Litšupiso Tsa Bukana ea Seboka sa Bophelo le Tšebeletso ea Rona
LA 6-LA 12 SEPTEMBER
MATLOTLO A TSOANG BIBELENG | DEUTERONOMA 33-34
“Batla Thuso ho Jehova Kaha o Ikemiselitse ho u Thusa”
it-2-E 51
Jeshurune
Jeshurune e ne e le lebitso le neng le tlotla Baiseraele. Ho Septuagint ea Segerike [e leng Mangolo a Seheberu a fetoletsoeng ka Segerike] lentsoe “Jeshurune” le bolela ea ratoang. Le ne le lokela ho ba hopotsa hore ke sechaba seo Jehova a se khethileng hore se etse selekane le eena, kahoo ba ne ba tlameha ho lula ba itšoere hantle. (De 33:5, 26; Esa 44:2) Lengolong la Deuteronoma 32:15 lentsoe Jeshurune le sebelisitsoe ka tsela e fapaneng le seo le se bolelang. Ho e-na le hore Iseraele e phele tumellanong le lebitso la eona Jeshurune, e ile ea ba manganga, ea furalla Moetsi oa eona ea ba ea nyelisa Mopholosi oa eona.
rr-E 120, lebokose
Jehova o Tla u Thusa Hore u be Matla Hape
Re tla hopola hore lilemo pele ho mehla ea Ezekiele, moprofeta Moshe o ile a re Jehova o na le matla ebile o batla ho sebelisa matla a hae ho thusa batho ba hae. Moshe o ile a re: “Molimo oa nakong ea boholo-holo ke sebaka seo ho ipatoang ho sona, ka tlaase ke matsoho a hlolang ka nako e sa lekanyetsoang.” (Deut. 33:27) Re ka kholiseha hore haeba re kopa thuso ho Molimo nakong eo re nang le mathata, o tla re tšehetsa, a re phahamise a be a re thuse hore re be matla hape.—Ezek. 37:10.
Matha ka Mamello Peisong
16 Joaloka Abrahama, Moshe ha aa ka a bona ha tšepiso ea Molimo e phethahala bophelong ba hae. Ha Baiseraele ba le lekhatheng la ho kena Naheng e Tšepisitsoeng, Moshe o ile a bolelloa sena: “U tla bona naha u le hole, empa u ke ke ua kena naheng eo ke e fang bara ba Iseraele.” Sena se etsahetse hobane pejana, ha eena le Arone ba ne ba halefisitsoe ke borabele ba sechaba, ‘ha ba aa ka ba mamela Molimo har’a bara ba Iseraele metsing a Meriba.’ (Deut. 32:51, 52) Na Moshe o ile a nyahama kapa a hlonama? Che. O ile a hlohonolofatsa sechaba ’me a lihela likhala ka mantsoe ana: “Ho thaba uena, Iseraele! Ke mang ea kang uena, sechaba se thabelang poloko ea Jehova, thebe ea thuso ea hao, le Eo e leng sabole ea hao e phahameng?”—Deut. 33:29.
Matlotlo a Patiloeng
it-2-E 439 ¶3
Moshe
Moshe o shoele a le lilemo li 120. Ha Bibele e bua kamoo Moshe a neng a le matla kateng e re: “Mahlo a hae a ne a sa fifala, le mafolofolo a hae a ne a sa fela.” Jehova o ile a pata Moshe moo ho neng ho se na motho ea ka fumanang lebitla la hae. (De 34:5-7) Mohlomong sena se ne se thibela Baiseraele hore ba etse lebitla la hae sebaka sa borapeli. Kamoo ho bonahalang kateng Diabolose o ne a batla ho sebelisa setopo sa Moshe bakeng sa borapeli ba bohata. Juda eo e neng e le ngoan’abo Jesu ebile e le morutuoa oa hae o ile a re: “Ha Mikaele lengeloi le ka sehloohong a ne a e-na le phapang le Diabolose ’me a pheha khang ka setopo sa Moshe, ha aa ka a iteta sefuba ho tlisa kahlolo khahlanong le eena ka mantsoe a nyefolang, empa a re: “E se eka Jehova a ka o khalemela ka matla.’ ” (Juda 9) Pele ba Baiserale ba kena Kanana, ba tataisoa ke Joshua, ba ile ba utloa bohloko ka matsatsi a 30 ka lebaka lefu la Moshe.—De 34:8.
LA 13-LA 19 SEPTEMBER
MATLOTLO A TSOANG BIBELENG | JOSHUA 1-2
“U ka Etsa’ng e le Hore u Atlehe?”
Le be Sebete—Jehova o na le Lona!
7 E le hore re be sebete ho etsa thato ea Molimo, re lokela ho ithuta Lentsoe la hae re be re sebelise seo re ithutang sona. Ke sona seo Jehova a ileng a bolella Joshua hore a se etse ha e ne e e-ba mohlahlami oa Moshe. O ile a re: “U be sebete ’me u be matla haholo ho hlokomela ho etsa ka molao oohle oo mohlanka oa ka Moshe a u laetseng oona. . . . Buka ena ea molao ha ea lokela ho tloha molomong oa hao, ’me u e bale ka lentsoe le tlaase bosiu le motšehare, e le hore u ka hlokomela ho etsa ka sohle se ngoliloeng ho eona; etsoe ka ho etsa joalo u tla atlehisa tsela ea hao ’me ka ho etsa joalo u tla etsa ka bohlale.” (Josh. 1:7, 8) Joshua o ile a mamela keletso eo ’me ‘tsela ea hae e ile ea atleha.’ Haeba le rona re etsa joalo, re tla ba sebete le ho feta re be re atlehe ha re sebeletsa Molimo.
Le be Sebete—Jehova o na le Lona!
20 Ha ho bonolo ho etsa thato ea Molimo lefatšeng lena le khopo. Leha ho le joalo, ha rea lahloa kherehloa. Molimo o na le rona. Mora oa hae eo e leng Hlooho ea phutheho, le eena o na le rona. Lipaki Tsa Jehova tse fetang 7 000 000 lefatšeng lohle, le tsona li na le rona. E se eka kaofela ha rona re ka tsoela pele re bontša tumelo re bile re bolela litaba tse molemo re ntse re hopola temana ea rona ea selemo ea 2013 e reng: “E-ba sebete ’me u be matla. . . . Jehova Molimo oa hao o na le uena.”—Joshua 1:9.
Matlotlo a Patiloeng
Lintlha-kholo Tsa Buka ea Joshua
2:4, 5—Ke hobane’ng ha Rahaba a thetsa banna ba morena ba ntseng ba batla lihloela? Rahaba o sireletsa lihloela ka ho beha bophelo ba hae kotsing hobane o se a e-na le tumelo ho Jehova. Ka hona, ha a tlangoe ke letho ho bolella banna bao ba batlang ho lematsa batho ba Molimo hore na lihloela li hokae. (Matheu 7:6; 21:23-27; Johanne 7:3-10) Ha e le hantle, Rahaba o ile a “boleloa hore o lokile ka mesebetsi,” e akarelletsang ho lahla manģosa ao a morena.—Jakobo 2:24-26.
LA 20-LA 26 SEPTEMBER
MATLOTLO A TSOANG BIBELENG | JOSHUA 3-5
“Jehova o Hlohonolofatsa Batho ba Bontšang Tumelo”
it-2-E 105
Jordane
Karolo ea noka ea Jordane e ka tlaase ho leoatle la Galilea e ka ba botebo ba mithara ho ea ho tse tharo. Bophara ba eona e ka ba limithara tse 27 ho ea ho tse 30. Nakong ea selemo ha Jordane e jele litlhokoa, ea teba ebile e ba sephara ho feta moo. (Jos 3:15) Ha noka ena e jele litlhokoa ho ne ho le kotsi hore monna oa Moiseraele, mosali kapa ngoana a e tšele, haholo-holo karolong e haufi le Jeriko. Karolong eo, metsi a noka a ne a ba matla hoo lilemong tsa morao tjena a neng a hohola le batho ba neng ba le ka thoko. Leha ho le joalo, ka mohlolo Jehova o ile a emisa metsi a noka hore a etse letamo e le hore Baiseraele ba tle ba khone ho tšela. (Jos 3:14-17) Lilemo hamorao, mohlolo o tšoanang o ile oa etsahalla Elia a e-na le Elisha ’me ha morao oa etsahalla Elisha a le mong.—2Ma 2:7, 8, 13, 14.
Etsa Hore Likhopotso Tsa Jehova e be Thabo e Khaphatsehang Pelong ea Hao
17 Ho etsa liketso tse bontšang tumelo ho ka re thusa joang hore re tšepe Jehova? Nahana ka tlaleho ea Mangolo ea ha Baiseraele ba kena Naheng e Tšepisitsoeng. Jehova o ne a ile a laela baprista ba neng ba jere areka ea selekane hore ba tsamaee ’me ba kene ka har’a Noka ea Jordane. Leha ho le joalo, ha Baiseraele ba ntse ba atamela, ba ile ba hlokomela hore lipula tsa selemo li ne li entse hore noka e je litlhokoa. Ba ne ba tla etsa’ng? Na ba ne ba tla hloma litente lebopong la noka, ebe ba ema libeke kapa ho feta ba emetse hore metsi a fokotsehe? Che, ba ile ba tšepa Jehova ka ho feletseng ’me ba latela litaelo tsa hae. Litholoana tsa seo e bile life? Tlaleho eo e re: “Eitse hang ha maoto a baprista a thetsa metsi, noka ea khaotsa ho phalla, . . . ’me baprista ba ema bohareng ba noka e ommeng haufi le Jeriko ha batho ba bang bohle ba tšela.” (Josh. 3:12-17, Contemporary English Version) Ak’u nahane hore na e ne e le ketsahalo e hlollang hakaakang ho bona noka e neng e jele litlhokoa e khaotsa ho phalla! Ka sebele, tumelo eo Baiseraele ba neng ba e-na le eona ho Jehova e ile ea matlafala hobane ba ne ba latela tataiso ea hae.
Etsa Hore Likhopotso Tsa Jehova e be Thabo e Khaphatsehang Pelong ea Hao
18 Ke ’nete hore Jehova ha a etsetse bahlanka ba hae mehlolo kajeno, empa o hlohonolofatsa liketso tsa bona tse bontšang tumelo. Matla a Molimo a sebetsang a ba thusa ho phetha mosebetsi oo ba o filoeng oa ho bolela molaetsa oa ’Muso lefatšeng lohle. Hape, ha Paki ea Jehova e ka sehloohong, eleng Jesu Kreste ea tsositsoeng bafung a tiisetsa barutuoa ba hae hore o tla ba tšehetsa ha ba etsa mosebetsi ona oa bohlokoa o ile a re: “Ka hona e-eang ’me le etse batho ba lichaba tsohle barutuoa . . . ke na le lona ka matsatsi ’ohle ho fihlela qetellong ea tsamaiso ea lintho.” (Mat. 28:19, 20) Lipaki tse ngata tse neng li le lihlong kapa li le boi li ka paka hore moea o halalelang oa Molimo o li file sebete sa ho buisana le batho bao li sa ba tsebeng tšebeletsong ea tšimo.—Bala Pesaleme ea 119:46; 2 Bakorinthe 4:7.
Matlotlo a Patiloeng
Lintlha-kholo Tsa Buka ea Joshua
5:14, 15—“Khosana ea lebotho la Jehova” ke mang? Ho ka etsahala hore ebe khosana e tlang ho tla matlafatsa Joshua ha Naha e Tšepisitsoeng e qala ho haptjoa ke “Lentsoe”—Jesu Kreste, boemong ba hae ba pele e e-ba motho oa nama. (Johanne 1:1; Daniele 10:13) Ke ho matlafatsang hakaakang ho kholiseha hore Jesu Kreste ea tlotlisitsoeng o na le batho ba Molimo kajeno ha ba ntse ba loana ntoa ea moea!
LA 27 SEPTEMBER–LA 3 OCTOBER
MATLOTLO A TSOANG BIBELENG | JOSHUA 6-7
“U se ke oa Sheba Lintho Tse se Nang Thuso”
Tlosa Mahlo a Hao Linthong Tse se Nang Thuso!
5 Makholo a lilemo hamorao, mahlo a Moiseraele ea bitsoang Akane a ile a mo khelosa hore a utsoe lintho motseng oa Jeriko o neng o hapiloe. Molimo o ne a laetse hore lintho tsohle tse neng li le motseng oo li ne li lokela ho senngoa, ntle ho lintho tse itseng tse neng li lokela ho nyeheloa letlotlong la Jehova. Baiseraele ba ne ba filoe temoso ena: “Le suthele thoko le ntho e nehetsoeng timetso, esere la ba le takatso” eaba le nka lintho tse ling motseng oo. Ka lebaka la ho se mamele ha Akane, Baiseraele ba ile ba hloloa motseng oa Ai, ’me palo e itseng ea bona e ile ea shoa. Akane ha aa ka a lumela hore o utsoitse ho fihlela a pepesoa. Akane o ile a re: “Eitse ha ke bona” lintho tseo, “ke ne ke li batla, eaba kea li nka.” Takatso ea mahlo a hae e ile ea etsa hore a timetsoe hammoho le “ntho e ’ngoe le e ’ngoe ea hae.” (Josh. 6:18, 19; 7:1-26) Pelong ea hae, Akane o ile a lakatsa seo a neng a se hanetsoe.
Ke Hobane’ng ha re Lokela ho Tlaleha se Fosahetseng?
Lebaka le leng la ho tlaleha phoso ke hore hoo ho boloka phutheho e hloekile. Jehova ke Molimo ea hloekileng, ke Molimo ea halalelang. O batla hore bohle ba mo rapelang ba hloeke moeeng le boitšoarong. Lentsoe la hae le bululetsoeng lea eletsa: “Joaloka bana ba mamelang, le khaotse ho ba ka sebopeho sa litakatso tseo le neng le e-na le tsona pele ho hlokeng tsebo ha lona, empa, tumellanong le Mohalaleli ea le bitsitseng, le lona ka bolona le fele le be ba halalelang boitšoarong bohle ba lona, hobane ho ngoliloe: ‘Le lokela ho halalela, hobane kea halalela.’ ” (1 Petrose 1:14-16) Batho ba etsang lintho tse litšila kapa liphoso ba ka silafatsa phutheho eohle le ho etsa hore e se amohelehe ho Jehova, ntle le haeba ho nkoa khato ea ho ba khalemela kapa ho ba tlosa.—Bapisa le Joshua, khaolo ea 7.
Tlosa Mahlo a Hao Linthong Tse se Nang Thuso!
8 Bakreste ba ’nete le bona ba ntse ba angoa ke takatso ea mahlo le ea nama. Kahoo, Lentsoe la Molimo le re khothalletsa hore re itšoare mabapi le seo re se shebang le seo re se lakatsang. (1 Bakor. 9:25, 27; bala 1 Johanne 2:15-17.) Monna ea khabane, e leng Jobo o ile a lemoha hore ho bona ho amana haholo le ho lakatsa. O ile a re: “Ke hlabile selekane le mahlo a ka. Kahoo nka ela moroetsana hloko joang?” (Jobo 31:1) Jobo o ne a sa qobe feela ho ama mosali ka tsela ea boitšoaro bo bobe empa o ne a sa lumelle kelello ea hae hore e nahane ka ntho e joalo. Jesu o ile a hatisa hore kelello e lokela ho lula e hloekile mabapi le menahano ea boitšoaro bo bobe ha a ne a re: “Ke re ho lona e mong le e mong ea ntseng a tsoela pele ho sheba mosali e le hore a be le takatso e matla bakeng sa hae o se a febile le eena ka pelong ea hae.”—Mat. 5:28.
Matlotlo a Patiloeng
Lipotso Tse Tsoang Ho Babali
Mehleng ea boholo-holo, masole a ne a pota-pota marako a motse ho o thibella, a loketse ho o hlasela. Haeba motse o thibetsoe nako e telele, batho ba ne ba ja boholo ba lijo tseo ba li bolokileng. Ha masole a hapa motse oo, a ne a nka ntho e ’ngoe le e ’ngoe eo a e batlang ho akarelletsa le lijo tse setseng. Ke kahoo baepolli ba lintho tsa khale ba sa kang ba fumana lijo tse kaalo lithakong tsa metse ea Palestina e ileng ea hlaseloa ka tsela ena. Empa ba ile ba fumana se fapaneng lithakong tsa Jeriko. Biblical Archaeology Review e re: “Ba ile ba fumana lijana tsa letsopa le lijo-thollo tse ngata.” E phaella ka ho re: “Ke ho sa tloaelehang ho fumana lijo-thollo tse ngata hakaalo.”
Bibele e re Baiseraele ha baa ka ba nka lijo Jeriko hobane Jehova o ne a ba laetse hore ba se ke ba li nka. (Joshua 6:17, 18) E boetse e re Baiseraele ba ile ba hlasela Jeriko nakong ea selemo, ka mor’a kotulo ’me ho e-na le lijo-thollo tse ngata motseng. (Joshua 3:15-17; 5:10) Kahoo, taba ea hore ho ne ho ntse ho e-na le lijo-thollo tse ngata Jeriko ka mor’a hore e thibelloe, e bontša hore e ile ea thibelloa ka nako e khutšoanyane, feela joalokaha Bibele e boletse.
LA 4-LA 10 OCTOBER
MATLOTLO A TSOANG BIBELENG | JOSHUA 8-9
“Re ka Ithuta’ng ho Bagibeone?”
it-1-E 930-931
Gibeone
Kamoo e ileng ea Sebelisana le Joshua Kateng. Mehleng ea Joshua Gibeone ke moo ho neng ho lula Baheve ’me e ne e le sechaba se seng ho tse supileng tsa Bakanana tse neng li lokeloa ho timetsoa. (De 7:1, 2; Jos 9:3-7) Bagibeone ba ne ba boetse ba bitsoa Baamore ’me ka linako tse ling ba ne ba kenyelletsoa ha ho buuoa ka sechaba sohle sa Bakanana. (2Sa 21:2; bapisa le Gen 10:15-18; 15:16.) Bagibeone ha ba aa ka ba tšoana le lichaba tse ling tsa Bakanana, bona ba ile ba hlokomela hore ho sa tsotellehe lebotho la bona la sesole le matla le motse oa bona o moholo, ba ne ba ke ke ba khona ho hlola Baiserael hobane Jehova o ne a ba loanela. Kahoo, ka mor’a hore Jeriko le Ai li timetsoe, banna ba Gibeone, bao ho ka etsahalang hore ba ne ba emetse metse e meraro ea Baheve eleng Kefira, Beerothe le Kiriathe-jearime (Jos 9:17), ba ile ba romella ba banna ba bang ho Joshua Gilgale ho ea kopa ho bopa khotso. Baemeli ba Bagibeone ba ne ba apere liphahlo tse tabohileng, ba roetse meqathatso e tabohileng, ba nkile makuka a veine a tsofetseng, a phatlohileng le a thatetsoeng ba bile ba nkile le bohobe bo ommeng. Ba ile ba re ba tsoa naheng e hole haholo empa ha baa ka ba hlaha joalokaha eka ba tsoa linaheng tseo Baiseraele ba li hlotseng. Ba ile ba re ba utloetse ka lintho tseo Jehova a li entseng Egepeta le ka marena a mabeli a Baamore eleng Sihone le Oge. Ba ile ba ba bohlale ka hore ba se ke ba bua ka se ileng sa etsahalla Jeriko le Ai hobane ho ne ho ka etsahala hore pele ba tloha libakeng tsa bona litaba tsena li ne li e-s’o ka li fihla linaheng tseo tse hole haholo. Baemeli ba Baiseraeli ba ile ba hlahlobisisa bopaki bona ’me ba lumellana le bona, ka mor’a moo ba hlaba selekane le banna le bana hore ba ke ke ba ba bolaea.—Jos 9:3-15.
“U se ke Ua Itšetleha ka Kutloisiso ea Hao”
14 Kaha kaofela ha rona ha rea phethahala—esita le baholo ba nang le boiphihlelo—ba lokela ho ba hlokolosi hore ba se ke ba lebala ho batla tataiso ea Jehova ha ba etsa liqeto. Nahana ka seo mohlahlami oa Moshe e leng Joshua hammoho le banna ba baholo ba Iseraele ba ileng ba se etsa ha Bagibeone ba bohlale ba neng ba ikhakantse ba tla ho bona ’me ba etsa eka ba tsoa naheng e hole. Joshua le ba bang ba ile ba bopa khotso le Bagibeone ntle le hore ba botse Jehova, ’me ba etsa selekane le bona. Le hoja Jehova a ile a tšehetsa tumellano eo, o ile a tiisa hore taba ena ea hore ba ile ba hloleha ho kopa tataiso ea hae e tlalehoa ka Mangolong molemong oa rona.—Josh. 9:3-6, 14, 15.
“Pholletsa le Naha”
14 Baemeli bao ba ile ba re: “Bahlanka ba hao ba tsoa naheng e hole haholo ka lebaka la lebitso la Jehova Molimo oa hao.” (Joshua 9:3-9) Liaparo le lijo tsa bona li ne li bonahala li tiisa taba ea hore ba tsoa hole, empa bonneteng Gibeone e ne e le bohole ba lik’hilomithara tse ka bang 30 ho tloha Gilgale. Joshua le marenana a hae ba khotsoe seo, ba ile ba hlaba selekane sa khotso le Gibeone le metsana e mabapi e neng e amana le Gibeone. Na leqheka lee la Bagibeone le ne le reretsoe feela ho qoba kahlolo? Che, empa le ne le bontša takatso ea bona ea ho batla ho amoheloa ke Molimo oa Iseraele. Jehova o ile a lumella hore Bagibeone ebe “ba roallang patsi le ba khang metsi bakeng sa phutheho le bakeng sa aletare ea Jehova,” ba tlisa patsi bakeng sa aletare ea sehlabelo. (Joshua 9:11-27) Bagibeone ba ile ba tsoela pele ho bonahatsa boikemisetso ba ho etsa mesebetsi e tlaase tšebeletsong ea Jehova. Mohlomong ba bang ba bona ba ne ba le har’a Banethinime ba ileng ba khutla Babylona eaba ba sebetsa tempeleng e ileng ea tsosoa. (Esdrase 2:1, 2, 43-54; 8:20) Re ka etsisa boikutlo ba bona ka ho loanela ho lula re e-na le khotso le Molimo le ka ho ikitlaelletsa ho etsa esita le mesebetsi e tlaase tšebeletsong ea hae.
Matlotlo a Patiloeng
it-1-E 1030
Ho Fanyeha
Molaong oo Jehova a ileng a o fa Baiseraele, o ile a laela hore ka mor’a hore linokoane tse ling li bolaoe, li ne li lokela ho fanyehoa thupeng. Ho etsa joalo ho ne ho tla hlokomelisa sechaba sohle hore se se ke sa etsa ntho e tšoanang le eo. Setopo seo se fanyehiloeng thupeng se ne se lokela ho theoloa pele e e-ba bosiu ebe sea patoa. Ho se siea se le thupeng bosiu kaofela ho ne ho tla silafatsa naha eo Molimo a e fileng Baiseraele. (De 21:22, 23) Baiseraele ba ne ba lokela ho mamela molao ona esita le haeba motho ea neng a lokela ho fanyehoa e ne e se Moiseraele.—Jos 8:29; 10:26, 27.
E-ba Mafolofolo Mosebetsing oa Boboleli
it-1-E 250; 525 ¶1
Selekane
Ke tumellano kapa konteraka eo batho ba babeli kapa ho feta ba e etsang ea hore ba tla etsa ntho e itseng kapa ea hore ba ke ke ba etsa ntho e itseng. Selekane ke konteraka. Lentsoe la Seheberu berithʹ, leo ho sa tsejoeng hantle hore na le tsoa hokae, le hlaha ka makhetlo a ka holimo ho 280 Mangolong a Seheberu. Libukeng tse hlano tse ngotsoeng ke Moshe lentsoe berithʹ le hlaha ka makhetlo a ka holimo ho 80. Ka 1927, teropong ea Qatna ea mehleng ea khale haholo eo e neng e se ea Baiseraele, e ka boroa bochabela ho Hamath, ho fumanoe matlapa a nang le mongolo oa khale (cuneiform), a bontšang hore lentsoe berith’ le bolela “selekane” eleng lentsoe le tšoanang hantle le lentsoe leo re le sebelisang mehleng ena le bolelang “konteraka.” Buka ea Bulletin of the American Schools of Oriental Research, ea February 1951, leqepheng la 22 e re: “Ke matlapa a mabeli ho a 15 a fumanoeng ao lintlha tsa oona li hlakileng. Letlapa la pele le na le lethathamo la mabitso . . . Letlapa la bobeli le na le lethathamo la mesebetsi eo motho ka mong a neng a lokela ho e etsa. . . Lethathamo la pele ke selekane sa banna . . . ba neng ba lumela hore ba tla etsetsa motho mosebetsi o itseng. Lethathamo la bobeli le ngotsoe ke mongoli ea tšoanang ’me le hlalosa hore na tumellano ke ea eng le hore na banna ba entseng mosebetsi ba ne ba lokela ho pataloa ka eng. . . . Lentsoe Berith’ le neng le sebelisoa ke Baiseraele le bolelang ‘selekane,’ e ne e le lona le ka sehloohong lithutong tsa Yahwist. Letlapeng lena ke ka lekhetlo la pele moo lentsoe lena le hlahang teng ntle le Bibeleng ’me sena se etsahetse lilemong tsa khale pele ho 1300.”
Mefuta e Meng ea Lilekane. (a) Joshua le marenana a Iseraele ba ile a etsa selekane le Bagibeone hore ba ke ke ba ba bolaea. Bagibeone e ne e le Bakanana ba rohakiloeng bao Baiseraele ba neng ba lokela ho ba bolaea. Selekane seo Baiseraele ba neng ba se entse le Bagibeone e ne e le se tlamang hoo ba ileng ba ba tlohella hore ba phele. Kaha Bagibeone ba ne ba ntse ba rohakiloe, ba ile ba roalla patsi le ho khella Baiseraele metsi. (Jos 9:15, 16, 23-27) (b) Joshua le Baiseraele ba ile ba etsa selekane sa hore ba tla sebeletsa Jehova. (Jos 24:25, 26) (c) Banna ba baholo ba Gileade ba ile ba etsa selekane le Jafeta ha ba le Mizpa sa hore ba tla mo etsa hlooho ea baahi bohle ba Gileade haeba Jehova a ka mo thusa hore a hlole Baammone. (Bhl 11:8-11) (d) Jonathane le Davida ba ile ba etsa selekane. (1Sa 18:3; 23:18) (e) Moprista Jehojada o ile a etsa selekane le balaoli ba balebeli ba Karia le limathi. (2Ma 11:4; 2Likr 23:1-3) (f) Baiseraele ba ile ba etsa selekane le Jehova hore ba tla lahla basali ba balichaba. (Esd 10:3) (g) Jehova o ne a tla fana ka mohlanka oa hae hore e be selekane sa batho. (Isa 42:6; 49:8) (h) Davida o etsa selekane le banna ba baholo ha ba le Hebrone. (1Likr 11:3) (i) Batho ba ile ba etsa selekane nakong ea puso ea morena Asa sa hore ba tla batla Jehova ka lipelo tsohle tsa bona le ka moea eohle oa bona. (2Likr 15:12) (j) Josiase o etsa selekane le Jehova hore o tla mamela litaelo tsohle le melao ea hae. (2Likr 34:31) (k) Babusi ba Jerusalema ba “Baithorisi” ba ne ba nahana hore ba ke ke ba shoa hobane ba ne ba entse “selekane le Lefu.”—Esa 28:14, 15, 18.
LA 11-LA 17 OCTOBER
MATLOTLO A TSOANG BIBELENG | JOSHUA 10-11
“Jehova o Loanela Baiseraele”
it-1-E 50
Adoni-zedeke
E ne e le morena oa Jerusalema nakong eo Baiseraele ba neng ba hapa naha e tšepisitsoeng. Adoni-zedeke o ile a ikopanya le marena a mang a ka bophirima ho Jordane ’me ba leka ho loantša Joshua le lebotho la hae. (Jos 9:1-3) Leha ho le joalo, Baheve bao e neng e le baahi ba Gibeone ba ile ba etsa khotso le Joshua. Adoni-zedeke o ile a leka ho iphetetsa ka hore a etse hore naha e se ke ea hapuoa eaba o kopanya lebotho la hae la sesole le la marena a mane a Baamore ba loantša Gibeone. Joshua o ile a loanela Bagibeone eaba o hlola marena ao a ikopantseng. Joshua o ile a loanela Bagibeone. Marena ao a ile a balehela Makeda, moo a ileng a fumanoa a ipatile ka lehaheng. Joshua o ile a bolaea Adoni-zedeke le marena ao a mane eaba o ba fanyeha lithupeng. Ka mor’a moo, litopo tsa marena ao li ile tsa lahleloa ka lehaheng eaba li tloheloa moo.—Jos 10:1-27.
it-1-E 1020
Sefako
Se ne se Sebelisoa ke Jehova. Ka linako tse ling, Jehova o ne a sebelisa sefako e le ho phethahatsa morero oa hae kapa ho bontša hore na o matla hakae. (Pes 148:1, 8; Esa 30:30) Lekhetlo la pele ke ha Jehova a ne a tlisa kotlo ea bosupa naheng ea Egepeta. O ile a nesa sefako se ileng sa senya lijalo, lifate, sa bolaea batho le liphoofolo empa sa se ke sa na Goshene moo Baiseraele ba neng ba lula teng. (Ex 9:18-26; Pes 78:47, 48; 105:32, 33) Hamorao ha Baiseraele ba le Naheng e Tšepisitsoeng ba tataisoa ke Joshua ba ile ba thusa Bagibeone ba neng ba tšosoa ke marena a mahlano a Baamore, eaba Jehova o sebelisa sefako ho bolaea Baamore bao. Batho ba ileng ba bolaoa ke sefako ba ile ba ba bangata ho feta ba ileng ba bolaoa ntoeng.—Jos 10:3-7, 11.
Lintlha-kholo Tsa Buka ea Joshua
10:13—Ketsahalo e sa tloaelehang joalo e khona ho etsahala joang? “Na ho na le ntho e sa tloaelehang bakeng sa Jehova,” ’Mopi oa leholimo le lefatše? (Genese 18:14) Ha a rata, Jehova a ka laola ho potoloha ha lefatše hoo letsatsi le khoeli li ka bonahalang eka li eme ho motho ea shebeletseng a le lefatšeng. Kapa a ka etsa hore lefatše le khoeli li itsamaele li sa sitisoe ke letho ha ka nako e tšoanang a retelletsa mahlaseli a letsatsi le a khoeli ka tsela eo leseli le tsoang mehloling ena e ’meli ea leseli le tsoelang pele ho khanya. Ho sa tsotellehe hore na ho ne ho etsahetse eng, historing ea batho “ha hoa ka ha e-ba le letsatsi le tšoanang le leo.”—Joshua 10:14.
Matlotlo a Patiloeng
Lipotso Tse Tsoang ho Babali
Taba ea hore ho builoe ka libuka tse itseng ka Bibeleng le hore li ile tsa sebelisoa ha ea lokela ho etsa hore re fihlele qeto ea hore li ne li bululetsoe. Leha ho le joalo, Jehova Molimo o bolokile libuka tsohle tse nang le “lentsoe la Molimo oa rona,” ’me li “tla tšoarella ho isa nakong e sa lekanyetsoang.” (Esa. 40:8) Ka sebele, seo Jehova a entseng qeto ea ho se akarelletsa ka libukeng tse 66 tsa Bibele tseo re nang le tsona ke sona seo re hlileng re se hlokang e le hore re ‘tšoanelehe ka botlalo, re hlomelloe ka ho feletseng bakeng sa mosebetsi o mong le o mong o molemo.’—2 Tim. 3:16, 17.
LA 18-LA 24 OCTOBER
MATLOTLO A TSOANG BIBELENG | JOSHUA 12-14
“Sebeletsa Jehova ka Pelo Eohle”
Lintlha-kholo Tsa Buka ea Joshua
14:10-13. Le hoja Kalebe a le lilemo li 85, o kopa kabelo e boima ea ho leleka batho tikolohong ea Hebrone. Sebakeng seo ho lula Baanake—banna ba seemo se seholo ka ho sa tloaelehang. Ka thuso ea Jehova, mohlabani enoa eo e leng khale a li bona oa atleha, ’me Hebrone e fetoha motse oa setšabelo. (Joshua 15:13-19; 21:11-13) Mohlala oa Kalebe oa re khothatsa hore re se ke ra tšaba likabelo tse boima tsa puso ea Molimo.
Ho ba Sebete ka Lebaka la Tumelo le ho Tšaba Molimo
11 Tumelo e joalo ha ea ema nģa e le ’ngoe. Ea hola ha re ntse re phelela ’nete, re ‘latsoa’ melemo, re ‘bona’ ha lithapelo tsa rona li arabeloa ’me, ka litsela tse itseng, re bona ha Jehova a tataisa bophelo ba rona. (Pesaleme ea 34:8; 1 Johanne 5:14, 15) Re ka kholiseha hore tumelo ea Joshua le Kalebe e ile ea matlafala ha ba ntse ba latsoa molemo oa Molimo. (Joshua 23:14) Nahana ka lintlha tse latelang: Ba ile ba khona ho tsoela pele ba phela leetong la lilemo tse 40 lefeelleng, joalokaha Molimo a ne a tšepisitse hore ho tla ba joalo. (Numere 14:27-30; 32:11, 12) Ba ile ba e-ba le seabo ha ho ne ho hloloa Kanana ka lilemo tse tšeletseng. Qetellong, ba ile ba thabela bophelo bo bolelele le bo molemo ’me ba fuoa le mafa. Ka sebele Jehova o putsa ba mo sebeletsang ka botšepehi le ka sebete!—Joshua 14:6, 9-14; 19:49, 50; 24:29.
Matlotlo a Patiloeng
it-1-E 902-903
Gebale
“Naha ea Bagebale” e ne e le e ’ngoe ea linaha tseo Jehova a neng a tšepisitse hore o tla li fa Baiseraele mehleng ea Joshua. (Jos 13:1-5) Bahanyetsi ba bang ba re taba ena e ea ikhanyetsa hobane naha ea Bagebale e ne e le ka leboea ho Iseraele (hoo e ka bang likhilomithara tse 100 ka leboea ho Dane) ’me ho ka etsahala hore Baiseraele ha baa ka ba e rua. Litsebi tse ling tsona li re ho ka etsahala hore temana ena e neng e ngotsoe ka Seheberu e ile ea senyeha ’me ba re mongolo oa qalong e ka ’na eaba o ne o re “naha e kopanang le Lebanone,” kapa ‘ho elella meeling ea Bagebale.’ Le ha ho le joalo, re lokela ho hlokomela hore litšepiso tseo Jehova a ileng a li fa Baiseraele tse hlahang ho Joshua 13:2-7 li ne li na le lipehelo. Kahoo, ho ka etsahala hore Baiseraele ha baa ka ba rua Gebale ka lebaka la hore ha baa ka ba mamela.—Bapisa le Jos 23:12, 13.
LA 25-LA 31 OCTOBER
MATLOTLO A TSOANG BIBELENG | JOSHUA 15-17
“Sireletsa Lefa la Hao la Bohlokoa”
it-1-E 1083 ¶3
Hebrone
Ha Iseraele e ntse e loantša karolo e ka boroa ea Kanana, baahi ba Hebrone ba ne ba lokela ho timetsoa ho akarelletsa le morena oa bona (eo ho bonahalang e ne e le mohlahlami oa Hohame). (Jos 10:36, 37) Le hoja Baiseraele ba neng ba tataisoa ke Joshua ba ile ba hlola Bakanana, ho bonahala eka ha baa ka ba hapa motse oa bona hang-hang. Ho bonahala eka ha Baiseraele ba ntse ba loantša lichaba tse ling, Baanake ba ile ba tla ’me ba lula Hebrone. Taba eo e ile ea etsa hore Kalebe (kapa bara ba Juda ba tataisoa ke Kalebe) a loantše Baanake eaba o hapa motse oo oa Hebrone. (Jos 11:21-23; 14:12-15; 15:13, 14; Bhl 1:10) Qalong Hebrone e ne e filoe Kalebe oa leloko la Juda empa hamorao e ile ea e-ba motse o halalelang oa setšabelo. E ile ea boela ea e-ba motse oa baprista. Leha ho le joalo, “tšimo ea motse [Hebrone]” le metsana ea eona e ile ea e-ba lefa la Kalebe.—Jos 14:13, 14; 20:7; 21:9-13.
it-1-E 848
Mosebetsi o qobelloang
“Mosebetsi o qobelloang” (eo ka Seheberu eleng mas) e ne e le ntho e tloaelehileng mehleng ea Bibele ’me hangata batho ba neng ba hlotsoe, ba ne ba qobelloa hore e be makhoba. (De 20:11; Jos 16:10; 17:13; Est 10:1; Esa 31:8; Lil 1:1) Baokameli ba Baegepeta ba ile ba qobella Baiseraele ho etsa mosebetsi oa bokhoba eleng oa ho haha libaka tsa pokello tse leng Pithome le Ramsese. (Ex 1:11-14) Ha Baiseraele ba kena Naheng e Tšepisitsoeng ha baa ka ba mamela taelo ea Jehova ea hore ba felise baahi ba Kanana, ho e-na le hoo ba ile ba ba qobella hore ba etse mosebetsi. Phello e ile ea ba hore Baiseraele ba ile ba qala ho rapela melimo ea bohata. (Jos 16:10; Bhl 1:28; 2:3, 11, 12) Morena Solomone o ile a qobella litloholo tsa Bakanana eleng Baamore, Bahethe, Bapereze, Baheve le Bajebuse hore ba etse mosebetsi o qobelloang.—1Ma 9:20, 21.
it-1-E 402 ¶3
Kanana
Le hoja ho na le libaka tse ngata tsa Bakanana tse ileng tsa hloloa le ho hana ho ba tlas’a taolo ea Baiseraele, ho ntse ho ka thoe ‘Jehova o ile a fa Baiseraele naha eohle eo a neng a hlapantse hore o tla e fa baholo-holo ba bona,’ o ba file “phomolo ka hohle” le hore “ha ho tšepiso e ileng ea hloleha ho phethahala tšepisong eohle e molemo eo Jehova a neng a e entse ho ntlo ea Iseraele; e ile ea phethahala kaofela.” (Jos 21:43-45) Lichaba tse neng li potolohile Baiseraele li ne li sa ba tšose hobane li ne li ba tšaba. Molimo o ile a bolela hore o tla leleka lichaba tsa Bakanana “hanyane ka hanyane” e le hore liphoofolo tse hlaha li se ke tsa ata hobane ho se ho se na batho ba lulang naheng eo. (Ex 23:29, 30; De 7:22) Le haeba Bakanana ba ne ba e-na le libetsa tsa ntoa tse tsoetseng pele, tse kang likoloi tsa ntoa tse nang le mahare a tšepe, ha Baiseraele ba ne ba ka hloleha ho hapa libaka tse ling ho ne ho ke ke ha behoa Jehova molato oa hore o hlolehile ho phethahatsa tšepiso ea hae. (Jos 17:16-18; Bhl 4:13) Ho e-na le hoo, tlaleho e bontša hore makhetlong a seng makae ao Baiseraele ba ileng ba hloloa ho oona, e ne le hobane ba sa ka ba tšepahala.—Nu 14:44, 45; Jos 7:1-12.
Matlotlo a Patiloeng
w15 7/15 32
Na u ne u Tseba?
Na Iseraele ea mehleng ea khale e ne e e-na le lifate tse ngata joalokaha ho bonahala eka Bibele e cho joalo?
BIBELE e re libaka tse ling tsa Naha e Tšepisitsoeng li ne li e-na le lifate tse ngata. (1Ma 10:27; Jos 17:15, 18) Empa hona joale moo e neng e le Naha e Tšepisitsoeng ha ho na lifate. Taba eo e etsa hore batho ba bang ba belaelle hore Naheng e Tšepisitsoeng ho ne ho e-na le lifate tse ngata.
Buka ea Life in Biblical Israel e hlalosa hore “Iseraeleng ea khale ho ne ho e-na le lifate tse ngata ho feta tse teng hona joale.” Libaka tse ngata tse lithaba li ne li koahetsoe ke lifate tsa phaena (Pinus halepensis), leoka le lulang le le letala (Quercus calliprinos), le terebinth (Pistacia palaestina). Sebakeng se bitsoang Shefela se mosikong oa lithaba tse pakeng tsa Leoatle la Mediterranean ho ne ho e-na lifate tse ngata tsa sikamora tse hlahisang lieiga (Ficus sycomorus).
Buka ea Plants of the Bible e re libaka tse ling tsa Iseraele hona joale ha li sa na lifate. Hobane’ng li se li le sieo? Ha buka eo e hlalosa hore na lifate tseo li ile tsa fela joang hanyane ka hanyane e re: “Batho ba ile ba qala ho senya limela, hobane ba ne ba batla ho eketsa mapolasi le makhulo a bona ’me hape ba ne ba li senya hore ba li sebelisetse ho haha kapa ho besa.”