Mpapulo Izimbuilue mu Libuku lya Kulonghaana kwa Miilo ni Buikazi
© 2022 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
NSIKU 06-12/03
BUNOONSI KUFUMA MU MULANDU WAKUE LEEZA | 1 MILANDU YA NSIKU 23-26
“Lupupo lwa ku Ekalu Lwakila Kupaangua Buino”
it-2-F lub. 133 lifu. 2
Balawi
Musita wa buteeko bwakue Daudi, miilo ya kubomba Balawi yaali yapaangilue buino saana, Daudi waasaakuile bantu bakwimanina miilo, bakubomba mu ma biro, bazuuzi, bazamu ba ku miliango, ni ba kusuunga bunoonsi, kabili ni kikundi kikata kya bantu baali bakwasia makoani mu ekalu, mu misolo, ni mu ma salo a kuliilamo bintu bya bupe, ngeleelo, miilo ya kuswesia bantu, kupiima bintu bifinine, bipiimo, ni miilo paleepale ya bazamu. Nga evelia bamakoani vibaali bapaangilue, Balawi baali batunga ni kwimba nghimbo, baali bapaangilue mu bikundi 24 eevi babombe buino miilo basintuilana. Miilo yaali yakasaniiwa kupitila kusaapa bubale. Yaali yakitua enka evio ni pa kusaakula bikundi bya bazamu ba ku miliango.—1Mil Nsi 23, 25, 26; 2Mil Nsi 35:3-5, 10.
it-2-F lub. 657 lifu. 7
Koani
Mu miilo ya ku ekalu, bamakoani babanga bapaangilue pensina butunguluzi bwa bakulu ba basoda bapusene-puseene. Miilo inge yaali yakasaniiwa kupitila kusaapa bubale. Kila kikundi kya beelia bikundi makumi abili na bina (24), kibanga kyabomba mulungu walingi. Mu muaka umo, kibanga kyabombamo mara ibili. Kakiine, mu bipindi bya nsikunkulu, bamakoani bonse babanga baya kubomba miilo paantu bantu babanga baleeta ngeleelo ingi saana, nga vikyakitikile musita wa kuzindulua ekalu. (1Mil Nsi 24:1-18, 31; 2Mil Nsi 5:11; mona ni 2Mil Nsi 29:31-35; 30:23-25; 35:10-19.) Lunge, koani abanga wabomba atasie mu nsita inge, inzi te kunti eingizie mu miilo ipeelue bamakoani bali mukuya babomba. Kukoonkana ni tubeelela twa barabi, mu kipindi kyakue Yesu lwabanga pa kyalo, bamakoani babanga bengi. Pakaako, miilo ya kubombua mu mulungu yaakasaniiziwe mu ma lupua paleepale aaundile bikundi, ni kila lupua lubanga lwabomba busiku bumo ao nsiku ingi kukoonkana ni kuvula kwa bantu ba mu lupua lwabo.
it-2-F lub. 358 lifu. 7
Muziki
Enka evio, eevi kuteania miilo ya ku ekalu yakue Yehova, Daudi waasaakuile Balawi elufu ina (4 000) eevi babombe miilo ya muziki. (1Mil Nsi 23:4, 5) Pakati kabo, paali Balawi mia ibili ni makumi munane na munane (288) baali “babeeleziiziwe eevi kumwimbila Yehova, bonse bali bafundi.” (1Mil Nsi 25:7, NWT) Ezio miilo yonse ya kwimba nghimbo, yaali yaatunguluilue na bafundi batatu (3) ba muziki: Asafu, Hemani, ni Yedutuni (paange waali wakuutua kabili Etani). Kila umo wa baaba balalume batatu baali bafumine mu luvyalo lwa kila umo wa baalia baana batatu bakue Lawi: Gershomu, Kohati, ni Merari. Pakaako, babo bakulu batatu ba lupua lwa Balawi, baali ni bantu baabo bali babomba miilo ya muziki mu ekalu. (1Mil Nsi 6:16, 31-33, 39-44; 25:1-6) Baana balalume baavyelue na baabo balalume batatu baali makumi abili na bana (24), bonse babanga baali mu keelia kikundi kya baalia bafundi ba muziki 288. Kila umo wa baabo baana, waasaakuilue kupitila kusaapa bubale, eevi emanine kikundi kimo kya miilo ya muziki. Pensina pakue, paali “bafundi” bange likumi na umo (11), baali basaakwilue pakati ka baana bakue ni Balawi sie bange. Mu ezio nzila, baalia bafundi ba muziki Balawi 288 ([1 + 11] × 24 = 288), nga evelia bamakoani, babanga bakasaniiziwe mu masomo 24. Kine baaba banafunzi bonse elufu itatu mia saba ni likumi na babili (3 712) basialapo ni beene baali bakasaniiziwe evio vyenka, mukulinguila, nga kwaali kabili balalume bange mia imo ni makumi asano na basano (155) mu kila kikundi kya beelia bikundi 24. I kulanda, kila fundi abanga wali na Balawi 13 eevi babanga baiza mu bipindi bipuseene eevi kusambilila muziki ni kubeeleziiwa. (1Mil Nsi 25:1-31) Paantu bamakoani i baali balizia ntandala ao tarumbeta, kunti kyakitika baali baichanga pamo ni Balawi baali babomba miilo ya muziki.—2Mil Nsi 5:12; mona ni Mpen 10:8.
it-2-F lub. 620 lifu. 3
Zamu wa ku Muliango
Mu Ekalu. Musita uniini ntaanzi Likolo Daudi afue, waabapaangile buino saana Balawi, bantu bakubomba ku ekalu, ni bazamu ba ku miliango. Babo bonse baafikile bantu elufu ina (4 000). Mu bikundi byabo, baali baiza kubomba nsiku saba (7) yakoonkeene. Baali bapalile kuya bali bazamu ku nsesi yakue Yehova, ni kusininkizia nangue miliango yaizulua ni kwizalua pa nsita ipalile. (1Mil Nsi 9:23-27; 23:1-6) Kuongezia pa miilo ya buzamu, bange baali babomba miilo ya kusuunga bulongio bubanga bwaleetua na bantu eevi bubombiiwe ku ekalu. (2Mak 12:9; 22:4) Musita unge ntaanzi ya paapo, musita koani mukulu Yehoyada lwaamubiikile mafuta Yehoashi eevi aaluke likolo, bazamu bebeleele babiikilue ku miliango ya ku ekalu eevi bamusuunge mwanike Yehoashi te kunti akitue ovio kuli Nanfumu Atalia. (2Mak 11:4-8) Musita Likolo Yosia lwaainoonene lupupo lwa mikisi, bazamu ba ku miliango baamukwasiizie kufumia mu ekalu biombo byaali byabombiiwa mu lupupo lwakue Baali. Kisia, ezio mikisi yaaziziiziwe panze pa muzi.—2Mak 23:4.
Bunoonsi bwa Kimupasi
Lupupo lwa Kisinka Lwakaba Kongezia Nsaansa Yobe
10 Tuli twamupupa Yehova musita utuli twamwimbila twali pamo ni balupua ni bankazi. (Malum. 28:7) Baisraeli baali bamwene kwimba kuya yali seemu ya mana ya lupupo lwabo. Likolo Daudi waasaakuile Balawi mia ibili ni makumi munane na munane (288), eevi baye baimba ku ekalu. (1 Mil Nsi. 25:1, 6-8) Loonu kunti twalangilila ntono yeetu kuli Leeza kupitila kwimba nghimbo ya kumutasia. Te iloombele kuya twali ni lizui liweeme lya kwimba eevi tuviinde kumwimbila Leeza. Palania na keeki kintu kituli twakita: Musita utuli twalanda, “fwe bonse lingi tuli twaluvia,” inzi keekio tekiizi kutulengia tulekele kulanda mu kilonghaano ni mu kusimikila. (Yak. 3:2, Le Nouveau Testament en langue Kitaabua) Evio vyenka, tupalile kutwalilila kumwimbila Yehova twamutasia anzia kine tuli twatontonkania nangue mazui etu te ali buino pa kwimba.
NSIKU 13-19/03
BUNOONSI KUFUMA MU MULANDU WAKUE LEEZA | 1 MILANDU YA NSIKU 27-29
“Baba Ali Ni Ntono Ali Wamusoka Muana Wakue”
w05 15/2 lub. 19 lifu. 9
Tusuunge Kalangi Keetu ka Kikristu
9 Isininkiziizie we muine kisinka kili mu Bibilia. Kalangi keetu ka kuya twali babombi bakue Yehova, kunti kaaluka ka kivuvutila kine te kaswapiile saana Maleembo. (Bafilipi 1:9, 10) Kila Mukristu, aye wali mulumendo, mukaziana ao muntu mukulu, apalile kusekelela ni kwisininkiziizia nangue beelia byazumiine i kisinka kili mu Bibilia. Paulo waabasokele eevi bazumizi nakue: “Sininkizie bintu byonse; kwatisie keelia kiweeme.” (1 Batesalonika 5:21, NWT) Balumendo ni bakaziana Bakristu baalia bakulila mu lupua luli lwamutiina Leeza, bapalile kwinika nangue te baviinda kuya bali Bakristu ba kisinka juu ya kiketekelo kya baviazi babo. Daudi, baba wakue kwa Sulemani, waamusokele eevi Sulemani: “Mumane Leeza wakue baba obe kabili mubombele na mutima ukumeene.” (1 Milandu ya Nsiku 28:9, NWT) Nga te yaatoosiiziesie Sulemani aye wamukenteleele baba wakue muviazi vyali mukuya wakuula kiketekelo muli Yehova. Waali wapalile kumumana Yehova ye muine, kabili i vyaakitile. Waamuloombele eevi Leeza wapapaata: “Ale mpeele mulangue ni kumana, eevi mbatungulule baaba bantu.”—2 Milandu ya Nsiku 1:10, NWT.
w12 15/4 lub. 16 lifu. 13
Twalilila Kuya Wali Ni Mutima Ukumeene Kuli Yehova
13 Lisomo litwapata mu ozo mufuano, lilisie paswetele. Tuli bantu bakutasiiwa kine tuli twakita beebi bintu biweeme kabili bya kusaansamusia, i kulanda, kuya ku kulonghaana ni mu kusimikila. Inzi, kumubombela Yehova na mutima weetu onse, kuloombele bintu bingi. (2 Mil Nsi. 25:1, 2, 27) Kine Mukristu watwalilila kutona mu mutima wakue “bintu bya ku nyuma,” i kulanda, watwalilila kutona buikazi fulani bwa ku kyalo, waaluka mu buavia bwa kukaanua kuli Yehova. (Luka 17:32, ) Twakaba kuya twali bantu ‘bapalile mu Bukolo Bwakue Leeza’ kinesie kakiine ‘twasuula bintu bibiipile [ni] kutwalilila mu biweeme.’ (Bar. 12:9, Le Nouveau Testament en langue Kitaabua; Luka 9:62) Pakaako, fwe bonse, tupalile kutangizianke Bukolo. Kabili, tupalile kusininkizia nangue te kuli kintu ata kimo kili mu kyalo kyakue Sataana, kyatulengia te kunti tumubombele Yehova na mutima weetu onse, atasie keelia kimwenekele nangue ni kya mana ao kya kusaansamusia.—2 Bakor. 11:14; Soma Bafilipi 3:13, 14.
w17.09 lub. 32 lifu. 20-21
“Uye Wakinkimeene . . . Kabili Tendeka Kubomba Miilo”
20 Likolo Daudi, waamulangulusiizie Sulemani nangue, Yehova wakaba kuya wali pamo nakue mpakasie musita miilo ya kukuula ekalu luyakaba kupua. (1 Mil Nsi. 28:20) Sulemani waabiikile mu maano ni ku mutima ezio milandu yakue baba wakue ya kukoselezia. Kabili taalekeleele bwanike ao kusia wali na kibeelezio bimulengie andue kukita evio. Waalangiliile saana mibeele ya kukinkimana ni kutendeka kubomba miilo. Kabili Yehova waamukwasiizie apue miilo yonse ya kukuula ekalu yaali yaweeme saana mu miaka saba ni nusu.
21 Nga evelia Yehova vyaamukwasiizie Sulemani, ni fwefue kunti watukwasia tuye twakinkimeene ni kufikilizia miilo yeetu, ya mu lupua lwetu ni mu kilonghaano. (Isa. 41:10, 13) Kine twalangilila mibeele ya kukinkimana mu lupupo lwetu kuli Yehova, kunti twaya twali ni kisinka nangue ali kutupaala leenu ni musita uli mukuiza. Pakaako, “uye wakinkimeene . . . kabili tendeka kubomba miilo.”
Bunoonsi bwa Kimupasi
w17.03 lub. 29 lifu. 6-7
Eba, Uli Kutwalilila Kuya Wali Kibuza Kine Bukibuza Bwaaluka mu Buavia?
Daudi waali ni babibuza bange baatwaliliile kuya bali babibuza ba kisinka mu nsita ya maavia. Umo pakati ka babibuza bakue, waali Hushai. Bibilia ili yamukuuta nangue “kibuza wakue kwa Daudi.” (2 Sam. 16:16, NWT; 1 Mil Nsi. 27:33) Paange, Hushai waali kibuza wa peepi saana wakue likolo kabili waali waenda nakue. Mu nsita inge, weene waafikiliziizie malaizio a siri akue likolo.
Musita Absalomu, muana mwina Daudi lwaaeziizie kupoka bila nsaambu bukolo bwakue Daudi, Baisraeli bengi baaiungile ni Absalomu. Inzi, Hushai taakitile evio. Musita Daudi lwaali wabutukile, Hushai waaile kumwendela. Daudi waatiokele saana mutima paantu, muana wakue wa kwivyalila pamo ni bantu bange baali waswapiile, baamupaangiile mupaango wa kumwipaya. Inzi, Hushai waatwaliliile kuya waali wa kisinka. Kabili, waali waleengelesie kubiika bukose bwakue mu buavia eevi afikilizie miilo yakue ya kulengia mupaango ubiipile wa babo bantu wande kukitika. Hushai taakitile evio paantu abanga waali mukulu wa basoda ba ku nsesi yakue likolo. Waailangiliile kuya wali kibuza wa kisinka.—2 Sam. 15:13-17, 32-37; 16:15–17:16.
NSIKU 20-26/03
BUNOONSI KUFUMA MU MULANDU WAKUE LEEZA | 2 MILANDU YA NSIKU 1-4
“Likolo Sulemani Wakwata Bupinguzi Busipalile”
it-1-F lub. 181 lifu. 3
Kisepe kya Basoda
Musita wa buteeko bwakue Sulemani, kwaalukile lyasi linge lya leenu lyaaleembelue palua mpunda ya kisepe kya basoda Baisraeli. Buteeko bwakue bwaalimo mutende walingiliile, inzi, waavuziizie bityakala. (Mona mulandu KITYAKALA.) Mpendua ingi ya babo bafarasi baali basitua ni kufumiiwa ku Misri. Yaaloombele kukuula mizi mwaya kazonga eevi bikundi bya leenu bya basoda bipate fuasi ya kwikalamo. (1Mak 4:26; 9:19; 10:26, 29; 2Mil Nsi 1:14-17) Anzia evio, Yehova taapaalile ata kaniini ozo mupaango wakue Sulemani. Inzi, musita ozo likolo lwaafuile ni bukolo bwakasanika, kisepe kya basoda kyaalukile kiniini. Kisia paapo, Isaya waaleembele eevi: “Lisiamo ku baalia bali mukukookela ku Misri bakeba bakwasiiwe, baalia baswapiile bafarasi, baalia baswapiile bityakala bya vita paantu bivulile, kabili baswapiile bafarasi ba vita paantu bali ni maka, inzi bila kuya bakenta kuli Olia Mutakatiifu wa Israeli, kabili bila kuya bamukeba Yehova.”—Is 31:1, NWT.
it-1-F lub. 430 lifu. 4-5
Kityakala
Mu Israeli ya kale, bityakala bili ni maka bya Basoda, te byaavuziiziwe, mpakasie mu kipindi kyakue Sulemani i lubyaavuziiziwe. Te byaavuziiziwe paantu Leeza waasokele walanda nangue likolo taali wapalile kuvuzia bafarasi, eevi te kunti imoneke nangue mutende wa ntundu waali waswapiile baabo bafarasi. Azo malaizio, abanga alangiliile kubombia bityakala byalingiliile, paantu bafarasi baali babombiiwa eevi baye bakulile bityakala. (Mal Miz 17:16) Musita Samueli lwaabasokele bantu palua kifunda kibakaba kutwikua na ba makolo, waabalandile eevi: “Wakaba kubatwama baana beenu ni kubabiika ku bityakala byakue.” (1Sam 8:11, NWT) Musita Absalomu ni Adonia lubaaeziizie kupoka bukolo bila nsaambu, kila muntu waali ni kityakala, kabili waali ni balalume makumi asano (50) bakwenda ntaanzi ya keekio kityakala. (2Sa 15:1; 1Mak 1:5) Musita Daudi lwaamuumine likolo wa ku Soba, waapokele bityakala mia imo (100) bya bafarasi.—2Sam 8:3, 4; 10:18.
Eevi kulumia kisepe kya basoda Baisraeli, Likolo Sulemani waavuziizie bityakala ni kufikia elufu imo ni mia ina (1 400). (1Mak 10:26, 29; 2Mil Nsi 1:14, 17) Kukila pa muzi wa Yerusalemu, mu mizi inge yaalimo bityakala, mubanga mwali masesi ateaniiziwe eevi kusuungilamo biombo byonse bya kuluilako vita.—1Mak 9:19, 22; 2Mil Nsi 8:6, 9; 9:25.
Bunoonsi bwa Kimupasi
w05 1/12 lub. 19 lifu. 6
Bintu Bikata Bili mu Kitabu kya Milandu ya Nsiku wa Bubili
1:11, 12. Malombi akue Sulemani, aamulangiliile Yehova nangue kwaluka ni mulangue ni kumana, byaali bintu bya mana saana ku mutima wakue likolo. Mapepo etu kuli Leeza, ali alangilila kakiine bintu bili ku mutima weetu. Ni kintu kya mulangue kutoosia milandu ya kubiika mu mapepo etu.
NSIKU 27/03–02/04
BUNOONSI KUFUMA MU MULANDU WAKUE LEEZA | 2 MILANDU YA NSIKU 5-7
“Lyonse Mutima Waane Wakaba Wali Moomo”
w02 15/11 lub. 5 lifu. 1
Te Kulekele Kulonghaana Pamo
Kisia paapo, musita Daudi lwaalukile likolo ku Yerusalemu, waalukile ni nkulu ikata saana ya kukuula nsesi ya loonse ya kumuleetela Yehova bulumba. Inzi, paantu Daudi waali muntu wa vita, Yehova waamulandile eevi: “Teukaba kukuula nsesi palua liina lyane.” Inzi, waamusaakuile Sulemani, mwina Daudi, eevi akuule ekalu. (1 Milandu ya Nsiku 22:6-10, NWT) Miilo ya kukuula ekalu, yaapuile miaka saba (7) ni nusu. Kisia kupua kukuula, Sulemani waazinduile ekalu mu muaka wa 1026 Yesu tanavyalue. Yehova, waaitabiziizie keekio kikuulua, ni kulanda eevi: “Eezi nsesi iwaakikuula, nakiyalula itakatiifu kupitila kubiikamo liina lyane mpaka musita usili na mpela; kabili menso ane ni mutima waane, kakiine byakaba kuya byali moomo lyonse.” (1 Makolo 9:3, NWT) Kabenge Baisraeli batwaliliile kuya bali ba kisinka, Yehova wasiile kutwalilila kupaala ezio nsesi. Inzi, balekelengesie kukita bintu biweeme, Yehova nga waafumiiziemo mpaalo yakue mu ezio fuasi, ni ‘eezi nsesi nga yaalukile mitumba ya bituuti.’—1 Makolo 9:4-9, NWT; 2 Milandu ya Nsiku 7:16, 19, 20.
it-2-F lub. 1048 lifu. 5
Ekalu
Istoria yakue. Eezi ekalu yaatwaliliile kuya yalipo mpaka mu muaka wa 607 Yesu tanavyalue, musita luyainoonenue na basoda ba ku Babiloni batunguluilue kuli Likolo Nebukadneza. (2Mak 25:9; 2Mil Nsi 36:19; Yer 52:13) Paantu Baisraeli baatendekele kukita lupupo lwa bufi, Yehova waalekeleele ntundu ititikile kyalo kya Yuda ni muzi wa Yerusalemu, ni musita unge itwame bunoonsi bwa mu ekalu. Kukila pakaako, mu bipindi binge, ekalu te yaali yapoozuako maano. Miaka sie makumi atatu na itatu (33) eevi kisia ekalu kuzindulua, Likolo Shishaki wa ku Misri, waaibile bunoonsi bwa mu ekalu (993 Yesu tanavyalue) mu nsiku yakue Rehoboamu mwina Sulemani. (1Mak 14:25, 26; 2Mil Nsi 12:9) Likolo Asa (977-937 Yesu tanavyalue) waali wakindikile nsesi yakue Yehova. Inzi, waakitile bupuba. Waabulile nfalanga ni oro, bunoonsi bwa mu ekalu, ni kumupeela bituulilo Likolo Ben-hadadi wa Kuanza wa ku Siria. Asa waakitile evio juu ya kunti atione bulayo bubaakitile pamo ni Baasha likolo wa Israeli.—1Mak 15:18, 19; 2Mil Nsi 15:17, 18; 16:2, 3.
Bunoonsi bwa Kimupasi
w10 1/12 lub. 11 lifu. 7
Amanine “Mutima wa Bantu”
Kunti twakoseleziiwa na lipepo lyakue Sulemani. Beneetu kunti baandua kwinika buino saana vitwiunvuile mu kati mwetu, i kulanda ‘buavia bwetu’ ni ‘misa yeetu.’ (Tuswalo ni Mafunde 14:10, NWT) Inzi, Yehova amanine mutima weetu, kabili ali watwemena saana. Kumubuila Yehova bintu bili ku mutima weetu, kunti kwakwasia bifunda byetu biye byaleengele saana kutwama. Bibilia ili yalanda eevi: “Mutuulile Leeza maavia enu onse paantu weene i amilabukiile ao ali wamyemena.”—1 Petro 5:7, Le Nouveau Testament en langue Kitaabua.
NSIKU 10-16/04
BUNOONSI KUFUMA MU MULANDU WAKUE LEEZA | 2 MILANDU YA NSIKU 8-9
“Waamwene Nangue Mulangue Ni wa Mana”
w99 1/11 lub. 20 lifu. 4
Kine Kupeelana Kwakila
Kakiine, nanfumu wa ku Sheba ni weene waaipeele saana musita, ni kwikwinda eevi amwendele Sulemani. Imwenekele nangue Sheba yaali ku fuasi ili yakuutua enu nsiku nangue Kyalo kya Yémen. Pakaako, nanfumu pamo ni bantu bakue bakitile bulendo bwa kilometre elufu imo ni mia sita (1 600) eevi bafike ku Yerusalemu. Nga evelia Yesu vyaalandile, “waafumine ku mpela ya kyalo.” Juu ya ki nanfumu wa ku Sheba waakitile bulendo bwaleepele saana evio? Kikata kyaaiziile, ibanga yaali ‘kunvua mulangue wakue Sulemani.’—Luka 11:31, NWT.
w99 1/7 lub. 30 lifu. 4-5
Kwendelana Koolia Kwapaalilue Saana
Atasie kine paali siani, nanfumu waafikile ku Yerusalemu “wali ni bantu bengi, bangamia batweme mafuta a zeri ni oro ingi saana ni mabue a bei.” (1 Makolo 10:2a, NWT) Bange bali balanda nangue mu baabo “bantu bengi”, mubanga mwali ni bantu batweme biluilo. Keekio kunti kyaya kyali kisinka, languluka nangue nanfumu wa ku Sheba, waali muntu ali ni buviinde akindikilue kabili waaendele watweme bunoonsi buingi saana, leenu boobo bunoonsi kunti bwafika mu valere ya ma milioni a ma dolare.
Anzia evio, mana nangue, “liina lyakue Yehova”, i lyaalengiizie nanfumu waunvua kumanika kwakue Sulemani. Kansi, taakitilesie bulendo juu ya kuya kusuluzia. Kakiine kintu kya kuanza kyaamulengiizie ozu nanfumu eze, kyali kunvua mulangue wakue Sulemani, paange ni kumana kintu fulani palwakue Yehova, Leeza wakue Sulemani. Paantu paange waali wa mu luvyalo lwakue Shemu ao Hamu, baalia baali bamupupa Yehova. Paange abanga wakebele kumana bintu fulani palua lupupo lwa ba bikolue bakue.
w99 1/07 lub. 30 lifu. 7
Kwendelana Koolia Kwapaalilue Saana
Nanfumu wa ku Sheba, waapapile saana mulangue ni bunoonsi bubanga mu buteeko bwakue Sulemani mpaka “waasielesie wapapile.” (1 Makolo 10:4, 5, NWT) Bange bali babombia ezio milandu eevi kulangilila nangue nanfumu “mpika yaamupuile.” Kabili, muntu umo asambiliile Bibilia, walanda nangue nanfumu waapenzukile! Atasie kine bantu balande siani, beelia byaamwene nanfumu ni kunvua, byaamupapiizie. Nanfumu waalandile nangue babombi bakue Sulemani, bali ni nsaansa paantu bali baunvua mulangue wakue likolo. Kabili waamupaalile Yehova paantu waamubiikile Sulemani pa kitebe kya bukolo. Kisia, nanfumu waamupeele bupe buingi saana, enu nsiku, kunti yaaluka mu valere ya dolare milioni makumi ana (40 000 000). Sulemani ni weene, waamupeele nanfumu bupe bwa ‘byonse byaakebele nanfumu ni byonse byaaloombele.’—1 Makolo 10:6-13.
it-2-F lub. 873 lifu. 6
Sulemani
Kisia, nanfumu lwaamwene kabili kufuanina saana kwa ekalu ni nsesi yakue Sulemani, meza yakue, ni miilo ya kuteania bualua, ni maubo aali avuele babombi bakue, ni ngeleelo yaali yaziziiwa kila busiku ku ekalu, “waasielesie wapapile.” Pakaako, waapapile walanda eevi: “Mona! Mpunda inabuililue te ifikile atasie mu nusu. Uli ni mulangue ni bunoonsi buingi bwakilile kuvula kupita ni elia mpunda inaunvuile.” Kisia, waalandile nangue babombi baalia baali bamubombela likolo nga ozo, baali ni nsaansa. Bebio byonse, byaamulengiizie nanfumu amutasie Yehova, amupaale Yehova Leeza, olia waalangiliile ntono yakue ku Israeli kupitila kumubiika Sulemani aye wali likolo eevi aleete bupinguzi ni nsaambu.—1Mak 10:4-9, NWT; 2Mil Nsi 9:3-8, NWT.
Bunoonsi bwa Kimupasi
it-2-F lub. 1110 lifu. 1
Kitebe kya Bukolo
Kitebe kya bukolo kyaakitile Sulemani, kyenesie bunke i kilondolwelue saana kuliko bitebe binge bya ba makolo ba mu Israeli. (1Mak 10:18-20; 2Mil Nsi 9:17-19) Keekio kitebe, kibanga kyali mu “Nsesi ya kitebe kya Bukolo” yaali yaimikilue pa muulu Lupili lwa Moria, ku Yerusalemu. (1Mak 7:7, NWT) Kibanga kyali ‘kitebe kikata kyatengeneziiziwe na meeno a nzovu ao tembo asubilueko oro iswesiiziwe. Ku nyuma yakue, kwali kya kukikiliziako ni mumbali kitebe mwali ni pa kukikilizia maboko. Atasie kine keeki kitebe kibanga kyatengeneziiziwe saana na meeno a nzovu, bafundi baabombiiziwe pa kukuula ekalu, baakitile keekio kitebe kiye kyamwenekele nangue kitengeneziiziwe na mbao, kyasubilueko oro iswesiiziwe kabili kwali tukantu twalangiliile meeno a nzovu. Olia waali wakimona, waali wamona nangue keekio kitebe kyonse, kitengeneziiziwe na meeno a nzovu ni oro. Kisia kulanda nangue pa kufika ku kitebe kya bukolo paali ngazi ao eskalie sita (6), milandu yatwalilila yalanda eevi: “Bankalamu babili baali baimeene mumbali seemu ya kitebe ya kukikiliziapo maboko. Kabili kubanga kwali bankalamu likumi na babili (12) baimene mu elia ngazi sita, kila buala ku mwinsio wa elia ngazi sita kwaimeene umo.” (2Mil Nsi 9:17-19, NWT) Kubapo kwa babo bankalamu balangiliile buteeko, kupalile. (Kut 49:9, 10; Nfy 5:5) Imwenekele nangue, babo bankalamu likumi na babili (12), bali na mana ya makabila 12 a Israeli, paange eevi kulangilila nangue azo makabila ekefiizie, kabili ali amukwasia likolo ali pa keekio kitebe kya bukolo. Fuasi ya kutikapo maulu, yaali ya oro, mu nzila fulani, yaungilue ku kitebe kya bukolo. Nga vikilandilue, keekio kitebe kya meeno a nzovu ni oro, kabili kyalendukile, kyasuungilue na kintu kya kukikiliziako kya munzyungulu, ni ntaanzi yakue kwali bankalamu bakata, kipitile kuwaama bitebe byonse bya bukolo bya mu keekio kipindi, byaavumbuilue na bantu bali bakebulula bintu bya kale, ibe, byaali monima ao bintu bya kulangulukilako ao bintu byaali byaaleembelue. Ozu muntu waaleembele milandu ya nsiku, walanda eevi mu kisinka: “Te kuli ata bukolo bunge bwaakitile kintu nga keekio.”—2Mil Nsi 9:19, NWT.
NSIKU 17-23/04
BUNOONSI KUFUMA MU MULANDU WAKUE LEEZA | 2 MILANDU YA NSIKU 10-12
“Noonkelamo mu Masoke a Mulangue”
w18.06 lub. 13 lifu. 3
Waasiile Kwitabilua Kuli Leeza
Rehoboamu waali wapalile kukwata bupinguzi bukata! Ibenge waaitabiile beelia bibaamulandile na bantu akite, weene, lupua lwakue pamo ni baalia baali babombela mu nsesi yakue likolo, nga baikeele bapusilue na bintu bya mutengo ukata bibaali baizibiile mu buikazi bwabo. Kabili, akaaneenge, bantu baasiile kusanguka. Waakitile siani? Ozo likolo wa leenu, waaile kubeepuzianke balalume bakotele baalia baali bamusoka Sulemani, baba wakue. Inzi, kisia paapo, Rehoboamu waaile kubaloomba masoke balumendo nakue baali ni miaka nga yakue. Lwaakoonkele masoke abo, Rehoboamu waapinguile kubakitila bantu bintu bibiipile saana. Waabasukile eevi: “Nakaba kufinia saana mupingo weenu, kabili nakaba kuongeziako. Baba wane waamilapiziizie na nfimbo, inzi neene nakaba kumilapizia na misepe.”—2 Mil Nsi. 10:6-14, NWT.
w01 1/9 lub. 29 lifu. 1-2
Vya Kukita Eevi Ukwate Bupinguzi Bwaweeme
Mu kilonghaano, Yehova atupeele balupua ni bankazi bakosele kimupasi baalia bali kutukwasia tukwate bupinguzi bwetu. (Baefeso 4:11, 12) Anzia evio, musita utwakeba masoke ku bantu bange, te tupalile kuya twali nga baalia bali bapintoka baipuzia kila muntu, mpaka bafikiile kupata muntu olia ali kubalanda bakite keelia kipateene ni maano abo. Kisia, bakoonka masoke akue. Kabili, tupalile kulanguluka mufuano uli watusoka wakue Rehoboamu. Lwaali wapalile kukwata bupinguzi bukata, waapatile masoke aweeme saana abaamupeele na balalume bakotele baalia baabombele pamo ni baba wakue. Inzi, paali pa kukoonka masoke abo, weene, waaile kubeepuzia balumendo baakuliile pamo nakue. Kukoonka masoke abo, kwaalengiizie akwate bupinguzi bwabiipile saana, kabili kukita evio, kwaalengiizie azeezie seemu ikata ya bukolo bwakue.—1 Makolo 12:1-17.
Kine tukebele lisoke, tupalile kuloomba masoke ku baalia bali ni kibeelezio mu buikazi bwabo, baalia bamanine buino Maleembo, kabili bakindikile saana mafunde a kisinka. (Tuswalo ni Mafunde 1:5; 11:14; 13:20) Kine kyakitika, kwata musita wa kutontonkania mafunde apateene ni mpunda yonse iuli mukukeba. Kine watendeka kumona bintu bili mu Mulandu wakue Yehova uli ni lubuto, paange bupinguzi bobe buweeme bwakaba kukila kwaluka paswetele.—Bafilipi 4:6, 7.
it-2-F lub. 754 lifu. 5
Rehoboamu
Mibeele ya kibuli yakue Rehoboamu ni kuteeka bantu lusaba, byaalengiizie bantu bengi basalanghane. Yuda ni Benyamini, i makabila sie aasiele atwaliliile kukwasia nsesi yakue Daudi. Inzi, ba makoani ni Balawi ba mu bukolo bonse bubili, pamo ni bantu ba mu makabila likumi baali basalangheene, ni beene baasiele bakwasiizie.—1Mak 12:16, 17; 2Mil Nsi 10:16, 17; 11:13, 14, 16.
Bunoonsi bwa Kimupasi
it-1-F lub. 618 lifu. 3-lub. 619 lifu. 1
Mipasi Yali nga Mbuzi
Milandu yakue Yoshua ili mu Yoshua 24:14, yalangilila nangue musita ba Israeli lubabanga bali ku Misri, baakopeye lupupo lwa bufi lwa Bamisri. Ezekieli ni weene, walangilila nangue, miaka ingi kisia paapo, beebio bintu bya kipagaani byaatwaliliile kubaleetela maavia. (Ezek 23:8, 21) Pakaako, kukoonkana ni vilandile bantu bange basambiliile Bibilia, paantu Leeza waabakaniizie Baisraeli kukita “ngeleelo ku mipasi yali nga mbuzi” musita ubaali mu kaseeba (Bal 17:1-7), kabili paantu Yeroboamu ni weene waabiikile bamakoani “eevi baye babomba mu ma fuasi a pa muulu ni kubombela mipasi yali nga mbuzi, bingombe ndume biana byaali wakitile” (2Mil Nsi 11:15, NWT), keekio kyalangilila nangue pakati ka Baisraeli, paali pakitika ni lupupo lwa mipasi yali nga mbuzi nga loolia lwaali lwakitua ku Misri, saana ku Misri ya ku Kaskazini. Hérodote (wa Bubili, 46) walanda nangue loolu lupupo lwa Bamisri lwaafumine ku beelia byaali byazumiine Bagiriki mu leeza wabo Pan kabili ni mu baleeza bali bakuutua satyres, baleeza ba lunkumbua ba mu misitu, baleeza baali balandua nangue bali ni masengo, mukila wa mbuzi, ni maulu a mbuzi. Bange bali balanda nangue, paantu babo baleeza bapagaani bamwenekele kooku kusia bantu kabili kusia banama, keekio i kyaalengiizie Sataana alangililue kuya wali ni mukila, masengo ni makasa akasanikile, tubeelela twali twakumeene ku bantu baali bailanda nangue ni Bakristu mu kipindi kya miaka ya 500-1000 Yesu wasyavyelue.
Lunge, beebi “bya masako-masako” (seʽi·rimʹ), te byaali byalandua kine ni biki. Bange baali balanda nangue ni mbuzi wenka wa kisinka, ao mikisi yapaleene ni bambuzi. Keekio, paange te kilangiliilue atasie kakaniini; ni maleembo ange te asininkiziizie bebio bibaali balanda. Ozo mulandu, waabombiiziwe paange eevi kulangilila nangue mu maano a baalia baali bapupa, baali bamwene nangue babo baleeza ba bufi, bali nga mbuzi ao ba masako-masako. Ao, ozu mulandu “mbuzi” ubombiiziwe mu aza maleembo, kunti waya walisie na mana ya kulanda nangue kuchambula bintu byonse bya lupupo lwa mikisi. Enka evio, ni mulandu mikisi, olia uzimbuilue mu maleembo engi, uleetele mana ya “tuvi.” Inzi, keekio te kilangiliile nangue tuvi i twaali twabazua mikisi.—Bal 26:30; Mal Miz 29:17.
NSIKU 24-30/04
BUNOONSI KUFUMA MU MULANDU WAKUE LEEZA | 2 MILANDU YA NSIKU 13-16
“Ni Musita ki Uuli Kumuswapila Yehova?”
Mwe Balumendo—Ni Kiki Kili Kulengia Bange Bamiswapile?
12 Lwaali wakili mulumendo, Likolo Asa waali waikefiizie kabili wasipile. Kwa mufuano, kisia kufua kwakue Abiya, baba wakue, Asa waalukile likolo ni kutendeka kufumia lupupo lwa mikisi mu kyalo kyabo. Kabili, “waalandile bekazi ba Yuda bamukebe Yehova Leeza wa bikolue byabo, kabili bakoonke Muzilo ni malaizio.” (2 Mil Nsi. 14:1-7, NWT) Kabili musita Zera, Mwetiopia, lwaaizile kwingilila Yuda waali ni kisepe kya balukale milioni imo (1 000 000), Asa waalangiliile mulangue kupitila kumuloomba Yehova amukwasie. Waalandile eevi: “We Yehova, te kantu kuli weewe ibe baalia bawakwasia ni bengi ao te bali na maka. We Yehova Leeza weetu, tukwasie, paantu tukuswapiile.” Eezi milandu iweeme saana yalangilila nangue Asa waali waketekeele saana nangue Yehova ali kumupususia weene pamo ni bantu bakue. Asa waamuswapiile Baba wakue wa ku muulu, kabili “Yehova waabanziizie Baetiopia.”—2 Mil Nsi. 14:8-12, NWT.
Mwe Balumendo—Ni Kiki Kili Kulengia Bange Bamiswapile?
13 Kakiine, kunti waitabila nangue kyaviizie saana kuluana na kisepe kya balukale milioni imo (1 000 000). Inzi, paantu Asa waamuswapiile Yehova, waabanziizie. Kya bulanda, musita lwaasaakeene ni buavia bunge busyali bwatanine saana, Asa taamuswapiile kabili Yehova. Likolo Baasha wa Israeli lwaamukitiile kintu kya kumututumia, Asa waaile kumuloomba likolo wa ku Siria amukwasie. Bobo bupinguzi bwaamwingiziizie mu buavia bukata! Kupitila kabika Hanani, Yehova waamwanine eevi Asa: “Paantu waakiswapila likolo wa Siria kabili te wakimuswapila Yehova Leeza obe, kisepe kyakue likolo wa Siria kyaifompola mu minue yobe.” Kakiine kutendekela paapo, lyonse Asa waalukilesie mu bului. (2 Mil Nsi. 16:7, 9, NWT; 1 Mak. 15:32) Weewe, wasambililapo ki?
Mwe Balumendo—Ni Kiki Kili Kulengia Bange Bamiswapile?
14 Twalilila kuya wali ni mibeele ya kwikeefia ni kumuswapila Yehova. Musita luwaabatiziiziwe waalangiliile nangue uli ni kiketekelo kikata kabili nangue umuswapiile Yehova. Kabili, Yehova waasaansamukile saana kukupokelela mu lupua lwakue. Kutwalilila kumuswapila Yehova i kintu kiupalile kukita. Kunti kyaya kyaleengele kumuswapila Yehova musita luukebele kukwata bupinguzi bwa mana. Inzi kunti wakita siani mu nsita inge? Ni kintu kya mana saana kumuswapila Yehova musita luwakwata bupinguzi, kubiika mukati ni bupinguzi palua kwisaansamusia, miilo ya kimubili yupalile kubomba, ni palua mipaango yobe ya mu buikazi! Te kuswapila maano obe we muine. Inzi, keba mafunde a Bibilia aupalile kubombia mu aali yobe ni kukoonka butunguluzi bwa azo mafunde. (Tus Maf. 3:5, 6) Kine wakita evio, uli kumusaansamusia saana Yehova kabili uli kukindikua na balupua ni bankazi mu kilonghaano kyobe.—Soma 1 Timoteo 4:12.
Bunoonsi bwa Kimupasi
w17.03 lub. 19 lifu. 7
Mubombele Yehova na Mutima Wakumeene!
7 Kila umo pakati keetu, kunti watoosia mutima wakue eevi amone kine epeele kakiine kuli Leeza. Iipuzie eevi: ‘Eba, mpinguile kumusaansamusia Yehova atasie kine kyakola kukita evio? Eba, mpinguile kusakila lupupo lwa kisinka ni kukwasia kilonghaano eevi kitwalilile kuya kyaswetele?’ Tontonkania Asa, vyaali wapalile kuya wakinkimeene saana eevi aviinde kumufumia Maaka, bibi wakue, pa kifulo kya ‘bunanfumu’! Paange te umanineko ata muntu ali wakita nga Maaka. Inzi, kunti waisaanga wali mu aali ili kukuloomba ukite nga Asa. Kwa mufuano, ale kine muntu umo wa mu lupua lobe ao kibuza obe wa peepi, wakita lizaambi bila kulapila kisia watengua, uli kukita siani? Eba, uli kupingula kulekela kukita bukibuza pamo ni ozo muntu? Mutima obe uli kukukinkizia ukite ki?
Lyasi: Ni Mifuano ki Paleepale Ilangiliile Nangue enu Nsiku Kilonghaano kya Kikristu Kipaangilue Buino?
w11 1/6 lub. 14 lifu. 6-lub. 15 lifu. 2
Eba, Leeza Ali Ni Bantu Bali Bamubombela Bapaangilue Buino?
▪ Bakristu ba kisinka bapaangilue buino eevi kufikilizia miilo fulani. (Mateo 24:14; 1 Timoteo 2:3, 4) Yesu waabalaiziizie basambi bakue basimikile mpunda iweeme ya Bukolo ku bantu ba ntundu yonse. Ezio miilo teiviinda kubombeka kine bantu baalia bafumine mu ntundu yonse te bapaangilue buino, kabili kine te bali na buumo. Kwa mufuano, kunti waviinda kuliisia muntu umo we bunke. Inzi, kine yaaluka nangue ulisie ma elufu ao ma milioni a bantu, pa kunti uviinde, ili kuloomba waaluke ni kikundi kya bantu bapaangilue buino kabili bali babomba miilo baunvuana. Eevi bafikilizie miilo yabo, Bakristu ba kisinka bali babomba miilo “kikoope kwa kikoope,” ao “na mutima umo.” (Zefania 3:9; BHN) Eba, kunti kyakitika kuviinda kubomba miilo na bantu bafumine mu ntundu, ndimi, lupua lupuseene-puseene kine te bapaangilue buino kabili bila bali ni buumo? Kyasuko kilisie paswetele.
▪ Bakristu ba kisinka bapaangilue buino eevi kukwasiana ni kukoseleziana. Muntu olia atonene kupiluka ku lupili wali bunke, kunti wapingula ye mwine fuasi kwa kunti apiluke, kabili tapatikiziiziwe aye wapooza maano ku bantu baalia bali mukupiluka lupili pamo nakue bila bali na kibeelezio. Pakaako, kine ozo muntu wakita aksida ao wapata buavia sie bunge, ali kwaluka mu buavia bukata, paantu, te kuya kwali ata muntu wa kumukwasia. Kansi, te kiweeme ata kaniini kwitenga ni bange. (Tuswalo ni Mafunde 18:1) Pa kunti Bakristu bafikilizie malaizio akue Yesu, bapalile kuya bakwasiana ni kukoseleziana. (Mateo 28:19, 20) Kilonghaano kya Kikristu kili kyaleeta malaizio, masambilizio, ni masoke afumine mu Bibilia ali ateekiana mutima aalia akabiilue saana eevi bonse batwalilile kumubombela Leeza bila kulekela. Kabenge bila kwali kulonghaana kwa Kikristu kupaangilue juu ya kusambiliziiwa ni kumupupa Yehova, muntu kunti wasambiliziiwa kupi mu nzila elia itonene Yehova?—Baebrania 10:24, 25.
▪ Bakristu ba kisinka bapaangilue buino eevi bamubombele Leeza mu buumo. Musita mikooko luili yatuilizia lizui lyakue Yesu, ili yaaluka “kisepe kimo” pensina butunguluzi bwakue. (Yoane 10:16, Le Nouveau Testament en langue Kitaabua) Tebeezi kukasanika mu ma kanisa ao bikundi biitengele, kabili tebeezi kusalangana juu ya masambilizio abo. Inzi, bali ‘baunvuana bila kupusana.’ (1 Bakorinto 1:10, Le Nouveau Testament en langue Kitaabua) Eevi kwikala mu buumo, iloombele kuye kwali mupaango, kabili pa kunti kuye kwali mupaango, iloombele kuye kwali kuteania. Leeza ali wapaalasie baalia bali bamubombela mu buumo.—Malumbo 133:1, 3.
Kumutona saana Leeza pamo ni kutona kisinka kya Bibilia, kuli mukuya kwakula bantu bengi eevi beyunge ku kikundi kya bantu baalia bamutonene Leeza, pamo ni Bibilia, Mulandu wakue. Bakasininkizia Bakue Yehova mu kyalo kyonse ni kikundi kya bantu bapaangilue buino, bali ni buumo, kabili bali baikwinda kukita kutona kwakue Leeza. Bali ni kisinka mu bobu bulayo bwakue: “Nakaba pamo ni bantu bane ni kwikala nabo. Nakaba Leeza wabo, ni bo bakaba bantu bane.” (2 Bakorinto 6:16, Le Nouveau Testament en langue Kitaabua) Kunti wasekelela ezio mpaalo, kine wamupupa Yehova wali pamo ni bantu bakue bapaangilue buino, kabili bali ni buumo.
Lyasi: Kunti Twakita Siani Kine Twaandua Kulonghaana Kibukisio juu ya Aali Iibeleele Itulimo?
w93 1/2 lub. 31
Kine Mukristu aluele ao ali mu bulendo, ni ezio aali yamulengia waandua kuya kukitako Kibukisio, eba, apalile kukita Kibukisio mu muezi ukoonkelepo?
Mu Israeli ya kale, Pasaka yaali yakitua kila muaka pa nsiku 14 muezi wa kuanza, waali wakuutua Nisani (ao, Abibu). Inzi, mu Mpendua 9:10, 11 twapatamo malaizio ebeleele, alandile eevi: “Balande eevi Baisraeli, ‘Atasie kine pakati keenu muntu yeyonse ao wa mu luvyalo lwenu lwa lukeele, waifiisia na kukwata lufu ao wakyendela kule, ni weene apalile kumuteaniizia Yehova ngeleelo ya Pasaka. Bapalile kuteania Pasaka mu muezi wa bubili pa nsiku likumi na ina (14) musita kafinzi lukatendeka. Bapalile kuilia pamo ni mikate isiliko levire, pamo ni saasa ululile.’”
Languluka nangue, keekio te kilangiliile nangue kwaalukile Pasaka ibili (Nisani 14 ao Zivu 14), eevi kumupeela Mwisraeli yeyonse ao muntu yeyonse wa mu nsesi buntungua ao uuru wa kusaakula kukoonkana ni aali yalimo. Kuteaniiwa kwa kyakulia kya Pasaka ya mu muezi wa bubili, kwaali ni mipaka. Pasaka ya bubili, yaali yateaniiziwesie juu ya Mwisraeli asyali waswetele kukoonkana ni ezio Pasaka ya pa nsiku 14 muezi wa Nisani ao baalia baali kule saana ni fuasi yaali yakitiluako Pasaka.
Mufuano umosie ulangiliile azo malaizio viaabombiiziwe saana, yaali musita Hezekia, Likolo wa kisinka, lwaatendekeziizie kabili Nsikunkulu ya Mikate Isiliko Levire. Te baali na musita utosiizie wa kwiteania mu muezi wa kuanza (bakoani baali tebanaiteanie, ni bantu baali tebanakolonghane), keekio i kyaalengiizie ikitue pa nsiku 14 muezi wa bubili.—2 Milandu ya Nsiku 29:17; 30:1-5.
Kupusanako ni ezio aali iibeleele, Bayuda baali bakita Pasaka pa busiku bolia bwaalandile Leeza. (Kufuma 12:17-20, 41, 42; Balawi 23:5) Yesu pamo ni basambi bakue, baakitile nsikunkulu bakoonkele Muzilo viwaali walandile, bila kuleebula bobo busiku. Luka walanda eevi: “Kupuako, nsikunkulu ya mikate isiliko ntuntumusi yakumana. Bobo i busiku bwaali bwasiinzua muana mukooko wa kuliiwa pa Pasaka. Yesu waatumine Petro ni Yoane wabaana, ‘Endo mututeaniizie bilio bya Pasaka bya kuti tulie.’”—Luka 22:7, 8, Le Nouveau Testament en langue Kitaabua.
Pa bobo busiku, Yesu waatendekeziizie nsikunkulu ili yakitua kila muaka elia imanikile ku Bakristu nangue Kyakulia kya Lyungulo Kyakue Mulopue. Te iloombele kukikia saana, pakaako Bakristu te bapalile kwisaanga bapatikiziiziwe kuyako ku Kibukisio. Ku Bakasininkizia Bakue Yehova, keekio i kintu kya mana saana kili kyakitika mu muaka. Milandu yakue Yesu, ili yalangilila juu ya ki tuli twakita eevi, waalandile eevi: ‘Ni mwe mukabe mwakita eevi vyenka pa kundanguluka.’ (Luka 22:19, Le Nouveau Testament en langue Kitaabua) Pakaako, kila Kasininkizia Wakue Yehova, apalile kupaangila mbeela bintu miezi ingi ntaanzi, eevi busiku bwa Kibukisio te kunti aye wali ata na bintu binge byakukita. Kyakulia kya Lyungulo Kyakue Mulopue, kyakaba kukitua Nsiku ya Pili pa 06/04/1993, kisia koba kuzikilila ku fuasi ku muli.
Mu aali paleepale isiketekelue, nga evelia maluele, maavia a mu bulendo, kunti byalengia Mukristu waandua kukitako Kibukisio nga evelia vyakiba wapaangile. Kukita siani mu aali nga ezio?
Musita wa keekio Kibukisio, kuli kwapisiiwa mukate ni divai yakasi. Kabili, baalia bali mukubiikua mafuta kupitila mupasi utakatiifu wakue Leeza, ni kusaakulua eevi bakeekale ku muulu, bali balia mukate ni kumina divai. (Mateo 26:26-29; Luka 22:28-30) Kine onu muaka, muntu olia ali walia mukate ni kumina divai kila muaka alualiile ku nsesi ao ku opitali, bakote ba mu kilonghaano kyakue bali kukwata mupaango eevi umo pakati kabo amutwalile ozo muntu mukate ni divai, ni kulondolola maleembo a Bibilia palua Kibukisio, ni kumupeela mukate ni divai. Kine Mukristu abiikilue mafuta ali kule ni kilonghaano kyakue, apalile kupaanga eevi pa bobo busiku akabe kuya ku kilonghaano kili ku fuasi kwali.
Kukoonkana ni bobu bulondolozi, ili kwalukasie mu aali ibeleele saana i mwa kunti Mukristu abiikilue mafuta akite nsikunkulu ya Kyakulia kya Lyungulo Kyakue Mulopue nsiku makumi atatu (30) kisia (muezi umo wa muezi wa mu muulu), nga vilandile malaizio ali mu Mpendua 9:10, 11 ni mufuano uli mu 2 Milandu ya Nsiku 30:1-3, 15.
Bantu baalia bali mu kikundi kya “mikooko inge” yakue Yesu, baalia bali ni kiswapilo kya kwikala loonse mu kyalo kya paradiso, beene, te bali pensina pa malaizio alia alandile kulia mukate ni kumina divai. (Yoane 10:16, Le Nouveau Testament en langue Kitaabua) Tebeezi kulia mukate ni kumina divai, inzi, kuyako ku Kibukisio i kintu kya mana. Pakaako, kine umo pakati kabo aluele ao ali mu bulendo, ni ezio aali yamulengia te kunti aye wali pamo ni kilonghaano kimo keekio kyungulo, weene kunti wasomasie pa bunke maleembo ateaniiziwe palua Kibukisio (kubiika pamo ni mpunda ilandile Yesu vyaatendekeziizie eezi nsikunkulu), ni kupepa wamuloomba Yehova apaale keeki kintu kili kukitika mu kyalo kyonse. Inzi, mu aali nga eezi, te iloombele kukita ata mipaango inge palua kulonghaana ao bulondolozi bwibeleele buswapiile Bibilia mu muezi ukoonkelepo.
Lyasi: Babeelezie Basambi Bobe ba Bibilia Musita Ubali Baloomba Masoke
be-SW lub. 69 lifu. 4-5
Bintu Beelia Biloombele Upingule we Mwine Pamo ni Kubombia Kampingu
Kine Mukristu ao muzumizi nobe wakwipuzia kintu kyapalile kukita mu aali fulani, upalile kumwasuka siani? Paange wewe kunti waya wamanine keelia kiuli kukita we muine mu aali nga ezio. Inzi, kila muntu ali ni miilo ya kukwata bupinguzi bwakue muine mu buikazi bwakue. (Bag. 6:5) Mutumua Paulo waalondoluele nangue waabakoseleziizie bantu baalia baasimikiile baye ‘banakila kupitila kiketekelo.’ (Bar. 16:26, NWT) Ozo, ni mufuano waweeme kuli fwefue wa kunti tukoonke. Muntu olia wakwata bupinguzi juu ya kumusaansamusiasie mwalimu wakue wa Bibilia ao muntu unge, ali mukuya wabombela bantu kabili tekeele kupitila kiketekelo. (Bag. 1:10) Kansi, kine muntu waipuzia kiipuzio, paange tekiya kyaweeme kumupeela kyasuko kileengele kabili kya palia penka.
Ale, kunti wamwasuka siani muntu kukoonkana ni malaizio ali mu Bibilia? Kunti wapooza maano ku mafunde ali mu Bibilia ni mifuano ili mu mpunda ilondolwelue mu Bibilia. Mu ali inge, kunti wamulangilila vya kukebulula eevi apate ye muine azo mafunde ni ezio mifuano. Inzi, kunti walondolola nakue azo mafunde ni kuwaama kwa ezio mifuano inzi, bila kumulanda kintu kiine kya kunti akite mu ezio aali. Mwipuzie kine mu azo mafunde ao mu ezio mifuano wamonamo ni kintu fulani keelia paange kili kumukwasia akwate bupinguzi bwa mulangue. Mukinkizie abombie azo mafunde ni ezio mifuano, eevi akite kintu keelia kili kumusaansamusia Yehova. Kine weewe wakita evio, uli kumukwasia ‘abeelezie buviinde bwakue bwa kwinika eevi apusanie kiweeme ni kibiipile.’—Baeb. 5:14.