Yehova Waansuungile Paantu Naamuswapiile

NAATENDEKELE SIANI KUMUMANA YEHOVA NI KUMUSWAPILA?

Naavyelue mu muaka wa 1948 mu muzi uniini uli wasaangua pakati ka nkungulua (ao, kusini) ni kuzika-koba kwa kyalo kya Nigeria. Mu ozo musita, baba wane mwanike Moustapha, pamo ni Wahabi kaka wane mukulu, baabatiziiziwe ni kwaluka Bakasininkizia bakue Yehova. Musita umbanga nali na miaka kenda, baba wane waafuile. Keekio kyaantionene mutima. Wahabi waambuilile nangue twakamumona kabili baba weetu musita lwali wakatuntumunua. Ezio milandu ya kuteekia mutima yaansonseziizie ntendeke kusambilila Bibilia. Naabatiziiziwe mu muaka wa 1963. Kabili ba kaka wane babili ni mwalawane umo ni beene baabatiziiziwe.

Mu muaka wa 1965, naamukoonkele kaka wane Wilson ku muzi ukata wa Lagos, kabili twaasekeleele kusaangua pamo ni bapainia bange ba loonse mu kilonghaano kya Igbobi. Paantu baali ni nsaansa kabili ni mute, keekio kyaansonseziizie ngaluke painia wa lonse mu Muezi wa 01, 1968.

Albert Olugbebi, lupua olia abanga wabombela ku Beteli, waateaniizie kulonghaana kwibeleele pamo ni fwe balumendo eevi kulandila palua bapainia bebeleele babanga bakabiilue mu kyalo kya Nigeria ya ku kaskazini. Nsinalabe milandu yaalandile Lupua Olugbebi, waalandile eevi: “Uli mulumendo, kabili kunti wabombia musita ni maka obe eevi kumubombela Yehova. Mu keekio kyalo, muli miilo ingi yupalile kubomba!” Kulanda kisinka, naali natonene kwaluka nga kabika Isaya, kabili naali natonene kuya konse kwali kwatonene kuntuma Yehova. Pakaako, naaizuziizie fomu ya kwaluka painia ebeleele.—Is. 6:8.

Mu Muezi wa 05, 1968, naaitabiilue kwaluka painia ebeleele, kabili naatuminue mu muzi wa Kano, mu kyalo kya Nigeria ya ku kaskazini. Keekio kyaakitikile musita wa Vita ya Biafran, elia yaatendekele mu muaka wa 1967 mpaka 1970. Mu ezio vita, bantu baaemene saana, ni bange baafuile mu Nigeria ya ku kaskazini. Kisia, ezio vita yaafikile mpaka mu seemu ya kutula-koba kwa kyalo kya Nigeria. Lupua umo olia abanga walisie ni malanga aweeme, waansokele apana ngie. Inzi, naamwanine eevi: “Nakutasia paantu uli mukungemena. Inzi, kine Yehova atonene ngie mbombele kooko, nsininkiziizie nangue wakaba kuya wali pamo ni neene.”

KUMUSWAPILA YEHOVA MU FUASI IINOONENUE SAANA NA VITA

Beelia byaakitikile mu muzi wa Kano byaali bya bulanda saana. Vita ya benenke yaainoonene saana ozo muzi ukata. Mu kusimikila, nsita inge tubanga twasaanga bitumba bya bantu baaipailue mu ezio vita. Atasie kine mu muzi wa Kano mubanga mwali bilonghaano bingi, balupua bengi baabutukile vita. Mwaasielesie bakasimika baasifikile 15. Babo bakasimika baali ni muenzo, kabili baali batiokele mutima. Babo balupua ni bankazi baasekeleele saana musita fwe bapainia sita bebeleele lutwaafikile. Baaunvuile buino saana paantu twabakoseleziizie. Twaabakwasiizie kuteania ntantiko ya kulonghaana ni kusimikila. Kabili twaatendekele kutuma ripoti yeetu ya miilo ya kusimikila ni kuloomba mpapulo ku musambo.

Fwe bapainia bebeleele, twaatendekele kusambilila lulimi lwa Hausa. Bantu bengi ba mu ozo muzi baatonene kutuilizia mpunda ya Bukolo mu lulimi lwabo. Anzia evio, bantu ba mu diini ikata ba mu kaako kazonga, te baatonene kumona twasimikila. Pakaako, tubanga twapalile kuya twakengeele saana. Lwendo lumo, neene pamo ni mwinane twakumbiziiziwe na mwalalume umo abanga watweme kisu. Lisyuko, waandilue kutukwata paantu twaakundukile saana kumupita! Anzia kine bukose bwetu bubanga bwali mu buezio, Yehova waatukwasiizie ‘twikale twakingiliilue.’ Kabili, bakasimika baatendekele kuvula. (Malum. 4:8) Loonu, bakasimika bakilile pa mia isano (500) bali mukubombela mu bilonghaano 11 mu muzi wa Kano.

TWAAKYUZIIZIWE MU KYALO KYA NIGER

Muezi wa 08, 1968, kisia kukitasie miezi iniini mu muzi wa Kano, naatuminue mu Niamey, muzi ukata wa mu kyalo kya Niger. Naatuminue pamo ni bapainia bange babili bebeleele. Bila kukokola, twaainikile nangue Niger, elia ili mu Afrika ya kuzika-koba, ili mu kazonga kali pakati ka tuzonga tuli ni lyuza saana mu kyalo kyonse. Tubanga twapalile kusambilila vya kusimikila mu keekio kyalo kya lyuza saana, kabili tubanga twapalile kusambilila Kifaransa, lulimi lukata lwa mu keekio kyalo. Anzia kine twaasaakeene ni azo maavia onse, twaamuswapiile Yehova, kabili twatendekele kusimikila pamo ni bakasimika baniinisie baalia babanga baikala mu ozo muzi. Kisiasie kukita musita uniini mu Niamey, bantu bengi pakati ka baalia babanga bamanine kusoma, baapatile kitabu kya kubombia eevi kusambilila Bibilia, keelia kili kyakuutua, Kweli Iongozayo Kwenye Uzima wa Milele. Bantu babanga baiza kutukeba eevi tubapeele keekio kitabu.

Bila kukokola, twaainikile nangue bakulu ba buteeko te baali babatonene Bakasininkizia Bakue Yehova. Mu Muezi wa 07, 1969, twaakitile kulonghaana kwa muputule mara ya kuanza. Twafikile bantu 20 eevi. Tubanga twali ni nkulu ya kumona lubatizio lwa bakasimika babili ku kulonghaana kooko. Kya bulanda, busiku sie bwa kuanza bwa kooko kulonghaana, bapolisi baaizile ni kutukaania kulonghaana. Baatukwete fwe bapainia bebeleele pamo ni kangalila weetu wa muputule, ni kututwala ku biro ya bapolisi. Kisia kutwipuzia biipuzio, baatwanine nangue tukabe kubuelako lukeele lwakue. Twainikile nangue bakulu ba buteeko kunti batuleetela maavia. Pakaako, twaateaniizie kukitila lyasi lya lubatizio mu nsesi ya mutu umo eevi. Kisia, twaababatiziizie babo bakasimika babili mu mutooni. Twaakitile evio twaifikiliile.

Kisia milungu iniini, buteeko bwaatukumbile mu Niger, neene pamo ni bapainia bange basano bebeleele. Baatupeelesie nsa 48 eevi tufume mu keekio kyalo, kabili twaaiteaniizie fwe beene vya kunti tufume. Twaaitabiile, kabili penka paapo twaafumine ni kuya ku biro ya musambo ya mu kyalo kya Nigeria. Kooko twaapeelue miilo inge.

Neene, naatuminue mu muzi uniini wa mu Nigeria wa Orisunbare. Mu ozo muzi, naasekeleele kusimikila ni kutungulula masambililo a Bibilia pamo ni kikundi kya bakasimika baniini baalia babanga baikala moomo. Inzi, kisia miezi sita, biro ya musambo yaanganine mbuele ne bunke mu kyalo kya Niger. Ku ntendeko, naapapile, kabili naaemene. Inzi kisia, naaunvuile nkulu ya kuya kumonana kabili ni balupua ba mu Niger!

Naabuelele mu muzi ukata wa Niamey. Busiku bumo kisia kufika, mwalalume umo wa mu Nigeria, olia abanga wasuluzia bintu, waainikile nangue neene ndi Kasininkizia. Kabili, waatendekele kungipuzia biipuzio palua Bibilia. Twatendekele kusambilila nakue. Kisia kulekela kupeepa ni kumina saana, waabatiziiziwe. Naasekeleele kusimikila pamo ni balupua ni bankazi mu seemu paleepale ya mu Niger. Kabili, naasekeleele kumona mu kuya kwa miaka bantu vibaatendekele kwitabila kusambilila Bibilia. Lunaafikile mu keekio kyalo, mubanga mwalisie Bakasininkizia 31, inzi lunafuminemo, naasile mwali Bakasininkizia 69.

“TE TUMANINE BINGI PALUA MIILO YA BUKOLO MU GUINÉE”

Mu Muezi wa 12, 1977, naabuelele mu kyalo kya Nigeria eevi mbeleziiwe. Ku mpela ya milungu itatu ya kubeleziiwa, lupua olia abanga waimaniine Kabungue ka Musambo, Malcolm Vigo, waanganine nsome mukanda umo olia waafumine ku musambo wa kyalo kya Sierra Leone. Balupua babanga bakeba lupua umo ali ni bukose buweeme, olia asinaupe kabili painia amanine lulimi lwa Kingereza ni Kifaransa eevi aaluke kangalila wa muputule mu kyalo kya Guinée. Lupua Vigo waambuilile nangue mbanga nabeleziiwa eevi nkabe kubomba ezio miilo. Waambuilile nangue ezio miilo te ileengele. Kisia waansokele eevi: “Tontonkania ntaanzi ya kwitabila.” Penka paalia naamwasukile eevi: “Nakaba kuya paantu Yehova i wantuma.”

Naaile mu kyalo kya Sierra Leone, kisia naamoneene ni balupua ba ku biro ya musambo. Lupua umo wa mu Kabungue ka Musambo waanganine eevi: “Te tumanine bingi palua miilo ya Bukolo mu kyalo kya Guinée.” Anzia kine ozo musambo i ubanga waimaniine miilo ya kusimikila mu kyalo kya Guinée, te kibanga kyavindikana kulanziana ni bakasimika ba mu keekio kyalo paantu mubanga mwali kinvulunghania kya politike. Balupua ba ku biro ya musambo baali baezia mara ingi kutuma lupua aye abendele balupua ba mu Guinée, inzi te kibanga kyaviindikana. Pakaako, naatuminue mu Conakry, mu muzi ukata wa mu kyalo kya Guinée, eevi ngezie kuloomba ku buteeko nsaambu ya kwikala moomo.

Lunaafikile mu Conakry, naaile ku biro imo ya buteeko bwa mu Nigeria, kisia naamoneene ni ambasadere. Naamubuilile nangue mbanga natonene saana kusimikila mu Guinée. Weene waanganine apana ngezie kwikala mu keekio kyalo paantu kunti nakakua ao kukitilua bintu binge bibiipile. Waanganine eevi: “Buela usimikile mu kyalo kya Nigeria.” Neene naamwasukile eevi: “Mpinguile kusiala mu keenu kyalo.” Pakaako, ozo ambasadere waamulembeele mukanda mubombi umo wa mu buteeko bwa mu kyalo kya Guinée eevi ankwasie. Kya nsaansa, ozo mubombi waankwasiizie saana.

Kisia musita uniini, naabuelele ku biro ya musambo ya mu kyalo kya Sierra Leone, kabili naababuilile balupua ba kooko bupinguzi bwakwete olia mubombi wa mu buteeko. Balupua baabuluile tupundu twa nsaansa musita ubaaunvuile Yehova vyaapaalile bulendo bwane. Buteeko bwaampeele nsaambu ya kwikala mu kyalo kya Guinée!

Kutendekela mu muaka wa 1978 mpaka mu 1989, nabombele mu muputule mu Guinée, mu Sierra Leone, kabili naalukile kangalila wa muputule wa kukwasia mu kyalo kya Liberia. Ku ntendeko, mbanga naluala lingi. Nsita inge mbanga naluala kine ndi mu tuzonga tuli kule ni muzi ukata. Anzia evio, balupua baali baikwinda saana eevi kuntwala ku opitali.

Lwendo lumo, naaluele saana paantu mbanga nali ni malaria ni bisi munda. Kupuako, musita unaakosele, nabuililue nangue balupua babanga balondoluela palua fuasi ya kunziika! Anzia kine naapitile mu bebio bintu byonse bya kutiinia, nsyaatontonkaniizie ata limo kulekela miilo yane. Mpaka loonu, nswapiile nangue Leeza sie i ali ni buviinde bwa kutukingilila saana paantu atasie kine twafua, weene wakaba kututuntumuna.

NEENE PAMO NI MUKAZI WANE, TWAAMUSWAPIILE YEHOVA

Mu muaka wa 1988, naasaakeene ni nkazi Dorcas, painia olia abanga wamutonene saana Yehova, kabili abanga waikefiizie saana. Twaaupeene, kabili natendekele kubomba nakue mu miilo ya muputule. Dorcas waankwasiizie saana mu ezio miilo yakue Yehova, kabili abanga waipeela saana. Tubanga twaenda kilometre 25, kufuma ku kilonghaano kimo eevi kuya ku kilonghaano kinge, twatweme ni bifunda byetu. Ku bilonghaano bya kule, tubanga twabombia nzila ili yonse kukoonkana ni buviinde bwetu eevi tuye twaya mu misebo ilimo matipa ni biina.

Dorcas, ni mwanakazi asipile saana. Kwa mufuano, nsita inge tubanga twaabuka mitooni ilimo banguena. Mu lwendo lumo, twaakitile bulendo bwa nsiku isano, kabili twaabombiizie buato eevi kwabuka mutooni umo paantu bilalo bya bimuti bibanga byatiokele. Musita Dorcas lwaaimeene eevi afume mu buato, waaponeene mu menda pa fuasi izikile. Neene ni Dorcas te tubanga twamanine kusamba ao kuma bungoi, kabili kya bulanda, mu ozo mutooni mwaali banguena. Kya nsaansa, balumendo bamo baaipoozela mu menda ni kumupususia. Nsita inge, neene ni Dorcas tubanga twaloota bilooto bibiipile palua keekio kyaakitikile. Anzia evio, twaatwaliliile kubomba miilo yeetu.

Ku ntendeko ya muaka wa 1992, twaapapile saana lutwaamanine nangue Dorcas waaimitile. Twaiipuziizie eevi: Eba, twakaba kutwalilila ni miilo yeetu ya nsita yonse? Twaainikile nangue “Yehova waatupeele bupe!” Pakaako, twaamwinikile ozo muana weetu mwanakazi Jahgift. Kisia miaka ina, twaapatile muana unge mwalalume. Twaamwinikille, Eric. Twaamwene babo baana betu babili kuya bali bupe kufuma kuli Yehova. Mu kipindi kimo Jahgift waali wabombela mu biro ya kupilibula mu Conakry. Eric weene ni mubombi ali wabombela.

Kupuako, anzia kine Dorcas waalekeele kubomba bupainia bwibeleele, waatwaliliile kubomba wali painia wa loonse, atasie kine abanga wakuzia baana betu. Kupitila kukwasiiwa na Yehova, naatwaliliile kubomba nali painia ebeleele. Kisia baana betu kukula, Dorkas, waatendekele kabili kubomba wali painia ebeleele. Loonu, fwe bonse babili tuli bamisionere mu Conakry.

YEHOVA ALI WATUSUUNGA

Lyonse ndi naya ku fuasi kundi natumua na Yehova. Lingi, neene ni mukazi wane twaakiimwena nangue Yehova wakiba watusuunga ni kutupaala. Kumuswapila Yehova kuliko kuswapila bintu bya kimubili, kwakitukwasia kutiina kwiingizia mu maavia engi ni kutiina kwema saana. Bintu bitwakipitamo byaakitusambilizia nangue Yehova, olia ali wasuungana kakiine, i “Leeza wa bupusuko bwetu.” (1 Mil Nsi. 16:35) Neene nsininkiziizie nangue bukose bwa baalia bonse bali bamuswapila Yehova, ‘bwakaba kuvingililua buino mu kifunda kya bukose kuli Yehova.’—1 Sam. 25:29.