Bíblia troka ema nia moris
Tanbasá mak mane ida neʼebé uluk iha feen naʼin-haat no kontra Testemuña ba Jeová, deside atu sai Testemuña ida? Saida mak book mane ida neʼebé uluk pastór Pentakostál atu troka ninia fiar? Saida mak ajuda feto ida neʼebé moris susar nuʼudar labarik atu la odi tan nia an no hakbesik ba Maromak? Tanbasá mak mane ida neʼebé uluk gosta múzika rock makaʼas, sai nuʼudar ema neʼebé haklaken kona-ba Maromak? Lee toʼok istória sira-neʼe atu hatene resposta.
“Haʼu sai laʼen neʼebé diʼak liu.”—RIGOBERT HOUETO
TINAN MORIS: 1941
HUSI RAI: BENÍN
MORIS ULUK NIAN: IHA FEEN NAʼIN-HAAT NO KONTRA TESTEMUÑA BA JEOVÁ
HAʼU-NIA MORIS ULUK: Haʼu husi Cotonou, sidade boot ida iha rai-Benín. Maski haʼu ema katóliku maibé haʼu ladún bá igreja. Ema katóliku barak iha haʼu-nia área hola feen rua ka liu no ida-neʼe la kontra governu nia lei. Ikusmai haʼu mós hola feen naʼin-haat.
Maizumenus iha tinan 1970, kuandu grupu ida mosu atu hamriik hasoru governu, haʼu hanoin ida-neʼe sei lori diʼak mai ami. Haʼu apoia ho laran grupu neʼe no ida-neʼe halo haʼu envolve an iha polítiku. Grupu neʼe la gosta Testemuña ba Jeová tanba sira la hola parte iha buat polítiku nian. Haʼu mós envolve an hodi fó terus ba Testemuña sira. Iha tinan 1976, kuandu misionáriu sira husi Testemuña ba Jeová tenke sai husi ami-nia rai, haʼu hanoin katak sira sei la mai fali tan.
OINSÁ BÍBLIA TROKA HAʼU-NIA MORIS: Iha tinan 1990, situasaun polítiku nian troka. Haʼu hakfodak kuandu, lakleur deʼit, misionáriu sira fila fali. Neʼe halo haʼu hanoin katak karik Maromak apoia ema sira-neʼe. Iha tempu neʼebá, haʼu troka haʼu-nia serbisu. Haʼu-nia kolega serbisu ida mak Testemuña ba Jeová no nia komesa haklaken ba haʼu kona-ba ninia fiar. Nia hatudu mai haʼu eskritura sira husi Bíblia kona-ba Jeová, nuʼudar Maromak neʼebé iha domin no justisa. (Deuteronômio [Ulangan] 32:4; 1 Joao 4:8) Maromak Jeová nia hahalok sira-neʼe book duni haʼu no haʼu hakarak aprende liután kona-ba nia. Entaun, haʼu komesa estuda Bíblia.
Lakleur, haʼu komesa tuir reuniaun husi Testemuña ba Jeová. Haʼu haree sira hatudu domin neʼebé loos ba malu no ida-neʼe book haʼu-nia laran. Sira hatudu domin neʼebé la fihir ema. Kuandu haʼu ransu beibeik ho Testemuña sira, haʼu bele haree ho klaru katak sira mak Jesus nia dixípulu sira-neʼebé loos.—Joao 13:35.
Haʼu hatene katak atu serbí Maromak Jeová, haʼu tenke hakotu relasaun ho Igreja Katólika. Maibé ida-neʼe susar tebes ba haʼu, tanba haʼu taʼuk ema seluk nia hanoin kona-ba buat neʼebé haʼu sei halo. Liutiha tempu kleur, ho Maromak Jeová nia ajuda, haʼu sai aten-brani no husik Igreja.
Maibé haʼu tenke foti desizaun boot ida tan. Haʼu aprende husi Bíblia katak Maromak hakarak ema atu iha feen ka laʼen ida deʼit. (Gênesis [Kejadian] 2:18-24; Mateus 19:4-6) Haʼu rekoñese katak haʼu-nia kazamentu primeiru deʼit mak loos tuir Maromak nia haree. Entaun, haʼu halo rejistu ba haʼu-nia kazamentu primeiru no haketak malu husi haʼu-nia feen seluk, maibé haʼu halo arranja atu tau matan ba sira-nia presiza moris nian. Ikusmai, haʼu-nia feen rua uluk nian sai Testemuña ba Jeová.
BUAT DIʼAK NEʼEBÉ HAʼU HETAN: Maski haʼu-nia feen mak ema katólika nafatin, maibé nia respeita haʼu-nia desizaun atu serbí Jeová. Ami naʼin-rua fiar katak agora haʼu sai laʼen neʼebé diʼak liu.
Haʼu uluk hanoin katak haʼu bele ajuda ema seluk liuhusi polítiku, maibé haʼu-nia hakaʼas-an atu halo nuneʼe saugati deʼit. Haʼu fiar katak Maromak nia Reinu, ka Ukun deʼit mak bele hadiʼa ema nia problema hotu. (Mateus 6:9, 10) Haʼu agradese tebes ba Maromak Jeová tanba nia hatudu mai haʼu oinsá atu iha moris neʼebé kontente liu.
“Susar atu halo mudansa, maibé haʼu hetan susesu.”—ALEX LEMOS SILVA
TINAN MORIS: 1977
HUSI RAI: BRAZÍL
MORIS ULUK NIAN: PASTÓR PENTAKOSTÁL
HAʼU-NIA MORIS ULUK: Haʼu boot iha fatin ida naran Itu, iha São Paulo. Iha krime barak neʼebé akontese iha fatin neʼe.
Haʼu mak ema neʼebé aat tebes tanba haʼu iha toman atu halo violénsia no la iha morál. Haʼu mós envolve an ho atividade faʼan droga. Maibé haʼu hanoin katak moris hanesan neʼe la diʼak tanba ikusmai haʼu bele tama komarka, se lae, rate laran. Entaun haʼu foti desizaun atu husik hahalok aat sira-neʼe. Depois, haʼu komesa tuir Igreja Pentakostál no ikusmai haʼu sai pastór ida.
Haʼu hanoin katak haʼu bele duni ajuda ema liuhusi haʼu-nia serbisu iha Igreja. La’ós neʼe deʼit, haʼu mós halo programa ida iha rádiu kona-ba relijiaun neʼebé ema barak rona. Tan neʼe, ema barak koñese haʼu. Maski nuneʼe, haʼu komesa atu hanoin katak Igreja la interese kona-ba ninia povu, sá tan atu fó hahiʼi ba Maromak. Haʼu hanoin katak igreja hakarak deʼit atu hetan osan. Entaun, haʼu foti desizaun atu sai husi igreja.
OINSÁ BÍBLIA TROKA HAʼU-NIA MORIS: Kuandu haʼu komesa estuda Bíblia ho Testemuña ba Jeová, haʼu hatene no sente kedas katak sira la hanesan ho relijiaun sira seluk. Iha buat rua neʼebé halo haʼu hanoin hanesan neʼe. Primeiru, Testemuña ba Jeová la koʼalia deʼit kona-ba domin ba Maromak no ba ema seluk, maibé sira mós hatudu domin neʼe liuhusi sira-nia hahalok. Segundu, sira la hola parte iha funu ka buat polítiku nian. (Isaías [Yesaya] 2:4) Buat rua neʼe hatudu loloos mai haʼu katak haʼu hetan ona relijiaun neʼebé loos, neʼebé hanesan dalan kiʼik duni neʼebé lori ema ba moris.—Mateus 7:13, 14.
Haʼu hatene katak atu halo kontente Maromak haʼu tenke halo mudansa boot. Haʼu presiza tau matan didiʼak ba haʼu-nia família no mós haburas liután hahalok haraik-an. Maski susar atu halo mudansa, maibé haʼu hetan susesu ho Maromak Jeová nia ajuda. Haʼu-nia feen neʼebé estuda Bíblia ulukliu haʼu, kuandu nia haree mudansa neʼebé haʼu halo, neʼe book nia atu hakaʼas an liután atu halo tuir buat neʼebé nia estuda. Ikusmai, ami naʼin-rua hatene katak ami hakarak sai Testemuña ba Jeová, no ami hetan batizmu hamutuk iha loron hanesan.
BUAT DIʼAK NEʼEBÉ HAʼU HETAN: Haʼu ho haʼu-nia feen haksolok hodi bele ajuda ami-nia oan naʼin-tolu atu haburas relasaun diʼak ho Maromak Jeová. Agora ami halaʼo moris kontente nuʼudar família. Haʼu fó obrigadu ba Jeová tanba nia ajuda haʼu atu hatene lia-loos husi Bíblia. Bíblia bele duni troka ema nia moris. Haʼu bele dehan katak haʼu rasik nia esperiénsia hatudu ho klaru kona-ba neʼe.
‘Haʼu sente moos, kompletu, no haʼu-nia moris iha folin duni.’—VICTORIA TONG
TINAN MORIS: 1957
HUSI RAI: AUSTRÁLIA
MORIS ULUK NIAN: MORIS SUSAR NUʼUDAR LABARIK
HAʼU-NIA MORIS ULUK: Haʼu boot iha fatin naran Newcastle, iha New South Wales. Haʼu mak oan primeiru husi oan naʼin-hitu. Haʼu-nia aman ema neʼebé lanu-teen no halo violénsia. Haʼu-nia inan mós halo violénsia no nia fó terus mai haʼu hodi sempre koʼalia aat no baku haʼu. Nia hatete beibeik katak haʼu mak oan neʼebé aat no haʼu sei hetan terus iha infernu. Ameasa hanesan neʼe halo haʼu taʼuk tebes.
Dala barak haʼu falta eskola tanba kanek neʼebé haʼu hetan kuandu haʼu-nia inan baku haʼu. Kuandu haʼu tinan 11, funsionáriu husi governu foti haʼu husi haʼu-nia família no lori ba fatin seluk atu ema bele tau matan ba haʼu. Depois, sira haruka haʼu hela iha madre sira-nia fatin. Kuandu haʼu tinan 14, haʼu halai husi fatin neʼe. Haʼu lakohi atu fila fali ba uma, tan neʼe haʼu hela iha fatin naran deʼit iha área naran Kings Cross, iha sidade Sídnei.
Tanba loroloron haʼu moris iha dalan deʼit, haʼu hahú uza droga, hemu lanu, haree pornografia no halo prostituisaun. Loron ida, buat ida akontese neʼebé halo haʼu taʼuk tebes. Iha tempu neʼebá, haʼu hela iha patraun ba diskoteka ida nia uma-andár. Kalan neʼe, mane naʼin-rua mai vizita nia. Patraun haruka haʼu ba hein iha kuartu laran, maibé haʼu bele rona buat neʼebé sira koʼalia. Nia arranju daudauk atu faʼan haʼu ba mane naʼin-rua neʼe. Sira planu atu subar haʼu iha ró-ahi ida neʼebé sei lori haʼu ba rai-Japaun atu serbisu iha bár ida. Haʼu sai taʼuk tebes no haksoit tun husi varanda no halai lalais atu hetan ajuda.
Haʼu hasoru ho mane ida neʼebé vizita Sídnei no esplika ba nia kona-ba haʼu-nia problema. Haʼu hanoin nia sei fó osan mai haʼu maibé nia lori haʼu ba fatin neʼebé nia hela hodi haʼu bele han no hariis. Husi tempu neʼe, haʼu la bá fatin ida no liutiha tinan ida, ami kaben.
OINSÁ BÍBLIA TROKA HAʼU-NIA MORIS: Kuandu haʼu komesa estuda Bíblia ho Testemuña ba Jeová, buat sira-neʼebé haʼu aprende book haʼu-nia laran no halo haʼu sente iha dalan oioin. Porezemplu, kuandu haʼu aprende katak Satanás mak ida neʼebé halo buat aat mosu, haʼu sente hirus tebes tanba uluk haʼu hanoin katak Maromak mak fó terus ba ema. No mós, haʼu sente kmaan tebes hodi aprende katak Maromak la fó kastigu ba ema iha infernu, doutrina neʼebé halo haʼu taʼuk kuandu haʼu sei labarik.
Haʼu hakfodak atu haree katak ema Testemuña sira tuir Bíblia nia matadalan kuandu foti desizaun. Sira la koʼalia deʼit ho ibun kona-ba sira-nia fiar, maibé sira-nia hahalok halo tuir buat neʼebé sira fiar. Maski haʼu ema neʼebé ulun-toos, maibé Testemuña sira hatudu domin no respeitu ba haʼu.
Problema boot ida neʼebé haʼu tenke luta hasoru mak haʼu rasik nia sentimentu katak haʼu la iha folin. Ida-neʼe halo haʼu odi haʼu-nia an rasik. Maski haʼu hetan batizmu tiha ona nuʼudar Testemuña ba Jeová, haʼu sempre sente katak haʼu la iha folin. Haʼu hatene katak haʼu hadomi Maromak Jeová, maibé haʼu rasik halo haʼu-nia an fiar katak nia la bele hadomi ema hanesan haʼu.
Liutiha tinan 15 depois haʼu hetan batizmu, iha buat ruma neʼebé halo haʼu troka haʼu-nia hanoin. Durante diskursu ida iha Testemuña ba Jeová sira-nia reuniaun, oradór koʼalia kona-ba eskritura iha Tiago 1:23, 24. Versíkulu sira-neʼe kompara Maromak nia Liafuan hanesan espellu neʼebé ajuda ita atu haree ita-nia an hanesan Maromak Jeová haree ita. Haʼu komesa hanoin karik buat neʼebé haʼu haree kona-ba haʼu-nia an rasik la hanesan ho buat neʼebé Jeová haree kona-ba haʼu. Foufoun, haʼu lakohi simu hanoin foun ida-neʼe tanba haʼu nafatin sente katak Jeová la bele hadomi haʼu.
Loron balu tuirmai, haʼu lee eskritura ida neʼebé troka haʼu-nia moris. Eskritura neʼe mak Isaías (Yesaya) 1:18, neʼebé Maromak Jeová dehan ba ninia povu: “Mai, agora, imi hotu, mai ita halo loos problema entre ita. . . . Maski imi-nia sala mak hanesan mean lakan, sira sei sai mutin hanesan jelu-rahun.” Haʼu sente neʼe hanesan Maromak Jeová hatete mai haʼu hodi dehan: ‘Mai Vicky, mai ita halo loos problema entre ita. Haʼu hatene ó, haʼu hatene ó-nia sala sira, no haʼu hatene mós ó-nia laran. Maski nuneʼe, haʼu hadomi ó.’
Iha kalan neʼe, haʼu toba la dukur. Haʼu nafatin duvida katak Jeová hadomi haʼu, maski nuneʼe haʼu komesa atu hanoin didiʼak kona-ba prezente neʼebé Maromak fó ba ema, neʼe mak Jesus nia sakrifísiu. Iha momentu neʼebá kedas, haʼu bele haree katak tuir loloos, Jeová hatudu pasiénsia mai haʼu ba tempu kleur ona no nia hatudu ninia domin iha dalan oioin. Hodi hanoin nafatin katak haʼu la iha folin, neʼe hanesan haʼu dehan ba Maromak: ‘Haʼu sente Ita-nia domin boot la natoon ba haʼu no Ita-nia Oan nia sakrifísiu la bele taka haʼu-nia sala.’ Hodi hanoin nuneʼe, neʼe hanesan haʼu entrega fali ba Jeová folin husi Jesus nia sakrifísiu. Maibé afinál, hodi hanoin kleʼan kona-ba Maromak Jeová nia prezente boot neʼe, haʼu komesa sente katak Jeová hadomi haʼu.
BUAT DIʼAK NEʼEBÉ HAʼU HETAN: Ohin loron, haʼu sente moos no kompletu no sente katak haʼu-nia moris iha folin duni. Haʼu-nia moris kaben nian sai diʼak liután no haʼu kontente tanba haʼu bele ajuda ema seluk liuhusi haʼu-nia esperiénsia. Haʼu-nia relasaun sai besik ba daudauk ho Maromak Jeová.
“Haʼu fiar katak Maromak hatán ba haʼu-nia orasaun.”—SERGEY BOTANKIN
TINAN MORIS: 1974
HUSI RAI: RÚSIA
MORIS ULUK NIAN: GOSTA MÚZIKA ROCK MAKAʼAS
HAʼU-NIA MORIS ULUK: Haʼu moris iha fatin ida naran Votkinsk. Iha tempu uluk, ema naran-boot ida neʼebé halo múzika, naran Pyotr Ilich Tchaikovsky moris iha fatin neʼe. Haʼu-nia família moris kiak. Haʼu-nia aman iha hahalok diʼak maibé nia ema lanu-teen no iha uma-laran ami sempre sente taʼuk.
Haʼu mak alunu neʼebé ladún matenek no nuʼudar tempu laʼo daudauk, haʼu komesa sente katak haʼu la iha folin. Haʼu sempre mesak no la gosta ransu ho ema seluk tanba haʼu la fiar ba sira. Haʼu sente estrese kuandu haʼu bá eskola. Porezemplu, kuandu haʼu iha knaar atu koʼalia iha sala laran iha alunu sira-nia oin, haʼu la bele esplika ho klaru buat neʼebé haʼu atu hatoʼo. Kuandu haʼu ramata eskola sekundária, mestre sira hakerek liafuan neʼe iha haʼu nia kaderneta: “Ninia matenek atu komprende la toʼo, no nia la bele fó sai ho klaru ninia hanoin sira.” Liafuan sira-neʼe hakanek duni haʼu-nia laran. Ida-neʼe loloos halo haʼu sente katak haʼu la iha folin liu. Entaun haʼu hanoin: ‘Tanbasá mak haʼu moris iha mundu neʼe?’
Durante haʼu-nia tempu joven, haʼu komesa hemu tua. Kuandu haʼu hemu tua, neʼe halo haʼu sente diʼak. Maibé kuandu haʼu hemu barak demais, haʼu-nia laran fó sala mai haʼu. Haʼu sente katak haʼu-nia moris la iha arti. Ida-neʼe halo haʼu laran-tun tebes no dala ruma haʼu lakohi sai husi uma ba loron balu. Haʼu mós komesa iha hanoin atu oho an.
Kuandu haʼu tinan 20 haʼu halo buat foun ida neʼebé halo haʼu sente kontente ba tempu uitoan. Haʼu komesa rona múzika rock makaʼas. Múzika neʼe halo haʼu sente haʼu semo iha kalohan leten no haʼu buka atu ransu ho ema seluk neʼebé rona ba múzika hanesan neʼe. Haʼu husik haʼu-nia fuuk sai naruk no tuu haʼu-nia tilun. Haʼu mós hatais tuir artista neʼebé haʼu gosta. Neineik-neineik haʼu-nia hahalok sai arbiru deʼit, haʼu sai ema neʼebé nervozu aat, no haʼu sempre diskute malu ho família.
Haʼu hanoin katak hodi rona ba múzika rock makaʼas sei halo haʼu sai kontente. Maibé tuir loloos, múzika neʼe halo haʼu sai ema oin seluk fali! No kuandu rona katak artista balu neʼebé haʼu gosta halo hahalok aat ruma, neʼe halo haʼu lakon fiar ba sira.
Entaun, hakarak atu oho an mosu fali. Maibé buat neʼebé hapara haʼu mak haʼu hanoin fali kona-ba haʼu-nia inan. Se haʼu oho an, ida-neʼe sei halo inan triste tebes tanba nia hadomi no ajuda haʼu iha dalan oioin. Haʼu sente katak haʼu lakohi tan atu moris, maibé iha tempu hanesan, haʼu lakohi atu oho an. Situasaun susar neʼe halo todan mai haʼu.
Hodi haʼu bele haluha kona-ba haʼu-nia situasaun, haʼu komesa lee livru tuan neʼebé ema Rúsia hakerek. Livru ida konta kona-ba asuwaʼin ida neʼebé halo serbisu iha igreja. Derrepente deʼit haʼu sente laran-manas atu serbí Maromak no atu ajuda ema seluk. Haʼu fó sai haʼu-nia sentimentu ba Maromak ho orasaun, neʼe mak buat ida neʼebé uluk haʼu nunka halo. Haʼu husu ba Maromak atu hatudu oinsá mak haʼu bele hetan moris neʼebé diʼak, ka iha arti. Durante orasaun neʼe, haʼu sente kmaan tebes. Maibé, buat ida neʼebé halo haʼu hakfodak mak oras rua depois haʼu halo orasaun neʼe, Testemuña ba Jeová ida mai vizita haʼu, no husu se haʼu hakarak atu estuda Bíblia. Haʼu fiar katak Maromak hatán ba haʼu-nia orasaun. Husi loron neʼe, haʼu komesa moris foun neʼebé kontente.
OINSÁ BÍBLIA TROKA HAU-NIA MORIS: Haʼu soe haʼu-nia sasán hotu kona-ba múzika rock makaʼas, maski ida-neʼe susar tebes atu halo. Maibé, múzika neʼe sei belit hela iha haʼu-nia neon. Bainhira haʼu laʼo liu fatin ida neʼebé loke múzika hanesan neʼe, haʼu hanoin fali haʼu-nia moris uluk nian. Haʼu hatene katak buat neʼebé haʼu aprende husi Bíblia fó kmaan iha haʼu-nia laran, tan neʼe haʼu lakohi husik hanoin aat atu mosu fali iha haʼu-nia laran. Tan neʼe, haʼu deside atu la laʼo liu fatin sira-neʼe. Kuandu tentasaun mosu atu hanoin fali haʼu-nia moris uluk nian, haʼu halo orasaun ho laran. Hodi halo nuneʼe haʼu sente ‘dame husi Maromak neʼebé proteje neon no laran’.—Filipe 4:7.
Nuʼudar haʼu estuda Bíblia, haʼu aprende katak ema kristaun neʼebé loos iha responsabilidade atu haklaken kona-ba sira-nia fiar. (Mateus 28:19, 20) Haʼu hanoin katak haʼu nunka bele halo ida neʼe. Maibé iha tempu hanesan, buat neʼebé haʼu aprende halo haʼu sente kontente tebes no dame iha laran. Haʼu hatene duni katak ema seluk mós presiza atu aprende Bíblia hodi sira mós bele sente hanesan neʼe. Entaun, maski haʼu taʼuk tebes, haʼu komesa atu koʼalia ba ema seluk. No haʼu rasik hakfodak atu haree katak kuandu haʼu koʼalia ba ema seluk kona-ba Bíblia, ida-neʼe ajuda haʼu atu sente katak haʼu iha folin duni. Ida-neʼe mós hametin haʼu-nia fiar iha haʼu-nia laran.
BUAT DIʼAK NEʼEBÉ HAʼU HETAN: Ohin loron, haʼu iha moris kaben nian neʼebé kontente no haʼu hetan ksolok hodi ajuda ema seluk atu aprende kona-ba Bíblia, inklui haʼu-nia inan no alin-feto. Hodi serbí Maromak no ajuda ema seluk atu aprende kona-ba nia mak halo haʼu-nia moris iha arti neʼebé loos.