Na ho Kena Sekolotong ho Molemo?

“LE KA mohla u se ke ua sebelisa chelete ea hao pele u e-ba le eona.” Kaha ho kena sekolotong ke mokhoa o tloaelehileng ho ba bangata kajeno, na keletso ena ea eo e kileng ea e-ba mopresidente oa United States Thomas Jefferson e utloahala e fetiloe ke nako?

Linaheng tse ngata meputso e sala e le tlaase ha e bapisoa le litheko, ’me ho phahama ha theko ea lintho ho fokolisa chelete e bolokiloeng. Hape, maemo a moruo a ama melao-motheo ea bohlokoa ea batho. Leha ho le joalo, botšepehi ke ba bohlokoa. Hobane lintho tse kang ho qhekella lekhethong le ho hlōleha ho lefa molato li jele setsi, ka sebele ke phephetso ho boloka letsoalo le letle. Kahoo hase ho makatsang ha hangata moruo e le oona o ka sehloohong meqoqong ea batho, litlhahiso tse mabapi le ho boloka chelete kapa ho fumana chelete li tletse likoranteng le limakasineng le thelevisheneng ha batho ba ntse ba leka ho sebetsana ka katleho le mathata a moruo. Ka nako e tšoanang ke ho loketseng hore u amehe ka ho iphelisa le ho phelisa ba lelapa la hao.—1 Timothea 5:8.

Kaha e batla e le batho ba fokolang ba thabelang botsitso ba moruo, ke’ng seo u ka se etsang ho qoba mathata bakeng sa lelapa la hao? Taba ea pele ke hore ho na le thuto ea bohlokoa e loketseng ho hopoloa.

Qoba Sekoloto se Seholo

Ke hobane’ng ha ba bang ba kena sekolotong? Hase kamehla ho alima ho tlisoang ke maemo a tebileng, joaloka ho kula. Takatso ea ho ba le lintho tse itseng tse bonahalang e ka ’na ea e-ba matla haholo. Ka lehlakoreng le leng, tšusumetso ea ho kena sekolotong e ka ’na ea se be phoso ka boeona. Ha e le hantle, ho ka ’na ha e-ba molemo ho lefella ntlo ho e-na le ho lefa rente, kapa ho reka koloi ho ka ’na ha hlokahala. Ea phelisang lelapa ka moputso oa hae o batla hore lelapa la hae le thabe. O batla hore a atlehe joaloka monna le ntate. Mohlomong o ikutloa hore lelapa la hae le lokela ho thabela lintho tse ngata tse bonahalang tseo ba bangata ba nang le tsona.

Bonneteng, e ka ’na ea e-ba ho lekang hore motho a alime chelete bakeng sa ho reka ntho e lakatsoang empa e le e sa hlokahaleng. Ho ba le lintho ho etsa hore motho a ikutloe hamolemo, na ha ho joalo? Ke mang ea ke keng a thabela mose o motle, para e ncha ea lieta, kapa haesita le koloi e ncha e tsoang lebokoseng? Hape ke mang ea ke keng a rata ho ba le ntlo e bohehang haholoanyane? Empa, hlokomela! Bo-rakhoebo e ka ba ba khothaletsang, ’me ho etsoa chelete e ngata ka ho rekisetsa batho lintho tseo ba sa li hlokeng le tseo ba ke keng ba li khona.

Hape, hopola hore, ho lefa likoloto kamehla ha nako ea tsona e se e fihlile ho ka baka khatello likamanong tsa lelapa. Ho se lumellane le khalefo li ka ’na tsa hlaha. Sengoli sa litšoantšiso Henrik Ibsen o ne a nepile ha a re: “Bophelo ba lelapa bo felloa ke tokoloho le botle hang ha bo qala bo thehoa holim’a ho alima le sekoloto.” Haeba u sa lefe ka nako, lebitso la hao le ka ’na la silafala. Kaha ho bonolo haholoanyane ho sebelisa chelete e alimiloeng ho feta ho e lefa e se e e-na le phaello, ba bangata ba hlokomela hore seo ba se rekileng ha se tlise thabo eo ba neng ba e lebeletse.

Ka ho tloaelehileng, mebuso e phehella ho alima ka ho tsoelang pele, e eketsa phaello ea eona litefong. Le hoja mohlomong sena e ka ’na eaba se tloaelehileng, ke hobane’ng u ka etsisa lichaba tse nang le likoloto tse ngata ka ho feteletseng? Ho e-na le ho ruisa batho, likoloto tse ngata li ka eketsa bofutsana le ho se sireletsehe. Joalokaha maele a Sedanishe a hlalosa, “ho thata ho lefella bohobe bo seng bo jeloe.”

Ka ho thabisang, khatello kelellong e fokotseha haholo ha u ithuta ho sebelisa chelete ka bohlale. Kahoo nka nako ho rera tsela ea hao ea ho reka ka hloko e le ho qoba khatello ea ho alima. Esita le linaheng tseo ho phahama ha theko ea lintho e leng ho fetelletseng, ho na le litsela tsa ho boloka chelete—ka ho reka ha litheko li theotsoe le ho reka lintho tse hlokahalang feela. Ho hlokahala hore u phele ka seo u nang le sona, ho ikemisetsa ho leta kapa ho tsoella u se na seo u se batlang.

Ipotse: Na ho kena ha ka sekolotong ho tla bakela lelapa la ka bothata? Ho thoe’ng ka botumo ba ka haeba nka sitoa ho lefa kalimo? Ho ka ’na ha nka nako e telele hore u tšepuoe hape! Keletso e sebetsang, le e ntle, mabapi le sena e-ea fumaneha. Ke hobane’ng u sa hlahlobe Bibele ho bona hore na e ka u thusa le lelapa la hao ho sebetsana ka katleho le taba ena ea sekoloto?

Na Bibele e ka U Thusa?

Taba ea bohlokoahali, ke hore Bibele e ka re thusa kaofela ha rōna ho hlaolela tšepo e feletseng ho Jehova. Ka sebele re hloka thuso ‘linakong tsena tseo ho leng thata ho sebetsana le tsona.’ (2 Timothea 3:1, NW) Rea eletsoa: “Ketso tsa lōna li hloke takatso ea ho rua; le kholoe ke tseo le nang le tsona; hobane Molimo ka sebele o itse: Nke ke ka u tlohela, nke ke ka u lahla. Ka baka leo, re ka re ka tšepo: Morena ke mothusi oa ka, nke ke ka tšoha letho; motho a ka nketsa’ng.” (Ba-Heberu 13:5, 6) Ke habohlokoa hakaakang ho hōlisa tumelo e matla ho Molimo joaloka Mohlokomeli oa rōna!

Le hoja Bibele e sa bolelle motho e mong le e mong hore a iphelise joang, e fana ka litataiso tse utloahalang. Jesu Kreste o ile a khothaletsa bamameli ba hae ho hlokomela bomoea ba bona pele: “Ho thabile ba elang tlhoko ea bona ea moea hloko‚ kaha ’muso oa maholimo ke oa bona.” (Mattheu 5:3, NW) Re boetse re bolelloa ho ipehela lipakane: “Le tiise matla ho lula ka khotso; le itšebelletse tsa lōna, ’me le sebetse ka matsoho a lōna, joalo ka ha re le laetse; le tle le etse ka mokhoa o tšoanelang ka nģeng ea ba kantle, ’me le se ke la hloka letho.” (1 Ba-Thessalonika 4:11, 12) Ho lula ka khotso le ho thabela tekanyo e itseng ea boiketlo, na ha ho re hloke ho phela ka har’a meeli ea seo re nang le sona?

Lentsoe la Molimo le ka re thusa ho lokisa monahano oa rōna. Mongoli oa Liproverbia o ile a bontša pono e leka-lekaneng ha a ne a kōpa Molimo: “U se ke ua mpha bofuma, leha e le maruo; mphepe ka bohobe bo ntekanang; e se re mohlomong ha ke khotše, ka u latola, ka re: Jehova ke mang na? mohlomong ha ke fumanehile, ka utsoa, ’me ka tlaela ka lebitso la Molimo oa ka.” (Liproverbia 30:8, 9) Kahoo u se hlajoe ke lihlong haeba u lokela ho khahlametsa litlhoko tsa hao ka se fokolang, bonyane ka nakoana. Le ka mohla u se etse hore thabo ea hao e itšetlehe ka lintho tse bonahalang, joalokaha ba bangata ba etsa, ha ba ipapisa le ba bang kapa ba khathatseha ka ho sa hlokahaleng ka matlotlo a bonahalang.—Mattheu 6:31-33.

Ho phaella moo, Bibele e ka u thusa ho hlaolela mekhoa e metle. Ithute ho ba ea bolokang ka ntle le ho ba lekhonatha, u fumane khotsofalo linthong tseo u ka li khonang. Haeba u mocha, u se ke ua lebella ho fumana hang-hang lintho tseo batho ba baholo ba li fumaneng ka lilemo tse ngata tsa ho sebetsa. Qoba ho etsoa lekhoba ke lerato la lintho tse bonahalang. Ka ho loketseng, Bibele e re hlokomelisa khahlanong le “ho rata chelete” e seng khahlanong le chelete, ha e re: “Ba ikemiselitseng ho rua, ba oela lerabeng la moleko, le litakatsong tse ngata tsa bothoto, tse kotsi, tse tetebeletsang batho tšenyehong le timelong. Mohloli oa bokhopo bohle ke ho rata chelete; ka ho e chachehela, ba bang ba khelohile tumelo, ba ikapesa ka masoabi a mangata.” (1 Timothea 6:9, 10, Bibele—Phetolelo e Ncha) Ke habohlokoa hakaakang ho hlokomela phapang pakeng tsa seo ka sebele u se hlokang le se u mpang u se batla feela!

Leha ho le joalo, na u ikutloa hore chelete ea hao e fokola haholo? Ke ’nete hore ha ho bonolo ho mamella ho hloka kantle le ho ferekana. Leha ho le joalo, ikemisetse ho tsoela pele u se na lintho tseo ehlileng eseng tsa bohlokoa ho e-na le ho kena sekolotong bakeng sa tsona, e leng se ka ’nang sa u bakela moroalo o boima haesita le tahlehelo ea lichelete. Rera ka hloko, ’me u be ea baballang. U ka ’na ua fumana litlhahiso tse sebetsang ka ho bua le motsoalle ea nang le phihlelo. Na ho ithuta mahlale a macha ho ka thusa? Hopola: Ho latela melao-motheo ea Bibele, ho beha lintho tsa moea pele, le ho tšepa Jehova ka ho tletseng ke habohlokoa—ho sa tsotellehe hore na maemo ke afe.—Ba-Filippi 4:11-13.

E, ho kena sekolotong ho ka ’na ha se be molemo. Ho ’nile ha boleloa hore: “Motho ea likolotong o tšoasehile letlooeng.” Boima ba sekoloto e ka ba bo senyang bophelong ba lelapa, bophelong bo botle ba ’mele, le bomoeeng. Sekoloto se ka etsa hore ea alimileng a futsanehe le ho feta. Liproverbia 22:7 e re: “Morui o busa mafutsana, ’me ea alimang ke mofo oa eo a alimileng ho eena.” Kahoo, qoba sekoloto se sa hlokahaleng. Re ntse re ka rua molemo molao-motheong oo moapostola Pauluse a ileng a eletsa Bakreste ka oona: “Le se ke la ba le molato ho motho, ha e se oa ho ratana; hobane ea ratang ba bang ke eena ea phethileng molao.”—Ba-Roma 13:8.

Ho sa tsotellehe maemo a moruo naheng ea heno, talima pele ka kholiseho lefatšeng le lecha la Molimo. Haufinyane moloko oa batho ha o sa tla aroloa ka ba alimanang le ba alimang. Ka tlas’a ’Muso oa Molimo, ha ho ea tla futsaneha. Tšepiso ea Jehova e tla ba ’nete: “O tla boloka ea lesitsi ha a hooa, le ea malimabe ea hlokang mothusi; o tla utloela ea malimabe le mohloki bohloko, a boloke bophelo ba ea lesitsi.” (Pesaleme ea 72:12, 13) Ho e-na le ho loanela ho phela, baahi ba lefatše ba tla ‘iketla khotsong e khōlō.’—Pesaleme ea 37:11.

[Setšoantšo se leqepheng la 12]

Thomas Jefferson

[Tlhaloso ea Moo Setšoantšo se Nkiloeng Teng]

Painting by Gilbert Stuart. Courtesy Bowdoin College Museum of Art/Dictionary of American Portraits/Dover

[Setšoantšo se leqepheng la 13]

Ho kena sekolotong se boima ho ka baka khatello lenyalong la hao