Kamoo U ka Matlafatsang Lenyalo la Hao Kateng

AK’U nahane ka ntlo e seng e le haufi le ho putlama. Pente ea teng ea theboha, marulelo a senyehile, le joang ka ntle ka mona ha boa kutoa. Ha ho pelaelo hore ntlo ena e mameletse lifefo tse matla ka lilemo-lemo, ’me e ne e sa natsoe. Na e lokela ho heletsoa? Che. Haeba motheo oa eona o tiile, le mohaho ka booona o tsitsitse, ntlo eo e ka ’na ea tsosolosoa.

Na boemo ba ntlo ee bo u hopotsa lenyalo la hao? Ha ho buuoa ka tsela ea tšoantšetso, ho ka etsahala hore ebe ka lilemo-lemo, lifefo tse matla li ’nile tsa tsukutla kamano ea lenyalo la hao. Ho ka etsahala hore ebe ka tsela e itseng e mong oa lōna kapa ka bobeli ba lōna le ’nile la hlōleha ho natsa lenyalo la lōna. E ka ’na eaba u na le maikutlo ao Sandy a neng a e-na le ’ona. Ka mor’a lilemo tse 15 a nyetsoe o ile a re: “Ntho feela eo ho neng ho ka thoe re tšoana ka eona ke hore feela re ne re nyalane. ’Me seo se ne se sa lekana.”

Esita le haeba lenyalo la hao le se le fihlile boemong bona, u se ke ua potlakela ho phetha ka hore le lokela ho qhaloa. Mohlomong lenyalo la hao le ka tsosolosoa. Boholo ba taba bo itšetlehile ka boitlamo bo teng pakeng tsa hao le molekane oa hao. Boitlamo bo joalo bo ka thusa ho etsa hore lenyalo la lōna le tsitse ha liteko li hlaha. Empa boitlamo ke eng? Hona Bibele e ka u thusa joang hore u bo matlafatse?

Boitlamo bo Akarelletsa Boikarabelo

Ha dikishinari e ’ngoe e hlalosa boitlamo, e re ke “boemo ba ho ikutloa u tlamehile ho etsa ntho e itseng kapa ho e-na le se u susumetsang maikutlong.” Ka linako tse ling, lentsoe lena le sebelisoa linthong tse sa pheleng, tse kang tumellano ea khoebo. Ka mohlala, sehahi se ka ’na sa ikutloa se tlamehile ho phethahatsa litlhoko tsa tumellano eo se e saenetseng ea ho haha ntlo. E ka ’na eaba ha se tsebe motho ea laetseng hore ho etsoe mosebetsi oo. Ho ntse ho le joalo, se ikutloa se tlamehile ho phetha seo se se tšepisitseng.

Le hoja lenyalo le sa tšoane le litšebelisano feela tsa khoebo, boitlamo bo amehang ho lona bo akarelletsa boikarabelo. E ka ’na eaba uena le molekane oa hao le entse kano e tiileng ka pel’a Molimo le batho hore le tla khomarelana, ho sa tsotellehe hore na ho hlaha eng. Jesu o ile a re: “Ea [bōpileng monna le mosali] tšimolohong o ba entse e le e motona le e motšehali ’me a re, ‘Ka lebaka lena monna o tla siea ntat’ae le ’m’ae ’me o tla khomarela mosali oa hae.’” Jesu o ile a phaella ka hore: “Seo Molimo a se kopantseng hammoho jokong ho se ke ha e-ba le motho ea se arolang.” (Matheu 19:4-6) Joale, ha mathata a hlaha, uena le molekane oa hao le lokela ho ikemisetsa ka tieo ho phetha boitlamo boo le bo entseng.a Mosali e mong o re: “Lintho li ile tsa qala ho loka hang ka mor’a hore re tlohele ho nahana ka tlhalo e le eona feela tharollo.”

Leha ho le joalo, boitlamo ba lenyalo ha bo akarelletse boikarabelo feela. Bo akarelletsa eng hape?

Tšebelisano-’moho e Matlafatsa Boitlamo ba Lenyalo

Boitlamo ba lenyalo ha bo bolele hore ha ho mohla banyalani ba ke keng ba fapana ka maikutlo. Ha ho se utloane ho e-ba teng, le lokela ho ikemisetsa ho rarolla bothata eseng feela ka lebaka la kano e le tlammeng empa ka lebaka la boikutlo bo mofuthu bo pakeng tsa lōna. Ha a bua ka monna le mosali Jesu o ile a re: “Ha ba sa le babeli, empa e se e le nama e le ’ngoe.”

Ho bolela’ng ho ba “nama e le ’ngoe” le molekane oa hao? Moapostola Pauluse o ile a ngola hore “banna ba tšoanela ho rata basali ba bona joaloka ’mele ea bona.” (Baefese 5:28, 29) Kahoo, har’a tse ling, ho ba “nama e le ’ngoe” ho bolela hore u amehile ka boiketlo ba molekane oa hao joalokaha u amehile ka ba hao. Batho ba nyalaneng ha baa lokela ho re “ntho ea ka” empa ba lokela ho re “ntho ea rōna” ba se ke ba re “’na,” empa ba re “rōna.” Moeletsi e mong o ile a ngola, a re: “Balekane ba tlameha ho khaotsa ho nahana joaloka masoha, empa ba nahane joaloka batho ba keneng lenyalong.”

Na uena le molekane oa hao le “nahana joaloka batho ba keneng lenyalong”? Ho bonolo hore le lule ’moho ka lilemo tse ngata empa le ntse le se “nama e le ’ngoe” ka kutloisiso eo. E, seo se ka etsahala, empa buka e reng Giving Time a Chance e re: “Lenyalo le bolela ho phela hammoho le sebelisana, ’me ha batho ba babeli ba ntse ba etsa lintho hammoho haholoanyane, le bophelo ba bona ba lenyalo bo tla atleha haholoanyane.”

Banyalani ba bang ba sa thabang ba lula ’moho feela ka lebaka la bana ba bona kapa ka lebaka la hore ba sireletsehe licheleteng. Ba bang ba mamella hobane ba hloile tlhalo kapa hobane ba tšaba hore na batho ba tla re’ng haeba ba arohana. Le hoja e le ho babatsehang hore ebe manyalo ana a tšoareletse, hopola hore sepheo sa lōna hase feela ho ba le kamano e tšoarellang, empa ke ho ba le kamano e lerato.

Ho Hloka Boithati ho Matlafatsa Boitlamo ba Lenyalo

Bibele e ile ea bolela esale pele hore “matsatsing a ho qetela” batho e ne e tla ba “baithati.” (2 Timothea 3:1, 2) Feela joalokaha boprofeta boo bo boletse, kajeno ho bonahala ho buelloa haholo taba ea ho ithata ka ho feteletseng. Manyalong a mangata, ho bontša boitelo empa ho ka ’na ha etsahala hore u se ke ua buseletsoa letho, ho talingoa e le letšoao la bofokoli. Leha ho le joalo, lenyalong le atlehileng, banyalani ka bobeli ba bontša moea oa boitelo. U ka bontša moea o joalo joang?

Ho e-na le ho lula u ntse u ipotsa hore, ‘Ke fumana eng kamanong ee?’ ipotse, ‘Ke eng seo ke se etsang ho matlafatsa lenyalo la ka?’ Bibele e re Bakreste ha baa lokela ‘ho hlokomela lithahasello tsa litaba tsa bona feela, empa hape ba lokela ho hlokomela lithahasello tsa ba bang.’ (Bafilipi 2:4) Ha u ntse u thuisa ka molao-motheo ona oa Bibele, sekaseka lintho tseo u li entseng bekeng e fetileng. U etselitse molekane oa hao ntho e ntle ka makhetlo a makae, u e etsetsa eena ka ho khetheha? Ha molekane oa hao a ne a batla ho bua, na u ile ua mamela—esita le haeba u ne u ikutloa u sa rate ho mamela? Ke liketso tse kae tseo u ileng ua li etsa tse ileng tsa thabisa molekane oa hao haholo ho feta kamoo li u thabisitseng kateng?

Ha u ntse u sekaseka lipotso tsena, u se ke ua tšoenyeha ka hore liketso tsa hao tse ntle li ke ke tsa bonoa kapa tsa putsoa. Buka e ’ngoe e re: “Hangata ha u sebelisana le batho hantle, le bona ba tla sebelisana le uena hantle, ka hona etsa sohle se matleng a hao ho khothalletsa molekane oa hao hore a sebelisane le uena hantle ka hore uena ka bouena u sebelisane le eena hantle.” Liketso tsa boitelo li matlafatsa lenyalo la hao hobane li bontša hore u nka lenyalo la hao e le la bohlokoa ebile u batla ho le boloka.

Ho Talima Lenyalo e le la ka ho sa Feleng ke Habohlokoa

Jehova Molimo o nka botšepehi e le ba bohlokoa. Ha e le hantle, Bibele e re: “Ho ea tšepahalang [Jehova] u tla etsa ka botšepehi.” (2 Samuele 22:26) Ho lula u tšepahala ho Molimo ho akarelletsa ho lula u tšepahalla tokisetso ea lenyalo eo a e thehileng.—Genese 2:24.

Haeba uena le molekane oa hao le tšepahallana, le tla thabela ho ba le boikutlo bo thabisang ba hore lenyalo la lōna ke la ka ho sa feleng. Ha le nahana ka likhoeli, lilemo le lilemo tse mashome tse larileng ka pele, le ipona le ntse le le ’moho. Mohopolo oa hore le ka ’na la be le sa nyalana, o hōle le lōna, ’me boikutlo bona bo etsa hore kamano ea lōna e sireletsehe. Mosali e mong o re: “Esita le haeba ke halefetse [monna oa ka] haholo ebile ke utloile bohloko ka ho fetisisa ka se re etsahallang, ha ke tšoenyehe ka hore lenyalo la rōna le tla fela. Ke tšoenyeha ka hore na re ka lokisa litaba joang. Ha ke na khoao le e nyenyane ea hore litaba li tla boela li loka—ke mpa feela ke sa tsebe hore na ka nako eo nka li lokisa joang.”

Ho talima lenyalo e le la ka ho sa feleng ke karolo ea bohlokoa ea boitlamo ho molekane oa hao, leha ho le joalo, ka masoabi sena sea haella manyalong a mangata. Ha ba tjolietsana, molekane e mong a ka ’na a phasoloha a re, “Ha ke sa u batla!” kapa, “Ke tla ipatlela motho ea hlileng a nthatang!” Ke ’nete hore hangata mantsoe ana a buuoa a tšosetsa feela. Ho ntse ho le joalo, Bibele e hlokomelisa hore leleme le ka ‘tlala chefo e bolaeang.’ (Jakobo 3:8) Mantsoe a tšosetsang a fetisa molaetsa o reng: ‘Ha ke nke lenyalo la rōna e le la ka ho sa feleng. Nka itokolla ho lona neng kapa neng.’ Ho bua lintho tse ka fanang ka maikutlo a joalo ho ka senya lenyalo.

Ha u talima lenyalo e le la ka ho sa feleng, u lebeletse ho ba le molekane oa hao mathateng le manolong. Sena se molemo ka tsela e ’ngoe hape. Se tla nolofalletsa uena le molekane oa hao ho lumela mefokolo le liphoso le ho tsoela pele le mamellana le ho tšoarelana ka bolokolohi. (Bakolose 3:13) Buka e ’ngoe e re: “Lenyalong le atlehileng, hoa etsahala hore ka bobeli ba lōna le etse liphoso, ’me lenyalo le tšoarelle ho sa tsotellehe seo.”

Letsatsing leo u neng u chata ka lona, ha ua ka ua etsa boitlamo tokisetsong ea lenyalo, empa u bo entse ho motho ea phelang—molekane oa hao. Ntlha ena e lokela ho ama haholo tsela eo u nahanang le ho etsa lintho ka eona hona joale joaloka motho ea lenyalong. Na ha u lumele hore u lokela ho lula le molekane oa hao eseng feela hobane u kholisehile ka matla hore lenyalo lea halalela empa hape e le kahobane u rata motho eo u nyalaneng le eena?

[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]

[Lebokose/Setšoantšo se leqepheng la 6]

Seo U ka se Etsang Hona Joale

Lenyalo la hao le tsoella joang tabeng ea boitlamo? Mohlomong u bona moo u ka ntlafatsang teng. E le ho matlafatsa boitlamo ba hao, leka lintho tse latelang:

● Itlhahlobe. Ipotse: ‘Na ka sebele ke nahana joaloka motho ea keneng lenyalong kapa na ke ntse ke nahana le ho etsa lintho joaloka lesoha?’ Batla maikutlo a molekane oa hao tabeng ena.

● Bala sehlooho sena le molekane oa hao. Joale, le khobile matšoafo, tšohlang kamoo le ka matlafatsang boitlamo ba lōna lenyalong la lōna.

● Uena le molekane oa hao, etsang lintho tse matlafatsang boitlamo ba lōna. Ka mohlala: Shebang linepe tsa lōna tsa lenyalo le tsa liketsahalo tse ling tsa bohlokoa. Etsang lintho tseo le neng le thabela ho li etsa ha le le leferehong kapa ha le sa tsoa nyalana. Ithuteng hammoho lihlooho tse thehiloeng Bibeleng tse Molula-Qhooeng le Tsoheng! tse buang ka lenyalo.

[Lebokose/Setšoantšo se leqepheng la 5]

Lenyalong, Boitlamo bo Akarelletsa . . .

● Boikarabelo “U phethe boitlamo boo u bo etsang. Ho molemo hore u se ke ua etsa boitlamo ho feta hore u etse boitlamo ’me u se ke ua bo phetha.”—Moeklesia 5:4, 5.

● Tšebelisano-’moho “Ba babeli ba molemo ho feta a le mong . . . Etsoe haeba a le mong oa bona a ka oa, e mong a ka emisa molekane oa hae.”—Moeklesia 4:9, 10.

● Boitelo “Ho fana ho tlisa thabo e khōlō ho feta ho amohela.”—Liketso 20:35.

● Ho Talima Lenyalo e le la ka ho sa Feleng “Lerato . . . le mamella lintho tsohle.”—1 Bakorinthe 13:4, 7

[Litšoantšo tse leqepheng la 7]

Ha molekane oa hao a batla ho bua, na ua mamela?