Watchtower BIBLIOTEKA ONLINE
Watchtower
BIBLIOTEKA ONLINE
Tetun Dili
Á
  • Á
  • á
  • É
  • é
  • Í
  • í
  • Ó
  • ó
  • Ú
  • ú
  • Ã
  • ã
  • Ç
  • ç
  • Ñ
  • ñ
  • ʼ
  • BÍBLIA
  • LIVRU SIRA
  • REUNIAUN SIRA
  • mwbr23 Novembru p. 1-15
  • Informasaun atu uza hamutuk livru “Moris Kristaun no Haklaken”

La iha video neʼebé bele loke.

Deskulpa, la bele loke vídeo.

  • Informasaun atu uza hamutuk livru “Moris Kristaun no Haklaken”
  • Informasaun atu uza hamutuk livru Moris Kristaun no Haklaken—2023
  • Subtítulu
  • 6-12 NOVEMBRU
  • 13-19 NOVEMBRU
  • 20-26 NOVEMBRU
  • 27 NOVEMBRU–3 DEZEMBRU
  • 4-10 DEZEMBRU
  • 11-17 DEZEMBRU
  • 18-24 DEZEMBRU
  • 25-31 DEZEMBRU
Informasaun atu uza hamutuk livru Moris Kristaun no Haklaken—2023
mwbr23 Novembru p. 1-15

Informasaun atu uza hamutuk livru Moris Kristaun no Haklaken

© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania

6-12 NOVEMBRU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | JOB 13-14

“Se ema ida mate, nia bele moris fali ka lae?”

w99-E 10/15 p. 3 par. 1-3

Ema nia hakaʼas an atu hanaruk vida

LIAFUAN neʼe hakerek maizumenus iha tinan 3.500 liubá, maibé ema ohin loron mós konkorda katak ema nia moris mak badak deʼit. Husi tempu uluk toʼo ohin loron, ita ema sente la kontente tanba ita moris diʼak ba tempu badak deʼit no ikusmai sai idade no mate. Tan neʼe, ema buka dalan oioin atu hanaruk sira-nia vida.

Ema Ejitu sira iha Job nia tempu han animál nia testíkulu tanba hakarak sai fali joven, maibé neʼe saugati deʼit. Ema iha tempu antigu koko atu inventa ai-moruk ida neʼebé halo ema moris naruk. Sira barak fiar katak sira bele prodús osan-mean neʼebé halo sira moris ba nafatin, no ema neʼebé uza bikan husi osan-mean sei bele moris kleur. Ema Xina iha tempu antigu hanoin katak sira bele troka prosesu kímika iha sira-nia isin liuhusi meditasaun, halo ezersísiu kona-ba dada iis ka han hahán neʼebé espesiál, hodi sira bele moris ba nafatin.

Mane Españól ida naran Juan Ponce de León halo viajen dook atu buka bee-matan neʼebé halo ema sai joven fali. Maizumenus iha tinan 300 liubá, doutór ida hakerek livru Hermippus Redivivus no rekomenda lee-naʼin sira atu sulan feto virjen sira iha kuartu kiʼik iha tempu primavera no halibur anin husi sira-nia iis iha botir barak, no ema bele uza ida-neʼe nuʼudar ai-moruk atu ajuda hanaruk sira-nia moris. Klaru, maski sira buka dalan oioin, maibé la iha ida mak lori susesu.

w15 15/4 p. 32 par. 1-2

Ai-hun ida neʼebé tesi kotu ona bele moris fali ka lae?

SE KOMPARA ho ai-sedru aas husi Líbanu, ai-oliveira neʼebé tuan no namkurut ona haree jeitu la iha liu. Maibé, ai-oliveira bele tahan manas ka malirin, udan ka bailoro. Balu neʼebé moris hela, ema kalkula katak ai sira-neʼe moris ba tinan 1.000 ona. Maski ai nia hun mak tesi tiha ona mós, ninia abut neʼebé naruk tebes sei moris hela. Se ninia abut mak moris hela, ai neʼe bele moris fila fali.

Job hatete katak maski nia bele mate mós, nia fiar katak nia sei bele moris fali. (Job 14:​13-15) Nia uza ai ida, karik ai-oliveira, hodi kompara ninia fiar ba Maromak nia forsa atu halo moris fali nia. Nia hatete: “Ai ida mós iha esperansa. Se ai neʼe mak tesi kotu tiha mós bele moris fali.” Iha tempu rai-maran tebes mak derrepente udan tun, ai-oliveira nia abut sira halo dikin foun moris sai fali husi ninia fukun neʼebé maran tiha ona, ‘sanak oan sira mosu fali hanesan ai-oan foun ida’.—Job 14:​7-9.

w11 1/7 p. 28 par. 5

“Ita sei hanoin ba” sira

Job nia liafuan hanorin ita katak Jeová mak Maromak domin nian. Nia sente besik loos ho ninia atan sira hanesan Job, neʼebé tau sira-nia an iha ninia liman. Sira husik nia atu forma sira hodi sai ema neʼebé halo nia laran-kontente. (Isa 64:8) Maromak Jeová hafolin ema sira neʼebé ho laran-metin adora nia. Nia “sei hanoin ba” fiar-naʼin sira neʼebé mate ona. Tuir matenek-naʼin ida, liafuan iha lian Ebraiku neʼebé Job uza “hatudu sentimentu neʼebé makaʼas liu kona-ba hakarak atu halo buat ruma”. Sin, Maromak Jeová la hanoin-hetan deʼit ninia atan sira, maibé nia mós hakarak tebes atu halo sira moris hiʼas fali.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

it-1-E p. 191

Ahi-kadesan

Ahi-kadesan mós reprezenta buat neʼebé la iha folin. Porezemplu, Abraão hatete ba Jeová: “Haʼu mak rai-rahun no ahi-kadesan deʼit.” (Gén 18:27; haree mós Isa 44:20; Job 30:19.) Job mós dehan katak ninia kolega falsu sira-nia lia-dadolin mak “hanesan ahi-kadesan deʼit”.—Job 13:12.

13-19 NOVEMBRU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | JOB 15-17

“Keta halo tuir Elifaz nia ezemplu”

w05-E 9/15 p. 26 par. 4-5

Keta simu hanoin neʼebé sala!

Ba dala tolu, Elifaz fó sai ideia katak Maromak espera ninia atan sira atu hatudu hahalok perfeitu, tan neʼe la iha ema ida mak bele halo nia kontente. Elifaz hatete ba Job kona-ba Maromak, hodi dehan: “Nia la fiar ninia atan sira, no nia fó-sala ba ninia anju sira.” (Job 4:18) Elifaz mós dehan tan: “Nia la tau fiar ba ninia anju santu sira, iha ninia matan, lalehan deʼit mós la moos.” (Job 15:15) Nia mós husu: “Maromak neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu sei sente haksolok ho ó-nia hahalok neʼebé diʼak ka lae?” (Job 22:3) Bildad mós konkorda ho Elifaz nia liafuan, no dehan: “Ba [Maromak], fulan deʼit mós la naroman no fitun sira mós la moos.”—Job 25:5.

Ita mós presiza kuidadu atu labele hetan influénsia husi hanoin hanesan neʼe tanba neʼe halo ita hanoin katak ita nunka bele kumpre Maromak nia hakarak. Hanoin hanesan neʼe bele estraga ita-nia relasaun ho Jeová. No se ita iha hanoin hanesan neʼe, ita-nia reasaun sei sai oinsá bainhira ita hetan dixiplina? Duké simu konsellu ho haraik an, karik ita sai “hirus tebes hasoru Jeová”, no rai hirus iha laran. (Prv 19:3) Neʼe sei halo ita hadook an husi Jeová!

w15 15/2 p. 9 par. 16

Banati-tuir Jesus nia haraik an no laran-sadiʼa

16 Tanba ita hanoin tebes ema seluk, ida-neʼe sei kona dalan neʼebé ita koʼalia. Ita-nia laran sei book ita atu “fó laran-manas ba sira neʼebé laran-tun”. (1Ts 5:14) Saida mak ita bele hatete atu anima sira? Ita bele dehan katak ita hadomi tebes sira. Ita bele gaba sira hodi ajuda sira haree katak sira mós iha hahalok furak. Ita bele fó-hanoin katak sira folin-boot iha Jeová nia matan, tanba nia mak dada sira. (Jo 6:44) Ita mós bele fó fiar ba sira katak Jeová hadomi tebes ninia atan sira neʼebé ‘laran-triste no laran-kraik’. (Sal 34:18) Ita-nia liafuan bele ajuda duni ema neʼebé laran-tun.—Prv 16:24.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

w06-E 3/15 p. 14 par. 11

Pontu importante husi livru Job

7:​9, 10; 10:21; 16:22—Job nia liafuan hatudu katak nia la fiar ba moris-hiʼas ka lae? Job koʼalia deʼit kona-ba buat neʼebé lakleur sei akontese. Entaun, nia hakarak dehan saida? Posibilidade ida mak, se nia mate, la iha ema ida iha ninia tempu mak sei haree fali nia. Tuir ninia maluk sira-nia haree, nia sei la fila ba ninia uma, no ema seluk sei la hatene tan nia toʼo tempu neʼebé Maromak deside. Karik Job mós hakarak hatete katak la iha ema ida mak bele fila fali husi Siol ho ninia kbiit rasik. Eskritura iha Job 14:​13-15 hatudu ho klaru katak Job tau esperansa ba moris-hiʼas iha futuru.

20-26 NOVEMBRU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | JOB 18-19

“Keta husik Ita-nia maluk fiar-naʼin”

w22.01 p. 16 par. 9

Aprende husi situasaun neʼebé halo Jesus tanis

9 Ita bele fó kmaan ba ema neʼebé laran-triste. Jesus tanis ho Marta no Maria no nia mós rona ba sira no fó kmaan ba sira. Ita mós bele halo nuneʼe. Katuas kongregasaun naran Dan neʼebé hela iha rai-Austrália hatete: “Bainhira haʼu-nia feen mate, haʼu presiza ema nia ajuda. Feen-laʼen balu prontu atu rona ba haʼu durante tempu naran deʼit. Sira fó tempu mai haʼu atu fó sai haʼu-nia sentimentu triste no sira la sente moe kuandu haʼu tanis. Sira mós ajuda halo serbisu balu ba haʼu, hanesan fase haʼu-nia karreta, kompras no teʼin ba haʼu bainhira haʼu presiza. No sira mós halo orasaun beibeik ho haʼu. Sira sai hanesan belun neʼebé loos no maun ka alin iha tempu susar.”—Prv 17:17.

w21.09 p. 30 par. 16

Bainhira ita-nia família husik Jeová

16 Kontinua apoia irmaun ka irmán sira neʼebé nafatin laran-metin. Sira presiza tebes Ita-nia domin no anima. (Ebr 10:​24, 25) Dala ruma, sira mós sente hanesan kongregasaun hasai ona sira tanba irmaun-irmán balu la koʼalia tan ba sira. Ita lakohi sira sente hanesan neʼe. Joven sira neʼebé sira-nia inan ka aman para atu serbí Jeová, presiza ita-nia gaba no anima. Irmán Maria nia laʼen husik Jeová no família. Nia hatete: “Belun balu vizita ami, teʼin ba ami no ajuda ami halaʼo estuda família. Sira komprende haʼu-nia laran-kanek no tanis ho haʼu. Sira defende haʼu bainhira ema koʼalia lia-bosok kona-ba haʼu. Sira anima tebes haʼu.”—Rom 12:​13, 15.

w90-E 9/1 p. 22 par. 20

Ita hakaʼas an atu hetan knaar ka lae?

20 Grupu katuas presiza rekoñese katak kuandu irmaun ida lakon knaar nuʼudar katuas ka atan ba kongregasaun, neʼe lori estrese ba nia maski nia rasik mak husu atu la halaʼo tan knaar neʼe. Se katuas sira haree katak irmaun neʼe laran-kraik, sira presiza hatudu domin no ajuda nia atu iha relasaun diʼak ho Jeová. (1Ts 5:14) Katuas sira tenke fó-hanoin nia katak kongregasaun nafatin presiza nia. Maski irmaun neʼe presiza hetan konsellu, se nia hatudu haraik an no agradese, karik lakleur nia bele hetan fali priviléjiu sira atu serbí iha kongregasaun.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

w94-E 10/1 p. 32

Kbiit husi liafuan neʼebé hatoʼo ho laran-diʼak

Bainhira Job rasik presiza hetan anima, Elifaz no ninia kolega sira la koʼalia ho laran-diʼak. Sira fó-sala ba Job hodi fó ideia katak karik Job halo ona sala subasubar, tan neʼe mak nia hetan susar. (Job 4:8) Livru The Interpreter’s Bible dehan: “Iha tempu neʼe, Job presiza duni atu ema hatudu laran-sadiʼa ba nia. Maibé buat neʼebé nia hetan mak hanorin no morál neʼebé tuir ema nia hanoin deʼit.” Elifaz ho ninia maluk sira-nia liafuan halo Job sai estrese tebes, tan neʼe nia halerik hodi dehan: “Toʼo bainhira mak imi sei halo haʼu hirus, hodi hanehan haʼu ho imi-nia liafuan sira?”—Job 19:2.

Ita presiza hanoin uluk antes ita koʼalia hodi la hakanek ita-nia maluk nia laran no la halo sira halerik ba Maromak. (Kompara ho Deuteronómio 24:15.) Lia-dadolin husi Bíblia dehan: “Nanál iha kbiit atu lori mate ka moris; ema neʼebé gosta uza ninia nanál sei simu rezultadu husi ninia liafuan.”—Prv 18:21.

TREINU KONA-BA HAKLAKEN

w20.10 p. 17 par. 10-11

Ajuda estudante Bíblia laʼo ba oin—Parte segundu

10 Ita presiza hatudu interese ba Ita-nia estudante. Ita presiza haree nia nuʼudar ema neʼebé bele sai ita-nia irmaun ka irmán iha futuru. (Lee 1 Tesalónika 2:​7, 8.) La fasil ba nia atu husik ninia belun sira iha mundu no halo mudansa atu bele serbí Jeová. Ita presiza ajuda nia atu habelun ho ema iha kongregasaun. Sai belun ho nia hodi gasta tempu ho nia, laʼós deʼit kuandu estuda hamutuk maibé mós iha tempu seluk. Ita bele hatudu katak Ita hanoin nia hodi telefone nia, haruka mensajen ka vizita nia maski neʼe laʼós Ita-nia loron atu estuda.

11 Baibain ema hotu apoia malu atu bele haboot oan ida. Nuneʼe mós, kongregasaun tomak presiza serbisu hamutuk atu hanorin ema ida sai dixípulu. Tan neʼe, mestre Bíblia neʼebé matenek sei fó koñese sira-nia estudante ba irmaun-irmán sira neʼebé bele fó influénsia diʼak ba estudante. Estudante bele kontente hodi ransu ho Maromak nia povu, no neʼe bele ajuda nia sai Jeová nia belun no mós ajuda nia kuandu hasoru problema. Ita hakarak ajuda estudante ida-idak atu sente katak nia mak parte ba kongregasaun no família espirituál. Ita hakarak ita-nia estudante atu gosta ita-nia família espirituál. Neʼe sei halo fasil liu ba nia atu para ransu ho ema neʼebé la ajuda nia atu hadomi Jeová. (Prv 13:20) Se ninia belun sira la gosta tan nia, nia hatene katak nia bele hetan belun neʼebé loos iha Jeová nia organizasaun.—Mc 10:​29, 30; 1Pe 4:4.

27 NOVEMBRU–3 DEZEMBRU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | JOB 20-21

“Rikusoin la hatudu katak ita mak laran-loos”

w07-E 8/1 p. 29 par. 12

Ita “riku ba Maromak” ka lae?

12 Ita labele sai riku ba Maromak no iha tempu hanesan halibur rikusoin mundu nian. Jesus hatete katak buat neʼebé importante liu iha ita-nia moris mak laʼós atu buka rikusoin ka haksolok husi mundu neʼe, maibé ita presiza uza ita-nia rikusoin iha dalan neʼebé ajuda ita atu hametin ita-nia relasaun ho Jeová. Hodi halo nuneʼe sei halo ita sai riku ba Maromak. Tanbasá? Tanba neʼe sei loke dalan ba ita atu simu bensaun barak husi Maromak. Bíblia dehan: “Bensaun husi Jeová mak halo ema sai riku, no Nia la fó susar hamutuk ho ida-neʼe.”—Prv 10:22.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

w95-E 1/1 p. 9 par. 19

Manán hasoru Satanás no ninia serbisu

19 Maromak nia atan Job presiza luta hasoru ideia neʼebé Satanás fó sai liuhusi Elifaz no Zofar neʼebé halo nia “neon-susar”. (Job 4:​13-18; 20:​2, 3) Job sai “laran-susar”, no rezultadu mak nia “koʼalia liafuan arbiru deʼit” hodi fó sai kona-ba buat neʼebé halo nia “taʼuk”. (Job 6:​2-4; 30:​15, 16) Eliú rona didiʼak ba Job no ajuda nia atu bele iha hanoin hanesan ho Jeová nia hanoin. Nuneʼe mós ho ohin loron, katuas sira tau matan ba irmaun-irmán neʼebé iha susar laran hodi la aumenta todan ba sira. Duké halo nuneʼe, sira halo tuir Eliú nia ezemplu hodi rona ba irmaun-irmán sira ho pasiénsia no fó kmaan ba sira liuhusi Maromak nia Liafuan. (Job 33:​1-3, 7; Tgo 5:​13-15) Se irmaun ka irmán ida sente neon-susar tanba trauma, ka taʼuk tanba ‘mehi ka vizaun’ hanesan Job, nia bele hetan kmaan husi Bíblia liuhusi kongregasaun.—Job 7:14; Tgo 4:7.

TREINU KONA-BA HAKLAKEN

g-E 5/09 p. 12-13

Bíblia nia hanorin—Maromak hakarak Ita atu sai riku ka lae?

“Haʼu-nia saláriu boot tebetebes tanba haʼu hetan bensaun husi Maromak!”

“Haʼu hakarak sai riku tanba Maromak mós hakarak hanesan neʼe.”

“Maromak fó ita kapasidade atu sai riku.”

“Haʼu moris diʼak tanba hetan ajuda husi Bíblia.”

EMA barak hatete hanesan neʼe tanba relijiaun barak hanorin katak hetan osan no rikusoin mak bensaun husi Maromak. Sira hanorin katak, se Ita halo buat neʼebé loos tuir Maromak nia haree, Maromak sei fó kbiit ba Ita atu sai riku agora no nia mós sei fó kolen ba Ita iha futuru. Ema barak kontente ho hanorin neʼe, no gosta livru sira neʼebé fó sai hanorin hanesan neʼe. Maibé Bíblia apoia duni hanorin hanesan neʼe ka lae?

Ita-nia Kriadór mak “Maromak neʼebé kontente”, no nia hakarak ita atu moris kontente. (1Ti 1:11; Sal 1:​1-3) Nia mós haraik bensaun ba ema neʼebé halo nia kontente. (Prv 10:22) Maibé, bensaun neʼebé Maromak haraik mai ita mak osan no sasán ka lae? Atu hetan resposta neʼebé klaru, ita presiza komprende ita moris iha tempu saida.

Tempu atu sai riku ka lae?

Iha tempu uluk, Maromak Jeová fó duni bensaun ho rikusoin boot ba ninia atan sira, porezemplu Job no Liurai Salomão. (1Rs 10:23; Job 42:12) Maibé iha mós Maromak nia atan barak neʼebé moris simples deʼit, porezemplu João Batista no Jesus Kristu. (Mc 1:6; Lc 9:58) Ita bele aprende saida? Maromak tau matan ba ninia atan sira tuir ninia hakarak no tempu. (Ecl 3:1) Oinsá mak prinsípiu neʼe aplika ba ita ohin loron?

Bíblia nia profesia hatudu katak ita moris iha “mundu neʼe nia rohan”, ka “loron ikus sira”. Husi tinan 1914, ita haree sinál hanesan funu, moras-peste, rai-hamlaha, rai-nakdoko, no problema sosiál, no situasaun sai aat liután. (Mt 24:3; 2Ti 3:​1-5; Lc 21:​10, 11; Apk 6:​3-8) Mundu neʼe mak hanesan ró boot ida neʼebé besik atu mout! Entaun tuir Ita-nia hanoin, Maromak hakarak duni atu haraik bensaun hodi fó rikusoin ba ita iha situasaun hanesan neʼe ka lae? Ka nia iha hakarak seluk ba ita?

Jesus Kristu kompara ita-nia tempu ho Noé nia tempu, hodi dehan: “Iha tempu antes rai-nabeen, ema han-hemu, mane no feto sira kaben, toʼo loron neʼebé Noé tama ba ró laran. Sira la tau atensaun toʼo rai-nabeen akontese no halakon sira hotu, nuneʼe mós ho tempu neʼebé Oan-Mane husi Ema toʼo ona mai.” (Mt 24:​37-39) Jesus mós kompara ita-nia tempu ho Lot nia tempu. Lot nia viziñu sira iha Sodoma no Gomorra mak okupadu hodi “han-hemu, sosa no faʼan, halo toʼos no harii uma sira. Maibé iha loron neʼebé Lot sai husi Sodoma, ahi no enxofre tun husi lalehan hodi halakon sira hotu”. Jesus hatutan tan: “Ida-neʼe mós sei akontese iha loron neʼebé Oan-Mane husi Ema hatudu nia an.”—Lc 17:​28-30.

Klaru, la sala atu han, hemu, kaben, sosa no faʼan. Perigu mak se ita okupadu demais ho buat sira-neʼe toʼo haluha katak ita moris iha loron ikus sira. Tan neʼe, husu ba Ita-nia an: ‘Lójiku ka lae, atu Maromak haraik bensaun ba ita-nia atividade neʼebé bele halo ita haluha kona-ba buat neʼebé importante liu?’ Se Maromak halo nuneʼe, neʼe sei lori perigu ba ita. Maromak neʼebé hadomi ita sei la halo ida-neʼe!—1Ti 6:17; 1Jo 4:8.

Tempu atu salva moris!

Agora mak tempu neʼebé úniku no Maromak nia povu iha serbisu importante atu halo. Jesus dehan: “Ema sei haklaken liafuan diʼak kona-ba Maromak nia Ukun iha mundu tomak nuʼudar sasin ba nasaun hotu, depois neʼe, mundu nia rohan sei mai.” (Mt 24:14) Testemuña ba Jeová halo tuir liafuan neʼe ho didiʼak. Tan neʼe, sira anima ema atu aprende kona-ba Maromak nia Ukun no buat neʼebé ita presiza halo atu bele hetan moris rohan-laek.—Jo 17:3.

Maromak la espera atu ninia atan sira moris ho kiak no terus. Nia hakarak ninia atan sira atu kontente ho buat neʼebé sira iha hodi nuneʼe sira bele tau fokus atu serbí nia. (Mt 6:33) Jeová mós promete katak nia sei tau matan ba ita-nia presiza. Ebreu 13:5 dehan: “Iha imi-nia moris, keta hadomi osan, maibé kontente ho buat neʼebé imi iha ona. Tanba [Maromak] dehan ona: ‘Haʼu sei nunka husik ó, no haʼu sei nunka fila kotuk ba ó.’”

Maromak sei kumpre ninia promesa iha dalan neʼebé kmanek liután bainhira nia halakon mundu aat. Iha tempu neʼebá, nia sei proteje “ema-lubun boot” no lori sira ba mundu foun neʼebé nakonu ho dame no haksolok ho buat furak oioin. (Apk 7:​9, 14) Jesus dehan: “Haʼu mai atu sira [ninia dixípulu sira neʼebé laran-metin] bele iha moris no hetan moris rohan-laek.” (Jo 10:10) Sin, bensaun neʼebé ita hetan mak laʼós atu sai riku agora, maibé atu hetan moris rohan-laek iha Paraízu iha Maromak nia Ukun okos.—Lc 23:43.

Tan neʼe keta monu ba ideia neʼebé sala katak Maromak mak halo ema hetan osan barak, tanba ideia neʼe bele halo ita haluha buat neʼebé importante liu. Halo tuir Jesus nia liafuan: “Kuidadu didiʼak imi-nia an bá, atu nuneʼe imi-nia laran la todan tanba han demais no hemu barak, no hanoin resin kona-ba moris neʼe, no derrepente deʼit loron neʼe toʼo ba imi hanesan lasu ida.”—Lc 21:​34, 35.

4-10 DEZEMBRU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | JOB 22-24

“Ema ida iha folin ba Maromak ka lae?”

w05-E 9/15 p. 27 par. 1-3

Keta simu hanoin neʼebé sala!

Elifaz fó sai ideia katak Maromak la hafolin ema. Bainhira nia fó sai ninia hanoin ba dala terseiru, nia husu pergunta: “Ema ida iha folin ba Maromak ka lae? Ema neʼebé matenek bele halo buat diʼak ba nia ka lae?” (Job 22:2) Elifaz hakarak dehan katak ema la iha folin iha Maromak nia oin. Bildad mós hatete: “Oinsá mak ema bele sai ema loos iha Maromak nia oin? Oinsá mak ema neʼebé moris mai husi feto labele iha sala?” (Job 25:4) Bildad hakarak dehan, Job neʼebé sala-naʼin labele espera katak Maromak sei simu nia nuʼudar ema laran-loos.

Ema balu ohin loron iha hanoin neʼebé negativu kona-ba sira-nia an. Sira sai hanesan neʼe tanba dalan neʼebé inan-aman haboot sira, hetan presaun oioin iha sira-nia moris, ka sai vítima ba diskriminasaun. Maibé Satanás no anju aat sira mós hakarak halo ema sente laran-susar. Se sira bele book ema ida atu hanoin katak ninia hahalok nunka bele halo Maromak kontente, rezultadu mak ema neʼe sai laran-kraik no lakon forsa. Ikusmai, ema hanesan neʼe karik neineik-neineik sei laʼo sees husi lia-loos, no hadook an husi Maromak neʼebé moris.—Ebr 2:1; 3:12.

Ita-nia idade no problema saúde bele hanetik ita-nia serbisu ba Jeová. Karik buat neʼebé ita bele halo agora mak uitoan deʼit se kompara ho buat neʼebé ita uluk halo bainhira ita joven, iha saúde diʼak no iha forsa. Importante tebes atu hanoin-hetan katak Satanás no anju aat sira hakarak ita atu hanoin katak Maromak la hafolin buat neʼebé ita halo! Ita presiza luta hasoru hanoin neʼebé sala hanesan neʼe.

w95-E 2/15 p. 27 par. 6

Lisaun ida kona-ba oinsá atu rezolve problema sira

Job nia kolega naʼin-tolu halo nia sai laran-kraik tanba fó sai sira-nia ideia rasik duké fó sai matenek husi Maromak. Elifaz hatete ba Job katak ‘Maromak la fiar ninia atan sira’ no Jeová la interese ba Job nia laran-metin. (Job 4:18; 22:​2, 3) Liafuan neʼe mak la loos, no neʼe halo Job sente laran-kraik duni! Maibé, ikusmai Jeová korrije Elifaz no ninia kolega sira tanba sira koʼalia aat Maromak. Maromak dehan: “Imi la koʼalia buat loos kona-ba haʼu.” (Job 42:7) Maibé tuirmai sira duun Job aat liután.

w03-E 4/15 p. 14-15 par. 10-12

Joven sira neʼebé halo Jeová nia laran haksolok

10 Bíblia fó sai katak Satanás laʼós koʼalia deʼit kona-ba Job nia laran-metin, maibé mós ema hotu neʼebé serbí Maromak, katak sira sei la hatudu laran-metin se sira hasoru problema, inklui mós Ita. Tuir loloos, Satanás koʼalia kona-ba ema hotu hodi hatete ba Jeová: “Se ema ida [laʼós deʼit Job, maibé ema hotu] besik ona atu mate, nia sei fó buat hotu neʼebé nia iha atu salva nia moris.” (Job 2:4) Ita mós hola parte iha asuntu importante neʼe. Tuir Provérbios 27:​11, Jeová hatete katak iha buat ruma neʼebé Ita bele fó ba nia, neʼe mak razaun ba nia atu hatán ba Satanás neʼebé koʼalia aat nia. Neʼe mak priviléjiu neʼebé furak tebes, Ukun-Naʼin ba universu husu Ita atu hola parte iha asuntu neʼebé importante liu. Ita bele kumpre ida-neʼe ka lae? Job halo nuneʼe duni. (Job 2:​9, 10) Jesus no ema barak seluk tan, inklui joven sira mós halo nuneʼe. (Flp 2:8; Apk 6:9) Ita mós bele halo buat neʼebé hanesan. Ita tenke hili atu apoia Satanás ka Jeová. Liuhusi Ita-nia hahalok Ita bele hatudu sai se Ita apoia Satanás ka hakarak apoia Jeová atu hatán ba ida neʼebé koʼalia aat nia. Ita sei hili atu apoia sé?

Jeová hadomi Ita!

11 Desizaun neʼebé Ita foti mak importante ba Jeová ka lae? Karik Ita hanoin: ‘Ema barak hatudu ona laran-metin ba Jeová hodi apoia Jeová atu hatán ba Satanás, entaun buat neʼebé haʼu halo la importante.’ Maski Satanás duun katak la iha ema ida mak serbí Jeová tanba domin, maibé ema barak hatudu ona katak liafuan sira-neʼe mak la loos. Maski nuneʼe, Jeová hakarak Ita atu apoia ninia direitu atu ukun tanba nia hadomi Ita. Jesus hatete: “Haʼu-nia Aman iha lalehan lakohi kiʼikoan sira-neʼe ida lakon.”—Mt 18:14.

12 Klaru katak Jeová interese kona-ba desizaun neʼebé Ita halo. No Ita-nia desizaun sira bele afeta nia. Bíblia hatudu ho klaru katak hahalok neʼebé ema hatudu bele afeta Jeová nia sentimentu. Porezemplu, bainhira ema Izraél kontra beibeik Jeová, Jeová sente “triste”. (Sal 78:​40, 41) Antes Rai-Nabeen iha Noé nia tempu, Jeová “sente laran-kanek tebes” tanba “ema nia hahalok aat sai barak tebes”. (Gén 6:​5, 6) Saida mak ita bele aprende? Se Ita hili dalan neʼebé sala, Ita sei halo Ita-nia Kriadór sente triste. Neʼe la dehan katak Maromak mak fraku ka husik ninia emosaun mak kontrola nia. Neʼe tanba nia hadomi Ita no hanoin Ita-nia diʼak. Maibé bainhira Ita halo buat neʼebé diʼak, Jeová nia laran haksolok. Nia kontente laʼós deʼit tanba nia hetan apoia atu hatán ba Satanás, maibé tanba nia mós bele fó kolen ba Ita. Nia hakarak duni halo ida-neʼe. (Ebr 11:6) Maromak Jeová mak Aman neʼebé domin!

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

w04 15/7 par. 7-8

Uza planu espirituál atu hahiʼi Ita-nia Kriadór

Hanoin toʼok oinsá Jeová kumpre ninia planu atu kria universu. Jeová uza liafuan sira “iha kalan no iha mós dadeer” atu refere ba tempu kriasaun ida-idak neʼebé tuituir malu. (Gén 1:​5, 8, 13, 19, 23, 31) Kuandu atu hahú tempu kriasaun ida-idak, Jeová hatene ona ho klaru ninia planu ba tempu neʼe. No ikusmai nia kumpre duni ninia planu atu kria buat oioin. (Apk 4:11) Job dehan: “Bainhira [Jeová] hakarak halo buat ruma, nia sei halo duni.” (Job 23:13) Ita bele fiar katak Jeová sente kontente tebes ho ninia serbisu kuandu nia haree filafali “buat hotu neʼebé nia halo ona” no hatete katak “ida-neʼe diʼak tebes”!—Gén 1:31.

Hodi bele kumpre ita-nia planu sira, ita mós tenke iha hakarak makaʼas atu kumpre planu sira-neʼe. Saida mak bele ajuda ita atu haburas hakarak makaʼas hanesan neʼe? Iha tempu neʼebé mundu seidauk iha buat ida no mamuk deʼit, Jeová imajina ona rezultadu ikus husi ninia projetu kriasaun, hanesan planeta mundu neʼebé furak iha universu neʼebé sei lori glória no hahiʼi ba nia. Ita mós bele haburas hakarak makaʼas atu kumpre ita-nia planu sira hodi hanoin kleʼan kona-ba rezultadu no benefísiu neʼebé ita sei hetan. Porezemplu, irmaun ida naran Tony neʼebé tinan 19 hanoin-hetan didiʼak loron neʼebé nia vizita Testemuña ba Jeová nia sukursál iha Europa Oeste. Husi tempu neʼebá Tony hanoin beibeik kona-ba pergunta, ‘Atu hela no serbí iha fatin hanesan neʼe mak oinsá?’ Nia hanoin beibeik kona-ba oportunidade atu serbí iha sukursál no kontinua hakaʼas an atu kumpre ninia planu neʼe. Liutiha tinan barak, nia sente kontente tebes bainhira nia simu konvite atu serbí iha sukursál.

TREINU KONA-BA HAKLAKEN

w21.05 p. 18-19 par. 17-20

Kontinua hanoin pozitivu kona-ba serbisu haklaken

17 Jesus kontinua iha hanoin pozitivu no kontinua haklaken maski ema balu la interese ba ninia mensajen. Tanbasá? Nia hatene katak ema presiza tebes atu rona kona-ba lia-loos, no nia hakarak fó oportunidade ba ema barak atu simu mensajen kona-ba Maromak nia Ukun. Nia mós hatene katak ema balu neʼebé foufoun la interese ikusmai sei hakarak simu lia-loos. Hanoin toʼok kona-ba Jesus nia família rasik. Durante tinan tolu ho balu neʼebé nia haklaken, ninia alin-mane ida mós la sai ninia dixípulu. (Jo 7:5) Maibé depois nia moris-hiʼas, ninia alin-mane sira sai ema Kristaun.—Aps 1:14.

18 Ita la hatene sé mak ikusmai sei simu lia-loos. Ema balu presiza tempu kleur atu simu lia-loos. Maski ema balu lakohi rona ba ita, maibé karik sira haree ita-nia hahalok diʼak no ikusmai sira bele serbí Maromak.—1Pe 2:12.

19 Maski ita mak kuda no rega fini lia-loos nian, maibé ita rekoñese katak Maromak mak halo moris ida-neʼe. (Lee 1 Korinto 3:​6, 7.) Irmaun ida neʼebé serbí iha rai-Etiópia hatete: “Durante tinan 20 liu, haʼu mesak deʼit mak Testemuña iha haʼu-nia área. Maibé agora iha haklaken-naʼin hamutuk 14, inklui haʼu. No haklaken-naʼin 13 mak hetan ona batizmu, inklui haʼu-nia feen no ami-nia oan naʼin-tolu. Baibain ema naʼin-32 mak tuir reuniaun.” Irmaun neʼe kontente tanba nia kontinua haklaken no hein ho pasiénsia atu Jeová dada ema sira neʼebé laran-loos ba Ninia organizasaun.—Jo 6:44.

20 Jeová hafolin ema hotu nia moris. Nia fó ita priviléjiu atu serbisu hamutuk ho ninia Oan-Mane hodi halibur ema husi nasaun hotu antes mundu neʼe nia rohan toʼo mai. (Ag 2:7) Ita bele kompara ita-nia serbisu haklaken ho serbisu atu salva ema. Ita mak hanesan ekipa neʼebé salva ema bainhira mosu dezastre. Karik ita bele salva ema uitoan deʼit, maibé serbisu neʼebé ema hotu iha ekipa neʼe halo mak folin-boot. Nuneʼe mós ho ita-nia serbisu haklaken. Ita la hatene ema naʼin-hira mak ita sei salva husi Satanás nia mundu neʼe. Maibé Jeová bele uza ita hotu atu ajuda ema. Irmaun Andreas neʼebé hela iha rai-Bolívia hatete: “Bainhira ema ida simu lia-loos no hetan batizmu, neʼe tanba irmaun-irmán hotu serbisu hamutuk.” Mai ita kontinua iha hanoin pozitivu kona-ba serbisu haklaken. Se ita halo nuneʼe, Jeová sei haraik bensaun mai ita no ita sei haksolok ho ita-nia serbisu haklaken.

11-17 DEZEMBRU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | JOB 25-27

“La presiza atu sai perfeitu hodi hatudu laran-metin”

it-1-E p. 1210 par. 4

Integridade

Job. Job moris depois José mate no antes Moisés moris. Nia mak “ema neʼebé laran-loos no laran-metin. Nia hamtaʼuk Maromak no hadook an husi buat neʼebé aat”. (Job 1:1) Bainhira Satanás hasaʼe lia hasoru Maromak Jeová, asuntu neʼe mós inklui ema nia integridade. Ita bele hatene ida-neʼe liuhusi pergunta neʼebé Maromak husu ba Satanás kona-ba Job kuandu anju sira halibur hamutuk iha lalehan. Satanás duun katak Job serbí Maromak laʼós ho laran, maibé tanba hakarak hetan buat diʼak. Ho ida-neʼe, nia dehan katak Job la laran-metin ba Maromak, ka la hatudu integridade. Maromak husik Satanás atu halakon Job nia rikusoin no ninia oan sira, maibé Satanás la konsege halakon Job nia integridade. (Job 1:6–2:3) Tuirmai Satanás hatete katak Job prontu atu lakon ninia rikusoin no oan sira naran katak nia bele salva ninia moris. (Job 2:​4, 5) Tan neʼe Satanás halo Job kona moras neʼebé aat tebes, ninia feen obriga nia atu hatete aat Maromak, no ninia belun sira mós uza sala Maromak nia matadalan sira hodi kritika no hatún nia. (Job 2:​6-13; 22:​1, 5-11) Maibé Job lakohi husik ninia integridade. Nia hatete: “Toʼo haʼu mate, haʼu sei nunka husik haʼu-nia laran-metin! Haʼu sei kaer metin haʼu-nia hahalok loos no nunka husik ida-neʼe, haʼu-nia laran sei la fó-sala ba haʼu iha haʼu-nia moris tomak.” (Job 27:​5, 6) Job mantein ninia integridade, neʼe hatudu katak Satanás mak bosok-teen.

w19.02 p. 3 par. 3-5

Kontinua hatudu integridade!

3 Oinsá mak Maromak nia atan sira hatudu integridade? Sira halo nuneʼe hodi kontinua hatudu domin no laran-metin ba Jeová ho laran tomak no domin neʼe book sira atu halo nia kontente. Mai ita haree oinsá Bíblia uza liafuan integridade. Signifikadu simples husi liafuan integridade iha Bíblia laran mak kompletu, la iha moras, ka tomak. Porezemplu, Ukun-Fuan hatete katak bainhira ema Izraél hasaʼe sakrifísiu animál ba Jeová, sira tenke hasaʼe animál neʼebé la iha moras. (Lev 22:​21, 22) Maromak nia povu labele hasaʼe animál neʼebé ain ida, tilun ida ka matan ida la iha, no mós labele iha moras. Jeová hakarak animál neʼebé kompletu, la iha moras, ka tomak. (Mal 1:​6-9) Ita komprende tanbasá Jeová hakarak buat neʼebé la iha moras ka kompletu. Bainhira ita sosa buat ruma, maski neʼe mak livru ka ekipamentu ruma, ita lakohi neʼe iha kuak ka lakon parte ruma. Ita hakarak buat neʼebé kompletu ka tomak. Jeová mós sente hanesan. Nia hakarak ita hatudu domin no laran-metin neʼebé kompletu ka tomak.

4 Ita tenke sai perfeitu atu bele hatudu integridade ka lae? Lae duni, tanba ita hotu la perfeitu no halo sala beibeik. Hanoin toʼok razaun rua tanbasá mak ita la presiza sai perfeitu hodi hatudu integridade. Primeiru, Jeová la fokus deʼit ba ita-nia sala. Ninia Liafuan hatete ba ita: “Oh Jah, oh Jeová, sé mak bele tahan se Ita hateke deʼit ba sala sira?” (Sal 130:3) Nia hatene katak ita la perfeitu no sala-naʼin, no nia prontu atu perdua ita. (Sal 86:5) Segundu, Jeová hatene ita iha limite, no nia la husu ita atu halo liu fali ita-nia kbiit. (Lee Salmo 103:​12-14.) Entaun, oinsá mak ita bele sai kompletu ka tomak tuir ninia haree?

5 Domin mak xave atu Jeová nia atan sira hatudu integridade. Ita tenke hatudu domin no laran-metin neʼebé kompletu ba ita-nia Aman iha lalehan. Se ita kontinua hatudu domin hanesan neʼe maski ita hetan koko, neʼe katak ita hatudu integridade. (1Kr 28:9; Mt 22:37) Hanoin fali Testemuña naʼin-tolu neʼebé temi ohin. Tanbasá mak sira halo desizaun hanesan ita haree ona? Feto joven neʼe lakohi kontente iha eskola ka lae? Mane joven neʼe hakarak ema hamoe nia ka lae? Família nia ulun neʼe hakarak lakon serbisu ka lae? Klaru katak lae. Maibé sira hatene Jeová nia prinsípiu mak loos, no sira fokus deʼit atu halo sira-nia Aman iha lalehan kontente. Domin ba nia book sira atu sempre hanoin uluk ninia hakarak antes sira halo desizaun. Nuneʼe sira hatudu katak sira iha integridade.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

w16.11 p. 9 par. 3

Organiza tuir Maromak nia Liafuan

3 Se ita haree buat hotu neʼebé Jeová kria, ita bele haree duni katak nia organiza buat hotu ho didiʼak. Bíblia dehan: “Jeová kria rai ho ninia matenek. Nia harii metin lalehan ho ninia kbiit atu tetu didiʼak.” (Prv 3:19) Tuir loloos, Jeová nia kriasaun barak mak ita seidauk aprende, no buat neʼebé ita hatene “uitoan deʼit”. (Job 26:14) Ezemplu ida mak kona-ba planeta sira neʼebé organiza ho didiʼak, ita seidauk hatene buat barak kona-ba sira. (Sal 8:​3, 4) Lalehan iha fitun rihun ba rihun, maibé sira hotu laʼo tuir dalan ida-idak no la xoke malu. Hanesan neʼe mós ho planeta sira neʼebé iha sistema solár, sira laʼo haleʼu loro-matan, maibé la iha ida mak laʼo runguranga. Loos duni, planeta no fitun sira la runguranga tanba Jeová mak organiza sira ho didiʼak. Kuandu ita haree oinsá Jeová kria rai no “lalehan ho matenek”, neʼe book ita atu hahiʼi, adora, no hatudu laran-metin ba nia, loos ka lae?—Sal 136:​1, 5-9.

18-24 DEZEMBRU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | JOB 28-29

“Ita iha naran diʼak hanesan Job ka lae?”

w02-E 5/15 p. 22 par. 19

Hatudu domin neʼebé laran-metin ba ema neʼebé presiza ajuda

19 Istória sira iha Bíblia neʼebé ita estuda ona hatudu katak ema hatudu domin neʼebé laran-metin ba ema neʼebé presiza ajuda. Abraão presiza ajuda husi Betuel atu bele hatutan Abraão nia liña jerasaun. José ajuda lori Jacob nia mate-ruin ba Kanaan. Noemi presiza Rute nia ajuda atu bele hatutan ninia liña jerasaun. Abraão, Jacob no Noemi sei la kumpre buat neʼebé sira hakarak se la iha ema ida mak ajuda. Hanesan neʼe mós ohin loron, ita presiza hatudu domin neʼebé laran-metin liuliu ba ema neʼebé presiza ajuda. (Prv 19:17) Diʼak atu halo tuir ezemplu husi Job, neʼebé tau matan ba “ema kiak neʼebé halerik hodi husu ajuda, hamutuk ho oan-kiak no mós ema naran deʼit neʼebé la iha ema ida mak ajuda sira” no mós “ema neʼebé besik ona atu mate”. Job mós “halo feto-faluk nia laran haksolok” no ajuda ema neʼebé matan-delek no ema neʼebé ain-kudeʼik.—Job 29:​12-15.

it-1-E p. 655 par. 10

Roupa

Bíblia koʼalia kona-ba roupa iha dalan simbóliku oioin. Kuandu ema ida hatais farda ka roupa espesiál, neʼe bele hatudu katak ema neʼe mak parte ba organizasaun ka apoia atividade ruma. Hanesan neʼe mós ho roupa neʼebé Bíblia temi iha dalan simbóliku, ida-neʼe hatudu sai ema ida nia identidade liuhusi ninia desizaun ka atividade, porezemplu iha Jesus nia ai-knanoik kona-ba roupa kazamentu nian. (Mt 22:​11, 12) Iha Apokalipse 16:​14, 15, Naʼi Jesus Kristu fó avizu katak se ita matan-dukur iha dalan espirituál, ita sei lakon ita-nia roupa, ka identidade nuʼudar Maromak nia testemuña ida neʼebé laran-metin. Se ida-neʼe akontese bainhira “funu iha Maromak neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu nia loron boot”, neʼe sei lori susar boot ba ita.

w09-E 2/1 p. 15 par. 3-4

Naran mak importante ka lae?

Ita labele hili rasik ita-nia naran bainhira ita moris mai. Maibé, ita bele hili atu iha reputasaun ka naran diʼak. (Prv 20:11) Husu toʼok ba Ita-nia an: ‘Se karik Jesus no apóstolu sira mak fó naran mai haʼu, sira sei fó naran saida? Naran saida mak diʼak atu fó sai kona-ba haʼu-nia hahalok no reputasaun?’

Ita presiza hanoin didiʼak kona-ba pergunta sira-neʼe. Tanbasá? Liurai Salomão neʼebé matenek hatete: “Diʼak liu atu iha naran diʼak duké iha rikusoin barak.” (Prv 22:1) Klaru katak se ita iha naran diʼak ka reputasaun diʼak iha ita-nia komunidade, neʼe mak folin-boot. Maibé buat neʼebé importante liu mak atu iha naran diʼak iha Maromak nia oin. Se ita halo nuneʼe, ita sei hetan rikusoin neʼebé ba nafatin. Oinsá? Maromak promete ba ema neʼebé hamtaʼuk nia, katak nia sei hakerek sira-nia naran iha “livru ida hodi hanoin-hetan sira” no fó moris rohan-laek ba sira.—Mal 3:16; Apk 3:5; 20:​12-15.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

g00-E 7/8 p. 11 par. 3

Oin-midar bá tanba neʼe diʼak ba Ita!

Oin-midar bele afeta ema seluk ka lae? Ita hanoin-hetan bainhira ema ida hatudu oin-midar ba Ita no neʼe halo Ita sente diʼak no kalma ka lae? Ka bainhira ema ida la hatudu oin-midar ba Ita no neʼe halo Ita sente ladún diʼak ka sente hanesan ema la presiza Ita? Sin, oin-midar bele duni afeta ema, neʼe bele afeta ema neʼebé hatudu oin-midar no mós ema neʼebé simu ida-neʼe. Job neʼebé temi iha Bíblia, koʼalia kona-ba ema neʼebé odi nia hodi dehan: “Bainhira haʼu oin-midar ba sira, neʼe halo sira kontente toʼo la fiar ida-neʼe, naroman husi haʼu-nia oin sei halo sira sente hakmatek.” (Job 29:24) Liafuan “naroman” neʼebé temi iha versíkulu neʼe karik hatudu katak Job nia oin nabilan ka nia sente kontente.

25-31 DEZEMBRU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | JOB 30-31

“Oinsá mak Job moris tuir morál neʼebé diʼak”

w10 15/4 p. 21 par. 8

Keta husik ita-nia matan haree buat neʼebé la iha folin!

8 Ema hotu inklui mós ema Kristaun loos iha hakarak isin nian no hakarak matan nian. Tan neʼe, Maromak nia Liafuan fó-hatene mai ita atu kontrola ita-nia an kona-ba buat neʼebé ita haree no hakarak atu hetan. (1Ko 9:​25, 27; lee 1 João 2:​15-17.) Ema loos ida naran Job rekoñese katak buat neʼebé ema haree no hakarak iha relasaun neʼebé metin. Nia hatete: “Haʼu halo aliansa ho haʼu-nia matan. Entaun oinsá mak haʼu bele hateke fali ba feto-raan ida?” (Job 31:1) Job laʼós deʼit lakohi atu halo hahalok imorál ho feto, maibé nia mós la husik ninia neon atu hanoin kona-ba hahalok imorál. Jesus hatudu katak importante atu ema halo sira-nia neon moos nafatin husi hanoin kona-ba hahalok imorál, hodi hatete: “Ema neʼebé hateke ba feto ida hodi kaan nia, nia halo ona sala-foʼer ho nia iha nia laran.”—Mt 5:28.

w08-E 9/1 p. 11 par. 4

Hanoin didiʼak kona-ba ‘ninia rezultadu’

Antes komesa atu laʼo iha dalan ida, husu ba Ita-nia an: ‘Dalan neʼe lori haʼu bá neʼebé?’ Hodi hanoin didiʼak kona-ba rezultadu husi situasaun ida, neʼe sei ajuda Ita atu la halo desizaun neʼebé lori konsekuénsia neʼebé aat. Bainhira ema ida lakohi hanoin kona-ba situasaun ida nia rezultadu, neʼe bele lori konsekuénsia aat hanesan moras AIDS no moras seluk tan neʼebé bele hadaʼet liuhusi relasaun seksuál, sai isin-rua sedu, halo abortu, moris kaben naksobu, no konxiénsia la moos. Apóstolu Paulo hatete katak rezultadu ikus husi ema sira neʼebé halo hahalok la morál mak “sira sei la simu Maromak nia Ukun nuʼudar liman-rohan”.—1Ko 6:​9, 10.

w10 15/11 p. 5-6 par. 15-16

Joven sira, simu matadalan husi Maromak nia liafuan

15 Baibain ema hetan koko neʼebé boot liu kona-ba sira-nia laran-metin bainhira sira mesak ka bainhira sira hamutuk ho ema seluk? Tuir loloos, kuandu imi iha eskola ka iha serbisu-fatin, imi karik sempre matan-moris kona-ba buat naran deʼit neʼebé bele estraga imi-nia relasaun ho Maromak. Maibé kuandu imi deskansa ka halimar karik imi ladún matan-moris kona-ba tentasaun neʼebé bele mosu hodi koko imi-nia laran-metin ba Maromak nia ukun-fuan kona-ba morál.

16 Tansá mak imi hakarak halo tuir Maromak Jeová maski imi mesak? La haluha katak imi-nia hahalok bele hakanek Maromak Jeová nia laran ka bele halo nia laran kontente. (Gén 6:​5, 6; Prv 27:11) Maromak Jeová sente nuneʼe tanba “nia hanoin imi”. (1Pe 5:7) Nia hakarak atu imi rona ba nia hodi nuneʼe imi-nia moris bele sai diʼak liu. (Isa 48:​17, 18) Iha tempu uluk, kuandu Maromak Jeová nia atan balu la halo tuir ninia konsellu, sira-nia hahalok neʼe hakanek Maromak nia laran. (Sal 78:​40, 41) Iha parte seluk, Maromak Jeová hadomi tebes profeta Daniel, tan neʼe anju ida bolu nia nuʼudar “mane neʼebé Maromak gosta tebes”. (Dan 10:11) Tanbasá? Tanba Daniel nafatin laran-metin ba Maromak laʼós deʼit kuandu iha ema seluk nia oin, maibé mós kuandu nia mesak.—Lee Daniel 6:10.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

w05-E 11/15 p. 11 par. 3

Rona didiʼak ho domin

Job nia kolega sira rona Job koʼalia ba dala sanulu. Maski nuneʼe, nia dehan: “Haʼu hakarak iha ema ruma bele rona mai haʼu!” (Job 31:35) Tanbasá? Tanba dalan neʼebé sira rona ba nia la fó kmaan ba nia. Sira la hanoin Job no lakohi komprende ninia sentimentu. Sira la hatudu hahalok diʼak hodi hanoin ema seluk nia sentimentu. Maibé, apóstolu Pedro fó konsellu hodi dehan: “Imi hotu tenke iha neon ida deʼit, hanoin malu, hadomi malu hanesan maun-alin, hatudu laran-sadiʼa no haraik an.” (1Pe 3:8) Oinsá mak Ita bele hatudu katak ita hanoin malu? Dalan ida mak hodi hatudu interese ba ema seluk no hakaʼas an atu komprende sira-nia sentimentu. Ita mós bele koʼalia liafuan neʼebé hatudu katak Ita hanoin sira. Porezemplu karik ita bele dehan: “Situasaun neʼe susar duni”, ka “karik ita sente katak ema seluk la komprende ita”. Ita mós bele hatudu katak ita komprende buat neʼebé nia hatete hodi koʼalia fali buat neʼebé ema neʼe hatete hodi uza ita-nia liafuan rasik. Ita rona ho domin ba ema ida laʼós deʼit hodi tau atensaun ba ninia liafuan sira, maibé ita mós koko buka-hatene nia sente oinsá.

TREINU KONA-BA HAKLAKEN

g16.4 p. 8-9

Bíblia hatete saida kona-ba hahalok omoseksuál?

Testemuña ba Jeová fiar saida?

Ami Testemuña ba Jeová fiar metin katak Bíblia nia hanorin kona-ba morál mak diʼak liu ba ita hotu, no ami hakaʼas an atu halo tuir hanorin sira-neʼe. (Isa 48:17) Tan neʼe, ami la simu hahalok seksuál neʼebé mak kontra Bíblia, inklui mós hahalok omoseksuál. (1Ko 6:18) Neʼe mak ami-nia desizaun, no ami iha direitu atu halaʼo ami-nia moris tuir desizaun neʼe.

Maibé, ami mós hakaʼas an atu “buka dame ho ema hotu”. (Ebr 12:14) Tan neʼe, maski ami la simu hahalok omoseksuál, maibé ami la obriga ema seluk atu iha hanoin hanesan ho ami-nian. Ami mós la hola parte iha krime oioin neʼebé ema halo atu diskrimina omoseksuál sira, ka sente haksolok kuandu rona kona-ba buat sira-neʼe. Ami hakaʼas an atu halo tuir Jesus nia mandamentu neʼebé dehan: “Buat hotu neʼebé imi hakarak ema halo ba imi, imi mós tenke halo ba sira.”—Mt 7:12.

Bíblia apoia diskriminasaun ka lae?

Ema balu hatete katak, Bíblia apoia diskriminasaun ba omoseksuál sira, no ema neʼebé halo tuir Bíblia mak ema neʼebé lakohi tolera ema seluk. Sira dehan: ‘Bíblia hakerek iha tempu neʼebé ema barak iha hanoin neʼebé kloot. Maibé ohin loron, ita simu ema husi rasa no nasaun hotu, nuneʼe mós ho hahalok seksuál hotu.’ Tuir sira-nia hanoin, la simu hahalok omoseksuál mak hanesan deʼit ho la simu ema neʼebé rasa la hanesan. Maibé, neʼe laʼós komparasaun neʼebé loos. Tanbasá?

Tanba la simu hahalok omoseksuál la hanesan duni ho la simu ema neʼebé halo hahalok omoseksuál. Bíblia haruka ema Kristaun atu hatudu respeitu ba ema hotu. (1Pe 2:17) Maibé, neʼe la dehan katak ema Kristaun tenke simu hahalok naran deʼit.

Porezemplu: Ita hanoin katak fuma mak hahalok neʼebé estraga ema nia isin, maibé Ita-nia kolega ida iha serbisu-fatin mak fumadór. Nia iha direitu ka lae, atu dehan katak Ita hanoin kloot tan deʼit Ita la gosta fuma? Se nia fuma no Ita la fuma, neʼe katak Ita diskrimina nia ka lae? Se nia obriga Ita atu troka Ita-nia hanoin, neʼe katak nia mak iha hanoin neʼebé kloot, loos ka lae?

Ami Testemuña ba Jeová hakarak atu moris tuir Bíblia nia matadalan kona-ba morál. Ami la simu hahalok sira neʼebé Bíblia bandu. Maibé ami mós respeitu ema seluk nia hanoin.

Bíblia nia matadalan haterus ema ka lae?

Ema balu hanoin: ‘Oinsá ho ema sira neʼebé iha hakarak omoseksuál nian? Se sira moris mai hanesan neʼe ona, no ita bandu fali sira atu labele moris tuir sira-nia hakarak seksuál nian, neʼe sei haterus deʼit sira, loos ka lae?’

Bíblia la koʼalia kona-ba tansá mak ema balu iha hakarak omoseksuál nian, maibé Bíblia esplika katak ema hotu moris mai nuʼudar sala-naʼin neʼebé iha hahalok la diʼak. Bíblia mós temi hahalok sira neʼebé ita tenke hasees an atu bele halo Maromak kontente, no neʼe inklui mós hahalok omoseksuál.—2Ko 10:​4, 5.

Ema balu dehan katak Bíblia nia hanorin neʼe demais liu ona. Maibé sira dehan hanesan neʼe tanba sira hanoin katak, ema hotu tenke moris tuir sira ida-idak nia hakarak seksuál nian, la presiza kontrola sira-nia hakarak neʼe, no mós la iha kbiit atu kontrola. Maibé tuir Bíblia, ita ema iha kbiit duni atu kontrola ita-nia hanoin no hakarak, la hanesan ho animál sira.—Kol 3:5.

Hanoin toʼok: Matenek-naʼin sira dehan katak ema balu sai nervozu lalais tanba moris mai hanesan neʼe ona. Bíblia nunka esplika kona-ba ida-neʼe, maibé Bíblia fó sai katak ema balu iha toman atu “sempre hirus lalais”. (Prv 22:24; 29:22) Maski nuneʼe, Bíblia haruka sira atu ‘husik tiha hirus no laran-nakali’.—Sal 37:8; Éf 4:31.

Ita la hanoin katak Bíblia nia liafuan neʼe haterus deʼit ema hirusdór sira. Tuir loloos, maski ema balu fiar duni katak hirusdór balu moris mai hanesan neʼe ona, maibé sira mós hakaʼas an atu ajuda hirusdór sira-neʼe atu kontrola sira-nia emosaun.

Hanesan neʼe mós ho hahalok seluk hotu neʼebé kontra hasoru Bíblia nia matadalan, neʼe inklui relasaun entre feto ho mane neʼebé laʼós feen-laʼen. Bíblia dehan: “Imi ida-idak tenke hatene oinsá kontrola ninia isin rasik atu imi sai santu no atu Maromak simu imi, laʼós ho hakarak seksuál nian neʼebé kaan-teen.”—1Ts 4:​4, 5.

“Imi balu mós uluk halo hanesan neʼe”

Iha apóstolu nia tempu, ema balu neʼebé sai ema kristaun halo ona mudansa boot hodi husik hahalok aat oioin. Porezemplu, bainhira Bíblia temi kona-ba “ema neʼebé . . . adora estátua, ka halo sala-foʼer ho kaben-naʼin, ka mane neʼebé sai hanesan feen ba mane seluk”, tuirmai, Bíblia mós dehan: “Imi balu mós uluk halo hanesan neʼe.”—1Ko 6:​9-11.

Liafuan “Imi balu mós uluk halo hanesan neʼe” hatudu katak ema neʼebé husik tiha hahalok omoseksuál la iha ona hakarak neʼe ka lae? Lae, sira tenke kontinua luta hasoru sira-nia hakarak neʼebé la diʼak. Tan neʼe, Bíblia mós fó laran-manas ba sira atu ‘kontinua moris tuir espíritu hodi la halo tuir hakarak isin nian’.—Gal 5:16.

Neʼe hatudu katak, dala ruma ema Kristaun sei iha hakarak neʼebé la loos no la moos. Maibé sira foti desizaun ona atu la halo tuir sira-nia hakarak neʼe. Sin, ema Kristaun aprende oinsá atu la husik sira-nia hakarak aat isin nian sai buras toʼo hamosu sala.—Tgo 1:​14, 15.

Tuir Bíblia, hakarak ho hahalok mak buat rua neʼebé la hanesan duni. (Rom 7:​16-25) Ema ida neʼebé iha hakarak omoseksuál nian bele kontrola duni ninia neon, hanesan ho kontrola hirus, sentimentu kaan osan, ka emosaun domin ba ema nia kaben.—1Ko 9:27; 2Pe 2:​14, 15.

Maski ami Testemuña ba Jeová kaer metin ba Bíblia nia matadalan sira, maibé ami la obriga ema seluk atu iha hanoin neʼebé hanesan ho ami. Ami mós la protesta lei sira neʼebé proteje sira-nia direitu. Ami hakaʼas an atu haklaken kona-ba Bíblia nia matadalan ba ema hotu neʼebé hakarak rona.—Aps 20:20.

    Livru sira iha lian Tetun Dili (1993-2025)
    Log Out
    Log In
    • Tetun Dili
    • Fahe
    • Organiza tuir Ita-nia hakarak
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondisaun atu Uza
    • Informasaun Privadu
    • Setting kona-ba privasidade
    • JW.ORG
    • Log In
    Fahe