI LINGAKUSHINTJA KUPHILA KWAKHO
18. Pawula ulichaza njani “livi laNkulunkulu?”
18 Sesifundzile kutsi kute incwadzi lefana neliBhayibheli. Liyavumelana futsi linembile nalikhuluma ngetindzaba tesayensi netemlandvo. Lineteluleko letilusito kanye netiphrofetho letinyenti lesetigcwalisekile. Kepha liBhayibheli lenta lokungetulu kwaloko. Umphostoli Pawula wabhala watsi: “Livi laNkulunkulu liyaphila, linemandla.” Kusho kutsini loko?—Fundza Hebheru 4:12.
19, 20. (a) LiBhayibheli lingakusita njani kutsi utati kahle? (b) Ungakhombisa njani kutsi uyabonga ngesipho lesiliBhayibheli?
19 LiBhayibheli lingakushintja kuphila kwakho. Lingakusita kutsi utati kahle. Lingaphindze likusite ukhone kucondza imiva kanye nemicabango yakho lejulile. Sibonelo saloko kutsi singahle sicabange kutsi siyamtsandza Nkulunkulu. Kodvwa kudzingeka sente lokushiwo liBhayibheli kute sikhombise kutsi siyamtsandza.
20 LiBhayibheli liyincwadzi levela kuNkulunkulu sibili. Ufuna kutsi ulifundze, ulidadishe futsi ulitsandze. Khombisa kutsi uyabonga ngalesipho ngekutsi uchubeke ulidadisha. Utawubese uyacondza kutsi Nkulunkulu wabadalelani bantfu. Esehlukweni lesilandzelako sitawufundza kabanti ngaloko.
a Labanye bantfu batsi liBhayibheli alivumelani, kodvwa loko akusilo liciniso. Fundza sehluko 7 sencwadzi letsi “IBhayibheli—Izwi LikaNkulunkulu Noma Elomuntu?” (letfolakala ngesiZulu) leshicilelwe BoFakazi BaJehova.
b Nawufuna kwati kabanti ngetiphrofetho teliBhayibheli, fundza incwajana letsi “Incwadi Yabo Bonke Abantu” emakhasi 27-29 (letfolakala ngesiZulu), leshicilelwe BoFakazi BaJehova.