ARTÍCULO RÍ MUʼNIGAJMAA 32
Gakru̱ʼu̱lú kuʼñúún eʼwíinʼ xó má Jeobá
“Mu xúgíinʼ gúyáá rí nindxa̱la xa̱bu̱ bi̱ nakru̱ʼu̱u̱n dí marathu̱u̱n” (FILIP. 4:5).
AJMÚÚ 89 Jeobá naʼni tsajkurámiinʼ bi̱ nunimbu̱u̱n
RÍ MUʼNIGAJMAAa
Xú káʼni ixi̱ nandaaʼ mani̱ndxa̱a̱ʼ ikháán rá. (Atayáá kutriga̱ 1.)
1. Xú káʼnii mbríguáanʼ bi̱ nindxu̱lú cristianos ga̱jma̱a̱ tikhuu ixi̱ rá. (Atayáá ma̱ngaa xtiʼkhu.)
“GIÑÁNʼ tsekumigáʼ ixi̱ rí nagomi̱i̱ʼ” ajngáa rígi̱ naʼni mbuʼyáálú rí eʼni dí tikhuu ixi̱ muguajún jmbu maski ajndu naxnún gakhi̱i̱ giñánʼ, ikhaa nindxu̱u̱ rí nandoo nagomi̱i̱ʼ, xúʼkhíin má kayuʼ gíʼmaa manindxu̱lú mangáánʼ, índo̱ rí nuraʼníí naʼni itháán miʼskhoo muʼni ñajunʼ ndrígóo Jeobá ga̱jma̱a̱ gagi. Xú káʼnii rá. Índo̱ naguʼwúnlú naxtiʼkhuu xóo kuwáánʼlú ga̱jma̱a̱ ma̱ngaa índo̱ nduʼyamajkuíí xóo ku̱mu̱ún ga̱jma̱a̱ rí nuraʼwíí muni eʼwíinʼ.
2. a) Ndiéjunʼ cualidades mambáyulú mu maguʼwunlú índo̱ naxtiʼkhuu xóo kuwáánʼlú rá. b) Ndiéjunʼ gúʼyáá náa artículo rígi̱ rá.
2 Xúgiáanʼ bi̱ nuʼni ñajunʼ ndrígóo Jeobá nandulú makru̱ʼu̱lú kuʼñúún eʼwíinʼ ma̱ngaa nandulú manindxu̱lú xa̱bu̱ guabáanʼ ga̱jma̱a̱ magáwíinʼ a̱jkiu̱lú kuʼñúún eʼwíinʼ. Náa artículo rígi̱ mbuʼyáá xú káʼnii tikhun cristianos niʼngu̱u̱n niraʼníí dí nixtiʼkhuu xóo nikúwíin núma̱aʼ má rí niguáʼdáá cualidad rígi̱, ga̱jma̱a̱ mbuʼyáá xú káʼnii ma̱ndoo muʼni ikháánʼlú mangáanʼ. Mú, ginii mbuʼyáá xkridoo Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús, bi̱ nakru̱ʼu̱u̱n kuyulú itháán májánʼ.
JEOBÁ GA̱JMA̱A̱ JESÚS NAKRU̱ʼU̱U̱N KUYULÚ
3. Xú kaʼnii eʼyáá rí Jeobá nakro̱ʼo̱o̱ kaʼyulú rá.
3 Náa Biblia naʼthí rí Jeobá nindxu̱u̱ “mbá tsíñu” numuu rí nawi̱ji̱ jmbu ga̱jma̱a̱ tseʼmbangayii (Deut. 32:4). Mú, ma̱ngaa nakro̱ʼo̱o̱ kaʼyulú, xú káʼnii eʼyáá rá. Numuu rí ikháanʼ nigumáanʼ xó má ikhaa, mangáanʼ ma̱ndoo maguʼwunlú índo̱ naxtiʼkhuu xóo kuwáánʼlú. Jeobá naxnúlú ikha rí kaʼwu mu ma̱ndoo muraʼwíí májánʼ, tséʼniuu má ndiéjunʼ xkujndu gúraʼníí. Xóo eʼni ga̱jma̱a̱ ikha rí naxnúlú nasngájma rí Jeobá nindxu̱u̱ mbáa Dios bi̱ nawi̱ji̱ jmbu mú ma̱ngaa nakro̱ʼo̱o̱ kaʼyulú.
4. Arathá mbá xkri̱da dí nasngájma rí Jeobá nakro̱ʼo̱o̱ kaʼyulú (Levítico 5:7, 11).
4 Ikha ndrígóo Jeobá nindxu̱u̱ jmbu ikhí nasngájma rí nakro̱ʼo̱o̱ kaʼyulú. Ikhaa na̱nguá gakhi̱i̱ a̱jkiu̱u̱n ni má tsénda̱ʼa̱ rí tséʼngo̱o̱ gúxnán. Guʼyáá mbá xkri̱da xú káʼnii nisngajma Jeobá rí nikro̱ʼo̱o̱ káʼñúnʼ israelitas. Ikhaa tándu̱ʼu̱u̱n ikháá maʼ tsigijñaʼ bi̱ guaʼdáá ga̱jma̱a̱ bi̱ gíníi. Mbaʼa nuthu náa xtángoo na̱jkha̱ raʼthí mbaʼa tsigijñaʼ rí ma̱ndoo muxnáá xa̱bu̱ xó ma eʼngo̱o̱ gúxna (atraxnuu Levítico 5:7,b 11).c
5. Arathá mbá xkri̱da náá Jeobá nisngájma rí guabaaʼ a̱jkiu̱u̱n ga̱jma̱a̱ imbo̱ʼ náa nigáwíinʼ a̱jkiu̱u̱n.
5 Jeobá nakro̱ʼo̱o̱ kaʼyulú numuu rí ikhaa guabaaʼ ga̱jma̱a̱ májánʼ a̱jkiu̱u̱n. Mbá xkri̱da, nisngájma rí májánʼ a̱jkiu̱u̱n índo̱ inuu maʼni gámbi̱i̱n xúgíinʼ xa̱bu̱ bi̱ ramíjíin bi̱ nikúwíin náa Sodoma. Ikhaa nikuʼmiin tikhun ángeles mu magún gúthán Lot rí magayúu náa kúbá. Mú Lot nimiñuu maʼga ikhí. Ikha jngóo nindo̱ʼo̱o̱ Jeobá dí á mu ikhaa ga̱jma̱a̱ bi̱ kúwá náa goʼwóo ma̱ndoo magún náa Zóar, mbá xuajin chíʼgíiʼ náa Dios má nindxa̱ʼwa̱míjna̱ ma̱ngaa maʼni gámbáa. Jeobá ma̱ndoo maʼthúu̱n Lot rí maʼnimbo̱o̱ xó ma eʼthúu̱n ikhaa, mú na̱nguá niʼni xúʼko̱ káʼnii, ikhaa niʼdxawun rí niʼthúu̱n Lot maski asndu rúʼko̱ niʼni rí xáʼnigámbáa xuajin Zóar (Gén. 19:18-22). Tsiguʼ nda̱wa̱á, Jeobá nisngájma rí nigáwíinʼ a̱jkiu̱u̱n nini xa̱bu̱ bi̱ nikúwíin náa Nínive. Ikhaa nikuʼmaa profeta Jonás mu maʼthúún rí ikhiin ga̱jma̱a̱ xuajin maguma̱a̱ gámbáa numuu rí nuni̱ dí raʼkhí, mú índo̱ ninivitas nitanga̱a̱ a̱jkiu̱ún rí nini̱, Jeobá nigáwíinʼ a̱jkiu̱u̱n kaʼñún ga̱jma̱a̱ niʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n kaʼyoo xuajin (Jon. 3:1, 10; 4:10, 11).
6. Ndiéjunʼ xkri̱da esngájma dí Jesús nakro̱ʼo̱o̱ kaʼyulú xó má Jeobá rá.
6 Jesús nakro̱ʼo̱o̱ kaʼyulú xó má Jeobá, nisngájmaa rígi̱ índo̱ ni̱ʼkha̱ náa Ku̱ba̱ʼ. Maski asndu nixuʼmaa maʼga gáñiinʼ xa̱bu̱ mu maʼtáruʼun náa xuajin Israel bi̱ nindxu̱ún “xóo mugu̱ bi̱ nindáti̱gi̱i̱n”, ikhaa mbá miʼtsu nimbáyúu mbáa a̱ʼgu̱ bi̱ na̱nguá nindxu̱u̱ israelita. A̱ʼgu̱ bugi̱ nindo̱ʼo̱o̱ rí maʼni thanuu a̱ʼdióo “bi̱ gíʼdaa mbáa giñán xkawi̱i̱ʼ” bi̱ naʼni ngínáa wéñuuʼ, Jesús nigáwíinʼ a̱jkiu̱u̱n kaʼyoo a̱ʼgu̱ ga̱jma̱a̱ niʼni thanuu a̱ʼdióo (Mat. 15:21-28). Gundxaʼwamíjna̱ imbo̱o̱ xkri̱da, nda̱wa̱á rí Jesús nigíʼdúu niʼtáráʼa, Jesús niʼthí: “Mú, á mu mbáa naʼthí rí tséniniúnʼ [...], xúʼko̱ má gátha rí tséniʼníiʼ mangúún” (Mat. 10:33). Lá Jesús niʼni gáʼdu̱u̱n rí naniniiʼ Pedro numuu rí ikhaa ajtsú nuthu niʼthí rí tániniiʼ ráʼ. Na̱nguá Jesús ndiʼyoo rí Pedro nitanga̱a̱ a̱jkiu̱u̱n ga̱jma̱a̱ dí ikhaa nindxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ jmbii. Nda̱wa̱á rí Jesús nigabi̱i̱ ikhaa nisngájmaminaʼ náa Pedro ga̱jma̱a̱ asndu mbáa niʼthún rí niʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n kaʼyoo ga̱jma̱a̱ rí nandoo kaʼyoo (Luc. 24:33, 34).
7. Xó ma eʼthí Filipenses 4:5, xú káʼnii eyulú rí mbuyulu eʼwíinʼ rá.
7 Nduʼyáá má rí Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús nakru̱ʼu̱u̱n kuyulú. Ikháanʼlu rá. Jeobá gíʼthu̱u̱n rí mangáánʼ manindxu̱lú xúʼko̱ kaʼnii (atraxnuu Filipenses 4:5). Ma̱ndoo murajximíjna̱lú: “Lá nduyáá eʼwíinʼ rí ikhúún nindxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ bi̱ nakro̱ʼo̱o̱ rí maratha̱a̱n ráʼ. O nduyáá rí nindxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ bi̱ tséʼdxuun rí maratha̱a̱n dxe̱ʼ. Lá nagu̱ʼu̱nʼ mathu̱u̱n eʼwíinʼ xó má eyoʼ ikhúún magumaa rá. O naniguʼ madxawun rí ethi eʼwíinʼ ga̱jma̱a̱ rí maguma xó má eñún ikhiin xáʼ.” Índo̱ itháán nakru̱ʼu̱lú kuʼñúún eʼwíinʼ itháán manindxu̱lú xó má nindxu̱u̱ Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús. Rí xúgi̱ guʼyáá a̱jma̱ enii náa gíʼdoo numuu rí mbuʼyáʼ awan xóo kuwáánʼlú: Índo̱ naxtiʼkhuu xóo kuwáánʼ ga̱jma̱a̱ índo̱ rí nuthi ga̱jma̱a̱ rí niraʼwíi eʼwíinʼ tsémbánii ga̱jma̱a̱ xóo eʼnilú ikháan.
GAKRU̱ʼU̱LÚ DÍ XÓO KUWÁÁNʼLÚ MA̱NDOO MAXTIʼKHUU
8. Ndiéjunʼ gándoo gámbáyulú mu makru̱ʼu̱lú xóo kuwáánʼ ma̱ndoo maxtiʼkhuu rá. (Atayáá nota ma̱ngaa.)
8 Rí mundxaʼwáá májánʼ edxu̱lúʼ ma̱ngaa nandoo gáʼthúu̱n rí makru̱ʼu̱lú rí xóo kuwáanʼ ma̱ndoo maxtiʼkhuu. Numuu rí maguaʼdáá mbá nandii mbiiʼ o xaguaʼdáá mbújkha̱a̱ ga̱jma̱a̱ xkujndu ndrígóo política. Xúgíʼ rígi̱ ma̱ndoo maʼni dí maxtiʼkhuu kayuʼ xóo kuwáánʼlú ga̱jma̱a̱ muraʼní xkujndu rí tséguaʼthi̱i̱n (Ecl. 9:11; 1 Cor. 7:31). Mbá asignación rí nirigúlú náa xuajñuu Jeobá ma̱ndoo mariʼkhuu xóo kuwáánʼlú, tséʼniuu asndu ndiéjunʼ má gúraʼníí ma̱ndoo magu̱ʼu̱nlú xóo naxtiʼkhuu rí kuwáánʼlú á mu nuʼnimbánii a̱jkhu̱ consejo rígi̱: Timbá, rí mbuʼyáá xóo kuwáanʼ nindxu̱u̱ mixtiʼkhu xúgi̱, ragajma, atayáá rí matani nda̱wa̱á, ragajtsú, atayáá xúgíʼ rí májánʼ rí xtaʼdáá, raga̱jkhu̱ atambáñun eʼwíinʼ.d Guʼyáá tikhuu xkri̱da ndrígún a̱ngiu̱lú rí nasngájma rí nambáñun consejo rígi̱.
9. Ndiéjunʼ nini a̱ngiu̱lú misioneros mu muraʼníí xkujndu rí táguaʼthi̱i̱n rá.
9 Rí mbuʼyáálú xóo kuwáánʼ nindxu̱u̱ mixtiʼkhu. Emanuele ga̱jma̱a̱ Francesca nindxu̱ún misioneros, bi̱ nixuʼmiin magún náa imbo̱o̱ xuajin. Índo̱ niguánu ninimíjna majmañún ajngáa ga̱jma̱a̱ rí muniʼnuuʼ a̱ngiu̱lú bi̱ kúwíin náa congregación. Mú, ikhú nigíʼdúu nirígá nandii COVID-19, ikha jngóo nánguá nindoo gámbajxu̱u̱n gajmiún a̱ngiu̱lú. Ma̱ngaa ru̱dúu̱ Francesca nikháñu mbá nacha̱. Maski asndu ikhaa nindoo maʼga gáʼñúún bi̱ kúwíin náa goʼwóo, mú na̱nguá xóo maʼga numuu nandii rí nirígá. Ndiéjunʼ nimbáyúu maraʼnuu xkujndu gakhi̱i̱ rígi̱ xá. Timbá, Emanuele ga̱jma̱a̱ Francesca nitakháñii ga̱jma̱a̱ ninda̱ʼa̱a̱ Jeobá rí maxnún ku̱ma̱ mu maʼngu̱u̱n muraʼníí xkujndu rí guaʼdáá ga̱jma̱a̱ xaxmiéjunʼ dí gúgiʼnii imbo̱o̱ mbiʼi. Mú, Jeobá nijmuu xuajñuu mu muxnún rí ndañún náa mbiʼi rí kaʼyoo mu mariʼñaa dí nitakháñii. Mbá xkri̱da, ndiya̱a̱ tsiakii rí niʼthí mbáa ndxájulú náa mbá video: “Índo̱ naguʼwúnlú nacha̱ ga̱jma̱a̱ índo̱ naxtiʼkhuu xóo kuwáánʼ, naʼni dí makuwáanʼlu gagi ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ tséʼniulú gakhi̱i̱ mu muʼtáraʼa mbu̱júu̱”.e Ragajma, nigímíjna mutaraʼa itháan májánʼ ga̱jma̱a̱ teléfono, asndu nigíʼdi̱i̱ ninigajmaa gajmiún mbáa xa̱bu̱. Ragajtsú, niniñanʼ rí eʼwíinʼ mumbáñun mu muxnún tsiakii ma̱ngaa nixnáa numa̱a̱ʼ ga̱jma̱a̱ numuu xúgíʼ rí nini. Mbá tsiguʼ kañiiʼ mbá ndxájulú a̱ʼgu̱ bi̱ májáanʼ a̱jkiu̱u̱n nikuʼma mensaje mámbá mbiʼi ma̱ngaa nikuʼma texto ndrígóo Biblia náa inún. Ndiéjunʼ ejmañulú rá. Á mu naguʼwúnlú rí nixtiʼkhuu xóo kuwáánʼ, makuwáanʼ itháán gagi ga̱jma̱a̱ rí ma̱ndoo muʼnilú.
10. Ndiéjunʼ niʼni mbá ndxájulú a̱ʼgu̱ mu maguʼwuun índo̱ nixtiʼkhuu dí nixtáa rá.
10 Atatsaʼwáminaʼ rí marigá nda̱wa̱á ga̱jma̱a̱ atayáá rí májánʼ. Christina, mbáa ndxájulú bi̱ nigumaa náa Rumania bi̱ xtáa náa Japón, ra̱ʼkhá tháán nixtáa ngínáa numuu rí náa congregación rí nuthi inglés náa na̱jkha̱ nijngudi̱i̱. Mú ikhaa na̱nguá niguanúu nindxa̱ʼwáminaʼ xúgíʼ dí nirígá. Ikhaa niʼni tsiakimijna mu maʼni xúgíʼ xó má eʼngo̱o̱ náa mbá congregación rí nuthi Japonés ga̱jma̱a̱ nigíʼdúu nitaraʼa náa ajngáa rúʼko̱. Nindo̱ʼo̱o̱ mbáa bi̱ niʼni compañeriu bi̱ niñejunʼ ga̱jma̱a̱, dí mambáyúu mu maʼthí itháan májánʼ ajngáa japonés ga̱jma̱a̱ nijmuu Biblia ma̱ngaa folleto ¡Araxtaa gagi kámuu mbiʼi! mu majmañuu ga̱jma̱a̱ compañeriu nindoo má nimbáyúu. Christina, nijmañuu itháan májánʼ maʼthí japonés ga̱jma̱a̱ bi̱ niñejunʼ ga̱jma̱a̱ nindoo majmañuu itháán ga̱jma̱a̱ numuu Biblia. Ndiéjunʼ eʼsngúlú rá. Dí guʼyáá rí gáʼkha̱ nda̱wa̱á ga̱jma̱a̱ rí májánʼ dí rígá numuu rí ma̱ndoo muraʼníí mbá rí májánʼ dí tséguaʼthi̱i̱n.
11. Ndiéjunʼ nini xa̱bu̱ gajmii mu muraʼníí xkujndu ndrígún rí nánguá guaʼdáá mbújkha̱a̱ʼ rá.
11 Atambáñúún eʼwíinʼ. Xa̱bu̱ gajmii bi̱ kúwíin náa mbóo xuajin rí nánguá niña̱a̱ʼ mutaraʼa nindatígun ñajunʼ ndrígún numuu rí xuajin niguanúu gíná. Ndiéjunʼ nini mu maguʼwún xóo nixtiʼkhuu rí kúwíin xá. Timbá, nini tsiakimijna mu xaguaʼdáá itháan mbaʼa. Ragajma, na̱nguá ndiyáá i̱ndó xkujndu ndrígún, ikhiin nindúún mumbañún eʼwíinʼ ikha jngóo nitaraʼa itháán (Hech. 20:35). Xa̱biya̱ eʼthí: “Numuu rí itháan nitaráʼaxu, na̱nguá niguáʼdááxu̱ mbiʼi mu mundxaʼwamíjna̱xu dí raʼkhí ga̱jma̱a̱ ninixu̱ itháan rí nandoo Dios”. Ga̱jma̱a̱ ikháanʼlu rá. Á mu naxtiʼkhuu xóo kuwáánʼlú garmáʼáan a̱jkiu̱lú ndiéjunʼ rí itháan gíʼdoo numuu, ikhaa nindxu̱u̱ rí mumbáñuun eʼwíinʼ índo̱ nuʼtáraʼa.
12. Xóo embáyulú xkri̱doo Pablo mu makru̱ʼu̱lú kuʼñúún xa̱bu̱ índo̱ nuʼtáraʼa rá.
12 Índo̱ nuʼtáraʼa gíʼdoo numuu rí makru̱ʼu̱lú kuʼñúún eʼwíinʼ. Nuʼtámíjná gajmiúlú xa̱bu̱ bi̱ mixtiʼkhu ku̱mu̱ún, náa ndi̱ji̱i̱n o ga̱jma̱a̱ nindxu̱ún mixtiʼkhu kayuʼ. Náá numuu gíʼmaa mbuʼyaridáá xkri̱doo apóstol Pablo rá. Numuu rí ikhaa nikro̱ʼo̱o̱ kaʼñún xa̱bu̱. Jesús nigíiʼ mani̱ndxu̱u̱ “apóstol bi̱ waxúʼmaa maʼga náa xa̱bu̱ numbaaʼ” (Rom. 11:13). Mu maʼnimbánuu rí nijuiʼtháán, Pablo niʼtárúʼún judíos, griegos, bi̱ najmañún, xa̱bu̱ bi̱ nudu, bi̱ guaʼdáá ñajunʼ mba̱ʼu̱ ga̱jma̱a̱ reyes. Mu ma̱ndoo maʼganúú asndu náa a̱jkiu̱ún rí naʼthúún, Pablo niʼni tsiakimijna mani̱ndxu̱u̱ “xóo kaʼniún eʼwíinʼ xa̱bu̱” (1 Cor. 9:19-23). Índo̱ niʼtáráʼa Pablo nindxaʼwámi̱na̱ʼ xú káʼnii ku̱mu̱ún xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ xóo ndi̱ji̱i̱n. Ndiéjunʼ eʼsngúlú ikháanʼ rá. Rí magajnúu itháan májánʼ rí muʼtáraʼa á mu nundxaʼwamíjna̱lu xú káʼnii ndayóoʼ mámbá xa̱bu̱.
GUʼYAMAJKUÍÍ XÓO ENDXAʼWAMÍJNA̱ EʼWÍINʼ
Á mu nakru̱ʼu̱lú kuʼñúún eʼwíinʼ, mbuʼyamajkuíí xóo endxaʼwamíjna̱. (Atayáá kutriga̱ 13).
13. Á mu nduʼyamajkhún eʼwíinʼ ndiéjunʼ guʼni gaʼduunʼ rá. (1 Corintios 8:9.)
13 Á mu nakru̱ʼu̱lú kuʼñúún eʼwíinʼ xáʼniulú miʼskhaa mbuʼyamajkuíí xóo endxaʼwamíjna̱ ikhiin. Mbá xkri̱da, tikhun a̱ngiu̱lú gu̱ʼu̱ nanigúnʼ majmúún maquillaje mú eʼwíinʼ na̱nguá. Tikhun a̱ngiu̱lú cristianos nanigúnʼ muwan iyaʼ najnga̱a̱ mu eʼwíinʼ tseʼwa̱a̱n. Xúgiáánʼ bi̱ nindxu̱lú cristianos nandulú makuwáanʼ májánʼ mu mixtiʼkhu xóo eraʼwíílu rí muñewa̱míjna. Á mu nakumulú rí nuraʼwíí ikháanʼ nindxu̱u̱ dí itháán májánʼ ga̱jma̱a̱ nuʼni rí eʼwíinʼ mundxaʼwamíjna̱ xúʼko̱ kaʼnii, rígi̱ maʼni rí mbaʼin a̱ngiu̱lú majngrádiinʼ ga̱jma̱a̱ náa congregación muni wajimijna. ¡Tsiyulú muʼni xúʼko̱ kaʼnii! (Atraxnuu 1 Corintios 8:9; 10:23, 24). Guʼyáá a̱jma̱ xkri̱da náa nasngájma rí muʼnimbánii ikha rí na̱ʼkha̱ náa Biblia mambáyulú mu makru̱ʼu̱lú kuʼñúún eʼwíinʼ ga̱jma̱a̱ muʼnilú rí marígá tsímáá.
Á mu nakru̱ʼu̱lú kuʼñúún eʼwíinʼ, mbuʼyamajkuíí xóo endxaʼwamíjna̱. (Atayáá kutriga̱ 14).
14. Ndiéjunʼ ikha rí na̱ʼkha̱ náa Biblia gíʼma mambáyulú mu muraʼwíí xú káʼnii gíʼma muʼgíʼ xtíñúlúʼ ga̱jma̱a̱ xú káʼnii guʼni tsíʼyamíjnálú rá.
14 Xtíin ga̱jma̱a̱ xú káʼnii gíʼma muʼni tsiʼyámijná. Jeobá Dios na̱nguá eʼthúlú mbájmbu xú káʼnii gíʼma muʼgíʼ xtíñúlúʼ, mú naxnúlú ikha mu mambáyulú muraʼwíí májánʼ. Á mu nuʼnimbulú rígi̱, musngajmáá rí nduʼyamajkuíí Dios ga̱jma̱a̱ rí nindxu̱lú xa̱bu̱ bi̱ nakro̱ʼo̱o̱ kaʼñúún eʼwíinʼ ga̱jma̱a̱ ‹rí nundxaʼwa̱a̱ májánʼ edxu̱lúʼ› (1 Tim. 2:9, 10; 1 Ped. 3:3). Tsíyulú rí i̱ndó xtíñúlúʼ magiʼdoo numuu náa ikháánʼlú. Ikha rí na̱ʼkha̱ náa Biblia ma̱ndoo mambáñún bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ mu xúthi rí i̱ndó nakumu̱ún ikhiin ga̱jma̱a̱ numuu xú káʼnii gíʼma muʼgíʼ májánʼ xtíñúlúʼ ga̱jma̱a̱ xóo guxtígúu edxu̱lúʼ. Mbá xkri̱da náa congregación mbaʼin jiámá narujtu mixndu xtátsiu̱ún (tsu̱u̱n edxu̱ún) ma̱ngaa nakujmaa rí tséxtigúu, numuu rí xúʼko̱ kaʼnii nindxu̱u̱ moda. Mú bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ nindúún mumbáñún jiámá bugi̱. Mú xú káʼnii gúni mu xútha i̱ndó rí nakumu̱ún ikhiin xá. Ndxájulú circuito niʼthún dí muthúún rígi̱ a̱ngiu̱lú jiámá: “Á mu natatsimaaʼ náa plataforma, ga̱jma̱a̱ eʼwíinʼ i̱ndó nundxaʼwamíjna̱ xóo xtagíʼ xtíñaaʼ ga̱jma̱a̱ xóo kaʼníí ki xóo rí xtaa raratá, rígi̱ eyoo gáʼthúu̱n rí ndayóoʼ matiewa̱a̱n xóo mataʼgíiʼ xtíñaaʼ ga̱jma̱a̱ xóo tani tsiʼyáminaʼ”. Rígi̱ nimbáñun bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ mu munimbáníí xkujndu rí nirígá ga̱jma̱a̱ xúthi rí i̱ndó nakumu̱ún ikhiin.f
Á mu nakru̱ʼu̱lú kuʼñúún eʼwíinʼ, mbuʼyamajkuíí xóo endxaʼwamíjna̱. (Atayáá kutriga̱ 15).
15. Ndiéjunʼ xtángoo ga̱jma̱a̱ ikha mambáyulú mu mbuʼyáá májánʼ xú káʼnii gíʼmaa muñewa̱a̱n salud ndrígulú rá. (Romanos 14:5.)
15 Rí muñewa̱a̱n salud ndrígulú. Mámbáa cristiano gíʼma maraʼwíí xú káʼnii gíʼmaa mañewu̱u̱n salud ndrígóo (Gál. 6:5). Índo̱ nuraʼwíí xú káʼnii nandulú dí maguma thanulú, nduʼyáálú ndiéjunʼ eʼthí náa Biblia ga̱jma̱a̱ numuu dí xúʼphulú eʼdi ma̱ngaa dí xúʼgua̱ guʼñún xa̱bu̱ bi̱ nuni̱ xawan ga̱jma̱a̱ i̱ʼwáʼ dí rígá (Hech. 15:20; Gál. 5:19, 20). Dí kaʼyoo i̱ʼwáʼ mámbáa má kaʼyoo maraʼwíí. Tikhuin i̱ndó nagún gúñún médico, mú eʼwíinʼ i̱ndó nanigu̱nʼ muwa̱a̱n thana xáná. Maski ajndu ikháanʼlu nduʼyáá dí mbá thana nambáyulú, mú gíʼmaa mbuʼyamajkuíí xóo niraʼwíi eʼwíinʼ mu muñewa̱a̱n salud ndrígún. Ikha jngóo gíʼmaa marmáʼáan a̱jkiu̱lú a̱jkhu̱ enii rígi̱: 1) I̱ndó Reino ndrígóo Dios nindxu̱u̱ bi̱ maʼni thanúlú ga̱jma̱a̱ ni xáʼniulú nandii (Is. 33:24); 2) mámbáa cristiano gíʼmaa maʼni “xó má endxa̱ʼóo edxu̱u̱” dí itháan mambáyúu ikhaa (atraxnuu Romanos 14:5); 3) tséʼthá numún eʼwíinʼ ga̱jma̱a̱ tséʼni dí majngrádiinʼ (Rom. 14:13), ga̱jma̱a̱ 4) cristianos nandún kuyamijná ga̱jma̱a̱ nduyáá rí itháan gíʼdoo numuu dí makuwíin mbá jnduʼ ki xóo maguma dí nandún ikhiin (Rom. 14:15, 19, 20). Á mu narmáʼáan a̱jkiu̱lú rígi̱, mambájxulú májánʼ gajmiúlú a̱ngiu̱lú ma̱ngaa muʼni dí marigá rí tsímáá náa nagimbáánʼlú.
Á mu nakru̱ʼu̱lú kuʼñúún eʼwíinʼ, mbuʼyamajkuíí xóo endxaʼwamíjna̱. (Atayáá kutriga̱ 16).
16. Xú káʼnii ma̱ndoo musngajma bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ dí nakru̱ʼu̱u̱n kuñún a̱ngiu̱ún rá. (Atayáá ma̱ngaa xtiʼkhu.)
16 Bi̱ nuyégún edxu̱u̱ gíʼmaa mugíʼ mbá májánʼ xkri̱da mu musngajma dí nakru̱ʼu̱u̱n kuñún eʼwíinʼ (1 Tim. 3:2, 3). Mbá xkri̱da, mbáa bi̱ kayá edxu̱u̱ xágúʼtu̱u̱n dí i̱ndó magumaa mbánii xóo eʼthí ikhaa, i̱ndó numuu rí ikhaa itháán nikhi̱i̱. Ndaʼyoo dí xi̱ʼ kaʼwu ndrígóo Jeobá ma̱ndoo maʼni dí eʼwíinʼ ma̱ngaa ma̱ndoo mutha mbá dí maʼni muraʼwíí májánʼ bi̱ kuya̱ edxu̱u̱. Á mu na̱nguá nújngurámunʼ nimbá ikha dí na̱ʼkha̱ náa Biblia, bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ nusngajma dí nakru̱ʼu̱u̱n kuñún eʼwíinʼ índo̱ nuruguambáá dí itháán mbaʼin niraʼwíí muni, maski ajndu ikhiin manigu̱u̱nʼ dí maguma i̱mba̱ nuthu.
XÚ KÁʼNII EMBÁYULÚ DÍ MAKRU̱ʼU̱LÚ KUʼÑÚÚN EʼWÍINʼ RÁ.
17. Xú káʼnii embáyulú dí makru̱ʼu̱lú kuʼñúún eʼwíinʼ rá.
17 Itháán naguma tsajkurámáanʼ á mu nakru̱ʼu̱lú kuʼñúún eʼwíinʼ. Mbá xkri̱da, nambájxulú itháan májánʼ gajmiúlú a̱ngiu̱lú ma̱ngaa nuʼni dí marigá rí tsímáá náa nagimbáanʼ. Ga̱jma̱a̱ nanigulúʼ dí rígá mixtiʼkhu xóo nindxu̱ún a̱ngiu̱lú, mixtiʼkhu xóo ndi̱ji̱i̱n. Rígi̱ naʼni mbuʼyáá dí tséʼniuu á mu nindxu̱lú mixtiʼkhu kayuuʼ, nduʼyamajkuíí Jeobá mbá kambájxu̱lú, xóo mbá familia. Dí itháán gíʼdoo numuu nindxu̱u̱ rí nadxulú numuu rí nduʼyaridáá Jeobá mbáa Dios bi̱ nakro̱ʼo̱o̱ kaʼyulú.
AJMÚÚ 90 Guxnámíjná tsiakii
a Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús nakru̱ʼu̱u̱n xóo nindxu̱lú ga̱jma̱a̱ nandún rí ikháanʼ ma̱ngaa manindxu̱lú xúʼko̱ káʼnii. Cualidad rígi̱ mambáyulú índo̱ gáxtiʼkhuu xóo gákuwáánʼ, mbá xkri̱da índo̱ kuaʼdáá nandii o índo̱ nánguá kuaʼdáá mbújkha̱a̱. Ma̱ngaa á mu nakru̱ʼu̱lú kuʼñúún eʼwíinʼ muʼni rí marígá rí tsímáá ga̱jma̱a̱ mambájxulú mbá jnduʼ náa nagimbáanʼ.
b Levítico 5:7: “Á mu na̱nguá gíʼdoo mu maxnájxi̱i̱ mbáa mugu̱, mbaʼyóoʼ maʼga̱ kagui̱i̱n a̱jmi̱i̱n gúgu̱ o a̱jmi̱i̱n e̱jín paloma náa inuu Jeobá xóo tsigijñaʼ ga̱jma̱a̱ numuu aʼkhá rí nikudaminaʼ, mbáa ñu̱ʼu̱ maxnájxi̱i̱ ga̱jma̱a̱ numuu aʼkhá ga̱jma̱a̱ imba̱a̱ maxnájxi̱i̱ xóo tsigijñaʼ dí nakarámáʼ”.
c Levítico 5:11: “Á mú ikhaa na̱nguá gíʼdoo, maxníin a̱jmi̱i̱n gúgu̱ o a̱jmi̱i̱n e̱jín paloma, ma̱ndoo maʼga̱ kagu̱u̱ mbá kilo e̱jndo̱o̱ʼ harina xóo tsigijñaʼ ga̱jma̱a̱ numuu aʼkhá rí nikudaminaʼ. Xáʼyóoʼ mataxtrámaʼ aceite ni má olíbano, numuu rí nindxu̱u̱ tsigijñaʼ rí majuixnájxi̱ ga̱jma̱a̱ numuu aʼkhá”.
d Atayáá artículo. “Cómo adaptarse a los cambios” rí na̱ʼkha̱ náa ¡Despertad! número 4 tsiguʼ 2016.
e Mu ma̱ndoo matayaa video rígi̱, ata̱ʼa̱a̱ʼ náa jw.org ga̱jma̱a̱ atayáaʼ video rí mbiʼyuu Nagumaa entrevistar ndxájulú Dmitriy Mikhaylov.
f Mataxkamaa xóo itháan ga̱jma̱a̱ numuu xtíin ma̱ngaa xóo gíʼma matani tsiʼyáminaʼ náa kíxnuu 52 ndrígóo libro ¡Araxtaa gagi kámuu mbiʼi!