Watchtower BIBLIOTEKA ONLINE
Watchtower
BIBLIOTEKA ONLINE
Tetun Dili
Á
  • Á
  • á
  • É
  • é
  • Í
  • í
  • Ó
  • ó
  • Ú
  • ú
  • Ã
  • ã
  • Ç
  • ç
  • Ñ
  • ñ
  • ʼ
  • BÍBLIA
  • LIVRU SIRA
  • REUNIAUN SIRA
  • mwbr20 Marsu p. 1-8
  • Informasaun atu uza hamutuk livru Moris Kristaun no Haklaken

La iha video neʼebé bele loke.

Deskulpa, la bele loke vídeo.

  • Informasaun atu uza hamutuk livru Moris Kristaun no Haklaken
  • Informasaun atu uza hamutuk livru Moris Kristaun no Haklaken—2020
  • Subtítulu
  • 2-8 MARSU
  • 9-15 MARSU
  • RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | GÉNESIS 24
  • 16-22 MARSU
  • RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | GÉNESIS 25-26
  • 23-29 MARSU
  • RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | GÉNESIS 27-28
  • 30 MARSU–5 ABRÍL
  • RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | GÉNESIS 29-30
Informasaun atu uza hamutuk livru Moris Kristaun no Haklaken—2020
mwbr20 Marsu p. 1-8

Informasaun atu uza hamutuk livru Moris Kristaun no Haklaken

2-8 MARSU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | GÉNESIS 22-23

“Maromak koko Abraão nia fiar”

(Génesis 22:1, 2) Depois neʼe, Maromak loos koko Abraão no dehan ba nia: “Abraão!” Nia hatán: “Haʼu mak neʼe!” 2 Tuirmai Maromak dehan: “Favór ida, lori ó-nia oan-mane, ó-nia oan-mane mesak neʼebé ó hadomi tebes, Isaac, no laʼo ba rai-Moria no hasaʼe nia nuʼudar sakrifísiu sunu nian iha neʼebá, iha foho ida neʼebé haʼu sei hatudu ba ó.”

w12-E 1/1 p. 23 par. 4-6

Tanbasá mak Maromak husu Abraão atu hasaʼe ninia oan nuʼudar sakrifísiu?

Hanoin toʼok kona-ba Jeová nia liafuan ba Abraão: “Favór ida, lori ó-nia oan-mane, ó-nia oan-mane mesak neʼebé ó hadomi tebes, Isaac, no . . . hasaʼe nia nuʼudar sakrifísiu sunu nian.” (Gén 22:2) Haree katak Jeová koʼalia kona-ba Isaac nuʼudar oan-mane “neʼebé ó hadomi tebes”. Jeová hatene katak Isaac folin-boot tebes ba Abraão. Maromak mós hadomi tebes ninia Oan-Mane Jesus. Dala rua nia koʼalia husi lalehan katak Jesus mak “[ninia] Oan-Mane neʼebé [nia] hadomi”.—Mc 1:11; 9:7.

Ita mós haree katak Jeová uza liafuan “favór ida”. Matenek-naʼin ida kona-ba Bíblia hatete, neʼe hatudu katak Maromak “hatene katak nia husu buat boot ida husi Abraão”. Klaru, Abraão sente laran-todan tebes atu rona buat neʼebé Maromak husu ba nia. Hanesan ho Abraão, imajina toʼok saida mak Jeová sente bainhira nia haree ninia Oan doben terus no mate. Ita bele fiar katak neʼe mak tempu susar liu neʼebé Jeová hasoru no sei nunka hasoru tan situasaun hanesan neʼe.

Maski ita sente buat neʼebé Jeová husu Abraão mak todan liu, ita presiza hanoin-hetan katak Jeová hapara Abraão neʼebé laran-metin atu la hasaʼe Isaac nuʼudar sakrifísiu. Jeová la husik Abraão atu hasoru esperiénsia neʼebé aat liu iha aman ida nia moris, neʼe mak atu oan ida mate. Maibé, kona-ba Jeová rasik, nia husik ninia “Oan-Mane atu hetan terus hodi entrega nia ba mate tanba ita hotu”. (Rom 8:32) Tanbasá mak Jeová husik ninia an hasoru situasaun triste tebes hanesan neʼe? Hodi “ita bele hetan moris”. (1Jo 4:9) Neʼe ajuda ita atu nunka haluha Maromak nia domin ba ita! Neʼe mós book ita atu hatudu ita-nia domin ba nia, loos ka lae?

w12 15/10 p. 23 par. 6

Halo tuir Jeová no simu bensaun husi ninia promesa

6 Maromak Jeová mós halo juramentu ba ema sala-naʼin atu sira bele tau fiar ba buat neʼebé nia promete, hodi uza liafuan hanesan: “‘Nuʼudar haʼu moris’, Naʼi Jeová Ukun-Naʼin Boot Liu Hotu hatete.” (Eze 17:16) Bíblia hatudu katak Jeová halo juramentu iha situasaun 40 liu. Situasaun ida neʼebé ita hatene mak kuandu nia halo juramentu ba Abraão. Jeová halo aliansa ka promesa balu ba Abraão iha ninia moris. Husi buat neʼebé Maromak promete, Abraão hatene katak Bei-Oan neʼebé Maromak promete nanis ona sei moris mai husi ninia umakain, liuhusi ninia oan Isaac. (Gén 12:1-3, 7; 13:14-17; 15:5, 18; 21:12) Maibé loron ida, Jeová koko Abraão nia fiar hodi haruka nia atu hasaʼe ninia oan nuʼudar sakrifísiu. Abraão prontu halo tuir, no kuandu nia atu oho Isaac mak anju ida hapara nia. Tuirmai, Jeová halo juramentu ba Abraão hodi dehan: “Hodi haʼu-nia an rasik, haʼu jura katak tanba ó halo ida-neʼe no ó prontu atu fó ó-nia oan-mane, ó-nia oan mesak, haʼu sei haraik duni bensaun ba ó no haʼu sei halo duni ó-nia bei-oan sai barak hanesan fitun iha lalehan no hanesan rai-henek neʼebé iha tasi-ibun; no ó-nia bei-oan sei manán ninia inimigu sira-nia portaun sidade nian. Liuhusi ó-nia bei-oan nasaun hotu iha rai sei hetan duni bensaun, tanba ó rona tiha mai haʼu-nia lian.”—Gén 22:1-3, 9-12, 15-18.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

w16.02 p. 11 par. 13

Jeová bolu nia “haʼu-nia belun”

13 Antes atu saʼe ba foho, Abraão hatete ba ninia atan sira: “Imi hein lai iha neʼe ho kuda-burru, maibé haʼu no haʼu-nia oan-mane neʼe sei bá neʼebá hodi halo adorasaun depois fila fali mai imi.” (Gén 22:5) Tanbasá mak Abraão koʼalia hanesan neʼe? Nia bosok ka lae bainhira nia hatete ba ninia atan sira katak nia ho Isaac sei fila fali mai, maibé tuir loloos nia hatene ona katak nia sei hasaʼe Isaac nuʼudar sakrifísiu? Lae, nia la koʼalia bosok, tanba eskritura esplika tanbasá mak Abraão koʼalia hanesan neʼe. (Lee Ebreu 11:19.) Abraão hatene katak “Maromak bele halo Isaac moris fali husi mate”. Nia fiar katak Maromak bele halo moris-hiʼas tanba uluk nia ho Sara kiuk, maibé ikusmai Jeová halo sira bele iha oan fali, maski sira idade loos ona. (Ebr 11:11, 12, 18) Nia fiar katak laiha buat ida mak Jeová la bele halo. Tan neʼe mak nia fiar ho laran tomak katak saida deʼit sei akontese iha foho leten, ninia oan-mane neʼe sei moris fali, hodi nuneʼe Jeová nia promesa sira bele sai loos. Iha fatin, Bíblia bolu Abraão nuʼudar “aman ba sira hotu neʼebé iha fiar”!

w17.02 p. 30 par. 1

Pergunta husi lee-naʼin

Haat, Jeová la hili atu hatene uluk buat hotu kona-ba saida mak sei akontese ba ita. Jeová iha duni kbiit atu hatene buat hotu kona-ba futuru. (Isa 46:10) Maibé Bíblia hatudu katak iha situasaun balu Jeová la hili atu halo nuneʼe. (Gén 18:20, 21; 22:12) Jeová mak Maromak neʼebé domin no laran-loos, tan neʼe nia respeitu ita-nia liberdade atu halo desizaun rasik.—Deu 32:4; 2Ko 3:17.

TREINU KONA-BA HAKLAKEN

it-1-E p. 604 par. 5

Haree ema ida nuʼudar laran-loos

Nuneʼe mós, tanba Abraão nia fiar no hahalok, “Maromak “haree nia nuʼudar ema laran-loos”. (Rom 4:20-22) Maibé neʼe la dehan katak Abraão no fiar-naʼin sira seluk neʼebé moris antes Jesus mak perfeitu no livre husi sala. Maibé tanba sira tau fiar ba Maromak nia promesa kona-ba “bei-oan” ida no tanba sira hakaʼas an atu halo tuir Maromak nia mandamentu sira, tan neʼe mak Maromak la haree sira hanesan ema seluk iha mundu neʼebé iha hahalok la loos no la iha relasaun ho Maromak. (Gén 3:15; Sal 119:2, 3) Se kompara ho ema seluk neʼebé dook husi Maromak, Jeová haree ema fiar-naʼin sira-neʼe la iha sala. (Sal 32:1, 2; Éf 2:12) Tan neʼe, hodi bazeia ba sira-nia fiar neʼebé metin, Maromak bele iha relasaun ho ema sira-neʼe neʼebé la perfeitu, no fó bensaun ba sira, no nia bele halo ida-neʼe hodi nafatin kaer metin ba ninia justisa neʼebé perfeitu. (Sal 36:10) Maski nuneʼe, ema sira-neʼe mós rekoñese katak sira presiza sai livre husi sala, no sira hein ba Maromak nia tempu atu halo ida-neʼe.—Sal 49:7-9; Ebr 9:26.

9-15 MARSU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | GÉNESIS 24

“Buka feen ida ba Isaac”

wp16.3 p. 14 par. 3

“Haʼu prontu atu bá”

Abraão haruka Eliezer atu jura katak nia sei la hili feto husi rai-Kanaán atu sai Isaac nia feen. Tanbasá? Neʼe tanba ema Kanaán la adora Maromak Jeová. Abraão hatene katak loron ida Jeová sei fó kastigu ba ema Kanaán tanba sira-nia hahalok aat. Tan neʼe, Abraão lakohi ninia oan Isaac atu ransu ho sira no halo tuir sira-nia hahalok neʼebé la tuir morál. Abraão mós hatene katak Isaac sei hola parte atu kumpre Maromak nia promesa.—Gén 15:16; 17:19; 24:2-4.

wp16.3 p. 14 par. 4

“Haʼu prontu atu bá”

Eliezer hatutan tan katak bainhira nia toʼo iha bee-matan besik Haran, nia halo orasaun hodi husu Maromak Jeová atu hili feto ida neʼebé sei sai Isaac nia feen. Oinsá? Eliezer husu ba Maromak katak Isaac nia noiva tenke mai toʼo bee-matan. No kuandu Eliezer husu bee atu hemu, feto neʼe sei fó bee ba nia no mós ba ninia kuda-kamelu hotu. (Gén 24:12-14) Ikusmai, sé mak halo hanesan neʼe? Rebeka! Hanoin toʼok, Rebeka sente oinsá bainhira nia rona ida-neʼe!

wp16.3 p. 14 par. 6-7

“Haʼu prontu atu bá”

Kona-ba ida-neʼe, Eliezer husu tiha ona ba Abraão: “Oinsá se feto neʼe lakohi atu mai hamutuk ho haʼu?” Abraão hatán: “Ó sei sai livre husi ó-nia juramentu.” (Gén 24:39, 41) Rebeka nia família mós respeitu ninia hanoin. Iha dadeer-saan tuirmai, Eliezer neʼebé kontente tebes, hakarak lori kedas Rebeka atu fila fali ba ninia naʼi Abraão iha rai-Kanaán. Maibé Rebeka nia família husu fali Eliezer atu hein ba loron sanulu tan. Tuirmai, sira dehan: “Mai ita bolu feto joven neʼe no husu nia.”—Gén 24:57.

Neʼe mak tempu neʼebé sei lori mudansa boot ba Rebeka nia moris tomak. Nia hatán oinsá? Nia sei buka dalan oioin atu la bá fatin neʼebé nia seidauk hatene? Ka nia rekoñese katak ida-neʼe mak Jeová nia hakarak no kontente atu halo tuir? Maski neʼe akontese derrepente deʼit, maibé Rebeka hatán: “Haʼu prontu atu bá.”—Gén 24:58.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

wp16.3 p. 12-13

“Haʼu prontu atu bá”

Lokraik ida, bainhira Rebeka foin kuru bee, katuas ida halai mai hasoru nia no husu: “Favór ida fó bee uitoan mai haʼu husi ó-nia buli atu haʼu bele hemu.” Katuas neʼe husu ho respeitu! Rebeka bele haree katak katuas neʼe laʼo husi fatin dook. Tan neʼe, Rebeka hatún ninia buli no fó ba katuas neʼe bee neʼebé nia foin kuru. Rebeka mós haree katuas neʼe nia kuda-kamelu hamutuk sanulu, no animál nia hemu-fatin neʼebé iha bee-matan nia sorin sei mamuk. Haree tiha ba katuas nia oin neʼebé hatudu sai ninia laran-diʼak, Rebeka hanoin oinsá atu bele ajuda katuas laʼo-rai neʼe. Ikusmai nia hatete: “Haʼu mós sei kuru bee ba Ita-nia kuda-kamelu sira toʼo sira hemu hotu.”—Gén 24:17-19.

Fó-hemu ba kuda-kamelu sanulu laʼós serbisu neʼebé fasil, tanba nia tenke kuru bee barak tebes. Tuir loloos, kuda-kamelu ida neʼebé hamrook bele hemu bee toʼo litru 95! Entaun, se kuda-kamelu sanulu mak hamrook tebes, Rebeka tenke kuru bee ba oras barak. Maibé karik kuda-kamelu sira-neʼe ladún hamrook. Maski nuneʼe, Rebeka hatene nanis kuda-kamelu sira-neʼe ladún hamrook ka lae? Lae, nia prontu deʼit atu halo serbisu boot hodi bele hatudu laran-luak ba katuas oin-foun neʼe. Katuas neʼe simu Rebeka nia laran-diʼak. No nia haree feto joven neʼe halai bá-mai kuru bee no tau iha animál nia hemu fatin.—Gén 24:20, 21.

wp16.3 p. 13, nota

“Haʼu prontu atu bá”

Ita bele hatene hanesan neʼe tanba katuas neʼe hasoru Rebeka bainhira lokraik ona, no se kuda-kamelu sira hamrook tebes, karik Rebeka tenke kuru bee toʼo kalan-boot. Maibé, bainhira Rebeka fila fali ba uma ka ema ruma bá hasoru Rebeka neʼebé sei iha liʼur, ninia família sira seidauk toba.

wp16.3 p. 15 par. 3

“Haʼu prontu atu bá”

Ikusmai, sira toʼo ona besik Isaac nia hela-fatin iha área Negebe. Rai-nakaras ona, Rebeka haree mane ida laʼo iha rai-luan. Mane neʼe haree hanesan hanoin kleʼan kona-ba buat ruma. Kona-ba momentu neʼe, Bíblia konta: “Rebeka tun lalais husi kuda-kamelu.” Karik nia haksoit tun deʼit hodi la hein ba kuda-kamelu atu tuur. Depois, nia husu ba atan ida: “Sé mak mane neʼe neʼebé laʼo mai husi rai-luan atu hasoru ita?” Atan hatán katak neʼe mak Isaac, tuirmai Rebeka taka lalais ninia ulun ho hena. (Gén 24:62-65) Tanbasá? Tanba neʼe mak sinál ida atu hatudu katak nia sei respeitu no hakruʼuk an ba Isaac nuʼudar ninia laʼen. Karik ema ohin loron hanoin katak neʼe mak toman antigu nian, maibé ita hotu bele banati-tuir Rebeka nia hahalok haraik-an neʼe, loos ka lae?

16-22 MARSU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | GÉNESIS 25-26

“Esaú faʼan ninia direitu nuʼudar oan primeiru”

(Génesis 25:27, 28) Bainhira labarik-mane sira-neʼe sai boot, Esaú sai ema neʼebé matenek atu kasa, no nia gosta atu hela iha rai-luan, maibé Jacob mak ema neʼebé moris ho hahalok loos, no nia hela iha tenda. 28 Isaac hadomi Esaú tanba Esaú sempre fó naʼan ba nia atu han, maibé Rebeca hadomi Jacob.

it-1-E p. 1242

Jacob

Isaac hadomi liu Esaú, nia matenek atu kasa, no gosta hela iha rai luan. Maibé kona-ba Jacob, Bíblia dehan katak nia mak “ema neʼebé moris ho hahalok loos [Ebreu, tam], no nia hela iha tenda”. Jacob moris ho hakmatek nuʼudar bibi-atan no bele tau matan ba uma-laran. Ninia inan hadomi tebes nia. (Gén 25:27, 28) Eskritura seluk uza liafuan Ebreu tam bainhira koʼalia kona-ba ema neʼebé Maromak simu. Porezemplu, “ema neʼebé ohodór odi ema neʼebé la halo sala”, maibé Jeová fó garantia katak “ema neʼebé moris ho hahalok loos [Ebreu, tam]”, ninia “moris iha futuru sei nakonu ho dame”. (Prv 29:10; Sal 37:37) Job neʼebé fiar-metin mak “ema neʼebé laran-loos [Ebreu, tam] no laran-metin”.—Job 1:1, 8; 2:3.

w19.02 p. 16 par. 11

Tanbasá hatudu agradese?

11 Triste mak ema balu iha Bíblia la hatudu agradese. Porezemplu, maski Esaú nia inan-aman hadomi no respeitu Jeová, maibé nia la hafolin buat neʼebé sagradu. (Lee Ebreu 12:16.) Tanbasá mak ita hatene ida-neʼe? Esaú ho ansi faʼan ninia direitu nuʼudar oan primeiru ba ninia alin Jacob, ho folin koto-mean manko ida. (Gén 25:30-34) Ikusmai, Esaú sente triste tebes ho desizaun neʼebé nia halo ona. Maibé tanba nia la hatudu agradese ba buat neʼebé nia iha, nia la iha razaun atu muramura bainhira nia la simu bensaun nuʼudar oan primeiru.

it-1-E p. 835

Oan primeiru

Iha tempu uluk, oan-mane primeiru iha pozisaun espesiál iha família laran no nia mak ida neʼebé tuirmai atu kontinua kaer knaar nuʼudar ulun iha família. Nia simu liman-rohan parte rua husi buat neʼebé ninia aman nian. (Deu 21:17) Kuandu han hamutuk, José halo planu atu Ruben tuur iha fatin neʼebé nuʼudar direitu ba oan-mane primeiru. (Gén 43:33) Maibé, Bíblia laʼós sempre temi oan-mane primeiru nia naran mak iha lista primeiru husi oan-mane ida-idak nia moris. Dala barak, naran primeiru iha lista mak oan-mane neʼebé hatudu laran-metin ka importante liu, laʼós oan-mane neʼebé primeiru.—Gén 6:10; 1Kr 1:28; kompara ho Gén 11:26, 32; 12:4.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

w17.12 p. 15 par. 5-7

Pergunta husi lee-naʼin

Agora mai ita koʼalia fali Ebreu 12:16 neʼebé apóstolu Paulo dehan atu haree didiʼak katak “iha imi-nia leet la iha ema neʼebé halo sala-foʼer ka ema neʼebé la hafolin buat neʼebé santu, hanesan Esaú, neʼebé faʼan tiha ninia direitu nuʼudar oan primeiru hodi troka fali ai-han ba dala ida nian”. Entaun eskritura neʼe koʼalia kona-ba saida?

Iha eskritura neʼe, apóstolu Paulo laʼós koʼalia kona-ba Mesias nia liña jerasaun. Tanba antes temi eskritura neʼe, nia fó laran-manas ba ema kristaun sira atu ‘halo loos dalan ba sira-nia ain’ hodi sira la bele “lakon Maromak nia laran-diʼak neʼebé boot”. Triste tebes se sira mak monu ba hahalok sala-foʼer, sira sei lakon duni Maromak nia laran-sadiʼa. (Ebr 12:12-16) Neʼe bele halo sira sai hanesan Esaú. Ninia hahalok hatudu duni katak nia “la hafolin buat neʼebé santu”.

Esaú moris iha tempu neʼebé família nia ulun mak serbí nuʼudar amlulik ba sira-nia família. No karik dala ruma Esaú mós hetan priviléjiu hodi hasaʼe sakrifísiu sira. (Gén 8:20, 21; 12:7, 8; Job 1:4, 5) Maibé tanba hakarak isin nian, Esaú troka priviléjiu sira-neʼe ho koto-mean manko ida deʼit. Karik nia hakarak hasees an husi terus neʼebé fó-hatene nanis kona-ba Abraão nia oan no bei-oan sira. (Gén 15:13) Esaú mós kaben ho feto jentiu rua neʼebé halo triste ninia inan-aman, ida-neʼe hatudu katak nia la hafolin buat neʼebé santu. (Gén 26:34, 35) Nia la hanesan duni ho Jacob neʼebé hakarak kaben deʼit ho ema neʼebé adora Maromak loos!—Gén 28:6, 7; 29:10-12, 18.

(Génesis 26:7) Bainhira mane sira iha fatin neʼe husu beibeik Isaac kona-ba ninia feen, nia sempre dehan: “Nia haʼu-nia alin-feto.” Isaac taʼuk atu dehan: “Nia haʼu-nia feen”, tanba nia hanoin: “Mane sira iha fatin neʼe karik sei oho haʼu tan Rebeca”, tanba nia bonita.

it-2-E p. 245 par. 6

Lia-bosok

Maski Bíblia la simu bosok neʼebé aat tebes, neʼe la dehan katak ema ida iha obrigasaun atu fó-hatene informasaun neʼebé loos ba ema neʼebé la iha direitu atu hatene kona-ba neʼe. Jesus Kristu dehan: “Keta fó buat neʼebé santu ba asu, no mós keta soe imi-nia pérola iha fahi sira-nia oin, tanba sira sei sama deʼit no fila hodi ataka imi.” (Mt 7:6) Tan razaun neʼe, iha situasaun balu, Jesus lakohi fó informasaun kompletu ka fó resposta kedas ba pergunta sira, se ida-neʼe bele lori perigu. (Mt 15:1-6; 21:23-27; Jo 7:3-10) Klaru katak tanba razaun neʼebé hanesan mak Abraão, Isaac, Raab, no Eliseu la fó sai informasaun neʼebé kompletu ba ema neʼebé la serbí Jeová.—Gén 12:10-19; kap 20; 26:1-10; Jos 2:1-6; Tgo 2:25; 2Rs 6:11-23.

23-29 MARSU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | GÉNESIS 27-28

“Jacob hetan ninia bensaun”

(Génesis 27:6-10) Entaun Rebeca dehan ba ninia oan-mane Jacob: “Haʼu foin rona ó-nia aman koʼalia ba ó-nia maun Esaú, dehan: 7 ‘Lori mai haʼu animál fuik balu no teʼin hahán gostu ba haʼu. Tuirmai haʼu sei han hodi haʼu bele fó bensaun ba ó iha Jeová nia oin antes haʼu mate.’ 8 Agora haʼu-nia oan, rona didiʼak ba haʼu no halo tuir buat neʼebé haʼu haruka ó atu halo. 9 Favór ida, bá foti bibi-timur rua neʼebé diʼak liu husi bibi-lubun hodi nuneʼe haʼu bele prepara hahán gostu ba ó-nia aman, hanesan hahán neʼebé nia gosta. 10 Tuirmai lori ida-neʼe ba ó-nia aman atu han hodi nuneʼe nia bele haraik bensaun ba ó antes nia mate.”

w04-E 4/15 p. 11 par. 4-5

Rebeca—Feto neʼebé matenek no laran-manas

Bíblia la hatete se Isaac hatene ka lae katak Esaú sei serbí Jacob. Maski nuneʼe, Rebeca no Jacob hatene katak bensaun neʼe loloos ba Jacob. Bainhira Rebeca rona katak Isaac hakarak fó bensaun ba Esaú bainhira Esaú lori hahán ba ninia aman, Rebeca planu kedas atu halo buat ruma. Rebeca nafatin matenek no laran-manas hanesan uluk bainhira nia sei joven. Nia haruka Jacob atu lori bibi-timur rua. Rebeca planu atu prepara hahán neʼebé ninia laʼen gosta, depois Jacob sei finje sai Esaú hodi Jacob bele hetan bensaun husi ninia aman. Maibé Jacob dehan katak ninia aman sei hatene saida mak nia halo, no fó-malisan ba nia! Maibé Rebeca hatete: “Se ó-nia aman fó-malisan ba ó, haʼu mak sei lori ida-neʼe.” Depois Rebeca fó Esaú nia roupa ba Jacob atu uza, hahán neʼebé nia teʼin ona, no haruka Jacob bá hasoru ninia aman.—Gén 27:1-17.

Bíblia la hatete tanbasá Rebeca halo ida-neʼe. Ema barak dehan buat neʼebé nia halo la diʼak, maibé tuir loloos, Bíblia la dehan nuneʼe. No bainhira Isaac foin hatene katak Jacob mak ida neʼebé hetan bensaun, nia mós la hatete katak buat neʼebé Rebeca halo mak la diʼak. Tuir loloos, nia aumenta tan Jacob nia bensaun. (Gén 27:29; 28:3, 4) Rebeca hatene saida mak Jeová fó-hatene nanis ona kona-ba ninia oan sira. Tan neʼe mak nia halo buat ruma atu Jacob bele hetan bensaun neʼebé loloos mak ninian. Neʼe la kontra Jeová nia hakarak.—Rom 9:6-13.

(Génesis 27:18, 19) Nuneʼe Jacob tama bá hasoru ninia aman no dehan: “Apá!” ho ida-neʼe, ninia aman hatán: “Haʼu mak neʼe! Haʼu-nia oan, ó mak sé?” 19 Jacob dehan ba ninia aman: “Haʼu mak Esaú, Ita-nia oan-mane primeiru. Haʼu halo tuir duni buat neʼebé Ita dehan mai haʼu. Favór ida, hadeer bá, no han naʼan neʼebé haʼu lori mai, hodi nuneʼe Ita bele haraik bensaun ba haʼu.”

w07-E 10/1 p. 31 par. 2-3

Pergunta husi lee-naʼin

Maski Bíblia hatudu katak situasaun neʼe mosu derrepente, Bíblia la fó sai informasaun hotu kona-ba tanbasá Rebeca no Jacob halo nuneʼe. Ita presiza hatene katak, istória neʼe la fó lisensa ba ita atu lohi no bosok, tanba maski Bíblia la dehan katak buat neʼebé sira halo mak la diʼak, maibé Bíblia mós la hatete katak sira-nia hahalok neʼe diʼak.

Istória neʼe fó sai ho klaru katak Jacob mak ida neʼebé tenke simu ninia aman nia bensaun, laʼós Esaú. Antes neʼe, Jacob sosa ona Esaú nia direitu nuʼudar oan primeiru. Esaú la hatudu agradese tanba faʼan nia direitu neʼe, tan deʼit atu hetan hahán tanba hamlaha. Ho ida-neʼe, nia “hakribi direitu nuʼudar oan primeiru”. (Gén 25:29-34) Tan neʼe, bainhira Jacob bá atu hetan bensaun husi ninia aman, nia buka atu hetan bensaun neʼebé tuir loloos mak ninian ona.

(Génesis 27:27-29) Entaun Jacob hakbesik no reʼi nia, no Isaac bele horon morin husi ninia roupa. Tuirmai Isaac haraik bensaun ba nia, hodi dehan: “Haʼu-nia oan nia morin mak hanesan morin husi toʼos neʼebé Jeová haraik ona bensaun. 28 Haʼu hein katak Maromak loos sei fó ó mahobeen husi lalehan no rai bokur, ai-han no tua-uvas foun barak. 29 Povu sira sei serbí ó, no nasaun sira sei hakruʼuk ba ó. Ó sei sai naʼi-ulun ba ó-nia maun-alin sira, no ó-nia inan nia oan-mane sira sei hakruʼuk ba ó. Malisan sei toʼo ba ema hotu neʼebé fó-malisan ba ó, no bensaun sei toʼo ba ema hotu neʼebé haraik bensaun ba ó.”

it-1-E p. 341 par. 6

Bensaun

Iha tempu uluk, aman ida baibain fó bensaun ba ninia oan-mane sira antes nia mate. Ema haree ida-neʼe nuʼudar buat neʼebé importante tebes. Porezemplu, Isaac fó bensaun ba Jacob tanba nia hanoin Jacob mak Esaú, ninia oan-mane primeiru. Isaac fó sai atu Jacob hetan moris neʼebé diʼak liu fali ninia maun Esaú, no klaru katak nia husu Jeová atu kumpre bensaun neʼe tanba Isaac rasik katuas no matan aat ona. (Gén 27:1-4, 23-29; 28:1, 6; Ebr 11:20; 12:16, 17) Liutiha tempu uitoan Isaac, ho neon, konfirma no aumenta tan bensaun neʼebé nia fó ba Jacob. (Gén 28:1-4) Antes Jacob mate, nia fó bensaun ulukliu ba José nia oan-mane naʼin-rua, depois mak ninia oan sira. (Gén 48:9, 20; 49:1-28; Ebr 11:21) Hanesan neʼe mós, Moisés, antes nia mate, nia fó bensaun ba nasaun Izraél tomak. (Deu 33:1) Iha situasaun hotu neʼe, rezultadu hatudu katak loloos sira fó sai profesia husi Maromak. Iha situasaun balu, bainhira fó bensaun hanesan neʼe, ema neʼebé fó bensaun, tau liman ba ema neʼebé simu bensaun nia ulun.—Gén 48:13, 14.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

(Génesis 27:46–28:2) Depois neʼe, Rebeca koʼalia beibeik ba Isaac, dehan: “Haʼu hakribi haʼu-nia moris tanba Hetes nia oan-feto sira. Se Jacob mós hola Hetes nia oan-feto sira nuʼudar feen, katak feto sira husi rai neʼe, haʼu-nia moris sei iha folin saida?”

28 Nuneʼe Isaac bolu Jacob no haraik bensaun ba nia no fó mandamentu ba nia, dehan: “Ó labele hola ema Kanaan nia oan-feto sira nuʼudar feen. 2 Bá Padan-Aram, ba ó-nia avó Betuel nia uma, no ó tenke hola Labão nia oan-feto ida; Labão mak ó-nia inan nia maun.

w06-E 4/15 p. 6 par. 3-4

Xave atu komunika ho Ita-nia kaben ho didiʼak

Isaac no Rebeca haburas toman diʼak atu koʼalia ba malu ho didiʼak ka lae? Depois sira-nia oan-mane Esaú kaben ho Hetes nia oan-feto rua, problema boot mosu iha família laran. Rebeca “koʼalia beibeik” ba Isaac: “Haʼu hakribi haʼu-nia moris tanba Hetes nia oan-feto sira. Se Jacob [sira-nia oan-mane segundu] mós hola Hetes nia oan-feto sira nuʼudar feen . . . , haʼu-nia moris sei iha folin saida?” (Gén 26:34; 27:46) Ita bele haree katak nia koʼalia ho klaru ninia preokupasaun sira ba ninia laʼen.

Isaac komprende buat neʼebé Rebeca koʼalia ba nia no Isaac dehan ba Jacob, Esaú nia kaduak, atu labele hola feto husi Kanaan. (Gén 28:1, 2) Feen-laʼen neʼe konsege koʼalia ba malu kona-ba buat neʼebé sensitivu tebes, no hetan rezultadu diʼak. Sira fó ezemplu diʼak ba ita ohin loron. Maibé oinsá se feen-laʼen la konkorda malu? Saida mak sira bele halo?

(Génesis 28:12, 13) Tuirmai nia hetan mehi ida. Iha mehi neʼe nia haree eskada nia hun iha rai, no eskada nia tutun toʼo lalehan; no Maromak nia anju sira tun-saʼe liuhusi eskada neʼe. 13 No haree bá! Jeová mak iha eskada neʼe nia tutun no nia dehan: “Haʼu mak Jeová, ó-nia avó Abraão nia Maromak, no ó-nia aman Isaac nia Maromak. Haʼu sei fó rai neʼe no fatin neʼebé ó toba daudaun ba ó no ó-nia bei-oan sira.

w04-E 1/15 p. 28 par. 6

Pontu importante husi livru Génesis—II

28:12, 13—Jacob nia mehi kona-ba “eskada” iha signifika saida? “Eskada” neʼe, karik haree hanesan eskada fatuk neʼebé aas toʼo lalehan, no neʼe hatudu katak iha komunikasaun entre rai no lalehan. Maromak nia anju sira neʼebé tun-saʼe eskada neʼe hatudu katak anju sira-neʼe serbí iha dalan neʼebé importante entre Jeová no ema neʼebé nia simu.—Jo 1:51.

30 MARSU–5 ABRÍL

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | GÉNESIS 29-30

“Jacob kaben”

(Génesis 29:18-20) Jacob laran-monu ba Raquel, tan neʼe nia dehan: “Haʼu prontu atu serbisu ba Ita tinan hitu hodi bele hetan Ita-nia oan-feto segundu Raquel.” 19 Ho ida-neʼe, Labão dehan: “Diʼak liu haʼu fó nia ba ó duké ba mane seluk. Kontinua hela ho haʼu.” 20 Nuneʼe Jacob serbisu ba tinan hitu hodi bele hetan Raquel, maibé nia sente tinan hitu neʼe hanesan loron balu deʼit tanba nia hadomi Raquel.

w03-E 10/15 p. 29 par. 6

Jacob hafolin buat espirituál

Prenda sei sai vale kuandu iha barlake neʼebé família husi mane fó ba feto nia família. Moisés nia Ukun-Fuan hatete katak tenke selu osan-mutin 50 ba feto virjen neʼebé mane ida viola hodi halaʼo relasaun seksuál. Matenek-naʼin naran Gordon Wenham dehan katak osan-mutin 50 mak “barlake neʼebé folin-boot tebes”, no tuir loloos baibain barlake mak iha “folin kiʼik deʼit”. (Deu 22:28, 29) Kona-ba Jacob, nia la iha osan atu selu. Tan neʼe, nia husu atu serbisu ba Labão ba tinan hitu. Wenham hatutan hodi dehan: “Saláriu neʼebé serbisu-naʼin simu iha tempu Babilónia nian mak entre osan-mutin ida ka balu deʼit iha fulan ida nia laran” (husi osan-mutin 42 toʼo 84 iha tinan hitu nia laran), “neʼe katak Jacob oferese ba Labão barlake neʼebé folin boot atu kaben ho Raquel”. Labão konkorda kedas ho ida-neʼe.—Gén 29:19.

(Génesis 29:21-26) 21 Tuirmai Jacob dehan ba Labão: “Entrega haʼu-nia feen ba haʼu tanba haʼu-nia loron serbisu nian remata ona, no husik haʼu atu halo relasaun ho nia.” 22 Ho ida-neʼe, Labão halibur ema hotu iha fatin neʼe no halo festa. 23 Maibé iha kalan, Labão lori ninia oan-feto Lea ba Jacob atu Jacob bele halo relasaun ho Lea. 24 Labão mós fó ninia atan-feto Zilpa ba ninia oan-feto Lea nuʼudar atan. 25 Iha dadeer Jacob foin haree katak feto neʼe mak Lea! Entaun nia dehan ba Labão: “Tanbasá mak Ita halo nuneʼe ba haʼu? Haʼu serbisu ba Ita tanba Raquel, loos ka lae? Tanbasá Ita lohi haʼu?” 26 Ho ida-neʼe, Labão dehan: “Iha neʼe ami iha toman atu fó uluk oan-feto primeiru no tuirmai mak ida segundu.

w07-E 10/1 p. 8-9

Biin-alin neʼebé “harii ona umakain Izraél”

Lea mós apoia ninia aman hodi bosok Jacob ka lae? Ka, nia halo nuneʼe tan deʼit nia tenke halo tuir ninia aman? No, oinsá ho Raquel? Nia hatene buat neʼebé akontese ka lae? Se nia hatene, oinsá ho ninia sentimentu? Nia bele ka lae la simu desizaun neʼebé mak nia aman halo? Bíblia la fó resposta ba pergunta sira-neʼe hotu. Maski ita la hatene Raquel no Lea nia hanoin kona-ba situasaun neʼe, maibé Bíblia dehan katak situasaun neʼe halo Jacob sai hirus. No Jacob halo protesta ba Labão, laʼós ba Labão nia oan-feto sira. Nia dehan: “Haʼu serbisu ba Ita tanba Raquel, loos ka lae? Tanbasá Ita lohi haʼu?” Oinsá mak Labão hatán? “Iha neʼe ami iha toman atu fó uluk oan-feto primeiru no tuirmai mak ida segundu. Hela hamutuk ho feto neʼe ba semana neʼe tomak. Tuirmai haʼu sei fó feto ida segundu ba ó se ó halo serbisu mai haʼu ba tinan hitu tan.” (Gén 29:25-27) Iha dalan hanesan neʼe mak Jacob kaben ho feto naʼin-rua no ikusmai hamosu laran-moras ba malu.

it-2-E p. 341 par. 3

Kaben

Selebrasaun. Maski la iha serimónia iha kazamentu neʼe rasik, maibé baibain iha Izraél, kazamentu mak tempu atu haksolok. Iha loron kazamentu nian, baibain noiva sei halo preparasaun barak iha ninia uma rasik. Primeiru, nia sei hariis no kose mina neʼebé morin ba ninia isin. (Kompara ho Rut 3:3; Eze 23:40.) Dala ruma atan-feto sira sei ajuda noiva kesi hena iha ninia hirus-matan no nia sei hatais roupa kór-mutin neʼebé borda ona ho furak, depende ba osan. (Jer 2:32; Apk 19:7, 8; Sal 45:13, 14) Nia sei hafurak an ho fatuk-murak, se nia bele (Isa 49:18; 61:10; Apk 21:2), depois nia sei uza hena, hanesan veu naruk ida neʼebé taka husi ninia ulun toʼo ain. (Isa 3:19, 23) Tan neʼe mak fasil deʼit ba Labão atu bosok Jacob, no Jacob la hatene katak Labão laʼós fó Raquel ba nia maibé fó Lea. (Gén 29:23, 25) Rebeca mós taka ninia ulun kuandu hakbesik atu hasoru Isaac. (Gén 24:65) Taka ulun atu hatudu katak noiva hakruʼuk ba noivu nuʼudar ulun.—1Ko 11:5, 10.

(Génesis 29:27, 28) Hela hamutuk ho feto neʼe semana neʼe tomak. Tuirmai mak haʼu sei fó feto ida segundu ba ó se ó halo serbisu mai haʼu ba tinan hitu tan.” 28 Jacob halo nuneʼe duni no nia hela hamutuk ho Lea semana neʼe tomak, depois neʼe, Labão fó ninia oan-feto Raquel nuʼudar Jacob nia feen.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

(Génesis 30:3) Nuneʼe Raquel dehan: “Haʼu-nia atan-feto Bila mak neʼe. Halo relasaun ho nia hodi nia bele iha oan ba haʼu, no liuhusi nia haʼu mós bele iha oan.”

it-1-E p. 50

Hakiak oan

Raquel no Lea haree oan sira neʼebé sira-nia atan-feto sira partus nuʼudar sira-nian rasik. (Gén 30:3-8, 12, 13, 24) Oan sira-neʼe mós iha direitu atu simu liman-rohan hamutuk ho oan sira neʼebé moris husi Raquel no Lea. Neʼe tanba sira mak oan-mane biolójiku husi Jacob. No tanba atan-feto sira-neʼe mak Raquel no Lea nian, neʼe katak oan neʼebé mai husi atan sira-neʼe mós nuʼudar Raquel no Lea nian.

(Génesis 30:14, 15) Iha tempu koʼa trigu nian, Ruben laʼo iha rai-luan no hetan ai-mandrágora. Entaun nia lori ai-fuan balu ba ninia inan Lea. Haree tiha ida-neʼe, Raquel dehan ba Lea: “Favór ida, fó ó-nia oan nia ai-mandrágora fuan balu ba haʼu.” 15 Ho ida-neʼe, Lea dehan: “Ó hadau ona haʼu-nia laʼen, neʼe la toʼo ba ó ka? Agora ó mós hakarak hadau tan haʼu-nia oan nia ai-mandrágora fuan ka?” Raquel hatán: “Se nuneʼe, nia sei toba hamutuk ho ó kalan neʼe hodi troka ho ó-nia oan nia ai-mandrágora fuan.”

w04-E 1/15 p. 28 par. 7

Pontu importante husi livru Génesis—II

30:14, 15—Tanbasá mak Raquel husik oportunidade atu sai isin-rua hodi troka ho ai-mandrágora fuan? Iha tempu uluk, ema uza ai-mandrágora fuan nuʼudar ai-moruk atu halakon isin moras. Ema mós fiar katak ai-fuan neʼe bele aumenta hakarak atu halo relasaun seksuál no ajuda atu bele sai isin-rua. (Kna 7:13) Maski Bíblia la fó sai tanbasá Raquel halo ida-neʼe, maibé karik Raquel hanoin katak ai-mandrágora neʼe sei ajuda nia atu bele iha oan no la sai moe ho ninia situasaun nuʼudar feto neʼebé labele iha oan. Maibé, tinan barak liutiha mak Jeová foin “loke ninia oan-fatin atu nia bele sai isin-rua”.—Gén 30:22-24.

    Livru sira iha lian Tetun Dili (1993-2025)
    Log Out
    Log In
    • Tetun Dili
    • Fahe
    • Organiza tuir Ita-nia hakarak
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondisaun atu Uza
    • Informasaun Privadu
    • Setting kona-ba privasidade
    • JW.ORG
    • Log In
    Fahe