Khaolo ea 14

Ho Hōla Lilemong Hammoho

1, 2. (a) Ke liphetoho life tse bang teng ha botsofali bo atamela? (b) Banna ba tšabang Molimo ba mehleng ea Bibele ba ile ba fumana khotsofalo joang botsofaling?

HO ETSAHALA liphetoho tse ngata ha re ntse re hōla lilemong. Bofokoli ba ’mele bo re monya matla. Ho icheba ka seiponeng ho senola menepe e mecha le ho pulufala ha moriri butle-butle—esita le ho phumuha lefatla. Re ka ’na ra lahleheloa ke kelello. Ho hlaha likamano tse ncha ha bana ba kena lenyalong, le ha ho hlaha litloholo. Ho ba bang, ho tlohela mosebetsi oa boipheliso ho fella ka kemiso e sa tšoaneng ea bophelo.

² Ho bua ’nete, ho hōla lilemong e ka ba teko. (Moeklesia 12:1-8) Ho ntse ho le joalo, nahana ka bahlanka ba Molimo mehleng ea Bibele. Le hoja ba ile ba qetella ba inehetse lefung, ba ile ba fumana bohlale le kutloisiso, tse ileng tsa ba tlisetsa khotsofalo e khōlō botsofaling. (Genese 25:8; 35:29; Jobo 12:12; 42:17) Ba ile ba khona joang ho hōla lilemong ba thabile? Ka sebele e bile ka ho phela tumellanong le melao-motheo eo kajeno re e fumanang e tlalehiloe ka Bibeleng.—Pesaleme ea 119:105; 2 Timothea 3:16, 17.

3. Pauluse o ile a fana ka keletso efe ho banna le basali ba hōlileng?

³ Lengolong la hae le eang ho Tite, moapostola Pauluse o ile a fana ka keletso e utloahalang ho ba hōlang lilemong. O ile a ngola: “Banna ba hōlileng a e be ba itekanetseng mekhoeng, ba nkang lintho ka botebo, ba hlaphohetsoeng likelellong, ba phelang hantle tumelong, leratong, mamellong. Ka ho tšoanang basali ba hōlileng a e be ba nang le tlhompho ea borapeli boitšoarong, e se ke ea e-ba ba etselletsang, leha e le makhoba a veine e ngata, e be mesuoe ea se molemo.” (Tite 2:2, 3) Ho ela hloko mantsoe ana ho ka u thusa ho tobana le liphephetso tsa ho hōla lilemong.

HO IKAMAHANYA LE BOLOKOLOHI BA BANA BA HAO

4, 5. Batsoali ba bangata ba itšoara joang ha bana ba bona ba tloha lapeng, ’me ba bang ba ikamahanya joang le boemo bo bocha?

⁴ Mesebetsi e fetohang e hloka ho ikamahanya le maemo. Hoo ke ’nete hakaakang ha bana ba hōlileng ba tloha lapeng ’me ba kena lenyalong! Ho batsoali ba bangata ena ke khopotso ea pele ea hore baa tsofala. Le hoja ba thabetse hore ebe bana ba bona ba tsoile phakoeng, hangata batsoali ba tšoenyeha ka hore na ba entse sohle seo ba neng ba ka se khona ho lokisetsa bana bolokolohi. ’Me ba ka ’na ba ba hloloheloa ha ba le sieo lapeng.

⁵ Ka ho utloahalang, batsoali ba tsoela pele ho ameha ka boiketlo ba bana ba bona, esita le ka mor’a hore bana ba tlohe lapeng. ’Mè e mong o itse: “Hafeela nka buisana le bona kamehla, ho ikholisa hore ba ntse ba phela hantle—hoo ho ne ho tla nthabisa.” Ntate e mong oa pheta: “Ha morali oa rōna a tloha lapeng, e ne e le nako e thata haholo. Ho ile ha bula lekhalo le leholo lelapeng la rōna hobane kamehla re ne re etsa ntho e ’ngoe le e ’ngoe hammoho.” Batsoali baa ba ile ba sebetsana ka katleho joang le bosieo ba bana ba bona? Mabakeng a mangata, ke ka ho bontša kameho le ho thusa batho ba bang.

6. Ke eng e thusang ho boloka likamano tsa lelapa li le boemong ba tsona bo loketseng?

⁶ Ha bana ba kena lenyalong, karolo ea batsoali ea fetoha. Genese 2:24 e re: “monna o tla tlohela ntat’ae le m’ae, o tla khomarela mosali oa hae, ’me e tla ba nama e le ’ngoe feela.” (Mongolo o tšekaletseng ke oa rōna.) Ho ela hloko melao-motheo ea bomolimo ea bohlooho le tlhophiso e ntle ho tla thusa batsoali ho boloka lintho sebakeng sa tsona se loketseng.—1 Bakorinthe 11:3; 14:33, 40.

7. Ke boikutlo bofe bo botle boo ntate e mong a ileng a bo hlaolela ha barali ba hae ba tloha lapeng ba nyaloa?

⁷ Ka mor’a hore barali ba babeli ba banyalani ba bang ba nyaloe ’me ba falle, banyalani bao ba ile ba ikutloa ba le feela bophelong ba bona. Qalong, monna o ile a hlonamela bakhoenyana ba hae. Empa eare ha a hlahloba molao-motheo oa bohlooho, a hlokomela hore banna ba barali ba hae joale baa ikarabella bakeng sa malapa a bona. Ka hona, ha barali ba hae ba batla keletso ea hae, o ne a ba botsa hore na banna ba bona ba nahana’ng, ’me joale a etsa bonnete ba hore e ba ea tšehetsang kahohle-hohle. Joale bakhoenyana ba hae ba mo talima e le motsoalle ebile ba amohela keletso ea hae.

8, 9. Batsoali ba bang ba amohetse bolokolohi ba bana ba bona ba hōlileng joang?

⁸ Ho thoe’ng haeba banyalani ba bacha ba hlōleha ho etsa seo batsoali ba nahanang hore se molemo, le hoja ba sa etse letho le sa hananeng le Mangolo? Banyalani ba bang ba nang le bana ba lenyalong baa hlalosa: “Kamehla re ba thusa hore ba bone lintho ka pono ea Jehova, empa haeba re sa lumellane le qeto ea bona, rea e amohela ’me rea ba tšehetsa le ho ba khothatsa.”

⁹ Linaheng tse ling tsa Asia, bo-’mè ba bang ba ho fumana ho le thata haholo ho amohela bolokolohi ba bara ba bona. Leha ho le joalo, haeba ba hlompha tlhophiso ea Bokreste le bohlooho, ba fumana hore khohlano le lingoetsi tsa bona ea fokotseha. Mosali e mong oa Mokreste o fumana hore ho tloha ha bara ba hae lapeng e bile “mohloli oa teboho e tsoelang pele.” O hlolloa ke ho bona ba khona ho tsamaisa malapa a bona a macha. ’Me hoo e bile ho fokotseha ha mojaro ’meleng le kelellong oo eena le monna oa hae ba lokelang ho o jara ha ba ntse ba tsofala.

HO TSOSOLOSA TLAMO EA LŌNA EA LENYALO

10, 11. Ke keletso efe ea Mangolo e tla thusa batho hore ba qobe a mang a maraba a lilemo tse bohareng?

¹⁰ Batho ba itšoara ka litsela tse sa tšoaneng ha ba fihla lilemong tse bohareng. Banna ba bang ba apara ka tsela e fapaneng e le ha ba leka hore ba shebahale ba le banyenyane. Basali ba bangata ba khathatseha ka liphetoho tse tlisoang ke ho khaotsa ho ilela khoeli. Ka masoabi, batho ba bang ba lilemong tse bohareng ba qholotsa balekane ba bona hore ba halefe le ho boulela ka ho bonya le litho tse nyenyane tsa bong bo fapaneng. Leha ho le joalo, banna ba hōlileng ba tšabang Molimo, ba ‘hlaphohetsoe likelellong,’ ba thibela litakatso tse fosahetseng. (1 Petrose 4:7) Ka ho tšoanang basali ba hōlileng tsebong ba sebeletsa ho boloka botsitso ba manyalo a bona, ka lebaka la ho rata banna ba bona le takatso ea ho thabisa Jehova.

¹¹ Tlas’a pululelo, Morena Lemuele o ile a tlaleha thoriso ea “mosali ea khabane” ea putsang monna oa hae ka ho “mo etsa hantle, e seng hampe, ka matsatsi ’ohle a ho phela ha hae.” (Mongolo o tšekaletseng ke oa rōna.) Monna oa Mokreste a ke ke a hlōleha ho ananela kamoo mosali oa hae a loanelang ho sebetsana ka katleho le ho ferekana leha e le hofe maikutlong hoo a bang le hona nakong ea lilemo tsa hae tse bohareng. Lerato la hae le tla mo susumeletsa ho “mo rorisa.”—Liproverbia 31:10, 12, 28.

12. Banyalani ba ka hōla ba le hammoho joang ha lilemo li ntse li feta?

¹² Lilemong tse maphatha-phathe tsa ho hōlisa bana, bobeli ba lōna e ka ’na eaba le ile la behella litakatso tsa lōna tsa botho ka thōko hore le hlokomele litlhoko tsa bana ba lōna. Ka mor’a hore ba tlohe ke nako ea hore le boele le tsepamise maikutlo bophelong ba lōna ba lenyalo. Monna e mong o re: “Ha barali ba ka ba tloha lapeng, ke ile ka qala ho fereha mosali oa ka bocha.” Monna e mong o re: “Re lula re hlokomelana bophelong ba nama ’me re hopotsana hore ho hlokahala re ikoetlise.” E le hore a se ke a ikutloa a jeoa ke bolutu, eena le mosali oa hae ba bontša moea oa ho amohela baeti ho litho tse ling tsa phutheho. E, ho thahasella ba bang ho tlisa mahlohonolo. Ho feta moo, ho thabisa Jehova.—Bafilippi 2:4; Baheberu 13:2, 16.

13. Ho ba ba bulehelaneng le ba tšepahalang ho phetha karolo efe ha banyalani ba hōla lilemong hammoho?

¹³ Se ke ua lumella hore lekhalo la puisano le be teng pakeng tsa hao le molekane oa hao. Buisanang hammoho le lokolohile. (Liproverbia 17:27) Monna e mong o ile a hlalosa: “Re utloisisana ka ho tebileng ka ho hlokomela le ho nahanela.” Mosali oa hae oa lumela, a re: “Kaha re se re batla re hōlile lilemong, re thabela ho phoka tee hammoho, ho qoqa le ho sebelisana.” Ho ba ha hao ea lokolohileng le ea tobang taba ho ka thusa ho tiisa tlamo ea lenyalo la hao, ho le etsa hore le khutlele boemong ba pele e leng ho tla thibela litlhaselo tsa Satane, moqhali oa lenyalo.

THABELA LITLOHOLO TSA HAO

14. Ho bonahala nkhono oa Timothea a ile a phetha karolo efe ho hōleng ha Timothea e le Mokreste?

¹⁴ Litloholo ke “moqhaka” oa maqheku. (Liproverbia 17:6) Ho ba le botsoalle le litloholo ka sebele e ka ba ho thabisang—ho hlasimollang le ho khathollang. Bibele e bua hantle ka Loise, nkhono eo, eena le morali oa hae Eunice, ba ileng ba arolelana seo a se lumelang le setloholo sa hae sa lesea Timothea. Mocha enoa o hōtse a tseba hore ’m’ae le nkhon’ae ba ne ba nka ’nete ea Bibele e le ea bohlokoa.—2 Timothea 1:5; 3:14, 15.

15. Mabapi le litloholo, ke tlatsetso efe ea bohlokoahali eo bo-nkhono le bo-ntate-moholo ba ka e etsang, empa ba lokela ho qoba eng?

¹⁵ Joale sebaka se khethehileng ke sena moo nkhono le ntate-moholo ba ka tlatsetsang haholo. Nkhono le ntate-moholo, le se le arolelane le bana ba lōna tsebo eo le nang le eona ka merero ea Jehova. Joale le ka etsa ho tšoanang le ka moloko o mong hape! Bana ba bangata ba banyenyane ba thabela ho utloa ha bo-nkhono le bo-ntate-moholo ba bona ba pheta lipale tsa Bibele. Ho hlakile hore ha le nke boikarabelo ba ntate ba ho kenya linnete tsa Bibele baneng ba hae. (Deuteronoma 6:7) Ho e-na le hoo, lea bo tlatselletsa. E se eka thapelo ea hao e ka ba ea mopesaleme: “Molimo, u se ke ua ntlohela ho fihlela botsofaling bo boputsoa; ke tle ke bolele liketso tsa hao ho moloko o tlang, le matla a hao ho bohle ba sa tlang ho tsoaloa.”—Pesaleme ea 71:18; 78:5, 6.

16. Bo-nkhono le bo-ntate-moholo ba ka qoba ho baka hore khatello e be teng joang lelapeng la bona?

¹⁶ Ka masoabi, bo-nkhono le bo-ntate-moholo ba bang ba tefisa bana ba banyenyane hoo ho bang le tsitsipano pakeng tsa bo-nkhono le bo-ntate-moholo le bana ba bona ba hōlileng. Leha ho le joalo, mosa oa hao o tiileng mohlomong o tla nolofaletsa litloholo tsa hao hore li u bolelle makunutu ha li sa ikutloe li e-na le tšekamelo ea ho senola litaba tsa tsona ho batsoali ba tsona. Ka linako tse ling bacha ba na le tšepo ea hore bo-nkhono le bo-ntate-moholo ba bona ba ba bokotsang ba tla ema le bona ba tsoe batsoali ba bona. Ebe joale ho etsahala’ng? Sebelisa bohlale ’me u khothaletse litloholo hore li bulehele batsoali ba tsona. U ka hlalosa hore sena se thabisa Jehova. (Baefese 6:1-3) Haeba ho hlokahala, u ka ’na ua ithaopela ho bulela bacha tsela ea ho atamela batsoali ba bona ka ho bua le batsoali ba bona. E-ba ea tobang taba ho litloholo tsa hao ka seo u ithutileng sona ka lilemo. Botšepehi ba hao le ho hloka leeme li ka ba tsoela molemo.

HA U NTSE U HŌLA IKAMAHANYE LE MAEMO

17. Bakreste ba tsofalang ba ka etsisa boikemisetso bofe ba mopesaleme?

¹⁷ Ha lilemo li ntse li feta, u tla fumana hore ha u sa khona ho etsa sohle seo u neng u tloaetse ho se etsa kapa sohle seo u batlang ho se etsa. Motho o khona joang ho amohela le ho sebetsana le ho tsofala? Ka kelellong u ka ’na ua ikutloa u le lilemo li 30, empa ha u nyemotsa ka seiponeng ho bonahala ’nete e fapaneng. Se ke ua nyahama. Mopesaleme o ile a rapela Jehova: “U se ke ua ntahla mehleng ea botsofali ba ka; ha matla a ka a fela, u se ke ua ntlohela.” Etsa qeto ea ho etsisa boikemisetso ba mopesaleme. O ile a re: “Ke tla tšepa ka mehla, ke ’ne ke bolele lithoko tsohle tsa hao.”—Pesaleme ea 71:9, 14.

18. Mokreste ea hōlileng tsebong a ka sebelisa nako ea hae ea ho tlohela mosebetsi hamolemo joang?

¹⁸ Ba bangata ba lokiselitse esale pele hore ba eketse thoriso ea bona ho Jehova ka mor’a hore ba tlohele mosebetsi oa boipheliso. Ntate e mong eo hona joale a tlohetseng mosebetsi oa hlalosa: “Ke ile ka rerela pele seo ke tlang ho se etsa ha morali oa rōna a qeta sekolong. Ke ile ka ikemisetsa hore ke tla qala tšebeletso ea nako e tletseng ea boboleli, ’me ke ile ka rekisa khoebo ea ka e le hore nka lokoloha ka sebeletsa Jehova ka botlalo haholoanyane. Ke ile ka rapella tataiso ea Molimo.” Haeba u le haufi le lilemo tsa ho tlohela mosebetsi, kholisoa ke phatlalatso ea ’Mōpi oa rōna e Moholo: “E sa le ’na enoa ho isa boqhekung ba lōna, ’me ke tla ’ne ke le pepe ho isa le botsofaling bo bosoeu.”—Esaia 46:4.

19. Ba tsofalang ba fuoa keletso efe?

¹⁹ Ho ikamahanya le maemo ka mor’a ho tlohela mosebetsi oa boipheliso ho ka ’na ha se ke ha e-ba bonolo. Moapostola Pauluse o ile a eletsa banna ba hōlileng hore e be “ba itekanetseng mekhoeng.” Sena se hloka ho ithiba linthong ka kakaretso, e seng ho inehela tšekamelong ea ho batla bophelo bo bonolo. Ho feta leha e le neng pele, ho ka ’na ha e-ba le tlhokahalo e khōlōanyane ea ho etsa lintho ka tsela e hlomamisitsoeng le ka ho itaea ka mor’a ho tlohela mosebetsi. Joale, e-ba ea tšoarehileng, “ka mehla le e-na le ho hongata hoo le ka ho etsang mosebetsing oa Morena, le tseba hore mosebetsi oa lōna hase oa lefeela mabapi le Morena.” (1 Bakorinthe 15:58) Atolosa tšebeletso ea hao ho thusa ba bang. (2 Bakorinthe 6:13) Bakreste ba bangata ba etsa sena ka hore ba bolele litaba tse molemo ka cheseho ka lebelo le lekanyelitsoeng. Ha u ntse u hōla lilemong, e-ba ea “phelang hantle tumelong, leratong, mamellong.”—Tite 2:2.

HO SEBETSANA LE HO LAHLEHELOA KE MOLEKANE OA HAO

20, 21. (a) Tsamaisong ea hona joale ea lintho, qetellong ke eng e tla tlameha ho arola banyalani? (b) Anna o fana ka mohlala o motle joang ho balekane ba shoetsoeng?

²⁰ Ke ’nete e utloisang bohloko hore ebe tsamaisong ea hona joale ea lintho, banyalani ba qetella ba arohantsoe ke lefu. Balekane ba shoetsoeng ba Bakreste baa tseba hore baratuoa ba bona hona joale ba robetse, ’me ba na le tšepo ea hore ba tla ba bona hape. (Johanne 11:11, 25) Empa tahlehelo e ntse e le e utloisang bohloko. Ea phelang a ka sebetsana le eona joang?a

²¹ Ho hopola seo motho ea itseng ka Bibeleng a se entseng ho tla thusa. Anna e ile ea e-ba mohlolohali ka mor’a lilemo tse supileng feela a le lenyalong, ’me ha re bala ka eena, o ne a le lilemo li 84. Re ka tiisa hore o ile a utloa bohloko ha a lahleheloa ke monna oa hae. O ile a atleha joang? O ile a etsetsa Jehova Molimo tšebeletso e halalelang tempeleng bosiu le motšehare. (Luka 2:36-38) Bophelo ba Anna ba tšebeletso e etsoang ka thapelo ha ho pelaelo hore e ne e le pheko e khōlō masoabing le bolutung boo a neng a bo utloa joaloka mohlolohali.

22. Bahlolohali ba bang ba ile ba sebetsana joang le bolutu?

²² Mosali e mong ea lilemo li 72 eo e bileng mohlolohali lilemong tse leshome tse fetileng, oa hlalosa: “Phephetso e khōlōhali ho ’na e ’nile ea e-ba ho hloka molekane eo nka buisanang le eena. Monna oa ka e ne e le momameli ea molemo. Re ne re ee re bue ka phutheho le karolo ea rōna tšebeletsong ea Bokreste.” Mohlolohali e mong o re: “Le hoja nako e folisa, ke ho fumane ho le molemo haholoanyane ho bolela hore seo motho a se etsang ka nako ea hae ke sona se thusang motho hore a fole. U boemong bo botle ba hore u thuse ba bang.” Mohlolohali e mong oa monna ea lilemo li 67 oa lumela, o re: “Tsela e babatsehang ea ho sebetsana ka katleho le ho shoeloa ke ho inehela ho tšeliseng ba bang.”

MOLIMO O BA NKA E LE BA BOHLOKOA LILEMONG TSA BOTSOFALI

23, 24. Bibele e fana ka matšeliso afe a maholo ho ba hōlileng lilemong, haholo-holo bao e leng bahlolohali?

²³ Le hoja lefu le nka molekane ea ratoang, Jehova o lula a tšepahala kamehla, a tiile kamehla. Morena Davida oa boholo-holo o kile a bina: “Ntho e teng eo ke e kōpang ho Jehova, eo ke ratang ho e bona, ke hobane ke lule ka tlung ea Jehova ka litšiu tsohle tsa bophelo ba ka, ke tle ke bohe bokhabane ba Jehova, ke lekolisise tempele ea hae.”—Pesaleme ea 27:4.

²⁴ Moapostola Pauluse oa khothatsa: “Hlompha bahlolohali bao ka sebele e leng bahlolohali.” (1 Timothea 5:3) Keletso e latelang taeo ena e bontša hore bahlolohali ba tšoanelehang ba se nang beng ka bona ba haufi ba ne ba ka ’na ba lokela ho tšehetsoa ka lintho tse bonahalang tse tsoang phuthehong. Leha ho le joalo, se boleloang ke taelo ea ho “hlompha” se akarelletsa maikutlo a ho ba nka e le ba bohlokoa. Ke matšeliso a makaakang ao bahlolohali ba tšabang Molimo ba ka a fumanang tsebong ea hore Jehova o ba nka e le ba bohlokoa le hore o tla ba hlokomela!—Jakobo 1:27.

25. Ke pakane efe e sa saletseng ba hōlileng?

²⁵ Lentsoe la Molimo le bululetsoeng lea phatlalatsa: “Mokhabo oa maqheku ke moriri o moputsoa.” “Moriri o moputsoa, ha o fumanoa tseleng ea ho loka, ke mokhabo oa hlompho.” (Liproverbia 16:31; 20:29) Joale, ebang u lenyalong kapa u boetse u lesoha, tsoela pele ho boloka tšebeletso ea Jehova e le ea pele bophelong ba hao. Kahoo u tla ba le lebitso le letle ho Molimo hona joale le tebello ea bophelo bo sa feleng lefatšeng leo ho lona bohloko ba botsofali bo tla beng bo le sieo.—Pesaleme ea 37:3-5; Esaia 65:20.

[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]

MELAO-MOTHEO EE EA BIBELE E KA THUSA . . . BANYALANI JOANG HA BA HŌLA LILEMONG?

Litloholo ke “moqhaka” oa maqheku.—Liproverbia 17:6.

Botsofali bo ka ’na ba tlisa menyetla e eketsehileng ea ho sebeletsa Jehova.—Pesaleme ea 71:9, 14.

Ba hōlileng ba khothalletsoa ho ba “ba itekanetseng mekhoeng.”—Tite 2:2.

Balekane ba shoetsoeng, le hoja ba utloile bohloko haholo, ba ka fumana matšeliso ka Bibeleng.—Johanne 11:11, 25.

Jehova o nka ba hōlileng lilemong ba tšepahala e le ba bohlokoa.—Liproverbia 16:31.

[Litšoantšo tse leqepheng la 166]

Ha le ntse le hōla lilemong, tiisetsanang lerato la lōna e mong ho e mong