Mwe Baviazi​—Bakwasie Baana Beenu Bamutone Yehova

1-2. Juu ya ki maleembo ange kunti aaluka a mana saana kuli fwefue musita aali luili yaaluluka mu buikazi bwetu?

KINE bantu baupana leenu, mukote umo ali walanda lyasi liswapiile Bibilia lili lyalandua busiku bwa buinga. Mafunde ali alandua mu leelio lyasi teezi kusaangua ali aleenu kuli beene. Inzi, bobo busiku azo maleembo ali kwaluka a mana saana kuli beene. Juu ya ki? Paantu bakaba kutendeka kuabombia bali ba mulume ni mukazi.

² I vikili kyasaangua kine ba mulume ni mukazi Bakristu baaluka ni baana. Mu miaka ingi bakiba baunvua maasi alandua juu ya kukuzia baana. Inzi loonu, azo mafunde aaluka a mana saana kuli beene. Bali kwaluka ni muana ubapalile kukuzia bo beene. Kakiine ezio ni miilo ikata saana! Kansi, musita aali luili yaaluluka mu buikazi bwetu, maleembo ange ali aaluka a mana saana kuli fwefue. Ezio ni nsaambu imo pakati ka nsaambu ili yalengia bantu bali bamupupa Yehova, baye basoma Maleembo ni kutontonkania, nga evelia vyaali vyakita ba makolo ba Baisraeli “nsiku yonse” ya buikazi bwabo.​—Mal Miz. 17:19.

3. Tuli kulondoluela ki mu leeli lyasi?

³ Mwe baviazi, muli ni lisyuko likata saana lili lyasaangua na Bakristu, i kulanda nangue, kubasambilizia baana beenu palwakue Yehova. Inzi, mupalile kukita bintu bingi bikilile pa kubabuila mpunda palwakue Leeza weetu. Mutonene kubakwasia baana beenu baye bamutonene saana weene. Kunti wakita siani eevi ukuzie ntono mu baana bobe palwakue Yehova? Mu leeli lyasi, tuli kulondoluela mafunde ana aswapiile Bibilia ali kuviinda kumikwasia mwemue nga baviazi. (2 Tim. 3:16) Kabili, tuli kumona baviazi paleepale vibaakinoonkela mu kubombia masoke aswapiile Bibilia.

MAFUNDE ANA ALI KUKWASIA BAVIAZI

4. Ni lifunde ki limo lili kuviinda kukwasia baviazi kukuzia ntono palwakue Yehova mu mitima ya baana babo? (Yakobo 1:5)

⁴ Lifunde lya 1: Keba butunguluzi bwakue Yehova. Muloombe Yehova akupeele mulangue uukabiile eevi kubakwasia baana bobe kukuzia ntono yabo kuli weene. (Soma Yakobo 1:5.) Weene i Muntu apalile saana kupeelana masoke. Kuli nsaambu ingi yalengia tulande evio. Mona nsaambu ibili. Ya kuanza, Yehova ali ni kibeelezio kikata saana kya kuya wali muviazi. (Malum. 36:9) Ni ya bubili, masoke ali afuma kuli weene, lyonse ali akwasia.​—Is. 48:17.

5. (a) Kuteania kwakue Yehova kuteaniizie bintu ki eevi kubakwasia baviazi? (b) Nga vilangiliile viideo, wasambilila ki kupitila lupua ni nkazi Amorim vibaasuungile baana babo?

⁵ Kupitila Mulandu wakue ni kuteania kwakue, Yehova ateaniizie byakulia bingi bya kimupasi bya kumikwasia mwe baviazi kubasambilizia baana beenu bamutone Yehova. (Mat. 24:45) Kwa mufuano, kunti mwapata masoke engi a kumikwasia mu maasi ali ni mutue ulandile “Musaada kwa Familia,” aali amoneka mu miaka yaakipita mu kazeeti ka Amuka! ni loonu ali mu kitente kya Enternete. Kabili, ma viideo engi ali mu jw.org kunti abakwasia baviazi kubombia masoke akue Yehova musita ubali mukukuzia baana babo.b​—Tus Maf. 2:4-6.

6. Baba umo pamo ni mukazi wakue bali baiunvua siani palua butunguluzi bubali bapeelua na kuteania kwakue Yehova?

⁶ Baviazi bengi bali mukutasia saana paantu Yehova ali wabakwasia kupitila kuteania kwakue. Baba umo ali wakuutua Joe walanda eevi: “Kukuzia baana batatu mu kisinka te kuleengele. Neene pamo ni mukazi wane tuli twapepa lyonse kuli Yehova eevi atukwasie. Kabili, lingi tuli twakifikiila kwinika nangue lyasi ao viideo, bili byafika pa musita upalile eevi kutukwasia mu aali ituli mukusaakaana nayo. Lyonse tuli twaswapila masoke akue Yehova.” Joe pamo ni mukazi wakue, baakiinika nangue bebio bintu bili byabakwasia baana babo kumupalama Yehova.

7. Juu ya ki baviazi bapalile kubabiikila baana babo mufuano uweeme? (Baroma 2:21)

⁷ Lifunde lya 2: Sambilizia kupitila mufuano. Baana bali babakenta bapoozeleko maano baviazi babo, kabili lingi bali bapala beelia bibali bamona ku baviazi babo. Kulanda kisinka, te kuli muviazi apuililikile. (Bar. 3:23) Anzia evio, baviazi bali ni mulangue bali bakita maka abo onse eevi kubabiikila mufuano uweeme baana babo. (Soma Baroma 2:21.) Baba umo waalandile eevi palua baana bakue: “Beene, bali basaangua nga shifo ili yakula kila kintu.” Waaongeziizie eevi: “Beene bakaba kutulanda kine te twizi kukita beelia bituli twabasambilizia.” Pakaako kine twabasambilizia baana kumutona Yehova, tupalile kuya twamutonene saana weene, kabili keekio kipalile kuya kyamwenekelesie paswetele.

8-9. Weewe, wasambilila ki kupitila bulondolozi bwakue Andrew ni Emma?

⁸ Kuli nzila ingi ya kubombia baviazi eevi kubasambilizia baana babo kumutona Yehova. Mona kintu kyaalandile lupua umo mulumendo ali wakuutua Andrew ali na miaka 17. Walanda eevi: “Lyonse baviazi bane baali bansambilizia nangue kupepa ni kintu kya mana saana. Lyonse mu nsita ya busiku baba wane waali wapepa pamo ni neene anzia kine naali nasyapepele palwane bunke. Lyonse baviazi bane baali batulangulusia eevi: ‘Kunti wamulanzia Yehova nsita yonse yuli kutona.’ Kulandua evio kwaankumiizie saana, kabili loonu ndi naiunvua buino kupepa kuli Yehova ni kuya namumwene nga Baba antonene.” Mwe baviazi, lyonse muye mwalangulukile nangue ntono imuli nayo kuli Yehova kunti yabakwasia baana beenu ni beene bamutone.

⁹ Kabili mona mufuano wakue Emma. Musita baba wakue lwaafumine ku nsesi, waamusiliile mama wakue kwa Emma madeeni engi. Emma walanda eevi: “Nsita inge mama wane tabanga wali na nfalanga ingi, inzi lyonse mama waali walanda Yehova vyali waemena babombi bakue. Naali namona nangue mama waali wazumiine evio kupitila aali yakue ya buikazi. Mama waali wakita beelia byaali wasimikila.” Twasambililapo ki? Baviazi kunti basambilizia kupitila mufuano wabo anzia kine bali mu aali ikolele.​—Bag. 6:9.

10. Baviazi bengi Baisraeli babanga baali ni fuasi ki ya kulondolola pamo ni baana babo? (Malanguluzi a Mizilo 6:6, 7)

¹⁰ Lifunde lya 3: Uye walanda lingi ni baana bobe. Yehova waabalandile Baisraeli kuya balanda ni baana babo nsita ingi. (Soma Malanguluzi a Mizilo 6:6, 7.) Lingi mu koba, baviazi babanga baali ni nsita ingi ya kubakwasia baana babo bakuzie ntono yabo kuli Yehova mu mitima yabo. Kwa mufuano, kipalile muana mwalalume Muisraeli waali wapisia nsita pamo ni baba wakue mu miilo ya kubyala bilimbua ao miilo ya kuzombola. Kipalile dada wakue kwa ozo muana mwalalume, waali wapisia nsita pamo ni mama wakue wali mukumukwasia kusona, kusuka maubo a uzi, ao miilo inge ya pa nsesi. Musita baviazi lubaali babomba pamo ni baana, baali ni fuasi ya kulondolola palua bintu bingi bya mana. Kwa mufuano, nga evelia kulondoluela mibeele ya buwaame yakue Yehova kabili vyabanga wakwasia lupua lwabo.

11. Zimbula nsita imo ili yabapeela baviazi fuasi ya kulondolola pamo ni baana babo.

¹¹ Loonu, buikazi bwibeleele ni bolia bwa musita waapitile. Mu byalo bingi, baviazi te baviinda kupisia nsita bali pamo ni baana musita wa koba. Baviazi kunti baya bali ku miilo ni baana bali ku masomo. Pakaako, baviazi bapalile kukeba nsita ya kunti balondolole ni baana babo. (Baef. 5:15, 16; Baf. 1:10) Lupupo lwa mu lupua, luli pakati ka nsita ili yakwasia baviazi eevi baye balondolola ni baana babo. Lupua umo mulumendo ali wakuutua Alexander walanda eevi: “Lyonse baba wane ali wapaanga ntantiko ya lupupo lwa mu lupua, kabili teezi kulekelela kintu ata kimo kyanzie kupisia ozo musita wa kuya twali pamo. Kisia kusambilila, tuli twatendeka kulandasie maasi ange.”

12. Mutue wa nsesi apalile kuya walangulukile ki musita lwali wakita lupupo lwa mu lupua?

¹² Kine uli mutue wa nsesi, ni kintu ki kili kukukwasia kukita lupupo lwa mu lupua luye lwali lwa kubasaansamusia baana bobe? Wamona siani kine wasambilila pamo ni baana bobe mu kitabu kyetu kiweeme saana kili kyakuutua Sekelela buikazi Loonse! Keeki kitabu kili kyalengia bulondolozi buye bwaweeme. Utonene baana bobe baye bakubuila beelia bibali batontonkania, pakaako apana kuya wabombia nsita ya lupupo lwa mu lupua eevi kubazyelekania baana ni kubasasilila. Kabili, te kufipua kine nsita inge baana bobe balanda bintu bipingeene ni mafunde ali mu Bibilia. Kuliko kukita evio, batasie paantu bali balanda kisinka, kabili bakinkizie baye baiunvuile buntungua bwa kulanda. Kunti wabakwasia buino baana bobe kinesie umanine buino aali ibalimo.

13. Baviazi bali ni fuasi ki inge ya kubakwasia baana babo bamupalame Yehova?

¹³ Mwe baviazi, busiku te kuti bupitesie bila kubakwasia baana beenu bamupalame Yehova. Te mupalilesie kuya mwapembelela mpaka nsita ya kusambilila Bibilia mane mubasambilizie palwakue Leeza weetu ali ni ntono. Mona kintu kimo kyalanda mama umo ali wakuutua Lisa. Walanda eevi: “Tuli twabombia bintu bituzyungulukile eevi kubasambilizia baana betu palwakue Yehova. Kwa mufuano, musita kabua keetu lukali kakita kintu kili kulengia baana betu baseke, tuli twabasambilizia nangue Yehova ni Leeza ali ni nsaansa, kabili nangue keekio kili kyalengia tuye twali ni nsaansa ni kusekelela bintu bili byasaansamusia.”

14. Juu ya ki ni kintu kya mana baviazi bakwasie baana babo kusaakula babibuza babo kwa mulangue? (Tuswalo ni Mafunde 13:20)

¹⁴ Lifunde lya 4: Bakwasie baana bobe basaakule babibuza baweeme. Mulandu wakue Leeza uli watubuila nangue bukibuza kunti bwatukwasia mu nzila iweeme ao nzila ibiipile. (Soma Tuswalo ni Mafunde 13:20.) Mwe baviazi, mubamanine babibuza ba baana beenu? Eba, mwabamwenepo kale ni kupisia nsita pamo naabo? Kunti mwabakwasia siani baana beenu bakite bukibuza pamo ni bantu bamutonene Yehova? (1 Bakor. 15:33) Kunti mwabakwasia baana beenu kusaakula babibuza kwa mulangue, kupitila kubakupa baalia bali ni bukibuza buweeme pamo ni Yehova beeze bakite bintu pamo ni mwemue ni baana beenu.​—Malum. 119:63.

15. Baviazi kunti babakwasia siani baana babo kukosia bukibuza bwabo pamo ni bange?

¹⁵ Mona mufuano wa baba umo ali wakuutua Tony. Walanda bintu bibaakitile pamo ni mukazi wakue eevi kubakwasia baana babo baye bali ni babibuza baweeme. Walanda eevi: “Mu miaka ingi neene pamo ni mukazi wane tuli twabakupa ku nsesi yeetu balupua ni bankazi bali ni miaka paleepale kabili baakuliile mu nkende ilekenkeene. Tuli twalia ni kukita lupupo lwa mu lupua pamo naabo. Ezio ni nzila iweeme saana ya kubamana baalia bamutonene, kabili bali bamubombela Yehova kwa nsaansa. Twakipata mpaalo ya kubapokelela ku nsesi yeetu bakangalila ba muputule, bamisionere ni bantu bangesie. Baana betu bakisambilila bintu bingi kupitila bintu byaaimweneenue na babo balupua ni bankazi, mute ubaalangiliile ni kubomba saana mu miilo yakue Yehova. Bebio byonse, byaakikwasia baana betu.” Mwe baviazi, be mwapinguile kubakwasia baana beenu eevi baye bali ni babibuza baweeme.

TE KUTIOKA MUTIMA!

16. Weewe, kunti wakita siani kine muana obe walanda nangue tatonene kumubombela Yehova?

¹⁶ Ale kine weewe wakita maka obe onse, inzi muana umo walanda nangue tatonene kumubombela Yehova? Te kupingula nangue waakyandua miilo yobe ya kuya wali muviazi. Yehova waatupeele fwe bonse, kubiika mukati ni muana obe bupe bwa kwisaakuila, i kulanda buviinde bwa kusaakula kine ni kumubombela Leeza ao abe. Kine muana wapingula kumusia Yehova, te kutioka mutima, uye waswapiilesie nangue busiku bumo wakamubuelela. Languluka mufuano wa muana azeezele. (Luk. 15:11-19, 22-24) Ozo mulumendo, waakitile bintu bingi bibiipile, inzi ku mpela waabuelele. Bange kunti balanda eevi: “Ozo waalisie mufuano. Paapo kunti kyakitika?” Een, kunti kyakitika! Keekio i kyaakitikile ku mulumendo umo ali wakuutua Elie.

17. Kintu kyaaimweneene Elie kyakukinkizia siani?

¹⁷ Elie walanda eevi palua baviazi bakue: “Baakitile maka abo onse eevi kukuzia muli neene ntono palwakue Yehova ni palua Mulandu wakue, Bibilia. Lunaalukile na miaka 15 eevi, naatendekele kusaanguka.” Elie waatendekele kukita mu kafiso bintu bisili buino. Baviazi bakue baaeziizie kukita maka abo onse eevi kumukwasia asiale wali peepi ni Yehova, inzi weene waakeene kubatuilizia. Kisia kufuma ku nsesi, waaiingiziizie mu lwendo lubiipile. Anzia evio, nsita inge abanga walondolola palua Bibilia pamo ni babibuza bakue. Elie walanda eevi: “Lunaali nakila kulanda palwakue Yehova ku babibuza bane, i vinaali nakila kutontonkania palwakue Yehova. Kisinka kya Bibilia kyaali mu mutima wane, keelia kisinka kyaaikwindile saana kubiala baviazi mu mutima wane, kyaatendekele kukula bukebuke.” Kisia nsita, Elie waatendekele kabili kumubombela Yehova.c Tontonkania nsaansa yaaunvuile baviazi bakue paantu baaeziizie kumusambilizia muana wabo wakili muana muniini!​—2 Tim. 3:14, 15.

18. Weewe, waiunvua siani palua baviazi bali bakita maka abo onse eevi kubasambilizia baana babo bamutone Yehova?

¹⁸ Mwe baviazi, muli ni lisyuko likata limupeelue na Yehova, i kulanda lisyuko lya kusuunga luvyalo lwa leenu lwa bantu bali bamupupa weene. (Malum. 78:4-6) Tekiizi kusaangua kyaleengele, pakaako twamitasia saana paantu muli mwakita maka enu onse eevi mubakwasie baana beenu! Kine mwatwalilila kubakwasia baana beenu bamutone Yehova, ni kubakwasia kuya bamunakila weene, kunti mwaya mwali ni kisinka nangue Baba weenu wantono wa ku muulu wakaba kusaansamuka.​—Baef. 6:4.