Te Tuli Bunke ata Kanini

1-2. (a) Juu ya ki kunti twalanda nangue te tuli bunke musita utuli twasaakaana ni maavia? (b) Tuli kulondolwela ki mu leli lyasi?

MUSITA utuli twaisanga mu maavia akolele, kunti twaiunvua kuya twali bunke nga muntu azezele mu mwitu bila wamanine nzila ya kufuminamo. Inzi, tetwizi kusangua twali bunke musita utuli twasaakaana ni maavia. Baba wetu wa ku muulu, kabili wa ntono tezi kumona sie azo maavia atuli twapata, inzi waatulaile nangue wakaba kutukwasia evi tukabe kusipikizia. Yehova ali wamusininkiziizia evi kila mubombi wakue wa kisinka: “Nakaba kukukwasia.”—Is. 41:10.

² Mu leli lyasi, tuli kulondolwela bintu bina bili byakita Yehova evi kutukwasia. Kya kwanza, ali watutungulula. Kya bubili, ali watupeela bintu bituli nabio lazima. Kya butatu, ali watusunga. Ni kya buna, ali watuteekia mutima. Yehova ali watusininkiziizia nangue ata sie kine twasaakaana ni maavia ali syani mu bwikazi bwetu, wene takaba kutulaba, kabili takaba kutulekelela ata kanini. Pa kako, te tuli bunke ata kanini.

YEHOVA ALI WATUTUNGULULA

3-4. Yehova ali watutungulula syani? (Malumbo 48:14)

³ Soma Malumbo 48:14. Yehova takebele tuye twaitungulula fwe bene. Ale lonu ali wabatungulula syani babombi bakue ba kisinka? Nzila imo elia yali wabombia ni ezi: Ali wabatungulula kupitila Bibilia. (Malum. 119:105) Kupitila Mulandu wakue utungulwilue na mupasi, Yehova ali watukwasia evi tuye twakwata bupinguzi buweme ni kukuzia mibele iweme elia ili yatukwasia twaluke ni nsansa ingi lonu, ni kwaluka ni kiswapilo kya bukose bwa lonse musita uli waiza.a Kwa mufuano, Yehova ali watusambilizia vya kweleela bange kine batuluvia, vya kwaluka ba kisinka mu bintu byonse bituli twakita, ni vya kubatona bange kwa mutima onse. (Malum. 37:8; Baeb. 13:18; 1 Pet. 1:22) Lutuli twalangilila ezio mibele, tuli twafikiila kwaluka bavyazi baweme, balume ao bakazi baweme, ni barafiki baweme.

⁴ Kukila pa kako, Yehova waalembesiizie mu Bibilia istoria ya kisinka palua bantu baalia baapatilue na maavia, kabili baalia baiunvwile nga fwefue. (1 Bakor. 10:13; Yak. 5:17) Lutuli twasoma palua bwikazi bwa babo bantu ni kubombia masomo atuli twasambilila, tuli twapata faida mu nzila ibili evi. Ya kwanza, tuli twafikiila kwinika nangue te tuli bunke, i kulanda, ni bange basaakeene ni maavia nga fwefue, kabili baavindile kuasipikizia. (1 Pet. 5:9) Ni ya bubili, tuli twasambilila vya kusipikizia maavia etu.—Bar. 15:4.

5. Yehova ali wabombia bani evi kututungulula?

⁵ Kabili, Yehova ali wabombia Bakristu benetu evi kututungulula.b Kwa mufuano, lingi ba kangalila ba muputule bali baendela bilonghaano evi kutukoselezia. Maasi abali balanda ali alumia kiketekelo kyetu, ni kutukwasia tutwalilile kusunga buumo bwetu. (Miil Bat. 15:40–16:5) Kabili, bakote ba mu kilonghaano bali babomba sana evi kumukwasia kila kasimika asyale pepi ni Yehova. (1 Pet. 5:​2, 3) Bavyazi bali babakwasia baana babo evi bakule bwino kimupasi, bamane vya kukwata bupinguzi buweme ni kwaluka ni mibele iweme. Kabili, bali babakwasia baye basoma Bibilia, baye balonghaana ni kusimikila lyonse. (Tus Maf. 22:6) Ni banakazi Bakristu, baalia bakulile, bali babakwasia ba nkazi bakazyana kupitila kubabiikila mufuano uweme, kubapeela masoke, pamo ni kubakoselezia.—Tit. 2:​3-5.

6. Ni biki bitupalile kukita evi kunonkelamo mu butunguluzi bwakue Yehova?

⁶ Yehova ali wakita semu yakue kupitila kutupeela butunguluzi butuli nabo lazima. Tupalile kukita ki evi kunonkelamo mu butunguluzi bwakue? Lilembo lya Tuswalo ni Mafunde 3:​5, 6 lyalanda evi: “Muswapile Yehova kwa mutima obe onse, kabili te kuketekela mano obe we mwine.” Kine twakita evio, Yehova “wakaba kulungika twila [twetu],” i kulanda, wakaba kutukwasia evi te kunti tukabe kwiingizia mu maavia engi, kabili wakaba kutukwasia evi tukabe kuya twali ni nsansa mu bwikazi. Tuli twatasia sana pantu Yehova atutonene, kabili pantu ali watupeela masoke atuli nao lazima!—Malum. 32:8.

YEHOVA ALI WATUPEELA BINTU BITULI NABIO LAZIMA

7. Yehova ali watupeela bintu bituli nabio lazima mu nzila ki? (Bafilipi 4:19)

⁷ Soma Bafilipi 4:19. Kukila pa kututungulula kimupasi, Yehova ali wapaala kwikwinda kwetu evi kupata byakulia, bya kuvwala ni pa kwikala. (Mat. 6:33; 2 Bat. 3:12) Ata sie kine ni kawaida kwemena vya kupata bintu bya kimubili, belia bituli nabio lazima, Yehova, Baba wetu wa ku muulu, ali watukoselezia te kunti tuye twaemenapo sana. Juu ya ki? Pantu wene takaba kubalekelela babombi bakue ba kisinka musita ubakaba kuya bali ni lazima ya kukwasiiwa. (Mat. 6:8; Baeb. 13:5) Pa kako, pantu Yehova alaile kutupeela bintu bituli nabio lazima, tupalile kumuswapila.

8. Yehova waamukwasiizie syani Daudi?

⁸ Tumone nzila yaabombiizie Yehova evi kumukwasia Daudi. Mu myaka yaakitile Daudi waali mu maavia, i kulanda, lwabanga wamubutuka Likolo Sauli, Yehova waamupeele wene pamo ni balalume babanga wali nabo bintu bibabanga bali nabio lazima evi batwalilile kuya bakosele. Kisia Daudi kuwaza Yehova vyaamukwasiizie mu kekio kipindi kya maavia, waalembele evi: “Mbanga nali mulumendo ni lonu nsisyakotele, inzi nsinamone ata limo muntu alungheeme walekeleelue ao baana bakue bakeba mukate.” (Malum. 37:25) Nga evelia sie Daudi, pange ni wewe waamwenepo kale Yehova, Baba obe wa ntono, wabapeela babombi bakue bintu bibali nabio lazima.

9. Lonu, Yehova ali wakita ki evi kubakwasia babombi bakue musita ubali mu masanzo? (Mona ni ma foto.)

⁹ Kabili, Yehova ali wabapeela babombi bakue bintu bibali nabio lazima musita ubali mu masanzo. Kwa mufuano, lukwaalukile nzala mu kipindi kya Batumua, Bakristu kufuma mu ma fwasi paleepale baabatumiine ba lupua ni ba nkazi babo bintu bibabanga bali nabio lazima. (Miil Bat. 11:​27-30; Bar. 15:​25, 26) Ni lonu, bantu bakue Leeza bali bakita enka evio. Kine kwakitika masanzo, Yehova ali wabombia bantu bakue evi babatumine baalia bekeele ku fwasi kolia kwaakikitika masanzo, bintu bibali nabio lazima, nga evelia byakulia, menda, maubo ni miti. Bikundi bya bantu baalia bali babomba mu miilo ya kukuula bali babomba evi kuwamia masesi a ba lupua ni ba nkazi pamo ni Masesi a Bukolo alia aakinooneka. Kabili, bila kukokola, babombi bakue Yehova bali babateekia mutima ni kubakoselezia kimupasi baalia bali bazezelua na bintu ao baalia bali bafwilua na batonua babo.c

10-11. Mufuano wakue Borys wakusambilizia ki?

¹⁰ Kabili, Yehova ali wabapeela ni baalia basizi kumubombela bintu bibali nabio lazima. Ni fwefue tuli twamupala Yehova kupitila kubakitila bintu biweme baalia basizi kumubombela. (Bag. 6:10) Lingi, kukita evio kuli kwalengia batone kusambilila pa lwakue Yehova. Wazanke palua mufuano wakue Borys, mukulu wa masomo, olia ali waikala mu Ukrainia. Ata sie kine Borys te Kasininkizia Wakue Yehova, lyonse abanga wabakitila banafunzi Bakasininkizia mu nzila iweme, kabili abanga wabakindika juu ya bintu bibazumiine. Juu ya vita, Borys waapingwile kufuma mu muzi mwabanga waikala ni kubutukila ku fwasi inge mu kyenka kekio kyalo, kolia kubanga kwali mutende. Lwaafikile koko, ba lupua betu baamukwasiizie. Kisia, Borys waasangilueko ku Kibukisio kya lufu lwakue Kristu. Kisia kuwaza palua belia bibaamukitiile kuli ba lupua, Borys walanda evi: “Baalia Bakasininkizia baampozeleko sana mano ni kungemena. Ndi nabatasia sana Bakasininkizia Bakue Yehova!”

¹¹ Ni fwefue kunti twamupala Baba wetu wa ku muulu, olia ali ni nkumbu, kupitila kubalangilila ntono baalia bali ni lazima ya kukwasiiwa, ibe bali ba mubombela Leeza ao abe. (Luk. 6:​31, 36) Tuswapiile nangue kwikwinda kwetu evi kubatona bantu kwakaba kubakwasia bakabe kwaluka basambi bakue Kristu. (1 Pet. 2:12) Inzi, ata sie kine batendeke kumubombela Yehova ao abe, fwefue tuli kuya twali ni nsansa ikata elia ili yafuma mu kupeelana.—Miil Bat. 20:35.

YEHOVA ALI WATUSUNGA

12. Yehova alaile kubasunga syani bantu bakue bali kikundi? (Malumbo 91:​1, 2, 14)

¹² Soma Malumbo 91:1, 2, 14. Lonu, Yehova alaile kubasunga bantu bakue kufuma ku kintu kyokyonse kili ni buvinde bwa kwinoona burafiki bwabo pamo nakue. Wene takaba kumulekelela ata kanini Sataana akabe kwinoona lupupo lwa kisinka. (Yoan. 17:15) Kabili, “musita wa lyemo likata,” tuswapiile kakiine nangue Yehova wakaba kufikilizia bulayo bwakue bwa kubasunga bantu bakue, apana sie kimupasi, inzi ni kimubili.—Nfy. 7:​9, 14.

13. Yehova ali wasunga kila umo wetu mu nzila ki?

¹³ Yehova ali wasunga syani kila umo wetu? Kupitila Malembo, wene ali watukwasia kwinika kiweme ni kibipile. (Baeb. 5:14) Kine twakonka mafunde akue Leeza alia ali mu Mulandu wakue, tuli kusunga burafiki bwetu pamo nakue ni kukwata bupinguzi bwa kutuletela nsansa. (Malum. 91:4) Kukila pa kako, Yehova ali watusunga kupitila kilonghaano. (Is. 32:​1, 2) Kupisia musita pamo ni ba lupua ni ba nkazi betu baalia bamutonene Yehova, kabili bali bakonka mafunde akue, kuli kwatukoselezia ni kutukwasia tuye twatiina kukita bintu bibipile.—Tus Maf. 13:20.

14. (a) Juu ya ki Leeza tezi kutukingilila ku meezio onse? (b) Lilembo lya Malumbo 9:10 lyatusininkiziizia ki? (Mona ni bulondolozi bwa pensina.)

¹⁴ Lwa kale, nsita inge Yehova abanga wabakingilila babombi bakue ku bintu bya kubakisia kimubili ao bya kubepaya. Inzi, taali wakita evio mu kila aali. Nsita inge, tuli twafikiilua na bintu “bisiketekeelue.” (Kas. 9:11) Kabili, Yehova abanga walekelela babombi bakue bamo batesue ao sie kwipaiwa evi kulangilila nangue Sataana ni wa bufi. (Yob. 2:​4-6; Mat. 23:34) Ni lonu, aali ili enka evio. Ata sie kine nsita inge Yehova tezi kupwisia meezio etu, tusininkiziizie nangue takaba kubasia ata kaniini baalia bamutonene.d—Malum. 9:10.

YEHOVA ALI WATUTEEKIA MUTIMA

15. Tuli twakoseleziiwa syani kupitila lipepo, Mulandu Wakue Leeza, pamo ni Bakristu benetu? (2 Bakorinto 1:​3, 4)

¹⁵ Soma 2 Bakorinto 1:​3, 4. Nsita imo, tuli twaema ao kwaluka ni bulanda. Pange, lonu wewe uli ni bwavia bolia buli mukulengia waluke ni bulanda ni kulengia wimone kuya wali bunke. Eba, kuli ni muntu enikile viwiunvwile? Mana nangue kwali, ozo muntu ni Yehova. Wene tenikile sie nangue tunvwile misa, inzi kabili wene ali “watukwasia mu maavia etu onse.” Mu nzila ki? Musita utuli twapepa, tuli twapata “mutende wakue Leeza upitile mano onse.” (Baf. 4:​6, 7) Kabili, milandu yakue Yehova elia ituli twasoma mu Bibilia ili yatuteekia mutima. Mu Mulandu wakue, Yehova ali watubwila vyatutonene, ali watusambilizia vya kwaluka ni mulangue, kabili ali watupeela kiswapilo. Kukila pa kako, tuli twateekiiwa mutima ku kulonghaana, pantu tuli twasambilila bintu bya kutukoselezia, kabili pantu tuli twasangua ni ba lupua ni ba nkazi betu bali ni ntono.

16. Mufuano wakue Nathan ni Priscilla wakusambilizia ki?

¹⁶ Evi kulangilila Yehova vyali watuteekia mutima ni kutukoselezia kupitila Mulandu Wakue, tulandile palua mufuano wakue Nathan pamo ni Priscilla, baalia bali baikala mu Amerika. Mu myaka fulani yaapitile, baapingwile kuya ku fwasi kubanga kwali lazima sana ya ba kasimika ba Bukolo. Nathan walanda evi: “Tubanga twaswapiile nangue Yehova wakaba kupaala kwikwinda kwetu.” Kya bulanda, kisia sie bene kufika koko, baalwele ni kwaluka ni maavia a kupata makuta. Kupwako, babo ba mulume ni mukazi baapingwile kubwela kwabo, inzi baatwaliliile sie kuya bali ni bwavia bwa kupata makuta. Nathan walanguluka evi: “Naatendekele kwiipuzia juu ya ki Leeza taatupaalile nga vitubanga twawazia. Kabili, naatendekele kwiipuzia kine kubanga kwali ni kilubo kinaakitile lwa ntanzi.” Inzi, ku mwinsio, Nathan ni Priscilla batendekele kwinika nangue Leeza taabasiile mu kekio kipindi kibabanga bali ni lazima ya kukwasiiwa. Nathan walanda evi: “Mu kekio kipindi kikolele, Bibilia yaalukile nga rafiki ali ni mano wa kutukoselezia ni kututungulula. Pantu twaapozele mano kuli Yehova ni kumona vyabanga watukwasia, kuliko kupoza mano ku maavia atubanga twali nao, kekio kyaatukwasiizie kwisininkiziizia nangue Yehova wakaba kutwalilila kutukwasia ata sie musita uli waiza.”

17. Nkazi Helga waateekiiziwe syani mutima? (Mona ni foto.)

¹⁷ Ba lupua ni ba nkazi betu kunti batuteekia kabili mutima mu nzila inge. Mu nzila ki? Tulandile palua mufuano wakue nkazi Helga, olia ali waikala mu Hungaria. Wene waakitile myaka ingi wali ni maavia alia abanga alengia aye wali ni bulanda ni kwimona kuya wali wa bulebule. Inzi, kine wene wawaza palua kekio kipindi kya maavia, ali wainika nangue Yehova abanga wabombia kilonghaano evi kumuteekia mutima. Walanda evi: “Lyonse, Yehova abanga wankwasia lwabanga wamona maka ane akepa, pantu mbanga natitikiilue na miilo ya kimubili, kwemena mwana wane olia abanga walwele, pamo ni maavia ange. Kila busiku, mu myaka 30 elia yakipita, waakiba wafikilizia bulayo bwakue bwa kunteekia mutima. Lingi, wene waakiba wankoselezia kupitila kubombia ba lupua ni ba nkazi evi balande milandu iweme, kabili ya kunkoselezia. Lingi, baakiba bandembela mpunda, kuntumina karte ilipo milandu ya kunkoselezia, ao milandu ya kuntasia. Baakiba bakita evio pa musita wenka unaakiba nali ni lazima sana ya kukoseleziiwa.”

18. Kunti twabateekia syani bange mutima?

¹⁸ Tuli ni lisyuko lya kumupala Leeza wetu kupitila kubateekia bange mutima. Kunti twakita syani evio? Kupitila kubatwilizia, kulanziana nabo mu nzila ya kubakoselezia, ni kubakwasia mu nzila paleepale ya mana. (Tus Maf. 3:27) Tuli twaikwinda kubateekia mutima baalia bali bateseka, kubiika mukati ni baalia basinatendeke kumubombela Leeza. Kine bekazi netu bali ni bulanda, kine balwele, ao kine bali mukwema, tuli twabendela ni kulanziana nabo palua malembo ali mu Bibilia a kubakoselezia. Kine twamupala Yehova, ‘Leeza olia ali watukwasia,’ tuli kubakwasia Bakristu benetu basipikizie maavia abali nao. Inzi, te kekio sie, kunti twalengia ni baalia basizi kumubombela Leeza batone kusambilila pa lwakue.—Mat. 5:16.

YEHOVA WAKABA KUYA WATUKWASIA LYONSE

19. Yehova ali watukitila ki, kabili kunti twakita ki evi kumupala?

¹⁹ Yehova ali wabemena sana baalia bonse bamutonene. Tezi kutusia kine tuli ni maavia. Nga evelia sie muvyazi ali ni ntono vyali wamwemena mwana wakue, Yehova ni wene ali wabemena babombi bakue ba kisinka. Ali watutungulula, ali watupeela bintu bituli nabio lazima, ali watusunga, kabili ali watuteekia mutima. Tuli twamupala Baba wetu wa ku muulu kupitila kubakwasia ni kubakoselezia bange nsita ibali mu maavia. Ata sie kine twapata maavia a syani ao kine tuli ni bulanda bwa syani, tuye twasininkiziizie nangue Yehova ali pamo ni fwefue. Wene amulaile evi kila umo wetu: “Te kutiina, pantu ndi pamo ni wewe.” (Is. 41:10) Pa kako, tuye twasininkiziizie kakiine nangue te tuli bunke ata kanini.