LITŠOANTŠO TSA MEHLENG EA KHALE
’Muso oa Spain o Leleka Mamorisco
Ho tlalehiloe hore kereke ke eona e ileng ea hlohlelletsa ntho e ’ngoe le e ’ngoe e bohloko eo Masepanishe a ileng a e etsa paleng ena. Ke pale e thahasellisang.
MORENA oa Spain o ne a batla hore ’Muso oa Spain o laoloe ke Bokreste. Ka lebaka leo, Mamorisco a ile a nkoa e le mekhelo ’me ho ne ho thoe boteng ba ’ona bo khopisa Molimo. Ka mor’a lilemo tse ngata, ho ile ha etsoa qeto. Efe? Ea hore a lokela ho lelekoa!a
BA ILE BA QOBELLOA HO FETOHA
Ka lilemo tse makholo, Mamosleme a Spain, e leng sehlotšoana se neng se bitsoa Mudéjar, a ne a lula ka khotso libakeng tse neng li laoloa ke Mak’hatholike. Libakeng tse ling, ka nakoana a ne a lumelloa ho tsoela pele a sebelisa melao le meetlo ea ’ona le ho etsa litšebeletso tsa bolumeli ba ’ona.
Empa ka 1492, morena Ferdinand II oa Mak’hatholike le mofumahali Isabella, ba ile ba hapa Granada, e leng karolo ea ho qetela ea Iberia e neng e laoloa ke Mamosleme. Mamosleme a ile a lumela ho inehela hafeela ba ka fuoa litokelo tse tšoanang le tsa Mamudéjar. Leha ho le joalo, nakoana ka mor’a moo baeta-pele ba Mak’hatholike ba ile ba hlorisa le ho hatella le ho feta sehlotšoana sa Mamosleme se neng se le haufi le bona hore se sokolohe. Mamorisco a ile a ipelaetsa ka hore ho hatakeloa litumellano tse ileng tsa etsoa nakong e fetileng ’me ka 1499 a ile a leka ho liha ’muso. Masole a ’muso a ile a thiba tlhaselo eo, empa ka mor’a moo Mamosleme ’ohle a ile a qobelloa ho sokoloha kapa ho falla naheng eo. Masepanishe a ile a reha Mamosleme a ileng a sokoloha ’me a tsoela pele ho lula Spain, Mamorisco.
“E NE E SE BAKRESTE BA LOKILENG KAPA BAFO BA TŠEPAHALANG”
Ka 1526, Boislamo bo ile ba thibeloa naheng ea Spain, empa Mamorisco a mangata a ile a tsoela pele a tšoara litšebeletso tsa bolumeli ka sekhukhu. Boholo ba ’ona a ne a ntse a tšoareletse setsong sa ’ona.
Kaha Mamorisco a ne a tseba mesebetsi ea bohlokoa ea matsoho, a sebeletsa Mak’hatholike a bile a lefa lekhetho, Mak’hatholike a ne a sa natse taba ea hore Mamorisco ha a inehela ho bona ka ho feletseng. Leha ho le joalo, Mamorisco a ile a hlouoa ka lebaka la ho hana ho sokoloha ’me a ile a khetholloa haholo ke ’muso le batho ka kakaretso. Khethollo eo e ile ea hlohlelletsoa le ho feta ke hore kereke e ne e ntse e belaela hore Mamorisco ha a sokoloha ka ho feletseng.
Ho e-s’o ee kae, kereke e ile ea felloa ke mamello ’me e ile ea hatella Mamorisco. Ka 1567, ho ile ha phatlalatsoa taelo ea Morena Philip II e thibelang Mamorisco ho bua puo ea ’ona, ho apara moaparo oa ’ona le ho latela mekhoa le meetlo ea ’ona. Taelo ena e ile ea baka borabele le tšollo ea mali.
Ho hakanngoa hore Mamorisco a ka bang 300 000 a ile a qobelloa ho falla Spain ’me a ile a hlorisoa haholo
Bo-rahistori ba bolela hore babusi ba Spain ba ne ba kholisehile hore “Mamorisco e ne e se Bakreste ba lokileng kapa bafo ba tšepahalang.” Ka lebaka leo, a ile a qosoa ka hore a ne a rera bolotsana le lira tsa Masepanishe, e leng masholu a maoatleng a Barbary, Maprostanta a Fora le Maturkey—e le hore lira tseo li khone ho hlasela Spain. Ka 1609, Philip III o ile a leleka Mamorisco hobane a ne a tšaba hore e tla ba mahlabaphio ka lebaka la hore a ne a khetholloa.b Lilemong tse ileng tsa latela, batho bao ho neng ho belaeloa hore ke Mamorisco ba ne ba hlorisoa. Seo se ile sa etsa hore Spain e be naha ea bolumeli ba K’hatholike feela.
a Bo-rahistori ba sebelisa lebitso Mamorisco ka tsela e sa someng ha ba bua ka Mamosleme a ileng a fetohela Bok’hatholikeng, a neng a lula Hloahloeng ea Iberia ka mor’a hore ’muso oa ho qetela oa Mamosleme o oe ka 1492.
b Bo-rahistori ba boetse ba belaela hore bonyane ’musi a le mong oa Mosepanishe o ile a rua molemo haholo ka ho nkela Mamorisco thepa ea ’ona.