Hajao ty Hafa

1. Nagnino o ndatio ro fale naho fa hajaegne? (Ohabolana 22:1)

TEA’O vao naho hajae ty hafa rehe? Azo antoke zay! Tena mila fagnajagne o ndatio. Fale tikagne naho fa misy magnaja. Izay ty mahavy ty Baiboly mirehake tie: “Ndra aleo hajae o ndatio ta tie mahazo volafotsy naho volamena.”​—Vakio ty Ohabolana 22:1.

2-3. Nagnino ro lava tsy mora avao ty magnaja ty hafa, le ino ty hodinehentika ato?

² Va’e ho sarotse ty magnaja ty hafa kindraike. Agnisa ty anto’e mahavy izay ty fahatreavantikagne ty hadisoa iareo. Tsy magnaja ndaty ka ty ankamaroa o ndatio tie amy izao. Faie tsy toko’e hanao izay tikagne. Ino ty anto’e? Satria teà i Jehovah hagnomey voninahitse ndra hagnaja ty “karaza o ndaty iaby” tika.​—1 Pet. 2:17.

³ Hianarantika ato ty dika tihoe magnaja ty hafa, naho ty fomba hampisehoantika izay amy ty 1) keleiantikagne, 2) amo o mpiharo finoagne amantikagneo, naho 3) amy ty ndaty tsy vavolombelogne. Hotreantika ka tie akore ty hagnajantika ty hafa avao ndra tie va’e ho sarotse aza zay.

INO TY DIKA TIHOE MAGNAJA TY HAFA?

4. Ino ty dika tihoe magnaja?

⁴ Akore ty amarita’o tihoe magnaja? Amy ty firehake ila’e, le mifandrambe ty rehake tihoe “magnaja” naho “voninahitse.” Amy ty fomba akore? Tihoe “magnaja,” le manondro ty fiheverantika ty ndaty raike. Naho fa itika magnaja ty hafa, le mihevetse iareo ho fagneva izay noho ty toetse’e, ty raha nivita’e ndra noho ty fahefagne anagna’e. Tihoe “voninahitse,” le manondro ty fomba indesantikagne ty hafa. Naho fa itika magnomey voninahitse ty hafa, le manao ze hahatsapà’e ho sarobily, ankasitrahagne naho hajaegne. Tsy maintsy boake am-pontika ao zay.​—Mat. 15:8.

5. Ino ty mahavy antikagne magnaja ty hafa?

⁵ Tea i Jehovah hagnaja ty hafa tika, agnisa izay ohatse o “manam-pahefagneo.” (Rom. 13:1, 7) Faie va’e hisy ty hirehake tie: “Mahafale ahy ty magnaja ty ndaty manao ty soa.” Mete vao ze eretseretse zay? Amy ty maha mpanompo i Jehovah antika, le haintikagne fa tsy miankigne amy ty raha atao o ndatio ty agnajantikagne iareo, fa noho ty hateantika i Jehovah naho ty fagniriantika hampifale aze.​—Jos. 4:14; 1 Pet. 3:15.

6. Hovita’o vao ty hagnaja ty ndaty tsy magnaja azo? Hazavao. (Henteo i sarey.)

⁶ Va’e hisy ty hieretseretse tie: ‘Le ho vita’o vao ty hagnaja ty ndaty tsy magnaja azo?’ Ie! Misy ohatse retoa. Nisalare i Saoly tagnatreha ty hafa teo ty Jonatana ana-dahi’e. (1 Sam. 20:30-34) Faie mbe nanohagne an-drae’e tam-pagnajagne avao ty Jonatana naho fa nisy aly, amparake ty nimateza i Saoly. (Eks. 20:12; 2 Sam. 1:23) Nihevere i Ely Mpisorom-bey ho mamo ka ty Hana. (1 Sam. 1:12-14) Faie ndra tie tsy nivita i Ely aza ty andraiki’e amy ty maha rae naho mpisorom-bey aze tamo o Israelio eo, le nagnaja aze avao ty Hana naho fa nirehake tama’e. (1 Sam. 1:15-18; 2:22-24) Tsy nagnaja i apostoly Paoly ty ndaty ta Atena tao, le nitokave iareo tihoe “bey rehake” reke. (Asa. 17:18) Faie nirehake tam-pagnajagne tamy iareo avao ty Paoly. (Asa. 17:22) Trea boake amy ireo fa mandrisike antika hagnaja ty hafa ty hateantikagne i Jehovah naho ty fatahorantika ke tsy hampifale aze, ndra tie amy ty mora zay ndra amy ty sarotse. Ndao hodinehentika tie ia ty fagneva ty hohajaentika, le nagnino.

HAJAO TY TSIKIRAIDRAIKE AMO O KELEIAGNEO AO

7. Ino ty va’e hagnasarotse ty fagnajagne o keleiagneo?

⁷ Ty mahasarotse izay. Mifagnosehose amo o keleiantikagneo tika. Voka’e, manjare haintikagne ty toetse soa naho ty fahaleme iareo. Va’e misy marare ty ila’e amy iareo ndra misy amy iareo tena minekoneko, le sarotse amantikagne ty mikarakara aze. Va’e mirehake ndra manao raha mandratse ty fontikagne ty ila’e. Noho ty ila’e amo o keleiagneo eo tsy mifagnaja, le hanjare hikorontagne ty an-tragno ao ndra tie toko’e hilamigne naho hiadagne aza. Voka’e, manjare tsy mifagnarake o keleiagneo. Tsy afake miara-miasa soa o vatagneo naho fa voa ty aretegne amo o fiforeta taolagneo ty ndaty raike. Tsy hiara-hiasa soa ka o keleiagneo naho tsy mifagnaja. Faie manahake o aretegne azo tsaboegneo, le afake mianatse ty hifagnaja ka o keleiagneo.

8. Nagnino ro tena lahibey ty magnaja o keleiagneo? (1 Timoty 5:4, 8)

⁸ Nagnino tika ro toko’e hagnaja ty hafa? (Vakio ty 1 Timoty 5:4, 8.) Nirehake ty fomba toko’e hifampindesa o keleiagneo ty Paoly, amy i taratasi’e voaloha’e hoahy i Timotỳ ao. Nihazavae’e fa tsy adidy avao ty anto’e mahavy antika magnomey voninahitse ty keleiantika, fa noho ty “fahafoezan-tegna ho an’Agnahare.” Midika zay tie, magnaja o keleiagneo tika satria mihevetse izay ho agnisa ty fanompoagne. Ino ty anto’e? Satria i Jehovah ty namorogne o keleiagneo. (Efes. 3:14, 15) Naho fa magnomey voninahitse ty keleiantikagne areke tika, le magnomey voninahitse i Jehovah, i Nifotora o keleiagneoy. (1 Tim. 5:4.) Izay ty anto’e lahibey agnajantika ty keleiantika.

9. Akore ty ampisehoa o mpivalio tie mifagnaja iareo? (Henteo ka i sare rey.)

⁹ Akore ty ampisehoantika tie magnaja ty hafa tika? Magnomey voninahitse ty vali’e ty lahilahy raike manambaly, naho fa atoro’e tie sarobily ama’e reke ndra tie mitokagne zay ndra misy mahita. (Ohab. 31:28; 1 Pet. 3:7) Tsy jera’e reke, tsy ambanembane’e ndra tsy atao’e ty hahatsapa’e ho tsy misy dika’e. Hoe ty Ariel,a mitoboke an’Arzantiny agne: “Noho i valiko marare, le misy fotoagne reke manao rehake mandratse ty foko. Naho fa miseho zay, le tadidieko avao tie tsy boake am-po’e ty raha rehafe’e. Mandrisike ahy hagnaja aze avao ty 1 Korintianina 13:5 fa tsy hagnambane aze.” (Ohab. 19:11) Magnomey voninahitse ty vali’e ka ty ampela raike naho fa mirehake raha soa miomba aze amy ty hafa. (Efes. 5:33) Tsy magninje, mamono hakeo ndra mametake agnaragne i vali’e reke. Hai’e soa fa poizigne manimba ty fanambalia iareo ty raha hoe izay. (Ohab. 14:1) Ninekoneko bey ty valy ty rahavave raike a Italỳ agne, le hoe reke: “Kindraike raho mahatsapa tie, fa losotse ty finekonekoa’e. Nitrea tamy ty fomba firehako naho ty tareheko fa tsy nagnaja aze raho. Faie arakarake ty nifagnosehoseako amy ty ndaty mirehake am-pagnajagne, ty nahavy ahy hagnaja i valiko.”

10. Akore ty ampisehoa o tanorao tie magnaja ty rae aman-drene’e iareo?

¹⁰ Ry tanora, oriho ty fitsipike apetra ty rae aman-drene’o. (Efes. 6:1-3) Mirehafa am-pagnajagne. (Eks. 21:17) Tena mipay ty fagnampea’o iareo naho fa mihantetse. Anò ze azo’o atao mba hikarakaragne iareo. Mareho ty raha niaigna i Maria. Tsy Vavolombelo i Jehovah ty baba’e. Naho fa narare ty baba’e, le nisarotse tama’e ty nikarakara aze. Hoe reke: “Naho fa nivavake raho, le tsy ty hahavitako hagnaja aze avao ty nangataheko, fa ty hampiseho izay ama’e ka. Kanao raho am-pagnajà i Jehovah o rae aman-drenekò, le hagnomey hery ahike reke mba hahavitako izay. Nagnaja i babako avao raho, ndra tie tsy hagnova ty findesam-bata’e aza reke.” Naho fa itikagne magnomey voninahitse ty keleiantikagne ndra tie tsy manao izay aza iareo, le magnaporofo tie magnaja ty lamigne natao i Jehovah.

HAJAO O MPIARA-MANOMPÒ

11. Nagnino ro va’e ho sarotse ty magnaja o mpiara-manompò?

¹¹ Ty mahasarotse izay. Ndra tie magnorike ty fitsipy ty Baiboly aza o mpiara-manompò, le misy fotoagne va’e tsy ho soa fagnahy, hitsaratsara, ndra hanao raha mandagìgne antika. Naho managne “anto’e itaraignagne” miomba ty mpiara-manompo raike tika, le va’e hosarotse amantika ty hagnaja aze. (Kol. 3:13) Ino ty hagnampe antikagne amy izay?

12. Nagnino ro tena lahibey ty magnaja o mpiara-manompò? (2 Petera 2:9-12)

¹² Nagnino tika ro toko’e hagnaja ty hafa? (Vakio ty 2 Petera 2:9-12.) Nirehake ty Petera amy ty taratasi’e faharoe ao tie, tsy naneho fagnajagne i “managne voninahitse” rey, le ty androanavy ty ila’e amy ty Kristiana tamy ty taonjato voaloha’e. Nanao akore ty nifihetse ze anjely tsy nivalike nahatrea izay? Noho iareo “magnaja i Jehovah,” le tsy nanao rehake raty ndra raike tamy i ndaty nanao raha raty rey. Eretsereto moa zay. Tsy nasiake tamo o ndaty niavognavogne rehoe o anjely voririkeo, fa i Jehovah ty nenga iareo hitsara naho hanao izay. (Rom. 14:10-12; ampitahao amy ty Joda 9.) Afake mandrambe lesogne amo o anjelio tika. O mpanohetseo aza hajaentika, le tsy toko’e mbe ho ambone izay vao ty fagnajantikagne o mpiara-manompò! Toko’e ho “voaloha’e” amy ty fagnomeagne voninahitse iareo tikagne. (Rom. 12:10) Magnaja i Jehovah tikagne naho manao izay.

13-14. Akore ty anoroantikagne tie magnaja ty ndaty amy fiangonagne eo tikagne? Magnomeza ohatse. (Henteo ka i sare rey.)

¹³ Akore ty ampisehoantika tie magnaja ty hafa tika? Ty hatea ty mandrisike o androanavio hampianatse ty hafa. (Filem. 8, 9) Naho fa hanoro hevetse ty hafa rehe, le anò aman-katea sady amy irehe mbe tsy bosekey. Ry rahavave, hampisy sady hiaro ty fifagnajagne amy fiangonagneo rehe, naho tsy mitsikotsiko ndra magnendrekendreke. (Tit. 2:3-5) Maneho fagnajagne ty androanavy amo o fiangonagneo eo tika iaby, naho miara-miasa amy iareo sady mankasitrake iareo noho ty asa mafe atao iareo. Mitarike fivoriagne naho ty asa fitoriagne zao iareo sady magnampe ze “manao raha tsy mete.”​—Gal. 6:1; 1 Tim. 5:17.

¹⁴ Nitsapa i rahavave Rocío fa nisarotse tama’e ty nagnaja ty androanavy raike nanoro hevetse aze. Hoe reke: “Nahatsapa izay raho satria tsy nirehake aman-kasoa fagnahy tamako reke. Nagnaraty aze raho naho fa tan-tragno’ay ao. Ndra tie tsy natoroko aza zay, le nisalasala raho tagnateko agne naho toe te hagnampe ahy vata’e reke. Tsy nidareako i toroheve’ey.” Ino ty nagnampe i Rocío? Hoe reke: “Naho fa niavy tamy 1 Tesalonianina 5:12, 13 eo ty famakiako Baiboly, le nitsapako tie tsy nagnaja o rahalahy iohoe raho. Nagnenjeke ahy areke ty eretsereko. Nivavake tamy i Jehovah raho, sady nikaroke fagnazavagne afake magnampe ahy hagnova ty toe-tsaiko. Le avy le nitsapako tie, noho iraho tsy niambane ty olagne fa tsy i rahalahỳ. Takako hinane zao fa misy ifandrambesa’e amy ty fiambaneagne ty fahaiagne magnaja ty hafa. Mbe mila mikezake magnaja ty hafa raho, sady haiko fa mampifale i Jehovah zay.”

HAJAO O NDATY TSY VAVOLOMBELOGNEO

15. Nagnino ro va’e ho sarotse ty magnaja o ndaty tsy Vavolombelogneo?

¹⁵ Ty mahasarotse izay. Mateteke tikagne ro tendreke ndaty tsy tea ty hamaregnagne agnate Baiboly ao naho fa manompo. (Efes. 4:18) Ty ila’e mandietse noho ty raha nampianaregne iareo tamy tie iareo mbe nikede. Va’e tsy mahalala fomba ty mpiara-miasa ndra mpiara-mianatse amantika ndra tsy mankasitrake ty asantika ty patirò ndra ty mpampianatse. Naho fa mandeha ty fotoagne, le va’e hihegne ty fagnajantikagne iareo, sady va’e hitovy amy ty fomba indesa iareo antikagne ty fomba indesantikagne iareo.

16. Nagnino ro tena lahibey ty magnaja o ndaty tsy manompo i Jehovah-o? (1 Petera 2:12; 3:15)

¹⁶ Nagnino tika ro toko’e hagnaja ty hafa? Tadidio fa mivazoho ty fomba indesantikagne o tsy Vavolombelogneo ty Jehovah. Naniahy o Kristianao ty apostoly Petera tie, va’e “hagnomey voninahitse an’Agnahare” o ndatio noho ty findesam-bata iareo. Nanoro hevetse o Kristianao areke ty apostoly Petera mba “haleme fagnahy naho hagnaja laleke” naho fa miaro ty raha inoa’e iareo. (Vakio ty 1 Petera 2:12; 3:15.) Mila magnaja ty hafa avao o Kristianao, naho fa miaro ty raha inoa’e amo o fitsaragneo, ndra amo o fiaraha-monegneo ey noho iareo misolon-tegna an’Agnahare. Fa ty raha lahibey le tihoe, mivazoho naho mijanjigne ty raha rehafentika naho ty fomba irehafantika aze ty Jehovah! Anto’e lahibey toko’e hagnajagne ty ndaty tsy Vavolombelogne zay.

17. Akore ty ampisehoantikagne tie magnaja o ndaty tsy Vavolombelogneo tika?

¹⁷ Akore ty ampisehoantika tie magnaja ty hafa tika? Naho fa amy i fanompoagney ey, le tsy ataontika ty hahavy o ndaty tsy mahay Baibolio hahatsapa ho ambane. Amantika, le sarobily aman’Agnahare iareo sady ambone noho itika. (Hag. 2:7; Fil. 2:3) Naho fa misy ndaty magnambane ty raha inoa’o, le ko mamale aze. Ohatse zao sare misole, ie amy izao mandrabiogne. (1 Pet. 2:23) Naho nirehake raha nanegnena’o rehe, le avy le mialà tsiny malaky. Akore ty hagnaja’o ty ndaty am-piasagne agne? Mikezaha hiasa mafe naho hanagne toe-tsaigne soa amy ty mpiara-miasa ama’o, naho ze ndaty miasa ho azo. (Tit. 2:9, 10) Ndra fale o ndatio ndra tsy fale, naho fa irehe manao ty maregne, mazoto vaho miasa amy ty fo, le azo antoke fa hampifale an’Agnahare.​—Kol. 3:22, 23.

18. Nagnino ro tena lahibey ty magnaja ty hafa?

¹⁸ Maro ty anto’e lahibey mahavy antikagne magnaja ty hafa. Naho itika magnaja ty keleiantikagne, le magnomey voninahitse i Jehovah, i Loha ty keleiagney. Naho itikagne magnaja o mpiara-manompò, le magnomey voninahitse i Raentikagne an-dagnitse agney. Naho fa itika magnaja o ndaty tsy Vavolombelogneo, le manao ty hahavy iareo hidera ndra hagnomey voninahitse i Andrianagnahare lahibeỳ. Ndra tie tsy magnaja antikagne aza ty ndaty ila’e, le tena lahibey ty magnaja iareo. Ino ty anto’e? Satria hitahy antikagne ty Jehovah. Nampitamà hoe izao reke: “Ze magnomey voninahitse Ahy, ro homeako voninahitse.”​—1 Sam. 2:30.