Timphendvulo Temibuto Lelishumi Lemayelana Nekuya Ecasini
1 Sono sekucala lesentiwa bo-Adamu na-Eva ensimini yase-Edeni bekukuya ecasini yini?
▪ Imphendvulo: Bantfu labanyenti bacabanga kutsi lesitselo lesasisensimini yase-Edeni lebekungakafaneli sidliwe besimelela kuya ecasini. Kodvwa-ke liBhayibheli alikufundzisi loko.
Cabanga ngaloku: Ngisho nangembikwekutsi kudalwe Eva, Nkulunkulu wayala Adamu kutsi angasidli sitselo “sesihlahla sekwati lokulungile nalokungakalungi.” (Genesisi 2:15-18) Njengobe Adamu abeyedvwana, lomyalo bewungeke usho kuya ecasini. Ngetulu kwaloko, Nkulunkulu waniketa bo-Adamu na-Eva umyalo locacile wekutsi ‘batalane, bandze, bagcwalise umhlaba.’ (Genesisi 1:28) Njengobe Nkulunkulu anelutsandvo, abengabayala yini bantfu bekucala kutsi ‘bagcwalise umhlaba’—lokuyintfo ledzinga kuhlangana kwendvodza nemfati—bese utsi batawukufa nangabe benta njalo?—1 Johane 4:8.
Ngetulu kwaloko, kwakungesikhatsi Adamu angekho lapho Eva ‘akha kulesihlahla [lebebangakavunyelwa kusidla] wadla. [Ngemuva kwaloko] wanika nendvodza yakhe, nayo yadla.’—Genesisi 3:6.
Bo-Adamu na-Eva abazange babekwe licala ngesikhatsi baya ecasini futsi batala bantfwana. (Genesisi 4:1, 2) Kuyacaca-ke kutsi sitselo bo-Adamu na-Eva labasidla besingameleli kuya kwabo ecasini kodvwa bekusitselo sesihlahla.
2 LiBhayibheli liyakuvimbela yini kutijabulisa ngekuya ecasini?
▪ Imphendvulo: Incwadzi yekucala yeliBhayibheli itsi nguNkulunkulu lowadala bantfu, kwaba ‘ngulomdvuna nalomsikati.’ Nkulunkulu wase utsi konkhe lakudalile “kuhle kakhulu.” (Genesisi 1:27, 31) Ngekuhamba kwesikhatsi, Nkulunkulu waniketa emadvodza lomyalo lophefumulelwe: ‘Bani nenjabulo ngemfati webusha bakho . . . Shangatsi emabele akhe angakwenelisa ngaso sonkhe sikhatsi.’ (Taga 5:18, 19) Kulamavi, kuvakala shengatsi liBhayibheli liyakuvimbela yini kutijabulisa ngekuya ecasini?
Emaciniso aveta kutsi ngetulu kwekumane ahlele kutsi bantfu batalane, Nkulunkulu wadala titfo tangasese ngendlela yekutsi bantfu labashadile bakwati kuvetelana lutsandvo lwabo futsi bajabulisane. Buhlobo lobunjalo benetisa tidzingo tendvodza kanye nemfati wayo, lokubantfu labatsandzanako nalabasondzelene.
3 LiBhayibheli liyavuma yini kutsi umuntfu lomdvuna nalomsikati bahlale ndzawonye kodvwa babe bangakashadi ngalokusemtsetfweni?
▪ Imphendvulo: LiBhayibheli lisho ngalokucacile kutsi “Nkulunkulu uyawubehlulela bonkhe labagwadlako nalabaphingako.” (Hebheru 13:4) Ligama lesiGriki lelisho bundlundlulu ngulelitsi por·neiʹa, futsi linemcondvo lobanti lohlanganisa kutsi bantfu labangakatsatsani basebentise kabi titfo tabo tangasese.a Ngako-ke, kubi emehlweni aNkulunkulu kutsi bantfu labatsandzanako bahlale ndzawonye, ngisho nobe batitjele kutsi batawugcina bashadile.
Ngisho nobe bantfu batsandzana kakhulu, Nkulunkulu usalindzele kutsi bashade ngembikwekutsi baye ecasini. NguNkulunkulu lowasenta sakwati kutsandza. Lutsandvo luyimfanelo yakhe lehamba embili. Ngako-ke, unesizatfu lesihle sekutsi atsi kuya ecasini kufanele kujatjulelwe bantfu labashadile kuphela, njengobe kutawuchazwa esihlokweni lesilandzelako.
4 Semukelekile yini sitsembu?
▪ Imphendvulo: Sikhashana lesitsite, Nkulunkulu abeyivumela indvodza kutsi ibe nebafati labanyenti. (Genesisi 4:19; 16:1-4; 29:18–30:24) Kodvwa akusiye lowacalisa sitsembu. Waniketa Adamu umfati munye.
Nkulunkulu waniketa Jesu Khristu ligunya lekutsi aphindze asho kutsi indvodza kufanele ibe nemfati munye. (Johane 8:28) Ngesikhatsi abutwa ngemshado, Jesu watsi: “Ekucaleni uMdali wenta umuntfu lomdvuna nalomsikati. Watsi: ‘Ngenca yaloko-ke indvodza iyawushiya uyise nenina inamatsele kumkayo, labo-ke bobabili sebayawuba nyamanye.’”—Matewu 19:4, 5.
Ngekuhamba kwesikhatsi, lomunye webafundzi baJesu waphefumulelwa kutsi abhale: “Akube nguleyo naleyo ndvodza ibe newayo umfati, nalowo mfati abe neyakhe indvodza.” (1 Khorinte 7:2) LiBhayibheli liphindze litsi nobe nguyiphi indvodza leshadile lephatsiswa imitfwalo lekhetsekile ebandleni lebuKhristu kufanele ibe “yindvodza lenemfati munye.”—1 Thimothi 3:2, 12.
5 Kubi yini kutsi bantfu labashadile basebentise tintfo tekuvimbela intalo?
▪ Imphendvulo: Jesu akazange ayale balandzeli bakhe kutsi babe nebantfwana. Kute namunye umfundzi waJesu lowaniketa umyalo lonjalo. Kute eBhayibhelini lapho kutsiwa khona akukafaneli kuhlelwe umndeni.
Ngako-ke, bantfu labashadile bangatikhetsela kutsi bayafuna yini kuba nebantfwana nobe cha. Bangaphindze batikhetsele kutsi batawuba nebantfwana labangakhi kanye nekutsi batawuba nabo nini. Nangabe indvodza kanye nemfati wayo bakhetsa kusebentisa tindlela tekuvimbela intalo letingatsintsi kukhipha sisu, loko kusincumo kanye nemtfwalo wabo.b Kute umuntfu lokufanele abehlulele.—Roma 14:4, 10-13.
6 Kubi yini kukhipha sisu?
▪ Imphendvulo: Kuphila kungcwele kuNkulunkulu, futsi ngisho nelihlwili ulitsatsa njengesidalwa lesiphilako nalesikhetsekile. (Tihlabelelo 139:16) Nkulunkulu watsi umuntfu abetawujeziswa nangabe alimata umntfwana longakatalwa. Ngako-ke, kuye kukhipha sisu kukubulala.—Eksodusi 20:13; 21:22, 23.
Nanobe kunjalo, kutsiwani nangabe ngesikhatsi sekubeleka kuvela simo lesiphutfumako lesiphocelela labo labashadile kutsi bancume kutsi batawuvumela lomake aphile yini kufe umntfwana, nobe kuphile umntfwana kufe lomake? Esimeni lesinjalo, labo labashadile ngibo lokufanele bakhetse kutsi batawusindzisa kuphila kwabani.c
7 LiBhayibheli liyayivumela yini idivosi?
▪ Imphendvulo: LiBhayibheli liyayivumela idivosi. Nanobe kunjalo, Jesu washo sizatfu lesisodvwa kuphela lesemukelekako sedivosi, watsi: “Wonkhe umuntfu lodivosa umkakhe ngaphandle kwanakaphingile [walala nemuntfu langakashadi naye], bese ushada lomunye umfati, uyaphinga.”—Matewu 19:9.
Nkulunkulu uyayitondza idivosi leyentiwa ngesizatfu sekungetsembeki. Utawubajezisa labo labashiya bantfu labashade nabo ngaphandle kwesizatfu, ikakhulukati nangabe loko bakwenta ngenjongo yekushada nalomunye umuntfu.—Malakhi 2:13-16; Makho 10:9.
8 Nkulunkulu uyabemukela yini bunkonkoni?
▪ Imphendvulo: LiBhayibheli libulahla ngalokucacile bundlundlulu, lobuphindze buhlanganise nebunkonkoni, lokukutsandzana ngenhloso yekuya ecasini kwebantfu bebulili lobufananako. (Roma 1:26, 27; Galathiya 5:19-21) Nanobe liBhayibheli lisho ngalokucacile kutsi Nkulunkulu akawemukeli lomkhuba, siyati kutsi “Nkulunkulu walitsandza live kakhulu kangangekutsi wadzimate wanikela ngeNdvodzana yakhe lekukuphela kwayo, kuze kutsi nome ngubani lokholwa ngiyo angabhubhi, kodvwa abe nekuphila lokuphakadze.”—Johane 3:16.
Ngisho nobe angabemukeli bunkonkoni, emaKhristu eliciniso anemusa kubo bonkhe bantfu. (Matewu 7:12) Nkulunkulu ufuna kutsi ‘sihloniphe bonkhe bantfu.’ Ngako-ke, emaKhristu eliciniso akabagwemi bantfu labenta bunkonkoni.—1 Phetro 2:17.
9 Kukhona yini lokungakalungi ngekucoca ngekuya ecasini elucingweni, kutfumelelana titfombe kanye nemilayeto lengcolile ngamahlalekhikhini, nobe kucoca ngekuya ecasini nge-Internet?
▪ Imphendvulo: Kucoca ngekuya ecasini elucingweni kufaka ekhatsi kukhuluma ngako ngendlela lengakafaneli nobe kulalela imilayeto levusa inkhanuko. Kutfumelelana titfombe kanye nemilayeto lengcolile ngamahlalekhikhini kusho kuwusebentisa kute utfumelele labanye titfombe kanye nemilayeto levusa inkhanuko yekuya ecasini. Kucoca ngekuya ecasini nge-Internet kufaka ekhatsi kukhuluma ngetindzaba letivusa inkhanuko yekuya ecasini.
LiBhayibheli alikhulumi ngalokucondzile ngalemikhuba. Kodvwa litsi: “Bugwadla nebuphingi, nako konkhe kungcola, nome kungeneliswa, kungaphatfwa ngisho nangeligama emkhatsini wenu, njengobe labangcwele bafanele kwenta. Akubete kungcola, nekwedzelela, nekuhhalatisa, lokutintfo letingakafaneli.” (Efesu 5:3, 4) Tintfo letifanana naleti letibalwe ngenhla tikhutsata umbono longakafaneli ngekuya ecasini futsi tenta bantfu bafune kuya ecasini nebantfu labangakashadi nabo. Kunekutsi tisite bantfu balawule inkhanuko yabo, tikhutsata sifiso sebugovu sekufuna kutenetisa.
10 Litsini liBhayibheli ngekushaya indlwabu?
▪ Imphendvulo: LiBhayibheli alikhulumi ngalokucondzile ngekushaya indlwabu—lokusento umuntfu lasentako kute avuse inkhanuko yekuya ecasini futsi atenetise. Nanobe kunjalo, liVi laNkulunkulu liyala emaKhristu, litsi: “Ngaloko-ke bulalani tonkhe tinkhanuko tenu talapha emhlabeni: bugwadla, nebuphingi, nekungcola, nekuhungeka [lokungakafaneli kwekufuna kuya ecasini].”—Kholose 3:5.
Kushaya indlwabu kutfutfukisa umbono longakafaneli newekufuna kutenetisa endzabeni yekuya ecasini. LiBhayibheli lisicinisekisa ngekutsi Nkulunkulu angabaniketa ‘emandla lamakhulu’ kakhulu labo labenta umetamo locotfo wekuwuyekela lomkhuba.—2 Khorinte 4:7; Filiphi 4:13.
[Imibhalo lengentansi]
a I-por·neiʹa iphindze isho letinye tento letingavumelani nenjongo Nkulunkulu labenayo ekucaleni ngesikhatsi adala titfo tangasese kubantfu. Letento tifaka ekhatsi kuphinga, bunkonkoni, kanye nekulala nesilwane.
b Kute utfole kwatiswa lokubanti mayelana nembono weliBhayibheli ngekuvala intalo, fundza sihloko lesitsi “Imibuzo Evela Kubafundi” lesiku-Sicongosekulindza sa-June 15, 1999, emakhasi 27-28, ngesiZulu.
c Kute utfole kutsi umuntfu lodlwenguliwe angatsetseleleka yini lapho afuna kukhipha sisu, fundza i-“Phaphama!” ya-May 22, 1993, emakhasi 10-11, ngesiZulu, leshicilelwe boFakazi BaJehova.