U ka Lula U Hloekile Lefatšeng la Boitšoaro bo Bobe

E NE e le monna e motšo oa koete. Mosali eena a le bohlale ebile e le tjaka. Ba ne ba sebetsa femeng e le ’ngoe. Monna enoa o ne a sa oele fatše ho mosali enoa. A sa ome mathe ha a babatsa mosali enoa. Ba ne ba rekelana limpho. Kapele feela ba ile ba ratana. Monna enoa o ile a tlohela mosali oa hae ka lebaka la hae. Mosali enoa eena, qetellong o ile a etsa qeto ea ho lula le monna oa hae le ho hlala monna enoa. Monna enoa ka pelo e sa fellang o ile a leka ho khutlela ho mosali oa hae. Leha ho le joalo, kaha o ne a sa soaba ka ho feletseng, ha aa ka a atleha ho boloka lenyalo la hae. E mong le e mong ea amehileng o ile a leka ho tsoela pele le bophelo, le hoja maoma a ne a le teng.

Boitšoaro bo botle ba botona le botšehali ha bo sa nkoa e le bokhabane lefatšeng lena. Ho lelekisa menate le khotsofalo ntle le ho ithiba ho bonahala ho tloaelehile. The New Encyclopædia Britannica e re: “Ho bonahala bofebe e le kobo-anela ’me, mabakeng a mang, bo qaphakile joaloka lenyalo.”

Empa, Jehova Molimo o lakatsa ha lenyalo le ka ‘hlompheha har’a bohle’ le liphate tsa lenyalo li ka ‘hloka litšila.’ (Baheberu 13:4) Mangolo a re: “Le se ke la khelosoa. Leha e le lihlola, kapa barapeli ba litšoantšo, kapa bafebi, kapa banna ba boloketsoeng merero eo e seng ea tlhaho, kapa banna ba robalang le banna . . . ha ba na ho rua ’muso oa Molimo.” (1 Bakorinthe 6:9, 10) Ka lebaka leo, hore re thabele mohau oa Molimo, re lokela ho lula re hloekile boitšoarong lefatšeng lena la boitšoaro bo bobe.

Re ka itšireletsa joang litšusumetsong tse silafatsang tse re potolohileng? Khaolong ea bo5 ea buka ea Bibele ea Liproverbia, Morena Solomone oa Iseraele ea boholo-holo o fana ka likarabo. A re hlahlobeng hore na o re’ng.

Matla a ho Nahana a Tla U Sireletsa

Morena oa Iseraele o qala ka ho re: “Mora oa ka, u ele bohlale ba ka hloko.” Oa phaella: “U sekehele temoho ea ka litsebe, e le hore u lebele matla a ho nahana; ’me e se eka molomo oa hao o ka sireletsa tsebo.”—Liproverbia 5:1, 2, NW.

Ho hanela liteko tsa boitšoaro bo bobe, re hloka bohlale—bokhoni ba ho sebelisa tsebo ea Mangolo—le temoho, kapa matla a ho khetha se nepahetseng ho se fosahetseng le ho khetha tsela e nepahetseng. Re phehelloa ho ela hloko bohlale le temoho e le hore re lebele matla a rōna a ho nahana. See re ka se etsa joang? Ha re ithuta Lentsoe la Molimo, Bibele, re lokela ho lemoha tsela eo Jehova a etsang lintho ka eona le ho etsa hore re sekehele tsebe thato ea hae le merero ea hae. Ka ho etsa sena, re tla be re lebisa menahano ea rōna litseleng tse nepahetseng. Matla a ho nahana a fumanoang ka tsela eo a lumellana le bohlale ba bomolimo le tsebo. Ha a sebelisoa ka nepo, matla ana a re sireletsa hore re se ke ra hoheloa ke boitšoaro bo bobe.

Hlokomela Mahalapa a Boreleli

Lebaka leo ka lona matla a ho nahana e leng a bohlokoa ho bolokeng boitšoaro bo hloekileng lefatšeng le sa hloekang ke la hore litsela tsa motho ea boitšoaro bo bobe lia eka. Solomone oa lemosa: “Molomo oa mosali osele o ntse o rotha joaloka khekhe ea linotši, le mahalapa a hae a boreleli ho feta oli. Empa phello e tsoang ho eena e baba joaloka lengana; e bohale joaloka sabole e sehang ka nģa tse peli.”—Liproverbia 5:3, 4, NW.

Maeleng ana, motho ea tsoileng tseleng o tšoantšoa le “mosali osele”—letekatse.a Mantsoe ao a ekang phofu ea hae ka ’ona a monate joaloka khekhe ea linotši ’me a boreleli ho feta oli ea mohloaare. Na hangata lebonyo le isang boitšoarong bo bobe ba ho kopanela liphate ha le qale ka tsela ee? Ka mohlala, nahana ka phihlelo ea mongoli e mong ea bohehang ea lilemo li 27 ea bitsoang Amy. Oa pheta: “Monna enoa eo ke sebetsang le eena o ntlhokomela haholo ’me oa nthorisa ha monyetla o mong le o mong o hlaha. Hoa thabisa ho eloa hloko. Empa ke bona hantle hore thahasello ea hae ho ’na ke ea ho kopanela liphate feela. Ha ke na ho thetsoa ke lebonyo la hae.” Mantsoe a boikaketsi a moeki oa monna kapa oa mosali a atisa ho hohela haeba re sa lemohe sebōpeho sa ’ona sa ’nete. Ho sena re lokela ho sebelisa matla a rōna a ho nahana.

Litholoana tsa boitšoaro bo bobe li baba joaloka lengana ’me li bohale joaloka sabole e sehang ka nģa tse peli—li bohloko ebile lia bolaea. Letsoalo le sehang, boimana bo sa batloeng, kapa boloetse bo tšoaetsanoang ka ho kopanela liphate hangata ke liphello tse babang tsa boitšoaro bo joalo. Hape, nahana ka bohloko bo boholo ba maikutlo bo utluoang ke molekane oa lenyalo oa motho ea sa tšepahaleng. Ketso e le ’ngoe ea ho se tšepahale e ka baka bohloko bo tebileng hoo bo ka bang teng bophelo bohle. Ha ho pelaelo hore boitšoaro bo bobe boa lematsa.

Ha morena ea bohlale a hlalosa bophelo ba mosali ea tsoileng tseleng, o tsoela pele: “Maoto a hae a theohela lefung. Mehato ea hae e tšoara Sheole. Ha a nahanisise ka tsela ea bophelo. Litsela tsa hae li hlahlathetse moo a sa tsebeng.” (Liproverbia 5:5, 6, NW) Litsela tsa mosali ea boitšoaro bo bobe li mo khannela lefung—ke mehato e mo khannelang Sheole, lebitla le tloaelehileng la moloko oa batho. Kaha mafu a tšoaetsanoang ka ho kopanela liphate, haholo-holo AIDS, a jele setsi, mantsoe aa ke ’nete hakaakang! Qetello ea hae e tšoana le ea ba tsamaeang le eena litseleng tsa hae tse khopo.

Ka kameho e tlohang pelong, morena oa ipiletsa: “Kahoo joale, Lōna bara, le ’mamele ’me le se ke la furalla lipolelo tsa molomo oa ka. Le etse hore litsela tsa lōna li be hōle le eena, ’me le se ke la atamela monyako oa ntlo ea hae.”—Liproverbia 5:7, 8, NW.

Re lokela ho suthela hōle haholo kamoo re ka khonang le tšusumetso ea batho ba boitšoaro bo bobe. Ke ka lebaka la’ng ha re ipepesetsa litsela tsa bona ka ho mamela ’mino oa bona o hlephisang boitšoaro, ka ho shebella boithabiso bo silafatsang boitšoaro, kapa ka ho ipepesetsa libuka tsa bootsoa? (Liproverbia 6:27; 1 Bakorinthe 15:33; Baefese 5:3-5) Hona ke bothoto bo bokaakang ho imemela bona ka ho bonya le bona kapa ka ho apara le ho itlhopha ka tsela e sa itlhompheng!—1 Timothea 4:8; 1 Petrose 3:3, 4.

Moputso o Moholo Haholo

Lebaka le leng la hore re suthele hōle le motho ea tsoileng tseleng ke lefe? Solomone oa araba: “E le hore le se ke la fana ka ho hlompheha ha lōna ho ba bang, kapa lilemo tsa lōna ho se sehlōhō; e le hore basele ba se ke ba ikhotsofatsa ka matla a lōna, kapa lintho tseo le li fumaneng ka ho utloa bohloko li be ka tlung ea molata, kapa le bobole bokamosong ba lōna ha linama tsa lōna le ’mele ea lōna e fela.”—Liproverbia 5:9-11, NW.

Ka tsela ena Solomone o hlakisa moputso o moholo oa ho inehela boitšoarong bo bobe. Bofebe le ho tloha seriti, kapa ho felloa ke boitlhompho, li tsamaea hammoho. Na hase ntho e lihlong e le kannete ho sebeletsa feela ho khotsofatsa takatso ea rōna kapa ea motho e mong ea boitšoaro bo bobe? Na ha ho bontše ho hloka boitlhompho ho itlohella ho kopanela liphate le batho bao e seng balekane ba rōna ba lenyalo?

Leha ho le joalo, ke eng e akarelletsoang ho ‘feng basele kapa melata lilemo tsa rōna, matla a rōna le lintho tsa rōna tseo re li fumaneng ka ho utloa bohloko’? Buka e ’ngoe ea litšupiso e re: “Taba ea litemana tsena e hlakile: Mathata a bakoang ke ho se tšepahale boitšoarong a ka ’na a e-ba maholo; hobane sohle seo motho a se sebeletsang—boemo, matla, nala—se ka phonyoha motho ka lebaka la lintho tseo mosali eo a li batlang ka meharo kapa ka lebaka la sechaba ha se llela hore se buseletsoe.” Mathata a bakoang ke boitšoaro bo bobe a ka ba maholo!

Ha a se a lahlehetsoe ke seriti sa hae le maruo a hae a felile, motho oa leoatla a ka bobola, a re: “Ke hloile taeo ’me pelo ea ka e hlompholotse khalemelo hakaakang! Ha kea mamela lentsoe la barupeli ba ka, ’me mesuoe ea ka ha kea ka ka e sekehela tsebe. Ke bile bobeng ba mofuta o mong le o mong habonolo har’a phutheho le seboka.”—Liproverbia 5:12-14, NW.

Ka mor’a nako, moetsalibe o bolela seo setsebi se seng se reng ke “letoto la ‘bo-hoja’: hoja ka mamela Ntate; hoja ka se ke ka ea ka tsela ea ka; hoja ka mamela keletso ea ba bang.” Leha ho le joalo, sena motho o se elelloa e se e le morao haholo. Bophelo ba motho enoa ea seng a sa hloeka bo se bo silafetse le botumo ba hae bo senyehile. Ke habohlokoa hakaakang hore pele boitšoaro bo bobe bo re tšoasa, re nahane ka mathata a maholo a bakoang ke ho bo etsa!

“Noa Metsi a Tsoang Selibeng sa Hao”

Na Bibele e bua hanyenyane ka ho kopanela liphate? Che, ha ho joalo. Maikutlo a lerato le pakeng tsa monna le mosali le thabo e pakeng tsa bona ke limpho tse tsoang ho Molimo. Leha ho le joalo, katamelano ena e haufi e lokela ho thabeloa feela ke balekane ba lenyalo. Kahoo, Solomone o fa monna ea nyetseng keletso ena: “Noa metsi a tsoang selibeng sa hao, le marotholi a tsoang ka har’a seliba sa hao. Na liliba tsa hao li lokela ho hasana ka ntle, melapo ea hao ea metsi e hasane mapatlelong? E ke e be tsa hao u le mong, eseng tsa basele ba nang le uena.”—Liproverbia 5:15-17, NW.

Polelo e reng “seliba sa hao” ke e rokang mosali ea ratoang. Thabo ea ho kopanela liphate le eena e tšoantšoa le ho noa metsi a khathollang. Ho fapana le phepelo ea metsi e libakeng tsa sechaba, ho nkoa hore seliba ke thepa ea hao. Ka hona monna o eletsoa hore a etse bana lapeng le mosali oa hae ho e-na le hore a jala-jale peō ea hae mapatlelong, ke hore, ho basali ba bang. Ho hlakile hore monna o eletsoa hore a tšepahale ho mosali oa hae.

Monna ea bohlale o tsoela pele: “Mohloli oa hao oa metsi o ke o hlohonolofatsoe, ’me u thabe le mosali oa bocha ba hao, khama e tšehali e ratehang le pōli ea thaba e khahlehang. Matsoele a hae a ke a u tahe ka linako tsohle. E se eka ka lerato la hae u ka ba boikutlong bo matla ba nyakallo kamehla.”—Liproverbia 5:18, 19, NW.

‘Mohloli oa metsi,’ kapa seliba, o bolela mohloli oa ho khotsofala tabeng ea ho kopanela liphate. Ho thabela ho kopanela liphate le molekane oa motho oa lenyalo ke ‘tlhohonolofatso’—ke mpho ea Molimo. Kahoo, monna o eletsoa hore a thabele mosali oa bocha ba hae. Ho eena, oa rateha ebile o motle joaloka khama e tšehali, ’me o hapa mahlo le ho khahleha joaloka pōli ea thaba.

Solomone joale o botsa lipotso tse peli tse sa hlokeng karabo: “Kahoo mora oa ka, ke hobane’ng ha u ka ba boikutlong bo matla ba nyakallo le mosali osele kapa ua kopa sefuba sa mosali oa molata?” (Liproverbia 5:20, NW) E, ke hobane’ng ha motho ea lenyalong a ka hoheloa ke ho kopanela liphate ka ntle ho lenyalo ka lebaka la batho bao a kopanang le bona mosebetsing, sekolong, kapa libakeng tse ling?

Ho Bakreste ba lenyalong, moapostola Pauluse o fana ka keletso ena: “Ke bolela sena, barab’eso, nako e setseng e fokotsehile. Ho tloha joale ho ea pele ba nang le basali a ba be joalokaha eka ha ba na bona.” (1 Bakorinthe 7:29) See se akarelletsa’ng? ’Nete ke hore balateli ba Jesu Kreste ba lokela ho ‘tsoela pele ba batla ’muso pele.’ (Matheu 6:33) Kahoo, banyalani ha baa lokela ho nkeha e mong ka e mong hoo ba behang lithahasello tsa ’Muso sebakeng sa bobeli bophelong ba bona.

Boitšoaro Boa Hlokahala  

Litakatso tsa botona kapa botšehali li ka laoloa. Ba lakatsang ho amoheleha ho Jehova ba tlameha ho li laola. Moapostola Pauluse o ile a eletsa tjena: “Sena ke seo Molimo a se ratang, ho halaletsoa ha lōna, hore le ile bohlola; hore e mong le e mong oa lōna a tsebe ho ruela sejana sa hae [’mele oa hae] khalaletsong le tlhomphong.”—1 Bathesalonika 4:3, 4.

Kahoo, bacha ha baa lokela ho potlakela lenyalo ha ba qala ho utloa takatso ea botona kapa botšehali e tsoha. Lenyalo le batla boitlamo, ’me ho phelela boikarabelo bo joalo ho hloka ho hōla kelellong. (Genese 2:24) Ho molemo hore motho a eme ho fihlela “a fetile palesa ea bocha”—nako eo ka eona litakatso tsa ho kopanela liphate li leng matla ’me li ka etsisa motho liqeto tse sa nepahalang. (1 Bakorinthe 7:36) Hona ke booatla bo bokaakang le boetsalibe hore motho e moholo ea lakatsang ho kena lenyalong a amehe likamanong tsa boitšoaro bo bobe feela hobane a sa fumane motho eo a ka nyalanang le eena!

“Ea Khopo o Tla Tšoasoa ke Liphoso Tsa Hae”

Lebaka la bohlokoa la hore boitšoaro bo bobe ba ho kopanela liphate bo be phoso ke hore Jehova—Monehi-bophelo le Ea Fileng batho matla a ho kopanela liphate—oa bo nyatsa. Kahoo, Morena Solomone ha a fana ka khothatso e matla ka ho fetisisa bakeng sa ho hloeka boitšoarong o re: “Etsoe litsela tsa motho li ka pel’a mahlo a Jehova, ’me o nahanisisa ka litsela tsohle tsa hae.” (Liproverbia 5:21, NW) E, ha ho letho le patehileng mahlong a Molimo, “eo re nang le boikarabello ho eena.” (Baheberu 4:13) Ketso leha e le efe ea boitšoaro bo sa hloekang ba likamano tsa botona le botšehali, ho sa tsotellehe hore na e etsoa sephiring hakae le hore na liphello tsa eona ’meleng kapa sechabeng e ka ba life, e tlamehile ho senya kamano ea rōna le Jehova. Ke bothoto bo bokaakang ho lahleheloa ke khotso le Molimo ka lebaka la metsotsoana e seng mekae ea thabo e sa lumelloang!

Ba bang bao ka lihlong ba kopanelang litseleng tsa boitšoaro bo bobe ba ka ’na ba bonahala ba etsa joalo empa ba sa tsoe kotsi—empa sena se ke ke sa etsahala ka nako e telele. Solomone o re: “Ea khopo o tla tšoasoa ke liphoso tsa hae, ’me o tla tšoaroa ke liropo tsa sebe sa hae. Ke eena ea tla shoa hobane ho se na taeo, le hobane o khelosoa ke bongata ba booatla ba hae.”—Liproverbia 5:22, 23, NW.

Ke hobane’ng ha mang kapa mang ho rōna a ka kheloha? Ha e le hantle, buka ea Liproverbia e re lemosa esale pele ka litsela tse ekang tsa lefatše. E beha ka pel’a rōna mathata ao boitšoaro bo bobe ba ho kopanela liphate bo atisang ho a baka—e leng ho re kulisa, ho lahleheloa ke maruo a rōna, matla a rōna le seriti sa rōna. Ka ponelo-pele e hlakileng joalo, ha ho hlokahale hore le ka mohla re be boemong ba ho bolela letoto la “bo-hoja.” E, ka ho sebelisa keletso eo Jehova a faneng ka eona Lentsoeng la hae le bululetsoeng, re ka lula re hloekile boitšoarong lefatšeng le se nang boitšoaro.

[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]

[Mantsoe a Hlalosang Setšoantšo a leqepheng la 30]

Liphello tsa boitšoaro bo bobe li baba joaloka lengana

[Mantsoe a Hlalosang Setšoantšo a leqepheng la 31]

“U thabe le mosali oa bocha ba hao”