วิธีที่พวกเขาอ่านริมฝีปาก
โดยผู้เขียนตื่นเถิด! ในบริเตน
มีการบันทึกภาพสองคนซึ่งต้องสงสัยว่าเป็นผู้ก่อการร้ายไว้ในวีดิทัศน์ขณะเขาคุยกันในสวนสาธารณะ. ไม่มีใครได้ยินว่าเขาพูดอะไรกัน แต่ตำรวจก็จับคนทั้งสอง และต่อมาพวกเขาก็ถูกตัดสินให้จำคุกหลายปี. มีการวิเคราะห์เทปบันทึกการสนทนาของผู้ต้องสงสัยสองคนนี้โดยนักอ่านริมฝีปาก ซึ่งได้รับการยกย่องว่าเป็นพยานผู้เชี่ยวชาญในบริเตนและได้รับการพรรณนาว่า “อาวุธลับที่ทรงพลัง” ของตำรวจอังกฤษ.
เพื่อจะได้ข้อมูลมากขึ้นเกี่ยวกับศิลปะในการอ่านริมฝีปาก ผมไปพบไมค์กับคริสตินา. คริสตินาหูหนวกตั้งแต่อายุสามขวบ. ต่อมาเธอเข้าโรงเรียนคนหูหนวก ซึ่งเธอได้เรียนวิธีอ่านริมฝีปาก. ไมค์อ่านริมฝีปากได้โดยเรียนด้วยตัวเอง เขาได้พัฒนาความสามารถนี้ตั้งแต่แต่งงานกับคริสตินา.
การอ่านริมฝีปากนี้ยากแค่ไหน? ไมค์ตอบว่า “คุณต้องจดจ่อกับรูปร่างและการเคลื่อนไหวของริมฝีปาก, ลิ้น, และขากรรไกรล่าง.” คริสตินาเสริมว่า “คุณต้องตั้งใจมองคนที่กำลังพูดกับคุณ และขณะที่คุณอ่านริมฝีปากได้เก่งขึ้น คุณต้องคอยสังเกตการแสดงสีหน้าและการออกท่าทางด้วย.”
ข้อผิดพลาดที่ใหญ่ที่สุดอย่างหนึ่งที่ผมได้เรียนรู้คือ การที่คนเราพูดแบบตะเบ็งเสียงหรือขยับริมฝีปากมากเกินไป. ลักษณะที่ผิดเพี้ยนนี้อาจทำให้สับสนและยิ่งทำให้ไม่เข้าใจ. เมื่ออ่านริมฝีปากได้ชำนาญแล้ว ก็เป็นไปได้ที่ผู้อ่านจะระบุว่าเป็นสำเนียงของภูมิภาคไหนด้วยซ้ำ. แต่แน่นอน ทั้งหมดนี้ไม่ใช่เรื่องง่าย! เฮียริง คอนเซิร์น ซึ่งเป็นองค์กรที่สอนการอ่านริมฝีปากโดยเฉพาะกล่าวอย่างตรงไปตรงมาทีเดียวว่า “การอ่านริมฝีปากจำเป็นต้องมีการฝึก, ฝึก, และก็ฝึก.”
คริสตินายอมรับว่า มีบางครั้งที่เธอรู้สึกละอายที่พบว่าตัวเองกำลัง “แอบฟัง” คนอื่นคุยกันบนรถประจำทางหรือบนรถไฟโดยที่เธอแทบไม่ทันรู้ตัว. เท่าที่เธอทำได้ก็คือรีบมองไปทางอื่นทันที. แต่ความสามารถของเธออาจเป็นการป้องกันด้วย. คริสตินาไม่ดูการแข่งขันฟุตบอลในโทรทัศน์อีกต่อไปเพราะเธอรู้สึกไม่สบายใจอยู่บ่อย ๆ เนื่องจากคำพูดที่เธอเห็นนักฟุตบอลบางคนพูดออกมา.
มีน้อยคนนักที่จะมีความสามารถถึงขั้นผู้ที่เป็น “อาวุธลับ” ของตำรวจอังกฤษ. กระนั้น แม้แต่การอ่านริมฝีปากแบบง่าย ๆ ก็อาจเป็นศิลปะที่มีค่าซึ่งคนที่สูญเสียการได้ยินขั้นรุนแรงจะพัฒนาได้.
[ภาพหน้า 31]
คริสตินา
[ภาพหน้า 31]
ไมค์