GEORGIY PORCHULYAN | ISTÓRIA
“Haʼu-nia domin ba Jeová hametin haʼu iha haʼu-nia moris tomak”
Haʼu tinan 23, bainhira haʼu tama komarka no tenke serbisu makaʼas iha área Magadan iha rai-Sérvia. Iha tempu neʼebá, haʼu hetan batizmu nuʼudar Testemuña ba Jeová foin mak tinan ida deʼit. Dala barak, haʼu halo buat ruma hodi la hanoin uluk no haʼu mós foun iha lia-loos, tan neʼe dala primeiru haʼu koʼalia ho prizioneiru seluk kona-ba haʼu-nia fiar, ami besik atu baku malu.
Uluk haʼu mak Komunista, maibé tanbasá haʼu sai parte ba relijiaun ida neʼebé governu haree nuʼudar inimigu? No oinsá Jeová nia domin no treinamentu ajuda haʼu troka haʼu-nia hahalok bainhira haʼu iha komarka no dook husi uma?
Buka justisa no mós dame iha neon
Haʼu moris iha tinan 1930, iha sidade kiʼik neʼebé kiak naran Tabani iha rai-Moldávia nia parte norte. Haʼu-nia inan-aman serbisu makaʼas atu hakiak karau sira atu bele sustenta ami-nia família. Ami iha osan uitoan deʼit. Amá nia relijiaun mak Ortodoksu Rusu no apá mak Katólika. Dala barak sira diskute malu kona-ba ulun-naʼin relijiaun sira-nia hahalok aat.
Bainhira haʼu tinan 18, haʼu remata eskola no sai parte ba organizasaun juventude ida naran Komsomol neʼebé habelar hanorin Komunista. Organizasaun neʼe nia objetivu mak atu hanorin joven sira atu bele sai parte ba Partidu Komunista. Lakleur deʼit, ema hili haʼu atu sai sekretáriu ba grupu lokál. Sira hanorin katak ema hotu mak hanesan maun-alin, ema hotu mak hanesan deʼit no ema hotu tenke hetan justisa, no haʼu gosta tebes ideia sira-neʼe. Maibé bainhira haʼu haree ema barak hatudu hahalok la justu no korrupsaun, haʼu sente triste.
Nuʼudar membru ba organizasaun Komsomol, haʼu tenke halo tuir matadalan husi governu Uniaun Soviétikaa bainhira sira taka igreja sira no taka grupu relijiaun sira. Iha ami-nia sidade kiʼik, iha Testemuña ba Jeová balu. Maski haʼu nota katak sira mak ema neʼebé onestu no buka dame, maibé haʼu hanoin katak sira fanátiku. Haʼu la hatene katak lakleur Testemuña ida sei hatán haʼu-nia pergunta sira kona-ba moris.
Haʼu-nia tiu naran Dimitriy neʼebé hela iha ami-nia sidade mak Testemuña ba Jeová ida. Loron ida iha fulan-Maiu 1952, nia husu haʼu: “Georgiy, ó uza ó-nia moris atu halo saida?” Nia hanoin tebes haʼu, tan neʼe nia husu pergunta hanesan neʼe. Tuir loloos, haʼu iha pergunta barak no haʼu seidauk hetan resposta. Porezemplu, haʼu husu beibeik ba haʼu-nia an: ‘Se Maromak iha duni, tanbasá iha terus barak iha mundu?’ Durante loron ualu, haʼu-nia tiu hatán haʼu-nia pergunta sira hodi uza Bíblia. Dala ruma, ami koʼalia hamutuk kona-ba Maromak toʼo tuku tolu madrugada.
Dala ruma Georgiy no Dimitriy hadeer toʼo kalan-boot atu koʼalia kona-ba Bíblia
Depois diskusaun sira-neʼe, haʼu deside atu estuda didiʼak Bíblia. Haʼu aprende katak haʼu iha Aman iha lalehan neʼebé hadomi tebes haʼu. (Salmo 27:10) Maski haʼu iha koñesimentu uitoan deʼit kona-ba Bíblia, maibé haʼu-nia domin ba Jeová book haʼu atu halo desizaun neʼebé importante. Haʼu sai husi Partidu Komunista maski ulun-naʼin lokál husi partidu neʼe ameasa haʼu. Liutiha fulan haat deʼit husi tempu neʼebé haʼu komesa estuda Bíblia, haʼu dedika haʼu-nia moris ba Jeová no hetan batizmu iha fulan-Setembru 1952.
Haʼu-nia domin ba Jeová hetan koko
Iha tempu neʼebá, governu bandu Testemuña ba Jeová nia atividade sira. Maski nuneʼe, haʼu hakarak hatudu sai haʼu-nia domin ba Jeová liuhusi haʼu-nia hahalok, tan neʼe haʼu prontu atu ajuda lori publikasaun sira kona-ba Bíblia ba maluk fiar-naʼin sira neʼebé hela iha sidade sira seluk. Knaar neʼe perigozu tanba ema neʼebé deskonfia ita bele kesar ita ba autoridade sira. Tuir loloos, Testemuña balu mós deskonfia haʼu, tanba sira taʼuk haʼu mak polísia intelijénsia neʼebé finje sai Testemuña. Maibé lakleur deʼit sira bele haree ho klaru katak haʼu laʼós espiaun ida. Fulan rua depois haʼu hetan batizmu, polísia kaer haʼu no hatama haʼu ba komarka tanba lori publikasaun neʼebé governu bandu.
Haʼu iha komarka laran maizumenus ba tinan ida, maski haʼu-nia kazu seidauk julga iha tribunál. Durante tempu neʼe, polísia halo interrogasaun ba haʼu no koko halakon haʼu-nia integridade. Maibé haʼu haburas ona domin neʼebé boot ba Maromak Jeová. Ikusmai, sira lori haʼu-nia kazu ba tribunál iha sidade Odessa, rai-Ukránia. Autoridade sira mós haruka haʼu-nia inan-aman no maun-alin sira atu tuir. Iha tempu neʼebá, sira seidauk sai Testemuña ba Jeová.
Durante haʼu-nia julgamentu, autoridade sira dehan katak ema lohi ona haʼu atu sai parte ba seita neʼebé perigozu. Autoridade sira hakarak halo haʼu-nia família fiar katak haʼu bulak ona. Haʼu-nia inan-aman sente taʼuk. Sira tanis no husu haʼu atu la sai tan Testemuña ba Jeová. Maibé haʼu kalma nafatin. Haʼu hatete ba amá: “Keta hanoin barak. Ema la lohi haʼu. Haʼu hetan ona buat neʼebé haʼu buka durante haʼu-nia moris tomak. Haʼu sei nunka husik fali ida-neʼe.” (Provérbios 23:23) Haʼu iha koñesimentu uitoan deʼit kona-ba Bíblia, maibé haʼu koñese Jeová no hakarak laran-metin ba nia. Maizumenus tinan neen liutiha, haʼu-nia inan-aman aprende liután kona-ba haʼu-nia fiar no sira mós sai Testemuña ba Jeová.
Iha Georgiy nia inan-aman nia oin, tribunál duun katak nia sai parte ba seita neʼebé perigozu
Tribunál deside katak haʼu tenke tama komarka durante tinan 15 no sira haruka haʼu saʼe komboiu bá área Kolyma iha rai-Sérvia. Iha neʼebá, iha komarka barak neʼebé obriga prizioneiru sira atu serbisu makaʼas. Atu bele kontrola prizioneiru sira, guarda sira baku ami no la fó hahán mai ami. Foufoun, haʼu hanoin haʼu sei mate deʼit.
Sente Maromak nia domin no treinu
Lakleur depois haʼu toʼo iha neʼebá, Testemuña naʼin-34 neʼebé iha ona fatin neʼe husu ba haʼu ho kuidadu: “Iha ema Jonadab balu iha ó-nia grupu ka?” Haʼu hatene kedas katak sira mak Testemuña sira. La iha ema seluk neʼebé sei uza liafuan husi Bíblia hanesan neʼe. Irmaun sira-neʼe hanorin haʼu oinsá atu aplika Bíblia nia prinsípiu sira iha situasaun neʼebé susar no mós ajuda haʼu haburas hahalok Kristaun, hanesan kbiit atu tetu didiʼak.
Iha komarka, haʼu-nia serbisu mak atu tau matan mákina sira. Loron ida, mane ida neʼebé serbisu hamutuk ho haʼu, naran Matphey, gaba an katak nia dekór ona santa-santu sira-nia naran hamutuk 50. Haʼu koʼalia buat neʼebé la diʼak kona-ba santa-santu sira, no Matphey koko atu tuku haʼu, maibé haʼu halai sai. Depois neʼe, haʼu sente triste tanba irmaun sira hamnasa haʼu. Haʼu hatete: “Tanbasá imi hamnasa? Haʼu hakarak haklaken.” Ho laran-diʼak sira fó-hanoin haʼu katak ita-nia objetivu mak atu fahe liafuan diʼak, laʼós atu halo ema hirus. (1 Pedro 3:15) Maski Matphey la konkorda ka la respeitu governu, maibé nia admira ho dalan neʼebé Testemuña sira hatudu respeitu ba guarda sira no autoridade sira. Ikusmai, nia hatudu interese ba Bíblia nia mensajen. Haʼu sei nunka haluha kalan neʼebé ami fó batizmu ba nia subasubar iha bidón neʼebé nakonu ho bee malirin.
Lakleur depois ami toʼo komarka neʼe, haʼu no irmaun joven naʼin-rua hetan konvite atu tuir klase teoria polítika. Foufoun ami lakohi tuir tanba ami hanoin katak hola parte iha klase sira-neʼe sei kontra ami-nia fiar kona-ba neutrál nafatin. (João 17:16) Tan neʼe, ami hetan kastigu no guarda sira hatama ami ba sela ida neʼebé nakukun durante semana rua. Bainhira ami sai husi sela neʼe, irmaun sira esplika katak ami la kontra ami-nia fiar kona-ba neutrál bainhira tuir klase neʼe. No ami bele haree klase neʼe nuʼudar oportunidade atu haklaken. Irmaun sira-neʼe ajuda ami aumenta ami-nia matenek no atu aplika Bíblia nia prinsípiu sira bainhira halo desizaun.
Sira hatudu pasiénsia bainhira sira treinu haʼu, no neʼe hatudu mai haʼu katak Jeová hadomi tebes haʼu. Porezemplu, prizioneiru ida mak padre no nia simu knaar nuʼudar ema neʼebé tau matan osan. Tempu ida-idak prizioneiru sira atu han, nia hasé haʼu hodi dehan: “Halo, Diabu nia oan!” Prizioneiru ida anima haʼu atu hatán: “Halo Apá.” Triste mak haʼu halo nuneʼe duni no rezultadu mak haʼu hetan baku makaʼas. Bainhira irmaun sira hatene buat neʼebé akontese, sira ajuda haʼu komprende katak haʼu-nia hahalok la diʼak. (Provérbios 29:11) Ikusmai, haʼu mós husu deskulpa ba padre neʼe.
Antes haʼu tama komarka neʼe, haʼu tuir reuniaun sira subasubar iha kalan ka dadeer-saan. Maibé iha komarka, la iha fatin ida atu subar. Tan neʼe, maski guarda sira bele haree ami, maibé loroloron ami hamriik hamutuk no koʼalia hamutuk kona-ba eskritura balu neʼebé ami hakerek nanis iha surat-tahan kiʼik. Ami-nia objetivu mak atu dekór eskritura barak no koko atu temi beibeik. Bainhira guarda sira hakbesik ami, ami tolan lalais ami-nia nota sira.
Iha komarka, irmaun sira labele halibur hamutuk subasubar, tan neʼe sira lee Bíblia hamutuk maski guarda sira bele haree
Hela iha fatin dook, maibé la dook husi Maromak nia domin
Maizumenus iha tinan 1960, depois Georgiy sai husi komarka
Kuandu haʼu sai husi komarka iha tinan 1959, sira deporta haʼu ba área Karaganda iha rai-Kazakistaun. Maski haʼu seidauk livre ho kompletu, maibé haʼu husu atu foti feriadu ba loron 20 atu bele kaben. Haʼu halo viajen ba Tomsk iha rai-Rúsia, iha neʼebá iha irmán ida neʼebé haʼu koñese ona naran Maria. Nia mak irmán neʼebé diʼak no laran-metin. Haʼu nunka dada an atu koʼalia sai haʼu-nia hanoin. Haʼu hatete ba nia: “Maria, haʼu la iha tempu atu namora. Mai ita kaben.” Nia konkorda no ami halo festa kazamentu neʼebé simples. Maria hafolin haʼu tanba haʼu tahan ona susar oioin no nia hakarak ajuda haʼu atu kontinua serbí Jeová.—Provérbios 19:14.
Iha tempu neʼebá, ami labele haklaken husi uma ba uma, maibé ami aproveita oportunidade hotu atu fahe ami-nia fiar iha dalan la formál. Bainhira ami simu konvite atu bá fatin ruma ka ami bá feriadu, ami fahe beibeik ami-nia esperansa atu moris ba nafatin iha mundu. Ami mós koko loke dalan atu koʼalia ho ema seluk. Porezemplu, ami vizita uma sira neʼebé ema atu faʼan, no ami koko koʼalia ho uma-naʼin kona-ba tópiku espirituál. Haklaken iha dalan hanesan neʼe, loke dalan ba haʼu no Maria atu komesa estuda Bíblia ho ema naʼin-neen neʼebé ikusmai sai Testemuña ba Jeová.
Dala ruma ami bele fó sasin durante tempu eleisaun. Loron ida, polísia intelijénsia bá haʼu no irmaun balu nia serbisu-fatin. Iha ema naʼin-1.000 nia oin, sira husu ami tanbasá Testemuña ba Jeová la hola parte iha buat polítiku. Xefe ida no serbisu-naʼin balu defende ami. Sira fó-hatene ba polísia katak ami mak serbisu-naʼin neʼebé badinas no ema bele tau fiar mai ami. Tanba sira defende ami, neʼe fó ami aten-brani atu esplika ami-nia fiar no ami temi eskritura sira neʼebé ami dekór ona. Rezultadu mak ami-nia kolega serbisu naʼin-haat hatudu interese no la toʼo tinan ida sira mós hetan batizmu.
Maizumenus iha tinan 1970, ema laran-loos barak sai Testemuña ba Jeová iha rai-Kazakistaun, tan neʼe ami hanoin katak ami presiza arranja ami-nia asembleia primeiru. Maibé ami hanoin: ‘Oinsá ami bele halaʼo asembleia iha dalan neʼebé autoridade sira la hatene?’ Ami deside atu halo asembleia ba loron ida iha tempu neʼebé hanesan ho kazamentu ida iha sidade kiʼik besik sidade Almaty. Eventu neʼe loloos mak kazamentu ida no mós asembleia, no ema naʼin-300 asiste hamutuk ho noiva no noivu. Haʼu-nia feen no irmán balu serbisu makaʼas atu hafurak salaun neʼe no mós prepara hahán gostu. Maibé buat neʼebé ema neʼebé asiste hafolin liu mak diskursu sira neʼebé bazeia ba Bíblia. Iha loron neʼebá, neʼe mak dala primeiru haʼu hatoʼo diskursu Bíblia iha ema barak nia oin.
Maromak nia domin hametin ami kuandu hasoru susar
Georgiy hamutuk ho ninia feen Maria no oan-feto Lyudmila
Durante haʼu-nia feen nia moris tomak, nia ajuda tebes haʼu. Nia mak ema neʼebé laran-maus, haraik an no sempre tau uluk Maromak nia Ukun iha ninia moris. Maski nia sempre iha saúde diʼak, maibé derrepente deʼit nia sai moras todan no moras neʼe afeta ninia ruin sira. Durante tinan 16, nia labele sai husi kama. Ami-nia oan-feto Lyudmila, ajuda haʼu tau matan Maria toʼo nia mate iha tinan 2014.
Bainhira Maria sente moras tebes, haʼu sente triste tanba labele halakon ninia moras. Maibé toʼo loron neʼebé nia mate, ami sempre lee Bíblia hamutuk no mós lee informasaun neʼebé bele anima ami. Ami koʼalia hamutuk beibeik kona-ba mundu foun. Dala ruma, haʼu tuur iha ninia sorin no tanis. Maibé bainhira ami lee kona-ba Jeová nia promesa furak sira, ami sente kalma no hetan kbiit atu tahan.—Salmo 37:18; 41:3.
Georgiy no Lyudmila iha reuniaun
Husi loron primeiru neʼebé haʼu sente Jeová nia domin, haʼu sempre sente ninia apoia no domin toʼo ohin loron. (Salmo 34:19) Bainhira haʼu joven no la iha esperiénsia, haʼu sente Jeová nia domin liuhusi irmaun sira neʼebé hatudu pasiénsia hodi ajuda haʼu hadiʼa haʼu-nia hahalok. Bainhira haʼu hasoru susar iha komarka, haʼu sente Jeová nia domin liuhusi ninia Liafuan. No nia mós fó kbiit mai haʼu atu tau matan ba haʼu-nia feen Maria toʼo nia mate. Ohin loron, haʼu bele hatete katak haʼu-nia domin ba Jeová hametin haʼu iha haʼu-nia moris tomak.
a Uluk rai-Kazakistaun, rai-Moldávia no rai-Ukránia mak parte ba Uniaun Soviétika toʼo tinan 1991.