Watchtower BIBLIOTEKA ONLINE
Watchtower
BIBLIOTEKA ONLINE
Tetun Dili
Á
  • Á
  • á
  • É
  • é
  • Í
  • í
  • Ó
  • ó
  • Ú
  • ú
  • Ã
  • ã
  • Ç
  • ç
  • Ñ
  • ñ
  • ʼ
  • BÍBLIA
  • LIVRU SIRA
  • REUNIAUN SIRA
  • nwt Joao 1:1-21:25
  • João

La iha video neʼebé bele loke.

Deskulpa, la bele loke vídeo.

  • João
  • Bíblia Sagrada Tradusaun Mundu Foun
Bíblia Sagrada Tradusaun Mundu Foun
João

LIAFUAN DIʼAK HUSI JOÃO

1 Horiuluk kedas iha ida neʼebé hanaran Liafuan,*+ no Liafuan neʼe hamutuk ho Maromak+ no Liafuan neʼe hanesan maromak ida.*+ 2 Nia hamutuk ho Maromak horiuluk kedas. 3 Liuhusi nia mak buat hotu mosu,+ no la iha buat ida neʼebé mosu se la liuhusi nia.

Buat neʼebé mosu 4 liuhusi nia mak moris, no moris neʼe mak naroman ba ema.+ 5 No naroman neʼe nabilan iha nakukun laran,+ maibé nakukun labele halakon naroman neʼe.

6 Iha mane ida neʼebé Maromak haruka mai hodi reprezenta Maromak. Ninia naran mak João.+ 7 Mane neʼe mai nuʼudar testemuña, atu fó sasin kona-ba naroman+ hodi nuneʼe ema oioin bele fiar liuhusi nia. 8 Nia laʼós naroman neʼe,+ maibé nia mai atu fó sasin kona-ba naroman.

9 Kona-ba naroman loloos neʼebé fó nabilan ba ema oioin, nia besik ona atu mai iha mundu.+ 10 Uluk nia iha mundu,+ no liuhusi nia mak mundu iha,+ maibé iha tempu neʼebá mundu la hatene nia. 11 Nia mai iha nia rai rasik, maibé ninia ema sira la simu nia. 12 Maibé kona-ba ema hotu neʼebé simu nia, nia loke dalan ba sira atu sai nuʼudar Maromak nia oan,+ tanba sira hatudu fiar ba ninia naran.+ 13 Sira moris mai laʼós husi raan ka husi isin nia hakarak ka husi ema nia hakarak, maibé husi Maromak.+

14 Entaun Liafuan sai nuʼudar ema+ no hela iha ita-nia leet, no ita haree ona ninia glória, glória neʼebé oan-mane mesak deʼit+ mak simu husi aman. Nia nakonu ho Maromak nia laran-diʼak* no lia-loos. 15 João fó sasin kona-ba nia, no ho lian makaʼas João dehan: “Haʼu koʼalia ona kona-ba ema neʼe, hodi dehan: ‘Ida neʼebé mai depois haʼu mak laʼo uluk liu haʼu, tanba nia moris ona antes haʼu.’”+ 16 Nia nakonu ho laran-diʼak neʼebé boot, tan neʼe mak ita hotu simu beibeik laran-diʼak neʼebé boot neʼe. 17 Tanba Maromak fó Ukun-Fuan liuhusi Moisés,+ maibé laran-diʼak neʼebé boot+ no lia-loos mai liuhusi Jesus Kristu.+ 18 Ema ida seidauk haree Maromak,+ só Maromak nia oan-mane mesak deʼit*+ neʼebé iha Aman nia sorin*+ mak esplika kona-ba Aman.+

19 João fó sasin kona-ba neʼe kuandu ema Judeu sira haruka amlulik no ema Levi sira husi Jeruzalein hodi husu nia: “Ó neʼe sé?”+ 20 João la nega, maibé nia fó sai ho loloos dehan: “Haʼu laʼós Kristu.” 21 Sira husu nia: “Entaun ó mak Elias ka?”+ Nia hatán: “Lae.” “Ó mak Profeta neʼebé atu mai ka?”+ Nia dehan: “Lae!” 22 Tan neʼe sira hatete ba nia: “Ó neʼe sé? Fó-hatene ami atu nuneʼe ami bele fó-hatene fali ba sira neʼebé haruka ami mai. Ó sei dehan sá kona-ba ó-nia an?” 23 Nia hatete: “Haʼu mak ema neʼebé hasai lian iha rai-fuik, hodi dehan: ‘Halo loos Jeová* nia dalan bá’,+ hanesan profeta Isaias dehan ona.”+ 24 Tuir loloos, ema Farizeu sira mak haruka ema sira-neʼe mai. 25 Entaun sira husu nia no dehan: “Se nuneʼe, tanbasá mak ó fó batizmu* ba ema se ó laʼós Kristu ka Elias ka Profeta neʼebé atu mai?” 26 João hatán ba sira: “Haʼu fó batizmu ho bee. Maibé iha imi-nia leet iha ema ida neʼebé imi la hatene, 27 nia mak ida neʼebé atu mai depois haʼu, no haʼu la merese atu kore ninia sandálias talin.”+ 28 Buat sira-neʼe akontese iha Betánia, iha Mota Jordaun nia sorin seluk, iha fatin neʼebé João fó batizmu daudaun ba ema.+

29 Loron tuirmai, João haree Jesus mai besik nia, no nia dehan: “Haree, nia mak Maromak nia Bibi-Oan+ neʼebé hamoos mundu+ nia sala!+ 30 Nia mak ida neʼebé haʼu dehan: Mane ida sei mai tuir haʼu, nia mak ida neʼebé laʼo uluk liu haʼu, tanba nia moris ona antes haʼu.+ 31 Maski haʼu la hatene nia, maibé razaun tanbasá haʼu fó batizmu ba imi ho bee mak atu nia bele hatudu sai ninia an ba Izraél.”+ 32 João mós fó sasin dehan: “Haʼu haree Maromak nia espíritu tun husi lalehan hanesan manu-pombu ida, no espíritu neʼe hela iha nia.+ 33 Maski haʼu la hatene nia, maibé Ida neʼebé haruka haʼu mai atu fó batizmu ho bee mak dehan ba haʼu: ‘Ema neʼebé ó haree espíritu santu tun ba nia no hela iha nia,+ mak ema neʼebé fó batizmu ho espíritu santu.’+ 34 Haʼu haree ona ida-neʼe, no haʼu fó sasin ona katak nia mak Maromak nia Oan-Mane duni.”+

35 Loron tuirmai kuandu João hamriik hela ho ninia dixípulu naʼin-rua, 36 nia haree Jesus laʼo daudaun, no nia hatete: “Haree, neʼe mak Maromak nia Bibi-Oan!”+ 37 Bainhira ninia dixípulu naʼin-rua rona tiha ninia liafuan, sira laʼo tuir Jesus. 38 Kuandu Jesus fila oin no haree sira laʼo tuir nia, nia hatete ba sira: “Imi hakarak saida?” Sira dehan ba nia: “Rabi (neʼe katak “Mestre”), Ita-Boot hela iha neʼebé?” 39 Nia hatete ba sira: “Mai, no imi sei haree.” Ho ida-neʼe, sira bá no haree fatin neʼebé nia hela, no sira hela ho nia iha loron neʼe. Oras neʼe maizumenus tuku 4 lokraik.* 40 Simão Pedro nia alin* André+ mak ida husi sira naʼin-rua neʼebé rona João nia liafuan no laʼo tuir Jesus. 41 Primeiru, André buka-hetan ninia maun Simão, no dehan: “Ami hetan ona Mesias”+ (neʼe katak “Kristu”), 42 no nia lori Simão ba Jesus. Kuandu Jesus haree nia, Jesus dehan: “Ó mak Simão,+ João nia oan, no haʼu sei hanaran ó Cefas” (neʼe katak “Pedro”).+

43 Loron tuirmai, Jesus hakarak atu bá Galileia. Kuandu nia hetan Filipe,+ nia dehan: “Mai tuir haʼu.” 44 Filipe mak husi sidade Betsaida, hanesan mós ho André no Pedro. 45 Filipe hasoru Natanael+ no hatete: “Ami hetan ona ema neʼebé Moisés hakerek iha Ukun-Fuan, no Profeta sira mós hakerek kona-ba nia. Neʼe mak José+ nia oan Jesus husi Nazaré.” 46 Maibé Natanael hatete ba nia: “Ema diʼak ida bele mai husi Nazaré ka?” Filipe hatán: “Mai no haree bá.” 47 Jesus haree Natanael laʼo daudaun hasoru nia no Jesus koʼalia kona-ba nia dehan: “Haree bá, nia mak ema Izraél neʼebé la iha lia-bosok iha nia.”+ 48 Natanael hatete ba Jesus: “Oinsá mak Ita hatene haʼu?” Jesus hatán ba nia: “Antes Filipe bolu ó, haʼu haree ona ó kuandu ó iha ai-figeira hun okos.” 49 Natanael dehan ba nia: “Mestre,* Ita-Boot mak Maromak nia Oan, Ita mak Liurai Izraél nian.”+ 50 Jesus hatete ba nia: “Ó fiar haʼu tanba haʼu dehan katak haʼu haree ó iha ai-figeira nia okos ka? Ó sei haree buat neʼebé furak liu fali ida-neʼe.” 51 Jesus dehan: “Tebes haʼu hatete loloos ba imi katak, imi sei haree lalehan nakloke no Maromak nia anju sira saʼe no tun ba Oan-Mane husi Ema.”*+

2 Iha loron terseiru, ema halo festa kazamentu ida iha Kaná rai-Galileia, no Jesus nia inan mós iha neʼebá. 2 Jesus no ninia dixípulu sira mós simu konvite ba festa kazamentu neʼe.

3 Kuandu tua-uvas besik atu hotu, Jesus nia inan dehan ba nia: “Sira-nia tua-uvas hotu ona.” 4 Maibé Jesus dehan ba ninia inan: “Tanbasá Ita fó-hatene ida-neʼe ba haʼu?* Haʼu-nia oras seidauk toʼo.” 5 Depois neʼe, ninia inan dehan ba atan sira: “Halo tuir buat naran deʼit neʼebé nia dehan ba imi.” 6 Iha neʼebá iha sanan-fatuk bee nian hamutuk neen neʼebé ema Judeu sira uza atu hamoos sira-nia an hodi tuir sira-nia ukun-fuan.+ Sanan ida-idak bele tau bee litru 44 toʼo 66.* 7 Jesus hatete ba sira: “Enxe bee nakonu iha sanan sira-neʼe.” Entaun sira enxe bee nakonu toʼo ibun. 8 Nia hatete ba sira: “Agora, foti balu no lori ba ulun-naʼin festa nian.” No sira lori duni bá. 9 Ulun-naʼin festa nian koko bee neʼebé sai ona tua, maibé nia la hatene tua neʼe mai husi neʼebé. Maibé atan sira neʼebé kuru bee hatene ida-neʼe. Tuirmai, ulun-naʼin festa nian bolu noivu, 10 no dehan ba nia: “Baibain ema seluk fó uluk tua-uvas diʼak, no kuandu bainaka sira lanu ona mak foin fó tua neʼebé ladún diʼak. Maibé ó rai hela tua diʼak toʼo agora.” 11 Jesus halo ninia milagre* primeiru neʼe iha Kaná rai-Galileia. Nia hatudu sai ninia glória,+ no ninia dixípulu sira tau fiar ba nia.

12 Depois neʼe, Jesus no ninia inan, ninia alin-mane sira+ no mós dixípulu sira laʼo tun ba Kafarnaum,+ maibé sira hela iha neʼebá loron balu deʼit.

13 Ema Judeu nia Páskua*+ besik ona, no Jesus saʼe ba Jeruzalein. 14 Iha templu laran nia haree ema neʼebé faʼan karau, bibi-malae no manu-pombu,+ no nia mós haree sira neʼebé troka osan tuur hela iha sira-nia fatin. 15 Nia bobar tali hodi halo xikote, no duni sai sira hotu husi templu hamutuk ho sira-nia karau no bibi sira, no nia fakar sai osan-besi husi ema sira neʼebé troka osan no baku fila sira-nia meza.+ 16 Nia dehan ba sira neʼebé faʼan manu-pombu: “Hasai tiha buat sira-neʼe husi neʼe! Keta halo haʼu-nia Aman nia uma sai fali fatin negósiu nian!”*+ 17 Ninia dixípulu sira hanoin-hetan buat neʼebé hakerek nanis ona: “Laran-manas ba Ita-nia uma sei han mohu haʼu.”+

18 Tan neʼe, ema Judeu sira hatete ba nia: “Sinál saida mak ó bele hatudu mai ami+ katak ó iha direitu atu halo buat sira-neʼe?” 19 Jesus hatán ba sira: “Harahun tiha templu neʼe, no haʼu sei harii fali iha loron tolu nia laran.”+ 20 Ema Judeu sira dehan: “Templu neʼe harii iha tinan 46 nia laran, no ó sei harii fali iha loron tolu nia laran ka?” 21 Maibé templu neʼebé nia dehan mak ninia isin rasik.+ 22 No kuandu nia moris hiʼas husi mate, ninia dixípulu sira hanoin-hetan fali katak uluk nia koʼalia hanesan neʼe,+ no sira fiar eskritura neʼe no mós fiar Jesus nia liafuan.

23 Maibé kuandu Jesus sei iha Jeruzalein durante Festa Páskua, ema barak tau fiar ba ninia naran tanba haree sinál sira neʼebé nia hatudu. 24 Maski nuneʼe, Jesus la fiar sira tanba nia hatene sira hotu, 25 no mós tanba nia la presiza ema ida atu fó-hatene nia kona-ba ema nia hanoin, tanba nia hatene saida mak iha ema nia laran.+

3 Iha ema Farizeu ida naran Nicodemos,+ nia mak ema Judeu nia ukun-naʼin ida. 2 Nia mai hasoru Jesus iha kalan+ no dehan: “Mestre,*+ ami hatene katak Ita-Boot mai husi Maromak, tanba ema ida labele halo milagre* sira+ neʼebé Ita halo se Maromak la hamutuk ho nia.”+ 3 Jesus hatán ba nia: “Tebes haʼu hatete loloos ba ó, se ema ida la moris dala ida tan,*+ nia labele haree Maromak nia Ukun.”*+ 4 Nicodemos dehan ba nia: “Oinsá mak ema ida bele moris dala ida tan kuandu nia sai katuas ona? Nia labele tama fali ba ninia inan nia knotak ba dala segundu no moris dala ida tan, loos ka lae?” 5 Jesus hatán: “Tebes haʼu hatete loloos ba ó, se ema ida la moris husi bee+ no Maromak nia espíritu,+ nia labele tama ba Maromak nia Ukun. 6 Buat neʼebé moris husi isin mak isin nian, no buat neʼebé moris husi Maromak nia espíritu mak lalehan nian.* 7 Keta hakfodak tanba deʼit haʼu dehan ba ó: Imi tenke moris dala ida tan. 8 Anin huu ba fatin neʼebé nia hakarak, no imi rona ninia lian, maibé imi la hatene neʼe mai husi neʼebé no atu bá neʼebé. Nuneʼe mós ho ema hotu neʼebé moris ona husi Maromak nia espíritu.”+

9 Nicodemos dehan ba Jesus: “Oinsá mak buat sira-neʼe bele sai loos?” 10 Jesus hatán ba nia: “Ó mak Izraél nia mestre ida, entaun oinsá mak ó la hatene buat sira-neʼe? 11 Tebes haʼu hatete loloos ba ó katak, ami koʼalia buat neʼebé ami hatene no ami fó sasin kona-ba buat neʼebé ami haree ona, maibé imi la simu sasin neʼebé ami fó. 12 Haʼu fó-hatene ona ba ó kona-ba buat sira iha mundu neʼe, maibé ó la fiar, entaun oinsá mak ó sei fiar se haʼu fó-hatene ó kona-ba buat sira iha lalehan? 13 Liután neʼe, la iha ema ida neʼebé saʼe ona ba lalehan,+ maibé iha ida deʼit neʼebé tun husi lalehan,+ neʼe mak Oan-Mane husi Ema.* 14 Hanesan Moisés hiʼit saʼe samea iha ai-riin iha rai-fuik,+ nuneʼe mós ema sei hiʼit saʼe Oan-Mane husi Ema,+ 15 atu nuneʼe ema hotu neʼebé fiar nia bele hetan moris rohan-laek.+

16 “Maromak hadomi tebes mundu toʼo fó nia Oan-Mane mesak,+ atu nuneʼe ema hotu neʼebé hatudu fiar ba nia sei la lakon, maibé hetan moris rohan-laek.+ 17 Tanba Maromak haruka nia Oan mai iha mundu, laʼós atu tesi-lia ba mundu neʼe, maibé atu mundu bele hetan salvasaun liuhusi nia.+ 18 Nia sei la tesi-lia ba ema neʼebé hatudu fiar ba nia.+ No ema neʼebé la hatudu fiar hetan ona tesi-lia, tanba nia la hatudu fiar ba Maromak nia Oan-Mane mesak nia naran.+ 19 Ema hetan tesi-lia tan razaun tuirmai neʼe: Tanba naroman neʼe mai ona iha mundu,+ maibé ema hadomi deʼit nakukun duké naroman, tanba sira-nia hahalok mak aat. 20 Ema neʼebé halo aat odi naroman neʼe no la tama ba naroman, atu nuneʼe naroman labele hatudu sai ninia hahalok aat.* 21 Maibé ema neʼebé halo buat loos, nia tama ba naroman,+ atu nuneʼe ninia hahalok bele hatudu sai nuʼudar hahalok neʼebé tuir Maromak nia hakarak.”

22 Neʼe hotu tiha, Jesus no ninia dixípulu sira laʼo ba knua sira iha Judeia, no iha neʼebá nia uza tempu balu atu hamutuk ho sira no fó batizmu ba ema.*+ 23 Maibé João mós fó batizmu iha Enom besik Salim, tanba iha neʼebá iha bee barak,+ no ema kontinua mai hasoru nia no hetan batizmu.+ 24 Iha tempu neʼebá, ema seidauk hatama João ba komarka.+

25 Tuirmai, João nia dixípulu sira haksesuk malu ho ema Judeu ida kona-ba lisan hamoos an nian. 26 Entaun sira bá hasoru João no dehan: “Mestre,* mane neʼebé hamutuk ho Ita iha Mota Jordaun nia sorin seluk no Ita fó sasin kona-ba mane neʼe,+ nia fó batizmu ba ema no ema hotu laʼo ba nia.” 27 João hatán: “Ema labele simu buat ida, se Maromak la fó ida-neʼe ba nia. 28 Imi rasik fó sasin kona-ba haʼu katak haʼu dehan: ‘Haʼu laʼós Kristu,+ maibé Maromak haruka haʼu mai uluk liu ema neʼe.’+ 29 Noiva mak noivu nian.+ Maibé, kuandu noivu nia belun hamriik besik noivu no rona noivu nia lian, nia haksolok tebes. Entaun, haʼu-nia ksolok sai kompletu ona. 30 Kristu sei kontinua sai boot liu, maibé haʼu kontinua sai kiʼik liu.”

31 Ida neʼebé mai husi leten+ mak aas liu ema hotu. Ida neʼebé mai husi mundu, nia mundu neʼe nian no koʼalia kona-ba buat sira neʼebé iha mundu. Ida neʼebé mai husi lalehan, nia aas liu ema hotu.+ 32 Nia fó sasin kona-ba buat neʼebé nia haree no rona,+ maibé la iha ema ida mak simu sasin neʼebé nia fó.+ 33 Ema neʼebé simu tiha ninia sasin, sira konfirma* katak Maromak mak loos.+ 34 Ida neʼebé Maromak haruka, nia koʼalia Maromak nia liafuan,+ tanba Maromak la dada an kuandu fó ninia espíritu.* 35 Aman hadomi Oan+ no nia entrega ona buat hotu ba Oan nia liman.+ 36 Ema neʼebé hatudu fiar ba Oan-Mane hetan moris rohan-laek,+ no ema neʼebé lakohi halo tuir Oan-Mane sei la haree moris,+ no Maromak nia hirus sei tun ba nia ba nafatin.+

4 Jesus* hatene katak ema Farizeu sira rona ona katak nia iha dixípulu barak no fó batizmu+ ba ema barak liu fali João. 2 Tuir loloos, Jesus rasik la fó batizmu ba ema, maibé ninia dixípulu sira mak fó batizmu. 3 Entaun Jesus husik Judeia no laʼo fali ba Galileia. 4 Maibé nia tenke laʼo liu Samaria. 5 Nuneʼe, nia toʼo iha sidade ida naran Sikar iha Samaria. Sidade neʼe besik rai neʼebé Jacob fó ba ninia oan José.+ 6 Tuir loloos, Jacob nia bee-posu mós iha fatin neʼe.+ Jesus tuur besik bee-posu* neʼe tanba nia sente kole tan laʼo rai. Iha tempu neʼebá besik tuku 12 meiudia.*

7 Feto Samaria ida mai atu kuru bee. Jesus dehan ba nia: “Fó bee mai haʼu atu hemu.” 8 Iha momentu neʼe, ninia dixípulu sira bá ona sidade atu sosa ai-han. 9 Tan neʼe, feto Samaria neʼe dehan ba nia: “Ita ema Judeu no haʼu feto Samaria, tanbasá mak Ita husu bee husi haʼu?” Iha tempu neʼebá, ema Judeu sira la koʼalia ho ema Samaria.+ 10 Jesus hatán ba nia: “Tuir loloos, ó la hatene prezente* neʼebé Maromak fó+ no ó la hatene ida neʼebé dehan ba ó: ‘Fó bee mai haʼu atu hemu.’ Tanba se ó hatene karik, ó sei husu ba nia no nia sei fó bee moris nian ba ó.”+ 11 Nia dehan ba Jesus: “Señór, Ita-Boot la iha kanaban atu kuru bee no bee-posu mós kleʼan tebes. Tan neʼe, Ita hetan bee moris nian husi neʼebé? 12 Ita la boot liu fali ami-nia beiʼala Jacob, loos ka lae? Nia mak fó ami bee-posu neʼe. Nia hamutuk ho ninia oan sira no ninia animál sira mós hemu husi bee-posu neʼe.” 13 Jesus hatán ba nia, hodi dehan: “Ema hotu neʼebé hemu husi bee neʼe sei hamrook fali. 14 Maibé ema neʼebé hemu bee neʼebé haʼu fó, nia sei nunka sente hamrook tan,+ tanba bee neʼebé haʼu fó ba nia sei sai hanesan bee-matan neʼebé suli iha nia laran hodi fó nia moris rohan-laek.”+ 15 Feto neʼe dehan ba Jesus: “Señór, fó bee neʼe mai haʼu, atu nuneʼe haʼu la sai hamrook tan no lalika mai beibeik iha fatin neʼe atu kuru bee.”

16 Jesus dehan ba nia: “Bá, bolu ó-nia laʼen mai iha fatin neʼe.” 17 Feto neʼe hatán: “Haʼu la iha laʼen.” Jesus hatete: “Ó koʼalia loos kuandu ó dehan: ‘Haʼu la iha laʼen.’ 18 Tanba ó iha ona laʼen lima, no mane neʼebé agora moris hamutuk ho ó laʼós ó-nia laʼen. Kona-ba neʼe ó koʼalia loos.” 19 Feto neʼe dehan ba nia: “Señór, haʼu haree katak Ita mak profeta ida.+ 20 Ami-nia beiʼala sira halo adorasaun iha foho neʼe, maibé imi dehan katak ema tenke halo adorasaun iha Jeruzalein.”+ 21 Jesus hatete: “Feto, fiar haʼu bá: Oras sei toʼo mai bainhira imi la adora tan Aman iha foho neʼe no mós iha Jeruzalein. 22 Imi adora buat neʼebé imi la hatene.+ Ami adora buat neʼebé ami hatene, tanba salvasaun hahú husi ema Judeu sira.+ 23 Maski nuneʼe, oras sei toʼo mai, no neʼe mak agora, kuandu ema neʼebé adora Aman iha dalan loos sei adora ho espíritu no lia-loos, tanba Aman buka ema sira hanesan neʼe atu adora nia.+ 24 Maromak mak Espíritu,*+ no sira neʼebé adora nia tenke adora tuir espíritu no lia-loos.”+ 25 Feto neʼe hatete ba nia: “Haʼu hatene katak Mesias, ida neʼebé ema bolu Kristu, sei mai. No kuandu nia toʼo mai, nia sei fó sai buat hotu ba ami.” 26 Jesus hatete ba nia: “Haʼu mak ema neʼe, neʼebé koʼalia daudaun ba ó.”+

27 Iha momentu neʼe, Jesus nia dixípulu sira toʼo mai, no sira hakfodak haree nia koʼalia hela ho feto ida. Maski nuneʼe, sira ida mós la husu ba nia kona-ba tanbasá mak nia koʼalia ho feto neʼe ka saida mak nia hakarak. 28 Entaun feto neʼe husik hela ninia sanan-rai bee nian no halai ba sidade no hatete ba ema: 29 “Mai haree mane neʼebé fó sai ona buat hotu neʼebé haʼu halo. Karik nia mak Kristu!” 30 Sira sai husi sidade neʼe no hahú mai hasoru nia.

31 Durante tempu neʼe, ninia dixípulu sira mós kontinua dehan ba nia: “Mestre,*+ han lai.” 32 Maibé nia dehan ba sira: “Haʼu iha ona ai-han atu han no imi la hatene ida-neʼe.” 33 Tan neʼe, dixípulu sira hatete ba malu: “Ema ida seidauk lori buat ruma ba nia atu han, loos ka lae?” 34 Jesus dehan ba sira: “Haʼu-nia ai-han mak atu halo tuir Ida neʼebé haruka haʼu mai nia hakarak+ no atu halo hotu ninia serbisu.+ 35 Imi dehan katak tempu koʼa nian sei fulan haat tan, loos ka lae? Maibé haʼu hatete ba imi: Foti imi-nia matan bá no haree toʼos sira-neʼe, sira hotu prontu ona atu koʼa.+ Agora 36 ema neʼebé koʼa, simu daudaun ninia kolen no halibur ai-fuan ba moris rohan-laek, atu nuneʼe ida neʼebé kari no ida neʼebé koʼa bele haksolok hamutuk.+ 37 Kona-ba neʼe mak liafuan tuirmai neʼe loos duni: Ema ida kari no ida seluk koʼa. 38 Haʼu haruka imi atu koʼa buat neʼebé laʼós imi mak kari, no imi hetan buat diʼak husi ema seluk nia serbisu.”

39 Ema Samaria barak husi sidade neʼe tau fiar ba Jesus tanba liafuan neʼebé feto neʼe fó sai ba sira, hodi dehan: “Nia fó sai ona buat hotu neʼebé haʼu halo.”+ 40 Tan neʼe, kuandu ema Samaria sira mai hasoru nia, sira husu nia atu hela ho sira, no nia hela iha neʼebá ba loron rua. 41 Nuneʼe ema barak tan tau fiar tanba buat neʼebé nia hatete, 42 no sira hatete ba feto neʼe: “Agora ami fiar laʼós deʼit tanba liafuan neʼebé ó dehan. Ami rasik rona ona no ami hatene ho loloos katak mane neʼe mak sei salva mundu.”+

43 Liutiha loron rua, Jesus husik fatin neʼe no laʼo ba Galileia. 44 Maibé Jesus rasik fó sasin katak ema la respeitu profeta ida iha ninia rai rasik.+ 45 Kuandu nia toʼo iha Galileia, ema Galileia sira simu nia, tanba sira haree ona buat hotu neʼebé nia halo iha festa iha Jeruzalein,+ tanba sira mós bá tuir festa neʼe.+

46 Tuirmai, nia bá fali Kaná rai-Galileia, fatin neʼebé uluk nia halo bee sai tua.+ Iha neʼebá iha liurai nia atan ida, no ninia oan-mane moras hela iha Kafarnaum. 47 Kuandu mane neʼe rona katak Jesus mai husi Judeia no toʼo ona Galileia, nia bá hasoru Jesus no husu Jesus atu bá hamutuk ho nia hodi kura ninia oan-mane, tanba labarik neʼe besik ona atu mate. 48 Maibé Jesus hatete ba nia: “Se karik imi la haree sinál no milagre sira, imi sei la fiar.”+ 49 Liurai nia atan neʼe hatete ba Jesus: “Naʼi, mai ho haʼu antes haʼu-nia oan mate.” 50 Jesus dehan ba nia: “Laʼo bá, ó-nia oan diʼak ona.”+ Mane neʼe fiar liafuan neʼebé Jesus hatete ba nia no nia bá. 51 Bainhira nia laʼo tun daudaun, ninia atan mai hasoru nia no dehan katak ninia oan diʼak ona.* 52 Tan neʼe, nia husu sira tuku hira mak ninia oan sai isin-diʼak. Sira hatán ba nia: “Horiseik, iha tuku 1 lokraik,* ninia isin-manas lakon.” 53 Aman neʼe hatene katak iha oras neʼe duni mak Jesus hatete ba nia: “Ó-nia oan diʼak ona.”+ Ho ida-neʼe, nia no ninia umakain tomak fiar Jesus. 54 Neʼe mak milagre* segundu+ neʼebé Jesus halo kuandu nia mai husi Judeia hodi bá Galileia.

5 Depois neʼe, tempu ba ema Judeu nia festa ida+ toʼo ona, no Jesus saʼe ba Jeruzalein. 2 Iha Jeruzalein, besik Portaun Bibi,+ iha kolan neʼebé iha lian Ebraiku hanaran Betzata, no iha pórtiku* lima haleʼu kolan neʼe. 3 Ema moras barak toba iha neʼebá. Sira matan-aat, ain-aat, no mós liman no ain matek. 4 *—— 5 Maibé iha neʼebá iha mane ida neʼebé moras ba tinan 38 ona. 6 Kuandu Jesus haree mane neʼe toba latan iha neʼebá, no hatene katak nia moras kleur ona, Jesus hatete ba nia: “Ó hakarak sai diʼak ka?”+ 7 Ema moras neʼe hatán: “Señór, la iha ema ida mak ajuda haʼu atu tama ba kolan neʼe kuandu bee book an. No kuandu haʼu atu tun, ema seluk tun uluk liu haʼu.” 8 Jesus hatete ba nia: “Hamriik bá! Foti ó-nia maka* no laʼo bá.”+ 9 Mane neʼe sai diʼak kedas, no nia foti ninia toba-fatin no hahú laʼo.

Loron neʼe mak loron Sábadu. 10 Tan neʼe, ema Judeu sira hahú dehan ba mane neʼebé hetan isin-diʼak ona: “Agora mak loron Sábadu, no tuir ukun-fuan ó labele lori ó-nia maka.”+ 11 Maibé nia hatán ba sira: “Ema neʼebé halo haʼu isin-diʼak mak hatete ba haʼu: ‘Foti ó-nia maka no laʼo bá.’” 12 Sira husu ba nia: “Sé mak dehan ba ó: ‘Foti ó-nia maka no laʼo bá’?” 13 Maibé mane neʼe la hatene sé mak kura nia, tanba iha neʼebá iha ema-lubun no Jesus sai ona husi fatin neʼe.

14 Tuirmai, Jesus hetan fali mane neʼe iha templu no dehan ba nia: “Haree, ó sai isin-diʼak ona. Keta halo tan sala, atu nuneʼe buat neʼebé aat liu labele kona ó.” 15 Mane neʼe bá fó-hatene ema Judeu sira katak Jesus mak halo nia sai isin-diʼak. 16 Ho razaun neʼe, ema Judeu sira kontra Jesus tanba nia halo buat sira-neʼe iha loron Sábadu. 17 Maibé nia dehan ba sira: “Haʼu-nia Aman kontinua serbisu toʼo ohin loron, no haʼu mós kontinua serbisu.”+ 18 Tan neʼe mak ema Judeu sira hakaʼas an liután atu oho nia, tanba nia la kontra deʼit loron Sábadu, maibé mós bolu Maromak nuʼudar ninia Aman,+ hodi halo nia an hanesan ho Maromak.+

19 Tan neʼe, Jesus dehan ba sira: “Tebes haʼu hatete loloos ba imi: Oan labele halo buat ida tuir ninia hakarak rasik, maibé nia halo deʼit buat neʼebé nia haree Aman halo.+ Tanba buat neʼebé Aman halo, Oan mós halo. 20 Tanba Aman hadomi Oan+ no nia hatudu ba Oan buat hotu neʼebé nia rasik halo, no nia sei hatudu ba Oan buat neʼebé boot liu fali buat sira-neʼe, atu nuneʼe imi sei hakfodak.+ 21 Hanesan Aman halo ema mate sira moris fali no fó moris ba sira,+ nuneʼe mós Oan fó moris ba ema hotu neʼebé nia hakarak.+ 22 Tanba Aman la tesi-lia ba ema ida, maibé nia fó knaar ba Oan atu tesi-lia ba ema hotu,+ 23 atu nuneʼe, ema hotu bele respeitu Oan hanesan sira respeitu Aman. Ema neʼebé la respeitu Oan, la respeitu mós Aman neʼebé haruka nia mai.+ 24 Tebes haʼu hatete loloos ba imi: Ema neʼebé rona haʼu-nia liafuan no fiar Ida neʼebé haruka haʼu mai, nia hetan moris rohan-laek,+ no nia sei la hetan tesi-lia, maibé nia hanesan ema neʼebé uluk mate no agora moris fali ona.+

25 “Tebes haʼu hatete loloos ba imi: Oras sei toʼo mai, no neʼe mak agora, kuandu sira neʼebé mate ona sei rona Maromak nia Oan-Mane nia lian no sira neʼebé rona sei moris. 26 Tanba hanesan Aman iha kbiit atu fó moris,*+ nuneʼe mós nia fó ona kbiit ba Oan-Mane atu fó moris.+ 27 No Aman fó ona kbiit ba Oan-Mane atu tesi-lia+ tanba nia mak Oan-Mane husi Ema.*+ 28 Keta hakfodak kona-ba neʼe, tanba oras sei toʼo mai kuandu ema hotu neʼebé iha rate laran* sei rona ninia lian+ 29 no sai husi rate. Sira neʼebé halo buat diʼak sei moris hiʼas atu hetan moris rohan-laek, no sira neʼebé halo hahalok aat sei moris hiʼas atu hetan tesi-lia.+ 30 Haʼu labele halo buat ida tuir haʼu-nia hakarak rasik. Haʼu tesi-lia tuir buat neʼebé haʼu rona, no haʼu-nia tesi-lia mak loos,+ tanba haʼu la buka haʼu-nia hakarak rasik, maibé Ida neʼebé haruka haʼu mai nia hakarak.+

31 “Se haʼu mesak mak fó sasin kona-ba haʼu-nia an, haʼu-nia sasin la loos.+ 32 Iha ida seluk* neʼebé fó sasin kona-ba haʼu, no haʼu hatene katak sasin neʼebé nia fó kona-ba haʼu mak loos.+ 33 Imi haruka ona ema bá hasoru João, no nia fó sasin ona kona-ba lia-loos.+ 34 Haʼu la presiza ema nia sasin, maibé haʼu koʼalia buat sira-neʼe atu imi bele hetan salvasaun. 35 Ema neʼe mak ahi-oan neʼebé lakan no nabilan, no ba tempu uitoan imi hakarak atu haksolok iha ninia naroman.+ 36 Maibé haʼu iha sasin neʼebé boot liu fali João nian, tanba haʼu-nia Aman fó serbisu ba haʼu atu kumpre, no serbisu neʼebé haʼu halo daudaun mak fó sasin kona-ba haʼu katak Aman haruka haʼu mai.+ 37 No Aman neʼebé haruka haʼu mai, nia rasik mak fó sasin kona-ba haʼu.+ Imi seidauk rona nia lian ka haree nia oin.+ 38 Ninia liafuan la hela iha imi-nia laran tanba imi la fiar ida neʼebé nia haruka mai.

39 “Imi buka-hatene Eskritura,+ tanba imi hanoin katak liuhusi Eskritura mak imi sei hetan moris rohan-laek. No Eskritura mak fó sasin kona-ba haʼu.+ 40 Maski nuneʼe, imi lakohi hakbesik ba haʼu+ hodi imi bele hetan moris. 41 Haʼu la simu gaba* husi ema, 42 maibé haʼu hatene ho loloos katak iha imi-nia laran imi la iha domin ba Maromak. 43 Haʼu mai hodi haʼu-nia Aman nia naran, maibé imi la simu haʼu. Se ema seluk mai hodi ninia naran rasik, imi sei simu nia. 44 Oinsá mak imi bele fiar haʼu se imi gosta gaba malu* maibé imi la buka atu Maromak mesak ida deʼit simu imi?*+ 45 Keta hanoin katak haʼu sei duun imi ba Aman. Iha ida neʼebé duun imi, neʼe mak Moisés,+ neʼebé imi tau imi-nia esperansa bá. 46 Tuir loloos, se imi fiar Moisés, imi sei fiar haʼu, tanba nia hakerek kona-ba haʼu.+ 47 Maibé se imi la fiar buat neʼebé nia hakerek, oinsá mak imi sei fiar buat neʼebé haʼu hatete?”

6 Depois neʼe, Jesus hakur Tasi Galileia, neʼebé mós ema bolu Tiberiades.+ 2 Ema-lubun kontinua laʼo tuir nia+ tanba sira haree ona milagre* neʼebé nia halo hodi kura ema moras sira.+ 3 Tan neʼe, Jesus saʼe foho ida, no nia tuur iha neʼebá hamutuk ho ninia dixípulu sira. 4 Iha tempu neʼebá Páskua*+ besik ona, katak ema Judeu nia festa. 5 Kuandu Jesus foti matan no haree ema-lubun mai hasoru nia, nia dehan ba Filipe: “Ita sei sosa paun iha neʼebé atu ema sira-neʼe bele han?”+ 6 Maibé nia koʼalia ida-neʼe atu koko Filipe, tanba nia hatene ona saida mak nia atu halo. 7 Filipe dehan ba nia: “Maski sosa paun ho osan denáriu* 200, maibé neʼe mós la toʼo hodi fahe uitoan ba sira ida-idak.” 8 Ninia dixípulu ida naran André, Simão Pedro nia alin,* dehan ba nia: 9 “Iha neʼe, iha labarik kiʼik ida neʼebé iha paun fuan lima* no ikan kiʼik rua. Maibé oinsá mak ida-neʼe toʼo ba ema barak neʼe?”+

10 Jesus hatete: “Haruka ema sira-neʼe tuur.” Iha fatin neʼe iha duʼut barak, no ema sira neʼebé tuur iha neʼebá maizumenus mane naʼin-5.000.+ 11 Entaun Jesus foti paun sira-neʼe, no depois fó tiha agradese, nia fahe ba sira neʼebé tuur, no nia mós halo hanesan ho ikan kiʼik, no sira han toʼo bosu. 12 Maibé kuandu ema sira-neʼe bosu ona, nia hatete ba ninia dixípulu sira: “Halibur tiha hahán neʼebé resin, atu nuneʼe labele soe estraga deʼit.” 13 Entaun, sira halibur no halo nakonu bote 12 ho paun resin husi paun fuan lima neʼebé ema han.

14 Kuandu ema sira-neʼe haree milagre neʼebé nia halo, sira hahú dehan: “Loloos, nia mak Profeta neʼebé eskritura fó-hatene nanis ona atu mai iha mundu.”+ 15 No Jesus hatene katak sira atu mai kaer nia hodi obriga nia atu sai liurai, tan neʼe nia hasees an+ fali hodi saʼe ba foho mesamesak.+

16 Kuandu rai kalan ona, ninia dixípulu sira tun ba tasi-ibun,+ 17 no depois sira saʼe tiha ró ida, sira hakur tasi hodi bá Kafarnaum. Maski rai sai nakukun ona, maibé Jesus seidauk mai hamutuk ho sira.+ 18 No mós tasi sai siʼak tanba anin huu makaʼas loos.+ 19 Maibé kuandu sira hean ona ró maizumenus ba kilómetru lima ka neen,* sira haree Jesus laʼo iha tasi leten no hakbesik daudaun ba ró neʼe; no sira sai taʼuk tebes. 20 Maibé nia hatete ba sira: “Neʼe mak haʼu. Labele taʼuk!”+ 21 Ho ida-neʼe, sira kontente hodi simu nia tama iha ró laran no lakleur deʼit sira toʼo iha fatin neʼebé sira bá.+

22 Loron tuirmai, ema-lubun neʼebé hela iha tasi sorin seluk haree katak iha neʼebá la iha ró. Uluk iha ró kiʼik ida, maibé Jesus la saʼe ró neʼe hamutuk ho ninia dixípulu sira, tanba ninia dixípulu sira bá mesak deʼit. 23 Maibé ró balu mai husi Tiberiades hodi toʼo besik fatin neʼebé uluk ema-lubun han paun bainhira Naʼi fó tiha agradese. 24 Entaun kuandu ema-lubun haree katak Jesus no ninia dixípulu sira la iha fatin neʼe, sira saʼe sira-nia ró no bá Kafarnaum hodi buka Jesus.

25 Kuandu sira hetan nia iha tasi sorin seluk, sira dehan ba nia: “Mestre,*+ bainhira mak Ita-Boot toʼo iha neʼe?” 26 Jesus hatán ba sira: “Tebes haʼu hatete loloos ba imi: Imi buka haʼu laʼós tanba imi haree milagre sira, maibé tanba imi han paun toʼo bosu.+ 27 Keta serbisu atu hetan hahán neʼebé sei mohu, maibé serbisu atu hetan hahán neʼebé la mohu, neʼebé fó moris rohan-laek.+ Oan-Mane husi Ema* sei fó hahán neʼe ba imi, tanba Aman Maromak mak tau ona sinál* ba nia hodi hatudu katak Aman simu nia.”+

28 Tan neʼe, sira hatete ba nia: “Saida mak ami tenke halo atu kumpre Maromak nia serbisu?” 29 Jesus hatán ba sira: “Atu Maromak simu imi, imi presiza hatudu fiar ba ida neʼebé nia haruka mai.”+ 30 Sira dehan ba nia: “Entaun, sinál saida mak ó sei hatudu ba ami,+ atu nuneʼe ami bele haree no fiar ó? Saida mak ó sei halo? 31 Ami-nia beiʼala sira han maná iha rai-fuik,+ hanesan hakerek ona: ‘Nia fó ba sira ai-han husi lalehan atu sira han.’”+ 32 Entaun, Jesus dehan ba sira: “Tebes haʼu hatete loloos ba imi: Moisés la fó imi ai-han husi lalehan, maibé haʼu-nia Aman fó ba imi ai-han neʼebé loos husi lalehan. 33 Tanba ai-han husi Maromak mak ida neʼebé tun husi lalehan no fó moris ba mundu.” 34 Sira dehan ba nia: “Naʼi, fó nafatin ai-han neʼe ba ami.”

35 Jesus hatete ba sira: “Haʼu mak ai-han moris nian. Ema neʼebé mai besik haʼu sei la hamlaha tan, no ema neʼebé hatudu fiar mai haʼu sei la sai hamrook tan.+ 36 Maibé haʼu hatete ba imi: Imi haree ona haʼu, maibé imi la fiar.+ 37 Ema hotu neʼebé Aman fó ba haʼu sei mai besik haʼu, no ema neʼebé mai besik haʼu, haʼu sei la duni sai nia.+ 38 Tanba haʼu tun mai husi lalehan+ laʼós atu halo haʼu-nia hakarak, maibé halo ida neʼebé haruka haʼu mai nia hakarak.+ 39 Ida neʼebé haruka haʼu mai nia hakarak mak atu haʼu labele lakon ema ida husi ema hotu neʼebé nia fó ona mai haʼu, maibé haʼu tenke fó moris-hiʼas+ ba sira iha loron ikus. 40 Tanba haʼu-nia Aman hakarak katak ema hotu neʼebé simu Oan-Mane no hatudu fiar ba nia tenke hetan moris rohan-laek,+ no haʼu sei fó moris-hiʼas+ ba nia iha loron ikus.”

41 Entaun ema Judeu sira hahú muramura kona-ba Jesus tanba nia dehan: “Haʼu mak ai-han neʼebé tun mai husi lalehan.”+ 42 Sira hahú dehan: “Neʼe mak José nia oan Jesus, loos ka lae? Ita hatene ninia inan no aman, loos ka lae?+ Oinsá mak agora nia dehan: ‘Haʼu tun mai husi lalehan’?” 43 Jesus dehan ba sira: “Keta muramura ba malu. 44 Ema ida labele hakbesik haʼu se Aman neʼebé haruka haʼu mai la dada nia,+ no haʼu sei fó moris-hiʼas ba nia iha loron ikus.+ 45 Profeta sira hakerek nanis ona dehan: ‘Jeová* sei hanorin sira hotu.’+ Ema hotu neʼebé rona ona ba Aman no aprende ona kona-ba ninia hanorin, sira mai besik haʼu. 46 La iha ema ida neʼebé haree ona Aman,+ só ida neʼebé husi Maromak, ema neʼe deʼit mak haree ona Aman.+ 47 Tebes haʼu hatete loloos ba imi: Ema neʼebé fiar sei hetan moris rohan-laek.+

48 “Haʼu mak ai-han moris nian.+ 49 Imi-nia beiʼala sira han maná iha rai-fuik, maski nuneʼe sira mate.+ 50 Maibé ema naran deʼit neʼebé han ai-han neʼebé tun husi lalehan, nia sei la mate. 51 Haʼu mak ai-han moris nian neʼebé tun husi lalehan. Se ema ruma han ai-han neʼe nia sei moris ba nafatin. Loloos, ai-han neʼebé haʼu sei fó mak haʼu-nia isin atu fó moris ba mundu.”+

52 Tuirmai, ema Judeu sira hahú diskute malu, hodi dehan: “Oinsá mak ema neʼe bele fó ninia isin mai ita atu han?” 53 Jesus hatete ba sira: “Tebes haʼu hatete loloos ba imi: Se imi la han Oan-Mane husi Ema nia isin no la hemu ninia raan, imi sei la hetan moris.*+ 54 Ema neʼebé han haʼu-nia isin no hemu haʼu-nia raan sei hetan moris rohan-laek, no haʼu sei fó moris-hiʼas+ ba nia iha loron ikus. 55 Tanba haʼu-nia isin mak ai-han neʼebé loos, no haʼu-nia raan mak hemu neʼebé loos. 56 Ema neʼebé han haʼu-nia isin no hemu haʼu-nia raan, nia nafatin hamutuk* ho haʼu no haʼu hamutuk ho nia.+ 57 Aman neʼebé moris mak haruka haʼu mai, no haʼu moris tanba Aman, nuneʼe mós ema neʼebé han haʼu-nia isin, ema neʼe sei moris tanba haʼu.+ 58 Neʼe mak ai-han neʼebé tun mai husi lalehan. Ida-neʼe la hanesan ho tempu neʼebé imi-nia beiʼala sira han no mate. Maibé ema neʼebé han ai-han neʼe sei moris ba nafatin.”+ 59 Jesus koʼalia buat sira-neʼe bainhira nia hanorin iha sinagoga* iha Kafarnaum.

60 Kuandu ninia dixípulu rona tiha ida-neʼe, sira barak dehan: “Liafuan sira-neʼe todan tebes. Sé mak bele rona ida-neʼe?” 61 Maibé Jesus hatene katak ninia dixípulu sira muramura kona-ba neʼe, no nia dehan ba sira: “Ida-neʼe halo imi sidi ka? 62 Entaun, imi sei hakfodak liután se imi haree Oan-Mane husi Ema saʼe ba fatin neʼebé uluk nia hela!+ 63 Maromak nia espíritu mak fó moris.+ Isin la folin buat ida. Liafuan sira neʼebé haʼu dehan ona ba imi mai husi Maromak nia espíritu no fó moris.+ 64 Maibé imi balu la fiar.” Tanba Jesus hatene nanis ona* kona-ba sira neʼebé la fiar no mós ema neʼebé sei entrega nia ba inimigu nia liman.+ 65 Nia hatutan tan: “Tan neʼe mak haʼu dehan ba imi, la iha ema ida mak bele hakbesik haʼu se Aman la fó lisensa.”+

66 Tan razaun neʼe, Jesus nia dixípulu barak fila fali ba buat neʼebé uluk sira halo+ no la laʼo tuir tan nia. 67 Tan neʼe, Jesus hatete ba sira naʼin Sanulu-Resin-Rua:* “Imi mós hakarak atu bá ka?” 68 Simão Pedro hatán ba nia: “Naʼi, ami atu bá ho sé loos?+ Ita-Boot iha liafuan moris rohan-laek nian.+ 69 Ami fiar ona no hatene katak Ita mak Ida neʼebé Santu husi Maromak.”+ 70 Jesus hatán ba sira: “Haʼu mak hili imi naʼin sanulu-resin-rua, loos ka lae?+ Maibé ida husi imi mak lohidór.”*+ 71 Tuir loloos, nia koʼalia kona-ba Simão Iscariotes nia oan Judas; tanba Judas sei entrega nia ba inimigu nia liman, maski Judas mak ida husi sira naʼin Sanulu-Resin-Rua.+

7 Depois neʼe, Jesus kontinua halaʼo ninia knaar* iha Galileia, tanba nia lakohi halo ida-neʼe iha Judeia tanba ema Judeu buka atu oho nia.+ 2 Maibé, ema Judeu sira-nia Festa Tenda nian*+ besik ona. 3 Tan neʼe, ninia alin sira+ dehan ba nia: “Husik fatin neʼe no laʼo ba Judeia, atu nuneʼe ó-nia dixípulu sira mós bele haree buat neʼebé ó halo. 4 Tanba se ema ida hakarak atu ema barak hatene kona-ba nia, nia sei la halo buat ida subasubar deʼit. Nuneʼe, se ó halo buat sira-neʼe, hatudu ó-nia an ba mundu.” 5 Tuir loloos, ninia alin sira la hatudu fiar ba nia.+ 6 Tan neʼe, Jesus hatete ba sira: “Haʼu-nia tempu seidauk toʼo,+ maibé ba imi, imi bele bá festa neʼe iha tempu naran deʼit. 7 Mundu la iha razaun atu odi imi, maibé mundu odi haʼu, tanba haʼu fó sasin kona-ba nia katak ninia hahalok sira mak aat.+ 8 Imi saʼe bá hodi tuir festa neʼe. Haʼu seidauk bá festa neʼe tanba haʼu-nia tempu seidauk toʼo.”+ 9 Depois koʼalia tiha buat sira-neʼe, nia kontinua hela iha Galileia.

10 Maibé, kuandu ninia alin sira bá tiha festa neʼe, nia mós saʼe bá, maibé subasubar deʼit. 11 Tan neʼe, ema Judeu sira hahú buka nia iha festa neʼe no dehan: “Ema neʼe iha neʼebé?” 12 Ema barak bisubisu ba malu kona-ba nia. Sira balu dehan: “Nia ema diʼak.” Ema seluk fali dehan: “Nia laʼós ema diʼak, nia lohi ema-lubun.”+ 13 Maibé, la iha ema ida mak koʼalia kona-ba nia iha ema barak nia oin tanba taʼuk ema Judeu sira.+

14 Kuandu festa neʼe toʼo klaran ona, Jesus tama ba templu no hahú hanorin. 15 No ema Judeu sira hakfodak, hodi dehan: “Oinsá mak mane neʼe hetan matenek no komprende Eskritura sira*+ se nia la aprende iha eskola?”*+ 16 Jesus hatán ba sira: “Buat neʼebé haʼu hanorin ba imi laʼós haʼu-nian, maibé husi Ida neʼebé haruka haʼu mai.+ 17 Se ema ruma hakarak atu halo Maromak nia hakarak, ema neʼe sei hatene se haʼu-nia hanorin mai husi Maromak+ ka mai husi haʼu-nia an rasik. 18 Ema neʼebé koʼalia tuir deʼit ninia hanoin rasik buka glória ba nia an rasik. Maibé ema neʼebé buka glória husi ida neʼebé haruka nia mai,+ ema neʼe mak loos, no la iha lia-bosok ida iha nia. 19 Moisés mak fó imi Ukun-Fuan,+ loos ka lae? Maibé imi ida mós la halo tuir Ukun-Fuan. Tanbasá mak imi buka atu oho haʼu?”+ 20 Ema-lubun hatán: “Ó iha anju aat. Sé mak buka atu oho ó?” 21 Jesus hatán ba sira: “Haʼu halo buat ida, no imi hotu hakfodak kona-ba neʼe. 22 Nuneʼe, hanoin toʼok kona-ba ida-neʼe:* Moisés fó ona ukun-fuan kona-ba sirkunsizaun,*+ no imi halo sirkunsizaun ba ema iha loron Sábadu. No tuir loloos, sirkunsizaun laʼós husi Moisés, maibé husi beiʼala sira.+ 23 Se ema hetan sirkunsizaun iha loron Sábadu atu nuneʼe la kontra Moisés nia Ukun-Fuan, tanbasá mak imi hirus tebes mai haʼu tanba haʼu fó isin-diʼak ba mane ida iha loron Sábadu?+ 24 Keta tesi-lia tuir deʼit buat neʼebé imi haree, maibé tesi-lia tuir dalan neʼebé loos.”+

25 Tuirmai, ema balu neʼebé hela iha Jeruzalein hahú dehan: “Neʼe mak mane neʼebé sira buka atu oho, loos ka lae?+ 26 Maibé haree bá, nia koʼalia iha ema barak nia oin no sira la dehan buat ida ba nia. Ukun-naʼin sira hatene ona ho loloos katak nia mak Kristu ka? 27 Maibé ita hatene ema neʼe mai husi neʼebé.+ Tuir loloos kuandu Kristu mai, ema ida sei la hatene nia husi neʼebé.” 28 Tuirmai, Jesus koʼalia ho lian makaʼas bainhira nia hanorin iha templu, hodi dehan: “Imi hatene haʼu no hatene mós haʼu mai husi neʼebé. Haʼu mai laʼós ho haʼu-nia hakarak rasik,+ maibé Ida neʼebé haruka haʼu mai mak iha duni, no imi la hatene nia.+ 29 Haʼu hatene nia,+ tanba haʼu mai hodi reprezenta nia, no nia mak haruka haʼu mai.” 30 Tan neʼe, sira hahú buka atu kaer nia,+ maibé sira ida mós labele kaer nia tanba ninia oras seidauk toʼo.+ 31 Maski nuneʼe, ema barak husi ema-lubun neʼe tau fiar ba nia+ no sira dehan: “Kuandu Kristu mai, nia sei halo milagre* barak. Neʼe mak buat neʼebé ema neʼe halo daudaun, loos ka lae?”

32 Ema Farizeu sira rona ema-lubun bisubisu buat sira-neʼe kona-ba Jesus, tan neʼe ulun-naʼin amlulik sira no ema Farizeu sira haruka guarda sira atu kaer nia. 33 Jesus hatete: “Haʼu sei hela ho imi ba tempu uitoan tan toʼo haʼu fila ba Ida neʼebé haruka haʼu mai.+ 34 Imi sei buka haʼu, maibé imi sei la hetan haʼu, no fatin neʼebé haʼu hela, imi labele bá.”+ 35 Tan neʼe ema Judeu sira koʼalia ba malu dehan: “Ema neʼe atu bá neʼebé hodi nuneʼe ita labele hetan nia? Nia planu atu bá hela ho ema Judeu sira neʼebé namkari iha ema Gregu nia leet, hodi hanorin ema Gregu ka? 36 Ninia liafuan sira-neʼe katak sá loos? Tanba nia dehan: ‘Imi sei buka haʼu, maibé imi sei la hetan haʼu, no fatin neʼebé haʼu hela, imi labele bá.’”

37 Loron ikus ba festa neʼe mak loron neʼebé boot liu.+ Iha loron neʼe Jesus hamriik no koʼalia ho lian makaʼas, hodi dehan: “Se ema ruma hamrook, mai besik haʼu no haʼu sei fó bee ba nia atu hemu.+ 38 Ema neʼebé tau fiar mai haʼu, hanesan eskritura fó-hatene ona: ‘Bee moris nian sei suli sai husi ninia laran.’”+ 39 Maibé, nia koʼalia liafuan sira-neʼe kona-ba Maromak nia espíritu neʼebé lakleur tan ema sira neʼebé tau fiar ba nia sei simu. Iha tempu neʼebá sira seidauk simu espíritu neʼe+ tanba Jesus seidauk hetan glória.+ 40 Ema balu husi ema-lubun neʼebé rona liafuan sira-neʼe hahú dehan: “Ema neʼe mak Profeta duni.”+ 41 Ema balu tan dehan: “Nia mak Kristu.”+ Maibé ema seluk tan dehan: “Kristu la mai husi Galileia, loos ka lae?+ 42 Eskritura dehan katak Kristu mak David nia bei-oan,+ no nia sei mai husi Belein,+ knua neʼebé uluk David hela bá, loos ka lae?”+ 43 Tan neʼe, ema-lubun iha hanoin neʼebé la hanesan kona-ba nia. 44 Sira balu hakarak atu kaer nia, maibé la iha ema ida mak bele kaer nia.

45 Tan neʼe, kuandu guarda sira fila fali, ulun-naʼin amlulik sira no ema Farizeu sira dehan: “Tanbasá mak imi la lori nia mai?” 46 Guarda sira hatán: “Seidauk iha ema ida mak koʼalia hanesan nia.”+ 47 Ema Farizeu hatán: “Nia mós lohi ona imi ka? 48 La iha ukun-naʼin ida ka ema Farizeu ida mak tau fiar ba nia, loos ka lae?+ 49 Maibé ema-lubun neʼe la hatene Ukun-Fuan no hetan malisan.” 50 Ema ida husi sira naran Nicodemos, neʼebé uluk bá hasoru Jesus, dehan ba sira: 51 “Tuir ita-nia Ukun-Fuan, ita labele tesi-lia ba ema ida se seidauk rona husi nia no hatene saida mak nia halo, loos ka lae?”+ 52 Sira hatán ba nia: “Ó mós husi Galileia ka? Buka iha Eskritura no ó sei haree katak la iha profeta ida mak sei mai husi Galileia.”*

8 12 Tuirmai, Jesus dehan tan ba sira: “Haʼu mak naroman ba mundu.+ Ema neʼebé laʼo tuir haʼu sei la laʼo iha nakukun laran, maibé sei hetan naroman+ neʼebé fó moris.” 13 Tan neʼe, ema Farizeu sira hatete ba nia: “Ó fó sasin kona-ba ó-nia an rasik. Ó-nia sasin la loos.” 14 Jesus hatán ba sira: “Maski haʼu fó sasin kona-ba haʼu-nia an rasik, haʼu-nia sasin mak loos, tanba haʼu hatene haʼu mai husi neʼebé no atu bá neʼebé.+ Maibé imi la hatene haʼu mai husi neʼebé no atu bá neʼebé. 15 Imi tesi-lia tuir deʼit buat neʼebé imi haree.*+ Haʼu la tesi-lia ba ema ida. 16 Maibé se haʼu tesi-lia karik, haʼu-nia tesi-lia mak loos, tanba haʼu laʼós mesak deʼit, Aman neʼebé haruka haʼu mai mak hamutuk ho haʼu.+ 17 No mós imi-nia Ukun-Fuan rasik hakerek nanis dehan: ‘Sasin husi ema naʼin-rua mak loos.’+ 18 Haʼu fó sasin kona-ba haʼu-nia an rasik, no Aman neʼebé haruka haʼu mai mós fó sasin kona-ba haʼu.”+ 19 Tuirmai, sira dehan ba nia: “Ó-nia Aman iha neʼebé?” Jesus hatán: “Imi la hatene haʼu no mós haʼu-nia Aman.+ Se imi hatene haʼu, imi mós sei hatene haʼu-nia Aman.”+ 20 Nia koʼalia liafuan sira-neʼe bainhira nia hanorin hela iha templu, iha área neʼebé tau osan-fatin.+ Maibé la iha ema ida mak kaer nia tanba ninia oras seidauk toʼo.+

21 Tuirmai Jesus dehan tan ba sira: “Haʼu sei bá, no imi sei buka haʼu, maibé imi sei mate tanba imi-nia sala.+ Fatin neʼebé haʼu bá, imi labele bá.”+ 22 Tan neʼe ema Judeu sira hahú dehan: “Nia sei la oho an, loos ka lae? Tanba nia dehan: ‘Fatin neʼebé haʼu bá, imi labele bá.’” 23 Entaun, nia dehan tan ba sira: “Imi husi rai neʼe no haʼu husi leten.+ Imi husi mundu neʼe no haʼu laʼós husi mundu neʼe. 24 Tan neʼe mak haʼu hatete ba imi: Imi sei mate iha imi-nia sala. Tanba se imi la fiar katak haʼu mak ida neʼebé atu mai, imi sei mate iha imi-nia sala.” 25 Entaun sira hahú dehan ba nia: “Ó sé?” Jesus hatán ba sira: “Haʼu lakon tempu deʼit koʼalia ho imi. 26 Iha buat barak neʼebé haʼu hakarak atu koʼalia kona-ba imi no haʼu sei tesi-lia kona-ba buat barak. Tuir loloos, haʼu koʼalia buat neʼebé haʼu rona husi Ida neʼebé haruka haʼu mai iha mundu.+ Nia sempre loos.” 27 Sira la hatene katak nia koʼalia ba sira kona-ba Aman. 28 Tuirmai Jesus hatete: “Kuandu imi hiʼit saʼe* Oan-Mane husi Ema,*+ iha tempu neʼebá imi sei hatene katak haʼu mak ema neʼe,+ no katak haʼu la halo buat ida tuir haʼu-nia hakarak;+ maibé haʼu koʼalia deʼit buat sira neʼebé Aman hanorin ba haʼu. 29 Nia neʼebé haruka haʼu mai, nia hamutuk ho haʼu. Nia la husik haʼu mesak tanba haʼu sempre halo buat neʼebé fó ksolok ba nia.”+ 30 Bainhira nia koʼalia hela buat sira-neʼe, ema barak tau fiar ba nia.

31 Jesus dehan tan ba ema Judeu sira neʼebé tau fiar ba nia: “Se imi sempre halo tuir haʼu-nia liafuan, imi mak haʼu-nia dixípulu duni, 32 no imi sei hatene lia-loos,+ no lia-loos sei halo imi livre.”+ 33 Sira hatán: “Ami mak Abraão nia bei-oan no ami nunka sai atan ba ema ida. Entaun, tanbasá mak ó dehan: ‘Imi sei sai livre’?” 34 Jesus hatán ba sira: “Tebes haʼu hatete loloos ba imi: Ema neʼebé halo sala, nia atan ba sala.+ 35 Liután neʼe, atan ida sei la hela nafatin iha ninia naʼi nia uma, maibé oan-mane hela nafatin. 36 Entaun, se Oan-Mane halo imi livre, imi sei sai livre duni. 37 Haʼu hatene katak imi Abraão nia bei-oan. Maibé imi buka atu oho haʼu tanba imi la simu haʼu-nia hanorin. 38 Haʼu koʼalia buat neʼebé haʼu haree kuandu haʼu hamutuk ho haʼu-nia Aman,+ maibé imi halo buat neʼebé imi rona husi imi-nia aman.” 39 Sira hatán: “Ami-nia aman mak Abraão.” Jesus dehan ba sira: “Se imi mak Abraão nia oan,+ imi sei halo tuir Abraão nia hahalok. 40 Maibé agora imi buka atu oho haʼu, neʼebé fó sai ona ba imi lia-loos neʼebé haʼu rona husi Maromak.+ Abraão la halo ida-neʼe. 41 Imi halo imi-nia aman nia serbisu.” Sira dehan ba nia: “Ami la moris mai husi sala seksuál.* Ami-nia Aman ida deʼit, neʼe mak Maromak.”

42 Jesus hatete ba sira: “Se Maromak mak imi-nia Aman, imi sei hadomi haʼu,+ tanba haʼu mai husi Maromak no liuhusi Nia mak haʼu iha neʼe. Haʼu la mai tanba haʼu-nia hakarak rasik, maibé Nia mak haruka haʼu mai.+ 43 Tanbasá mak imi la komprende buat neʼebé haʼu dehan ba imi? Neʼe tanba imi lakohi rona ba haʼu-nia liafuan. 44 Imi husi imi-nia aman Diabu, no imi hakarak halo tuir imi-nia aman nia hakarak.+ Horiuluk kedas,* nia mak ohodór,+ no nia la kaer metin ba lia-loos, tanba lia-loos la iha nia. Kuandu nia koʼalia bosok, nia koʼalia tuir ninia an rasik, tanba nia mak bosok-teen no lia-bosok nia aman.+ 45 Maibé, tanba haʼu koʼalia lia-loos mak imi la fiar haʼu. 46 Imi ida-neʼebé mak bele hatudu mai haʼu katak haʼu sala? Se haʼu koʼalia lia-loos, tanbasá mak imi la fiar haʼu? 47 Ema neʼebé husi Maromak rona Maromak nia liafuan.+ Imi laʼós husi Maromak, tan neʼe mak imi la rona.”+

48 Ema Judeu sira hatán ba nia: “Ami koʼalia loos kuandu ami dehan: ‘Ó ema Samaria+ no ó iha anju aat’,+ loos ka lae?” 49 Jesus hatán: “Haʼu la iha anju aat, maibé haʼu respeitu Aman, no imi la respeitu haʼu. 50 Maibé haʼu la buka atu fó glória ba haʼu-nia an rasik.+ Iha Ida neʼebé hakarak fó glória mai haʼu no nia mak tesi-lia naʼin. 51 Tebes haʼu hatete loloos ba imi: Se ema ida halo tuir haʼu-nia liafuan, nia sei nunka mate.”+ 52 Ema Judeu sira dehan ba nia: “Agora ami hatene ona katak ó iha anju aat. Abraão mate ona, no profeta sira mós mate ona; maibé ó dehan: ‘Se ema ida halo tuir haʼu-nia liafuan, nia sei nunka mate.’ 53 Ó la boot liu fali ami-nia aman Abraão neʼebé mate ona, loos ka lae? No profeta sira mós mate ona. Entaun, ó hanoin ó sé?” 54 Jesus hatán: “Se haʼu fó glória ba haʼu-nia an, haʼu-nia glória la iha folin. Haʼu-nia Aman mak fó glória mai haʼu,+ no nia mak Ida neʼebé imi bolu nuʼudar imi-nia Maromak. 55 Maski nuneʼe, imi la hatene nia.+ Maibé haʼu hatene nia.+ No se haʼu dehan katak haʼu la hatene nia, haʼu sai hanesan deʼit ho imi, haʼu bosok-teen. Maibé haʼu hatene nia no haʼu halo tuir ninia liafuan. 56 Imi-nia aman Abraão haksolok tebes ho esperansa atu haree haʼu-nia loron, no nia haree ida-neʼe no haksolok.”+ 57 Entaun, ema Judeu sira dehan ba nia: “Ó-nia tinan seidauk 50, no ó haree ona Abraão ka?” 58 Jesus dehan ba sira: “Tebes haʼu hatete loloos ba imi: Antes Abraão moris, haʼu iha ona.”+ 59 Entaun, sira foti fatuk atu tuda nia, maibé Jesus subar no sai husi templu.

9 Bainhira Jesus laʼo liu daudaun, nia haree mane ida neʼebé moris mai matan-delek ona. 2 Ninia dixípulu sira husu nia: “Mestre,*+ mane neʼe mak sala, ka ninia inan-aman mak sala, hodi nuneʼe nia moris mai matan-delek ona?” 3 Jesus hatán: “Laʼós mane neʼe no laʼós ninia inan-aman mak sala, maibé liuhusi ninia situasaun neʼe mak ema bele haree Maromak nia serbisu.+ 4 Bainhira rai sei loron hela ita tenke halo serbisu husi Ida neʼebé haruka haʼu mai,+ tanba kalan sei toʼo mai bainhira ema labele halo tan serbisu. 5 Kuandu haʼu sei iha mundu neʼe, haʼu mak mundu nia naroman.”+ 6 Koʼalia tiha buat sira-neʼe, Jesus tafui kabeen ba rai no kahur hamutuk tiha, nia tau ba ema neʼe nia matan,+ 7 no dehan ba nia: “Bá fase ó-nia matan iha kolan Siloé.” Siloé katak ‘Suli sai’. Entaun, nia bá fase ninia matan no ninia matan sai diʼak, depois neʼe nia fila fali mai.+

8 Tuirmai, ninia viziñu sira no ema sira neʼebé uluk sempre haree nia husu ezmola, hahú dehan: “Nia mak ema neʼebé sempre tuur hodi husu ezmola, loos ka lae?” 9 Ema balu dehan: “Nia mak mane neʼe.” Ema seluk dehan: “Lae, neʼe ema seluk neʼebé haree hanesan nia.” Maibé mane neʼe hatete beibeik: “Haʼu mak ema neʼe.” 10 Tan neʼe, sira dehan ba nia: “Entaun, oinsá mak ó-nia matan loke?” 11 Nia hatán: “Mane ida naran Jesus kahur rai no kose ba haʼu-nia matan no dehan: ‘Bá iha Siloé no fase ó-nia matan.’+ Entaun haʼu bá fase haʼu-nia matan no haʼu bele haree ona.” 12 Nuneʼe sira husu ba nia: “Mane neʼe iha neʼebé?” Nia hatán: “Haʼu la hatene.”

13 Sira lori mane neʼebé uluk matan-delek ba ema Farizeu sira. 14 Loron neʼebé Jesus kahur rai no loke ema neʼe nia matan+ mak loron Sábadu.+ 15 Agora, ema Farizeu sira mós hahú husu nia kona-ba oinsá nia bele haree. Nia dehan ba sira: “Mane neʼe tau tahu iha haʼu-nia matan, no haʼu fase, tuirmai haʼu haree.” 16 Ema Farizeu balu hahú dehan: “Ema neʼe laʼós husi Maromak, tanba nia la halo tuir ukun-fuan kona-ba Sábadu.”+ Sira seluk fali dehan: “Oinsá mak ema sala-naʼin ida bele halo milagre* hanesan neʼe?”+ Nuneʼe, sira iha hanoin neʼebé la hanesan.+ 17 Sira dehan tan ba mane matan-delek neʼe: “Oinsá ó-nia hanoin kona-ba ema neʼebé loke ó-nia matan?” Mane neʼe hatán: “Nia mak profeta ida.”

18 Maibé, ema Judeu sira la fiar katak uluk mane neʼe matan-delek no agora bele haree. Tan neʼe, sira bolu mane neʼe nia inan-aman, 19 no husu: “Neʼe mak imi-nia oan neʼebé imi dehan katak moris mai matan-delek ona ka? Entaun, oinsá mak agora nia bele haree?” 20 Mane neʼe nia inan-aman hatán: “Ami hatene katak nia mak ami-nia oan duni no katak nia matan-delek husi moris mai kedas. 21 Maibé kona-ba oinsá mak agora nia bele haree, ami la hatene, ka sé mak loke nia matan, ami la hatene. Imi husu toʼok ba nia. Nia boot ona. Nia bele hatán rasik.” 22 Ninia inan-aman koʼalia hanesan neʼe tanba sira taʼuk ema Judeu sira,+ tanba ema Judeu sira konkorda ona katak, se ema ida fó sai katak Jesus mak Kristu, ema neʼe tenke hasai tiha husi sinagoga.+ 23 Tan neʼe mak mane neʼe nia inan-aman dehan: “Nia boot ona. Imi husu toʼok ba nia.”

24 Ba dala segundu, sira bolu fali mane neʼebé uluk matan-delek no sira dehan ba nia: “Fó glória ba Maromak hodi koʼalia loloos. Ami hatene katak ema neʼe mak ema sala-naʼin.” 25 Mane neʼe hatán: “Haʼu la hatene se nia sala-naʼin ka laʼós. Maibé haʼu hatene deʼit katak uluk haʼu matan-delek, no agora haʼu bele haree ona.” 26 Sira husu nia: “Saida mak nia halo ba ó? Oinsá mak nia loke ó-nia matan?” 27 Nia hatán ba sira: “Haʼu fó-hatene tiha ona ba imi, maibé imi lakohi rona. Tanbasá mak imi hakarak rona dala ida tan? Imi mós hakarak atu sai ninia dixípulu ka?” 28 Ho ida-neʼe, sira hatún nia no dehan: “Ó mak ema neʼe nia dixípulu, maibé ami Moisés nia dixípulu. 29 Ami hatene katak Maromak koʼalia ba Moisés. Maibé kona-ba ema neʼe, ami la hatene nia mai husi neʼebé.” 30 Mane neʼe hatán ba sira: “Neʼe halo haʼu hakfodak. Maski nia loke ona haʼu-nia matan, maibé imi dehan katak imi la hatene nia mai husi neʼebé. 31 Ita hatene katak Maromak la rona ba ema sala-naʼin,+ maibé se ema ruma hamtaʼuk Maromak no halo ninia hakarak, Maromak sei rona ba ema neʼe.+ 32 Horiuluk kedas toʼo agora seidauk iha ema ida neʼebé kura* ema neʼebé moris mai matan-delek ona. 33 Se mane neʼe la mai husi Maromak, nia labele halo buat ida.”+ 34 Sira hatán ba nia: “Ó moris mai iha sala laran, no oinsá mak ó hanorin fali ami?” Entaun, sira duni sai nia ba liʼur.+

35 Jesus rona katak sira duni sai ona mane neʼe, entaun kuandu hasoru nia, Jesus dehan: “Ó tau fiar ba Oan-Mane husi Ema* ka lae?” 36 Mane neʼe hatán: “Nia mak sé, señór? Fó-hatene mai haʼu atu haʼu bele tau fiar ba nia.” 37 Jesus hatete ba nia: “Ó haree ona nia, no tuir loloos, nia mak koʼalia daudaun ho ó.” 38 Nia hatete: “Naʼi, haʼu tau fiar duni ba nia.” Depois neʼe, nia hakruʼuk* iha Jesus nia oin. 39 Jesus hatete: “Haʼu mai iha mundu neʼe atu mundu hetan tesi-lia, hodi nuneʼe ema matan-delek bele haree+ no ema neʼebé bele haree sai matan-delek.”+ 40 Kuandu ema Farizeu sira neʼebé hamutuk ho nia rona buat sira-neʼe, sira dehan: “Ami laʼós ema matan-delek, loos ka lae?” 41 Jesus hatete ba sira: “Se imi matan-delek, imi la iha sala. Maibé agora imi dehan: ‘Ami bele haree.’ Imi-nia sala iha nafatin.”+

10 “Tebes haʼu hatete loloos ba imi katak, ema neʼebé tama ba bibi-luhan la liuhusi odamatan, maibé saʼe liuhusi fatin seluk, ema neʼe mak naʼok-teen ida no hadau sasán.+ 2 Maibé ema neʼebé tama liuhusi odamatan mak bibi-atan.+ 3 Ema neʼebé hein odamatan sei loke odamatan ba nia,+ no bibi-malae sira rona nia lian.+ Nia bolu ninia bibi sira ho sira-nia naran ida-idak no nia lori sira sai. 4 Kuandu nia hasai hotu tiha ninia bibi sira, nia sei laʼo iha sira-nia oin, no bibi sira laʼo tuir nia tanba sira hatene ninia lian. 5 Bibi sira sei la laʼo tuir ema oin-foun maibé sei halai husi nia, tanba sira la hatene ema neʼe nia lian.” 6 Jesus konta ai-knanoik neʼe ba sira, maibé sira la komprende buat neʼebé nia koʼalia ba sira.

7 Tan neʼe, Jesus dehan tan ba sira: “Tebes haʼu hatete loloos ba imi katak, haʼu mak odamatan ba bibi-malae sira.+ 8 Ema hotu neʼebé mai hodi finje katak sira mak haʼu, sira naʼok-teen no hadau sasán, maibé bibi-malae la rona sira. 9 Haʼu mak odamatan. Ema naran deʼit neʼebé tama liuhusi haʼu sei hetan salvasaun, no ema neʼe sei tama-sai no hetan fatin neʼebé iha duʼut matak.+ 10 Baibain naʼok-teen mai atu naʼok, oho no estraga.+ Maibé haʼu mai atu sira bele iha moris no hetan moris rohan-laek. 11 Haʼu mak bibi-atan diʼak.+ Bibi-atan diʼak entrega ninia moris* atu salva ninia bibi-malae sira.+ 12 Ema neʼebé simu osan hodi hein bibi, nia laʼós bibi-atan no bibi sira-neʼe laʼós ninian. Kuandu nia haree asu-lobu* mai, nia husik hela bibi-malae sira no halai, no asu-lobu hadau bibi sira-neʼe no halo sira namkari. 13 Nia la hanoin bibi-malae sira tanba nia mak serbisu-naʼin deʼit. 14 Haʼu mak bibi-atan diʼak. Haʼu hatene haʼu-nia bibi-malae sira no haʼu-nia bibi sira hatene haʼu,+ 15 hanesan haʼu-nia Aman hatene haʼu no haʼu hatene Aman.+ No haʼu entrega haʼu-nia moris* atu salva bibi-malae sira.+

16 “No haʼu iha bibi-malae seluk tan neʼebé laʼós parte ba bibi-lubun neʼe,*+ haʼu mós tenke lori sira mai, no sira sei rona haʼu-nia lian, no sira sei sai bibi-lubun ida deʼit, no iha bibi-atan ida deʼit.+ 17 Aman hadomi haʼu+ tanba haʼu mak entrega haʼu-nia moris,+ atu nuneʼe haʼu bele hetan fali. 18 La iha ema ida mak hasai haʼu-nia moris, haʼu rasik mak hakarak atu entrega ida-neʼe. Haʼu iha direitu atu entrega haʼu-nia moris, no haʼu iha direitu atu hetan fali ida-neʼe.+ Haʼu simu mandamentu neʼe husi haʼu-nia Aman.”

19 Dala ida tan, ema Judeu sira iha hanoin neʼebé la hanesan+ tanba liafuan sira-neʼe. 20 Sira barak dehan: “Nia iha anju aat no bulak. Tanbasá mak imi rona nia?” 21 Sira seluk dehan: “Ema neʼebé iha anju aat labele koʼalia liafuan sira-neʼe. Anju aat labele kura ema matan-delek, loos ka lae?”

22 Iha tempu neʼebá, Festa Dedikasaun nian* halaʼo hela iha Jeruzalein. Neʼe mak tempu malirin, 23 no Jesus laʼo iha templu iha área ida neʼebé ema bolu Salomão nia Pórtiku.*+ 24 Tuirmai, ema Judeu sira haleʼu nia no hahú husu ba nia: “Toʼo bainhira mak ó sei husik ami laran-rua? Se ó mak Kristu, koʼalia nakloke mai ami.” 25 Jesus hatán ba sira: “Haʼu dehan ona ba imi, maibé imi la fiar. Serbisu neʼebé haʼu halo hodi haʼu-nia Aman nia naran mak fó sasin kona-ba haʼu.+ 26 Maibé imi la fiar, tanba imi laʼós haʼu-nia bibi-malae sira.+ 27 Haʼu-nia bibi sira rona haʼu-nia lian, no haʼu hatene sira, no sira laʼo tuir haʼu.+ 28 Haʼu fó sira moris rohan-laek,+ no sira sei la lakon, no la iha ema ida mak sei hadau sira husi haʼu-nia liman.+ 29 Buat neʼebé haʼu-nia Aman fó ona mai haʼu mak folin-boot liu fali buat seluk hotu, no la iha ema ida mak bele hadau sira husi Aman nia liman.+ 30 Haʼu ho Aman ida deʼit.”*+

31 Dala ida tan ema Judeu sira foti fatuk atu tuda nia. 32 Jesus hatán ba sira: “Haʼu hatudu ba imi Aman nia serbisu barak neʼebé diʼak. Entaun, serbisu ida-neʼebé mak halo imi tuda haʼu?” 33 Ema Judeu sira hatán: “Ami tuda ó laʼós tanba serbisu diʼak ida, maibé tanba ó koʼalia aat Maromak;+ tanba maski ó mak ema deʼit, maibé ó halo ó-nia an hanesan maromak.” 34 Jesus dehan ba sira: “Imi-nia Ukun-Fuan hakerek nuneʼe: ‘Haʼu dehan: “Imi mak maromak sira”’,*+ 35 no eskritura neʼe labele troka. Se Maromak uza liafuan ‘maromak sira’+ ba sira neʼebé ninia liafuan kontra, 36 entaun tanbasá mak imi dehan mai haʼu: ‘Ó koʼalia aat Maromak’ tan deʼit haʼu dehan: ‘Haʼu Maromak nia Oan-Mane’?+ Aman halo santu* ona haʼu no haruka haʼu mai mundu. 37 Se haʼu la halo haʼu-nia Aman nia serbisu, imi lalika fiar haʼu. 38 Maski imi la fiar ba haʼu, maibé se haʼu halo serbisu neʼe, imi tau fiar ba serbisu neʼe,+ atu nuneʼe imi bele hatene no kontinua hatene katak Aman hamutuk* ho haʼu no haʼu hamutuk ho Aman.”+ 39 Entaun, sira koko dala ida tan atu kaer nia, maibé nia sai husi sira-nia leet.

40 Jesus laʼo fali ba Mota Jordaun nia sorin seluk, hodi bá iha fatin neʼebé uluk João fó batizmu,+ no nia hela iha neʼebá. 41 Ema barak mai hasoru nia, no hahú dehan: “João la hatudu milagre* ida, maibé buat hotu neʼebé João fó sai kona-ba ema neʼe mak loos.”+ 42 Ema barak tau fiar ba Jesus iha neʼebá.

11 Iha tempu neʼebá mane ida naran Lázaro moras. Nia husi Betánia, husi Maria no nia biin* Marta+ nia knua. 2 Tuir loloos, Maria mak ida neʼebé tau mina-morin ba Naʼi no hamaran Naʼi nia ain ho ninia fuuk.+ Maria nia alin* Lázaro mak moras. 3 Tan neʼe, ninia feton sira haruka lia-menon ba Jesus, dehan: “Naʼi, ema neʼebé Ita hadomi tebes, sai moras.” 4 Maibé bainhira Jesus rona ida-neʼe, nia dehan: “Moras neʼe la lori nia ba mate, maibé ba Maromak nia glória,+ atu nuneʼe Maromak nia Oan-Mane hetan glória liuhusi ida-neʼe.”

5 Jesus hadomi Marta no ninia alin-feto no mós Lázaro. 6 Maibé kuandu nia rona katak Lázaro moras, nia sei hein tan loron rua iha fatin neʼebé nia hela daudaun. 7 Depois neʼe, nia dehan ba ninia dixípulu sira: “Mai ita laʼo fali ba Judeia.” 8 Dixípulu sira dehan ba nia: “Mestre,*+ foin lalais neʼe ema Judeia sira buka atu tuda Ita,+ no agora Ita hakarak fila fali bá neʼebá ka?” 9 Jesus hatán: “Rai-loron iha oras 12, loos ka lae?+ Ema neʼebé laʼo iha loron la sidi ba buat ida, tanba nia haree naroman husi mundu neʼe. 10 Maibé se ema ruma laʼo iha kalan, nia sei sidi, tanba nia la iha naroman.”

11 Koʼalia tiha buat sira-neʼe, Jesus dehan tan ba sira: “Ita-nia belun Lázaro toba ona,+ maibé haʼu sei bá neʼebá hodi fanu nia.” 12 Dixípulu sira dehan ba nia: “Naʼi, se nia toba hela, nia sei sai diʼak fali.” 13 Tuir loloos, Jesus koʼalia kona-ba Lázaro nia mate. Maibé sira hanoin katak nia koʼalia kona-ba Lázaro toba hanesan baibain. 14 Entaun, Jesus koʼalia nakloke ba sira dehan: “Lázaro mate ona,+ 15 no haʼu la iha neʼebá tanba imi-nia diʼak, atu nuneʼe imi bele fiar. Maibé, mai ita bá haree nia.” 16 Tan neʼe Tomé, ida neʼebé hanaran Kaduak, hatete ba dixípulu sira seluk: “Mai ita bá, atu ita bele mate hamutuk ho nia.”+

17 Kuandu Jesus toʼo, ema hakoi tiha ona Lázaro nia mate-isin iha rate ba loron haat. 18 Betánia dook maizumenus kilómetru tolu* husi Jeruzalein. 19 No ema Judeu barak mai ona atu hasoru Marta no Maria hodi fó kmaan ba sira tanba sira-nia alin mate. 20 Kuandu Marta rona katak Jesus mai ona, Marta bá hasoru Jesus, maibé Maria+ tuur nafatin iha uma. 21 Marta hatete ba Jesus: “Naʼi, se Ita-Boot iha neʼe karik, haʼu-nia alin sei la mate. 22 Maibé, agora mós haʼu hatene katak buat naran deʼit neʼebé Ita husu ba Maromak, nia sei fó ba Ita.” 23 Jesus hatete ba nia: “Ó-nia alin sei moris fali.” 24 Marta hatete ba Jesus: “Haʼu hatene katak nia sei moris fali iha tempu moris-hiʼas nian+ iha loron ikus.” 25 Jesus hatete ba nia: “Haʼu mak moris-hiʼas no moris.+ Ema neʼebé hatudu fiar mai haʼu, maski nia mate, nia sei moris fali; 26 no ema hotu neʼebé moris no hatudu fiar mai haʼu, nia sei nunka mate.+ Ó fiar ida-neʼe ka lae?” 27 Nia dehan ba Jesus: “Loos Naʼi, haʼu fiar ona katak Ita mak Kristu, Maromak nia Oan-Mane, ida neʼebé eskritura fó-hatene nanis ona atu mai iha mundu.” 28 Bainhira Marta koʼalia tiha ida-neʼe, nia bá bolu ninia alin Maria, no dehan ba nia subasubar: “Mestre+ mai ona no nia bolu ó.” 29 Rona tiha ida-neʼe, Maria hamriik lalais no bá hasoru nia.

30 Jesus seidauk tama ba knua laran, maibé nia sei iha hela fatin neʼebé Marta hasoru nia. 31 Bainhira ema Judeu balu neʼebé hamutuk ho Maria iha uma laran atu fó kmaan ba Maria, haree Maria hamriik lalais no sai, sira laʼo tuir nia, tanba sira hanoin katak nia sei bá rate+ atu tanis iha neʼebá. 32 Bainhira Maria toʼo fatin neʼe no haree Jesus, nia hakneʼak iha Jesus nia ain no dehan: “Naʼi, se Ita-Boot iha neʼe karik, haʼu-nia alin sei la mate.” 33 Kuandu Jesus haree nia tanis no haree ema Judeu neʼebé mai hamutuk ho nia mós tanis, Jesus sai laran-triste tebes* no neon-susar; 34 no nia dehan: “Imi tau nia iha neʼebé?” Sira hatete: “Naʼi, mai no haree.” 35 Jesus nia matan-been suli.+ 36 Tan neʼe, ema Judeu balu hahú dehan: “Haree bá oinsá Jesus hadomi tebes nia!” 37 Maibé sira balu fali dehan: “Ema neʼe loke ona ema matan-delek nia matan,+ tanbasá mak nia labele hanetik Lázaro atu la mate?”

38 Jesus sai laran-triste tebes ba dala ida tan, tuirmai nia bá rate. Tuir loloos, rate neʼe mak fatuk-kuak ida, no ema duir fatuk boot ida hodi taka netik rate neʼe. 39 Jesus hatete: “Hasai tiha fatuk neʼe.” Marta, mane mate neʼe nia feton, hatete ba Jesus: “Naʼi, agora ninia isin dois ona, tanba loron haat ona.” 40 Jesus dehan ba nia: “Haʼu hatete ona ba ó katak se ó fiar, ó sei haree Maromak nia glória, loos ka lae?”+ 41 Tan neʼe sira duir sai fatuk neʼe. Tuirmai Jesus foti matan ba lalehan+ no dehan: “Aman, haʼu hatoʼo obrigadu ba Ita-Boot tanba Ita rona ona haʼu. 42 Haʼu hatene katak Ita-Boot sempre rona haʼu, maibé tanba ema-lubun neʼebé hamriik haleʼu mak haʼu dehan nuneʼe, atu sira bele fiar katak Ita mak haruka haʼu mai.”+ 43 Bainhira nia koʼalia tiha buat sira-neʼe, nia bolu ho lian makaʼas: “Lázaro, sai mai liʼur!”+ 44 Mane neʼebé mate ona sai mai liʼur ho hena bobar hela iha nia liman no ain, no ninia oin falun ho hena. Jesus hatete ba sira: “Kore hena neʼe no husik nia bá.”

45 Tan neʼe, bainhira ema Judeu barak neʼebé mai hasoru Maria, haree buat neʼebé Jesus halo, sira tau fiar ba Jesus,+ 46 maibé sira balu bá fó-hatene ema Farizeu sira kona-ba buat neʼebé Jesus halo. 47 Ho ida-neʼe, ulun-naʼin amlulik sira no ema Farizeu sira halibur Sinédriu* hamutuk no dehan: “Ita sei halo saida tanba ema neʼe halo milagre* barak?+ 48 Se ita husik deʼit nia hanesan neʼe, sira hotu sei tau fiar ba nia, no ema Roma sira sei mai hodi hasai ita-nia fatin adorasaun* no mós ita-nia nasaun.” 49 Maibé sira ida naran Caifás,+ neʼebé serbí nuʼudar amlulik boot iha tinan neʼebá, hatete ba sira: “Imi la hatene buat ida. 50 Imi la haree katak nasaun mak importante liu fali ema ida ka? Diʼak liu ema ida deʼit mak mate duké nasaun tomak lakon.” 51 Nia koʼalia nuneʼe laʼós husi ninia hanoin rasik, maibé tanba nia mak amlulik boot iha tinan neʼe, no nia fó sai profesia katak Jesus sei mate ba nasaun neʼe, 52 no laʼós deʼit mate ba nasaun neʼe, maibé mós atu halibur Maromak nia oan sira neʼebé namkari hodi sai grupu ida deʼit. 53 Entaun, hahú husi loron neʼe ba oin, sira planu atu oho Jesus.

54 Tan neʼe, Jesus la hatudu an tan iha ema Judeu barak nia oin, maibé nia sai husi fatin neʼe hodi bá fatin besik rai-fuik, no nia tama ba sidade ida naran Efraim,+ no nia hela ho ninia dixípulu sira iha neʼebá. 55 Iha tempu neʼebá, ema Judeu nia Páskua*+ besik ona, tan neʼe ema barak husi rai hotu saʼe ba Jeruzalein antes Páskua hodi bele hamoos sira-nia an tuir ukun-fuan. 56 Sira buka Jesus, no sira dehan ba malu bainhira sira hamriik iha templu: “Imi hanoin oinsá? Nia sei mai iha festa neʼe ka lae?” 57 Maibé, ulun-naʼin amlulik sira no ema Farizeu sira fó ukun-fuan katak se ema ruma hatene nia iha neʼebé, ema neʼe tenke fó-hatene ba sira, atu nuneʼe sira bele kaer nia.

12 Loron neen antes Páskua,* Jesus toʼo iha Betánia, fatin neʼebé Lázaro+ hela bá. Lázaro mak ema neʼebé Jesus fó moris-hiʼas husi mate. 2 Entaun, sira prepara han-kalan ba nia, no Marta serbí sira,+ maibé Lázaro tuur hamutuk ho sira neʼebé han* ho Jesus. 3 Maria foti mina-morin nardu* orijinál neʼebé karun tebes, besik litru sorin,* no nia kose ba Jesus nia ain no hamaran ho ninia fuuk. Nuneʼe uma laran nakonu ho mina nia morin.+ 4 Maibé ninia dixípulu ida naran Judas Iscariotes,+ neʼebé atu entrega nia ba inimigu nia liman, dehan: 5 “Tanbasá mak la faʼan deʼit mina-morin neʼe ho folin denáriu* 300 hodi fó ba ema kiak sira?” 6 Nia koʼalia nuneʼe laʼós tanba nia hanoin ema kiak, maibé tanba nia mak naʼok-teen ida. Nia mak kaer kaixa osan nian, no nia iha toman atu naʼok osan neʼebé tau iha kaixa neʼe nia laran. 7 Tuirmai, Jesus hatete: “Husik bá. Nia halo nuneʼe hodi prepara ba haʼu-nia loron hakoi nian.+ 8 Tanba ema kiak sira nafatin hamutuk ho imi,+ maibé haʼu sei la hamutuk nafatin ho imi.”+

9 Kuandu ema Judeu lubun boot hatene katak Jesus iha neʼebá, sira mai fatin neʼe, laʼós deʼit atu haree Jesus, maibé atu haree mós Lázaro neʼebé Jesus fó moris-hiʼas ona husi mate.+ 10 Iha momentu neʼe, ulun-naʼin amlulik sira koʼalia hamutuk ona atu oho mós Lázaro, 11 tanba nia mak ema Judeu barak bá iha fatin neʼebá no tau fiar ba Jesus.+

12 Loron tuirmai, ema-lubun neʼebé toʼo ona Jeruzalein atu tuir festa rona katak Jesus atu mai Jeruzalein. 13 Entaun, sira foti ai-palmeira sanak no sai hodi bá hasoru nia no sira hahú hakilar: “Ami harohan, salva nia bá!* Bensaun ba ida neʼebé mai hodi Jeová* nia naran!+ Bensaun ba Liurai Izraél nian!”+ 14 Kuandu Jesus hetan tiha kuda-burru oan ida, nia saʼe kuda-burru neʼe,+ hanesan hakerek nanis ona: 15 “Keta taʼuk, Siaun nia oan-feto. Haree bá! Ó-nia liurai mai daudaun, no nia saʼe kuda-burru oan ida!”+ 16 Foufoun, ninia dixípulu sira la komprende buat sira-neʼe. Maibé kuandu Jesus hetan ona glória,+ dixípulu sira hanoin-hetan fali buat neʼebé ema-lubun halo ona ba nia, no mós katak buat sira-neʼe hakerek ona iha Eskritura kona-ba nia.+

17 Ema sira neʼebé hamutuk ho Jesus kuandu nia bolu Lázaro sai husi rate+ hodi fó moris-hiʼas ba nia, ema sira-neʼe kontinua fó sasin kona-ba Jesus.+ 18 Tan razaun neʼe mós, ema-lubun mai hasoru nia tanba sira rona ona katak nia halo milagre neʼe. 19 Tan neʼe ema Farizeu sira dehan ba malu: “Haree bá, ita la hetan susesu ida. Mundu tomak laʼo tuir ona nia.”+

20 Iha neʼebá, iha mós ema Gregu balu hamutuk ho ema sira neʼebé mai atu halo adorasaun iha festa neʼe. 21 Ema Gregu sira-neʼe hakbesik Filipe,+ neʼebé husi Betsaida iha Galileia, hodi husu ba nia: “Señór, ami hakarak haree Jesus.” 22 Filipe bá hodi fó-hatene André. Tuirmai, André no Filipe bá hodi fó-hatene Jesus.

23 Maibé Jesus hatán ba sira: “Oras toʼo ona ba Oan-Mane husi Ema* atu hetan glória.+ 24 Tebes haʼu hatete loloos ba imi katak, se fini trigu nian ida la monu ba rai no mate, nia mak fini deʼit. Maibé se nia mate,+ nia sei fó fulin barak. 25 Ema neʼebé hadomi ninia moris* sei lakon* nia moris, maibé ema neʼebé odi ninia moris+ iha mundu neʼe sei salva nia moris hodi hetan moris rohan-laek.+ 26 Se ema ruma hakarak serbí haʼu, husik nia laʼo tuir haʼu. Ema neʼebé serbí haʼu sei hela iha fatin neʼebé haʼu hela.+ Se ema ruma serbí haʼu, Aman sei haraik bensaun ba nia. 27 Agora haʼu* sente laran-susar tebes,+ entaun saida mak haʼu tenke dehan? Aman, salva haʼu husi oras neʼe.+ Maski nuneʼe, haʼu tenke hetan susar neʼe, tanba neʼe mak haʼu mai. 28 Aman, fó glória ba Ita-nia naran.” Tuirmai, lian ida+ sai husi lalehan dehan: “Haʼu fó glória tiha ona no haʼu sei fó glória tan.”+

29 Kuandu ema-lubun neʼebé hamriik iha neʼebá rona ida-neʼe, sira hahú dehan katak neʼe mak rai-tarutu ida. Maibé sira balu seluk dehan: “Anju ida mak koʼalia ba nia.” 30 Jesus hatán: “Lian neʼebé imi rona, ida-neʼe mosu laʼós ba haʼu-nia diʼak, maibé ba imi-nia diʼak. 31 Agora tempu atu tesi-lia ba mundu neʼe toʼo ona, no ukun-naʼin mundu neʼe nian+ sei soe tiha ba liʼur.+ 32 Kona-ba haʼu, kuandu ema hiʼit saʼe* tiha haʼu husi rai,+ haʼu sei dada ema oioin ba haʼu.” 33 Nia koʼalia nuneʼe atu hatudu kona-ba dalan oinsá mak nia sei mate.+ 34 Tuirmai, ema-lubun hatán ba nia: “Ami rona husi Ukun-Fuan katak Kristu hela nafatin.+ Entaun tanbasá mak ó dehan katak Oan-Mane husi Ema sei hiʼit saʼe tiha?+ Sé mak Oan-Mane husi Ema?” 35 Entaun Jesus dehan ba sira: “Naroman sei iha imi-nia leet ba tempu uitoan tan. Laʼo bá kuandu sei iha naroman, atu nuneʼe nakukun labele taka imi. Ema neʼebé laʼo iha nakukun laran la hatene atu bá neʼebé.+ 36 Kuandu imi sei iha naroman, hatudu fiar ba naroman neʼe, atu nuneʼe imi bele sai naroman nia oan sira.”+

Koʼalia tiha buat sira-neʼe, Jesus sai hodi subar husi sira. 37 Maski nia halo milagre* barak iha sira-nia oin, maibé sira la tau fiar ba nia, 38 atu nuneʼe profeta Isaias nia liafuan sira bele sai loos. Isaias dehan: “Jeová,* sé mak tau fiar ba buat neʼebé ami fó sai?+ Jeová* nia liman hatudu sai ona ba sé?”+ 39 Isaias mós fó-hatene razaun tanbasá sira la fiar nia. Isaias dehan: 40 “Nia halo sira-nia matan sai delek ona no halo sira-nia laran sai toos, hodi nuneʼe sira-nia matan labele haree no sira-nia laran labele komprende buat neʼebé sira tenke halo atu fila fali no haʼu kura sira.”+ 41 Isaias koʼalia buat sira-neʼe kona-ba Kristu tanba nia haree Kristu nia glória.+ 42 Tuir loloos, ukun-naʼin barak tau fiar ba nia,+ maibé tanba sira taʼuk ema Farizeu, sira la fó sai sira-nia fiar ba nia, atu nuneʼe ema labele hasai sira husi sinagoga.+ 43 Sira gosta liu atu ema simu sira duké Maromak simu sira.*+

44 Maibé, Jesus koʼalia ho lian makaʼas dehan: “Ema neʼebé tau fiar mai haʼu, nia laʼós deʼit fiar haʼu, maibé tau fiar mós ba Ida neʼebé haruka haʼu mai.+ 45 Ema neʼebé haree haʼu, haree mós Ida neʼebé haruka haʼu mai.+ 46 Haʼu mai nuʼudar naroman ba mundu,+ atu nuneʼe ema hotu neʼebé tau fiar mai haʼu labele hela nafatin iha nakukun laran.+ 47 Maibé se ema ruma rona haʼu-nia liafuan no la halo tuir, haʼu la tesi-lia ba nia; tanba haʼu mai laʼós atu tesi-lia ba mundu, maibé atu salva mundu.+ 48 Kona-ba ema neʼebé la simu haʼu no la simu haʼu-nia liafuan, iha ida neʼebé sei tesi-lia ba nia. Liafuan neʼebé haʼu koʼalia ona mak sei tesi-lia ba nia iha loron ikus. 49 Tanba haʼu la koʼalia husi haʼu-nia hakarak rasik, maibé Aman neʼebé haruka haʼu mai mak fó ona mandamentu kona-ba saida mak haʼu sei dehan no koʼalia.+ 50 Haʼu hatene katak ninia mandamentu mak moris rohan-laek.+ Tan neʼe buat neʼebé haʼu koʼalia, haʼu koʼalia ida-neʼe tuir buat neʼebé Aman fó-hatene ona ba haʼu.”+

13 Antes Festa Páskua* toʼo mai, Jesus hatene ona katak ninia oras toʼo ona+ atu husik mundu no fila ba Aman.+ Nia hadomi ninia dixípulu sira neʼebé iha mundu, no nia hadomi sira toʼo rohan.+ 2 Diabu tau ona hanoin ida iha Judas Iscariotes+ nia laran atu entrega Jesus ba inimigu nia liman.+ Judas mak Simão nia oan. Iha tempu neʼebá sira han-kalan daudaun. 3 Jesus hatene katak Aman entrega ona buat hotu ba ninia liman, no katak nia mai husi Maromak no nia atu fila fali ba Maromak.+ 4 Bainhira sira han-kalan hela, Jesus hamriik no hasai ninia roupa liʼur, no nia foti toalla hodi kesi iha ninia knotak.+ 5 Bainhira nia tau tiha bee iha basia laran, nia hahú fase dixípulu sira-nia ain no hamaran ho toalla neʼebé kesi hela iha ninia knotak. 6 Tuirmai Jesus toʼo iha Simão Pedro, no Pedro dehan ba Jesus: “Naʼi, Ita-Boot atu fase haʼu-nia ain ka?” 7 Jesus hatán ba nia: “Agora ó seidauk bele komprende buat neʼebé haʼu halo daudaun, maibé depois neʼe, ó sei komprende.” 8 Pedro hatete ba nia: “Keta fase haʼu-nia ain.” Jesus hatán: “Se haʼu la fase ó-nia ain,+ ó sei la hamutuk ho haʼu.” 9 Simão Pedro dehan: “Naʼi, keta fase deʼit haʼu-nia ain, maibé fase mós haʼu-nia liman no ulun.” 10 Jesus hatete ba nia: “Ema neʼebé hariis ona, presiza deʼit atu fase ninia ain, tanba ninia isin-lolon tomak moos ona. Imi moos ona, maibé laʼós imi hotu.” 11 Tanba Jesus hatene ona mane neʼebé atu entrega nia ba inimigu nia liman,+ tan neʼe mak nia dehan: “Laʼós imi hotu mak moos.”

12 Kuandu Jesus fase hotu ona sira-nia ain no tau fali ninia roupa liʼur, nia tuur fali iha meza, no dehan ba sira: “Imi komprende buat neʼebé haʼu foin halo ba imi ka lae? 13 Imi bolu haʼu ‘Mestre’ no ‘Naʼi’, no ida-neʼe loos, tanba haʼu hanesan neʼe duni.+ 14 Entaun, maski haʼu mak Naʼi no Mestre, maibé haʼu fase imi-nia ain,+ se nuneʼe imi mós tenke* fase imi-nia maluk nia ain.+ 15 Haʼu fó ezemplu ba imi, hodi nuneʼe imi mós tenke halo tuir buat neʼebé haʼu halo.+ 16 Tebes haʼu hatete loloos ba imi katak, atan ida la boot liu fali ninia naʼi, no ida neʼebé mai la boot liu fali ida neʼebé haruka nia. 17 Se imi hatene buat sira-neʼe, ksolok ba imi kuandu imi halo tuir.+ 18 Haʼu la koʼalia kona-ba imi hotu. Haʼu hatene sira neʼebé haʼu hili ona. Maibé ida-neʼe atu kumpre eskritura tuirmai neʼe:+ ‘Ida neʼebé han haʼu-nia paun mak hamriik hodi kontra haʼu.’*+ 19 Agora haʼu fó-hatene ba imi antes ida-neʼe akontese, atu nuneʼe kuandu ida-neʼe akontese imi bele fiar katak haʼu mak nia.+ 20 Tebes haʼu hatete loloos ba imi katak, ema neʼebé simu ida neʼebé haʼu haruka, nia simu mós haʼu.+ No ema neʼebé simu haʼu, nia simu mós Ida neʼebé haruka haʼu mai.”+

21 Bainhira Jesus koʼalia tiha buat sira-neʼe, nia sai neon-susar tebes,* no nia fó sasin, hodi dehan: “Tebes haʼu hatete loloos ba imi katak, imi ida sei entrega haʼu ba inimigu nia liman.”+ 22 Ninia dixípulu sira hahú hateke ba malu tanba sira la hatene nia koʼalia kona-ba sé loos.+ 23 Iha dixípulu ida neʼebé tuur besik Jesus,* no Jesus hadomi nia.+ 24 Tan neʼe, Simão Pedro doko ulun ba dixípulu neʼe no dehan ba nia: “Fó-hatene ami, nia koʼalia kona-ba sé.” 25 Nuneʼe dixípulu neʼe sadere besik Jesus* no dehan: “Naʼi, sé mak ema neʼe?”+ 26 Jesus hatán: “Nia mak ida neʼebé haʼu sei fó paun neʼebé haʼu habokon iha manko laran.”+ Tuirmai, nia habokon paun no fó ba Simão Iscariotes nia oan Judas. 27 Kuandu Judas simu tiha paun neʼe, Satanás tama iha nia.+ Tan neʼe, Jesus dehan ba nia: “Buat neʼebé ó halo daudaun, halo lalais bá.” 28 Maibé, la iha ema ida neʼebé tuur iha meza neʼe hatene tanbasá mak Jesus koʼalia hanesan neʼe ba nia. 29 Tuir loloos, tanba Judas mak kaer kaixa osan nian,+ entaun sira balu hanoin katak Jesus dehan ba nia: “Sosa buat neʼebé ita presiza ba festa neʼe”, ka nia tenke fó buat ruma ba ema kiak sira. 30 Tan neʼe, kuandu Judas simu tiha paun, nia sai kedas. Rai kalan ona.+

31 Bainhira Judas sai tiha ona, Jesus dehan: “Agora Oan-Mane husi Ema* simu ona glória,+ no Maromak hetan glória tanba Oan-Mane. 32 Maromak rasik sei fó glória ba nia,+ no Maromak sei fó kedas glória ba nia. 33 Oan doben sira, tempu uitoan deʼit ona atu haʼu hamutuk ho imi. Imi sei buka haʼu, no hanesan haʼu hatete ona ba ema Judeu sira, agora haʼu mós hatete ba imi: ‘Iha fatin neʼebé haʼu bá, imi labele bá.’+ 34 Haʼu fó ba imi ukun-fuan foun ida, katak imi hadomi malu. Hanesan haʼu hadomi ona imi,+ imi mós tenke hadomi malu.+ 35 Se imi hadomi malu, ema hotu sei hatene katak imi mak haʼu-nia dixípulu.”+

36 Simão Pedro dehan ba nia: “Naʼi, Ita atu bá neʼebé?” Jesus hatán: “Fatin neʼebé haʼu bá, agora ó labele bá, maibé depois mak ó sei tuir.”+ 37 Pedro hatete ba nia: “Naʼi, tanbasá mak agora haʼu labele laʼo tuir Ita? Haʼu prontu atu fó haʼu-nia moris* tanba Ita.”+ 38 Jesus hatán: “Ó prontu duni atu fó ó-nia moris* tanba haʼu ka? Tebes haʼu hatete loloos ba ó katak, antes manu kokoreek ó sei nega haʼu ba dala tolu.”+

14 “Keta husik imi-nia laran sente susar.+ Hatudu fiar ba Maromak,+ no hatudu fiar mós ba haʼu. 2 Iha haʼu-nia Aman nia uma iha fatin barak atu hela. Se lae karik, haʼu sei la dehan neʼe ba imi. Maibé agora haʼu bá atu prepara fatin ba imi.+ 3 No mós se haʼu bá hodi prepara fatin ba imi, haʼu sei mai fali no lori imi ba haʼu-nia fatin, atu nuneʼe iha fatin neʼebé haʼu hela, imi mós sei hela bá.+ 4 Fatin neʼebé haʼu bá, imi hatene dalan.”

5 Tomé+ hatete ba nia: “Naʼi, ami la hatene Ita atu bá neʼebé. Entaun, oinsá mak ami hatene dalan?”

6 Jesus hatete ba nia: “Haʼu mak dalan+ no lia-loos+ no moris.+ Ema ida labele hakbesik ba Aman se la liu husi haʼu.+ 7 Se imi hatene ona haʼu, imi hatene ona mós haʼu-nia Aman. Hahú husi ohin ba oin imi hatene nia no haree ona nia.”+

8 Filipe hatete: “Naʼi, hatudu Aman mai ami, no neʼe toʼo ona ba ami.”

9 Jesus hatete ba nia: “Haʼu hamutuk ho imi ba tempu kleur ona, entaun Filipe, tanbasá mak ó seidauk hatene haʼu? Ema neʼebé haree ona haʼu, haree ona mós Aman.+ Nuneʼe, tanbasá mak ó dehan: ‘Hatudu Aman mai ami’? 10 Ó la fiar katak haʼu ida deʼit* ho Aman no Aman ida deʼit ho haʼu ka?+ Buat neʼebé haʼu koʼalia ba imi, haʼu la koʼalia tuir deʼit haʼu-nia hanoin.+ Maibé Aman neʼebé ida deʼit ho haʼu mak halo serbisu sira-neʼe. 11 Fiar haʼu bá katak haʼu ida deʼit ho Aman no Aman ida deʼit ho haʼu. Se lae karik, fiar bá tanba haʼu-nia serbisu sira.+ 12 Tebes haʼu hatete loloos ba imi katak, ema neʼebé hatudu fiar mai haʼu, ema neʼe mós sei halo serbisu neʼebé haʼu halo, no nia sei halo serbisu neʼebé boot liu fali sira-neʼe,+ tanba haʼu atu laʼo ba Aman.+ 13 No mós, buat naran deʼit neʼebé imi husu hodi haʼu-nia naran, haʼu sei kumpre, atu nuneʼe Aman bele hetan glória liuhusi Oan-Mane.+ 14 Se imi husu buat naran deʼit hodi haʼu-nia naran, haʼu sei kumpre.

15 “Se imi hadomi haʼu, imi sei halo tuir haʼu-nia ukun-fuan sira.+ 16 No haʼu sei husu ba Aman no nia sei fó ajuda-naʼin* seluk atu hamutuk ho imi ba nafatin.+ 17 Ajuda-naʼin neʼe mak espíritu santu neʼebé hatudu sai lia-loos.+ Mundu la simu ida-neʼe, tanba mundu labele haree no la hatene espíritu neʼe.+ Maibé imi hatene, tanba espíritu neʼe hamutuk ho imi no espíritu neʼe iha imi. 18 Haʼu sei la husik imi sai oan-kiak.* Haʼu sei fila fali ba imi.+ 19 Lakleur tan mundu sei la haree tan haʼu, maibé imi sei haree haʼu,+ tanba haʼu moris no imi sei moris. 20 Iha loron neʼebá imi sei hatene katak haʼu ida deʼit* ho Aman no imi ida deʼit ho haʼu no haʼu ida deʼit ho imi.+ 21 Ema neʼebé hatene haʼu-nia ukun-fuan no halo tuir, ema neʼe mak hadomi haʼu. No ema neʼebé hadomi haʼu, haʼu-nia Aman mós sei hadomi nia, no haʼu sei hadomi nia, no haʼu sei halo nia hatene didiʼak kona-ba haʼu.”

22 Judas,+ neʼebé laʼós Iscariotes, dehan ba nia: “Naʼi, tanbasá mak Ita-Boot hakarak atu halo ami hatene didiʼak Ita maibé la halo neʼe ba mundu?”

23 Jesus hatán ba nia: “Se ema ida hadomi haʼu, nia sei halo tuir haʼu-nia liafuan,+ no haʼu-nia Aman sei hadomi nia, no ami sei mai hasoru nia no ami sei hela* hamutuk ho nia.+ 24 Ema neʼebé la hadomi haʼu, la halo tuir haʼu-nia liafuan sira. Liafuan neʼebé imi rona laʼós haʼu-nian, maibé neʼe mak liafuan husi Aman neʼebé haruka haʼu mai.+

25 “Kuandu haʼu sei hamutuk ho imi, haʼu koʼalia ona buat sira-neʼe ba imi. 26 Maibé ajuda-naʼin neʼe, katak espíritu santu neʼebé Aman sei haruka ba imi hodi haʼu-nia naran, sei hanorin imi buat hotu no halo imi hanoin-hetan fali buat hotu neʼebé haʼu hatete ona ba imi.+ 27 Haʼu husik dame ba imi. Haʼu fó haʼu-nia dame ba imi.+ Dame neʼebé haʼu fó ba imi la hanesan ho dame neʼebé mundu fó. Keta husik imi-nia laran sente susar no keta husik imi-nia laran sente taʼuk. 28 Imi rona katak haʼu dehan ba imi: ‘Haʼu sei bá no haʼu sei fila fali ba imi’. Se imi hadomi haʼu, imi sei haksolok tanba haʼu atu laʼo ba Aman, tanba Aman mak boot liu haʼu.+ 29 Agora haʼu fó-hatene ona ba imi antes ida-neʼe akontese, atu nuneʼe, kuandu neʼe akontese, imi bele fiar.+ 30 Haʼu sei la koʼalia buat barak tan ba imi, tanba ukun-naʼin mundu neʼe nian+ mai daudaun, no nia la iha kbiit atu kontrola haʼu.+ 31 Maibé haʼu halo tuir daudaun buat neʼebé Aman haruka haʼu atu halo, hodi nuneʼe mundu bele hatene katak haʼu hadomi Aman.+ Hamriik bá, mai ita sai husi neʼe.

15 “Haʼu mak uvas-hun neʼebé loos, no haʼu-nia Aman mak toʼos-naʼin. 2 Nia tesi tiha haʼu-nia sanak hotu neʼebé la fó fuan, no nia hamoos sanak hotu neʼebé fó fuan, atu nuneʼe bele fó fuan barak tan.+ 3 Imi sai moos ona tanba liafuan neʼebé haʼu koʼalia ba imi.+ 4 Hela nafatin hamutuk* ho haʼu, no haʼu sei nafatin hamutuk ho imi. Tanba hanesan uvas-sanak labele fó fuan se nia la hamutuk ho uvas-hun, nuneʼe mós se imi la hamutuk ho haʼu, imi sei la fó fuan.+ 5 Haʼu mak uvas-hun, no imi mak sanak sira. Ema neʼebé hela nafatin hamutuk ho haʼu, no haʼu hamutuk ho nia, ema neʼe fó fuan barak,+ tanba se imi ketak husi haʼu imi labele halo buat ida. 6 Se ema ruma la hela nafatin hamutuk ho haʼu, nia hanesan ai-sanak neʼebé soe tiha ona no sai maran. No ema sei halibur ai-sanak sira-neʼe no soe ba ahi no ahi sei han tiha. 7 Se imi nafatin hamutuk ho haʼu no haʼu-nia liafuan nafatin ho imi, husu buat naran deʼit neʼebé imi hakarak no ida-neʼe sei fó ba imi.+ 8 Haʼu-nia Aman hetan glória tanba imi kontinua fó fuan barak no hatudu katak imi mak haʼu-nia dixípulu.+ 9 Hanesan Aman hadomi haʼu,+ nuneʼe mós haʼu hadomi imi. Hela nafatin iha haʼu-nia domin bá. 10 Se imi halo tuir haʼu-nia ukun-fuan, imi sei hela nafatin iha haʼu-nia domin, hanesan haʼu mós halo tuir Aman nia ukun-fuan, no hela nafatin iha ninia domin.

11 “Haʼu koʼalia buat sira-neʼe ba imi, atu haʼu-nia ksolok bele hela ho imi no imi-nia ksolok bele sai kompletu.+ 12 Haʼu-nia ukun-fuan mak neʼe: Imi tenke hadomi malu hanesan haʼu hadomi imi.+ 13 La iha ema ida mak iha domin boot liu fali ema neʼebé entrega nia moris* tanba ninia belun sira.+ 14 Imi mak haʼu-nia belun se imi halo buat neʼebé haʼu haruka imi atu halo.+ 15 Haʼu la bolu tan imi atan, tanba atan la hatene saida mak nia naʼi halo. Maibé haʼu bolu imi belun, tanba haʼu fó-hatene ona ba imi buat hotu neʼebé haʼu rona husi haʼu-nia Aman. 16 Laʼós imi mak hili haʼu, maibé haʼu mak hili imi atu bá no kontinua fó fuan, no fuan neʼe iha nafatin, atu nuneʼe buat naran deʼit neʼebé imi husu ba Aman hodi haʼu-nia naran, nia sei fó ba imi.+

17 “Haʼu fó mandamentu sira-neʼe ba imi atu nuneʼe imi bele hadomi malu.+ 18 Se mundu odi imi, imi hatene katak mundu odi ona haʼu antes odi imi.+ 19 Se imi mundu neʼe nian, mundu sei gosta buat neʼebé ninian. Maibé agora, imi laʼós mundu neʼe nian+ tanba haʼu hili ona imi husi mundu neʼe. Tan neʼe mak mundu odi imi.+ 20 Hanoin-hetan bá liafuan neʼebé haʼu hatete ba imi: Atan ida la boot liu fali ninia naʼi. Se sira fó-terus haʼu, sira mós sei fó-terus imi.+ Se sira halo tuir haʼu-nia liafuan, sira mós sei halo tuir imi-nia liafuan. 21 Maibé sira sei halo buat hotu neʼe ba imi tanba haʼu-nia naran, tanba sira la hatene Ida neʼebé haruka haʼu mai.+ 22 Se haʼu seidauk mai atu koʼalia ba sira, sira la iha sala.+ Maibé agora sira labele nega sira-nia sala.+ 23 Ema neʼebé odi haʼu, odi mós haʼu-nia Aman.+ 24 Se haʼu seidauk halo milagre sira iha sira-nia leet, milagre neʼebé ema seluk seidauk halo, sira la iha sala.+ Maibé agora sira haree ona haʼu no sira odi haʼu no mós haʼu-nia Aman. 25 Maibé ida-neʼe akontese atu kumpre liafuan neʼebé hakerek ona iha sira-nia Ukun-Fuan neʼebé dehan: ‘Sira odi haʼu la ho razaun.’+ 26 Haʼu sei haruka ajuda-naʼin ida ba imi husi Aman, neʼe mak ninia espíritu neʼebé hatudu sai lia-loos,+ neʼebé mai husi Aman. Kuandu ajuda-naʼin neʼe mai, ida-neʼe sei fó sasin kona-ba haʼu.+ 27 No imi mós tenke fó sasin kona-ba haʼu,+ tanba imi hamutuk ona ho haʼu kuandu haʼu hahú haʼu-nia serbisu.

16 “Haʼu hatete ona buat sira-neʼe ba imi atu nuneʼe imi labele sidi. 2 Ema sei hasai imi husi sinagoga.+ Tuir loloos, oras sei toʼo mai kuandu ema hotu neʼebé oho imi+ hanoin katak sira halo serbisu sagradu ba Maromak. 3 Maibé sira sei halo buat sira-neʼe tanba sira la hatene Aman no haʼu.+ 4 Haʼu koʼalia buat sira-neʼe ba imi atu nuneʼe kuandu oras atu kumpre buat sira-neʼe toʼo mai, imi bele hanoin-hetan katak haʼu fó-hatene ona ba imi kona-ba neʼe.+

“Uluk haʼu la fó-hatene buat sira-neʼe ba imi tanba haʼu sei hamutuk ho imi. 5 Maibé agora haʼu sei laʼo ba Ida neʼebé haruka haʼu mai,+ maski nuneʼe imi ida mós la husu haʼu: ‘Ita atu bá neʼebé?’ 6 Maibé tanba haʼu fó-hatene buat sira-neʼe ba imi, ida-neʼe halo imi-nia laran sai triste tebes.+ 7 Maski nuneʼe, haʼu koʼalia lia-loos ba imi: Haʼu bá tanba imi-nia diʼak. Tanba se haʼu la bá, haʼu sei la haruka ajuda-naʼin+ ba imi. Maibé se haʼu bá, haʼu sei haruka nia ba imi. 8 Kuandu ajuda-naʼin neʼe mai, nia sei fó sai prova ba mundu kona-ba sala, kona-ba justisa no kona-ba tesi-lia: 9 Ulukliu nia sei hatudu sai momoos kona-ba sala,+ tanba mundu la hatudu fiar ba haʼu;+ 10 tuirmai nia sei hatudu sai kona-ba justisa, tanba haʼu atu laʼo ba Aman no imi sei la haree tan haʼu; 11 depois neʼe, nia sei hatudu sai kona-ba tesi-lia, tanba ukun-naʼin mundu neʼe nian hetan ona tesi-lia.+

12 “Haʼu sei iha buat barak tan atu fó sai ba imi, maibé agora imi seidauk bele komprende hotu. 13 Maibé kuandu imi simu ajuda-naʼin neʼe,* katak espíritu santu neʼebé hatudu sai lia-loos,+ nia sei hanorin imi kona-ba lia-loos hotu, tanba nia sei koʼalia laʼós ho nia hakarak rasik, maibé nia koʼalia buat neʼebé nia rona, no nia sei fó sai ba imi buat neʼebé atu mai.+ 14 Nia sei fó glória ba haʼu,+ tanba nia simu buat neʼebé haʼu-nian no sei fó sai ida-neʼe ba imi.+ 15 Buat hotu neʼebé Aman iha mak haʼu-nian.+ Tan neʼe mak haʼu dehan katak buat neʼebé nia simu mak haʼu-nian no nia fó sai neʼe ba imi. 16 Lakleur tan imi sei la haree ona haʼu,+ no mós lakleur tan imi sei haree fali haʼu.”

17 Tan neʼe, ninia dixípulu balu husu ba malu: “Ninia liafuan neʼe katak sá? Nia dehan ba ita: ‘Lakleur tan imi sei la haree ona haʼu, no mós lakleur tan imi sei haree fali haʼu’, no ‘tanba haʼu atu laʼo ba Aman’.” 18 Nuneʼe sira hatete: “Nia dehan: ‘lakleur tan’, neʼe katak sá? Ita la komprende nia koʼalia kona-ba saida.” 19 Jesus hatene katak sira hakarak atu husu ba nia, entaun nia dehan ba sira: “Imi husu ba malu tanba haʼu dehan: ‘Lakleur tan imi sei la haree ona haʼu, no mós lakleur tan imi sei haree fali haʼu’? 20 Tebes haʼu hatete loloos ba imi katak, imi sei tanis no lelir, maibé mundu sei haksolok. Imi sei triste, maibé imi-nia triste sei sai fali ksolok.+ 21 Kuandu feto ida atu tuur-ahi, nia sente moras,* tanba ninia oras toʼo ona. Maibé kuandu nia tuur-ahi ona, nia sei la hanoin-hetan tan ninia moras tanba nia sente haksolok katak bebé ida moris ona iha mundu. 22 Nuneʼe mós, agora imi triste, maibé haʼu sei haree fali imi no imi-nia laran sei sente haksolok,+ no la iha ema ida mak sei hasai imi-nia ksolok husi imi. 23 Iha loron neʼebá imi sei la husu tan pergunta ida ba haʼu. Tebes haʼu hatete loloos ba imi katak, se imi husu buat naran deʼit ba Aman,+ nia sei fó ba imi hodi haʼu-nia naran.+ 24 Toʼo agora imi seidauk husu buat ida hodi haʼu-nia naran. Husu bá no imi sei simu, atu nuneʼe imi-nia ksolok bele sai kompletu.

25 “Haʼu koʼalia ona buat sira-neʼe ba imi hodi uza komparasaun. Maski nuneʼe oras sei toʼo mai bainhira haʼu sei la koʼalia tan ba imi ho komparasaun, maibé haʼu sei fó-hatene momoos ba imi kona-ba Aman. 26 Iha loron neʼebá, imi sei husu ba Aman hodi haʼu-nia naran. Maibé haʼu la dehan katak haʼu mak sei husu ba Aman kona-ba imi. 27 Tanba Aman rasik hadomi imi, tanba imi hadomi ona haʼu+ no fiar katak haʼu mai hodi reprezenta Maromak.+ 28 Haʼu mai hodi reprezenta Aman no mai toʼo mundu neʼe. Agora haʼu sei husik hela mundu no haʼu atu fila ba Aman.”+

29 Ninia dixípulu sira dehan: “Agora Ita koʼalia ho momoos, no Ita la uza komparasaun. 30 Agora ami hatene katak Ita hatene buat hotu no la presiza ema ida husu pergunta ba Ita. Ho ida-neʼe, ami fiar katak Ita mai husi Maromak.” 31 Jesus hatán ba sira: “Agora imi fiar ona ka? 32 Rona bá! Oras sei toʼo mai, tuir loloos, oras toʼo ona, kuandu imi ida-idak sei namkari ba nia uma rasik, no imi sei husik haʼu mesak.+ Maibé haʼu la mesak, tanba Aman hamutuk ho haʼu.+ 33 Haʼu dehan ona buat sira-neʼe ba imi atu imi bele hetan dame liuhusi haʼu.+ Iha mundu imi sei hasoru susar, maibé aten-brani bá! Tanba haʼu manán tiha ona mundu.”+

17 Bainhira Jesus koʼalia tiha buat sira-neʼe, nia foti matan ba lalehan no dehan: “Aman, oras toʼo ona. Fó glória ba Ita-nia oan-mane atu nuneʼe Ita-nia oan-mane mós bele fó glória ba Ita.+ 2 Ita fó ona kbiit ba nia atu ukun ema hotu,+ atu nuneʼe nia bele fó moris rohan-laek+ ba sira hotu neʼebé Ita fó ona ba nia.+ 3 Neʼe mak moris rohan-laek:+ Katak sira hatene didiʼak* kona-ba Ita, Maromak loos mesak deʼit,+ no mós Jesus Kristu+ neʼebé Ita haruka mai. 4 Haʼu fó ona glória ba Ita iha rai,+ tanba haʼu halo hotu ona serbisu neʼebé Ita fó mai haʼu atu halo.+ 5 Agora Aman, fó glória ba haʼu iha Ita-nia sorin, fó glória neʼebé haʼu iha ona antes mundu iha.+

6 “Haʼu fó-hatene tiha ona Ita-nia naran ba ema sira neʼebé Ita fó mai haʼu husi mundu neʼe.+ Sira mak Ita-nian, no Ita fó sira mai haʼu, no sira halo tuir ona Ita-nia liafuan. 7 Agora sira hatene ona katak buat hotu neʼebé Ita fó mai haʼu mak mai husi Ita, 8 tanba haʼu fó ona ba sira liafuan neʼebé Ita fó mai haʼu,+ no sira simu liafuan sira-neʼe no hatene ona katak haʼu mai hodi reprezenta Ita,+ no sira fiar katak Ita mak haruka haʼu mai.+ 9 Haʼu harohan kona-ba sira. Haʼu la harohan kona-ba mundu neʼe, maibé kona-ba sira neʼebé Ita fó ona mai haʼu, tanba sira mak Ita-nian. 10 Buat hotu neʼebé haʼu-nian mak Ita-nian no Ita-nian mak haʼu-nian,+ no haʼu hetan ona glória iha sira-nia leet.

11 “Haʼu sei husik hela mundu neʼe, maibé sira sei iha mundu neʼe,+ no haʼu atu laʼo ba Ita. Aman Santu, tau matan ba sira+ tanba Ita-nia naran neʼebé Ita fó ona mai haʼu,* atu nuneʼe sira bele sai ida deʼit* hanesan haʼu ho Ita ida deʼit.*+ 12 Kuandu haʼu hamutuk hela ho sira, haʼu sempre tau matan ba sira+ tanba Ita-nia naran neʼebé Ita fó ona mai haʼu. Haʼu proteje ona sira, no la iha ida mak lakon,+ só ida deʼit, nia mak ema neʼebé sei halakon tiha,+ atu nuneʼe bele kumpre eskritura.+ 13 Maibé agora haʼu atu laʼo ba Ita, no haʼu koʼalia buat sira-neʼe iha mundu atu nuneʼe sira bele sai kompletu ho haʼu-nia ksolok.+ 14 Haʼu fó ona Ita-nia liafuan ba sira, maibé mundu odi sira, tanba sira laʼós parte husi mundu neʼe,+ hanesan haʼu mós laʼós parte husi mundu neʼe.

15 “Haʼu la husu Ita atu hasai sira husi mundu, maibé atu tau matan ba sira tanba aat-naʼin.*+ 16 Sira laʼós parte husi mundu neʼe,+ hanesan haʼu mós laʼós parte husi mundu neʼe.+ 17 Halo sira santu* ho lia-loos.+ Ita-nia liafuan mak lia-loos.+ 18 Hanesan Ita haruka haʼu ba mundu, haʼu mós haruka sira ba mundu.+ 19 Haʼu halo santu haʼu-nia an tanba sira, atu nuneʼe sira mós bele sai santu ho lia-loos.

20 “Haʼu husu Ita, laʼós deʼit kona-ba ema sira-neʼe, maibé mós kona-ba ema sira neʼebé sei tau fiar mai haʼu liuhusi sira-nia liafuan, 21 atu nuneʼe sira hotu bele sai ida deʼit,+ hanesan Ita, Aman, ida deʼit* ho haʼu no haʼu ida deʼit ho Ita,+ atu sira mós bele sai ida deʼit ho ita naʼin-rua, hodi nuneʼe mundu bele fiar katak Ita mak haruka haʼu mai. 22 Haʼu fó tiha ona ba sira glória neʼebé Ita fó mai haʼu, atu nuneʼe sira bele sai ida deʼit hanesan Ita no haʼu ida deʼit.+ 23 Haʼu ida deʼit ho sira no Ita ida deʼit ho haʼu, atu nuneʼe sira bele sai perfeitu nuʼudar ida deʼit,* hodi mundu neʼe bele hatene katak Ita mak haruka haʼu mai no katak Ita hadomi sira hanesan Ita hadomi ona haʼu. 24 Aman, haʼu hakarak atu sira neʼebé Ita fó ona mai haʼu mós hamutuk ho haʼu iha fatin neʼebé haʼu hela,+ atu nuneʼe sira bele haree haʼu-nia glória neʼebé Ita fó ona mai haʼu, tanba Ita hadomi haʼu antes mundu neʼe hahú.*+ 25 Aman, Ita-nia hahalok sempre loos, no tuir loloos mundu la hatene Ita,+ maibé haʼu hatene ona Ita,+ no ema sira-neʼe hatene ona katak Ita mak haruka haʼu mai. 26 Haʼu fó sai tiha ona Ita-nia naran ba sira no sei kontinua fó sai naran neʼe,+ atu nuneʼe domin neʼebé Ita hatudu mai haʼu bele hamutuk ho sira no haʼu hamutuk* ho sira.”+

18 Bainhira Jesus koʼalia tiha buat sira-neʼe, Jesus sai ho ninia dixípulu sira hodi laʼo ba Foho-Leet* Sedron+ nia sorin seluk. Iha neʼebá iha jardín ida, no nia tama ba jardín neʼe hamutuk ho ninia dixípulu sira.+ 2 Judas, neʼebé atu entrega nia ba inimigu, mós hatene fatin neʼe tanba Jesus sempre halibur hamutuk ho ninia dixípulu sira iha neʼebá. 3 Tan neʼe, Judas lori tropa lubun no guarda sira husi ulun-naʼin amlulik sira no mós husi ema Farizeu sira, no sira mai ho ahi-oan no armas.+ 4 Jesus hatene buat hotu neʼebé sei akontese ba nia, nuneʼe nia hakat ba oin no dehan ba sira: “Imi buka sé?” 5 Sira hatán ba nia: “Jesus, ema Nazaré.”+ Nia dehan ba sira: “Haʼu mak neʼe.” Judas, ida neʼebé sai traidór, mós hamriik hamutuk sira.+

6 Maibé, kuandu nia dehan ba sira: “Haʼu mak neʼe”, sira hakiduk ba kotuk no monu ba rai.+ 7 Tan neʼe, nia husu tan ba sira: “Imi buka sé?” Sira dehan: “Jesus, ema Nazaré.” 8 Jesus hatán: “Haʼu dehan ona ba imi, haʼu mak neʼe. Se imi buka haʼu, entaun husik ema sira-neʼe bá.” 9 Ninia liafuan neʼe kumpre buat neʼebé nia dehan ona: “Husi sira neʼebé Ita fó ona mai haʼu, sira ida mós la lakon.”+

10 Tuirmai, Simão Pedro losu surik neʼebé nia kaer hela hodi ataka amlulik boot nia atan ida no sabir tiha ninia tilun sorin loos.+ Atan neʼe naran Malko. 11 Maibé Jesus dehan ba Pedro: “Hatama fali surik neʼe iha ninia fatin.+ Haʼu tenke hemu husi kopu neʼebé Aman fó ona mai haʼu, loos ka lae?”+

12 Tuirmai, tropa no komandante tropa nian no mós ema Judeu nia guarda sira kaer no kesi Jesus. 13 Sira lori uluk nia ba Anas, tanba Anas mak Caifás+ nia banin-mane. Iha tinan neʼe Caifás mak serbí nuʼudar amlulik boot.+ 14 Loloos Caifás mak ema neʼebé fó konsellu ba ema Judeu sira katak diʼak liu atu mane ida deʼit mak mate ba povu.+

15 Simão Pedro no mós dixípulu ida tan laʼo tuir Jesus.+ Amlulik boot hatene dixípulu seluk neʼe, nuneʼe nia tama ho Jesus ba pátiu* iha amlulik boot nia uma, 16 maibé Pedro hamriik deʼit iha odamatan liʼur.* Tan neʼe, dixípulu ida seluk neʼebé amlulik boot hatene, sai mai no koʼalia ho ema neʼebé hein odamatan no lori Pedro tama. 17 Tuirmai, atan-feto neʼebé hein odamatan dehan ba Pedro: “Ó mós ema neʼe nia dixípulu ida, loos ka lae?” Nia hatán: “Haʼu lae.”+ 18 Iha momentu neʼe, atan sira no guarda sira hamriik hela iha neʼebá. No tanba malirin tebes, sira halo lakan ahi, no sira haneruk hela. Pedro mós hamriik ho sira hodi haneruk ahi.

19 Ulun-naʼin amlulik husu Jesus kona-ba ninia dixípulu sira no mós kona-ba ninia hanorin. 20 Jesus hatán ba nia: “Haʼu koʼalia ona iha ema hotu nia oin. Haʼu sempre hanorin iha sinagoga no iha templu,+ fatin neʼebé ema Judeu hotu halibur hamutuk, no haʼu la koʼalia buat ida subasubar. 21 Tanbasá mak Ita-Boot husu haʼu? Husu ba sira neʼebé rona kuandu haʼu koʼalia. Sira hatene saida mak haʼu dehan.” 22 Kuandu Jesus koʼalia tiha buat sira-neʼe, guarda ida neʼebé hamriik besik, basa Jesus nia oin+ no dehan: “Neʼe mak dalan neʼebé ó hatán ba ulun-naʼin amlulik nian ka?” 23 Jesus hatán ba nia: “Se haʼu koʼalia sala, fó sai* sala neʼe ba haʼu. Maibé se haʼu koʼalia loos, tanbasá mak Ita basa haʼu?” 24 Tuirmai Anas haruka sira lori Jesus neʼebé sei kesi hela, hodi bá amlulik boot Caifás.+

25 Iha momentu neʼebá, Simão Pedro sei hamriik hela hodi haneruk ahi. Tuirmai sira dehan ba nia: “Ó mós ninia dixípulu ida, loos ka lae?” Pedro nega no dehan: “Haʼu lae.”+ 26 Amlulik boot nia atan ida, neʼebé família hela ho ema neʼebé Pedro sabir nia tilun,+ dehan: “Haʼu haree ó hamutuk ho nia iha jardín, loos ka lae?” 27 Maibé, Pedro nega dala ida tan, no iha momentu neʼe kedas manu ida kokoreek.+

28 Tuirmai sira lori sai Jesus husi Caifás nia uma hodi bá governadór nia uma.+ Tempu neʼe mak dadeer ona. Maibé sira rasik la tama ba governadór nia uma, atu nuneʼe sira labele sai foʼer+ no bele han ai-han Páskua* nian. 29 Tan neʼe Pilatos sai ba liʼur hodi hasoru sira no dehan: “Ema neʼe halo hahalok aat saida hodi imi duun nia?” 30 Sira hatán: “Se mane neʼe laʼós ema aat,* ami sei la lori nia ba Ita.” 31 Tan neʼe Pilatos dehan ba sira: “Imi rasik mak lori nia bá no tesi-lia ba nia tuir imi-nia ukun-fuan.”+ Ema Judeu sira dehan: “Tuir ukun-fuan ami labele oho ema ida.”+ 32 Ida-neʼe akontese atu kumpre liafuan neʼebé Jesus fó sai ona hodi hatudu kona-ba dalan oinsá mak nia sei mate.+

33 Entaun, Pilatos tama fali ba governadór nia uma no bolu Jesus hodi dehan ba nia: “Ó mak ema Judeu nia Liurai ka?”+ 34 Jesus hatán: “Ita husu ida-neʼe husi Ita-nia hanoin rasik, ka ema seluk mak fó-hatene Ita kona-ba haʼu?” 35 Pilatos hatán: “Haʼu laʼós ema Judeu, loos ka lae? Ó-nia nasaun rasik no ulun-naʼin amlulik sira mak lori ó mai haʼu. Entaun, saida mak ó halo?” 36 Jesus hatán:+ “Haʼu-nia Ukun* laʼós parte husi mundu neʼe.+ Se haʼu-nia Ukun mak parte husi mundu neʼe, haʼu-nia atan sira sei halo funu atu la husik ema Judeu sira kaer haʼu.+ Maibé tuir loloos, haʼu-nia Ukun laʼós husi mundu neʼe.” 37 Tan neʼe Pilatos dehan ba nia: “Se nuneʼe, ó mak liurai ida ka?” Jesus hatán: “Ita rasik mak dehan katak haʼu liurai ida.+ Tan neʼe mak haʼu moris mai, no tan neʼe mak haʼu mai iha mundu, atu haʼu fó sasin kona-ba lia-loos.+ Ema hotu neʼebé halo tuir lia-loos rona haʼu-nia lian.” 38 Pilatos husu ba nia: “Saida mak lia-loos?”

Koʼalia tiha ida-neʼe, Pilatos sai fali ba liʼur hodi hasoru ema Judeu sira no dehan ba sira: “Haʼu la hetan sala ida iha ema neʼe.+ 39 Liután neʼe, imi iha toman katak haʼu tenke husik ema ida ba imi iha tempu Páskua.+ Entaun, imi hakarak haʼu husik livre ema Judeu nia Liurai ba imi ka?” 40 Dala ida tan, sira hakilar, hodi dehan: “Laʼós ema neʼe, maibé Barrabás!” Barrabás mak naʼok-teen ida.+

19 Tuirmai, Pilatos haruka tropa sira atu lori Jesus no baku nia ho xikote.+ 2 No tropa sira bobar ai-tarak hodi halo koroa ida no tau iha ninia ulun, no sira mós fó-hatais hena kór-violeta ba nia,+ 3 no sira hakbesik ba nia no dehan: “Dame hela ho Ita-Boot,* ema Judeu nia Liurai!” Sira mós basa beibeik nia oin.+ 4 Pilatos sai fali ba liʼur, hodi dehan ba sira: “Haree bá! Haʼu lori sai nia mai liʼur atu nuneʼe imi bele hatene katak haʼu la hetan sala ida iha nia.”+ 5 Entaun, Jesus sai mai liʼur ho koroa ai-tarak iha ninia ulun no hatais hena kór-violeta. No Pilatos dehan ba sira: “Haree bá! Nia mak neʼe!” 6 Maibé, kuandu ulun-naʼin amlulik sira no guarda sira haree nia, sira hakilar dehan: “Oho nia iha ai-riin! Oho nia iha ai-riin!”+ Pilatos hatete ba sira: “Imi rasik mak lori nia bá no fó kastigu-mate ba nia,* tanba haʼu la hetan sala ida iha nia.”+ 7 Ema Judeu sira hatán: “Ami iha ukun-fuan ida, no tuir ukun-fuan neʼe nia tenke mate+ tanba nia halo nia an nuʼudar Maromak nia oan.”+

8 Kuandu Pilatos rona buat neʼebé sira dehan, nia sai taʼuk liután; 9 no nia tama fali ba governadór nia uma no husu Jesus: “Ó mai husi neʼebé?” Maibé Jesus la hatán buat ida ba nia.+ 10 Entaun Pilatos dehan: “Ó lakohi hatán buat ida ba haʼu ka? Ó la hatene katak haʼu iha kbiit atu halo ó livre no haʼu mós iha kbiit atu fó kastigu-mate ba ó?”* 11 Jesus hatán ba nia: “Se Ita-Boot la simu kbiit husi leten, Ita la iha kbiit atu halo buat ida kontra haʼu. Tan neʼe mak ema neʼebé entrega haʼu ba Ita-nia liman, nia mak iha sala boot liu fali Ita.”

12 Tan razaun neʼe, Pilatos kontinua buka dalan atu husik Jesus livre. Maibé ema Judeu sira hakilar dehan: “Se Ita husik mane neʼe livre, Ita laʼós César* nia belun. Ema hotu neʼebé halo nia an nuʼudar liurai ida, nia koʼalia kontra* César.”+ 13 Bainhira Pilatos rona tiha ida-neʼe, nia lori Jesus sai ba liʼur, no nia tuur iha kadeira tesi-lia nian iha fatin ida naran Fatin Fatuk Belar* no iha lian Ebraiku hanaran Gabata. 14 Iha tempu neʼebá mak loron Preparasaun*+ ba Páskua,* no oras neʼe maizumenus tuku 12 meiudia.* Pilatos dehan ba ema Judeu sira: “Haree bá! Imi-nia liurai mak neʼe!” 15 Maibé sira hakilar dehan: “Lori nia bá! Lori nia bá! Oho nia iha ai-riin!” Pilatos hatete ba sira: “Haʼu tenke fó kastigu-mate ba imi-nia liurai ka?” Ulun-naʼin amlulik sira hatán: “Ami la iha liurai seluk só César deʼit.” 16 Neʼe duni, Pilatos entrega Jesus ba sira atu fó kastigu-mate iha ai-riin.+

Tuirmai sira lori Jesus bá. 17 Jesus lori nia ai-riin terus nian,* no sai hodi bá fatin ida naran Fatin Ulun-Ruin nian,+ iha lian Ebraiku hanaran Gólgota.+ 18 Iha neʼebá mak sira prega nia ba ai-riin,+ no sira mós tau ema naʼin-rua ho nia, ida iha sorin loos no ida iha sorin karuk, no Jesus iha klaran.+ 19 Pilatos mós hakerek liafuan iha ai-kabelak ida no tau iha ai-riin terus nian.* Liafuan neʼe dehan: “Jesus ema Nazaré, ema Judeu nia Liurai.”+ 20 Tanba fatin neʼebé ema prega Jesus ba ai-riin mak besik sidade, entaun ema Judeu barak bele lee liafuan sira-neʼe, no nia hakerek liafuan sira-neʼe iha lian Ebraiku, Latín no Gregu. 21 Maibé, ema Judeu sira-nia ulun-naʼin amlulik nian dehan ba Pilatos: “Keta hakerek ‘Ema Judeu nia Liurai’, maibé hakerek katak mane neʼe dehan: ‘Haʼu mak ema Judeu nia Liurai.’” 22 Pilatos hatán: “Buat neʼebé haʼu hakerek, haʼu hakerek ona!”

23 Kuandu tropa sira prega tiha Jesus iha ai-riin, sira foti ninia roupa parte liʼur no fahe ba haat, hodi fahe ba tropa ida-idak. Sira mós foti ninia roupa parte laran, roupa neʼe la suku hamutuk, maibé ema soru tomak deʼit husi leten toʼo kraik. 24 Entaun, sira dehan ba malu: “Keta lees roupa neʼe, maibé mai ita dada sorteiu* atu hatene sé mak sei hetan roupa neʼe.”+ Ida-neʼe akontese hodi kumpre eskritura neʼebé dehan: “Sira fahe haʼu-nia roupa ba malu, no sira dada sorteiu kona-ba haʼu-nia roupa.”+ Buat neʼebé tropa sira halo, tuir duni eskritura.

25 Jesus nia inan,+ no ninia inan nia alin-feto, no Klopas nia feen Maria, no mós Maria Madalena+ hamriik besik Jesus nia ai-riin terus nian.* 26 Tan neʼe, kuandu Jesus haree ninia inan no mós dixípulu ida neʼebé nia hadomi+ hamriik besik, nia dehan ba ninia inan: “Haree bá!* Neʼe Ita-nia oan!” 27 Tuirmai, nia dehan ba dixípulu neʼe: “Haree bá! Neʼe ó-nia inan!” Hahú husi tempu neʼebá dixípulu neʼe lori Jesus nia inan ba ninia uma rasik.

28 Depois neʼe, Jesus hatene katak nia halo tiha ona buat hotu neʼebé ninia Aman haruka. Tuirmai nia dehan: “Haʼu hamrook.” Nia koʼalia ida-neʼe atu kumpre eskritura.+ 29 Iha neʼebá, iha buli ida neʼebé nakonu ho tua-uvas siin. Entaun sira habokon esponja iha tua-uvas siin no tau iha ai-isopu* nia kain no lolo ba nia ibun.+ 30 Kuandu Jesus koko tiha tua-uvas siin neʼe, nia dehan: “Buat hotu kumpre ona!”+ no nia hakruʼuk tun no iis* kotu.+

31 Loron neʼe mak loron Preparasaun,+ no loron Sábadu neʼe mak loron-boot ida.+ Tan neʼe, ema Judeu sira husu Pilatos atu halo tohar ema sira-neʼe nia ain no hasai tiha sira-nia mate-isin, atu nuneʼe sira-nia mate-isin labele hela nafatin iha ai-riin terus nian+ iha loron Sábadu. 32 Tan neʼe, tropa sira mai hodi halo tohar ema naʼin-rua nia ain, katak ema sira neʼebé tau iha ai-riin iha Jesus nia sorin-sorin. 33 Maibé kuandu sira toʼo Jesus, sira haree nia mate ona, nuneʼe sira la halo tohar ninia ain. 34 Maibé, tropa ida sona Jesus nia sorin ho diman,+ no bee ho raan suli sai kedas. 35 Ema neʼebé haree ona ida-neʼe mak fó sasin neʼe, no ninia sasin mak loos. No ema neʼe hatene katak buat neʼebé nia koʼalia mak loos, atu nuneʼe imi mós bele fiar.+ 36 Tuir loloos, buat sira-neʼe akontese atu kumpre eskritura neʼebé dehan: “Ninia ruin ida mós sei la tohar.”*+ 37 No mós, eskritura seluk dehan: “Sira sei hateke ba ema neʼebé sira sona ho diman.”+

38 Depois neʼe, José husi Arimateia, neʼebé mós Jesus nia dixípulu ida, maibé nia la fó sai kona-ba neʼe tanba taʼuk ema Judeu sira,+ nia bá husu Pilatos se nia bele foti Jesus nia mate-isin, no Pilatos fó lisensa ba nia. Tan neʼe nia bá foti Jesus nia mate-isin.+ 39 Nicodemos,+ neʼebé mai hasoru Jesus dala primeiru iha kalan, mós mai no lori buat morin husi mirra* no ai-aloés neʼebé kahur hamutuk ona, maizumenus todan kilograma 33.*+ 40 Entaun, sira foti Jesus nia mate-isin no falun ho hena-liñu hamutuk ho buat morin sira-neʼe,+ hodi tuir ema Judeu sira-nia toman kona-ba prepara mate-isin atu hakoi. 41 Fatin neʼebé ema fó kastigu-mate* ba Jesus iha jardín ida, no jardín neʼe iha rate* foun ida+ neʼebé seidauk uza atu hakoi ema. 42 Tanba neʼe mak loron Preparasaun+ ba ema Judeu sira, entaun sira tau Jesus iha rate neʼe, tanba rate neʼe mak besik liu.

20 Iha loron primeiru ba semana neʼe, iha dadeer-saan rai nakukun hela,+ Maria Madalena bá rate, no nia haree katak fatuk duir sai tiha ona husi rate.+ 2 Tan neʼe, nia halai hodi bá hasoru Simão Pedro no mós dixípulu ida seluk neʼebé Jesus hadomi,+ no nia dehan ba sira: “Sira foti tiha ona Naʼi husi rate,+ no ami la hatene sira tau nia iha neʼebé.”

3 Tuirmai, Pedro no dixípulu ida seluk sai hodi bá rate. 4 Sira naʼin-rua halai hamutuk, maibé dixípulu ida seluk halai lalais liu fali Pedro no nia toʼo uluk rate. 5 Kuandu nia hakruʼuk hodi hateke ba laran, nia haree hena-liñu latan hela iha neʼebá,+ maibé nia la tama ba laran. 6 Simão Pedro mós toʼo tuir nia iha fatin neʼe, no Simão tama ba rate laran no nia haree hena-liñu sira neʼebé latan hela. 7 Hena neʼebé uluk kesi iha Jesus nia ulun la tau hamutuk ho hena sira seluk, maibé lulun tiha hodi tau ketak. 8 Tuirmai, dixípulu ida seluk neʼebé toʼo uluk rate mós tama ba laran, no nia haree no fiar. 9 Tanba sira seidauk komprende eskritura neʼebé dehan katak nia tenke moris hiʼas husi mate.+ 10 Entaun dixípulu sira-neʼe fila fali ba sira-nia uma.

11 Maibé, Maria kontinua hamriik iha liʼur besik rate hodi tanis. Bainhira nia tanis hela, nia hakruʼuk hodi hateke ba rate laran, 12 no nia haree anju rua+ neʼebé hatais hena mutin tuur hela iha fatin neʼebé uluk ema tau Jesus nia mate-isin, ida tuur iha ulun no ida tuur iha ain. 13 Sira dehan ba nia: “Feto, tanbasá mak ó tanis?” Nia dehan: “Sira foti ona haʼu-nia Naʼi, no haʼu la hatene sira tau nia iha neʼebé.” 14 Koʼalia tiha buat sira-neʼe, nia fila no haree Jesus hamriik hela, maibé nia la hatene katak neʼe mak Jesus.+ 15 Jesus hatete ba nia: “Feto, tanbasá mak ó tanis? Ó buka sé?” Maria hanoin katak nia mak ema neʼebé tau matan ba jardín, tan neʼe Maria dehan: “Señór, se Ita mak foti tiha nia karik, fó-hatene mai haʼu, Ita tau nia iha neʼebé, no haʼu sei lori nia bá.” 16 Jesus hatete ba nia: “Maria!” Kuandu fila oin tiha, nia dehan ba Jesus, iha lian Ebraiku: “Raboni!” neʼe katak “Mestre!” 17 Jesus hatete ba nia: “Keta kaer metin haʼu, tanba haʼu seidauk saʼe ba Aman. Maibé ó bá hasoru haʼu-nia maun-alin sira+ no dehan ba sira: ‘Haʼu sei saʼe ba haʼu-nia Aman+ no imi-nia Aman, ba haʼu-nia Maromak+ no imi-nia Maromak.’” 18 Maria Madalena lori lia-menon ba dixípulu sira, hodi dehan: “Haʼu haree ona Naʼi!” No nia konta ba sira buat neʼebé Naʼi dehan.+

19 Iha loron neʼe, katak loron primeiru ba semana neʼe, kuandu rai kalan ona, dixípulu sira halibur hamutuk no xave odamatan tanba sira taʼuk ema Judeu sira. Iha tempu neʼe Jesus mai no hamriik iha sira-nia klaran no dehan ba sira: “Dame hela ho imi.”+ 20 Koʼalia tiha ida-neʼe, nia hatudu ba sira ninia liman rua no ninia sorin.+ Tuirmai, dixípulu sira haksolok tanba haree ona Naʼi.+ 21 Jesus dehan tan ba sira: “Dame hela ho imi.+ Hanesan Aman haruka haʼu mai,+ haʼu mós sei haruka imi.”+ 22 Koʼalia tiha ida-neʼe, nia huu iis ba sira no dehan: “Simu espíritu santu bá.+ 23 Se imi perdua ema ida nia sala, Maromak perdua ona sira-nia sala. Se imi la perdua ema ida nia sala, nia sala iha nafatin.”

24 Maibé Tomé,+ ida husi sira naʼin Sanulu-Resin-Rua, neʼebé mós hanaran Kaduak, nia la hamutuk ho sira bainhira Jesus mai. 25 Tan neʼe, dixípulu sira seluk dehan ba nia: “Ami haree ona Naʼi!” Maibé nia dehan ba sira: “Se haʼu seidauk haree pregu-fatin* iha ninia liman sira no seidauk hatama haʼu-nia liman-fuan iha pregu-fatin neʼe no seidauk hatama haʼu-nia liman ba ninia sorin,+ haʼu sei la fiar.”

26 Loron ualu liutiha, Jesus nia dixípulu sira halibur hamutuk fali iha uma laran no Tomé mós hamutuk ho sira. Maski odamatan xave hela, maibé Jesus mai no hamriik iha sira-nia klaran no dehan: “Dame hela ho imi.”+ 27 Tuirmai Jesus dehan ba Tomé: “Hatama ó-nia liman-fuan iha haʼu-nia liman, no haree haʼu-nia liman sira, no hatama ó-nia liman ba haʼu-nia sorin, no keta duvida tan, maibé fiar bá.” 28 Tomé hatán dehan: “Haʼu-nia Naʼi, no haʼu-nia Maromak!” 29 Jesus hatete ba nia: “Ó fiar tanba ó haree ona haʼu ka? Ksolok ba sira neʼebé fiar maski la haree.”

30 Tuir loloos, Jesus mós halo milagre* barak tan iha dixípulu sira-nia oin, no buat sira-neʼe la hakerek iha livru neʼe.*+ 31 Maibé kona-ba buat sira neʼebé hakerek ona, ida-neʼe atu imi bele fiar katak Jesus mak Kristu, Maromak nia Oan-Mane, no mós tanba fiar neʼe, imi bele hetan moris liuhusi nia naran.+

21 Depois neʼe, Jesus mosu* fali ba ninia dixípulu sira besik Tasi Tiberiades. Nia mosu ba sira iha dalan tuirmai neʼe. 2 Iha momentu neʼe, Simão Pedro, Tomé neʼebé hanaran Kaduak,+ Natanael+ husi Kaná rai-Galileia, Zebedeu nia oan-mane sira,+ no mós dixípulu naʼin-rua seluk halibur hamutuk iha neʼebá. 3 Simão Pedro dehan ba sira: “Haʼu atu bá kaer ikan.” Sira dehan ba nia: “Ami mós bá hamutuk ho Ita.” Nuneʼe sira bá no saʼe ró, maibé durante kalan neʼe sira la hetan ikan ida.+

4 Maibé kuandu rai naroman ona, Jesus hamriik iha tasi-ibun, maibé ninia dixípulu sira la hatene katak neʼe mak Jesus.+ 5 Tuirmai Jesus dehan ba sira: “Belun sira, imi iha buat ruma* atu han ka lae?” Sira hatán ba nia: “La iha.” 6 Nia dehan ba sira: “Soe imi-nia rede iha ró nia sorin loos no imi sei hetan ikan balu.” Entaun, sira soe sira-nia rede, maibé sira labele dada sai tanba ikan barak tebes.+ 7 Tuirmai dixípulu ida neʼebé Jesus hadomi+ dehan ba Pedro: “Neʼe mak Naʼi!” Kuandu Pedro rona katak neʼe mak Naʼi, nia tau fali ninia roupa, tanba nia isin-tanan,* no nia haksoit ba tasi laran. 8 Maibé dixípulu seluk neʼebé nafatin iha ró kiʼik laran mós tuir nia hodi dada rede neʼebé nakonu ho ikan, tanba sira ladún dook husi rai maran, maizumenus metru 90.*

9 Maibé kuandu sira toʼo rai maran, sira haree ahi-klaak ho ikan iha leten no mós paun. 10 Jesus hatete ba sira: “Lori mai ikan balu neʼebé imi foin kaer.” 11 Entaun, Simão Pedro saʼe ba ró no dada rede ba tasi-ibun, rede neʼe nakonu ho ikan boot hamutuk 153. Maski iha ikan barak, maibé rede neʼe la naklees. 12 Jesus hatete ba sira: “Mai, han imi-nia matabixu.” Dixípulu ida mós la brani atu husu: “Ita mak sé?” tanba sira hatene katak nia mak Naʼi. 13 Jesus mai no foti paun hodi fó ba sira, no nia mós halo hanesan ho ikan. 14 Neʼe mak dala terseiru+ neʼebé Jesus mosu ba dixípulu sira bainhira nia moris hiʼas tiha husi mate.

15 Kuandu sira matabixu hotu ona, Jesus dehan ba Simão Pedro: “Simão, João nia oan, ó hadomi haʼu liu fali sira-neʼe ka lae?” Nia hatán: “Sin, Naʼi, Ita hatene katak haʼu hadomi Ita.” Jesus dehan ba nia: “Fó-han ba haʼu-nia bibi-oan sira.”*+ 16 Ba dala segundu Jesus dehan tan ba nia: “Simão, João nia oan, ó hadomi haʼu ka lae?” Nia hatán: “Sin, Naʼi, Ita hatene katak haʼu hadomi Ita.” Jesus dehan: “Tau matan ba haʼu-nia bibi-oan sira.”+ 17 Ba dala terseiru Jesus dehan ba nia: “Simão, João nia oan, ó hadomi haʼu ka lae?” Pedro sai triste tanba Jesus husu dala tolu ona, hodi dehan: “Ó hadomi haʼu ka lae?” Entaun nia hatete ba Jesus: “Naʼi, Ita hatene buat hotu. Ita hatene katak haʼu hadomi Ita.” Jesus dehan: “Fó-han ba haʼu-nia bibi-oan sira.+ 18 Tebes haʼu hatete loloos ba ó katak, kuandu ó sei joven, ó mak hatais rasik ó-nia roupa no laʼo bá-mai tuir ó-nia hakarak. Maibé kuandu ó sai katuas ona, ó sei lolo ó-nia liman no ema seluk mak sei fó-hatais ó no lori ó ba fatin neʼebé ó lakohi.” 19 Jesus koʼalia ida-neʼe hodi hatudu oinsá mak Pedro sei mate hodi fó glória ba Maromak. Koʼalia tiha ida-neʼe, Jesus hatete ba Pedro: “Kontinua laʼo tuir haʼu.”+

20 Kuandu Pedro fila oin, nia haree dixípulu ida neʼebé Jesus hadomi+ laʼo tuir sira, nia mak ida neʼebé mós sadere besik Jesus nia hirus-matan kuandu han-kalan no husu: “Naʼi, sé mak sei entrega Ita ba inimigu nia liman?” 21 Nuneʼe, kuandu Pedro haree nia, Pedro dehan ba Jesus: “Naʼi, oinsá ho ema neʼe?” 22 Jesus dehan ba nia: “Se haʼu hakarak katak nia hela nafatin toʼo haʼu mai fali, tanbasá ó hanoin barak kona-ba neʼe? Ó kontinua laʼo tuir haʼu.” 23 Entaun, liafuan neʼe habelar iha dixípulu sira-nia leet katak, dixípulu neʼe sei la mate. Tuir loloos, Jesus la dehan ba nia katak dixípulu neʼe sei la mate, maibé dehan: “Se haʼu hakarak katak nia hela nafatin toʼo haʼu mai fali, tanbasá ó hanoin barak kona-ba neʼe?”

24 Dixípulu neʼe+ mak fó sasin kona-ba buat sira-neʼe no hakerek buat sira-neʼe, no ita hatene katak sasin neʼebé nia fó mak loos.

25 Tuir loloos, Jesus mós halo buat barak tan, maibé se hakerek hotu buat sira-neʼe, haʼu hanoin katak mundu neʼe mós sei la iha fatin atu rai livru sira-neʼe.*+

Iha kapítulu ida-neʼe, “Liafuan” mak títulu ba Jesus.

Orj., “Liafuan mak maromak ida”.

Ka “ho laran-diʼak neʼebé boot”.

Ka “oan-mane mesak neʼebé hanesan maromak ida”.

Ka “nia hirus-matan”. Neʼe refere ba pozisaun espesiál no Maromak simu nia.

Haree Ap. A5.

Haree Glosáriu.

Orj., “oras 10”. Neʼe katak sura oras 10 husi loro-matan saʼe.

Lian Gregu la esplika sé mak maun ka alin.

Orj., “Rabi”.

Haree “Oan-Mane husi Ema” iha Glosáriu.

Orj., “Feto, neʼe katak sá ba Ita no haʼu?” Liafuan sira-neʼe atu hatudu katak Jesus lakohi. Liafuan “Feto” laʼós katak la respeitu.

Orj., “sukat 2 ka 3”. Karik sukat 1 mak bato 1. No bato 1 mak 22 L. Haree Ap. B14.

Orj., “sinál”.

Haree Glosáriu.

Ka “merkadu”.

Orj., “Rabi”.

Orj., “sinál”.

Ka karik “moris mai husi leten”.

Ka “Reinu; Governu”.

Orj., “mak espíritu”.

Haree “Oan-Mane husi Ema” iha Glosáriu.

Ka “atu nuneʼe nia la hetan konsellu ba ninia hahalok aat”.

Karik dixípulu sira mak fó batizmu no Jesus tau matan. Kompara ho Jo 4:2.

Orj., “Rabi”.

Ka “tau sinál ho selus; la duvida”.

Ka “la sukat kuandu fó ninia espíritu”.

Orj., “Naʼi”.

Ka “bee-matan”.

Orj., “oras 6”.

Ka “prezente neʼebé la presiza selu”.

Haree “Pneuma” iha Glosáriu.

Orj., “Rabi”.

Ka “moris hela”.

Orj., “oras 7”.

Orj., “sinál”.

Ka “koluna”. Koluna sira-neʼe atu tahan kakuluk hodi fó mahon ba ema atu laʼo.

Haree Ap. A3.

Ka “toba-fatin”.

Ka “iha prezente moris”.

Haree “Oan-Mane husi Ema” iha Glosáriu.

Ka “rate memória nian”.

Neʼe katak Maromak.

Orj., “glória”.

Ka “imi fó glória ba ema no simu glória”.

Orj., “la buka glória husi Maromak mesak ida deʼit?”

Orj., “sinál”.

Haree Glosáriu.

Haree Ap. B14.

Lian Gregu la esplika sé mak maun ka alin.

Orj., “paun fuan lima neʼebé halo husi sevada”.

Orj., “maizumenus estádiu 25 ka 30”. Estádiu 1 mak 185 m. Haree Ap. B14.

Orj., “Rabi”.

Haree “Oan-Mane husi Ema” iha Glosáriu.

Orj., “selus”. Haree Glosáriu.

Haree Ap. A5.

Orj., “la iha moris iha imi-nia an rasik”.

Ka “iha unidade”.

Ka karik “hanorin ema-lubun”.

Orj., “hatene husi uluk kedas”.

Neʼe katak apóstolu naʼin-12.

Ka “diabu”. Liafuan “diabu” refere ba ema neʼebé hafoʼer ema seluk nia naran.

Ka “kontinua laʼo”.

Ka “Festa Barraka nian”.

Orj., “komprende liafuan neʼebé hakerek ona”.

Neʼe katak eskola ba ulun-naʼin relijiaun nian.

Ka “Tan razaun neʼe”.

Haree Glosáriu.

Orj., “sinál”.

Manuskritu balu neʼebé tuan liu no bele tau fiar, la inklui liafuan husi 7:53–8:11.

Ka “tuir ema nia hanoin”.

Neʼe katak oho iha ai-riin.

Haree “Oan-Mane husi Ema” iha Glosáriu.

Lian Gregu, porneia. Haree Glosáriu.

Ka “Bainhira nia hahú”.

Orj., “Rabi”.

Orj., “sinál”.

Orj., “loke matan husi”.

Haree “Oan-Mane husi Ema” iha Glosáriu.

Ka “hatudu respeitu”.

Haree “Psiké” iha Glosáriu.

Neʼe mak animál neʼebé siʼak no han animál seluk.

Haree “Psiké” iha Glosáriu.

Ka “ba luhan neʼe”.

Haree “Festa Dedikasaun nian” iha Glosáriu.

Haree “Salomão nia Pórtiku” iha Glosáriu.

Ka “iha unidade”.

Ka “Imi mak ema sira neʼebé hanesan maromak”.

Haree “Halo santu” iha Glosáriu.

Ka “iha unidade”.

Orj., “sinál”.

Lian Gregu la esplika sé mak biin ka alin.

Ka “maun”.

Orj., “Rabi”.

Orj., “maizumenus estádiu 15”. Estádiu 1 mak 185 m. Haree Ap. B14.

Orj., “halerik iha espíritu”. Haree “Pneuma” iha Glosáriu.

Haree Glosáriu.

Orj., “sinál”.

Neʼe katak templu.

Haree Glosáriu.

Haree Glosáriu.

Ka “tuur iha meza”.

Haree “Mina-morin nardu” iha Glosáriu.

Orj., “libra 1”. Neʼe katak libra Roma nian. Neʼe maizumenus 327 g. Haree Ap. B14.

Haree Ap. B14.

Lian Gregu, Hosana. Haree nota iha Mt 21:9.

Haree Ap. A5.

Haree “Oan-Mane husi Ema” iha Glosáriu.

Haree “Psiké” iha Glosáriu.

Orj., “sei halakon”.

Haree “Psiké” iha Glosáriu.

Haree nota iha Jo 8:28.

Orj., “sinál”.

Haree Ap. A5.

Haree Ap. A5.

Orj., “Sira gosta liu glória husi ema duké glória husi Maromak”.

Haree Glosáriu.

Ka “imi mós iha obrigasaun atu”.

Orj., “mak foti nia ain-tuban hodi kontra haʼu”.

Ka “sai neon-susar iha espíritu”. Haree “Pneuma” iha Glosáriu.

Orj., “Jesus nia hirus-matan”.

Orj., “sadere ba Jesus nia hirus-matan”.

Haree “Oan-Mane husi Ema” iha Glosáriu.

Haree “Psiké” iha Glosáriu.

Haree “Psiké” iha Glosáriu.

Ka “iha unidade”.

Ka “ida neʼebé fó kmaan”.

Ka “sai triste”.

Ka “iha unidade”.

Ka “ami-nia hela-fatin sei”.

Ka “Nafatin iha unidade”.

Haree “Psiké” iha Glosáriu.

Ka “simu nia”. Liafuan “nia” iha ver. 13 no 14 refere ba “ajuda-naʼin” neʼebé temi ona iha ver. 7. Jesus uza liafuan “ajuda-naʼin” nuʼudar komparasaun ba espíritu santu.

Orj., “triste”.

Ka “sira kontinua hetan koñesimentu”.

Jesus nia naran signifika “Jeová mak fó salvasaun”.

Ka “iha unidade”.

Ka “iha unidade”.

Neʼe katak Satanás.

Haree “Halo santu” iha Glosáriu.

Ka “iha unidade”.

Ka “sira bele iha unidade neʼebé kompletu”.

Neʼe refere ba tempu neʼebé Adão no Eva nia oan sira moris.

Ka “iha unidade”.

Ka “ba uádi tempu malirin nian”.

Haree Glosáriu.

Ka “iha fatin atu tama”.

Ka “fó sasin kona-ba”.

Haree Glosáriu.

Ka “kriminozu”.

Ka “Reinu; Governu”.

Ka “Viva”.

Ka “ba nia iha ai-riin”.

Ka “ba ó iha ai-riin?”

Haree Glosáriu.

Ka “nia kontra”.

Neʼe katak fatin neʼebé nahe tomak ho fatuk-belar.

Haree “Loron Preparasaun” iha Glosáriu.

Haree Glosáriu.

Orj., “oras 6”.

Haree “Ai-riin terus nian” iha Glosáriu.

Haree “Ai-riin terus nian” iha Glosáriu.

Haree “Dada sorteiu” iha Glosáriu.

Haree “Ai-riin terus nian” iha Glosáriu.

Orj., “Feto, haree bá!” Haree nota iha Jo 2:4.

Haree Glosáriu.

Ka “forsa moris nian”. Haree “Pneuma” iha Glosáriu.

Ka “rahun”.

Haree Glosáriu.

Orj., “todan libra 100”. Neʼe katak libra Roma nian. Haree Ap. B14.

Ka “kastigu-mate iha ai-riin”.

Ka “rate memória nian”.

Ka “fitar husi pregu”.

Orj., “sinál”.

Ka “iha surat-tahan lulun neʼe”.

Ka “hatudu an”.

Ka “ikan”.

Ka “hatais roupa uitoan deʼit”.

Orj., “maizumenus kóvado 200”. Haree Ap. B14.

Orj., “bibi-malae oan sira”.

Ka “surat-tahan lulun sira-neʼe”.

    Livru sira iha lian Tetun Dili (1993-2026)
    Log Out
    Log In
    • Tetun Dili
    • Fahe
    • Organiza tuir Ita-nia hakarak
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondisaun atu Uza
    • Informasaun Privadu
    • Setting kona-ba privasidade
    • JW.ORG
    • Log In
    Fahe