Twalilila Kwenda Kupitila Kiketekelo

1. Kisia kutontonkania palua bwikazi bwakue bwa musita waapitile, juu ya ki Paulo waunvwile nsansa?

LWENDO lumo, mutumua Paulo abanga wamanine nangue kubanga kwasyele sie musita unini evi epaiwe, inzi kisia kutontonkania palua bwikazi bwakue bwa musita waapitile, wene waaunvwile nsansa. Waalandile evi: “Mona nene naakilwisia bwino bului, naakifika ku mpeleezio ya lubilo lwane, nakisunga bwino kiketekelo kyane.” (2 Tim. 4:​6-8) Paulo waakwete bupinguzi bwa mulangue kupitila kubombia bukose bwakue evi kumubombela Yehova. Kulanda kisinka, Paulo abanga wamanine nangue Yehova waaunvwile nsansa juu ya bupinguzi bwakue. Evi twitabilue na Yehova, ni fwefue tupalile kukwata bupinguzi buweme. Kunti twakita syani evio?

2. Kwenda kupitila kiketekelo kuli na mana ki?

² Paulo waalandile evi pa lwakue ni palua Bakristu bange ba kisinka: “Te twikeele mu belia bituli twamona, inzi twikeele mu kiketekelo.” (2 Bakor. 5:7) Eba, Paulo abanga wakeba kulanda ki? Muntu olia ali waenda kukonkana ni belia byali wamona, wene ali wakwata bupinguzi bupateene ni bintu byali wamona, byali waunvua, ao bupateene ni isia yakue. Inzi, muntu olia ali waenda kupitila kiketekelo, ali wakwata bupinguzi bulangiliile nangue amuswapiile Yehova Leeza. Bintu byali wakita bili byalangilila nangue wene esininkiziizie nangue Yehova wakaba kumupaala, kabili nangue wakaba kupata faida kine wakonka butunguluzi bwakue Yehova buli mu Bibilia.—Malum. 119:66; Baeb. 11:6.

3. Kwenda kupitila kiketekelo kuli kwaleta faida ki? (2 Bakorinto 4:18)

³ Nsita imo, fwe bonse tuli twakwata bupinguzi buli bwaswapila sie bintu bituli twamona, bituli twaunvua, pamo ni isia yetu. Inzi, kunti twapata maavia kine tuli twakonka sie belia bituli twamona ao kunvua evi kukwata bupinguzi bwa mana palua bintu fulani. Juu ya ki twalanda evio? Pantu lyonse belia bituli twamona ni kunvua tebizi kusangua byali bya kisinka. Kabili, kine bupinguzi bwetu buswapiile sie belia bituli twamona, bituli twaunvua ao isia yetu, kunti twafikiila kukita kintu kelia kisitonene Yehova. (Kas. 11:9; Mat. 24:​37-39) Inzi, kine tuli twaenda kupitila kiketekelo, kyakaba kyalengele kuli fwefue kukwata bupinguzi bolia buli “bwamuwamina Mulopue.” (Baef. 5:10) Kukonka butunguluzi bwakue Leeza kwakaba kutupeela mutende wa kiine pamo ni nsansa ya kisinka. (Malum. 16:​8, 9; Is. 48:​17, 18) Kabili, kine twatwalilila kwenda kupitila kiketekelo, twakaba kupata bukose bwa lonse musita uli waiza.—Soma 2 Bakorinto 4:18.

4. Ni kiki kili kulangilila nangue tuli mukwenda kupitila kiketekelo ao kupitila bintu bituli twamona?

⁴ Ni kiki kili kutukwasia twinike kine tuli mukwenda kupitila kiketekelo ao kupitila bintu bituli twamona? Tupalile kwiipuzia bebi bipuzio: Ni biki bili byatungulula bupinguzi bwane? Eba, bupinguzi bwane buli bwatungululua sie na bintu belia bindi namona ni kunvua, ao buli bwatungululua na malaizio akue Yehova? Tumone aali itatu ya mana itupalile kulangililamo nangue tutwaliliile kwenda kupitila kiketekelo. Aali ya kwanza, kine tuli mukukeba miilo. Ya bubili, kine tuli mukukeba muntu wa kuupana nakue. Ni ya butatu, kine kuteania kwakue Yehova kwatupeela malaizio. Mu kila aali, tuli kulandila bintu bitupalile kutontonkanyapo evi tuvinde kukwata bupinguzi buwene.

KINE ULI MUKUKEBA MIILO

5. Ni kiki kitupalile kutontonkania lutuli mukukeba miilo ya kubomba?

⁵ Fwe bonse tuli twasangua twatonene kupata bintu bya kutukwasia ni bya kukwasia bantu ba mu lupua lwetu. (Kas. 7:12; 1 Tim. 5:8) Ku miilo inge, bantu bali balipua makuta engi. Miilo ya evio ili yamukwasia mubombi avinde kwemena bantu ba mu lupua lwakue, ni makuta ange ali asyalapo evi kubombia musita unge. Inzi, miilo inge ili yamukwasia sie mubombi apate makuta anini a kusita bintu bya mana bikabiile bantu ba mu lupua lwakue, nga evelia byakulia, fwasi ya kwikala, pamo ni maubo. Kulanda kisinka, lingi ntanzi ya kwitabila miilo ya kubomba, tuli twatontonkania palua makuta alia atwakaba kuya twalipua. Pa kako, kine kekio sie i kituli twatontonkania evi kwitabila miilo fulani, kekio kyalangilila nangue tetwizi kwenda kupitila kiketekelo.

6. Kunti twalangilila syani nangue tuli twaenda kupitila kiketekelo musita utuli twakeba miilo? (Baebrania 13:5)

⁶ Kabili, kine tuli twaenda kupitila kiketekelo, twakaba twatoosia kine miilo itukebele kutendeka kubomba yakaba kwinoona burafiki bwetu pamo ni Yehova. Kunti twaiipuzia evi: ‘Eba, ezi miilo yakaba kulengia nkabe kutendeka kukita bintu belia bisitonene Yehova?’ (Tus Maf. 6:​16-19) ‘Eba, yakaba kulengia nkabe kutendeka kukosa kulonghaana, kusimikila, kusambilila Bibilia, ni kupisia musita walepele bila nali pamo ni lupua lwane?’ (Baf. 1:10) Kine wewe waasuka nangue een, ni kintu kya mulangue kukaana ezio miilo ata sie kine tekizi kuya kyalengele kupata miilo inge. Pantu tuli twaenda kupitila kiketekelo, tuli twakwata bupinguzi bolia bulangiliile nangue tusininkiziizie nangue Yehova wakaba kutwemena ni kutupeela bintu bituli nabio lazima.—Mat. 6:33; soma Baebrania 13:5.

7-8. Ni kiki kilangiliile nangue lupua Javier abanga waenda kupitila kiketekelo? (Mona ni foto.)

⁷ Lupua Javier,a wa mu Amerika ya Kusini, waamwene nangue ni kintu kya mana kwenda kupitila kiketekelo. Wene walanda evi: “Naalembele mukanda evi mpeelue miilo ya pa muulu. Ku ezio miilo, mbanga nali wa kuya nalipua makuta alimo mara ibili mu makuta ambanga nalipua ku miilo imbanga nabomba lwa ntanzi. Kabili, ezio miilo ibanga yali ya kulengia ngaluke ni nsansa sana.” Inzi, Javier abanga wali ni amu ikata ya kwaluka painia. Wene walanda kabili evi: “Naakuutilue ngie ngasuke bipuzio belia bibali baipuzyana ntanzi ya kunti muntu atendeke kubomba. Ntanzi ya kwipuziiwa, naamulombele Yehova ankwasie pantu mbanga nasininkiziizie nangue wene i abanga wamanine bintu bimbanga nali nabio sana lazima evi ngaluke ni nsansa. Mbanga natonene kuya nali ni madaraka engi ku miilo ni kuya nalipua makuta engi, inzi nsibanga natonene ezio miilo inghaanzie kufikilizia mipango yane ya kimupasi.”

⁸ Javier watwalilila kulanda evi: “Musita mukulu wa miilo lwabanga wangipuzia bipuzio, waandandile nangue lingi nakaba nabomba ni kisia nsita ya miilo. Naamulandile na mukinzi nangue nsivinda kukita evio pantu ndi mubombi wakue Yehova.” Kulanda kisinka, Javier waakeene ezio miilo ya pa muulu. Kisia milungu ibili, waatendekele bupainia. Ni kisia myezi inini, wene waapatile miilo ya musita unini. Walanda evi: “Yehova waatwiliziizie mapepo ane, kabili waankwasiizie mpate miilo ya kulengia ngie napata ni musita wa kubomba bupainia. Ndi ni nsansa kakiine pantu ndi ni miilo elia ili yansiila musita wingi sana wa kumubombela Yehova ni kubakwasia ba lupua ni ba nkazi bane.”

9. Wewe wasambilila ki kupitila mufuano wakue Trésor?

⁹ Kunti twakita syani kine twainika nangue miilo ituli mukubomba lonu ili mukulengia twandue kwenda kupitila kiketekelo? Tumone mufuano wakue Trésor, wa mu Kongo. Wene walanda evi: “Lyonse mbanga natona miilo yane inge elia inaapatile. Mbanga nalipua makuta alimo mara itatu mu makuta ambanga nalipua mu miilo imbanga nabomba lwa ntanzi.” Inzi, lingi Trésor abanga wakosa kulonghaana pantu abanga wabomba ni kisia nsa ya miilo. Kabili, babombi nakue babanga bamusonsezia aye waababeepa bantu evi te kunti baye bamana bunafiki bubanga bwakitua mu kiwanda kyabo. Trésor abanga watonene kulekela ezio miilo. Inzi, abanga waiipuzia kine bwikazi bwakue kunti bwaaluka syani kine walekela ezio miilo. Ni kiki kyamukwasiizie? Walanda evi: “Lilembo lya Habakuki 3:​17-19 lyaankwasiizie nginike nangue ata sie kine nalekela ezio miilo ni kutendeka kupata makuta anini, Yehova wakaba kungemena. Pa kako, naalekeele ezio miilo.” Wapwililila kulanda evi: “Bakulu bengi ba miilo bali bawaza nangue kine muntu wapata miilo ya kulipua makuta engi, kunti wapuulula kila kintu, kubiika mukati bantu ba mu lupua lwakue, pamo ni bintu bya kimupasi. Ndi ni nsansa pantu nsyaainoonene burafiki bwane pamo ni Yehova. Kisia mwaka umo, Yehova waankwasiizie kupata miilo inge elia ili yankwasia kupata makuta andi nao lazima, kabili elia ili yansiila musita wingi wa kumubombela. Kakiine, kine twamubiika Yehova pa ntanzi mu bwikazi bwetu, nsita inge kunti kyatukolela kupata makuta engi, inzi wene wakaba kuya watwemena.” Kulanda kisinka, kine twaswapila masoke akue Yehova pamo ni bulayo bwakue, twakaba kutwalilila kwenda kupitila kiketekelo, ni wene wakaba kutupaala.

KINE ULI MUKUKEBA MUNTU WA KUUPANA NAKUE

10. Olia akebele kuupua, kunti watontonkania palua bintu ki bya mana, inzi ni kiki kyasipalile kukita?

¹⁰ Kyupo ni bupe kufuma kuli Yehova, kabili ni kawaida ku muntu kutona kuupa ao kuupua. Kine nkazi ali mukutontonkania juu ya lupua wa kuupana nakue, kunti watontonkania palua kumoneka kwakue, bumuntu bwakue, sifa yakue, vyali wabombia makuta, vyali waemena bantu ba mu lupua lwakue, ni kine ali wamusansamusia.b Kulanda kisinka, bebio bintu ni bya mana. Inzi, kine ozo mwanakazi wapoza sie mano ku bebio bintu, kekio kili kulangilila nangue ali mukwenda kupitila bintu byali wamona.

11. Muntu ali walangilila syani nangue ali waenda kupitila kiketekelo musita lwali wakeba muntu wa kuupana nakue? (1 Bakorinto 7:39)

¹¹ Yehova ali wamutona sana lupua ao nkazi olia ali wakonka masoke akue pa kukeba muntu wa kuupana nakue! Kwa mufuano, ali wakonka masoke ali mu Bibilia alia alandiile palua kupisyanke ‘kipindi kya lwinso lukilile maka’ ntanzi ya kutendekezia buchumba. (1 Bakor. 7:36) Kabili, ali wakeba sie kuupa ao kuupua na muntu ali ni mibele elia ili yalanda Yehova nangue i ipalile kuya yali na mulume ao mukazi aweme. (Tus Maf. 31:​10-13, 26-28; Baef. 5:33; 1 Tim. 5:8) Kine muntu asili Kasininkizia wamutona, wene ali wakaana kutendekezia burafiki pamo nakue. Ali wakonka masoke ali mu Bibilia a kuupa ao kuupua “muli Mulopue sie,” nga vilandile 1 Bakorinto 7:39. (Soma.) Ali watwalilila kwenda kupitila kiketekelo, waswapiile nangue lyonse Yehova i wakaba kuya wamuteekia sana mutima kuliko muntu unge yeyonse.—Malum. 55:22.

12. Mufuano wakue Rosa wakusambilizia ki?

¹² Tontonkania palua mufuano wakue Rosa, painia wa mu Kolombia. Ku miilo kwabanga wabomba, lingi kibanga kyalomba aye wamonana ni mwalalume umo asibanga wali Kasininkizia wakue Yehova. Ozo mwalalume waatendekele kumutona ni kukeba kumuchumbia. Ni Rosa waatendekele kumutona. Rosa walanda evi: “Ozo mwalalume abanga wamwenekele kusia abanga wali bwino sana. Abanga wakwasia bantu mu kazonga molia mwabanga waikala, kabili abanga wali ni mibele iweme. Mbanga natona vyabanga wankitila. Abanga wali ni sifa imbanga natonene mulume wa kungupa aye wali nayo. Inzi, bwavia sie bwaalukileko ni bobu: Tabanga wali Kasininkizia.” Rosa watwalilila kulanda evi: “Naamwene kyakolele kumulanda nangue tetukaba kuchumbiana pantu mbanga natonene kakiine kuchumbiwa. Mu ozo musita, naaiunvwile kuya nali bunke, kabili mbanga nakeba kuupua, inzi nsyaapatile Kasininkizia ata umo wa kunchumbia.” Inzi, kya nsansa, Rosa taapozele sie mano ku belia byaamwene. Wene waatontonkaniizie vyaasiile kwaluka burafiki bwakue pamo ni Yehova etabilenge kuchumbiwa na olia mwalalume. Pa kako, waaikwindile evi te kunti baye bamonana ni kulanzyana ni olia mwalalume, kabili waapozele mano ku miilo ya kimupasi. Musita unini kisia papo, Rosa waalikilue ku Masomo a ba Kabila-mbila ba Bukolo. Ni lonu, wene ni painia ebeleele. Kabili walanda evi: “Yehova waakimpaala sana, ni kekio kilengiizie ngiye nali ni nsansa sana.” Kulanda kisinka, tekizi kusangua kyaleengele kwenda kupitila kiketekelo, inzi kine twaikwinda kukita evio, lyonse Yehova ali watupaala.

KINE KUTEANIA KWAKUE YEHOVA KWATUPEELA MALAIZIO

13. Nsita inge kunti twakita ki kine kuteania kwakue Yehova kwatupeela malaizio?

¹³ Lingi, bakote, ba kangalila ba muputule, biro ya musambo, ao Kabungue Kali Katungulula, bali batupeela malaizio a kututungulula mu lupupo lwetu. Inzi eba, nsita inge kunti twakita ki kine te tunvwile kyalengia tupeelue azo malaizio? Pange kunti twatendeka kumona nangue azo malaizio te aweme. Kabili, pange kunti twabamba kupoza sana mano ku kusipwililika kwa ba lupua baakitupeela azo malaizio.

14. Ni kiki kyakaba kutukwasia kwenda kupitila kiketekelo kine kuteania kwakue Yehova kwatupeela malaizio? (Baebrania 13:17)

¹⁴ Tuswapiile nangue Yehova i ali watungulula kuteania kwakue, kabili nangue amanine bwino aali yetu. Pa kako, tuli twakonka malaizio bila kukokola, kabili tuli twakita evio twali ni mawazo aweme. (Soma Baebrania 13:17.) Tumanine nangue kine twakonka malaizio, tuli kukwasia kilonghaano kiye kyali mu buumo. (Baef. 4:​2, 3) Tuswapiile nangue ata sie kine ba lupua baalia bali batutungulula te bapwililikile, Yehova wakaba kutupaala kine twabanakila. (1 Sam. 15:22) Pa musita upalile, Yehova wakaba koolola kila kintu kipalile koololua kakiine.—Mik. 7:7.

15-16. Ni kiki kyaamukwasiizie lupua umo ende kupitila kiketekelo ata sie kine abanga wali ni masyaka palua malaizio aapatile? (Mona ni foto.)

¹⁵ Tumone mufuano umo ulangiliile juu ya ki ni kintu kya mana kwenda kupitila kiketekelo. Mu kyalo kya Peru, ata sie kine Kihispania i lulimi luli lwalandua sana, bantu bengi bali balanda ndimi ya kavyalilua. Lumo pakati ka ezio ndimi ni lolu: Kikechua. Ba lupua ni ba nkazi baalia bali balanda Kikechua baakitile myaka ingi bali mukukeba bantu bali balanda lolo lulimi. Inzi, evi kwipatanisia ni sheria ya buteeko, ba lupua baakitile bupilibuko mu namuna ya kupatilamo bantu evi kusimikila. (Bar. 13:1) Kekio kyaalengiizie bamo pakati kabo baalukile ni masyaka ni kutendeka kwiipuzia kine kekio tekikaba kuzuia miilo ya kusimikila mu kako kazonga. Kya nsansa, pantu babo ba lupua baaitabiile bobo bupilibuko, Yehova waabapaalile ni kubakwasia kupata bantu bengi babanga balanda Kikechua.

¹⁶ Kevin, mukote wa mu kilonghaano kya lulimi lwa Kikechua, abanga wali pakati ka ba lupua baalia baaemene mu mano. Walanda evi: “Naaiipuziizie evi, ‘eba, twakaba twapata syani bantu bali balanda Kikechua?’” Kevin waakitile syani? Walanda kabili evi: “Naalangulukile lilembo lya Tuswalo ni Mafunde 3:5. Kabili, naatontonkaniizie pa lwakue Musa. Yehova waamupeele malaizio alia abanga amwenekele ku bantu nangue te abanga ali na mana. Waamulandile abafumie Baisraeli mu Misri ni kuya nabo mpaka ku Lyezi Lyakasi. Kyaamwenekele nangue koko i kubabanga bali ba kufwila. Inzi, Musa waakonkele malaizio, ni Yehova waamupaalile ni kubapususia Baisraeli mu nzila ya kupapia.” (Kuf. 14:​1, 2, 9-11, 21, 22) Kevin waalulwile mu kwitonena nzila yakue ya kusimikilamo. Ni biki byaafuminemo? Wene walanda evi: “Naapapile sana Yehova vyaatupaalile! Lwa ntanzi, tubanga twaenda sana kine twaya mu kusimikila, kabili lunge tubanga twasanga sie muntu umo ao babili babanga balanda Kikechua. Sasa lonu, tuli twaya mu fwasi molia muli mwasangua bantu bengi bali balanda Kikechua. Kekio kyaakilengia tuye twatendekezia bulondolozi na bantu bengi, tuye twali ni bantu ba kubwelela, ni masambililo engi a Bibilia. Ni ku kulonghaana, bantu baakyongezeka.” Kulanda kisinka, musita utuli twaenda kupitila kiketekelo, lyonse Yehova ali watupaala.

17. Wewe wasambilila ki mu leli lyasi?

¹⁷ Twasambilila bintu bitatu bya mana mwa kulangilila nangue tutwaliliile kwenda kupitila kiketekelo. Inzi, tupalile kutwalilila kwenda kupitila kiketekelo mu semu yonse ya bwikazi bwetu, nga evelia, mu kwisansamusia, palua masomo, ni palua kusunga baana. Lyonse, mu kila bupinguzi butuli twakwata, te tupalile sie kutungululua na belia bituli twamona, inzi tupalile ni kutungululua na burafiki bwetu pamo ni Yehova, masoke akue, ni bulayo bwakue bulangiliile nangue wene wakaba watwemena lyonse. Kine twakita evio, twakaba “kwenda mu liina lyakue Yehova Leeza wetu mpaka musita usili na mpela.”—Mik. 4:5.