Sinál sira ho liman no oin

EMA husi kultura ida karik uza sinál sira ho liman no oin dala barak liu fali kultura seluk. Maski nuneʼe, baibain ema hotu koʼalia hodi book sira-nia liman no hatudu sinál liuhusi oin. Ema halo ida-neʼe maski sira koʼalia ba sira-nia maluk, ka koʼalia iha ema barak nia oin.

Jesus no ninia dixípulu sira mós toman atu uza sinál sira ho liman no oin. Loron ida kuandu ema fó-hatene ba Jesus katak ninia inan no alin sira hakarak koʼalia ho nia, Jesus hatán dehan: “Sé mak haʼu-nia inan, no sé mak haʼu-nia alin sira?” Depois, Bíblia hatete: “Nia lolo liman ba ninia dixípulu sira hodi dehan: ‘Haree! Sira-neʼe mak haʼu-nia inan no haʼu-nia alin sira!’” (Mateus 12:48, 49) Iha Apóstolu 12:17 no 13:16, Bíblia hatudu katak apóstolu Pedro no Paulo mós book sira-nia liman kuandu sira koʼalia.

Ema la uza deʼit sira-nia lian atu hatoʼo ideia no sentimentu ruma, maibé sira uza mós sinál sira husi liman no oin. Entaun, se ita la uza sinál sira-neʼe, karik rona-naʼin sei hanoin katak ita ladún iha interese ba sira. Maibé kuandu ita uza sinál sira-neʼe atu apoia ita-nia lian, ita-nia diskursu bele sai diʼak liután. Se ita uza sinál sira husi oin kuandu ita koʼalia iha telefone, neʼe sei apoia ita-nia lian atu hatudu sentimentu no hatudu katak mensajen neʼebé ita hatoʼo mak importante. Tan neʼe, maski ita hatoʼo diskursu ka lee, no maski rona-naʼin haree ba ita ka haree ba sira-nia Bíblia, importante mak ita hatudu sinál hodi book liman no oin.

Dalan neʼebé ita hatudu sinál husi liman no oin tenkesér hanesan baibain, laʼós hanesan ita foin aprende husi livru. Tuir loloos, ita nunka aprende husi livru kona-ba oinsá atu hamnasa ka atu hatudu sai hirus. Tan neʼe, kuandu ita book liman no oin, neʼe tenke hatudu sai ita-nia sentimentu iha laran. Diʼak liu se ita hatudu sinál husi liman no oin neʼebé hanesan baibain deʼit.

Kuandu ita uza sinál husi liman no oin, neʼe bele halo buat rua. Primeiru, neʼe ajuda ita atu esplika kona-ba buat ruma mak boot ka kiʼik, ka besik ka dook. Entaun, se ita-nia pontu konsellu iha Eskola Serbisu Kristaun nian mak kona-ba uza sinál ho liman no oin, koko toʼok atu la halo deʼit dala ida ka rua. Maibé diʼak atu book liman iha dalan neʼebé hanesan baibain durante diskursu tomak. Se ita sente susar atu halo nuneʼe, buka liafuan iha ita-nia diskursu neʼebé hatudu kona-ba fatin ka buat ruma nia boot ka luan oinsá. Tuir loloos, dalan neʼebé diʼak liu atu uza liman no oin mak husik informasaun neʼebé ita hatoʼo kona uluk ita-nia laran. Lalika hanoin kona-ba oinsá ema sei haree ita, maibé koko atu koʼalia no book an iha dalan neʼebé baibain ita halo loroloron. Hanoin-hetan katak kuandu ita sente kalma no la taʼuk, ita sei book an iha dalan neʼebé naturál.

Segundu, kuandu ita uza sinál husi liman no oin, neʼe bele ajuda atu hatudu sai sentimentu no hatudu katak ita fiar duni buat neʼebé ita koʼalia. Sinál husi liman no oin bele hatudu katak liafuan neʼebé ita koʼalia mak importante, no mós bele halo ita-nia diskursu moris. Maibé ita tenke kuidadu tanba ita bele sai toman demais atu book an iha dalan neʼebé hanesan deʼit. Se ita halo ida-neʼe beibeik, ema sei haree liu dalan neʼebé ita book an duké rona ba ita-nia diskursu. Se katuas eskola nian dehan ba ita katak ita iha problema hanesan neʼe, koko atu uza sinál kuandu esplika deʼit kona-ba fatin no luan. Liutiha tempu uitoan, bele koko fali atu uza sinál oioin atu hatudu sai sentimentu.

Atu hatene oinsá atu uza sinál sira-neʼe kuandu hatoʼo diskursu, hanoin kona-ba rona-naʼin. Se ita hatudu liman ba sira, karik sira sei sente la diʼak. Iha kultura balu, se mane taka liman ba ninia ibun atu hatudu hakfodak, ema bele haree ida-neʼe nuʼudar hahalok neʼebé laʼós baibain. Iha rai balu, la diʼak ba feto sira atu sempre book sira-nia liman kuandu koʼalia. Tan neʼe, iha fatin sira hanesan neʼe, karik irmán sira presiza hatudu sentimentu husi oin deʼit. No iha rai barak, se ema book nia liman demais iha ema uitoan deʼit nia oin, neʼe bele haree kómiku.

Nuʼudar ita hetan esperiénsia liután atu hatoʼo diskursu, ita sei sai toman atu uza sinál sira iha dalan neʼebé hanesan baibain tanba ita fó sai sentimentu husi laran. Se ita bele halo ida-neʼe, ita hatudu katak ita fiar-metin kona-ba buat neʼebé ita koʼalia, no sei halo ita-nia diskursu furak liu.

Hatudu sinál husi oin. Ita-nia oin bele hatudu sentimentu liu fali ita-nia isin nia parte seluk. Ita-nia matan, dalan neʼebé ita-nia ibun book an no dalan neʼebé ita-nia ulun hakruʼuk ka hasaʼe uitoan, buat hotu neʼe bele ajuda. Maski ita la fó sai liafuan ida, maibé ita-nia oin bele hatudu sentimentu oioin, hanesan ita la iha interese, ita la gosta buat ruma, ita sente konfuzaun, hakfodak ka kontente. Se ita hatudu sinál neʼe husi oin kuandu ita koʼalia, ida-neʼe book ema nia laran.

Maski ita koʼalia husi plataforma ka haklaken, ita fahe mensajen neʼebé furak ba ema no bele halo sira-nia laran kontente. Oin neʼebé midar sei hatudu ida-neʼe. Iha parte seluk, se ita-nia oin la hatudu sentimentu, ema sei duvida kona-ba buat neʼebé ita hanorin.

Liután neʼe, kuandu ita hatudu oin-midar, ema bele haree katak ita iha interese ba sira. Ida-neʼe importante liu ohin loron tanba ema barak taʼuk ema neʼebé sira la koñese. Ita-nia oin-midar bele ajuda ema atu sente kalma no simu buat neʼebé ita hanorin.