A re Beng Mofuta o Nang le Tumelo
“Re mofuta o nang le tumelo hore soule e bolokoe e phela.”—BAHEBERU 10:39.
1. Ke hobane’ng ha ho ka thoe tumelo ea mohlanka e mong le e mong ea tšepahalang oa Jehova ke ea bohlokoa?
KA LEKHETLO le latelang ha u le ka Holong ea ’Muso e tletseng barapeli ba Jehova, u ke u iphe nakoana ea ho thalatsa mahlo ho bona ba u potolohileng. Nahana ka litsela tse ngata tseo ba bontšang tumelo ka tsona. U ka ’na ua bona ba seng ba hōlile ba sebelelitseng Molimo ka mashome a lilemo, bacha ba hanelang khatello ea lithaka letsatsi le leng le le leng le batsoali ba sebetsang ka thata hore ba hōlise bana ba tšabang Molimo. Ho na le baholo ba phutheho le bahlanka ba sebeletsang, ba jereng boikarabelo bo bongata. E, u ka ’na ua bona bara le barali beno ba moea ba lilemo tsohle ba hlōlang litšitiso tsa mefuta eohle e le hore ba sebeletse Jehova. Tumelo ea e mong le e mong oa bona ke ea bohlokoa hakaakang!—1 Petrose 1:7.
2. Ke hobane’ng ha keletso ea Pauluse e ho Baheberu khaolo ea 10 le ea 11 e le molemo ho rōna kajeno?
2 Ke batho ba ’maloa ba sa phethahalang, haeba ba le teng, ba utloisisitseng bohlokoa ba tumelo hamolemo ho feta kamoo moapostola Pauluse a ileng a bo utloisisa kateng. Ha e le hantle, o ile a hlokomela hore tumelo ea ’nete e isa ‘ho bolokoeng ha soule.’ (Baheberu 10:39) Leha ho le joalo, Pauluse o ne a tseba hore tumelo e ka hlaseloa le ho senyeha lefatšeng lena le se nang tumelo. O ne a amehile haholo ka Bakreste ba Baheberu ba Jerusalema le Judea ba neng ba loanela ho boloka tumelo ea bona. Ha re sheba likarolo tsa Baheberu khaolo ea 10 le ea 11, a re hlokomeleng mekhoa eo Pauluse a ileng a e sebelisa ho haha tumelo ea bona. Ha re ntse re etsa joalo, re tla bona kamoo re ka hahang tumelo e matla haholoanyane ka ho rōna le ka ho ba re potolohileng.
Bontšang Hore Lea Tšepana
3. Mantsoe a Pauluse a ho Baheberu 10:39 a bontša joang hore Pauluse o ne a tšepa bara le barali babo tumelong?
3 Ntho ea pele eo re ka e hlokomelang ke boikutlo bo botle boo Pauluse a nang le bona ka bamameli ba hae. O ngotse: “Joale ha re mofuta o ikhulang ho ea timetsong, empa re mofuta o nang le tumelo hore soule e bolokoe e phela.” (Baheberu 10:39) Pauluse o ne a nahana se molemohali, eseng se sebe, ka Bakreste-’moho le eena ba tšepahalang. Hape, hlokomela hore o sebelisitse lentsoe lena la bohlokoa “re.” Pauluse e ne e le motho ea lokileng. Leha ho le joalo, ha aa ka a bua ka mokhoa o khesang bamameli ba hae joalokaha eka o ne a le boemong bo ba phahametseng haholo ba ho loka. (Bapisa le Moeklesia 7:16.) Ho e-na le hoo, o ile a ikakarelletsa ho bona. O boletse ka kholiseho e tlohang pelong hore eena le babali ba hae ba Bakreste ba tšepahalang ba ne ba tla tobana le litšitiso tse nyahamisang tseo ho neng ho bonahala hore lia ba tlela, hore ka sebete ba ne ba tla hana ho ikhula ho ea timetsong, le hore ba ne ba tla bontša hore ke mofuta o nang le tumelo.
4. Pauluse o ne a tšepa balumeli-’moho le eena ka mabaka afe?
4 Pauluse o ne a ka kholiseha joalo joang? Na o ne a iphoufaletsa liphoso tsa Bakreste ba Baheberu? Ho fapana le hoo, o ile a ba fa keletso e tobileng hore a ba thuse ho hlōla mefokolo ea bona ea moea. (Baheberu 3:12; 5:12-14; 6:4-6; 10:26, 27; 12:5) Leha ho le joalo, bonyane Pauluse o ne a e-na le mabaka a mabeli a utloahalang a ho tšepa barab’abo. (1) E le moetsisi oa Jehova, Pauluse o ne a leka ho bona batho ba Molimo ka tsela eo Jehova a ba bonang ka eona. E ne e se feela ho bona liphoso tsa bona empa e ne e le ho bona moo ba etsang hantle teng le ho bona menyetla eo ba nang le eona ea ho khetha ho etsa botle kamoso. (Pesaleme ea 130:3; Baefese 5:1) (2) Pauluse o ne a e-na le tumelo e feletseng matleng a moea o halalelang. O ne a tseba hore ha ho litšitiso le mefokolo ea botho, tse ka thibelang Jehova hore a fane ka “matla a ka ’nģane ho se tloaelehileng” ho Mokreste leha e le ofe ea lekang ho Mo sebeletsa ka botšepehi. (2 Bakorinthe 4:7; Bafilippi 4:13) Ka lebaka leo, ho tšepa ha Pauluse bara le barali babo e ne e se ho fosahetseng, ho sa utloahaleng kapa hona ho tšepa lelea. Ho ne ho e-na le motheo o tiileng ebile e le oa Mangolo.
5. Re ka etsisa ho tšepa ba bang hoo Pauluse a neng a e-na le hona joang, hona e le ka phello efe e ka ’nang ea hlaha?
5 Ka sebele, ho tšepa ba bang hoo Pauluse a neng a ho bontša ho ile ha fetela ho ba bang. E tlameha ebe e ile ea e-ba ho hoholo haholo ho liphutheho tsa Jerusalema le Judea hore Pauluse a bue le tsona ka tsela e khothatsang hakaalo. Har’a linyeliso tse tlotlollang joalo le boiphapanyo bo bontšang boikhohomoso tsa bahanyetsi ba bona ba Bajuda, Bakreste ba Baheberu ba ile ba thusoa ke lipolelo tse joalo hore ba ikemisetse lipelong tsa bona hore e tla ba mofuta o nang le tumelo. Na re ka etsetsana se tšoanang kajeno? Ho bonolo haholo ho bona batho ba bang ba e-na le letoto feela la mefokolo le bohole bo itseng. (Matheu 7:1-5) Leha ho le joalo, re ka thusana haholoanyane haeba re hlokomela le ho hlompha tumelo e khethehileng eo e mong le e mong a nang le eona. Ka khothatso e joalo, ho ka etsahala hore tumelo e hōle haholoanyane.—Baroma 1:11, 12.
Tšebeliso e Tšoanelang ea Lentsoe la Molimo
6. Pauluse o ne a qotsa mohloling ofe ha a ngola mantsoe a tlalehiloeng ho Baheberu 10:38?
6 Pauluse o ile a boela a haha tumelo ka ho balumeli-’moho le eena ka tšebeliso ea hae e bohlale ea Mangolo. Ka mohlala, o ngotse sena: “‘Empa ea lokileng oa ka o tla phela ka lebaka la tumelo,’ ’me, ‘haeba a ikhula, soule ea ka ha e khahloe ke eena.’” (Baheberu 10:38) Mona Pauluse o ne a qotsa moprofeta Habakuke.a Ho ka etsahala hore ebe mantsoe ana a ne a tsejoa ke babali ba Pauluse, Bakreste ba Baheberu ba neng ba tseba libuka tsa boprofeta hantle. Ha ho nahanoa ka pakane ea hae ea ho matlafatsa tumelo ea Bakreste ba Jerusalema le mathōkong a eona hoo e ka bang ka 61 C.E., mohlala oa Habakuke e ne e le o tšoanelehang hantle. Ka lebaka lefe?
7. Habakuke o tlalehile boprofeta ba hae neng, ’me maemo e ne e le afe Juda ka nako eo?
7 Ho totobetse hore Habakuke o ngotse buka ea hae hoo e ka bang nakong e fetang lilemo tse mashome a mabeli pele ho timetsoa Jerusalema ka 607 B.C.E. Ponong, moprofeta enoa o ile a bona Bakalde (kapa, Bababylona), “sechaba se sehlōhō le se bohale,” ba hlasela Juda ’me ba timetsa Jerusalema, tseleng ea bona teng ba ripitla merabe le lichaba. (Habakuke 1:5-11, NW) Empa tlokotsi e joalo e ne e boletsoe esale pele ho tloha mehleng ea Esaia, hoo e ka bang lekholo la lilemo pele ho moo. Mehleng ea Habakuke, Jojakime o ile a hlahlama Morena Josiase ea lokileng, ’me bokhopo ba boela ba ata Juda. Jojakime o ile a hlorisa esita le hona ho bolaea ba buang ka lebitso la Jehova. (2 Likronike 36:5; Jeremia 22:17; 26:20-24) Ha ho makatse hore moprofeta Habakuke ea tsielehileng o ile a hooa, a re: ‘Ho le hokae, Jehova?’—Habakuke 1:2.
8. Ke hobane’ng ha mohlala oa Habakuke o ne o ka ba molemo ho Bakreste ba lekholong la pele la lilemo le ho ba kajeno?
8 Habakuke o ne a sa tsebe hore na timetso ea Jerusalema e haufi hakae. Ka mokhoa o tšoanang, Bakreste ba lekholong la pele la lilemo ba ne ba sa tsebe hore na tsamaiso ea lintho ea Sejuda e ne e tla fela neng. Leha e le hore rōna kajeno re tseba “letsatsi leo le hora eo” ka eona kahlolo ea Jehova e tla tlela tsamaiso ena e khopo. (Matheu 24:36) Kahoo, a re hlokomeleng karabo e nang le likarolo tse peli ea Jehova e eang ho Habakuke. Ea pele, o tiiselitse moprofeta enoa hore bofelo bo ne bo tla tla hantle ka nako. Le haeba ponong ea motho bo ka bonahala bo lieha, Molimo eena o itse: ‘Bo ke ke ba lieha.’ (Habakuke 2:3) Ea bobeli, Jehova o ile a hopotsa Habakuke hore “ea lokileng o tla phela ke tumelo ea hae.” (Habakuke 2:4) Ke linnete tse thabisang le tse bonolo hakaakang! Ntho ea bohlokoa ka ho fetisisa hase hore na bofelo bo tla neng, empa ke hore na re tsoela pele re phela bophelo ba tumelo.
9. Bahlanka ba mamelang ba Jehova ba ’nile ba phela ka lebaka la botšepehi ba bona joang (a) ka 607 B.C.E.? (b) ka 66 C.E.? (c) Ke hobane’ng ha ho hlokahala hore re matlafatse tumelo ea rōna?
9 Ha Jerusalema e lahloa ka 607 B.C.E., Jeremia, mongoli oa hae Baruke, Ebede-Meleke le Barekabe ba tšepahalang ba ile ba bona ’nete ea tšepiso ea Jehova ho Habakuke. Ba ‘’nile ba phela’ ka lebaka la hobane ba ile ba pholoha timetso e sehlōhō ea Jerusalema. Ka lebaka lefe? Jehova o ile a putsa botšepehi ba bona. (Jeremia 35:1-19; 39:15-18; 43:4-7; 45:1-5) Ka mokhoa o tšoanang, Bakreste ba Baheberu ba lekholong la pele la lilemo ba tlameha ba be ba ile ba arabela hantle keletsong ea Pauluse, hobane ha mabotho a Roma a hlasela Jerusalema ka 66 C.E., ’me ka mor’a moo a ikhula ka lebaka le sa tsejoeng, ka botšepehi Bakreste bao ba ile ba ela hloko temoso ea Jesu ea hore ba balehe. (Luka 21:20, 21) Ba ’nile ba phela ka lebaka la botšepehi ba bona. Ka mokhoa o tšoanang, re tla ’ne re phele haeba re fumanoa re tšepahala ha bofelo bo fihla. Ke lebaka la bohlokoa hakaakang la ho matlafatsa tumelo ea rōna hona joale!
Ho Phelisa Mehlala ea Tumelo
10. Pauluse o hlalositse tumelo ea Moshe joang, ’me re ka etsisa Moshe joang ntlheng ee?
10 Pauluse o boetse a haha tumelo ka ho sebelisa mehlala ka matla a maholo. Ha u bala Baheberu khaolo ea 11, hlokomela kamoo a phelisang mehlala ea batho ba ka Bibeleng kateng. Ka mohlala, o bolela hore Moshe “o ile a tsoela pele a tiile joalokaha eka o bona Ea sa bonahaleng.” (Baheberu 11:27) Ka mantsoe a mang, Jehova e ne e le oa sebele ho Moshe hoo e neng eka o bona Molimo ea sa bonoeng. Na ho ka boleloa joalo le ka rōna? Ho bonolo ho bua ka kamano le Jehova, empa ke mosebetsi ho haha le ho matlafatsa kamano eo. Ke mosebetsi oo ho hlokahalang hore re o etse! Na ho rōna Jehova ke oa sebele hoo re nahanang ka eena ha re etsa liqeto, ho akarelletsa le tseo ho bonahalang li le nyenyane? Tumelo ea mofuta o joalo e tla re thusa ho mamella esita le eona khanyetso e matla ka ho fetisisa.
11, 12. (a) E ka ’na eaba tumelo ea Enoke e ile ea lekoa tlas’a maemo afe? (b) Enoke o ile a fumana moputso ofe o khothatsang?
11 Hape, ak’u nahane ka tumelo ea Enoke. Ho thata hore re nahane ka khanyetso eo a neng a talimane le eona. Enoke o ne a tlameha ho bolela molaetsa o hlabang habohloko oa ho ahloloa ha batho ba khopo ba neng ba phela ka nako eo. (Jude 14, 15) Ho hlakile hore mahloriso a neng a sokela monna enoa ea tšepahalang a ne a le bohale, a le mabifi hoo Jehova a ileng a ‘mo fallisa,’ a mo tlosa boemong ba ho phela a mo isa borokong ba lefu pele lira tsa hae li ka mo tšoara. Kahoo, Enoke ha aa ka a bona phethahatso ea boprofeta boo a neng a bua ka bona. Leha ho le joalo, o ile a fumana mpho eo, ka tsela e itseng e neng e bile e le molemonyana.—Baheberu 11:5; Genese 5:22-24.
12 Pauluse oa hlalosa: “Pele [Enoke] a fallisoa o ne a e-na le bopaki ba hore o ne a khahlisitse Molimo haholo.” (Baheberu 11:5) See se ne se bolela’ng? E ka ’na eaba pele Enoke a e-ea borokong ba lefu, o ile a ba le pono ea mofuta o mong o itseng, mohlomong ea Paradeise ea lefatšeng eo a tla tsohela ho eona ka letsatsi le leng le haufi. Ho sa tsotellehe hore na boemo ke bofe, Jehova o ile a tsebisa Enoke hore O khahliloe haholo ke tsela ea hae ea botšepehi. Enoke o ne a thabisitse pelo ea Jehova. (Bapisa le Liproverbia 27:11.) Ho nahana ka bophelo ba Enoke ho ama maikutlo, na ha ho joalo? Na u ka rata ho phela bophelo bo joalo ba tumelo? Joale, nahana ka mehlala e joalo; e bone e le batho ba sebele. Ikemisetse ho phela ka tumelo, letsatsi le leng le le leng. Hape, u hopole hore mofuta o nang le tumelo ha o sebeletse Jehova ka lebaka la letsatsi le itseng kapa pakane ea hore na Molimo o tla phethahatsa litšepiso tsohle tsa hae neng. Ho e-na le hoo, re ikemiselitse ho sebeletsa Jehova ka ho sa feleng! Ho etsa joalo ho bolela tsela e molemo ka ho fetisisa ea bophelo tsamaisong ena ea lintho le ho e tlang.
Tsela ea ho Matlafala Haholoanyane Tumelong
13, 14. (a) Mantsoe a Pauluse a tlalehiloeng ho Baheberu 10:24, 25 a ka ’na a re thusa joang hore liboka tsa rōna e be mekete ea thabo? (b) Lebaka la bohlokoa la liboka tsa Bokreste ke lefe?
13 Pauluse o ile a bontša Bakreste ba Baheberu litsela tse ’maloa tse sebetsang tseo ba neng ba ka matlafatsa tumelo ea bona ka tsona. A re hlahlobeng tse peli feela. Ho ka ’na ha etsahala hore ebe re tseba khothatso ea hae e ho Baheberu 10:24, 25, e re phehellang hore re bokane kamehla libokeng tsa rōna tsa Bokreste. Leha ho le joalo, u hopole hore mono mantsoe a bululetsoeng a Pauluse ha a fane ka maikutlo a hore re lokela ho ba bashebelli feela ba sa nkeng karolo libokeng tse joalo. Ho e-na le hoo, Pauluse o hlalosa hore liboka li fana ka menyetla ea ho tsebana, ea ho susumelletsana ho sebeletsa Molimo ka botlalo le ho khothatsana. Re ba moo molemong oa ho fana, eseng feela oa ho amohela. Seo se thusa hore liboka tsa rōna e be mekete ea thabo.—Liketso 20:35.
14 Leha ho le joalo, lebaka la bohlokoa leo ka lona re bang teng libokeng tsa Bokreste ke ho ea rapela Jehova Molimo. Re etsa joalo ka ho kopanela thapelong le pineng, ka ho mamela ka hloko le ka ho nyehela “litholoana tsa melomo”—e leng lipolelo tsa thoriso e eang ho Jehova tse etsoang ka litlhaloso le lipuo tsa rōna libokeng. (Baheberu 13:15) Haeba re hopola lipakane tseo ’me re li sebelisa sebokeng se seng le se seng, ha ho pelaelo hore tumelo ea rōna e tla hahuoa ka lekhetlo le leng le le leng.
15. Ke hobane’ng ha Pauluse a ile a phehella Bakreste ba Baheberu hore ba tšoarelle ka thata tšebeletsong ea bona, ’me ke hobane’ng ha keletso eo e le e loketseng kajeno?
15 Tsela e ’ngoe ea ho haha tumelo ke ka mosebetsi oa boboleli. Pauluse o ile a ngola sena: “A re tšoareng ka tieo polelo ea phatlalatsa ea tšepo ea rōna re sa thekesele, kaha oa tšepahala ea tšepisitseng.” (Baheberu 10:23) U ka ’na ua phehella ba bang hore ba tšoarelle nthong e itseng ha ho bonahala ba le kotsing ea ho tlohela. Ha ho pelaelo hore Satane o ne a hatelletse Bakreste bao ba Baheberu hore ba tlohele tšebeletso ea bona, ’me le hona kajeno o ntse a hatella batho ba Molimo. Re lokela ho etsa’ng tlas’a khatello e joalo? Nahana seo Pauluse a ileng a se etsa.
16, 17. (a) Pauluse o ile a fumana sebete joang bakeng sa tšebeletso? (b) Ke mehato efe eo re lokelang ho e nka haeba re iphumana re tšaba likarolo tse itseng tsa tšebeletso ea Bokreste?
16 Pauluse o ile a ngolla Bakreste ba Thesalonika: ‘Ka mor’a hore pele re utloe bohloko le ho nyelisoa (feela joalokaha le tseba) Filippi, re ile ra iteta sebete ka Molimo oa rōna ho le bolella litaba tse molemo tsa Molimo ka ntoa e khōlō.’ (1 Bathesalonika 2:2) Pauluse le metsoalle ea hae ba ne ba ‘nyelisitsoe’ joang Filippi? Ho latela litsebi tse ling, lentsoe la Segerike le sebelisitsoeng ke Pauluse le hlalosa tšoaro e tlotlollang, e lihlong kapa e mabifi. Ba boholong Filippi ba ne ba ba shapile ka lithupa, ba ba kenya chankaneng le ho ba tlama ka metšoaso. (Liketso 16:16-24) Phihlelo eo e bohloko e ile ea ama Pauluse joang? Na ba leng Thesalonika, e leng motse o latelang leetong la hae la boromuoa, ba fumane Pauluse a ikhula ke tšabo? Che, o ‘ile a iteta sebete.’ O ile a hlōla tšabo ’me a tsoela pele ho bolela ka sebete.
17 Sebete sa Pauluse se ne se tsoa hokae? Ho eena ka boeena? Che, o itse o itetile sebete “ka Molimo oa rōna.” Buka e ’ngoe ea litšupiso ea bafetoleli ba Bibele e re polelo ena e ka ’na ea fetoleloa ka ho re: “Molimo o ile a ntša tšabo lipelong tsa rōna.” Kahoo, haeba u ikutloa u se sebete ka ho lekaneng tšebeletsong, kapa haeba u utloa u tšaba karolo e itseng ea eona, ke hobane’ng ha u sa ipiletse ho Jehova hore a u etsetse ntho e tšoanang? Mo kōpe hore a ntše tšabo pelong ea hao. Mo kōpe hore a u thuse ho iteta sebete bakeng sa mosebetsi ona. Ho phaella moo, nka mehato e meng e sebetsang. Ka mohlala, lokisetsa ho sebetsa le e mong ea nang le bokhoni bopaking ba mofuta o u thatafallang. Bo ka ’na ba ama tšimo ea khoebo, bopaki ba seterateng, bopaki bo sa reroang kapa bopaki ba thelefono. Mohlomong eo u sebetsang le eena a ka ’na a etella pele qalong. Haeba ho le joalo, shebella ’me u ithute. Empa joale itete sebete hore u iteke.
18. Re ka ’na ra ba le litlhohonolofatso life haeba re iteta sebete tšebeletsong ea rōna?
18 Haeba u hlile u iteta sebete, nahana hore na ho ka ’na ha etsahala eng. Ha u phehella ’me u sa itlohelle hore u nyahame, ho ka etsahala hore u be le liphihlelo tse molemo ha u buisana le ba bang ka ’nete, e leng liphihlelo tseo mohlomong u neng u sa tl’o ba le tsona haeba u ne u sa ho etsa. (Bona leqephe la 25.) U tla khotsofatsoa ke ho tseba hore u khahlisitse Jehova ka ho etsa ntho e ’ngoe e u thatafallang. O tla u hlohonolofatsa le ho u thusa hore u hlōle lintho tseo u li tšabang. Tumelo ea hao e tla ba matla haholoanyane. Ka sebele, ho ke ke ha etsahala hore ka nako eo u hahang tumelo ea ba bang, ebe ha u hahe ea hao.—Jude 20, 21.
19. “Mofuta o nang le tumelo” o letetsoe ke moputso ofe oa bohlokoa?
19 E se eka u ka tsoela pele ho matlafatsa tumelo ea hao le tumelo ea ba u potolohileng. U ka etsa joalo ka ho ikaha le ho aha ba bang ka tšebeliso e ntle ea Lentsoe la Molimo, ka ho ithuta mehlala ea tumelo e ka Bibeleng le ka ho e phelisa, ka ho lokisetsa le ho ba le karolo libokeng tsa Bokreste le ka ho tšoarella tokelong ea bohlokoa ea tšebeletso ea phatlalatsa. Ha u ntse u etsa lintho tsena, kholiseha hore ka sebele, u e mong oa bao e leng “mofuta o nang le tumelo.” Hape, u hopole hore ba mofuta ona ba na le moputso oa bohlokoa. Ke ba “mofuta o nang le tumelo hore soule e bolokoe e phela.”b E se eka tumelo ea hao e ka tsoela pele ho hōla, ’me e se eka Jehova Molimo a ka u boloka u phela ka ho sa feleng!
[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]
a Pauluse o ile a qotsa phetolelo ea Septuagint ea Habakuke 2:4, e akarelletsang polelo e reng, “haeba a ikhula, soule ea ka ha e khahloe ke eena.” Polelo ena ha ho moo e hlahang teng libukeng tse ngotsoeng ka letsoho tsa Seheberu tsa hona joale. Ba bang ba fane ka maikutlo a hore Septuagint e ne e thehiloe libukeng tse ngotsoeng ka letsoho tsa Seheberu tsa pejana tse seng li se teng hona joale. Ho sa tsotellehe hore na boemo ke bofe, Pauluse o e akarellelitse mona ka tšusumetso ea moea o halalelang oa Molimo. Ka lebaka leno e lumelletsoe ke Molimo.
b Temana ea selemo ea Lipaki tsa Jehova bakeng sa selemo sa 2000 e tla ba: “Ha re mofuta o ikhulang . . . empa re mofuta o nang le tumelo.”—Baheberu 10:39.
U ka Araba Joang?
◻ Pauluse o ile a bontša joang hore o tšepa Bakreste ba Baheberu, ’me re ka ithuta eng ho see?
◻ Ke hobane’ng ha ho bua ha Pauluse ka moprofeta Habakuke ho ne ho loketse hakaale?
◻ Pauluse o ile a phelisa mehlala efe ea Mangolo ea tumelo?
◻ Pauluse o ile a buella mekhoa efe e sebetsang ea ho haha tumelo?
[Setšoantšo se leqepheng la 23]
Ka mor’a phihlelo ea hae e bohloko Filippi, Pauluse o ile a iteta sebete hore a tsoele-pele a ntse a bolela
[Litšoantšo tse leqepheng la 24]
Na u ka iteta sebete ho leka mefuta e sa tšoaneng ea ho paka?