Informasaun atu uza hamutuk livru Moris Kristaun no Haklaken
5-11 SETEMBRU
RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | 1 REIS 9-10
“Hahiʼi Jeová tanba nia matenek”
w99-E 7/1 p. 30 par. 6
Vizita ida neʼebé lori bensaun boot
Bainhira liurai-feto neʼe hasoru Salomão, nia koko Salomão ho “pergunta sira neʼebé susar”. (1Rs 10:1) Liafuan Ebraiku neʼebé tradús nuʼudar “pergunta sira neʼebé susar” bele mós tradús nuʼudar “ai-sasiʼik sira”. Maibé neʼe la dehan katak liurai-feto neʼe halo jogu ruma hodi husu ba Salomão kona-ba buat neʼebé la iha folin. Tuir loloos, iha Salmo 49:4 mós uza liafuan Ebraiku neʼebé hanesan atu refere ba pergunta sira neʼebé sériu kona-ba sala, mate, no sosa fali. Tan neʼe, ita bele fiar katak liurai-feto neʼe koʼalia kona-ba tópiku neʼebé kleʼan atu koko Salomão nia matenek. Bíblia dehan katak liurai-feto neʼe “koʼalia ho Salomão hodi husu buat hotu neʼebé nia hakarak hatene”. Tuirmai Salomão “hatán ninia pergunta hotu. La iha pergunta ida mak susar demais ba Liurai Salomão atu esplika ba nia.”—1Rs 10:2b, 3.
w99-E 11/1 p. 20 par. 6
Kuandu hatudu laran-luak
Liurai-feto neʼe admira buat neʼebé nia rona no haree, no nia hatete ho haraik an: “Ksolok ba Ita-nia atan sira neʼebé kontinua hamriik iha Ita-nia oin, tanba sira rona ba Ita-nia matenek!” (1Rs 10:4-8) Liurai-feto neʼe la dehan katak Salomão nia atan sira kontente tanba rikusoin barak neʼebé haleʼu sira. Maibé Salomão nia atan sira hetan bensaun tanba sira bele rona beibeik Salomão nia matenek, neʼebé mai husi Maromak. Liurai-feto husi Sabá hatudu ezemplu diʼak mai ita ohin loron, neʼebé simu matenek barak husi Kriadór rasik no husi ninia Oan-Mane Jesus Kristu!
w99-E 7/1 p. 30-31
Vizita ida neʼebé lori bensaun boot
Liurai-feto husi Sabá admira tebes ho Salomão nia matenek no rikusoin boot iha ninia nasaun, toʼo “lakon ninia forsa”. (1Rs 10:4, 5) Ema balu hanoin eskritura neʼe fó ideia katak liurai-feto neʼe hakfodak toʼo “labele dada iis”. Matenek-naʼin ida kona-ba Bíblia dehan nia dezmaia! Ita la hatene ho loloos, maibé liurai-feto sente hakfodak tebes ho buat neʼebé nia haree no rona. Nia hatete katak Salomão nia atan sira kontente tanba bele rona liurai nia matenek, no nia mós hahiʼi Jeová tanba foti Salomão nuʼudar liurai. Tuirmai nia fó prezente sira neʼebé karun ba Salomão, inklui osan-mean neʼebé ohin loron folin maizumenus dolar 40.000.000. Salomão mós fó ba liurai-feto ‘buat naran deʼit neʼebé liurai-feto neʼe husu’.—1Rs 10:6-13.
Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia
w08-E 11/1 p. 22 par. 4-6
Ita hatene ka lae?
Liurai Salomão iha osan-mean barak oinsá?
Bíblia dehan katak Hirão, liurai husi Tiro, haruka osan-mean maizumenus kilograma 4.000 ba Salomão, liurai-feto husi Sabá mós fó barak hanesan neʼe ba Salomão, no Salomão nia ema sira lori osan-mean kilograma 14.000 liu husi Ofir. Bíblia dehan: ‘Osan-mean neʼebé Salomão simu iha tinan ida nia laran hamutuk kilograma 22.000 liu.’ (1Rs 9:14, 28; 10:10, 14) Neʼe bele akontese duni ka lae? Iha tempu uluk, liurai sira rai osan-mean barak oinsá?
Surat-tahan lulun ida husi tempu antigu, neʼebé matenek-naʼin sira bele tau fiar, hatete katak Faraó Tutmés III husi Ejitu (maizumenus tinan 3.500 liubá) fó maizumenus osan-mean kilograma 13.500 ba maromak Amon-Rá nia templu iha Karnak. Maizumenus tinan 2.800 liubá Liurai Asíria Tiglat-Pileser III simu taxa osan-mean kilograma 4.000 liu husi Tiro, no Sargão II fó osan-mean barak hanesan neʼe nuʼudar prezente ba Babilónia nia maromak falsu sira. Liurai Filipe II husi Masedónia (359-336 AEC) keʼe no prodús osan-mean kada tinan hamutuk kilograma 28.000 liu husi Pangeu, fatin keʼe fatuk sira iha Trásia.
Kuandu Filipe nia oan-mane Alexandre Boot (336-323 AEC) hadau sidade Susa iha Pérsia, nia lori fila osan-mean maizumenus kilograma 1.180.000 husi sidade neʼe no besik kilograma 7.000.000 husi rai-Pérsia tomak. Tan neʼe, se kompara ho informasaun sira-neʼe, Bíblia nia esplikasaun kona-ba Salomão iha osan-mean barak mak lójiku duni.
12-18 SETEMBRU
RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | 1 REIS 11-12
“Hili Ita-nia pár ho matenek”
“Sé mak apoia Jeová?”
7 Bainhira Salomão sei joven, nia iha relasaun neʼebé diʼak ho Jeová. Maromak halo nia sai matenek tebes no fó knaar importante ida ba nia atu harii templu neʼebé furak iha Jeruzalein. Maibé Salomão halakon ninia relasaun diʼak neʼe ho Jeová. (1Rs 3:12; 11:1, 2) Maromak nia Ukun-Fuan hatete katak liurai labele hola feto barak sai ninia feen, “atu nuneʼe ninia laran labele sees” husi Jeová. (Deu 17:17) Salomão la halo tuir ukun-fuan neʼe. Ikusmai nia iha feen 700 no feen-kiʼik 300. (1Rs 11:3) Husi feen sira-neʼe, barak mak mai husi rai seluk no sira adora maromak falsu oioin. Husi neʼe Salomão mós kontra Maromak nia ukun-fuan kona-ba la bele hola feto husi rai seluk.—Deu 7:3, 4.
Oinsá mak Ita bele proteje Ita-nia laran?
6 Satanás hakarak ita atu kontra Maromak nia matadalan no haburas hahalok hanoin an deʼit hanesan nia. Satanás labele obriga ita atu iha hanoin no hahalok hanesan ninian. Tan neʼe mak nia koko atu kumpre ninia hakarak hodi uza dalan seluk. Porezemplu, ita moris iha mundu neʼebé nakonu ho ema neʼebé simu ona influénsia husi Satanás. (1Jo 5:19) Satanás hakarak ita atu ransu ho sira, maski ita hatene katak ransu neʼebé aat sei “estraga” ita-nia hanoin no hahalok. (1Ko 15:33) No Satanás susesu hodi uza dalan neʼe atu dada Liurai Salomão. Nia kaben ho feto jentiu barak no ikusmai sira “kontrola ninia laran” no neineik-neineik “dada ninia laran” dook husi Jeová.—1Rs 11:3; nota.
“Sé mak apoia Jeová?”
9 Maibé Jeová nunka taka matan ba sala sira neʼebé Salomão halo. Bíblia dehan: “Jeová sai hirus hasoru Salomão, tanba Salomão hadook nia laran husi Jeová.” Tuir loloos Jeová koko ona atu ajuda Salomão. Jeová “mosu ba nia dala rua ona no fó avizu ona ba nia kona-ba ida-neʼe, katak nia labele serbí maromak sira seluk. Maibé nia la halo tuir buat neʼebé Jeová hatete ba nia.” Rezultadu mak Jeová husik nia no la apoia tan nia. Ikusmai, nasaun Izraél fahe ba rua no husi tempu neʼebá, Salomão nia oan no bei-oan sira la ukun Izraél nuʼudar nasaun tomak ida. Sira hasoru problema boot oioin durante tinan atus ba atus.—1Rs 11:9-13.
Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia
Saida mak nia presiza halo atu Maromak simu nia?
Robaun halibur ninia tropa sira atu funu hasoru suku sira neʼebé kontra nia. Maibé, Jeová haruka profeta Semias atu fó-hatene sira: “Imi labele bá funu hasoru imi-nia maun-alin ema Izraél. Imi ida-idak tenke fila fali ba imi-nia uma rasik, tanba haʼu mak hamosu situasaun neʼe.”—1Rs 12:21-24.
Fasil ka lae ba Robaun atu rona ba Jeová? Povu sira sei hanoin oinsá kona-ba sira-nia liurai foun? Nia hatete ona katak nia sei kastigu sira ho “xikote neʼebé tutun kroʼat”, maibé ikusmai nia la halo buat ida kona-ba ema nia hahalok kontra neʼe! (Kompara ho 2Kr 13:7.) Maski nuneʼe, liurai no ninia tropa sira “halo tuir Jeová nia liafuan no fila fali ba sira-nia uma, hanesan Jeová hatete ona ba sira”.
Saida mak lisaun ba ita? Ita hatudu matenek se ita halo tuir Maromak maski ema goza ita. Maromak sempre fó bensaun ba ita se ita halo tuir nia.—Deu 28:2.
Robaun hetan rezultadu saida? Robaun nafatin liurai ba suku Judá no Benjamin, no nia deside atu harii sidade foun sira. Nia mós hakaʼas an atu hametin sidade sira-neʼe. (2Kr 11:5-12) No importante liu mak, ba tempu balu, nia halo tuir Jeová nia ukun-fuan sira. Bainhira reinu suku 10 komesa atu adora fali estátua sira, ema barak husi neʼebá laʼo ba Jeruzalein hodi fó apoiu ba Robaun no adorasaun neʼebé loos. (2Kr 11:16, 17) Tan neʼe, Robaun nia reinu sai forte liután tanba nia halo tuir Jeová.
19-25 SETEMBRU
RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | 1 REIS 13-14
“Tanbasá presiza haraik an no kontente ho buat neʼebé ita iha?”
w08-E 8/15 p. 8 par. 4
Mantein laran-metin ho laran ida deʼit
4 Tuirmai Jeroboão dehan ba Maromak loos nia atan: “Mai ita bá haʼu-nia uma no han ai-han ruma, no haʼu sei fó prezente ida ba ó.” (1Rs 13:7) Profeta neʼe sei halo saida? Nia foin hatoʼo mensajen atu korrije liurai nia hahalok, agora nia sei simu liurai nia laran-luak ka lae? (Sal 119:113) Ka nia sei la simu liurai nia konvite maski liurai neʼe haree hanesan arrepende an? Jeroboão bele duni atu fó prezente neʼebé karun ba ninia belun sira. Se Maromak nia profeta neʼe hakarak sasán oioin, liurai nia konvite neʼe bele sai tentasaun boot ba nia. Maibé Jeová haruka ona profeta neʼe: “Ó keta han paun ka hemu bee iha fatin neʼe, no ó keta fila liuhusi dalan neʼebé ó mai fatin neʼe.” Tan neʼe, profeta dehan ba Jeroboão: “Maski Ita fó Ita-nia uma sorin ba haʼu, haʼu sei la bá hamutuk ho Ita no han paun ka hemu bee iha fatin neʼe.” Tuirmai, profeta neʼe sai husi Betel hodi liu dalan seluk. (1Rs 13:8-10) Profeta neʼe nia desizaun hanorin lisaun saida mai ita kona-ba laran-metin?—Rom 15:4.
w08-E 8/15 p. 11 par. 15
Mantein laran-metin ho laran ida deʼit
15 Ita bele aprende saida tan husi profeta husi Judá nia sala? Provérbios 3:5 dehan: “Tau fiar ba Jeová ho ó-nia laran tomak, no labele sadere ba ó-nia matenek rasik.” Duké kontinua sadere ba Jeová, profeta husi Judá sadere fali ba ninia matenek rasik iha situasaun neʼe. Ninia sala halo nia lakon ninia moris no mós naran diʼak iha Maromak nia oin. Ninia esperiénsia hanorin duni katak ita presiza kontinua serbí Jeová ho haraik an no laran-metin!
w08-E 8/15 p. 9 par. 10
Mantein laran-metin ho laran ida deʼit
10 Tuir loloos, profeta husi Judá bele hatene profeta katuas nia lasu. Profeta husi Judá bele husu ba ninia an: ‘Tanbasá mak Jeová haruka fali anju ba ema seluk atu fó sai matadalan foun mai haʼu?’ Profeta neʼe mós bele husu ba Jeová atu halo klaru matadalan foun neʼe, maibé Bíblia la dehan katak nia halo nuneʼe. Bíblia konta deʼit katak nia “fila hamutuk ho [profeta katuas] atu han paun no hemu bee iha ninia uma”. Neʼe halo Jeová la kontente. Bainhira profeta neʼebé hetan lohi fila daudaun ba Judá, leaun tata mate nia iha dalan. Profeta neʼe hetan susar boot duni!—1Rs 13:19-25.
Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia
w10-E 7/1 p. 29 par. 5
Nia buka buat neʼebé diʼak
Importante liu mak 1 Reis 14:13 hanorin ita buat ida neʼebé furak kona-ba Jeová no saida mak nia buka iha ita-nia laran. Eskritura neʼe dehan katak Jeová “hetan” buat neʼebé diʼak iha Ahias nia laran. Neʼe hatudu katak Jeová haree didiʼak Ahias nia laran toʼo hetan buat diʼak ida. Se kompara ho ninia família, matenek-naʼin ida kona-ba Bíblia dehan katak Ahias mak hanesan pérola musan ida iha fatuk barak nia leet. Jeová hafolin buat diʼak neʼebé iha Ahias nia laran no fó kolen ba Ahias hodi hatudu laran-sadiʼa ba nia.
26 SETEMBRU–2 OUTUBRU
RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | 1 REIS 15-16
“Asa hatudu hahalok aten-brani—Oinsá ho Ita?”
“Imi sei simu bensaun ba imi-nia hahalok”
Durante tinan ruanulu depois nasaun Israel fahe tiha ba parte rua, adorasaun falsu sai nakonu iha nasaun Judá. Kuandu Asa sai liurai iha tinan 977 molok Kristu, situasaun mak aat tebes toʼo ema-boot sira iha governu mós adora maromak falsu sira husi rai-Kanaan. Maibé, Bíblia hatete katak Asa “halo buat neʼebé diʼak no loos iha Jeová, ninia Maromak nia matan”. Asa “halakon altár husi maromak rai seluk nian no fatin aas sira no harahun fatuk-riin lulik sira no hatohar ai-riin lulik sira”. (2Kr 14:2, 3) Nia mós duni sai “mane sira neʼebé faʼan an iha templu laran”, neʼebé halo hahalok omoseksuál nuʼudar parte husi adorasaun, hodi hasai sira husi rai-Judá. Asa la halakon deʼit buat aat sira-neʼe, maibé nia mós haruka povu atu “buka Jeová, sira-nia beiʼala nia Maromak ho sira-nia laran tomak” no mós atu halo tuir Ninia “ukun-fuan no mandamentu”.—1Rs 15:12, 13; 2Kr 14:4.
Serbí Jeová ho laran tomak!
7 Oinsá mak ita bele hatene se ita fó ita-nia laran tomak ba Jeová ka lae? Ita bele husu ba ita-nia an: ‘Maski susar mós, haʼu hakarak halo tuir Jeová ka lae? Haʼu hakaʼas an atu proteje Jeová nia kongregasaun hodi moos nafatin ka lae?’ Asa presiza duni aten-brani atu bele hasai ninia avó-feto husi ninia pozisaun nuʼudar liurai-feto. Dala ruma ita mós presiza hatudu aten-brani hanesan Asa. Porezemplu, se ita-nia família ka belun ida monu ba sala no nia la arrepende an, depois presiza hasai husi kongregasaun, ita sei hakaʼas an atu la ransu tan ho nia ka lae? Ita-nia laran sei book Ita atu halo saida?
it-1-E p. 184-185
Asa
Maski dala ruma Asa ladún iha matenek no koñesimentu kona-ba buat espirituál nian, maibé nia hatudu hahalok diʼak barak no mós halakon apostazia. Hahalok diʼak sira-neʼe mak boot liu fali ninia sala, tan neʼe Bíblia temi nia nuʼudar liurai ida neʼebé laran-metin iha Judá nia liña jerasaun. (2Kr 15:17) Asa nia ukun durante tinan 41 mak tempu neʼebé naruk hanesan ho tempu neʼebé liurai ualu husi Izraél mak ukun tuituir malu: Jeroboão, Nadab, Baasa, Elá, Zimri, Onri, Tibni (neʼebé ukun Izraél parte balu no kontra Onri), no Acab. (1Rs 15:9, 25, 33; 16:8, 15, 16, 21, 23, 29) Depois Asa mate tiha, ninia oan-mane Jeosafát mak sai fali liurai.—1Rs 15:24.
Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia
w98-E 9/15 p. 21-22
Ita fiar duni Maromak ka lae?
Porezemplu, lee profesia kona-ba kastigu ba ema neʼebé harii fali Jerikó no tuirmai hanoin kona-ba oinsá profesia neʼe kumpre. Josué 6:26 dehan: “Iha tempu neʼebá, Josué fó sai juramentu tuirmai neʼe: ‘Iha Jeová nia oin, ema neʼebé koko atu harii fali sidade Jerikó sei hetan malisan. Bainhira nia tau sidade nia fundasaun, ninia oan primeiru sei mate, no bainhira nia tau sidade nia portaun, ninia oan-ikun sei mate.’” Maizumenus tinan 500 liu tiha, profesia neʼe sai loos. 1 Reis 16:34 dehan katak iha Liurai Acab nia tempu “Hiel ema Betel, harii fali sidade Jerikó. Bainhira Hiel tau sidade nia fundasaun, ninia oan primeiru Abiram mate, no bainhira nia tau sidade nia portaun, ninia oan-ikun Segub mate. Neʼe kumpre Jeová nia liafuan neʼebé fó sai ona liuhusi Nun nia oan-mane Josué.” Só Maromak deʼit mak bele fó sai profesia hanesan neʼe no kumpre ho loloos.
3-9 OUTUBRU
RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | 1 REIS 17-18
“Toʼo bainhira mak imi sei laran-rua?”
Hatudu fiar hodi halo desizaun ho matenek
6 Bainhira ema Izraél hela iha rai promete, sira presiza hili atu adora Jeová ka serbí maromak seluk. (Lee Josué 24:15.) Neʼe haree hanesan desizaun neʼebé kiʼik, maibé neʼe kona-ba moris no mate. Tuirmai iha juis sira-nia tempu, ema Izraél sempre halo desizaun neʼebé aat. Sira hili atu adora maromak falsu no la adora tan Jeová. (Juí 2:3, 11-23) Ikusmai iha profeta Elias nia tempu, ema Izraél sira mós presiza hili, sira hakarak serbí Jeová ka maromak falsu Baal. (1Rs 18:21) Karik ita hanoin neʼe desizaun neʼebé fasil, tanba serbí Jeová sempre diʼak liu hotu. Ema neʼebé matenek nunka hakarak hili atu serbí maromak falsu. Maibé iha tempu neʼebá, ema Izraél la hatene desizaun saida mak loos. Bíblia hatete katak ema Izraél sira ‘laran-rua kona-ba sira-nia desizaun’, tan neʼe Elias fó laran-manas ba sira atu hili hodi adora Maromak neʼebé loos, Jeová.
Nia hamriik metin ba adorasaun neʼebé loos
15 Entaun, Baal nia amlulik sira “harohan makaʼas liután no sira koʼa sira-nia an ho tudik no diman tuir sira-nia kostume, toʼo sira-nia raan suli sai”. Maibé ida-neʼe la halo buat ida. Bíblia hatete: “La iha lian, no la iha ida neʼebé hatán, no la iha ida neʼebé tau atensaun ba neʼe.” (1Rs 18:28, 29) Loos, Baal la iha duni. Baal mak buat neʼebé Satanás inventa deʼit atu hadook ema husi Jeová. Ohin loron mós, se ema hili fali “naʼi” seluk duké Jeová, ikusmai ida-neʼe sei halo sira sente sira-nia hakaʼas-an neʼe saugati deʼit no halo sira sente moe.—Lee Salmo 25:3; 115:4-8.
Nia hamriik metin ba adorasaun neʼebé loos
18 Antes Elias halo orasaun, karik ema-lubun boot neʼe hanoin katak Maromak Jeová mós la iha kbiit, hanesan sira-nia maromak Baal. Maibé depois orasaun neʼe, sira hotu nonook ona! Bíblia hatete: “Depois, ahi husi Jeová tun no han mohu sakrifísiu sunu nian no ai-pedasuk sira no mós fatuk sira no rai-rahun, no lambe bee neʼebé haleʼu altár.” (1Rs 18:38) Agora ema-lubun neʼe la duvida ona! Maibé ida-neʼe book sira atu halo saida?
Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia
ia kap. 10, kaixa p. 100
Nia hamriik metin ba adorasaun neʼebé loos
Iha Elias nia tempu, udan la tau ba tempu hira?
Jeová nia profeta Elias hatoʼo lia-menon ba Liurai Acab katak udan sei la tau iha rai-Izraél ba tempu kleur. Besik “tinan tolu” depois neʼe, Elias koʼalia fali ba Liurai Acab no dehan katak udan sei tau. (1Rs 18:1) Lakleur depois Elias koʼalia liafuan sira-neʼe, Jeová halo udan tau duni hanesan nia hatete ona. Entaun, udan komesa tau iha tinan terseiru nia laran. Maibé, Jesus no Tiago nia liafuan sira hatete katak udan la tau “ba tinan tolu no fulan neen” nia laran. (Lc 4:25; Tgo 5:17) Ida-neʼebé mak loos? Bíblia kontra malu ka lae?
Lae, tanba iha rai-Izraél baibain tempu bailoro mak tempu naruk, dala ruma toʼo fulan neen. Maibé liutiha fulan neen Elias haree katak udan seidauk mai no ema komesa moris susar. Entaun, kuandu Elias koʼalia ba liurai Acab ba dala primeiru, karik udan la tau ba fulan neen ona. Depois, besik “tinan tolu” liu tiha, nia koʼalia fali katak udan sei komesa tau. Entaun, iha tempu neʼebá udan la tau ba tinan tolu no fulan neen ona. Sin, “tinan tolu no fulan neen” mak liu tiha ona husi tempu neʼebé ema hotu halibur hamutuk iha Foho Carmelo atu koko maromak Baal.
Entaun, hanoin toʼok kona-ba tempu neʼebé Elias bá vizita Acab ba dala primeiru. Ba tempu kleur ona la iha udan iha rai-Izraél. Ema iha tempu neʼebá fiar katak sira-nia maromak Baal mak “ida neʼebé saʼe kalohan”, ka ida neʼebé lori udan, no katak nia sei halo udan tau kuandu tempu bailoro nian hotu. Maibé, se tempu kleur udan seidauk mai, ema bele hanoin: ‘Baal iha neʼebé? Bainhira mak nia sei halo udan tau?’ Ita bele fiar katak Elias nia lia-menon neʼebé dehan katak udan no mahon-been sei la tun toʼo tempu neʼebé nia dehan udan sei mai, ida-neʼe halo duni ema neʼebé adora Baal sente laran-susar no moe tebes.—1Rs 17:1.
TREINU KONA-BA HAKLAKEN
Feto-faluk husi Sarepta hetan bensaun tanba nia fiar
Feto-faluk neʼe hatán, hodi dehan: “Nuʼudar Jeová ó-nia Maromak mak Maromak neʼebé moris, haʼu la iha paun, haʼu iha deʼit trigu liman isin ida iha sanan-rai boot no iha mina uitoan iha botir kiʼik. No haʼu hili daudauk ai pedasuk balu, no haʼu sei bá no halo hahán ruma ba haʼu no haʼu-nia oan-mane. No ami sei han no depois sei mate.” (1Rs 17:12) Liafuan neʼe hatudu saida kona-ba feto-faluk neʼe?
Feto-faluk neʼe hatene katak Elias mak ema Izraél neʼebé serbí Maromak. Ita hatene nuneʼe tanba nia hatete: “Nuʼudar Jeová ó-nia Maromak mak Maromak neʼebé moris.” Maibé ita hatene katak feto neʼe rasik la serbí Maromak Jeová tanba nia la hatete “haʼu-nia Maromak”. Feto neʼe hela iha Sarepta, fatin ida neʼebé besik ema Fenísia nia sidade Sidon. Tan neʼe ita bele fiar katak iha Sarepta ema barak mak adora maromak Baal. Maski nuneʼe, Jeová haree buat diʼak iha feto neʼe nia laran.
Maski feto-faluk kiak neʼe hela hamutuk ho ema barak neʼebé adora maromak falsu, maibé nia hatudu fiar ba ema Izraél nia Maromak. Tan neʼe, Jeová deside atu haruka Elias ba nia, hodi bele ajuda Elias no mós feto-faluk neʼe. Ita bele aprende buat importante husi ida-neʼe.
Maski ema iha sidade Sarepta adora maromak falsu, maibé laʼós ema hotu mak aat. Kuandu Jeová haruka Elias ba feto-faluk neʼe, Jeová hatudu katak Nia hanoin ema diʼak sira neʼebé seidauk adora Nia. Sin, “iha nasaun hotu, Maromak simu hotu ema sira neʼebé taʼuk Nia no halo hahalok neʼebé loos”.—Aps 10:35.
Iha ka lae, ema neʼebé hela iha ita-nia haklaken-fatin neʼebé hanesan ho feto-faluk husi Sarepta? Maski sira hela iha ema neʼebé tuir relijiaun falsu nia leet, maibé karik iha ema balu neʼebé hakarak tebes situasaun iha mundu neʼe sai diʼak liu. No sira la hatene buat ida kona-ba Maromak Jeová, tan neʼe sira presiza ajuda atu bele adora Maromak neʼebé loos. Ita hakaʼas an atu buka no ajuda ema sira-neʼe ka lae?
“HALO ULUKLAI PAUN KIʼIKOAN BA HAʼU”
Hanoin kona-ba buat neʼebé Elias husu ba feto-faluk neʼe atu halo. Feto-faluk neʼe foin hatete katak nia sei halo hahán ba dala ikus ba nia ho ninia oan, no depois han tiha, sira sei mate. Maibé Elias hatete saida? Nia hatete: “Keta taʼuk. Tama no halo tuir ó-nia liafuan bá. Maibé husi buat neʼebé ó iha, halo uluklai paun kiʼikoan ba haʼu, no lori neʼe mai haʼu. Depois neʼe ó bele halo hahán ruma ba ó no ba ó-nia oan-mane. Tanba Jeová, Maromak Izraél nian, hatete: ‘Sanan-rai boot trigu nian sei la sai mamuk, no botir kiʼik mina nian sei la sai mamuk toʼo loron neʼebé Jeová halo udan tun ba rai.’”—1Rs 17:11-14.
Ida-neʼe koko duni feto-faluk nia fiar. Karik ema balu sei nunka fó sira-nia hahán ikus ba ema seluk. Maibé feto neʼe halo saida? Maski nia hatene uitoan deʼit kona-ba Jeová, maibé nia fiar Elias nia liafuan no halo tuir buat neʼebé nia hatete. Desizaun neʼebé nia halo mak matenek duni.
Maromak la husik feto-faluk neʼe. Hanesan Elias promete, Jeová halo milagre hodi feto neʼe nia trigu no mina la hotu toʼo tempu neʼebé udan tun fali. Loos duni, “sanan-rai boot trigu nian la sai mamuk, no botir kiʼik mina nian la sai mamuk, hodi tuir liafuan neʼebé Jeová hatete ona liuhusi Elias”. (1Rs 17:16; 18:1) Se karik feto-faluk neʼe foti desizaun seluk, entaun hahán neʼebé nia prepara ba nia ho ninia oan mak sira-nia hahán ba dala ikus. Maibé feto neʼe hatudu fiar neʼebé boot ba Jeová hodi fó han uluk ba Elias.
Saida mak ita bele aprende husi istória neʼe? Istória neʼe hatudu katak Jeová fó bensaun ba ema neʼebé hatudu fiar ba nia. Kuandu ita hasoru susar neʼebé koko ita-nia laran-metin, Jeová sei ajuda ita se ita hatudu fiar. Nia sei fó buat neʼebé ita presiza, proteje ita, no sei sai ita-nia belun hodi ita bele tahan susar.—Éx 3:13-15.
Iha tinan 1898, livru Zion’s Watch Tower konta kona-ba feto-faluk neʼe nia istória no hatete: “Se feto-faluk neʼe iha fiar hodi halo tuir, nia sei hetan ajuda husi Maromak liuhusi profeta Elias. Maibé se lae, karik Maromak sei hili fali feto-faluk seluk. Hanesan neʼe mós ho ita, dala ruma Maromak sei husik buat ruma atu koko ita-nia fiar hodi bele haree ita-nia fiar toʼo iha neʼebé. Se ita hatudu ita-nia fiar ba nia, ita sei simu bensaun, maibé se lae, ita sei lakon bensaun neʼe.”
Kuandu ita hasoru susar, ita presiza buka matadalan husi Bíblia no ita-nia livru sira kona-ba Bíblia. Depois, ita presiza halo tuir matadalan neʼe maski dala ruma susar atu halo nuneʼe. Ita sei hetan bensaun se ita halo tuir liafuan iha Provérbios 3:5, 6 neʼebé hatete: “Tau fiar ba Jeová ho ó-nia laran tomak no labele sadere ba ó-nia matenek rasik. Iha ó-nia dalan hotu tau atensaun ba nia, no nia rasik sei halo ó-nia dalan sai loos.”
10-16 OUTUBRU
RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | 1 REIS 19-20
“Buka kmaan husi Jeová”
Sadere ba Jeová bainhira estrese
5 Lee 1 Reis 19:1-4. Elias sai taʼuk bainhira Liurai-feto Jezabel jura atu oho nia. Elias halai toʼo área Beer-Seba. Nia sai laran-kraik toʼo “nia husu atu mate deʼit”. Saida mak halo nia sente hanesan neʼe? Elias laʼós ema perfeitu, nia “iha sentimentu hanesan ita”. (Tgo 5:17) Karik nia sente hanesan neʼe tanba nia estrese no sente kole loos. Karik Elias hanoin katak ninia hakaʼas an atu ajuda povu adora Jeová mak saugati deʼit, la iha ema ida mak serbí Jeová, só nia deʼit. (1Rs 18:3, 4, 13; 19:10, 14) Karik ita hakfodak ho Elias nia sentimentu neʼe. Maski nuneʼe, Jeová komprende Elias nia sentimentu.
Nia hetan kmaan husi ninia Maromak
13 Hanoin toʼok, Jeová hateke tun husi lalehan ba ninia profeta neʼebé nia hadomi, neʼebé toba iha ai-hun okos iha rai-fuik no husu makaʼas ba Maromak atu halo nia mate deʼit. Tuir Ita-nia hanoin, Jeová sente oinsá? Bainhira Elias toba ona, Jeová haruka anju ida ba nia. Anju neʼe fanu Elias hodi book ninia isin ho laran-diʼak no hatete: “Hadeer, no han.” Anju neʼe prepara ona hahán simples, paun neʼebé manas ho bee. Elias komesa han-hemu. Nia fó obrigadu ba anju neʼe ka lae? Bíblia hatete deʼit katak nia han-hemu no toba fali. Karik Elias kole tebes toʼo baruk atu koʼalia. Liutiha tempu balu, anju fanu fali nia. Dala ida tan, anju neʼe hatete: “Hadeer, no han”, maibé iha oras neʼe nia mós hatutan tan dehan: “Tanba viajen neʼe todan demais ba ó.”—1Rs 19:5-7.
Nia hetan kmaan husi ninia Maromak
21 Maromak Jeová hela iha buat neʼebé nia kria, hanesan anin no ahi ka lae? Lae. Iha istória neʼe, Bíblia hatete katak Jeová la hela iha anin, ahi ka rai-nakdoko. Elias hatene katak Jeová la hanesan duni ho maromak Baal, neʼebé ema bolu nuʼudar “ida neʼebé saʼe kalohan”, ka ida neʼebé lori udan. Maromak Jeová mak forsa hotu nia Hun no nia boot liu fali buat naran deʼit neʼebé nia kria. Tuir loloos, Maromak Jeová boot liu fali lalehan rasik! (1Rs 8:27) Hodi hatene ida-neʼe, oinsá mak ida-neʼe ajuda Elias? Uluk, Elias sente taʼuk, maibé hodi hamutuk ho Maromak Jeová neʼebé sempre prontu atu hatudu ninia forsa boot, Elias sei la iha razaun atu sai taʼuk ba Acab no Jezabel!—Lee Salmo 118:6.
Nia hetan kmaan husi ninia Maromak
22 Bainhira ahi neʼe liu ona, buat hotu sai hakmatek fali. Tuirmai, Elias rona “lian neʼebé kalma”. Lian neʼe konvida Elias dala ida tan atu fó sai ninia sentimentu, no Elias halo nuneʼe ba dala segundu. Karik ida-neʼe halo Elias sente kmaan liu. Maibé, “lian neʼebé kalma” fó sai liafuan neʼebé halo Elias sente kmaan liután. Jeová fó fiar ba Elias katak nia iha folin-boot. Oinsá? Jeová hatete kona-ba buat neʼebé Nia sei halo hodi kontra hasoru adorasaun ba Baal iha Izraél. Klaru katak Elias nia serbisu neʼe la saugati deʼit tanba Jeová sei kumpre duni Ninia hakarak. Liután neʼe, Elias sei hola parte iha Jeová nia hakarak neʼe tanba Jeová haruka nia atu halo serbisu tan no fó-hatene ho klaru buat neʼebé Elias tenke halo.—1Rs 19:12-17.
Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia
w97-E 11/1 p. 31 par. 2
Ezemplu ida kona-ba sakrifika an no laran-metin
Maromak nia atan barak ohin loron mós hatudu katak sira prontu atu sakrifika sira-nia an. Sira balu husik ona sira-nia “toʼos”, ka serbisu atu buka moris, hodi bele haklaken liafuan diʼak iha fatin dook ka serbí iha Betel. Ema balu tan halo viajen ba rai seluk atu hola parte iha projetu konstrusaun. Irmaun-irmán barak halo serbisu neʼebé ema seluk dehan serbisu kiʼik. Maibé tuir loloos, serbisu hotu neʼebé Maromak nia atan sira halo mak importante. Jeová hafolin sira hotu neʼebé serbí nia ho kontente, no nia sei fó bensaun ba sira neʼebé sakrifika sira-nia an ho laran-kontente.—Mc 10:29, 30.
17-23 OUTUBRU
RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | 1 REIS 21-22
“Halo tuir Jeová nia ezemplu atu uza kbiit”
it-2-E p. 21
Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian
Bainhira anju ida mai hasoru Josué besik Jerikó, Josué husu ba nia se nia apoia Izraél ka inimigu. Anju nia resposta mak: “Haʼu mai nuʼudar ulun-naʼin ba Jeová nia tropa.” (Jos 5:13-15) Profeta Micaias dehan ba Liurai Acab no Jeosafát, “Haʼu haree Jeová tuur iha ninia kadunan no tropa lalehan nian hotu hamriik besik nia iha ninia sorin loos no sorin karuk”, neʼe refere ba Jeová nia anju sira. (1Rs 22:19-21) Liafuan orijinál iha lian Ebraiku neʼebé tradús nuʼudar “Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian” loloos fó ideia katak Jeová iha grupu tropa barak. Neʼe loos, tanba tropa anju sira laʼós deʼit kerubín, serafín, no anju sira seluk (Isa 6:2, 3; Gén 3:24; Apk 5:11) maibé organiza mós ba grupu sira, tan neʼe Jesus Kristu bele dehan ninia Aman iha “anju lubun 12” neʼebé hein hela ninia orden. (Mt 26:53) Bainhira Ezequias halo orasaun hodi husu Jeová nia ajuda, nia bolu “Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian, Izraél nia Maromak, neʼebé tuur iha kadunan iha kerubín sira-nia leten”. Klaru katak Ezequias hanoin kona-ba arka aliansa no kerubín sira iha arka nia matan, neʼebé reprezenta Jeová nia kadunan iha lalehan. (Isa 37:16; kompara 1Sa 4:4; 2Sa 6:2.) Bainhira tropa inimigu barak haleʼu sidade neʼebé Elias hela, ninia atan hetan vizaun liuhusi milagre no haree iha área foho nian besik sidade neʼe “nakonu ho kuda no kuda-karreta funu nian sira neʼebé nabilan hanesan ahi”, neʼe mak Jeová nia tropa anju sira.—2Rs 6:15-17.
“Mane ida-idak nia ulun mak Kristu”
9 Haraik an. Jeová mak matenek liu hotu. Maski nuneʼe, nia rona ba ninia atan sira-nia opiniaun. (Gén 18:23, 24, 32) Nia fó oportunidade ba ninia atan sira atu fó sai sira-nia sujestaun. (1Rs 22:19-22) Maski Jeová perfeitu, maibé nia la husu ita atu halo buat neʼebé liu fali ita-nia kbiit. Duké halo nuneʼe, nia ajuda ninia atan sira neʼebé la perfeitu atu susesu hodi serbí nia. (Sal 113:6, 7) Bíblia mós esplika katak Jeová mak “ajuda-naʼin”. (Sal 27:9; Ebr 13:6) Liurai David rekoñese katak nia bele kumpre buat barak tanba Jeová hatudu haraik an hodi ajuda nia.—2Sa 22:36.
it-2-E p. 245
Bosok
Ema sira neʼebé gosta tebes lia-bosok, Maromak Jeová husik sira “monu ba lia-bosok husi hanorin falsu”, “atu nuneʼe sira bele fiar lia-bosok sira” duké fiar ba liafuan diʼak kona-ba Jesus Kristu. (2Ts 2:9-12) Ita bele haree ida-neʼe husi buat neʼebé akontese ba Liurai Acab husi Izraél. Profeta balu bosok Acab hodi halo nia fiar katak nia sei manán funu hasoru Ramot-gilead, maibé Jeová nia profeta naran Micaias fó sai katak susar sei akontese. Iha vizaun ida, Micaias haree Jeová husik ninia anju ida atu bá hodi “tau lia-bosok iha . . . profeta hotu nia ibun”. Neʼe katak anju neʼe uza ninia kbiit hodi book sira atu la koʼalia lia-loos maibé husik sira atu koʼalia tuir sira-nia hakarak no koʼalia sai buat neʼebé Acab hakarak atu rona. Maski hetan ona avizu, Acab hili liu atu rona ba profeta falsu sira-nia lia-bosok no ikusmai lakon ninia moris.—1Rs 22:1-38; 2Kr 18.
Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia
Arrepende an ho laran
4 Ikusmai, Jeová la hatudu tan pasiénsia. Jeová haruka profeta Elias atu fó sai ba Acab no Jezabel katak Jeová sei kastigu sira. Sira-nia família tomak sei mate. Profeta Elias nia liafuan book Acab nia laran. No Acab neʼebé uluk foti an sai haraik an.—1Rs 21:19-29.
5 Maski Acab hatudu haraik an, maibé tuirmai ninia hahalok sira hatudu katak nia la arrepende an ho laran. Nia la koko atu halakon adorasaun ba Baal. Nia la anima povu atu adora Jeová. Nia mós halo buat seluk tan neʼebé hatudu katak nia la arrepende an ho laran.
6 Loron ida, Acab konvida Liurai Jeosafát husi Judá atu apoia nia halo funu hasoru ema Síria. Liurai Jeosafát fiar Jeová, tan neʼe nia fó sujestaun atu koʼalia uluk ho Jeová nia profeta. Foufoun Acab lakohi no hatete: “Sei iha mane ida tan neʼebé Ita bele husu kona-ba Jeová nia hanoin, maibé haʼu odi nia, tanba nia nunka fó sai profesia neʼebé diʼak kona-ba haʼu, só aat deʼit.” Maski nuneʼe, sira koʼalia ho profeta Micaias. Acab koʼalia loos, profeta Micaias fó sai buat neʼebé aat kona-ba nia. Maibé duké arrepende an no husu perdua husi Jeová, Acab hatama profeta Micaias ba komarka. (1Rs 22:7-9, 23, 27) Maski Acab hatama profeta Micaias ba komarka, maibé Acab labele hanetik profesia neʼe atu sai loos. Kuandu Acab bá halo funu, nia mate.—1Rs 22:34-38.
TREINU KONA-BA HAKLAKEN
Dalan Jeová hanorin ninia povu
10 Iha tinan hirak neʼe nia laran Jeová ajuda duni “atan laran-metin no matenek” hodi sai matenek no kuidadu liután bainhira atu esplika Bíblia. Ohin loron, se la iha eskritura ida mak hatete katak istória ruma husi Bíblia reprezenta buat ruma iha futuru, sira mós kuidadu tebes atu la hakerek katak istória neʼe reprezenta saida. Tanba iha tempu uluk, susar ba ema atu bele komprende ka hanoin-hetan saida mak ilas no saida mak realidade husi ilas neʼe, ka oinsá mak ema bele uza informasaun sira-neʼe. No se ita fó atensaun liu ba istória neʼe atu reprezenta saida, pontu importante husi istória sira neʼebé ita bele uza ba moris loroloron nian sai lakon fali. Tan neʼe mak ohin loron, ita-nia livru sira tau fokus liu ba pontu simples neʼebé ita aprende husi istória sira-neʼe, hanesan fiar, tahan terus, laran-metin ba Maromak, no hahalok seluk tan neʼebé bele ajuda ita.—Haree nota iha kraik.
11 Se nuneʼe, ita bele aprende saida husi Nabot nia istória? Istória neʼe atu hanorin ita buat simples deʼit kona-ba Nabot ho nia hahalok diʼak ida. Ita aprende katak ninia mate laʼós atu reprezenta dalan Jesus ka ema kose-mina sira-nia mate. Maibé nia mate tanba nia hakarak kaer ninia laran-metin ba Jeová. Ema fó terus nia toʼo mate mós nia hakarak halo tuir nafatin Jeová nia Ukun-Fuan sira. (Núm 36:7; 1Rs 21:3) Se ema ruma fó terus mai ita ohin loron, ita mós bele uza ninia ezemplu neʼe hodi tahan terus toʼo rohan. (Lee 2 Timóteo 3:12.) Pontu importante hanesan neʼe fasil ba ema naran deʼit atu komprende, no fasil atu bele hanoin-hetan, no uza ba moris loroloron nian hodi hametin fiar.
12 Maibé neʼe la dehan katak istória sira husi Bíblia koʼalia kona-ba lisaun importante deʼit. Ita mós bele aprende buat seluk tan husi istória sira-neʼe. Ohin loron, duké koʼalia liu kona-ba istória neʼe atu reprezenta saida, ita-nia livru sira fokus liu kona-ba oinsá mak istória ida husi Bíblia bele liga ho istória seluk, ka istória neʼe fó-hanoin deʼit ita kona-ba hahalok diʼak ruma. Porezemplu, tanba laran-metin Nabot terus toʼo mate fó-hanoin duni ita kona-ba Jesus ho ema kose-mina sira-nia laran-metin. Maibé Nabot nia ezemplu mós bele aplika ba “bibi seluk” nia laran-metin. Maromak hanorin duni ita iha dalan neʼebé simples no klaru, loos ka lae?
24-30 OUTUBRU
RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | 2 REIS 1-2
“Ezemplu diʼak kona-ba treinu”
Dalan katuas sira fó treinu ba irmaun seluk
15 Oinsá mak irmaun sira ohin loron bele halo tuir Eliseu nia ezemplu hodi hatudu respeitu ba katuas sira? Bainhira Elias ho Eliseu vizita tiha profeta grupu ida iha Jerikó, sira naʼin-rua laʼo ba mota Jordaun. Toʼo tiha neʼebá, “Elias foti ninia unuk no lulun tiha, depois baku bee neʼe, tuirmai bee neʼe fahe ba rua”. Laʼo hakur tiha mota maran neʼe toʼo sorin, sira naʼin-rua laʼo nafatin no koʼalia ba malu. Eliseu aproveita hodi rona didiʼak nafatin ba Elias no aprende nafatin husi nia. Eliseu nunka sente katak ninia matenek toʼo ona, la presiza aprende tan. Toʼo iha momentu Elias fahe malu ho nia mós, nia rona nafatin liafuan ida-idak husi ninia mestre. Depois, Elias saʼe ba kalohan leten. Ikusmai Eliseu fila fali ba mota Jordaun. Nia uza Elias nia unuk baku fali bee neʼe hodi hakilar: “Elias nia Maromak Jeová iha neʼebé?” Dala ida tan bee neʼe fahe ba rua.—2Rs 2:8-14.
Dalan katuas sira fó treinu ba irmaun seluk
16 Ita nota ka lae, milagre neʼebé Eliseu halo hanesan deʼit ho milagre neʼebé Elias uluk halo? Ita bele aprende saida husi neʼe? Eliseu la hanoin katak agora buat hotu iha ninia liman ona, no katak nia la presiza tan atu halo buat sira-neʼe tuir Elias nia toman. Lae, nia uza nafatin dalan neʼebé Elias uza hodi halaʼo ninia serbisu. Tanba Eliseu hatudu respeitu hanesan neʼe ba ninia mestre, profeta seluk mós hatudu fiar ba Eliseu. (2Rs 2:15) Eliseu serbí nuʼudar profeta hamutuk tinan 60, no Jeová uza nia hodi halo milagre barak liu fali Elias. Ita nuʼudar alunu bele aprende saida husi neʼe?
Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia
w05-E 8/1 p. 9 par. 1
Pontu importante husi livru 2 Reis
2:11—“Lalehan” neʼebé Elias saʼe bá “iha anin-fuik laran” mak fatin hanesan saida? Neʼe laʼós lalehan iha universu, ka fatin neʼebé Maromak no anju sira hela bá. (Deu 4:19; Sal 11:4; Mt 6:9; 18:10) “Lalehan” neʼebé Elias saʼe bá mak lalehan neʼebé iha kalohan, anin huu, no manu sira semo. (Sal 78:26; Mt 6:26) Anin no karreta funu nian neʼebé lakan mak lori Elias ba parte seluk iha mundu, no nia kontinua moris ba tempu balu. Liutiha tinan balu husi akontesimentu neʼe, Elias hakerek karta ba Jeorão, liurai Judá.—2Kr 21:1, 12-15.
31 OUTUBRU–6 NOVEMBRU
RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | 2 REIS 3-4
“Koʼus ó-nia oan-mane bá”
“Haʼu hatene katak nia sei moris fali”
7 Moris-hiʼas segundu neʼebé temi iha Bíblia mak moris-hiʼas neʼebé profeta Eliseu halo. Iha feto Izraél ida neʼebé la iha oan no nia hela iha sidade Sunem. Tanba nia simu profeta Eliseu ho laran-diʼak, Jeová fó bensaun ba nia ho ninia laʼen neʼebé idade ona hodi iha oan-mane ida. Maibé tinan balu liutiha, labarik neʼe mate. Hanoin toʼok inan neʼe nia laran-triste. Nia sente triste tebes toʼo nia laʼo kilómetru 30 hodi bá Eliseu iha Foho Karmel. Eliseu haruka uluk ninia asistente Geazi ba Sunem atu halo labarik neʼe moris fali. Maibé Geazi la bele fó fali labarik nia moris ba nia. Ikusmai inan neʼebé laran-triste toʼo mai hamutuk ho Eliseu.—2Rs 4:8-31.
“Haʼu hatene katak nia sei moris fali”
8 Eliseu tama ba uma neʼebé sira latan labarik nia mate-isin no Eliseu halo orasaun. Jeová hatán duni ba Eliseu nia orasaun no halo milagre ba labarik neʼe hodi moris fali. Bainhira ninia inan haree ninia oan-mane moris fali, nia sai kontente tebes! (Lee 2 Reis 4:32-37.) Karik inan neʼe hanoin-hetan liafuan sira husi Ana nia orasaun. Ana la bele iha oan no ikusmai Jeová fó bensaun ba nia hodi iha oan-mane ida naran Samuel. Tan neʼe Ana fó hahiʼi ba Jeová tanba Jeová “bele lori tun ba rate, no nia bele fó moris-hiʼas”. (1Sa 2:6) Jeová fó moris-hiʼas ba labarik-mane iha Sunem hodi hatudu katak nia iha duni kbiit atu halo ema mate moris fali.
Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia
it-2-E p. 697 par. 2
Profeta
“Profeta sira-nia oan-mane sira.” Hanesan esplika iha livru Gesenius’ Hebrew Grammar (Oxford, 1952, p. 418), liafuan Ebraiku ben (oan-mane) ka benehʹ (oan-mane sira) bele fó ideia kona-ba “membru husi grupu ida ka komunidade ida (ka suku, ka klase ruma)”. (Kompara ho Ne 3:8. Fraze husi lian orijinál neʼebé tradús nuʼudar “Hananias neʼebé halo mina-morin” mak “Hananias, oan-mane ida husi ema neʼebé kahur mina-morin”.) Tan neʼe, “profeta sira-nia oan-mane sira” bele refere ba grupu ida neʼebé hanorin matadalan ba ema neʼebé simu knaar nuʼudar profeta, ka refere deʼit ba grupu profeta sira. Bíblia fó sai katak grupu profeta sira hanesan neʼe mak iha Betel, Jerikó, no Gilgal. (2Rs 2:3, 5; 4:38; kompara 1Sa 10:5, 10.) Samuel dirije grupu ida iha Ramá (1Sa 19:19, 20), no karik Eliseu mós kaer pozisaun hanesan neʼe iha ninia tempu. (2Rs 4:38; 6:1-3; kompara 1Rs 18:13.) Bíblia dehan katak sira harii sira-nia hela-fatin rasik no uza ekipamentu neʼebé sira empresta. Neʼe hatudu katak sira moris simples deʼit. Sira mós hela no han hamutuk, maibé sira ida-idak bele simu knaar atu hatoʼo mensajen profesia nian ba ema.—1Rs 20:35-42; 2Rs 4:1, 2, 39; 6:1-7; 9:1, 2.
TREINU KONA-BA HAKLAKEN
Eliseu haree kuda-karreta neʼebé ahi lakan—Oinsá ho ita?
ELISEU HAHÚ SERBÍ ELIAS
Loron ida, bainhira Eliseu fila rai daudaun, profeta Elias hakbesik ba Eliseu hodi tau ninia hatais profeta nian. Hodi halo nuneʼe, Elias konvida Eliseu atu sai ninia atan. Tan neʼe, Eliseu bolu ninia belun sira atu han hamutuk, fó adeus ba inan-aman, no husik ninia uma hodi serbí nuʼudar Elias nia atan. (1Rs 19:16, 19-21) Tanba Eliseu prontu atu serbí Maromak ho laran tomak, Jeová uza Eliseu atu halo Ninia hakarak nuʼudar profeta neʼebé troka Elias nia fatin.
Karik Eliseu serbí nuʼudar Elias nia atan ba tinan neen. Durante tempu neʼe, Eliseu sai “ida neʼebé fui bee ba Elias nia liman”. (2Rs 3:11) Neʼe katak sá? Iha tempu neʼebá, ema nia toman mak han hodi uza liman deʼit. Tan neʼe, bainhira han hotu tiha, atan ida sei fui bee hodi ninia naʼi bele fase liman. Neʼe hatudu katak serbisu balu neʼebé Eliseu halo mak haree hanesan kiʼik deʼit. Maibé Eliseu hafolin ninia knaar atu serbí Elias.
Ohin loron, ema kristaun barak uza sira-nia forsa atu halo serbisu tempu-tomak ba Jeová. Sira balu husik família hodi serbí iha Betel, ka hola parte iha projetu konstrusaun oioin, no dala ruma sira halo serbisu neʼebé haree hanesan kiʼik deʼit. Maibé, ita labele hanoin hanesan neʼe tanba tuir Jeová nia haree serbisu hotu mak importante tebes.—Ebr 6:10.
ELISEU KAER METIN NINIA KNAAR
Antes Maromak ‘foti Elias iha anin-boot hodi saʼe ba lalehan’, nia haruka Elias atu laʼo rai. Elias hatete ba Eliseu katak nia bele bá mesak, maibé Eliseu hatete: “Haʼu sei la husik Ita.” Nuʼudar sira laʼo, Elias husu dala rua tan ba Eliseu atu labele bá hamutuk ho nia. (2Rs 2:1-6) Maibé Eliseu la husik Elias bá mesak hanesan Rute lakohi husik Noemi. (Rut 1:8, 16, 17) Eliseu hafolin ninia knaar husi Maromak atu halo serbisu nuʼudar Elias nia atan.
Eliseu hatudu ezemplu diʼak mai ita. Ita mós hafolin knaar naran deʼit neʼebé ita hetan iha Maromak nia organizasaun tanba ita halaʼo ida-neʼe ba Jeová. Loos duni, serbisu ba Jeová mak buat neʼebé folin boot liu.—Sal 65:4; 84:10.