BIBLIOTECA NÁA INTERNET Watchtower
Watchtower
BIBLIOTECA NÁA INTERNET
me̱ʼpha̱a̱
a̱
  • ʼ
  • a̱
  • e̱
  • i̱
  • o̱
  • u̱
  • ŋ
  • BIBLIA
  • MBAʼA I̱YI̱I̱ʼ
  • REUNIÓN
  • mwbr21 noviembre mbaʼa ináa 1-10
  • Referencias ndrígóo I̱yi̱i̱ʼ dí najmulú náa reunión Xóo kúwi̱i̱n ga̱jma̱a̱ xóo Etaraʼa Cristianos

Nda̱a̱ video gi̱i̱ náa nitaxújmbi̱i̱

Atani̱ mba̱a̱ a̱jkia̱nʼ, tsíyoo gákujmaa video.

  • Referencias ndrígóo I̱yi̱i̱ʼ dí najmulú náa reunión Xóo kúwi̱i̱n ga̱jma̱a̱ xóo Etaraʼa Cristianos
  • Referencias ndrígóo I̱yi̱i̱ʼ dí najmulú náa reunión Xóo kúwi̱i̱n ga̱jma̱a̱ xóo Etaraʼa Cristianos 2021
  • Subtítulos
  • 1-7 NOVIEMBRE
  • 8-14 NOVIEMBRE
  • 15-21 NOVIEMBRE
  • 22-28 NOVIEMBRE
  • 29 NOVIEMBRE ASNDU 5 DICIEMBRE
  • 6-12 DICIEMBRE
  • 13-19 DICIEMBRE
  • 20-26 DICIEMBRE
  • 27 DICIEMBRE ASNDU 2 ENERO
Referencias ndrígóo I̱yi̱i̱ʼ dí najmulú náa reunión Xóo kúwi̱i̱n ga̱jma̱a̱ xóo Etaraʼa Cristianos 2021
mwbr21 noviembre mbaʼa ináa 1-10

Referencias ndrígóo I̱yi̱i̱ʼ dí najmulú náa reunión Xóo kúwi̱i̱n ga̱jma̱a̱ xóo Etaraʼa Cristianos

1-7 NOVIEMBRE

GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | JOSUÉ 18, 19

“Jeobá nikuíʼtáa mbaaʼ xó má kaʼyoo”

it-2 238 kutriga̱ 1

Náa natumuu

Nakujmaa dí nini̱ a̱jma̱ rígi̱ mu mbuyáá xú káʼnii gáʼni mu ma̱ndoo mawiʼtáa ku̱ba̱ʼ: Niriyaʼ suerte mu mbuyáá náa gákhánúu mámbáa ga̱jma̱a̱ nguáthá mba̱a̱ tribu ndrígóo mámbáa. Xígi̱ kaʼnii nini̱ mu mbuyáá náá kaʼyoo makhánáá mámbá tribu. Á mu mbáa nakhánáá náa norte, sur, náa nagájnuu a̱jkha̱ʼ, náa narámaaʼ a̱jkha̱ʼ, náa xkua̱ o náa kúbá. Ga̱jma̱a̱ numuu rí awan rígi̱ ni̱ʼkha̱ náa Jeobá ikha jngóo bi̱ kúwá náa mámbá tribu túni ajngáa o tagiʼdu̱u̱n (Pr 16:33). Ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ niʼni rí Dios ma̱ndoo maxnúu ku̱ba̱ʼ mámbá tribu, xó má niʼtáriyaʼ Jacob índo̱ inuu makhañúu dí na̱ʼkha̱ raʼthí náa Génesis 49:1-33.

it-1 1120 kutriga̱ 2

Rí kaʼñún mundrígúu

Ku̱ba̱ʼ rí nindrigúu. Índo̱ Jeobá nixnúún ku̱ba̱ʼ israelitas, niʼthúunʼ Moisés náa mínaaʼ gátumuu ku̱ba̱ʼ (Nú 34:1-12; Jos 1:4). E̱ji̱i̱n Gad ga̱jma̱a̱ e̱ji̱i̱n Rubén ma̱ngaa mbá tagua̱pi̱i̱n tribu ndrígóo Manasés nindrigúu ku̱ba̱ʼ rí kaʼyoo Moisés (Nú 32:33; Jos 14:3). Mú eʼwíinʼ tribu niriyaʼ suerte mu mbuyáá náá mínaaʼ gakhánún ku̱ba̱ʼ, xó má awan dí niriyaʼ Josué ga̱jma̱a̱ Eleazar (Jos 14:1, 2). Xó má eʼthí náa Génesis 49:5, 7, dí niʼtáriyaʼ Jacob, Simeón ga̱jma̱a̱ Leví na̱nguá nikhánún wájííʼ ku̱ba̱ʼ: Náa nikhánáá Simeón nindxu̱u̱ ku̱ba̱ʼ rí kaʼyoo Judá náa rígá tikhuu xuajen mba̱ʼu̱ (Jos 19:1-9), mú Leví nikhánáá mbá 48 xuajen rí kaʼyoo Israel. Numuu rí levitas kaʼñún náa Jeobá ga̱jma̱a̱ numuu ñajunʼ kiejunʼ rí nindrigú muni̱ náa santuario. Ga̱jma̱a̱ numuu rúʼko̱ ikhiin nundrígú diezmo, xóo mbá rí kaʼñún makánún (Nú 18:20, 21; 35:6, 7). Ku̱ba̱ʼ rí kaʼyoo mámbá tribu nuxpiʼta̱a̱ makánúu mámbá familia. Mu índo̱ nagumiin e̱jñún ikhiin ndayóoʼ muxpiʼta̱a̱ ku̱ba̱ʼ ndrígu̱ún mu muxnún. Ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ ku̱ba̱ʼ rí nundrigúu nanindxu̱u̱ itháán chíʼgíiʼ.

it-2 238 kutriga̱ 2

Náa natumuu

Nda̱wa̱á índo̱ niguámbu̱u̱n ndiyáá náa gákhánáá mámbá tribu, ndiyóoʼ rí muni̱ ndawaa, nini̱ xó má mba̱a̱ mámbá tribu. “Gíʼmaa muxpíʼtáa mbaaʼ, guriyáʼ suerte mu mbu̱ya̱a̱ náá gákhánáá mu maxtáa mámbáa rí ikháanʼ gajmiála bi̱ kúwá náa guʼwála. Bi̱ mbaʼin gíʼmaa makhánúún mba̱a̱ mbaaʼ, bi̱ rambáʼin chíʼgíiʼ wáa gákhánún. Mámbáa gáʼga gáxtáa náa má gákhánáá” (Nú 33:54). Á mu tágajnuu májánʼ awan rígi̱, ikhú mbuyáá nguáthá mbaʼin náa mámbá tribu ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ má mba̱a̱ gákhánún. Índo̱ nini̱ xúʼko̱ nigajta̱a̱ mbaaʼ rí nikhánáá tribu ndrígóo Judá numuu rí mba̱a̱ nikhánáá, ga̱jma̱a̱ ku̱ba̱ʼ dí nigajta̱a̱ ndiyáa tribu ndrígóo Simeón (Jos 19:9).

Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu

it-2 238 kutriga̱ 5

Náa natumuu

Náa relato naʼthí rí xóo nixpiʼta̱a̱ mbaaʼ rí gíʼ xígií náa najnguáan a̱jkha̱ʼ náa Jordán, niriyaʼ suerte mu mbuyáá tsáá kaʼyoo xóó magruigúu ku̱ba̱ʼ rí kaʼyoo tribu ndrígóo Judá (Jos 15:1-63), xó má José (Efraín) (Jos 16:1-10) ga̱jma̱a̱ mbá tagua̱pi̱i̱n tribu ndrígóo Manasés (Jos 17:1-13), ikhú mbá nacha̱ ndiyáá náa gátumuu mbaaʼ ndrígu̱ún ga̱jma̱a̱ xuajin rí kaʼyoo. Mú na̱nguá nixpiʼta̱a̱ ku̱ba̱ʼ rúʼko̱ numuu rí campamento ndrígóo Israel ndiyóoʼ maʼga̱ asndu náa Siló numuu rí nákha ginii gíʼ náa Guilgal (Jos 14:6; 18:1). Maski asndu tséʼthí nguáthá mba̱yu̱u̱ʼ ndijyúuʼ rí xúndrigúu ku̱ba̱ʼ, mú naʼthí rí Josué niríñúún bi̱ mbá 7 tribu numuu rí xóó tségúun náa ku̱ba̱ʼ rí kaʼñúún (Jos 18:2, 3). Tikhuun bi̱ najmañuu nuthi ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱, bi̱ mbá 7 tribu táʼchúun magúun náa ku̱ba̱ʼ rí nindrigúu numuu rí nda̱a̱ gamíi ga̱jma̱a̱ bi̱ cananeos xóó xáguwáʼ mu muxmijná gajmiún. Eʼwíinʼ nuthi rí na̱nguá eñún muxudami̱jna̱ xkujndu gajmiún xa̱bu̱ sia̱nʼ bi̱ xóó kúwá mijngii ikhí (Jos 13:1-7). O mbáa ga̱jma̱a̱ numuu rí xóó tséniʼnuuʼ májánʼ Ku̱ba̱ʼ rúʼko̱, ki xóo ku̱ba̱ʼ rí nikhánún eʼwíinʼ.

8-14 NOVIEMBRE

GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | JOSUÉ 20-22

“Ndiéjunʼ ejmañulú ga̱jma̱a̱ náa rí tákru̱ʼu̱u̱n májánʼ xá.”

w06 15/4 5 kutriga̱ 3

Xóo gíʼmaa mutamijná xa̱bu̱ gajmii rá.

Dí marata rí gajkhun maʼni rí xákumu̱ún dí raʼkhí eʼwíinʼ ga̱jma̱a̱ xaʼni nga̱wi̱i̱n. Mbá xkri̱da, nákha nikúwíinʼ israelitas, tribu ndrígóo Rubén, Gad ga̱jma̱a̱ mbá tagua̱pi̱i̱n tribu ndrígóo Manasés bi̱ kúwíin i̱mba̱ ridoo mañu nini̱ mbá ‹altar mba̱a̱› náa mijngii Jordán. Mú eʼwíinʼ tribu bi̱ kúwá i̱mba̱ ridoo mañu nindxaʼwamíjna̱ dí raʼkhí, ga̱jma̱a̱ nikumu̱ún dí a̱ngiu̱ún kúwá ruyamajkhún xándú, ikha jngóo niniratamijná mu magún gúxmijná gajmiún. Mú nákha xóó tségún nixuʼmaa mbáa mu maʼga gáʼtamíjná gajmíi̱n tribu bi̱ kúwá náa i̱mba̱ ridoo mañu. ¡Ra̱ʼkhá tháán májánʼ dí niraʼwíi muni̱!, numuu rí niguánu ndiyáá dí na̱nguá nini̱ altar mu muxnajxi̱ tsingijñaʼ dí nakarámáʼ, nini̱ numuu rí nimíñún rí eʼwíinʼ tribu muthi: ‹Ikháanʼ na̱nguá kaʼyala náa Jeobá›. Altar masngájma rí ikhiin mangiin nindxu̱ún bi̱ nduyamajkuíí Jeobá mu marmáʼáan a̱jkiu̱ún dí mangiin niguájun jmbu náa Jeobá (Josué 22:10-29). Ikha jngóo nixna mbiʼí Testigo altar rúʼko̱, numuu dí nasngájma rí Jeobá nindxu̱u̱ Dios gajkhun (Josué 22:34, nota).

w08 15/11 18 kutriga̱ 5

“Atani rí marigá dí tsímáá”

Mbaʼin israelitas nikumu̱ún rí nduyáá má xúgíʼ dí nirígá ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ ma̱ndoo magún gúxmijná gajmiún a̱ngiu̱ún rí asndu xúyáá xkáʼnii gáguánú ikhí, ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ tribu bi̱ gágún xákhañun mbaʼin. Mú túni xúʼko̱, ikhiin nixungua̱a̱nʼ mbáa mu maʼga gáʼñún a̱ngiu̱ún mu maʼtámijná gajmíi̱n. Bi̱ ni̱jkha̱ nirajxu̱u̱n: ‹Náá numuu dí na̱nguá niguaju̱nla jmbu náa inuu Jeobá rá.› Dí ikhiin ninigáma na̱nguá nindxu̱u̱ gajkhun numuu dí eʼwíinʼ tribu na̱nguá nini̱ altar mu mbuyamajkún xándú. Ndiéjunʼ nini̱ ikhiin índo̱ ninigámii xá. Lá mugi̱ʼdu̱u̱n gajmiún a̱ngiu̱ún xáʼ. O xúthún náá numuu rí nini̱ altar che̱ʼ. Ikhiin na̱nguá nini̱ rúʼko̱, dí phú nini̱ nitamijná ga̱jma̱a̱ ajngáa wabaʼ ga̱jma̱a̱ nithi dí ikhiin nini̱ numuu rí nandún mbuyamajkuíí Jeobá. Dí ikhiin niriʼña̱a̱n niñewu̱u̱n rí mambajxúun gajmiún Jeobá ga̱jma̱a̱ rúʼko̱ niʼni káwíin. Dí mutamijná ga̱jma̱a̱ ajngáa wabaʼ niʼni rí mambanúu xkujndu ga̱jma̱a̱ makuwá mbá kambájxu̱u̱n o tsímáá (Jos. 22:13-34).

Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu

it-1 408 kutriga̱ 4

Canaán

Maski asndu mbaʼin cananeos tákhañun índo̱ nigiʼdu̱u̱n gajmiún israelitas ga̱jma̱a̱ táguma gíníi, mú ma̱ndoo majuiʼthá dí Jeobá nixnúún xúgíʼ ku̱ba̱ʼ israelitas rí nikudaminaʼ maxnún wajinʼ xiʼñúnʼ bi̱ niʼni rí ‹muda̱a̱ xu̱únʼ›, ga̱jma̱a̱ ‹xúgíʼ rí májánʼ dí Jeobá nikudaminaʼ, nimbánuu náa goʼwóo Israel› (Jos 21:43-45). Xúgíinʼ xa̱bu̱ xuajen bi̱ kúwá mijngii ga̱jma̱a̱ xa̱bu̱ sia̱nʼ ndrígu̱ún israelitas nimíñúún, ga̱jma̱a̱ numuu rúʼko̱ rí tuñu̱n dí ra̱májánʼ israelitas. Asndu nákhá wapháá Jeobá niʼthí rí maxkawíin cananeos mañu mañúú, mu xúʼko̱ xáwiʼthúún xujkhúʼ xáná ga̱jma̱a̱ numuu rí nda̱wi̱i̱n xa̱bu̱ (Éx 23:29, 30; Dt 7:22). Maski asndu cananeos guáʼdáá májánʼ ajua̱nʼ, carro dí nuni̱ ga̱jma̱a̱ guerra ma̱ngaa ajua̱nʼ dí gíʼdoo hierro, mú xándoo muʼthá rí Jeobá táʼngo̱o̱ gáʼnimbánuu rí nikudaminaʼ numuu rí nguáná israelitas nindáti̱gu̱u̱n (Jos 17:16-18; Jue 4:13). Náa Biblia nasngájma dí nguáná nindáti̱gu̱u̱n israelitas ga̱jma̱a̱ numuu rí ikhiin na̱nguá niguájun jmbu (Nú 14:44, 45; Jos 7:1-12).

15-21 NOVIEMBRE

GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | JOSUÉ 23, 24

“Iwáá kayuuʼ consejo rí Josué nixnúún israelitas”

it-1 89

Nimbájxu̱u̱n

Mixtiʼkhu ninindxu̱u̱ índo̱ israelitas nitu̱ʼu̱u̱n náa Ku̱ba̱ʼ rí nijuiʼthá makánún. Dios bi̱ kaʼyoo Maʼtáñajunʼ náa xúgíʼ numbaaʼ nixnúún xúgíʼ ku̱ba̱ʼ rúʼko̱, mu xúʼko̱ maʼnimbánuu dí nikudaminaʼ náa wajin xiʼñúnʼ ga̱jma̱a̱ dí xátu̱ʼu̱u̱n xóo xa̱bu̱ bi̱ naguwáʼ. Mú ma̱ngaa Jeobá niʼthún dí xámbájxu̱u̱n gajmiún xa̱bu̱ bi̱ kúwá náa ku̱ba̱ʼ rúʼko̱ (Éx 23:31-33; 34:11-16). Ikhiin i̱ndó ndayóoʼ munimbu̱ún Xtángoo ga̱jma̱a̱ kiʼtáñajunʼ ndrígóo Jeobá, raʼkháa munimbu̱ún dí gúthi xa̱bu̱ bi̱ kúwá náa ku̱ba̱ʼ rúʼko̱ bi̱ nda̱wa̱á maguma gámbíin (Le 18:3, 4; 20:22-24). Nijuiʼthúún dí ragíʼmaa mudiin gu̱ʼu̱ bi̱ kúwá náa i̱ʼwáʼ xuajen, numuu rí á mu nudiin gu̱ʼu̱ bi̱ na̱nguá eyamajkuíí Jeobá maʼni dí mambájxu̱u̱n gajmiún bi̱ kuñún gu̱ʼu̱, rúʼko̱ gáʼni rí majngutíguíin náa tsáʼkhá dí muni̱ mangiin rí naʼni religión rí minduwaʼ ga̱jma̱a̱ muniñaaʼ runi ñajuunʼ Jeobá. Bi̱ naʼni rígi̱ nanindxu̱u̱ apóstata (Dt 7:2-4; Éx 34:16; Jos 23:12, 13).

w07 1/11 26 kutriga̱ 19, 20

Jeobá naʼnimbánuu ajngóo

19 Índo̱ ikháánʼlú mínaaʼ nduʼyáá xú káʼnii embánuu, ma̱ndoo muʼthá xó má niʼthí Josué: “Dí xúgíʼ ajngáa rí májánʼ rí niʼthí Jeobá Dios nimbánuu. Xúgíʼ nimbánuu náa ikháanʼla. Nimbá ajngáa táʼni tígo̱o̱” (Josué 23:14). Nduʼyáá gajkhun rí Jeobá naʼnikáwíin xa̱bi̱i̱, naxníʼtsún ga̱jma̱a̱ nañewu̱u̱n. Lá ma̱ndoo marata̱ ikháán mbá rí nijuiʼtáriyaʼ marigá dí támbánúu ráʼ. Mbáa gajkhun dí na̱nguá. Numuu rí Ajngá rawuunʼ Dios nindxu̱u̱ gajkhun ga̱jma̱a̱ nambánuu rí naʼthí ikhí. Ikha jngóo nuʼnimbulú ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱lú.

20 Ndiéjunʼ rí kua̱ʼthi̱i̱n xúgiáánʼlú rá. Mbaʼánʼ dí ikháánʼlú kuaʼti̱i̱n makuwáánʼ kámuu mbiʼi náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ dí mitsaanʼ rí Jeobá niʼthí maxnúlú. Ga̱jma̱a̱ mbá guéjmi̱i̱n bi̱ kaxtaʼwíin guáʼthi̱i̱n magu̱ún mekhuíí mu mutañajunʼ gajmiún Cristo. Maski asndu mixtiʼkhu náa gákánulú makuwáánʼ mú kuaʼdáá mbaʼa numuu rí muguajún jmbu náa Jeobá xó má niʼni Josué, ga̱jma̱a̱ maʼga̱nú mbiʼi rí mambanúu rí kuaʼti̱i̱nlú. Á mu mundxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu rí Jeobá naʼthí maxnúlú mangáánʼ ma̱ndoo muʼthá: “Xúgíʼ nimbánuu”.

Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu

w04 1/12 12 kutriga̱ 1

Rí itháan nagájnuriyooʼ náa libro ndrígóo Josué

24:2. Lá ndiʼyamajkhún xándú Taré, bi̱ nindxu̱u̱ anu̱u̱ Abrahán ráʼ. Mbáa xúʼko̱. Numuu rí nákha ginii na̱nguá nindxu̱u̱ xa̱bi̱i̱ Jeobá. Mbáa ndiʼyamajkhún eʼwíinʼ dios, xó má dios luna bi̱ najmaʼniiʼ wéñúúnʼ náa Ur. Tikhuun xa̱bu̱ judío nuthi, mbáa asndu ikhaa niʼniin xándú. Mú índo̱ Jeobá niʼthúu̱n Abrahán magajnúu náa Ur ma̱ngaa ni̱jkha̱ anu̱u̱ bi̱ mbiʼyuu Harán (Génesis 11:31).

22-28 NOVIEMBRE

GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | JUECES 1-3

“Awan dí naríyaʼ mbáa xa̱bu̱ bi̱ tsémiñuu”

w04 15/3 31 kutriga̱ 3

Ehúd naxíyáa xa̱bu̱ sia̱nʼ

Awan rí niriyaʼ Ehúd nigájnuu májánʼ, raʼkháa ga̱jma̱a̱ numuu rí ikhaa najmañuu o dí xa̱bu̱ sia̱nʼ ndrígóo tséjmañuu. Mu mambanúu mbá rí Jeobá nandoo xáʼngo̱o̱ i̱ndó ga̱jma̱a̱ tsiakii ndrígóo xa̱bu̱ numbaaʼ. Nigájnuu májánʼ awan rí niriyaʼ Ehúd numuu rí Jeobá nimbáyúu mu xúʼko̱ mambanúu rí Dios nandoo, mu maʼnikríyaaʼ xuajñuu. Dios nigíiʼ xóo juez Ehúd, ‹índo̱ Jeobá nagíiʼ Juez [náa israelitas], mínaaʼ má Jeobá naxtáa ga̱jma̱a̱ juez buʼko̱› (Jueces 2:18; 3:15).

w04 15/3 30 kutriga̱ 1-3

Ehúd naxíyáa xa̱bu̱ sia̱nʼ

Timbá rí niʼni Ehúd nindxu̱u̱ “mbá espada” dí a̱jma̱ inuu ga̱jma̱a̱ na̱nguá niʼñuu mingíjyúuʼ markaʼwu náa agoo xtíñuu, numuu rí xa̱bu̱ náa maʼga mbuyáá á mu kayá espada. Xa̱bu̱ naguʼwún mbuya espada náa agoo ñawúunʼ xti̱ʼ numuu rí bi̱ naguʼwún najmúún ñawún májánʼ tséjyúu eriyaʼ espada dí rígá náa ñawún xti̱ʼ. Mú Ehúd najmuu ñawun xti̱ʼ ikha jngóo ‹nirkaʼwu espado náa ñawún mújúunʼ, náa agoo xtíñuu›, náa dí xúyáá soldado ndrígóo Eglón. “Ikhaa nito̱ʼo̱o̱ náa xtáa Eglón rey ndrígóo Moab mu maxnájxi̱ tsigijñaʼ” (Jueces 3:16, 17).

Náa Biblia tséʼthi itháán ga̱jma̱a̱ numuu ndxa̱a̱ dí nirígá náa kraʼaa rey Eglón, i̱ndó naʼthí rí: “Índo̱ Ehúd niguámbóo nixnájxi̱ tsigijñaʼ ikhú niʼtágawúún xa̱bu̱ bi̱ niguwáʼ kudúún” (Jueces 3:18). Índo̱ Ehúd niguámbóo nixnájxi̱ tsigijñaʼ rúʼko̱, ikhú Ehúd niguwíin xa̱bu̱ bi̱ nigún kudúún tsigijñaʼ náa kraʼaa rey Eglón ga̱jma̱a̱ niʼtágawúún, mú ikhaa nitanga̱a̱ náa xtáa rey. Náá numuu rá. Lá xa̱bu̱ buʼko̱ ninindxu̱ún bi̱ nuñewa̱a̱n rey, o xúʼko̱ má kaʼyoo maguma o i̱ndó ni̱ndxu̱ún bi̱ nigún kudúún tsigijñaʼ che̱ʼ. Lá niʼtágawúún ga̱jma̱a̱ numuu rí nindoo maʼnimbánuu awan rí niriyaʼ xáʼ. Asndu xkáʼníí má, Ehúd ni̱jkha̱nú niʼnimbánuu rí nindoo.

“Nda̱wa̱á dí niguáʼnú náa tima xtiʼkhuu rí nigumawíi dí rígá náa Guilgal, ikhú Ehúd nitanga̱a̱ náa xtáa rey ga̱jma̱a̱ niʼthúu̱n: ‹Oh rey, rígá mbóoʼ ajngáa rí nandoo matha̱nʼ i̱ndó ikháán›”. Náa Biblia tséʼkha̱ raʼthí xú káʼnii Ehúd nindoo nixnajxíminaaʼ náa rey Eglón. Lá bi̱ nuñewa̱a̱n rey túndxaʼwamíjna̱ rí gamíi nindxu̱u̱ rí muniña̱a̱ʼ mbáwíí xa̱bu̱ buʼko̱ ráʼ. Lá nindxaʼwamíjna̱ rí xtáa raʼni nduwiinʼ xa̱bi̱i̱ rí i̱ndó ikhaa nitanga̱a̱ xáʼ. Tséʼniuu asndu xkáʼníí má nirígá, mú Ehúd nindoo maxtáa mbáwíí ga̱jma̱a̱ rey ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ má nirígá (Jueces 3:19).

Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu

w05 15/1 24 kutriga̱ 7

Rí itháan nagájnuriyooʼ náa libro ndrígóo Jueces

2:10-12. Gíʼmaa maguaʼdáá mbá awan rí muʼnigajmaa Biblia mu xúʼko̱ ‹xámbumulú rí niʼni› Jeobá (Salmo 103:2). Xabuanii gíʼmaa musngúún e̱jñu̱ún Ajngá rawuunʼ Dios mu marigá náa a̱jkiu̱ún (Deuteronomio 6:6-9).

29 NOVIEMBRE ASNDU 5 DICIEMBRE

GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | JUECES 4, 5

“Jeobá najmiuu a̱jmi̱i̱n gu̱ʼu̱ mu maʼnikríyaaʼ xuajñuu”

w15 1/8 12 kutriga̱ 6

“Ninindxu̱ʼ xóo ru̱dúu̱ Israel”

Israelitas namíñún índo̱ káaʼ rí nudxawíín mbiʼyuu Sísara. Numuu rí nduyáá dí náa Canaán tséyamajkuíí Jeobá ga̱jma̱a̱ naguʼwún nuni̱ xúgíʼ enii rí xkawiʼ. Nuxnajxi̱i̱n e̱jñún xóo tsigijñaʼ ga̱jma̱a̱ nubúúnʼ xkawiʼ kayuuʼ náa templo ga̱jma̱a̱ rúʼko̱ rí naguʼwún nuni̱ xúgíʼ mbiʼi. Lá natatsaʼwáminaʼ xóo gáraxtaa ikháán á mu naʼtáñajuanʼ mbáa bi̱ kayá edxu̱u̱ náa soldados cananeo ga̱jma̱a̱ xúgíinʼ xa̱bi̱i̱ ráʼ. Náa ajmúú rí niʼni Débora naʼthí rí nindxu̱u̱ mingíjyúuʼ mi̱dxu̱ʼ náa xuajin rúʼko̱, ga̱jma̱a̱ náa xuajen ma̱jkha̱ʼ nánguá kúwá xa̱bu̱ (Jueces 5:6, 7). Náá numuu rá. Numuu rí xa̱bu̱ namíñúún, ikha jngóo ndayóoʼ murkaʼwumijná náa xaxi ga̱jma̱a̱ náa kúbá, rí asndu nánguá kaʼnii mudu rí muphu náa mbañúúnʼ ga̱jma̱a̱ rí majngruigu̱u̱n náa kamba̱a̱ numuu rí namíñúún gúxnúún, rí muni̱ kuʼwíinʼ e̱jñún o murugui̱i̱n guʼñún.

w15 1/8 13 kutriga̱ 1

“Ninindxu̱ʼ xóo ru̱dúu̱ Israel”

Israelitas niguma gíníi má xúʼko̱ mbá 20 tsiguʼ, asndu índo̱ Jeobá ndiʼyoo rí xa̱bu̱ xuajen niriʼkumijnáá. O xó má eʼthí náa ajmúú rí niʼni Débora ga̱jma̱a̱ Barac: “Asndu índo̱ nixtáá ikhúún, Débora, asndu índo̱ nixtáá ikhúún xóo mbáa ru̱dúu̱ Israel.” Débora nigiʼdaa ajmbio̱o̱ bi̱ mbiʼyuu Lapidot. Maski asndu tséʼyáá á mu nigiʼdiin e̱ji̱i̱n, mú ikhaa ni̱jkha̱nú ninindxu̱u̱ xóo “ru̱dúu̱ Israel” numuu rí Jeobá ndiyáaʼ mu mañewu̱u̱n xuajñun xóo eʼni mbáa ru̱dúu̱ ada̱. Ga̱jma̱a̱ Dios niʼthúu̱n rí mandxaʼwóo ma̱ʼkha̱ mbáa xa̱bu̱ jmbii ga̱jma̱a̱ tsémiñuu, ikhaa nindxu̱u̱ Barac bi̱ nindxu̱u̱ juez mu maxmínaʼ ga̱jma̱a̱ Sísara (Jueces 4:3, 6, 7; 5:7).

w15 1/8 15 kutriga̱ 1

“Ninindxu̱ʼ xóo ru̱dúu̱ Israel”

Jael ndiyóoʼ mandxaʼwáminaʼ mbá nacha̱ dí gáʼniuu Sísara. Ikha jngóo niʼthúu̱n mato̱ʼo̱o̱ náa guʼwá xtiin ndrígóo. Ikhú Sísara niʼthúu̱n Jael rí xáʼthúu̱n nimbáa dí ikhaa nirkaʼwuminaʼ ikhí á mu mbá narajxi̱ ga̱jma̱a̱ numuu. Sísara nibóo̱ʼ mbayáaʼ xu̱u̱ʼ ga̱jma̱a̱ Jael nixtrámaaʼ manta. Índo̱ Sísara nindo̱ʼo̱o̱ iyaʼ maga̱a̱n ikhaa nixnúu leche dí mijkha wáá kayuuʼ. Ikha jngóo tájyúuʼ nigumuu niʼgu, ikhú Jael nigujtuun mbá estaca ga̱jma̱a̱ mbá martillo. A̱jma̱ enii rígi̱ dí gu̱ʼu̱ naguʼwún najmún májánʼ wéñuuʼ. Jael ndiyóoʼ maʼga tsumáá wéñuuʼ asndu náa ikhaa kri̱ga̱a̱ ga̱jma̱a̱ ndiyóoʼ rí xámiñuu mu xúʼko̱ maxíyáa xa̱bu̱ sia̱nʼ ndrígóo Jeobá. Á mu ikhaa nindxa̱ʼwáminaʼ dí xájmaa gáʼni rígi̱ xáʼngo̱o̱ gáxíyáa xa̱bu̱ buʼko̱. Lá niʼni rígi̱ ga̱jma̱a̱ numuu rí xa̱bi̱i̱ Jeobá nimínuuʼ mba̱yu̱u̱ʼ tsiguʼ ga̱jma̱a̱ numuu xa̱bu̱ buʼko̱ ráʼ. Lá niʼni ga̱jma̱a̱ numuu rí nigiʼdoo mbá ñajunʼ kiejuunʼ o rí mambáyúu Jeobá xáʼ. Náa Biblia na̱nguá eʼthí ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱, mú i̱ndó nduʼyáá rí ikhaa nixiyáa Sísara (Jueces 4:18-21; 5:24-27).

Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu

w05 15/1 25 kutriga̱ 5

Rí itháan nagájnuriyooʼ náa libro ndrígóo Jueces

5:20. Xú káʼnii nigiʼdu̱u̱n a̱ʼgua̱a̱n asndu náa mekhuíí ga̱jma̱a̱ numuu Barac rá. Náa Biblia tséʼthí á mu ángel niyambáá, o nigajtaa metioritos náa mekhuíí, numuu rí xúʼko̱ nitariyaʼ xa̱bi̱i̱ Sísara bi̱ najmañún o bi̱ nduñún a̱ʼgua̱a̱n dí marigá nda̱wa̱á dí xúʼko̱ marigá índo̱ Sísara gaxtáa, mu rúʼko̱ tárígá. Tséʼñuu asndu xkáʼníí má nirígá, mu rí nduʼyáá májánʼ dí Jeobá niyambáá.

6-12 DICIEMBRE

GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | JUECES 6, 7

“Ayuʼ ga̱jma̱a̱ tsiakii rí xtaʼdáá”

w02 15/2 6 kutriga̱ 5

Ikha ndrígóo Jeobá nambáyulú

Gedeón ninindxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ guabaaʼ ga̱jma̱a̱ támiñuu, ma̱ngaa ninindxu̱u̱ juez náa xa̱bu̱ hebreos. Ikhaa tándoo mayéʼga edxu̱u̱ náa xuajen Israel, xúʼko̱ má índo̱ nigruigú ñajunʼ dí mayéʼga edxu̱u̱, ikhaa niʼthí dí rakáʼyoo ñajunʼ rúʼko̱, niʼthí: “Bi̱ kúwíin náa goʼwóʼ na̱nguá guáʼdáá wéñuuʼ numún náa Manasés ga̱jma̱a̱ ikhúún nindxu̱u̱ bi̱ itháán chíʼgíiʼ náa goʼwóo anu̱ʼ” (Jueces 6:12-16).

w05 15/7 16 kutriga̱ 3

“¡Espada ndrígóo Jeobá ga̱jma̱a̱ Gedeón!”

Ndiéjunʼ kúwá raguáʼníín madianitas rá. Nda̱a̱ tsu̱ma̱ niwán mbruʼun dí nawiʼtáa mbá 300 rayaʼ, nawáán mbá 300 chi̱ji̱ʼ ga̱jma̱a̱ mbá 300 xa̱bu̱ bi̱ nundxa̱ʼwa̱ gakhii wéñuuʼ. Xa̱bu̱ asndu nánguá ndiyáá rí muni, itháán índo̱ nudxawíín rí xa̱bu̱ nundxa̱ʼwa̱ gakhi̱i̱ wéñuuʼ ga̱jma̱a̱ nuthi “¡Espada ndrígóo Jeobá ga̱jma̱a̱ Gedeón!”, ikhú madianitas nundxa̱ʼwa̱ ga̱jma̱a̱ gamíi. Niʼñúún gakhi̱i̱ mbuyáá tsáá nindxu̱u̱ xa̱bu̱ sia̱nʼ ndrígu̱ún. Bi̱ mbá 300 xa̱bu̱ bi̱ guájun ikhí na̱nguá eguáa̱n ga̱jma̱a̱ Jeobá naʼni rí madianitas muradímíjná kanikhiín. Soldado bi̱ ni̱ndxu̱ún xa̱bu̱ sia̱nʼ ninimíjna̱ magañún, mú israelitas mbá nacha̱ nigún gúradíin, xúʼko̱ ninigámbíin mbá xúgíinʼ madianitas (Jueces 7:19-25; 8:10-12, 28).

Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu

w05 15/1 26 kutriga̱ 6

Rí itháan nagájnuriyooʼ náa libro ndrígóo Jueces

6:25-27. Gedeón niʼni tsumáá mu xúʼko̱ xákiʼníin kuyáá xa̱bu̱ sia̱nʼ ndrígóo. Ikháá má kayuúʼ mangáánʼlú índo̱ gúʼgua̱ gúʼtaráʼa ajngáa rí májánʼ, guʼnimíjna dí xúʼni gawúúnʼ xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ ajngáa rí nuʼthá.

13-19 DICIEMBRE

GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | JUECES 8, 9

“Itháán májánʼ mani̱ndxa̱a̱ʼ xa̱bu̱ guabaaʼ ki xóo matanimbamínáʼ”

w00 15/8 25 kutriga̱ 3

Ndiéjunʼ eʼnilú índo̱ mbáa nakiʼnáa kaʼyulú rá.

Índo̱ Gedeón xtáa ragi̱ʼdu̱u̱ gajmíi̱n Madianitas, ikhú niʼthún tribu ndrígóo Efraín rí mumbayíi mu maxmínaʼ. Mú índo̱ niguámbu̱u̱n nixmijná bi̱ Efraín nitangiín gúyáá Gedeón ga̱jma̱a̱ nixieʼkhá numuu rí táʼthún guapháá dí maguwáʼ mu muxmijná. Náa Biblia naʼthí rí ikhiin ‹niguáʼdi̱i̱ niriyíí›, mu Gedeón niriʼñúún: “Ndiéjunʼ lá nindxu̱u̱ rí nini̱ ikhúún ki xóo dí ninila ikháanʼ rá. Lá raʼkháa itháán májánʼ rí napíduunʼ dí naxtagijxi̱i̱ náa Efraín ki xóo xúgíʼ rí naxtangijxi̱i̱ dí rígá náa Abí-Ézer ráʼ. Dios nixnájxi̱i̱ náa ñawánla Oreb ga̱jma̱a̱ Zeeb ma̱ngaa príncipes bi̱ kúwá náa Madián. Ndiéjunʼ lá nindxu̱u̱ rí nini̱ ikhúún ki xóo dí ninila ikháanʼ rá.” (Jueces 8:1-3.) Ga̱jma̱a̱ ajngáa rí niʼthúún niʼni rí xákiʼníin wéñuuʼ, Gedeón niʼgo̱o̱ niʼni rí xágiʼdu̱u̱n kanikhiín tribus. Mbáa tribu ndrígóo Efraín nikiʼníin ga̱jma̱a̱ numuu rí nunimbaʼwumíjna̱. Mú rúʼko̱ tárikhoo Gedeón rí mambajxíi̱ gajmíi̱n ikhiin. Lá ma̱ndoo mu̱ʼni̱ xúʼko̱ mangáánʼlú xó má niʼni Gedeón ráʼ.

w17.01 18 kutriga̱ 15

Ndíjkha rí xóó gíʼdoo wéñuʼ numuu rí mbuʼyáá nguáthá eʼngulú mu̱ʼni̱ rá.

15 Gedeón ninindxu̱u̱ mbá májánʼ xkri̱da rí ndiʼyoo nguáthá niʼngo̱o̱ maʼni. Mbá miʼtsú, Jeobá niʼthúu̱n rí maʼnikríyaaʼ xuajñu Israel náa majñu̱ʼ xa̱bu̱ sia̱nʼ madianitas. Xú káʼnii niʼni Gedeón rá. Niʼthí rí bi̱ goʼwóo naguwáʼ náa mbá xuajen rí itháan chíʼgíiʼ ga̱jma̱a̱ rí ikhaa na̱nguá gíʼdoo wéñuʼ numuu náa goʼwóo anu̱u̱ (Juec. 6:15). Maski ajndu xúʼko̱, Gedeón nikumu̱u̱ kaʼyoo Dios ga̱jma̱a̱ nigruigú ñajunʼ rí nixnúu. Nda̱wa̱á niʼni makro̱ʼo̱o̱ májánʼ ndiéjunʼ eyoo Jeobá maʼni ga̱jma̱a̱ nindo̱ʼo̱o̱ maxnúu ikha (Juec. 6:36-40). Maski ajndu Gedeón ninindxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ mixkujiiʼ ga̱jma̱a̱ támiñuu, mú ma̱ngaa nikro̱ʼo̱o̱ ga̱jma̱a̱ niʼni tsumáá wéñuʼ (Juec. 6:11, 27). Índo̱ rí xa̱bu̱ nindúún rí ikhaa maʼtáñajunʼ, ikhaa tándoo. Nda̱wa̱á rí ikhaa niʼnimbánuu ñajunʼ rí nixnúu Jeobá ikhaa nitanga̱a̱ náa goʼwóo (Juec. 8:22, 23, 29).

w08 15/2 9 kutriga̱ 9

Gajngruigulú náa kambo̱o̱ Jeobá

9 Mú mambáxulu gajmiúlú Jeobá ndayóoʼ “manindxu̱lú xa̱bu̱ guabaaʼ” (1 Ped. 3:8; Sal. 138:6). Náa capítulo 9 libro ndrígóo Jueces naʼthúlú rí gíʼdoo numuu manindxu̱lú xa̱bu̱ guabaaʼ. Ikhí nuxkamaa ajngáa xkri̱da rí niʼthí Jotán, a̱ʼdióo Gedeón. Náa relato nagíʼdu̱u̱ naʼthí xígi̱: ‹Mbóoʼ mbiʼi, ixi̱ nigún gúyáaʼ mbáa rey mu maʼtáñajúúnʼ›. Ikhí niʼthí rí Olivo, higuera ga̱jma̱a̱ vid nandoo gáʼthúu̱n xúgíinʼ xa̱bu̱ bi̱ nduyamajkhún ga̱jma̱a̱ ikhiin na̱nguá ndiyáʼ rí mutañajunʼ a̱ngiu̱ún bi̱ ni̱ndxu̱ún israelitas. Mú mixtiʼkhu nindxu̱u̱ ixi̱ tsuwánʼ rí i̱ndó najmaa mu mikha itháán aguʼ, ikhaa nandoo gáʼthúu̱n Abimélec bi̱ niʼnimbamínáʼ, xa̱bu̱ ñajunʼ bi̱ mixkawiiʼ wéñuuʼ ga̱jma̱a̱ bi̱ nigiʼdoo tsiakii mu maʼni rí nandoo: Xa̱bu̱ bugi̱ ninindxu̱u̱ “príncipe náa Israel mbá ajtsú tsiguʼ”, mú nda̱wa̱á giná xóo nikháñuu (Jue. 9:8-15, 22, 50-54). Rígi̱ naʼsngúlú rí itháán májánʼ “manindxu̱lú mbáa xa̱bu̱ guabaaʼ”.

Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu

it-1 763 kutriga̱ 6

EFOD, I

Maski ajndu májánʼ má dí nindoo maʼni Gedeón dí muniku̱ma̱a̱ ga̱jma̱a̱ mbuyamajkuíí Jeobá, ga̱jma̱a̱ numuu mbiʼi rí niʼni maʼngo̱o̱ xuajin Israel, mú efod dí niʼni nijkha̱nú ninindxu̱u̱ ‹mbá tsáʼkhá náa Gedeón gajmíi̱n bi̱ kúwá náa goʼwóo› numuu rí xa̱bu̱ israelitas ndiyamajkuíí xóo mbáa dios efod rúʼko̱, ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ nixudami̱jna̱ aʼkhá náa Jeobá (Jue 8:27). Mú náa Biblia tséʼthi rí Gedeón ndiʼyamajkuu ma̱ngaa xtiin rúʼko̱. Pablo niʼthí rí Gedeón ma̱ngaa xtáa náa xa̱bi̱i̱ Jeobá bi̱ mbaʼin wéñuuʼ bi̱ niguájun jmbu nákhá ginii (Heb 11:32; 12:1).

20-26 DICIEMBRE

GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | JUECES 10-12

“Jefté ninindxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ bi̱ nimbájxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ Dios”

w16.04 5 kutriga̱ 9

Jeobá nandoo kaʼñún bi̱ guáʼdáá fe náa ikhaa

9 Mbáa rí nimbáyúu ma̱ngaa Jefté ninindxu̱u̱ xkri̱da ndrígóo José. Mbáa ndiʼyoo rí José nigáwiinʼ a̱jkiu̱u̱n kaʼñún a̱ngui̱i̱n maski ajndu niwiñu̱u̱nʼ kuyáá (Gén. 37:4; 45:4, 5). Mbáa Jefté nindxa̱ʼwáminaʼ náa xkri̱da rígi̱, ga̱jma̱a̱ rúʼko̱ nimbáyúu mu maʼni xó má eyoo Jeobá. Mbáa Jefté nimínuuʼ wéñuʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí nini̱i̱ a̱ngui̱i̱n. Mú táxmiéjunʼ wéñuʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí nikumu̱u̱. Ikhaa ndiʼyoo rí itháan gíʼdoo numuu rí mañewu̱u̱n mbiʼyuu Jeobá ga̱jma̱a̱ xuajñuu (Juec. 11:9). Jefté nindoo masngájma fe náa Jeobá. Ikha jngóo Dios niʼni tsajkurámááʼ ikhaa ga̱jma̱a̱ xuajñuu (Heb. 11:32, 33).

it-2 25 kutriga̱ 5

JEFTÉ

Jefté, nindxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ bi̱ nijmañuu niʼni rí májánʼ ga̱jma̱a̱ na̱nguá ndijyúuʼ mu mani̱ndxu̱u̱ bi̱ mayéʼga edxu̱u̱. Ikhaa nikuʼma mbá ajngáa náa inuu rey Ammón náa xtáa raʼthúu̱n rí ikhaa nindxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ bi̱ najmangu̱u̱ʼ numuu rí nito̱ʼo̱o̱ náa mbayuuʼ Israel. Mú rey Ammón niriʼña̱a̱n rí ikhaa kaʼyoo ku̱ba̱ʼ dí nirígú káyúuʼ Israel (Jue 11:12, 13). Jefté nisngájma dí raʼkháa i̱ndó nindxu̱u̱ mbáa soldado bi̱ najmañuu naxmínaʼ, ikhaa nisngajma rí ndiʼyoo májánʼ xóo ni̱ʼkha̱ rarígá ga̱jma̱a̱ ndiʼyoo xú káʼnii Jeobá niñewu̱u̱n xuajñuu. Rí niʼthí nisngájma dí, timbá) xuajen Israel na̱nguá niʼñuu dí raʼkhí Ammón, Moab ga̱jma̱a̱ Edom (Jue 11:14-18; Dt 2:9, 19, 37; 2Cr 20:10, 11). Ragajma) Ammón na̱nguá kajkuáa ñawúunʼ ku̱ba̱ʼ rúʼko̱ índo̱ israelitas nitu̱ʼu̱u̱n, bi̱ mbayuuʼ rúʼko̱ nindxu̱u̱ amorreos, cananeos ga̱jma̱a̱ Dios nixnúún israelitas ku̱ba̱ʼ rúʼko̱, ma̱ngaa niʼni rí maʼngu̱u̱n muxiyáa rey Sehón. Ragajtsú) Ammón nimbá miʼtsú na̱nguá ni̱jkha̱ gáʼthúún israelitas dí ikhaa kaʼyoo mbaaʼ rúʼko̱, numuu rí ndijyúuʼ má 300 tsiguʼ dí israelitas kúwá má ikhí, ikha jngóo nda̱a̱ numuu rí maʼga gáʼthúún ga̱jma̱a̱ numuu mbaaʼ rúʼko̱ (Jue 11:19-27).

it-2 25 kutriga̱ 6

JEFTÉ

Jefté ni̱jkha̱nú ndiʼyoo májánʼ ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱, ikhaa nisngájma dí xúgíʼ dí nuthi nindxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ numuu xóo mbiʼyamajkuíí Dios. Ikhaa niʼthí dí Jeobá Dios nixnúún ku̱ba̱ʼ rúʼko̱ israelitas ga̱jma̱a̱ rí ikhaa xáxnún nimbá chíʼgíiʼ ku̱ba̱ʼ rúʼko̱ xa̱bu̱ bi̱ nduyamajkhún eʼwíinʼ dios bi̱ ragájkhun. Ikhaa niʼthí ga̱jma̱a̱ numuu dios Kemós bi̱ nduyamajkuíí Ammón. Tikhuun xa̱bu̱ nuthi dí ragájkhun nindxu̱u̱ rúʼko̱. Mú dí phú gajkhun nindxu̱u̱ dí Ammón ndaʼyamajkhún dios Milcom ga̱jma̱a̱ Kemós bi̱ ni̱ndxu̱ún dios ndrígóo Moab, numuu dí xuajen Moab ndaʼyamajkhún mbaʼin wéñuuʼ dioses. Asndu Salomón ni̱jkha̱nú ndiʼyamajkhuu dios Kemós náa xuajen Israel ga̱jma̱a̱ numún gu̱ʼu̱ bi̱ nigui̱i̱n (Jue 11:24; 1Re 11:1, 7, 8, 33; 2Re 23:13). Tikhuun bi̱ najmañún nuthi dí “Kemós” nandoo gáʼthúu̱n “bi̱ Naʼtáñajunʼ; bi̱ Naʼngo̱o̱”. (Atayáá Gesenius’s Hebrew and Chaldee Lexicon, nijuiʼtájuíi náa inglés ndrígóo S. P. Tregelles, 1901, ináa 401.) Mbáa Jefté nindoo gáʼthí ga̱jma̱a̱ numuu dios bi̱ ammonitas nikumu̱ún rí nimbañúún mu ‹maʼngu̱u̱n› mudrigú mbaaʼ o ‹mutáñajunʼ› náa i̱ʼwáʼ xuajen.

Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu

it-2 24

JEFTÉ

Jefté, nigiʼdaa anu̱u̱. Ru̱dúu̱ Jefté ninindxu̱u̱ mbáa a̱ʼgu̱ bi̱ “nagujuaminaʼ”, rígi̱ na̱nguá eyoo gáʼthúu̱n dí ikhaa nindxu̱u̱ mbáa ada̱ bi̱ na̱nguá gíʼdaa anu̱u̱. Ru̱dúu̱ ninindxu̱u̱ mbáa a̱ʼgu̱ bi̱ nagujuamínaʼ nákha ikhaa xóó tséyáa Galaad ga̱jma̱a̱ ru̱dúu̱ ninindxu̱u̱ bi̱ maʼni raga̱jmi̱i̱n a̱ʼgiu̱u̱ Galaad. Xúʼko̱ má Rahab ma̱ngaa ninindxu̱u̱ a̱ʼgu̱ bi̱ nagujuamínaʼ nákha ikhaa xóó tséyáa Salmón (Jue 11:1; Jos 2:1; Mt 1:5). Índo̱ Jefté nixkriya̱a̱ʼ e̱ji̱i̱n a̱ʼgú giʼnii mu xágruigúu herencia, nisngájma dí ikhaa na̱nguá nindxu̱u̱ mbáa ada̱ bi̱ na̱nguá gíʼdaa anu̱u̱ (Jue 11:2). Nda̱wa̱á ikhaa ni̱jkha̱nú ninindxu̱u̱ bi̱ kayá edxu̱u̱ náa xa̱bu̱ bi̱ kúwíin náa Galaad, ga̱jma̱a̱ ikhaa ninindxu̱u̱ mbáa ada̱ bi̱ itháán najmaʼniiʼ náa a̱ngui̱i̱n (Jue 11:11). Ma̱ngaa Jefté nixnájxi̱ tsingijñaʼ náa guʼwá xtíin ndrígóo Dios (Jue 11:30, 31). Nimbá dí rígi̱ xándoo maʼni ikhaa á mu nindxu̱u̱ mbáa ada̱ bi̱ na̱nguá gíʼdaa anu̱u̱, numuu dí náa Xtángoo naʼthí: “Xándoo mato̱ʼo̱o̱ nimbáa ada̱ bi̱ na̱nguá gíʼdaa anu̱u̱ náa goʼwóo Jeobá. Ní má ejín xíniiʼ bi̱ gágumiin nda̱wa̱á nditháan xándoo matu̱ʼu̱u̱n náa goʼwóo Jeobá” (Dt 23:2).

27 DICIEMBRE ASNDU 2 ENERO

GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | JUECES 13, 14

“Ndiéjunʼ gándoo gajmañún xabuanii náa xkridoo Manóah ga̱jma̱a̱ a̱ʼgiu̱u̱ rá.”

w13 15/8 16 kutriga̱ 1

Xabuanii, gusngún e̱jña̱la asndu nákha majkhiinʼ

Guʼyáá rí nigíʼnuu Manóah, bi̱ na̱ʼkha̱ náa tribu ndrígóo Dan bi̱ xtáa náa Zorá, xuajin rí kaʼyoo Israel. Mbóo mbiʼi ángel ndrígóo Jeobá niʼthúu̱n a̱ʼgiu̱u̱ Manóah rí ikhaa magiʼdaa mbáa ada̱, numuu rí a̱ʼgiu̱u̱ Manóah nákha ginii na̱nguá egiʼdiin e̱ji̱n (Juec. 13:2, 3). Mbáa rígi̱ niʼni rí maʼdxúún najmiin numuu rí muguaʼdaa mbáa ada̱, mú ma̱ngaa niʼni rí maxmiéjúúnʼ wéñuuʼ. Ikha jngóo: “Manóah niʼtákáñuu Jeobá: ‹Atani mba̱a̱ a̱jkia̱a̱nʼ Jeobá. Mbá péñu, ataxúʼmaa ma̱ʼkha̱ mbu̱júu̱ʼ xa̱bi̱i̱ Dios gajkhun bi̱ niratháán ma̱ʼkha̱, mu maʼtúxu xú káʼnii gúni mbaja̱a̱ ada̱ bi̱ ndiʼkhu̱únʼ maxtáa›” (Juec. 13:8). Manóah ndiʼyoo ga̱jma̱a̱ a̱ʼgiu̱u̱ rí muni̱ mbaja̱a̱ ada̱ gíʼdoo wéñuuʼ numuu. Ikha jngóo nini̱ xúgíʼ xó má niʼngo̱o̱ mu musngáá Sansón xtángoo ndrígóo Jeobá. Ga̱jma̱a̱ numuu rí nini̱ niguma tsájkurámiinʼ numuu rí náa Biblia naʼthí: ‹Índo̱ Sansón nikhi̱i̱ espíritu ndrígóo Jeobá nixkajxi̱i̱ mu maʼni rí májánʼ›. Ga̱jma̱a̱ tsiakii ndrígóo Dios Sansón nijkhanú ninindxu̱u̱ juez náa Israel ga̱jma̱a̱ niʼni mbaʼa rí nagui̱i̱ (Juec. 13:25; 14:5, 6; 15:14, 15).

w05 15/3 25 kutriga̱ 5

Sansón naʼngo̱o̱ ga̱jma̱a̱ tsiakii ndrígóo Jeobá

Índo̱ Sansón ni̱jkha̱ rakhi̱i̱ ‹Jeobá niʼni tsajkurámaaʼ ma xúʼko̱› (Jueces 13:24). Mbóoʼ mbiʼi Sansón niʼtámíjná gajmíi̱n aniu̱u̱: “Náa Timná ndi̱yo̱o̱ mbáa ndxáʼgú filistea bi̱ ninigiu̱ʼ, nandoʼ rí mi̱dxu̱ʼ gíyáa mu maʼni a̱ʼgiu̱ʼ” (Jueces 14:2). Gundxaʼwámíjná xóo nikumu̱u̱ anu̱u̱ índo̱ ndiʼyoo rí a̱ʼdióo nindoo manigúnʼ ga̱jma̱a̱ mbáa guáxiún xa̱bu̱ filisteo, Sansón nindoo mambajxúu gajmíi̱n ki xóo rí maʼnikáwíin israelita náa ñawún xa̱bu̱ buʼko̱. Dí mudiin gu̱ʼu̱ bi̱ nduyamajkhún eʼwíinʼ dios bi̱ ragájkhun nindxu̱u̱ ra̱májánʼ kayuuʼ, mbá rí tséʼthi náa Xtángoo ndrígóo Dios (Éxodo 34:11-16). Ikha jngóo, aniu̱u̱ nitháán: “Lá nda̱wa̱a̱ nimbáa a̱ʼgu̱ náa bi̱ kuʼñúún o náa xuajñulú ráʼ. Náá numuu rí natayáaʼ mbáa a̱ʼgu̱ mu mbi̱ya̱a̱ náa xa̱bu̱ filisteos bi̱ na̱nguá ru̱jtu xtóo xuyuuʼ tsáʼkhún rá.” Mú Sansón niʼthúu̱n má xúʼko̱ anu̱u̱: ‹Nandoʼ rí mi̱dxu̱ʼ gíyáa ikhaa, numuu rí i̱ndó ikhaa kaʼnii maxtáá ga̱jmu̱ʼ› (Jueces 14:3).

Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu

w05 15/3 26 kutriga̱ 1

Sansón naʼngo̱o̱ ga̱jma̱a̱ tsiakii ndrígóo Jeobá

Náá numuu rí Sansón “niraʼwíi” a̱ʼgú filistea bugi̱ rá. Náa Cyclopedia de McClintock y Strong naʼthí dí ikhaa taraʼwíi a̱ʼgu̱ buʼko̱ ga̱jma̱a̱ numuu rí “mitsiʼyáa o rí májánʼ a̱jkiu̱u̱n”, “niraʼwíi numuu rí xúʼko̱ ma̱ndoo mambanúu mbá rí gíʼdoo numuu”. Ndiéjunʼ nindxu̱u̱ rá. Náa Jueces 14:4 naʼthí rí Sansón ‹xtáa rayáʼ xóo maʼni gajmíi̱n filisteos›. Ga̱jma̱a̱ numuu rúʼko̱ rí ninigiu̱u̱ʼ a̱ʼgu̱ buʼko̱. Índo̱ ni̱jkha̱ rakhi̱i̱ ‹espíritu ndrígóo Jeobá nixkajxi̱i̱ mu maʼni rí májánʼ› (Jueces 13:25). Ga̱jma̱a̱ espíritu rúʼko̱ niʼni rí ikhaa manda̱ʼa̱ marigá xúʼko̱ kaʼnii, ga̱jma̱a̱ ikha̱á má espíritu rúʼko̱ nimbáyúu índo̱ ikhaa ninindxu̱u̱ juez náa Israel. Lá maʼngo̱o̱ mambanúu dí nandoo marigá Sansón ráʼ. Guʼyáá ginii xú káʼnii Jeobá niʼthúu̱n rí ikhaa má gámbáyúu.

    I̱yi̱i̱ʼ náa ajngáa me̱ʼpha̱a̱ (2007-2025)
    Atrugua̱a̱
    Atambáʼtaa
    • me̱ʼpha̱a̱
    • Náa mataxuʼmá
    • Xóo nandaʼ ma̱ta̱ya̱a̱
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Xtángoo náa naʼthí rí xú káʼnii majmaaʼ
    • Xtángoo náa naʼthí rí nañewu̱u̱n dato ndrígáʼ
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Atambáʼtaa
    Náa mataxuʼmá