I-Watchtower ONLINE LIBRARY
I-Watchtower ONLINE LIBRARY
WeSicongosekulindza
SiSwati
  • LIBHAYIBHELI
  • LOKUTFOLAKALAKO
  • IMIHLANGANO
  • be sif. 29 likh. 181-likh. 185 sig. 3
  • Simo Selivi

Kute i-video kulolokukhetsile.

Siyacolisa. Kube nenkinga nayisavuleka le-video.

  • Simo Selivi
  • Zuza Emfundvweni YeSikolwa Semsebenti WemaKhristu
  • Tincwadzi Letinemaphuzu Lafanako
  • Emagama Abitwe Ngalokucacile
    Zuza Emfundvweni YeSikolwa Semsebenti WemaKhristu
Zuza Emfundvweni YeSikolwa Semsebenti WemaKhristu
be sif. 29 likh. 181-likh. 185 sig. 3

SIFUNDVO 29

Simo Selivi

Yini lokudzingeka uyente?

Tfutfukisa livi lakho, hhayi ngekulingisa lomunye umuntfu, kodvwa ngekutsi uphefumule ngendlela lefanele futsi ukhulule imisipha lecinile.

Kungani kubalulekile?

Livi lelikahle lisita labo lokhuluma nabo kutsi bakhululeke futsi bakujabulele kukulalela. Livi nalingasikahle, liphazamisa indlela lokhuluma ngayo, futsi lingakwenta ukhatsateke, nalabo lokhuluma nabo bangakujabuleli kukulalela.

BANTFU abatsintfwa kuphela nguloko lokushoko, kodvwa batsintfwa nayindlela lokusho ngayo. Nangabe umuntfu lokhuluma nawe anelivi lelihle lelikhombisa kuba nelutsandvo, injabulo kanye nemusa, loyo muntfu uyamlalelisisa kunemuntfu lonelivi lelingakhombisi kuba nebungani nemusa.

Kuba nelivi lelihle akutsintsi kuphela indlela livi lelakheka ngayo. Kungatsintsa nesimilo semuntfu. Njengobe umuntfu atfutfuka aba nelwati futsi asebentisa emaciniso eliBhayibheli, kuba nelushintjo endleleni lakhuluma ngayo. Buntfu lobunjengebaNkulunkulu, lobufaka ekhatsi lutsandvo, injabulo, kanye nemusa buyabonakala evini lakhe. (Gal. 5:22, 23) Nangabe abakhatsalela ngalokusuka enhlitiyweni labanye, livi lakhe litakuveta loko. Nangabe asanekubonga, sekawulahlile umoya wekukhonona, loko kuyabonakala kuloko lakukhulumako kanye nasevini lakhe. (Sil. 3:39-42; 1 Thim. 1:12; Juda 16) Ngisho nobe ungalucondzi lulwimi lolukhulunywako, kuba melula kubona umehluko emkhatsini wemuntfu lovakala anenkhani, alukhuni, agceka futsi atsetsa, naloyo lovakala atfobekile, abeketela, anemusa kanye nelutsandvo.

Kuletinye timo, livi lelingasikahle lingabangwa kugula lokulimate umphimbo, nobe inkinga umuntfu latelwe nayo. Timo letinjengaleti tingaba bucayi kangangekutsi tingeke tilungiseke nyalo kulesikhatsi lesiphila kuso. Kodvwa-ke, kufundza kutisebentisa kahle titfo temtimba lesitisebentisa nasikhuluma kungawenta umehluko.

Kwekucala kubalulekile kwati kutsi emavi ebantfu akafani. Umgomo wakho akukafaneli ube kwenta livi lakho lifane nelalomunye umuntfu. Kodvwa kufanele utfutfukise livi lakho, kuye ngendlela lelingayo. Yini lengakusita kutsi wente loku? Kunetintfo letimbili letibalulekile.

Phefumula Ngendlela Lefanele. Kuze livi lakho liphume kahle, kufanele udvonse umoya lowenele futsi uphefumule ngendlela lefanele. Nawungakwenti loku, livi lakho ngeke libe nemandla futsi utawubambeka nawukhuluma.

Incenye lenkhulu yemaphaphu ayikho ngenhla kwesifuba; lencenye ibonakala iyinkhulu ngenca yemahlombe. Kodvwa incenye lenkhulu yemaphaphu ingenhla kweludvwadvwasi lolwehlukanisa emaphaphu nesisu (diaphragm). Loludvwadvwasi luhlangene nencenye lengentansi yetimbambo.

Nangabe ugcwalisa umoya encenyeni lengetulu kuphela yemaphaphu nawuphefumula, utawusheshe uphelelwe ngumoya. Livi lakho ngeke libe nemandla, futsi nawe utawusheshe udzinwe. Kuze uphefumule kahle, kufanele uhlale nobe ume ucondze futsi wehlise emahlombe. Nawudvonsa umoya kuze ukhulume, yetama kutsi ungawugcwalisi nje kuphela encenyeni lengenhla yesifuba. Cala ngekuwugcwalisa encenyeni lengentansi yemaphaphu. Nangabe lomoya sewugcwele lapho, incenye lengentansi yetimbambo itawuvuleka iye emaceleni. Nakwenteka loko, loludvwadvwasi lolwehlukanisa emaphaphu nesisu lutawushona phansi lukhweshise sisu nematfumbu, uze uve libhande nobe kwekwembatsa lokugcokile kukubamba esiswini. Kodvwa emaphaphu akekho lapho, asekhatsi etimbanjeni. Kuze ukubone loku, beka tandla takho encenyeni lengaphansi yetimbambo, bese udvonsa umoya kakhulu. Nangabe umoya uwudvonsa ngendlela lefanele, sisu sakho ngeke singene ekhatsi futsi nemahlombe akho ngeke aphakame. Kunaloko, utawuva timbambo tiphakama kancane futsi tivuleka.

Nyalo, sale ufundza indlela yekukhipha umoya. Ungawukhiphi ngekushesha, kodvwa wukhiphe kancane kancane. Ungetami kuwubamba ngekutsi ucinise umphimbo. Loko kutawubanga kutsi livi lakho livakale libambekile nobe linswininita. Umfutfo lovela emisipheni yesisu kanye nasemisipheni lesemkhatsini wetimbambo ngiwo lokhipha umoya, kodvwa ludvwadvwasi loluhlukanisa timbambo nesisu lutsintsa kutsi lomoya utawuphuma masinyane kangakanani.

Imidvwebo ekhasini 183

Njengobe nje nengijimi nayiya kuyawugijima kudzingeka kutsi iticeceshe kucala, nesikhulumi kudzingeka kutsi siphrakthize kukhipha umoya ngendlela lefanele. Mani ucondze, wehlise emahlombe. Dvonsa umoya ugcwalise incenye lengentansi yemaphaphu, bese uwukhipha kancane kancane ube ubala ungajaki njengobe uwukhipha. Ngemuva kwaloko, phrakthiza kufundza ngelivi lelivakalako njengobe uphefumula ngaleyo ndlela.

Khulula Imisipha Lecinile. Lenye intfo lebalulekile kute livi libe kahle, kutsi ukhululeke. Uyamangalisa umehluko loba khona nangabe ukhululekile nawukhuluma. Ingcondvo kanye nemtimba kufanele kukhululeke, ngobe nangabe ingcondvo ingakakhululeki, nemisipha yemtimba iyacina.

Ingcondvo ungayikhulula ngekutsi ube nembono lokahle ngalabo lokhuluma nabo. Nangabe ukhuluma nebantfu ensimini, khumbula kutsi ngisho nobe kwendlule tinyanga letimbalwa nje utadisha liBhayibheli, wati tintfo letiligugu letimayelana nenjongo yaJehova longaticocela labanye. Sizatfu lesikwente kutsi uye kubo kutsi badzinga lusito, ngisho nobe bona bakubona loko nobe cha. Kodvwa-ke nawuseHholweni LeMbuso, linyenti lalabo labakulalele lisuke litinceku taJehova. Babangani bakho futsi bafuna kutsi uphumelele. Kute bantfu emhlabeni labavame kukhuluma nebantfu lebanebungani kanye nelutsandvo njengalabo tsine lesivame kukhuluma nabo.

Khulula imisipha yemphimbo ngekutsi uyinake futsi ngekucophelela uyente ingacini. Khumbula kutsi imisipha yemphimbo iyanyakata nangabe umoya wendlula kuyo. Livi liyashintja nangabe lemisipha icinile nobe ikhululekile, njengobe nje nemsindvo welugitali ushintja nangabe kunelusinga lolucinisiwe nobe lolucekisiwe. Nangabe ukhulula imisipha yemphimbo, livi lakho liyehla. Kukhulula lemisipha kuphindze kusite ekutseni kugcine emakhala avulekile, futsi loku kutawulitsintsa kakhulu livi lakho.

Khulula umtimba wakho wonkhe​—emadvolo, tandla, emahlombe, kanye nentsamo. Loku kutawusita kutsi livi lakho licace, lokuyintfo ledzingekako kuze livakale kahle. Livi liyacaca nangabe umtimba usebenta njengeludvonga lolwenta livi livakale kahle, kodvwa loku ngeke kwenteke nangabe ungakakhululeki. Livi lelikhishwa ngumphimbo alendluli emakhaleni nje kuphela, kodvwa lendlula nasesifubeni, ematinyweni, elwangeni, nasemafonkholweni. Tonkhe letintfo tiyasita ekwenteni livi licace kahle. Nangabe ubeka intfo lesindzako etikwelugitali, lukhalela phansi; kuze umsindvo walo ucace, lugitali kufanele lungaphazanyiswa lutfo. Kunjalo nangetitfo temitimba yetfu letisamatsambo letibanjwe yimisipha. Nangabe livi lakho licacile, utawukhona kulishintjashintja ngendlela lefanele futsi uvete nemiva leyehlukehlukene. Livi lakho litawuvakala ngisho nakubantfu labanyenti, kungadzingeki kutsi uze umemete.

INDLELA LIVI LELAKHEKA NGAYO

Yonkhe imisindvo yakhiwa ngumoya lophuma emaphashini. Emaphaphu asebenta njengesifutfo lesifutsa umoya kuchochocho uye emphinjeni, nobe egilweni lelisemkhatsini wemphimbo. Ekhatsi kwaleligilo, ngasemaceleni kunemisipha lemincane lemibili lebitwa ngekutsi yimisipha yemphimbo. Lemisipha ngiyo lesebenta kakhulu ekwakhekeni kwelivi. Iyavuleka iphindze ivaleke kuze umoya ungene futsi uphume emphinjeni, futsi loku kuphindze kusite kutsi kungangeni tintfo letingadzingeki emaphashini. Ngalokuvamile nawuphefumula, kute umsindvo lowakhekako njengobe umoya wendlula kulemisipha yemphimbo. Nangabe umuntfu afuna kukhuluma, lemisipha lesemphinjeni iyacina futsi inyakate njengobe umoya losuka emaphashini wendlula kuyo. Loku kwenta kutsi kuphume livi.

Nangabe lemisipha yemphimbo idvonseke kakhulu, inyakata ngelizinga lelisetulu bese nemsindvo lophumako uba setulu. Kodvwa-ke nangabe lemisipha ikhululekile, imisindvo lephumako iba phansi. Nawusuka emphinjeni, umsindvo ungena encenyeni lengenhla yemphimbo. Ngemuva kwaloko wendlula uye emlonyeni nasemakhaleni, lapho kufike kwengeteke khona naleminye imisindvo leyenta lelivi licace, futsi livakale kahle. Lwanga kanye nelulwimi, ematinyo, tindzebe temlomo kanye nemihlatsi, kusebenta ndzawonye kute kuhlukanise lemisindvo, ekugcineni bese iphuma ingemagama lacondzakalako.

Livi lemuntfu limangalisa kakhulu, ngobe loko longakhona kukwenta ngalo akufani nanobe nguyiphi intfo leyentiwe ngumuntfu. Liyakhona kuveta imiva lefaka ekhatsi luvelo, lutsandvo, kungabi neluvelo kanye nenzondo. Nangabe litfutfukiswe kahle futsi liceceshiwe, livi lingakhona kushintjashintja; ngalo ungakhipha umculo lomnandzi uphindze usho emagama latsintsa inhlitiyo.

KUNCOBA LETINYE TETINKINGA

Livi lelite emandla. Livi lelincane akusho kutsi lite emandla. Nangabe livakala kahle futsi licacile, bantfu lokhuluma nabo batakujabulela kukulalela. Kodvwa kuze kube nemiphumela lemihle, livi kufanele liphakame ngalokwenele.

Kuze utfutfukise indlela livi lakho lelivakala ngayo, kufanele ulente licace. Loku kudzinga kutsi ufundze kukhulula umtimba wakho wonkhe, ngendlela lechazwe kulesifundvo. Kukhulula umtimba wakho ngekucophelela kanye nekuphrakthiza kuhhomtela kungakusita. Tindzebe temlomo kufanele titsintsane kancane, hhayi kakhulu. Njengobe uhhomtela, kufanele ukuve kunyakata lokwenteka enhloko nasesifubeni sakho.

Ngaletinye tikhatsi livi lingevakala lite emandla nobe libambekile ngenca yekutsi umuntfu uyagula nobe akakalali ngalokwenele. Nangabe leso simo siphela, livi lakhe nalo litawuba ncono.

Livi lelinswininitako. Nangabe imisipha yemphimbo icine kakhulu, livi nalo linswininita kakhulu. Livi lelingaphumi ngekukhululeka lenta labo labakulalele nabo bangakhululeki. Nawukhulula imisipha yemphimbo kuze uyente ingacini, livi lakho ngeke linswininite. Loku kwente ngekucophelela, futsi ukuphrakthize nawukhuluma malanga onkhe. Kudvonsa umoya kakhulu nako kungakusita.

Livi lelivakala liphuma emakhaleni. Ngaletinye tikhatsi lenkinga ibangelwa kuvimbana, kodvwa esikhatsini lesinyenti akusinjalo. Ngaletinye tikhatsi nangabe umuntfu acinise imisipha yemphimbo neyemlomo, emakhala akhe ayavaleka bese umoya awusendluli ngekukhululeka. Loku kubanga kutsi kube khona kunyakata emakhaleni. Kuze loku kungenteki, kudzingeka kutsi ukhululeke.

Livi lelicinile. Livi lelinjalo lenta labanye bangakhululeki kuveta imibono yabo. Lingabenta bative shengatsi bayatsetsiswa.

Kuletinye timo, loku kubangwa similo semuntfu, lokudzingeka kutsi asishintje. (Khol. 3:8, 12) Nasewukwentile loko, kungasita kusebentisa leticondziso letimayelana nelivi. Khulula umphimbo kanye nemhlatsi. Loku kutawukwenta lelivi libe lihle futsi livakale kahle ngobe utawube ungakhulumeli ematinyweni.

LONGAKWENTA KUZE UTFUTFUKE

  • Bani nebuntfu bebuKhristu.

  • Phrakthiza kudvonsa kahle umoya, uwugcwalise encenyeni lengentansi yemaphaphu.

  • Nawukhuluma, khulula imisipha yakho​—umphimbo, intsamo, emahlombe, nemtimba wonkhe.

TIVIVINYO: (1) Phrakthiza kudvonsa umoya uwugcwalise encenyeni lengentansi yemaphaphu. Loku kwente liviki linye, imizuzu lembalwa ngelilanga. (2) Lokungenani kanye ngelilanga ngeliviki, khulula imisipha yemphimbo nawukhuluma, kodvwa loko ukwente ngekucophelela.

    Tincwadzi TesiSwati (2002-2025)
    Phuma
    Ngena
    • SiSwati
    • Share
    • Khetsa Lokufunako
    • Copyright © 2025 I-Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Imibandzela Yekuyisebentisa
    • Kusetjentiswa Kwemininingwane Yakho
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Ngena
    Share