Watchtower BIBLIOTEKA ONLINE
Watchtower
BIBLIOTEKA ONLINE
Tetun Dili
Á
  • Á
  • á
  • É
  • é
  • Í
  • í
  • Ó
  • ó
  • Ú
  • ú
  • Ã
  • ã
  • Ç
  • ç
  • Ñ
  • ñ
  • ʼ
  • BÍBLIA
  • LIVRU SIRA
  • REUNIAUN SIRA
  • w14 15/6 p. 17-21
  • “Ó tenke hadomi ó-nia maluk hanesan ó-nia an rasik”

La iha video neʼebé bele loke.

Deskulpa, la bele loke vídeo.

  • “Ó tenke hadomi ó-nia maluk hanesan ó-nia an rasik”
  • Livru Haklaken fó sai Maromak Jeová nia Ukun—2014
  • Lee iha Livru Haklaken
  • Subtítulu
  • Informasaun seluk neʼebé hanesan
  • SÉ MAK ITA-NIA MALUK?
  • IHA DALAN SAIDA DEʼIT MAK HATUDU DOMIN BA EMA?
  • DALAN DIʼAK LIU ATU HATUDU DOMIN
  • PAULO NIA LIAFUAN KONA-BA DOMIN
  • HADOMI NAFATIN ITA-NIA MALUK HANESAN ITA-NIA AN RASIK
  • Ita ‘hadomi ita-nia maluk hanesan ita-nia an rasik’ ka lae?
    Livru Haklaken fó sai Maromak Jeová nia Ukun—2015
  • Saida mak Bíblia nia hanorin kona-ba hadomi an rasik?
    Pergunta kona-ba Bíblia
Livru Haklaken fó sai Maromak Jeová nia Ukun—2014
w14 15/6 p. 17-21

“Ó tenke hadomi ó-nia maluk hanesan ó-nia an rasik”

“[Ukun-fuan] tuirmai . . . mak: ‘Ó tenke hadomi ó-nia maluk hanesan ó-nia an rasik.”—MATEUS 22:39.

OINSÁ ITA HATÁN?

  • Sé mak ita-nia maluk?

  • Tanbasá mak ita tenke hatudu domin ba ema seluk? Iha dalan saida deʼit mak ita bele halo ida-neʼe?

  • Ita bele aprende saida deʼit husi 1 Korinto 13:4-8?

1, 2. (a) Saida mak ukun-fuan segundu neʼebé boot liu? (b) Iha lisaun neʼe, ita sei koʼalia kona-ba pergunta saida deʼit?

BAINHIRA ema farizeu ida husu Jesus kona-ba mandamentu ida neʼebé mak boot liu hotu, Jesus hatán: “Ó tenke hadomi Jeová ó-nia Maromak ho ó-nia laran tomak, ho ó-nia moris tomak, no ho ó-nia neon tomak.” Iha lisaun uluk nian, ita estuda ona kona-ba ukun-fuan neʼe. Maibé Jesus hatutan tan: “Ida tuirmai neʼebé hanesan nia mak: ‘Ó tenke hadomi ó-nia maluk hanesan ó-nia an rasik.’”—Mateus 22:34-39.

2 Ita tenke hadomi ita-nia maluk. Maibé sé mak ita-nia maluk? Hodi tuir mandamentu neʼe, oinsá mak ita bele hatudu domin? Mai ita buka-hatene resposta ba pergunta sira-neʼe.

SÉ MAK ITA-NIA MALUK?

3, 4. (a) Hodi hatán ba pergunta: “Sé mak haʼu-nia maluk?”, Jesus konta ai-knanoik saida? (b) Hodi ajuda mane neʼebé naʼok-teen mak baku, ema Samaria halo saida? (Haree dezeñu iha leten.)

3 Baibain, ita hanoin katak ita-nia maluk mak kolega, família, ka ema neʼebé ita koñese ona. Maibé Jesus hanorin sé mak ita-nia maluk hodi konta ai-knanoik kona-ba ema Samaria diʼak ida. (Lee Lucas 10:29-37.) Iha ai-knanoik neʼe, tuir loloos amlulik no ema Levi mak tenke ajuda sira-nia maluk judeu neʼebé hetan susar husi naʼok-teen, maibé sira la halo buat ida. Ikusmai, ema Samaria mak ajuda nia maski iha tempu neʼebá ema judeu no ema Samaria odi malu.—João 4:9.

4 Ema Samaria neʼe fui mina no tua-uvas ba mane neʼe nia kanek. Tuirmai, nia lori mane neʼe ba uma ida no fó osan denáriu rua ba uma-naʼin hodi husu atu tau matan ba nia. Osan denáriu rua mak hanesan osan neʼebé baibain ema manán hodi serbisu ba loron rua. (Mateus 20:2) Ita bele haree ho klaru katak ema Samaria neʼe hatudu domin neʼebé loos ba ema judeu hodi haree nia nuʼudar ninia maluk. Ita mós hakarak halo tuir ema Samaria neʼe nia ezemplu hodi hanoin no hadomi ema seluk.

[Dezeñu iha pájina 19]

Jeová nia atan sira hatudu domin ba ema seluk hodi lalais atu ajuda sira (Haree parágrafu 5)

5. Kuandu dezastre mosu iha Novaiorke, Jeová nia atan sira hatudu domin ba ema seluk oinsá?

5 Ita moris iha “loron ikus sira” neʼebé ema barak mak siʼak-teen, hadomi violénsia, no la hanoin ema seluk. (2 Timóteo 3:1-3) Porezemplu, iha Outubru 2012, bainhira anin ho udan-boot kona sidade Novaiorke, ema barak hetan susar tanba ahi mate no la bele hetan sira-nia presiza loroloron nian. Buat neʼebé triste liután mak ema aat sira aproveita situasaun neʼe hodi lelan ema iha susar laran nia sasán. Maibé, iha sidade neʼe Testemuña ba Jeová organiza an lalais atu ajuda maluk Testemuña no ema seluk hodi hatudu domin ba sira. Entaun, iha dalan saida tan mak ita bele hatudu domin ba ema seluk?

IHA DALAN SAIDA DEʼIT MAK HATUDU DOMIN BA EMA?

6. Oinsá mak ita bele ajuda ema hodi uza Bíblia?

6 Fó kmaan ba ema hodi uza Maromak nia Liafuan. Ita halo nuneʼe iha serbisu haklaken hodi lee Eskritura ba sira. (Roma 15:4) Ita hatudu domin ba ema seluk kuandu ita fó-hatene kona-ba Maromak nia Ukun. (Mateus 24:14) Sin, atu fahe esperansa husi Maromak Jeová ba ema seluk, neʼe mak knaar neʼebé furak tebes.—Roma 15:13.

7. Jesus fó mandamentu saida mai ita? Hodi halo tuir mandamentu neʼe sei lori rezultadu saida?

7 Halo tuir Jesus nia mandamentu. Jesus nia mandamentu neʼe dehan: “Buat hotu neʼebé imi hakarak ema halo ba imi, imi mós tenke halo ba sira. Tuir loloos, neʼe mak buat neʼebé Ukun-Fuan no profeta sira hanorin.” (Mateus 7:12) “Ukun-Fuan” neʼebé Jesus temi, hakerek iha livru Gênesis (Kejadian) toʼo Deuteronômio (Ulangan), no “profeta sira” nia liafuan hakerek iha Eskritura Lia-Ebraiku. “Ukun-Fuan no profeta sira” hatudu katak Jeová haraik bensaun ba ema neʼebé hatudu domin ba malu. Iha livru Isaías, Jeová hatete: “Kaer metin ba justisa, no halo buat neʼebé loos . . . Kontente ba ema neʼebé halo ida-neʼe.” (Isaías [Yesaya] 56:1, 2) Kuandu ita hatudu domin ba ema seluk hodi tuir Jesus nia mandamentu, ida-neʼe lori bensaun boot mai ita.

8. Tansá mak ita presiza hadomi ita-nia inimigu sira? Ida-neʼe bele lori rezultadu saida?

8 Hadomi ita-nia inimigu. Jesus hatete: “Imi rona liafuan ba ema iha tempu uluk dehan: ‘Ó tenke hadomi ó-nia maluk no odi ó-nia inimigu.’ Maibé, haʼu hatete ba imi: Hadomi nafatin imi-nia inimigu no harohan ba sira neʼebé haterus imi, atu imi bele hatudu katak imi mak oan husi imi-nia Aman iha lalehan.” (Mateus 5:43-45) Apóstolu Paulo mós hatete: “Se imi-nia inimigu hamlaha, fó han ba nia; se nia hamrook, fó buat ruma ba nia atu hemu.” (Roma 12:20; Provérbios [Amsal] 25:21) Iha Izraél antigu, Jeová fó lei ba ninia povu atu ajuda ema neʼebé odi sira, no mós ba ema sira-neʼe nia animál. (Êxodo [Keluaran] 23:5) Hodi halo tuir lei neʼe, sira neʼebé uluk odi malu bele sai kolega diʼak. Tanba ita ema kristaun hatudu domin ba ita-nia inimigu neʼebé fó-susar mai ita, ida-neʼe bele halo mamar sira no troka sira-nia hanoin. Karik sira balu ikusmai sai Jeová nia atan.

9. Jesus hatete saida kona-ba buka dame ho ita-nia maluk?

9 “Buka dame ho ema hotu.” (Ebreu 12:14) Ida-neʼe inklui mós buka dame ho ita-nia maluk kristaun sira. Jesus hatete: “Se ó lori daudaun ó-nia prezente ba altár no ó hanoin-hetan katak ó-nia maun-alin iha buat ruma hasoru ó, husik lai ó-nia prezente iha altár oin, no bá hodi halo dame uluklai ho ó-nia maun-alin. Tuirmai, kuandu ó fila fali, fó ó-nia prezente neʼe.” (Mateus 5:23, 24) Jeová sei fó bensaun ba ita kuandu ita hatudu domin ba ita-nia maluk hodi buka dame no hadiʼa lalais problema neʼebé mosu.

10. Tansá mak ita labele tesi lia ba ema seluk?

10 Keta buka ema seluk nia sala. Jesus hatete: “Keta tesi lia ba ema, atu Maromak la tesi lia ba imi, tanba dalan neʼebé imi tesi lia ba ema, Maromak mós sei tesi lia ba imi, no buat neʼebé imi sukat ba ema, nuneʼe mós ema sei sukat ba imi. Entaun, tansá ó haree duʼut-lahan iha ó-nia maluk nia matan, maibé ó la haree ai-kabelak iha ó-nia matan rasik? Ka oinsá mak ó bele dehan ba ó-nia maluk: ‘Husik haʼu hasai duʼut-lahan neʼe husi ó-nia matan’, maibé iha ai-kabelak ida iha ó-nia matan rasik? Ema laran-makerek! Hasai uluklai ai-kabelak husi ó-nia matan rasik, no depois neʼe ó bele haree ho momoos oinsá atu hasai duʼut-lahan husi ó-nia maluk nia matan.” (Mateus 7:1-5) Sin, ita labele kritika ema seluk nia sala tanba ita rasik mós iha sala barak!

DALAN DIʼAK LIU ATU HATUDU DOMIN

11, 12. Saida mak dalan neʼebé importante tebes atu hatudu domin ba ita-nia domin?

11 Ita bele hatudu domin ba ita-nia maluk iha dalan oioin, maibé Jesus hanorin ita katak dalan neʼebé diʼak liu hotu mak hodi haklaken kona-ba Maromak nia Ukun. (Lucas 8:1) Nia haruka ninia dixípulu sira atu ‘hanorin ema husi nasaun hotu atu sai ninia dixípulu’. (Mateus 28:19, 20) Hodi tuir mandamentu neʼe, ita hola parte iha serbisu neʼebé ajuda ema atu husik dalan luan neʼebé lori ba mate no hili fali dalan kiʼik neʼebé lori ba moris. (Mateus 7:13, 14) Ita bele fiar katak Jeová sei haraik bensaun ba ita-nia hakaʼas-an neʼe.

12 Jesus ajuda ema barak atu komprende katak sira presiza Jeová. (Mateus 5:3) Ita halo tuir Jesus nia ezemplu neʼe kuandu ita haklaken “liafuan diʼak kona-ba Maromak”. (Roma 1:1) Ita hanorin sira atu hadame malu ho Jeová liuhusi Jesus nia sakrifísiu. (2 Korinto 5:18, 19) Loos duni, haklaken liafuan diʼak mak dalan neʼebé importante tebes atu hatudu ita-nia domin ba ema seluk.

13. Kuandu ita hanorin ema kona-ba Jeová, ita sente oinsá?

13 Kuandu ita halo vizita fali no estuda Bíblia ho ema, ita bele hetan haksolok hodi ajuda sira atu halo tuir Maromak. Ikusmai, ita-nia estudante Bíblia halo mudansa oioin iha sira-nia moris. (1 Korinto 6:9-11) Nuʼudar ita haree oinsá mak Jeová ajuda sira neʼebé haraik-an atu laʼo ba oin iha lia-loos no sai ninia belun, ida-neʼe lori haksolok mai ita. (Apóstolu 13:48) Hodi estuda Bíblia, ema neʼebé triste hetan fali kmaan, no sira neʼebé hanoin barak komesa tau fiar ba Jeová. Ita hetan bensaun boot kuandu ita hatudu domin ba ema seluk liuhusi serbisu espesiál neʼe, loos ka lae?

PAULO NIA LIAFUAN KONA-BA DOMIN

14. Tuir 1 Korinto 13:4-8, Paulo hatete saida kona-ba domin?

14 Se ita hadomi ema seluk hodi tuir apóstolu Paulo nia liafuan, ita bele sees husi problema oioin, simu Jeová nia bensaun, no moris kontente. (Lee 1 Korinto 13:4-8.) Mai ita haree saida mak Paulo dehan kona-ba domin no oinsá mak ita bele hatudu domin ba ema seluk.

15. (a) Tanbasá mak ita presiza hatudu pasiénsia no laran-diʼak? (b) Tanbasá mak ita labele laran-moras no foti-an?

15 “Domin mak pasiénsia no laran-diʼak”. Tanba Jeová hatudu pasiénsia no laran-diʼak ba ita ema sala-naʼin, ita mós presiza hatudu hahalok sira-neʼe fali ba ema seluk kuandu sira halo sala, ka la respeitu ita. Bíblia mós hatete katak “domin la laran-moras”. Entaun, ita-nia domin la husik ita atu sai laran-moras kona-ba ema seluk nia sasán ka knaar espesiál ruma iha kongregasaun. Ita mós labele gaba an ka sai foti-an. Bíblia hatete: “Maromak kontra ema sira neʼebé foti an, maibé nia fó ninia laran-diʼak boot ba ema neʼebé haraik-an.”—Tiago 4:6.

16, 17. Hodi tuir 1 Korinto 13:5, 6, iha dalan saida deʼit mak ita bele hatudu domin?

16 Domin mós book ita atu hatudu respeitu ba ema seluk. Ita la bosok, la naʼok ema seluk nia sasán, no la halo buat neʼebé kontra hasoru Jeová nia ukun-fuan no matadalan sira. Liután neʼe, ita mós hatudu domin ba ema seluk hodi la buka ita rasik nia diʼak maibé hakaʼas an atu buka ema seluk nia diʼak.—Filipe 2:4.

17 Domin ‘la sai hirus lalais no la hanoin fali buat aat neʼebé nia simu’. Maski ema ruma la hatudu laran-diʼak, maibé ita la sai laran-kanek lalais ka rai hirus iha ita-nia laran. (1 Tesalónika 5:15) Tuir loloos, kuandu ita rai hirus ba ema ruma, hirus neʼe sai hanesan ahi neʼebé lakan no sei halo aat ba ita rasik no ba ema seluk. (Levítico [Imamat] 19:18) Domin mós “la haksolok ho hahalok laloos, maibé haksolok ho lia-loos”. Tan neʼe, bainhira ema neʼebé la gosta ita mak hetan susar ruma, ita sei la haksolok ho ida-neʼe.—Lee Provérbios (Amsal) 24:17, 18.a

18. Husi 1 Korinto 13:7, 8, ita bele aprende saida deʼit kona-ba domin?

18 Paulo hakerek: “Domin lori todan hotu.” Se ema ida hakanek ita-nia laran, domin mak book ita atu lori todan neʼe hodi fó perdua ba nia. Domin “fiar buat hotu” iha Maromak nia Liafuan no hafolin ai-han espirituál neʼebé ita simu husi Ninia organizasaun. Domin mós “tau esperansa iha buat hotu” neʼebé Jeová promete mai ita. No tanba domin ba ema seluk, ita hakaʼas an atu fó-hatene sira kona-ba ita-nia esperansa. (1 Pedro 3:15) Kuandu ita hasoru susar, ita halo orasaun no hein ba rezultadu diʼak. Maski ema ruma halo sala hasoru ita ka fó-terus ba ita, ita-nia domin mak book ita atu “tahan buat hotu”. Liután neʼe, “domin nunka lakon”. Ema neʼebé halo tuir Jeová sei hatudu sira-nia domin ba nafatin.

HADOMI NAFATIN ITA-NIA MALUK HANESAN ITA-NIA AN RASIK

19, 20. Eskritura saida deʼit mak hanorin ita katak ita tenke kontinua hatudu domin ba ema seluk?

19 Se ita halo tuir Bíblia nia matadalan, ita sei hadomi nafatin ita-nia maluk hanesan ita hadomi ita-nia an rasik. (Mateus 22:39) Jeová no Jesus hakarak ita atu halo nuneʼe. Ita tenke hadomi ema hotu maski rasa ka kultura la hanesan. Kuandu ita sente susar atu hatudu domin ba ema seluk, ita bele halo orasaun ba Jeová hodi husu ninia espíritu santu. Ita hatene katak Jeová sei kontente ho orasaun hanesan neʼe no nia sei ajuda ita.—Roma 8:26, 27.

20 Mandamentu atu hadomi ita-nia maluk mak importante tebes no Bíblia bolu mandamentu neʼe nuʼudar “liurai nia ukun-fuan neʼebé boot liu hotu”. (Tiago 2:8) Bainhira apóstolu Paulo temi lei balu husi Moisés nia Ukun-Fuan, nia hatete: “Mandamentu seluk hotu habadak ho liafuan tuirmai neʼe: ‘Ó tenke hadomi ó-nia maluk hanesan ó-nia an rasik.’ Domin la halo aat ba nia maluk; tan neʼe domin kumpre ukun-fuan.” (Roma 13:8-10) Sin, ita presiza nafatin hatudu domin ba ema seluk.

21, 22. Tanbasá mak ita tenke hadomi Maromak no ita-nia maluk?

21 Hodi esplika kona-ba tanbasá mak ita tenke hatudu domin ba ema seluk, Jesus dehan katak ninia Aman “halo loro-matan saʼe ba ema aat no mós ema diʼak, no halo udan tun ba ema laran-loos no mós ema aat”. (Mateus 5:43-45) Ita presiza hatudu domin ba ema diʼak no ema aat. Hanesan ita estuda ona, dalan importante ida atu hatudu domin ba ema seluk mak hodi hanorin kona-ba Jeová no ninia Ukun. Se sira simu lia-loos husi Bíblia, sira bele sai Maromak nia belun no hetan haksolok boot.

22 Liuhusi lisaun rua neʼe, ita aprende ona tansá mak ita tenke hadomi Jeová ho ita-nia laran, moris, no neon tomak. Ita mós aprende kona-ba dalan oioin neʼebé ita bele hatudu domin ba ita-nia maluk. Se ita hadomi Jeová no ita-nia maluk, neʼe katak ita halo tuir mandamentu rua neʼebé boot liu hotu. No buat neʼebé furak liu mak ita-nia hahalok sei lori haksolok ba Maromak Jeová, ita-nia Aman iha lalehan neʼebé hadomi ita.

a Provérbios 24:17, 18: “17 Bainhira ó-nia inimigu monu, keta haksolok, no bainhira nia sidi, keta haksolok iha laran. 18 Selae, Jeová sei haree no la kontente, no Nia sei hasai ninia hirus husi ema neʼe.”

    Livru sira iha lian Tetun Dili (1993-2025)
    Log Out
    Log In
    • Tetun Dili
    • Fahe
    • Organiza tuir Ita-nia hakarak
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondisaun atu Uza
    • Informasaun Privadu
    • Setting kona-ba privasidade
    • JW.ORG
    • Log In
    Fahe