Informasaun atu uza hamutuk livru Moris Kristaun no Haklaken
3-9 JANEIRU
RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | JUÍS 15-16
“Hahalok traidór mak aat tebes!”
Hahalok traidór mak sinál ida kona-ba loron ikus sira!
4 Ezemplu primeiru kona-ba ema neʼebé sai traidór mak Dalila, neʼebé Sansão hadomi. Sansão hakarak dirije funu hasoru ema Filístia hodi salva Maromak nia povu. Karik ema Filístia nia ulun-naʼin naʼin-lima hatene katak tuir loloos Dalila ladún hatudu domin ba Sansão. Tan neʼe, atu sira bele oho Sansão, sira hatete ba Dalila katak se nia buka-hatene saida mak halo Sansão forsa tebes, sira sei fó osan barak ba nia. Dalila koko dala tolu atu buka-hatene, maibé la hetan susesu. Maski nuneʼe, Dalila “obriga nia ho ninia liafuan iha tempu hotu no kontinua hakaʼas nia”. Ikusmai, Sansão “lakon ninia pasiénsia toʼo sente atu mate” no fó-hatene ba Dalila katak ninia fuuk nunka tesi, no se ema tesi karik, nia sei lakon ninia forsa. Tanba Dalila hatene ona Sansão nia segredu, nia haruka ema ida atu tesi Sansão nia fuuk bainhira nia toba iha Dalila nia hitin. Depois, nia entrega Sansão ba ninia inimigu sira atu sira bele halo buat naran deʼit neʼebé sira hakarak halo ba nia. (Juí 16:4, 5, 15-21) Dalila nia hahalok neʼe aat loos! Tanba nia ema neʼebé kaan-teen, nia la hatudu laran-metin ba ema neʼebé hadomi nia no sai traidór.
w05-E 1/15 p. 27 par. 5
Pontu importante husi livru Juís
14:16, 17; 16:16. Se ita maña no tanis atu obriga ema seluk, neʼe sei estraga ita-nia relasaun diʼak ho ema neʼe.—Prv 19:13; 21:19.
Hahalok traidór mak sinál ida kona-ba loron ikus sira!
15 Oinsá mak kaben-naʼin sira bele hatudu laran-metin nafatin ba malu? Maromak nia Liafuan hatete: “Haksolok bá ho ó-nia feen [ka laʼen] husi tempu joven nian.” No hatete mós: “Moris haksolok bá ho feen [ka laʼen] neʼebé ó hadomi.” (Prv 5:18; Ecl 9:9) Nuʼudar feen-laʼen sai ferik-katuas daudaun, sira presiza hakaʼas an atu halo buat neʼebé sira bele halo hodi hametin sira-nia relasaun nuʼudar kaben-naʼin. Oinsá? Feen-laʼen presiza nafatin hakbesik ba malu hodi hatudu laran-diʼak, tau matan ba malu, no uza tempu hamutuk. Sira mós presiza hakaʼas an atu proteje sira-nia relasaun nuʼudar kaben-naʼin no sira-nia relasaun ho Jeová. Hodi halo nuneʼe, sira presiza iha toman atu estuda Bíblia hamutuk, haklaken beibeik hamutuk, no mós halo orasaun hamutuk hodi husu Jeová nia bensaun.
LARAN-METIN NAFATIN BA JEOVÁ
16 Iha kongregasaun laran, iha ema neʼebé halo sala boot no hetan dixiplina ‘makaʼas atu sira laʼo tuir dalan loos iha fiar’. (Tit 1:13) Ema balu tenke hasai husi kongregasaun tanba sira-nia hahalok sala no la arrepende an. Maibé “sira neʼebé simu tiha” dixiplina neʼe, ida-neʼe ajuda sira atu hadiʼa sira-nia relasaun ho Maromak. (Ebr 12:11) Oinsá se ita iha família ka kolega neʼebé kongregasaun hasai ona? Ida-neʼe sei koko duni ita-nia laran-metin, se ita sei laran-metin ba ema ka ba Jeová. Jeová sei haree oinsá ita halo tuir ka la halo tuir ninia mandamentu kona-ba labele ransu ho ema naran deʼit neʼebé kongregasaun hasai ona.—Lee 1 Korinto 5:11-13.
Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia
w05-E 3/15 p. 27 par. 6
Sansão manán hodi simu forsa husi Jeová!
Sansão hanoin deʼit kona-ba ninia planu atu luta hasoru ema Filístia. Nia hela iha feto-aat ida nia uma iha Gaza atu kumpre ninia objetivu atu funu hasoru Maromak nia inimigu sira. Sansão presiza fatin atu toba kalan iha inimigu nia sidade, no fatin neʼebé diʼak mak feto-aat nia uma. Sansão la iha hakarak atu halo buat neʼebé la morál. Nia sai husi feto neʼe nia uma iha kalan-boot, tuirmai kaer sidade nia portaun no ninia riin rua, no lori buat sira-neʼe ba foho-tutun besik Hebron, maizumenus dook kilómetru 60 husi Gaza. Maromak kontente ho buat neʼebé Sansão halo no fó nia forsa atu halo ida-neʼe.—Juí 16:1-3.
10-16 JANEIRU
RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | JUÍS 17-19
“La halo tuir Maromak nia Ukun-Fuan lori problema”
it-2-E p. 390-391
Miqueias
1. Mane ida husi Efraim. Miqueias kontra mandamentu númeru ualu husi Ukun-Fuan Sanulu (Éx 20:15), no naʼok osan-mutin 1.100 husi ninia inan. Bainhira nia fó sai ninia sala no fó fali osan-mutin sira-neʼe, ninia inan hatete: “Haʼu sei halo santu haʼu-nia osan-mutin neʼe ba Jeová. Haʼu hakarak ó uza neʼe atu bahat estátua ida no halo estátua ida husi besi. Agora haʼu entrega osan-mutin neʼe ba ó.” Tuirmai, ninia inan lori osan-mutin 200 ba badaen osan-mutin, no badaen neʼe “bahat estátua ida no halo estátua ida husi besi” no lori ida-neʼe ba Miqueias nia uma. Miqueias iha ona “uma ida ba maromak sira”, nia halo efod no terafín, no ordena ninia oan-mane ida atu serbí nuʼudar amlulik ba nia. Maski Miqueias halo arranju hanesan neʼe atu fó hahiʼi ba Jeová, maibé neʼe mak hahalok sala tanba kontra hasoru mandamentu neʼebé bandu adora estátua (Éx 20:4-6) no nia mós la respeitu Jeová nia arranju kona-ba tenda santu no amlulik sira. (Juí 17:1-6; Deu 12:1-14) Liutiha tempu balu, Miqueias lori mane joven Levi ida naran Jonatan, neʼebé mak Moisés nia oan-mane Gerson nia jerasaun, hodi serbí nuʼudar amlulik ba Miqueias. (Juí 18:4, 30) Miqueias sente kontente ho ida-neʼe no dehan: “Agora haʼu hatene katak Jeová sei halo diʼak ba haʼu.” (Juí 17:7-13) Maibé tuir loloos, Jonatan laʼós Arão nia jerasaun, tan neʼe la kumpre kritéria atu sai amlulik, entaun Miqueias aumenta deʼit ninia sala.—Núm 3:10.
it-2-E p. 391 par. 2
Miqueias
Lakleur depois neʼe, Miqueias ho ninia maluk sira duni tuir ema Dan. Bainhira sira toman ema Dan no ema Dan husu problema mak saida, Miqueias hatete: “Imi foti ona haʼu-nia maromak sira neʼebé haʼu halo, no imi mós lori amlulik neʼe. Saida tan mak haʼu sei iha?” Rona tiha neʼe, ema Dan sira ameasa Miqueias katak se Miqueias kontinua duni sira, sira sei ataka Miqueias no oho nia. Miqueias haree katak ema Dan mak forsa liu fali nia ho ninia maluk sira, tan neʼe nia fila ba uma. (Juí 18:22-26) Tuirmai, ema Dan ataka no sunu sidade Laís, depois harii fali ema Dan nia sidade. Jonatan no ninia oan-mane sira sai nuʼudar amlulik ba suku Dan, no “estátua neʼebé Miqueias mak halo, kontinua iha neʼebá durante tempu hotu neʼebé Maromak loos nia uma [tenda santu] iha Silo”.—Juí 18:27-31.
Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia
Tradusaun Bíblia neʼebé moris
6 Ohin loron ita bele haree evidénsia barak neʼebé hatudu katak ita tenkesér duni uza Maromak nia naran iha Bíblia. Iha tinan 2013, Jeová nia organizasaun fó sai Bíblia Tradusaun Mundu Foun, edisaun revizaun nian iha lia-inglés. Iha edisaun neʼe, ita bele haree Maromak nia naran mosu dala 7.216. Iha edisaun tinan 1984 nian mosu deʼit dala 7.210. Entaun neen tan mai husi neʼebé? Lima mai husi 1 Samuel 2:25; 6:3; 10:26; 23:14, 16. Neʼe tanba surat rohan husi livru Isaías neʼebé hetan besik Tasi Mate mós iha Maromak nia naran iha versíkulu sira-neʼe. No liuhusi estuda liután kona-ba manuskritu antigu sira, sira hetan katak Maromak nia naran mós mosu iha Juís 19:18, entaun sira tau fali naran neʼe iha versíkulu neʼe.
17-23 JANEIRU
RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | JUÍS 20-21
“Kontinua husu ba Jeová”
Ita hatudu hahalok hanesan Finéas ka lae?
Kuandu ema Gibea husi suku Benjamim estraga ema levita ida nia feen-kiʼik toʼo nia mate, suku sira seluk bá halo funu hasoru ema husi suku Benjamim. (Juí 20:1-11) Maski sira husu Jeová nia ajuda antes sira bá funu, maibé sira lakon dala rua, no ema barak mate. (Juí 20:14-25) Ida-neʼe halo sira hanoin katak Jeová la hatán ba sira-nia orasaun ka lae? Jeová hakarak sira atu rezolve problema neʼe ka lae?
Ita hatudu hahalok hanesan Finéas ka lae?
Ita bele aprende saida husi istória neʼe? Maski katuas sira halo orasaun atu husu Maromak nia ajuda no hakaʼas an atu rezolve problema ruma neʼebé mosu iha kongregasaun, maibé dala ruma problema kontinua nafatin. Se nuneʼe, katuas sira presiza hanoin-hetan Jesus nia liafuan tuirmai neʼe: “Husu bá [ka halo orasaun], imi sei simu; buka bá, imi sei hetan; tuku odamatan bá, odamatan sei nakloke ba imi.” (Lc 11:9) Sin, maski dala ruma katuas sira sente katak Jeová la hatán kedas ba sira-nia orasaun, maibé sira bele fiar duni katak Jeová sei hatán iha tempu neʼebé loos.
Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia
Hakarak hatene?
Oinsá mak ema uza tali liki kuandu halo funu iha tempu antigu?
David uza tali liki (ka tali dulas) hodi oho jigante Golias. David aprende atu uza ida-neʼe bainhira nia sei kiʼik no serbisu nuʼudar bibi-atan.—1Sa 17:40-50.
Iha ema Ejitu no ema Asíria nia arte husi tempu Bíblia nian, bele haree dezeñu kona-ba tali liki neʼe. Buat neʼe iha hena neʼebé halo husi animál nia kulit, no tali rua kesi iha hena neʼe nia sorin-sorin. Iha hena neʼe nia laran ema tau fatuk neʼebé kabuar no kabeer. Fatuk neʼe boot hanesan sabraka no todan maizumenus grama 250. Iha tempu Bíblia nian, ema hiʼit tali liki ba leten hodi dulas makaʼas, depois husik tali sorin ida hodi fatuk bele semo. Fatuk neʼe semo makaʼas no bele kona loos buat neʼebé ema hakarak.
Sientista sira neʼebé keʼe rai hetan tali liki barak neʼebé ema uza iha funu iha tempu antigu. Funu-naʼin sira neʼebé iha esperiénsia barak bele tuda fatuk sira lalais hanesan komboiu neʼebé halai makaʼas. Maski matenek-naʼin sira dehan katak hana rama mak semo dook liu, maibé tuda fatuk hanesan neʼe mós bele oho ema.—Juí 20:16.
24-30 JANEIRU
RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | RUTE 1-2
“Hatudu domin neʼebé laran-metin”
Banati-tuir Jeová nia belun sira
5 Tuir loloos ba Rute, neʼe la problema ba nia atu fila ba Moab. Ninia família sei simu fali nia hodi tau matan ba nia. Nia mós koñese ema Moab nia língua no kultura tanba neʼe mak ninia língua no kultura rasik. Maibé, se nia fila ho Noemi ba Belein, neʼe bele sai problema ida ba nia. Tan neʼe Noemi husu ba nia atu hela deʼit iha Moab, tanba Noemi taʼuk katak nia la bele buka laʼen foun ida ka uma ida ba Rute. Entaun, saida mak Rute deside atu halo? Orpa “fila fali ona ba ninia povu no ninia maromak sira”. (Rut 1:9-15) Rute mós hakarak atu fila fali ba ninia ema no ninia maromak falsu sira ka lae? Lae.
Banati-tuir Jeová nia belun sira
6 Karik liuhusi Rute nia laʼen neʼebé mate ona, ka liuhusi Noemi mak Rute aprende kona-ba Jeová. Jeová la hanesan duni ho ema Moab nia maromak sira. Tan neʼe mak Rute hakarak hadomi no adora Jeová. Tuirmai Rute foti desizaun matenek ida. Nia dehan ba Noemi: “Ita-nia povu sei sai haʼu-nia povu, no Ita-nia Maromak, haʼu-nia Maromak.” (Rut 1:16) Rute hadomi tebes Noemi, maibé nia hadomi liu Jeová. Tan neʼe mak Boas gaba Rute tanba Rute buka protesaun iha Jeová nia liras okos. (Lee Rute 2:12.) Boas nia liafuan halo ita hanoin fali manu-oan nurak sira neʼebé subar iha manu-inan nia liras okos hodi proteje sira-nia an. (Sal 36:7; 91:1-4) Iha dalan neʼe duni mak Jeová proteje Rute. Nia fó kolen ba Rute tanba tau fiar ba nia. Ba Rute, desizaun neʼebé nia halo mak desizaun neʼebé diʼak tebes.
Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia
w05-E 3/1 p. 27 par. 1
Pontu importante husi livru Rute
1:13, 21—Jeová mak halo Noemi nia moris moruk no susar ka lae? Lae. Noemi mós la duun no fó-sala ba Maromak. Maibé bainhira nia haree buat hotu neʼebé akontese ona, nia hanoin katak Jeová la kontente ho nia. Nia sente nia moris moruk no lakon esperansa. Liután neʼe, iha tempu neʼebá, ema barak hanoin katak iha oan mak bensaun husi Maromak, no se la iha oan, neʼe mak malisan. Tanba Noemi nia oan-mane naʼin-rua mate ona no la iha bei-oan ida, karik Noemi hanoin katak neʼe akontese tanba Jeová mak hamoe nia.
TREINU KONA-BA HAKLAKEN
“Feto neʼebé diʼak tebes”
5 Bainhira Rute hasai hotu musan husi sevada-kain neʼebé nia hili no depois halibur hotu, nia hetan sevada musan maizumenus sasukat efa ida, ka maizumenus litru 22. Ida-neʼe katak nia halibur sevada musan besik kilograma 14! Rute tau sevada musan neʼe iha hena no kesi, depois tutur. Ikusmai, nia komesa laʼo hodi fila fali ba Belein iha oras besik atu kalan.—Rut 2:17.
6 Bainhira Noemi haree ninia feto-foun mai fali, nia sai kontente. Karik Noemi hakfodak tanba Rute lori naha todan ho sevada musan barak. Rute mós lori hahán restu husi han-meiudia neʼebé Boas fó ba serbisu-naʼin sira, no sira naʼin-rua Noemi han hamutuk ai-han uitoan neʼe. Noemi husu: “Iha neʼebé mak ó hili restu, no ó halo serbisu iha neʼebé? Maromak sei haraik bensaun ba ema neʼebé fó atensaun ba ó.” (Rut 2:19) Sin, bainhira Noemi haree sasán todan neʼebé Rute foin lori mai, nia hatene kedas katak ema ruma hatudu laran-diʼak ba ninia feto-foun neʼe.
7 Rute komesa konta kona-ba buat neʼebé akontese iha loron neʼe no oinsá mak Boas hatudu laran-diʼak ba nia. Ida-neʼe halo Noemi haksolok, no nia hatete: “Biar nia simu bensaun husi Naʼi Jeová, neʼebé la tahan nia laran-diʼak neʼebé nakonu ho domin ba ema neʼebé moris no ema neʼebé mate.” (Rut 2:20) Noemi haree katak Boas nia hahalok laran-diʼak neʼe mai husi Jeová, tanba Jeová mak book ninia atan sira atu hatudu laran-luak no nia mós promete atu fó kolen ba ema neʼebé hatudu hahalok diʼak sira-neʼe.—Lee Provérbios 19:17.
8 Noemi fó laran-manas ba Rute atu simu Boas nia laran-diʼak no kontinua hili sevada restu iha ninia toʼos no nafatin besik ho feto sira husi ninia umakain atu mane sira labele book nia. Rute halo tuir. Nia mós “nafatin hela hamutuk ho nia banin-feto”. (Rut 2:22, 23) Dala ida tan, eskritura neʼe fó sai Rute nia hahalok furak, neʼe mak domin ho laran-metin. Rute nia ezemplu neʼe book ita atu apoia ita-nia família ho laran-metin no sai prontu atu ajuda sira kuandu sira presiza. Jeová sei nunka haluha domin neʼebé ita hatudu ba ita-nia família.
9 Ema balu hanoin katak Rute ho Noemi laʼós família ida neʼebé kompletu tanba sira hanoin katak família tenkesér iha feen, laʼen, oan sira, no avó sira. Maibé, ezemplu husi Rute ho Noemi fó-hanoin mai ita katak maski família ida mak kiʼik deʼit, sira mós família neʼebé kompletu no bele hatudu domin no laran-diʼak ba malu. Oinsá ho ita? Ita hafolin ita-nia família ka lae? Jesus mós fó-hanoin ninia dixípulu sira katak kongregasaun kristaun bele sai hanesan família rasik.—Mc 10:29, 30.
31 JANEIRU–6 FEVEREIRU
RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | RUTE 3-4
“Hakaʼas an atu iha naran diʼak”
“Feto neʼebé diʼak tebes”
18 Boas koʼalia ba Rute ho lian mamar: “Haʼu-nia oan, Jeová sei haraik bensaun ba ó. Ohin ó hatudu laran-diʼak neʼebé nakonu ho domin diʼak liu fali uluk, hodi la buka mane-klosan sira, maski kiak ka riku.” (Rut 3:10) Domin ho laran-metin neʼebé Rute hatudu “uluk” mak kona-ba ninia domin ba Noemi hodi tuir nia toʼo rai-Izraél no tau matan ba Noemi. Boas mós temi kona-ba domin neʼebé Rute hatudu “ohin”. Boas hatene katak feto neʼebé seidauk idade hanesan Rute bele buka mane neʼebé sei joven maski riku ka kiak. Duké halo nuneʼe, Rute hanoin atu halo buat neʼebé diʼak ba Noemi no mós ba Noemi nia laʼen neʼebé mate ona, tanba hodi halo ida-neʼe, mane neʼe nia naran sei la lakon. Sin, Rute hanoin uluk ema seluk nia diʼak hodi la buka ninia rasik nia diʼak. Tan neʼe mak Boas gaba nia.
“Feto neʼebé diʼak tebes”
21 Karik Rute sente kontente tebes kuandu nia hanoin fali Boas nia liafuan katak ema hotu hatene Rute nuʼudar “feto neʼebé diʼak tebes”! Ita bele fiar katak ema hatete hanesan neʼe tanba Rute hatudu laran-manas atu hatene liután kona-ba Jeová no atu serbí nia. Rute mós hatudu laran-diʼak ba Noemi no ba ninia povu, hodi prontu atu halo tuir kostume iha Noemi nia rai maski ida-neʼe foun ba nia. Se ita banati-tuir Rute nia fiar, ita mós sei hakaʼas an atu hatudu laran-diʼak ba ema seluk no hatudu respeitu ba sira-nia kostume. Se ita halo nuneʼe, ita mós bele hetan naran diʼak hanesan Rute.
“Feto neʼebé diʼak tebes”
25 Boas kaben ho Rute. Tuirmai, Bíblia hatete: “Ho Maromak Jeová nia bensaun, Rute koʼus no hahoris oan-mane ida.” Feto sira iha Belein fó bensaun ba Noemi no gaba Rute tanba buat neʼebé Rute halo ba Noemi diʼak liu fali oan-mane naʼin-hitu. Ikusmai, ita aprende katak Rute nia oan-mane sai Liurai David nia beiʼala. (Rut 4:11-22) No David fali sai Jesus Kristu nia beiʼala.—Mt 1:1.
Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia
w05-E 3/1 p. 29 par. 3
Pontu importante husi livru Rute
4:6—Oinsá mak ema neʼebé sosa fali bele “halakon” ninia liman-rohan rasik? Razaun primeiru mak se ema ida monu ba kiak no faʼan ninia rai neʼebé nia simu nuʼudar liman-rohan, ema neʼebé sosa fali rai neʼe presiza selu osan hodi tuir tinan hira mak sei falta toʼo Tinan Livre nian. (Lev 25:25-27) Kuandu halo ida-neʼe, ninia rikusoin rasik sai menus. Liután neʼe, kuandu Rute iha oan-mane, ninia oan-mane mak sei simu rai neʼe nuʼudar liman-rohan, laʼós família neʼebé besik ho ema neʼebé sosa fali rai neʼe.
7-13 FEVEREIRU
RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | 1 SAMUEL 1-2
“Fó sai Ita-nia sentimentu ba Jeová liuhusi orasaun”
Nia fó sai nia sentimentu ba Maromak iha orasaun
12 Ana hatudu ezemplu diʼak ba Maromak nia atan sira hotu kona-ba oinsá atu halo orasaun. Jeová ho laran-diʼak konvida ita hotu atu koʼalia nakloke ba nia, hodi fó sai ita-nia sentimentu hanesan labarik ida neʼebé koʼalia kona-ba buat hotu ba ninia inan-aman. (Lee Salmo 62:8; 1 Tesalónika 5:17.) Kona-ba halo orasaun ba Jeová, apóstolu Pedro mós hatete: “Entrega imi-nia laran-susar hotu ba nia, tanba nia hanoin imi.”—1Pe 5:7.
w07-E 3/15 p. 16 par. 4
Oinsá mak Ana bele sente dame
Saida mak ita bele aprende husi ida-neʼe? Kuandu ita halo orasaun ba Jeová kona-ba buat neʼebé halo ita laran-susar, ita bele fó sai buat neʼebé ita sente no ho laran husu ninia ajuda. Se ita labele halo tan buat ida atu rezolve problema, ita presiza husik ida-neʼe ba Jeová nia liman. La iha dalan seluk neʼebé diʼak liu fali ida-neʼe.—Prv 3:5, 6.
Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia
w05-E 3/15 p. 21 par. 5
Pontu importante husi livru 1 Samuel
2:10—Tanbasá mak Ana halo orasaun ba Jeová atu “fó kbiit ba ninia liurai” maski seidauk iha ema ida mak sai liurai ba nasaun Izraél? Moisés nia Ukun-Fuan fó-hatene nanis ona katak ema Izraél sei iha liurai. (Deu 17:14-18) Bainhira Jacob besik atu mate, nia mós hatete: “Liurai nia ai-tonka [símbolu ba direitu nuʼudar liurai] sei la hasai husi Judá.” (Gén 49:10) No mós kona-ba ema Izraél nia beiʼala naran Sara, Jeová hatete ona: “Nia sei sai nuʼudar inan ba nasaun barak no ba liurai sira.” (Gén 17:16) Tan neʼe, Ana halo orasaun kona-ba liurai neʼebé sei mosu iha futuru.
14-20 FEVEREIRU
RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | 1 SAMUEL 3-5
“Jeová hanoin ema”
Maromak Kbiit Boot Liu Hotu hanoin ema
3 Samuel komesa “serbí Jeová” iha tenda santu kuandu nia sei kiʼik. (1Sa 3:1) Kalan ida, kuandu Samuel toba tiha, buat ruma akontese neʼebé la hanesan baibain. (1Sa 3:2-10) Nia rona lian ida bolu ninia naran. Nia hanoin katak Amlulik Boot Eli neʼebé idade ona mak bolu, tan neʼe nia hadeer no halai ba Eli no dehan: “Haʼu mak neʼe, tanba Ita bolu haʼu.” Maibé Eli hatete ba nia: “Haʼu la bolu ó.” Kuandu ida-neʼe akontese tan ba dala rua, Eli rekoñese katak Maromak mak bolu Samuel. Entaun, nia hatete ba Samuel saida mak nia tenke halo no Samuel halo tuir. Tanbasá mak Jeová la hatete kedas ba Samuel katak nia mak bolu? Bíblia la esplika. Maibé karik Jeová hanoin labarik Samuel nia sentimentu.
Maromak Kbiit Boot Liu Hotu hanoin ema
4 Jeová nia Ukun-Fuan fó mandamentu ba oan sira atu hatudu respeitu ba ema neʼebé idade, liuliu ba xefe. (Éx 22:28; Lev 19:32) Tan neʼe, karik susar ba Samuel neʼebé sei kiʼik atu hadeer iha dadeer no ho aten-brani hatoʼo Maromak nia mensajen tesi-lia nian ba Eli. (1Sa 3:11-18) Bíblia hatete katak Samuel “taʼuk atu konta vizaun neʼe ba Eli”. Maibé, Jeová halo Eli hatene katak Nia mak bolu Samuel. Tan neʼe, Eli haruka Samuel atu fó sai buat hotu, nia dehan: “[Keta] subar husi haʼu liafuan ida husi buat neʼebé nia hatete ona ba ó.” Samuel halo tuir Eli no “konta buat hotu ba Eli”.
Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia
w05-E 3/15 p. 21 par. 6
Pontu importante husi livru 1 Samuel
3:3—Samuel toba duni iha Fatin Santu Liu Hotu ka lae? Lae. Samuel mak ema Levi, jerasaun Kohat nian neʼebé la iha knaar atu serbí nuʼudar amlulik. (1Kr 6:33-38) Tan neʼe, nia labele “tama hodi haree buat santu”. (Núm 4:17-20) Fatin neʼebé Samuel bele tama mak tenda santu nia pátiu deʼit, no ita bele fiar katak Samuel toba iha fatin neʼe. Karik Eli mós toba iha fatin ruma iha área neʼe. Evidénsia hatudu katak “fatin neʼebé tau Maromak nia Arka” refere ba área tenda santu nian.
21-27 FEVEREIRU
RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | 1 SAMUEL 6-8
“Sé mak Ita-nia Liurai?”
it-2-E p. 163 par. 1
Maromak nia Ukun
Povu hakarak ema ida mak ukun sira nuʼudar liurai. Besik tinan 400 liutiha husi tempu neʼebé ema Izraél sai husi Ejitu no tinan 800 liu ona husi tempu neʼebé Maromak halo aliansa ho Abraão, povu Izraél husu atu ema ida mak dirije sira nuʼudar liurai hanesan ho nasaun sira seluk. Buat neʼebé sira husu hatudu katak sira la simu Jeová nuʼudar liurai neʼebé ukun sira. (1Sa 8:4-8) Klaru katak povu sei hein ba Maromak nia ukun tanba nia promete nanis ona ba Abraão no mós ba Jacob. Sira-nia esperansa neʼe bazeia mós ba Jacob nia profesia kona-ba Judá (Gén 49:8-10), Jeová nia liafuan ba povu Izraél bainhira sira sai ona husi rai-Ejitu (Éx 19:3-6), aliansa Ukun-Fuan nian (Deu 17:14, 15), no mós Maromak nia lia-menon neʼebé hatoʼo liuhusi profeta Balám (Núm 24:2-7, 17). Samuel nia inan Ana mós fó sai ninia esperansa neʼe liuhusi ninia orasaun. (1Sa 2:7-10) Maibé Jeová la fó sai ho kompletu ninia “segredu santu” kona-ba Ukun neʼe, no la fó-hatene kona-ba bainhira mak Ukun neʼe sei toʼo mai ka oinsá mak governu neʼe sei halaʼo. Jeova mós la fó sai governu neʼe sei ukun iha rai ka lalehan. Entaun, bainhira povu husu fali atu iha ema ida mak sai liurai, sira husu buat neʼebé laʼós sira-nia direitu.
Nia tahan ninia sentimentu laran-tun
18 Bainhira Samuel halo orasaun hodi fó sai povu nia hakarak, Jeová hatete: “Rona ba povu nia liafuan hotu, tanba laʼós ó mak sira la simu, maibé haʼu mak sira la simu nuʼudar sira-nia liurai.” Karik liafuan neʼe fó kmaan ba Samuel, maibé iha tempu hanesan, neʼe halo Samuel sente la diʼak duni tanba ema hatún Maromak neʼebé Boot Liu Hotu! Jeová haruka Samuel atu fó avizu kona-ba buat neʼebé sei akontese ba ema Izraél kuandu ema mak ukun sira nuʼudar liurai. Bainhira Samuel hatoʼo liafuan neʼe, povu sira nafatin hatete: “Lae, ami hakarak liurai ida mak ukun ami!” Tan neʼe, Samuel halo tuir Maromak hodi kose mina ba liurai neʼebé Jeová hili ona.—1Sa 8:7-19.
Maromak Jeová nia dalan atu ukun mak diʼak liu hotu!
9 Istória hatudu katak avizu neʼebé Maromak Jeová fó, sai loos duni. Ema nia ukun lori problema barak ba ema Izraél, liuliu kuandu liurai la laran-metin ba Maromak. Kuandu ita hanoin kona-ba Izraél nia ezemplu, ida-neʼe ajuda ita atu komprende tansá mak ukun-naʼin sira neʼebé la hatene Maromak Jeová, la bele lori buat diʼak neʼebé ba nafatin. Loos katak ukun-naʼin balu husu Maromak nia bensaun ba sira-nia hakaʼas-an atubele ukun ho dame no hakmatek, maibé oinsá mak Maromak bele haraik bensaun ba sira neʼebé la simu ninia ukun?—Sal 2:10-12.
Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia
w02-E 4/1 p. 12 par. 13
Tanbasá hetan batizmu?
13 Antes atu hetan batizmu nuʼudar Testemuña ba Jeová, ita presiza troka ita-nia moris. Neʼe mak buat neʼebé ema ida halo ho hakarak rasik bainhira nia deside ho laran tomak atu moris tuir Kristu Jesus. Ema hanesan neʼe sei husik sira-nia moris uluk nian no deside atu halo buat neʼebé loos tuir Maromak nia haree. Iha Eskritura sira, liafuan Ebraiku no Gregu neʼebé tradús nuʼudar fila fali ba Maromak, fó ideia kona-ba ema ida troka diresaun. Neʼe katak ema neʼebé uluk laʼo iha dalan sala troka ninia dalan hodi fila fali ba Maromak. (1Rs 8:33, 34) Atu halo ida-neʼe, ita presiza ‘hahalok neʼebé hatudu katak ita arrepende an’. (Aps 26:20) Ita presiza husik tiha adorasaun falsu, halo tuir Maromak nia mandamentu sira, no laran-metin ba Jeová mesak deʼit. (Deu 30:2, 8-10; 1Sa 7:3) Kuandu ita troka ita-nia moris, ita mós sei troka ita-nia hanoin, objetivu no atitude. (Eze 18:31) Ita “fila fali ba Maromak” kuandu ita husik ita-nia moris uluk nian no troka fali ho hahalok neʼebé foun.—Aps 3:19; Éf 4:20-24; Kol 3:5-14.
28 FEVEREIRU–6 MARSU
RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | 1 SAMUEL 9-11
“Foufoun Saul haraik an no rekoñese ninia limitasaun”
Haraik an no rekoñese ita-nia limitasaun
11 Hanoin toʼok kona-ba buat neʼebé akontese ba Liurai Saul. Nuʼudar mane joven, nia mak ema haraik an, rekoñese ninia limitasaun, no mós la ansi atu simu responsabilidade liután. (1Sa 9:21; 10:20-22) Maibé ikusmai nia sai foti an no halo buat neʼebé nia la iha direitu atu halo. Nia komesa halo nuneʼe lakleur depois nia sai liurai. Loron ida, nia la hatudu pasiénsia bainhira nia hein profeta Samuel. Duké tau fiar ba Jeová atu ajuda ninia povu, Saul hasaʼe sakrifísiu sunu nian maski nia la iha direitu atu halo nuneʼe. Rezultadu mak Jeová la kontente ho nia no la simu tan nia nuʼudar liurai. (1Sa 13:8-14) Diʼak atu aprende husi ezemplu neʼe no labele halo buat neʼebé ita la iha direitu atu halo.
Hatudu hahalok neʼebé la hanoin an deʼit
8 Ezemplu husi Liurai Saul sai nuʼudar avizu mai ita kona-ba oinsá mak ema ida bele haburas hahalok hanoin an deʼit. Kuandu Saul foin sai liurai, nia ema neʼebé haraik-an. (1Sa 9:21) Nia haraik-an hodi hili atu la fó kastigu-mate ba ema Izraél neʼebé koʼalia kontra ninia pozisaun neʼebé Maromak fó ba nia. (1Sa 10:27) Liurai Saul mós halo tuir matadalan husi Maromak nia espíritu hodi dirije ema Izraél atu halo funu hasoru ema Amon. No kuandu nia manán funu neʼe, nia hatudu haraik-an hodi fó glória hotu ba Jeová.—1Sa 11:6,11-13.
w95-E 12/15 p. 10 par. 1
Ema Ammon selu fali Jeová nia laran-diʼak ho hahalok aat
Dala ida tan ema Ammon selu fali Jeová nia laran-diʼak ho hahalok aat hodi halo sira-nia an sai Jeová nia inimigu. Jeová la taka matan ba sira-nia hahalok neʼebé ameasa ninia povu. “Bainhira Saul rona [Nahas nia] liafuan sira-neʼe, Maromak nia espíritu fó kbiit ba nia, no ninia hirus lakan makaʼas.” Maromak nia espíritu dirije Saul atu halibur tropa naʼin-330.000 atu oho ema Ammon no “sira neʼebé moris hela halai namkari mesamesak”.—1Sa 11:6, 11.
Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia
w05-E 3/15 p. 22 par. 8
Pontu importante husi livru 1 Samuel
9:9—Ita bele aprende saida husi liafuan “iha tempu uluk ema bolu profeta nuʼudar konsellu-naʼin”? Karik neʼe hatudu katak ema rekoñese liután profeta sira iha Samuel nia tempu, no durante tempu neʼebé liurai sira mak ukun Izraél, liafuan “konsellu-naʼin” ka “vidente” troka fali ho liafuan “profeta”. Tuir Bíblia, Samuel mak ida primeiru neʼebé ema bolu nuʼudar profeta.—Aps 3:24.
TREINU KONA-BA HAKLAKEN
Katuas sira, tanbasá importante treinu irmaun seluk?
16 Hanorin ho laran. Bainhira Samuel rona katak ema Izraél sira hakarak atu iha ema ida sai sira-nia liurai, nia sente laran-triste tebes tanba nia sente ema sira-neʼe lakohi tan nia ona. (1Sa 8:4-8) Ema sira-neʼe husu ba nia atu buka liurai ida, maibé Samuel lakohi rona sira toʼo Jeová mak haruka nia dala tolu atu rona ba ema sira-neʼe. (1Sa 8:7, 9, 22) Maski Samuel nia laran sente triste maibé nia la laran-moras ka odi fali ema neʼebé mak atu troka nia sai lideransa foun neʼe. Bainhira Jeová haruka Samuel bá ordena Saul hodi fui mina ba nia, nia halo tuir kedas, nia la sente laran-todan ka la hanoin katak neʼe ninia serbisu entaun tenke halo deʼit. Samuel halo tuir ho laran tanba nia hadomi Jeová.
17 Ohin loron, iha mós katuas ho esperiénsia tinan barak neʼebé halo tuir Samuel nia ezemplu hodi fó treinu ho laran-diʼak ba ema seluk. (1Pe 5:2) Katuas sira-neʼe la hanoin katak fó tiha treinu ba ema seluk, bele halakon fali sira-nia knaar iha kongregasaun. Mestre diʼak ida la haree ninia alunu nuʼudar ema neʼebé mak atu hadau ninia knaar, maibé haree sira hanesan “maluk serbisu-naʼin”, prezente furak husi Maromak atu ajuda tau matan ba kongregasaun. (2Ko 1:24; Ebr 13:16) Irmaun katuas sira kontente tebes bainhira haree alunu uza sira-nia matenek atu ajuda fali kongregasaun tomak!—Aps 20:35.
18 Sai belun ida, laʼós deʼit mestre. Bainhira Samuel hasoru Saul, tuir loloos nia bele hasai kedas ninia botir hodi fui mina ba Saul, no ordena nia sai liurai foun ida. Maibé neʼe la ajuda Saul atu prepara oinsá atu tau matan ba Maromak nia povu. Samuel gasta duni tempu uitoan hodi ajuda Saul prepara ninia laran ba knaar foun neʼe. Antes atu ordena Saul, sira han hamutuk, laʼo halimar, koʼalia, no toba deskansa uitoan. Samuel hein toʼo momentu diʼak mai mak nia foin fui mina ba Saul.
19 Hanesan neʼe mós ohin loron. Antes fó treinu ba ema ida, mestre presiza buka uluk momentu neʼebé diʼak no haburas uluk relasaun diʼak ida ho alunu. Karik iha rai ida-idak iha kostume ka kultura neʼebé la hanesan. Neʼe bele hanetik mestre ho alunu atu haburas relasaun neʼebé besik ba malu hanesan belun. Maski nuneʼe, se katuas ida mak uza ninia tempu hodi ajuda ninia alunu, alunu mós bele sente katak Ita hafolin tebes nia. (Lee Roma 12:10.) Alunu sira sei sente agradese tebes ba ajuda ka treinu neʼebé katuas fó ba sira.
20 Mestre neʼebé susesu mak mestre neʼebé gosta atu fó treinu ema seluk. Maibé nia mós tenke hadomi ema neʼebé nia fó treinu daudaun. (Kompara ho João 5:20.) Tanba se alunu mak hatene ka sente katak ita hadomi ka hafolin nia, neʼe fasil ba nia atu aprende ho lalais. Entaun irmaun katuas doben sira, nuʼudar imi fó treinu ba ema seluk, hakaʼas an laʼós atu sai mestre deʼit, maibé mós sai belun diʼak ho ema sira-neʼe.—Prv 17:17; Jo 15:15.